muzeów w Polsce przewodnik

Transkrypt

1 1000 muzeów w Polsce przewodnik

2

3 Dorota Folga-Januszewska 1000 muzeów w Polsce przewodnik

4 Koncepcja, teksty, wybór zdjęć, redakcja naukowa Dorota Folga-Januszewska Projekt graficzny Tadeusz Nuckowski Koordynacja prac redakcyjnych Anna Chudzik Redakcja Tomasz Chomiszczak Anna Chudzik Kinga Urbańska Współpraca Monika Tyc Korekta Joanna Kułakowska-Lis Ewa Rogucka DTP Jakub Kinel Kinga Urbańska Adrian Zapała Współpraca Dominika Gorzkowska Klaudyna Szewczyk Lista autorów zdjęć wraz z numerami stron, na których zostały zamieszczone fotografie, znajduje się na stronie Autorka i Wydawca serdecznie dziękują pracownikom i dyrekcji muzeów oraz studentom i absolwentom Katedry Sztuki, Teorii i Muzeologii Współczesnej Instytutu Historii Sztuki i Instytutu Muzeologii UKSW za pomoc w weryfikacji danych oraz kompletowaniu materiału ilustracyjnego. Przygotowanie zdjęć do druku Studio Kolor, Rzeszów Druk Colonel, Kraków Printed in Poland Copyright by BOSZ Olszanica 2011 Wydanie I Wydawca Wydawnictwo BOSZ Biuro: ul. Przemysłowa 14, Lesko tel , faks biuro@bosz.com.pl Wydano przy współpracy Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów ISBN

5 Nota redakcyjna Publikacja obejmuje instytucje, które są muzeami w myśl polskich przepisów, czyli znajdują się w rejestrze Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (najwyższa kategoria standardu muzeum) lub mają uzgodniony z MKiDN statut bądź działają zgodnie z regulaminem organizacyjnym nadanym przez jednostkę nadrzędną (np. muzea uczelniane, należące do instytucji naukowych, parafii, diecezji, stowarzyszeń, fundacji, grup wyznaniowych i in.); przedstawia także liczną grupę muzeów, które mają status osób prawnych lub instytucji prywatnych, udostępnionych publicznie. Przedstawione w publikacji informacje prezentują muzea w Polsce w roku Przyjęto następującą koncepcję opisu: 1. alfabetyczny układ nazw miejscowości, w których znajdują się muzea; w nawiasie województwo, 2. w obrębie miejscowości alfabetyczny układ nazw własnych muzeów. Informacje o każdym muzeum obejmują: 1. nazwę muzeum (w oficjalnie zarejestowanej formie), 2. poniżej nazwę instytucji nadrzędnej (jeśli omawiane muzeum jest oddziałem lub filią) albo (po dwukropku) spis oddziałów i filii (jeśli muzeum je posiada); szerzej opisane w oddzielnych notach zostały wybrane oddziały i filie, 3. adres topograficzny, 4. numer telefonu, 5. adres owy (jeśli istnieje), 6. adres strony internetowej (jeśli istnieje). Każda nota informacyjna składa się z: 1. krótkiej historii muzeum (niektóre informacje podawane są po raz pierwszy i są wynikiem badań, stąd różnice w stosunku do wcześniejszych opracowań), 2. ogólnej informacji o charakterze zbiorów i kolekcji, 3. tytułów wystaw stałych lub jeśli muzeum nie nadaje im tytułów informacji o ich zawartości, 4. informacji o działaniach muzeum innych niż opieka, ochrona i konserwacja zbiorów. Każdej nocie o muzeum towarzyszy z lewej strony kolumna symboli, których rozwinięcie znajduje się na początku książki (wewnętrzna strona okładki); symbole te służą rozszerzeniu informacji na temat posiadanych przez muzea zasobów. Autorka i Redaktorzy podjęli decyzję, iż nie będą podawać w opisie muzeów dni i godzin otwarcia, ponieważ dane te są zmienne, a w wielu wypadkach mają charakter sezonowy. Aktualne informacje czytelnik znajdzie na podawanych w publikacji stronach internetowych muzeów. Autorka i Wydawnictwo dołożyli wszelkich starań w celu weryfikacji przedstawionych informacji (prace nad publikacją trwały w latach , a noty zostały przesłane muzeom do sprawdzenia), może się jednak zdarzyć, iż podane informacje staną się nieaktualne (stale pojawiają się nowe muzea, wiele z nich zmienia swoją przynależność, zdarzają się też likwidacje i czasowe zamknięcia). W sytuacjach wątpliwych (sprzeczne dane lub ich brak, niejasny status muzeum) ostateczna decyzja należała do Autorki. W niektórych przypadkach brak dostępu do aktualnych materiałów źródłowych był przyczyną nieumieszczenia opisu muzeum w książce. Będziemy wdzięczni Czytelnikom za informacje dotyczące wszelkich zachodzących zmian i za ewentualne uzupełnienia, które prosimy przesyłać pod adres: muzea@bosz.com.pl. 5

