Przetwornica elektromaszynowa stanowi zespół dwóch maszyn elektrycznych na jednym
|
|
- Leszek Borowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 DIAGNOZOWANIE PRZETWORNIC ELEKTROMECHANICZNYCH METODĄ ANALIZY MODULACJI CZĘSTOTLIWOŚCI dr inż. Andrzej Gębura, mgr inż. Tomasz Tokarski Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, ul. Księcia Bolesława 6, Warszawa, skr. poczt,. 96 tel Streszczenie W pracy omówiono metody diagnozowania lotniczych przetwornic elektromaszynowych stosowane w Pracowni Osprzętu Lotniczego Zakładu Awioniki ITWL. Omówiono każdą z nich, systematyzując dostępną w literaturze wiedzę teoretyczną, jednocześnie weryfikując ją z wynikami własnych badań laboratoryjnych. Szczególnie wyeksponowano, opracowaną przez autorów i wdrożoną pod ich kierunkiem, metodę diagnostyczną opartą na pomiarze i analizie parametrów jednej ze składowych pulsacji prądu stałego. Metodę tę nazwano FAM-C (FM modulacja częstotliwości, A prąd przemienny, C poziom zaawansowania metody). Przedstawiono również pokrewną metodę opartą na pomiarze i analizie parametrów jednej ze składowych pulsacji prądu stałego. Metodę tę nazwano FDM-A (FM modulacja częstotliwości, D prąd stały, A poziom zaawansowania metody). Ponadto przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych. Omówiono także możliwość wykorzystania pulsacji żłobkowych przetwornicy w czasie dobiegu wirnika po zasileniu zewnętrznym uzwojenia wzbudzenia silnik prądu stałego zamienia się wówczas w prądnicę prądu stałego. Umożliwia to stosowanie metody FDM-A. Ponieważ prądnica prądu stałego ma zazwyczaj co najmniej kilkakrotnie większą rozdzielczość, można monitorować elementy mechaniczne generujące wyższe częstotliwości. Aby przybliżyć czytelnikowi to zagadnienie, omówiono wpływ zjawisk fizycznych wpływających na kształtowanie się składowej pulsacji napięcia wyjściowego komutatorowych prądnic prądu stałego. Słowa kluczowe: diagnostyka techniczna, przetwornica elektromaszynowa, modulacja częstotliwości, metody diagnostyczne FAM-C i FDM-A, zwarcie elektryczne, pulsacja komutatorowa, pulsacja żłobkowa, pulsacja biegunowa, prądnica komutatorowa prądu stałego, dobieg maszyny. 1. Wstęp Przetwornica jest to urządzenie elektromechaniczne przemieniające jeden rodzaj energii elektrycznej w drugi. Pokładowe elektroenergetyczne przetwornice lotnicze służą do zasilania lokalnych sieci elektroenergetycznych prądem przemiennym 1. wale: Przetwornica elektromaszynowa stanowi zespół dwóch maszyn elektrycznych na jednym a) szeregowo-bocznikowego, obcowzbudnego silnika prądu stałego, b) prądnicy synchronicznej 2. 1 Spotyka się także w instalacjach specjalnych, np. uzbrojenia, wyjściowe napięcie: o podwyższonej częstotliwości 10 khz, prądu stałego z kluczowaniem i inne. Jednakże nie są to pokładowe sprzętowe instalacje elektroenergetyczne i niniejszy artykuł ich nie omawia. 2 W niektórych konstrukcjach są dwie prądnice na wspólnym wale, jak np. w przetwornicy PTO-1000/1500.