6 6

7 Szanowni Państwo, Od 2005 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uczestniczy w programach promujących wymianę zbiorów i wystaw między muzeami w krajach Unii Europejskiej. Ideą przewodnią tych projektów jest upowszechnianie wiedzy o muzeach, ich zbiorach i zasobach oraz zwrócenie uwagi na szczególną rolę edukacyjną i społeczną tych instytucji. Publikacja 1000 muzeów w Polsce ukazuje się drukiem, gdy Polska przejmuje prezydencję w Unii Europejskiej. To dobry moment, aby nie tylko pokazać innym, ale także samemu zdać sobie sprawę, jak bogate i różnorodne jest dziedzictwo muzealne w naszym kraju i temu świetnie służy niniejsza książka. Muzea wielkie i znane występują tu obok małych i niedawno powstałych. Muzea mające długą tradycję obok powołanych w ostatnich kilku latach. Spełniające wysokie wymagania merytoryczne muzea rejestrowane, muzea, które uzgodniły statut z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego obok niemałej grupy muzeów należących do uniwersytetów, instytutów naukowych, centrów kultury, zakonów, parafii, stowarzyszeń, osób prywatnych. Muzea służące wiedzy i rozrywce, zabawie i kontemplacji, muzea na otwartym powietrzu i niewielkie gabinety studyjne. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego sprawuje bezpośredni nadzór nad osiemnastoma największymi i uznanymi za najważniejsze dla państwa polskiego instytucjami (trzy z nich są w trakcie organizacji), trzynaście innych wspieramy tak zwanym współprowadzeniem, sto dziesięć instytucji wpisanych jest do Państwowego Rejestru Muzeów. To raptem jedenaście procent wszystkich instytucji przedstawionych w niniejszym przewodniku! Po reformie administracyjnej w 1997 roku bowiem przeważająca część muzeów została przekazana pod opiekę władzom samorządowym różnego szczebla: marszałkom, prezydentom miast, burmistrzom, wójtom; niektóre są zarządzane przez fundacje (Fundacja Czartoryskich w Krakowie, Fundacja Raczyńskich w Poznaniu); istnieje też wiele cennych kolekcji i muzeów, których prawna forma organizacji ma niejednolity charakter. Muzea w Polsce przechodzą transformację na wielką skalę. Powstaje wiele instytucji organizowanych dzięki wsparciu funduszy Unii Europejskiej, rodzą się nowe inicjatywy społeczne, których celem jest tworzenie kolekcji i umacnianie tożsamości kulturowej. Wiele instytucji odnawia swoje istnienie po latach zawieszenia działalności, liczna grupa przeszła też w ciągu ostatniej dekady gruntowne remonty i modernizacje (ponad czterdzieści procent instytucji), powstały też nowe publiczne, państwowe, samorządowe, społeczne i prywatne muzea i instytucje o funkcji muzealnej. Zadaniem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest proces rozwoju muzealnictwa wspierać ale nie ingerować weń. Większość instytucji musi samodzielnie przejść przez niełatwy okres dostosowywania się do współczesnego świata. Aby wspomóc te przemiany adaptację technologiczną, tworzenie nowych idei, podnoszenie poziomu wykształcenia wsparliśmy w 2011 roku powołanie nowego w Polsce kierunku studiów muzeologii, zdecydowaliśmy o utworzeniu Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, ogłoszone zostały nowe programy i fundusze, z których instytucje te mogą korzystać. Jestem przekonany, że w następnej dekadzie będziemy mogli oglądać efekty tych działań, a proces muzealizacji świata jako wplatania przeszłości w przyszłość stanie się jak chciała Izabela Czartoryska, twórczyni pierwszego polskiego muzeum potrzebą powszechną, oczywistą formą uczestnictwa w kulturze. Bogdan Zdrojewski Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego 7

8 Wprowadzenie Muzeologizacja świata jest jednym z najbardziej dynamicznych zjawisk towarzyszących przemianom cywilizacyjnym. Historia muzeów liczy już ponad 2500 lat, ale nigdy wcześniej proces budowania tych sztucznych, rządzących się swoimi regułami obszarów materii, pamięci i wyobraźni nie był tak rozległy, jak po 2000 roku. Muzea są jedynym rodzajem instytucji, które obejmują wszystko, co tworzy człowiek i co powstaje w jego otoczeniu od meteorytów po wirtualne fantazje sztuki. Muzea są współcześnie najlepszym probierzem kultury danego kraju, obszaru, miejsca. Forma, zawartość i koncepcja muzeów ujawniają kulturę i stan cywilizacji. Zatem jakie państwo, takie muzea. Polska leży w centrum Europy Środkowej, w obszarze, gdzie krzyżują się wielkie tradycje kultur Wschodu i Zachodu, Południa i Północy. Tak było od początku formowania polskiej państwowości i języka; Polska jako miejsce spotkań różnych wpływów i tradycji zbudowała z nich własną kulturową tożsamość, której ślady, znaki, dokumenty w postaci ponad 20 milionów muzealiów (obiektów wpisanych do inwentarzy) odnaleźć można w ponad 1000 muzeów. Ile dokładnie jest tych instytucji nie wiadomo. Jak komórki żywego organizmu powstają i giną, jest jednak taka ich liczba, której trwanie gwarantuje życie. Przyjęliśmy symbolicznie w tytule książki, że tych muzeów jest Liczba to umowna, w istocie jest ich prawie dwukrotnie więcej, gdybyśmy policzyli wszystkie izby muzealne, skanseny, parki tematyczne i tym podobne instytucje małe i duże stanowiące tkankę pamięci. Dzieje zakładania muzeów na historycznych i współczesnych ziemiach Polski sięgają średniowiecza. W Kronice Kosmasa, czeskiego mnicha, spisanej ok roku, pojawia się relacja o skarbcu katedry gnieźnieńskiej, w którym przechowywane były złota zdobiące grób św. Wojciecha. Skarbce katedralne na ziemiach polskich XIII XVI wieku były początkiem wspaniałych kolekcji sztuki, rzemiosła, militariów, numizmatów, tkanin, rękopisów, ksiąg, przedmiotów kultu (relikwii). Grabione i odzyskiwane tworzyły model zasobów, których wartość polegała nie tylko na wadze złota, pięknie wyrobu i wartości pamiątki. W skarbcach tworzone były kolekcje zbiory obiektów, których emocjonalny i historyczny związek dodawał do wartości materialnej wartość symboliczną, duchową, budował nową opowieść o przeszłości. Znaczenie tego typu zbiorów rozpoznano wcześnie; miały służyć nie tylko posiadaniu, ale także edukacji. Kiedy król Zygmunt August polecił w 1571 roku sporządzić testament, zapisano w nim przekazanie wspaniałej kolekcji tkanin (arrasów) na własność Rzeczypospolitej ku pospolitej potrzebie, tym samym otwierając epokę współczesnego rozumienia funkcji muzeum jako zasobu publicznego o niezwykłych wartościach (blisko jedna trzecia tej kolekcji jest dzisiaj eksponowana na Wawelu w Krakowie). Przez następne stulecia od XVI do końca XX wieku powstawały setki wspaniałych kolekcji. Pierwsze bodaj museum założone przez Jerzego II istniało już ok roku w strukturze Gimnasium Illustrae na zamku Piastów Śląskich w Brzegu; w zbiorach znajdowały się kolekcje naturaliów i kuriosów (osobliwości przyrody, czaszki ludzkie, dzieła malarstwa i zdobnictwa) oraz cenny księgozbiór. Podróże królewicza Władysława, syna Zygmunta III Wazy, do Niderlandów zaowocowały pojawieniem się w galerii królewskiej obrazów Rubensa. Niemal każdy władca polski zbierał dzieła sztuki. Król Stanisław August Poniatowski, zgromadziwszy znakomitą kolekcję sztuki, planował otwarcie Museum Polonicum pierwszego w kraju muzeum narodowego, do czego jednak z powodu rozbiorów nie doszło. Historia wojen, zabory i wynikające z nich rabunki w znaczny sposób nadwątliły te dawne kolekcje. Niektóre z nich wywiezione zostały w obawie przed zniszczeniem za 8