2 Przetwornica elektromaszynowa przetwarza prąd stały o napięciu 28 V na prąd przemienny: jednofazowy 115 V, 400 Hz, trójfazowy o napięciu międzyprzewodowym 3 36 V i częstotliwości 400 Hz albo o napięciu lub częstotliwości specjalnej. Jest ona wtórnym źródłem napięcia o dużej (w stosunku do głównego źródła energii elektrycznej, tj. pokładowej prądnicy prądu przemiennego) stabilności parametrów. W celu zapewnienia stabilizacji napięcia wyjściowego i częstotliwości montowana jest tzw. skrzynka regulacji. W nowoczesnym lotnictwie zdecydowanie odchodzi się od stosowania przetwornic elektromaszynowych z uwagi na ich niską sprawność energetyczną, znaczny ciężar i wysoki poziom hałasu. Jednakże na starszych typach statków powietrznych jest ona nadal stosowana. Jednocześnie jest to proste złożenie dwóch maszyn elektrycznych. Wirniki tych dwóch maszyn mają wspólny wał osadzony na swych końcach na dwóch łożyskach. Prostota mechaniczna konstrukcji przetwornicy umożliwia łatwą identyfikację uszkodzeń elementów mechanicznych podczas monitorowania metodą FAM-C Rys. 1. Przetwornica elektromaszynowa jako obiekt mechaniczny: 1, 2 łożysko toczne, 3 wał, 4 silnik prądu stałego, 5 wirnik silnika prądu stałego, 6 stojan silnika prądu stałego, 7 prądnica prądu przemiennego, 8 wirnik prądnicy prądu przemiennego, 9 stojan prądnicy prądu przemiennego Przetwornice elektromaszynowe stanowią małogabarytowy zespół napędowy, który boryka się m.in. z typowymi dla dużych zespołów maszynowych rodzajami zużycia, jak wady montażowe i zużyciowe. 2
3 Eksploatowane w lotnictwie Sił Zbrojnych RP przetwornice nie miały i nie mają urządzeń diagnostycznych 3 umożliwiających śledzenie rozwoju ich zużycia zdaniem autorów, takiej funkcji nie mogą pełnić przenośne stanowiska pomiarowe (pulpit kontroli naziemnej węzła elektroenergetycznego) wyposażone w przyrządy wychyłowe: woltomierz, amperomierz i częstotliwościomierz. Jednostki wojskowe, podając objawy zgłaszanych usterek, opisują zmianę parametrów układów (głównie radioelektronicznych) zasilanych z przetwornic. Objawy te pojawiają się w dodatku w czasie wykonywania zadania przez wojskowy statek powietrzny. Nie ma wówczas przeważnie czasu na spokojną i obiektywną analizę przyczyny, tym bardziej nie praktykuje się wykonywania jakichkolwiek badań podczas zadania bojowego. Teoria mówi, że najdokładniejsze informacje (w tym przypadku informacje diagnostyczne) pozyskuje się bezpośrednio u źródła, a nie u pośredników, gdyż wówczas informacja ta może być bardzo zniekształcona. Tymczasem dotychczasowe dane o usterkach w lotniczych bazach danych to głównie zgłaszane symptomy niepoprawnego działania odbiorników energii elektrycznej (pobieranej z przetwornic), a nie samych przetwornic. Niekiedy pilot stwierdza np. buczenie w odbiorniku radiowym FM, spowodowane uszkodzeniem łożyska przetwornicy, która generuje wówczas szerokopasmowe wahania prędkości kątowej wirnika, przekładające się na modulacje częstotliwości sieci V, 400 Hz, zasilającej przedmiotowy odbiornik radiowy FM. Blok zasilania odbiornika radiowego FM przekazuje te zmodulowania do toru głównego, co objawia się buczeniem. Specjaliści klucza obsługi urządzeń radiowych wymieniają zazwyczaj dany odbiornik FM i podają te zwięzłe informacje przyczynowoskutkowe do bazy danych. Formalnie wszystko się zgadza. Wyraźnie można więc podkreślić, że powinien istnieć układ diagnostyczny stanu technicznego przetwornic, umożliwiający określenie jej bieżącego stanu technicznego. Byłyby to prognozy krótkoterminowe. Drugą sprawą są prognozy długoterminowe. Są one coraz bardziej istotne z uwagi na konieczność oszczędzania w lotnictwie wojskowym. Powszechnie więc praktykuje się wydłużanie resursów międzyremontowych, m.in. przetwornic. Usterki definiowane przez obsługę jako defekty np. odbiornika radiowego w rzeczywistości często wynikają z niepoprawnej pracy przetwornicy i na odwrót. W tej sytuacji pilną sprawą staje się opracowanie precyzyjnego narzędzia diagnostycznego umożliwiającego wcześniejsze ocenianie stanu technicznego przetwornic i długofalową prognozę (na h lotu). Układy diagnostyczne powinny umożliwić monitorowanie i kompleksową ocenę stanu technicznego przetwornic. Możliwa 3 We wnioskach do niniejszej pracy będzie przedstawiony wstępny projekt koncepcyjny takiego urządzenia diagnostycznego. 3