9 granicę, inne uległy rozproszeniu. Mimo wielu kataklizmów politycznych, istniały jednak zawsze w Polsce nowoczesne i światłe instytucje muzealne. W Puławach założone zostało przez Izabelę z Flemingów Czartoryską pierwsze na świecie muzeum historyczne (1802), a w Wilanowie jedno z pierwszych w Europie muzeów archeologicznych (1805), owoc działalności Stanisława Kostki Potockiego W XIX wieku powstało na ziemiach polskich pod rozbiorami ponad sto nowych muzeów, będących odbiciem zarówno tradycji miejscowych i regionalnych, jak i nowego, pozytywistycznego podejścia do nauk, przemysłu, medycyny. Instytucje te były nie tylko miejscem przechowywania kolekcji, stawały się w drugiej połowie XIX wieku nowoczesnymi ośrodkami nauk, rzemiosła i techniki. Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie od 1891 roku prowadziło zawodowe kursy, lekcje muzealne, wykłady, kształciło artystów i techników, będąc jak na owe czasy nowoczesnym ośrodkiem nauczania. Dokonania polskiego muzealnictwa przed II wojną światową były nie mniej ważne. W 1931 roku otwarto w Łodzi (jako drugie na świecie) muzeum sztuki nowoczesnej. Muzeum Narodowe w Warszawie udostępnione w 1938 roku w nowym gmachu realizowało jeden z najlepszych programów powszechnej darmowej edukacji przez sztukę. Trudno, mówiąc o polskich muzeach, nie wspomnieć o zniszczeniach. Było ich wiele, od szwedzkiego potopu w XVII wieku, przez konfiskaty zaborców, po olbrzymie zniszczenia będące wynikiem II wojny światowej (obejmujące zarówno grabież hitlerowską, sowiecką, jak i skutki zmian ustrojowych po 1945 roku). Trudno nie zauważyć też rekonstrukcji systemu muzealnego po 1956 i po 1989 roku. Procesy polityczne, ekonomiczne, technologiczne zmieniały i zmieniają polskie muzea. Po 2000 roku możemy mówić o boomie muzealnym i strukturalnej zmianie metod działania tych instytucji. Prezentowana publikacja powstała w przekonaniu, iż naszym obowiązkiem jest stworzenie zapisu informacji o polskich muzeach w tym przełomowym momencie w 2011 roku gdy Polska obejmuje na sześć miesięcy prezydencję w Unii Europejskiej. Informacji niezwykle skrótowej, której istotą jest przede wszystkim zatrzymanie obrazu. Dlatego tak duże znaczenie zdjęć. Każde muzeum zaprezentowane zostało dwoma wizerunkami (wyjątkiem jest kilkanaście wielkich instytucji narodowych lub samorządowych zobrazowanych większą liczbą fotografii) zewnętrza i wnętrza owym minimum, które pozwala pamięci rozpoznać miejsce, do którego powinniśmy trafić. Nie prezentujemy pojedynczych dzieł ani obiektów, nie podpisujemy ilustracji. Zachęcamy do tego, aby w podróży po Polsce każdy sam odkrywał niezwykłe skarby kryjące się czasem nawet w najmniejszych instytucjach. Informacja wizualna i tekstowa poświęcona małym, składającym się czasem z jednej sali muzeom zajmuje w przewodniku tyle samo miejsca, co opis muzeów dużych i bogatych. Bardzo ważne wydaje nam się bowiem przypomnienie właśnie tych mniej znanych instytucji. Tym bardziej, iż ostatnia dekada przyniosła nową falę tworzenia muzeów regionalnych, nierzadko jak w XIX i w pierwszej połowie XX wieku organizowanych społecznie, odwołujących się do różnorodności miejsc, lokalnych tradycji, religii i kultur. Zachęcamy więc, aby patrzeć, przewracać kartki, szukać swoich ulubionych przestrzeni, a potem odwiedzić te miejsca, odnaleźć przyjemność kontaktu z oryginałem, poczuć zapach starego drewna lub pieczonego ciasta (Muzeum Chleba), zatracić się w księgozbiorze lub położyć na trawie w sanockim skansenie. Do zobaczenia w muzeum! Dorota Folga-Januszewska 9

10 A 10

11 Z 1000 muzeów w Polsce 11

12

13 ALWERNIA A (małopolskie) Małopolskie Muzeum Pożarnictwa im. Zbigniewa Gęsikowskiego ul. Korycińskiego Alwernia tel , ospalwernia@alwernia.pl AH BI BU CZ DE EL FI FO GR HI HK IŻ KS NU PL TE TK Muzeum powstałe w 1953 r. z inicjatywy Zbigniewa Konrada Gęsikowskiego, prowadzone przez Ochotniczą Straż Pożarną w Alwerni. Gęsikowski społecznik i animator działań rozpoczął gromadzenie dokumentów, ikonografii, starego sprzętu, literatury, wyposażenia i umundurowania strażaków, które w 1984 r. były już zmagazynowane w rozbudowanej strażnicy. W 2002 r. Rada Miejska w Alwerni utworzyła Małopolskie Muzeum Pożarnictwa. W zbiorach kolekcja dawnych pojazdów strażackich, w tym konnych, sprzęt specjalistyczny, fotografie, opisy, ryciny, medale, odznaczenia, kolekcje filuministyczne i filatelistyczne. Zbiory są dostępne w systemie studyjnym (magazynowym), muzeum nie ma jeszcze ekspozycji stałej, ale udostępnia kolekcje po uprzednim kontakcie telefonicznym i prowadzi działalność edukacyjną. Muzeum dwukrotnie nagrodzone w konkursie Sybilla za konserwację dawnych pojazdów strażackich. 13

14 A Muzeum Historyczno Etnograficzne w Andrychowie ANDRYCHÓW (małopolskie) ul. Podgórska Andrychów tel tel./faks ziemianstwo@poczta.onet.pl Muzeum prywatne, powstało w 2002 r. jako muzeum miejsca, zorganizowane w zabudowaniach z l. 30. XX w. (budynek mieszkalny, tartak, młyn, stodoła) należących do rodzin Okrzosów i Kusiów. Wokół budynku 10 -hektarowy teren ogrodowo-parkowy. W zbiorach: wyposażenie wnętrz mieszkalnych, przedmioty codziennego użytku pochodzące z różnych okresów, w tym służące pracy gospodarskiej, bogata kolekcja dokumentów, zdjęć i przedmiotów obyczajowości świeckiej i religijnej Żydów Podbeskidzia. Ekspozycja stała w budynku mieszkalnym prezentuje wnętrze charakterystyczne dla okresu międzywojennego w Polsce aranżacja saloniku z fortepianem i pomieszczenia biura tartaku z l. 20. XX w. W stodole prezentacja tradycyjnych narzędzi rolniczych i stolarskich, uprzęże i chomąta. Od 2008 r. czynna wystawa: Dawne młyny i tartaki Podbeskidzia. Muzeum organizuje wystawy czasowe. AH BU ET HI HK IŻ JE JU KS PR RO RZ TE TK 14

15 ANTONIN A (wielkopolskie) Pałac Myśliwski Książąt Radziwiłłów w Antoninie Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu ul. Pałacowa 1, Przygodzice tel , faks muzeum@kalisz.info, palacantonin@o2.pl W 1970 r. powstała Izba Pamiątek poświęcona Fryderykowi Chopinowi w dawnym Pałacu Myśliwskim wzniesionym w 1824 r. wg proj. Karla Fryderyka Schinkla na zamówienie Antoniego Radziwiłła i jego żony Luizy, z domu Hohenzollern. W l i 1829 gościł tu Fryderyk Chopin zauroczony przyrodą okolicy. W l pałac był własnością Adolfa Hitlera. Po remoncie pałacu w l , izba przekształcona została w Salon Muzyczny im. Fryderyka Chopina oddział Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, obecnie Salon Muzyczny Chopina należy do Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu. Wokół pałacu ogród w stylu angielskim. W zbiorach instrumenty muzyczne z XIX w., kolekcja malarstwa i litografii, rysunki Elizy Radziwiłłówny przedstawiające Chopina, odlew ręki kompozytora, fotokopie rękopisów, XIX -wieczne wydawnictwa muzyczne. Od 1985 r. pałac jest miejscem koncertów międzynarodowego festiwalu Chopin w barwach jesieni. AC AH BI FO GR HI HK HS IM MA MZ PR RS RA RB 15

16 A Muzeum I Pułku Ułanów Krechowieckich AUGUSTÓW (podlaskie) al. kard. Wyszyńskiego 2a Augustów tel tel./faks krechowiacy@poczta.onet.pl Muzeum zlokalizowane w wieży kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej (cerkiew wzniesiona w 1896 r., potem kościół garnizonowy), na terenie dawnych koszar carskich. W 1921 r. koszary zostały zajęte przez I Pułk Ułanów Krechowieckich, który stacjonował tu do 1939 r. W zbiorach dokumenty, pamiątki, zdjęcia, militaria, sztandary związane z historią powołania, dziejami walk i organizacją pułku oraz jego włączeniem do struktury AK po 1939 r. Ekspozycja stała w układzie historycznym prezentuje dzieje pułku. Muzeum organizuje spotkania, prowadzi edukację historyczną. AC AH BI FO HI JE KA KS MI NU RĘ SP TE WO 16

17 AUGUSTÓW A (podlaskie) Muzeum Ziemi Augustowskiej Dział Historii Kanału Augustowskiego Augustowskie Placówki Kultury ul. 29 Listopada 5a Augustów tel mleplawy@leminet.pl AC AH BI BU CZ EL ET FA FM FO GE GO GR HI IN IŻ KA KS MI MU NA PL PR RĘ RO RY RS RZ SP SL TE WO Muzeum powstało w 1973 r. z inicjatywy Okręgowego Zarządu Wodnego w Giżycku i Towarzystwa Muzeum Ziemi Augustowskiej przy wsparciu Muzeum Techniki NOT w Warszawie, w l było oddziałem Muzeum Okręgowego w Suwałkach, od 1991 r. wchodzi w skład Augustowskich Placówek Kultury jako oddział Muzeum Ziemi Augustowskiej. Siedzibą jest drewniany budynek z ok r. zwany dworkiem Ignacego Prądzyńskiego. Muzeum poświęcone historii i technice Kanału Augustowskiego najstarszego polskiego zabytku inżynierii tego 17 typu, uznanego za Pomnik Historii. Długości ponad 101 km, był budowany w l w celu połączenia dorzecza Wisły z Niemnem. W zbiorach dokumentacja budowy, dokumenty dawnego Korpusu Inżynierów i Kwatermistrzostwa Generalnego Wojsk Królestwa Polskiego, materiały ikonograficzne i biograficzne związane z Ignacym Prądzyńskim, filmy, fotografie. Ekspozycja stała: Historia budowy i eksploatacji Kanału Augustowskiego z podkreśleniem roli gen. Prądzyńskiego; prezentacja multimedialna. Muzeum prowadzi badania, działalność edukacyjną, lekcje muzealne.

18 AUGUSTÓW (podlaskie) A Muzeum Ziemi Augustowskiej Oddział Etnograficzny Augustowskie Placówki Kultury ul. Hoża 7, Augustów tel faks muzeum.apk@home.pl W 1967 r. z inicjatywy Stanisława Ostrowskiego powstało Społeczne Muzeum Ziemi Augustowskiej, otwarte w 1968 r., w l oddział Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Od 1991 r. wchodzi w skład Augustowskich Placówek Kultury (wraz z Miejską Biblioteką i Miejskim Domem Kultury). W zbiorach kolekcje etnograficzne związane z regionem augustowskim, kolekcje historyczne, militaria, numizmaty, kolekcja ikonograficzna i fotograficzna. Ekspozycja stała: Rękodzieło i rzemiosło oraz Zdobywanie pożywienia ukazuje dzieje i współczesność miejscowego rolnictwa i rzemiosła (tkactwo, garncarstwo, plecionkarstwo), sprzęty używane w domach obszaru Puszczy Augustowskiej, narzędzia rybackie, sztukę ludową. Muzeum organizuje wystawy czasowe, spotkania, koncerty, prowadzi działalność edukacyjną. BU ET EM FA FL FO HI HK ŁO NA PR RO RY RZ SL ZD 18

19 BABIMOST (lubuskie) Izba Pamiątek Regionalnych Biblioteka Publiczna w Babimoście B pl. Powstańców Wielkopolskich Babimost tel AR AH BU CZ ET EM FI FO HI HK IM KS MI MO MZ RĘ RO RS RZ RB SL TK Izba Pamiątek Regionalnych powstała w 1963 r. staraniem Edwarda Rabiegi, inicjatora powołanego w 1966 r. Towarzystwa Miłośników Ziemi Babimojskiej, które przejęło opiekę nad muzeum. Obecnie, mimo zachowanej pierwotnej nazwy, izba ma charakter muzeum. W zbiorach kolekcja etnograficzno- historyczna, stroje ludowe, XVII- wieczne pamiątki ślady wojen szwedzkich, portret trumienny starosty babimojskiego Krzysztofa Żegockiego, historyczna kolekcja pocztówek z Babimostu. W 1975 r. otwarta została ekspozycja prezentująca zabytki i pamiątki dokumentujące specyfikę regionu. Od 2005 r. po reorganizacji wystawy stałej prezentacja dokumentów, fotografii, sztuki ludowej, strojów ludowych, instrumentów muzycznych oraz innych urządzeń i narzędzi (m.in. do wyrobu lnu). Muzeum współpracuje z Towarzystwem Miłośników Ziemi Babimojskiej, współdziałało przy organizacji ścieżki dydaktyczno-historycznej (w języku polskim i niemieckim), organizuje Dni Babimostu, lekcje muzealne, spotkania, prelekcje. 19

20 BARANÓW SANDOMIERSKI (podkarpackie) B Zespół Zamkowo Parkowy w Baranowie Sandomierskim ul. Zamkowa Baranów Sandomierski tel w. 421 muzeum@baranow.arp.com.pl AR AC BU GE GO HE HI HK HS MA MI NU PR RZ RA RB TE Muzeum zostało utworzone w 1967 r. po przeprowadzeniu gruntownej restauracji ( ) późnorenesansowego zamku z przeł. XVI i XVII w., wzniesionego przez Stanisława Leszczyńskiego wg proj. Santi Gucciego. Po pożarze w 1849 r. zespół zamkowy odbudowano i poddano przeróbkom. W 1967 r. opiekę nad zabytkiem przejął Kombinat Siarkowy w Machowie, udostępniając obiekt do zwiedzania, od 1997 r. właścicielem jest Agencja Rozwoju Przemysłu. W zbiorach muzeum kolekcja własna, a także wyposażenie sal zamkowych, wypożyczone ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Muzeum Pałacu w Wilanowie (malarstwo, grafika, meble, sztuka zdobnicza, militaria), kolekcja geologiczna i narzędzia służące do wydobycia siarki oraz kolekcja archeologiczna (ozdoby z okresu brązu, łódź drewniana z XII w. znalezione w czasie wydobycia siarki). Ekspozycja stała: wyposażenie sal zamkowych na I piętrze; secesyjna kaplica zamkowa; wystawa: Skarby Ziemi prezentuje proces wydobycia siarki oraz kolekcje archeologiczną i geologiczną. Muzeum organizuje wystawy czasowe i warsztaty. 20