4 byłaby wówczas eksploatacja według stanu technicznego dotychczas odbywa się ona według czasu eksploatacji (wg godzin nalotu oraz wg okresu kalendarzowego ). W niniejszej pracy autorzy opisują badania, realizowane podczas działalności zawodowej 4 na statkach powietrznych, które umożliwiają lokalizację defektów na podstawie posiadanych wzorców parametrycznych, określonych bądź w normach specjalistycznych, bądź wynikających z wieloletniego doświadczenia. Istotną rolę odgrywa tu opracowana w ITWL metoda FAM-C. Opisano również badania laboratoryjne, gdzie zadawano określone wady i mierzono zmianę parametrów diagnostycznych. Badania te mają docelowo umożliwić określenie kompleksowego pakietu poziomów diagnostycznych przetwornic elektromaszynowych różnych typów. Umożliwi to w konsekwencji opracowanie polowych testerów diagnostycznych małych, lekkich i prostych w obsłudze. Wykorzystane będą kompleksowo zarówno metoda FAM-C i FDM-A [1, 2, 5, 6, 9-11, 13, 18], jak i pomiar klasycznych parametrów jakości energii elektrycznej [15]. Lokalizowane będą zarówno wady mechaniczne (stan łożysk, błędy montażowe), jak i elektryczne (uszkodzenia układu filtracyjnego, układu stabilizacji prędkości obrotowej, jak też zwojów prądnicy, pogorszenie stanu komutacji szczotek lub silnika). 2. Częstotliwościowe metodyki badań przetwornic lotniczych metoda FAM-C i FDM-A Metoda FAM-C [1, 2] została opracowana w ITWL w latach 90. i jest systematycznie rozwijana. W skrócie można powiedzieć, że opiera się ona na obserwacji dynamiki drgań własnych poszczególnych węzłów zespołu napędowego. Prądnica synchroniczna przetwarza więc mechaniczne drgania własne na drgania elektryczne. Analizując zmiany modulacji częstotliwości napięcia wyjściowego, można diagnozować zespół napędowy, gdyż przebieg zmian częstotliwości chwilowej (napięcia wyjściowego prądnicy synchronicznej) j m = j= 1 f i = f(t) = 2π f ( t) (1) jest dyskretnym zobrazowaniem przebiegu prędkości kątowych poszczególnych węzłów zespołu napędowego: j m = j= 1 ej ω(t) = ω ( t) = 2π f ( t) (2) gdzie: j numer obserwowanego podzespołu lub pary kinematycznej, mj j m = j= 1 f mj częstotliwość drgań mechanicznych charakterystyczna dla danego podzespołu lub pary kinematycznej, mj 4 Prace związane z przedłużeniem resursów statków powietrznych i z badaniami wypadków lotniczych. 4
5 f mj częstotliwość drgań elektrycznych odzwierciedlająca w sposób dyskretny częstotliwość drgań mechanicznych charakterystyczna dla danego podzespołu lub pary kinematycznej. W Pracowni Lotniczych Urządzeń Elektroenergetycznych i Napędów Elektrycznych ITWL można przeprowadzić obserwację metodą FAM-C chwilowych wartości częstotliwości napięcia wyjściowego na płaszczyźnie (t, f i ) oraz zobrazowania zbiorów charakterystycznych na płaszczyźnie (f p, F). Z uwagi na to, że obie maszyny (prądnica i silnik napędowy) osadzone są na wspólnym wale, w przetwornicy trudno spodziewać się wielu zbiorów charakterystycznych. Jednakowa prędkość znamionowa powoduje, że wada np. mimośrodowości wirnika prądnicy i mimośrodowości wirnika prądnicy odłoży się w tym samym zbiorze charakterystycznym. Oczywiście punkty charakterystyczne wady przekoszenia [13] obu maszyn będą się odkładały w innym zbiorze niż punkty charakterystyczne wady mimośrodowości. Wada mimośrodowości będzie charakteryzowana zbiorem o częstotliwości bazowej równej pierwszej harmonicznej prędkości obrotowej wirnika przetwornicy (tablice 1 i 2) wada przekoszenia drugiej harmonicznej. Złożenie obu wad pierwszej podharmonicznej prędkości obrotowej. 3. Badania laboratoryjne kontrolowanych uszkodzeń przetwornic metodą FAM-C Wykonano badania parametrów elektrycznych przetwornic o różnych kontrolowanych (wprowadzanych przez badających) poziomach zużycia elementów elektrycznych i mechanicznych. Badania były prowadzone zarówno metodami klasycznymi (szybka transformata Fouriera), jak i nowatorskimi (np. FAM-C). Realny poziom zużycia oceniany był poprzez pomiary mechaniczne. Badania wykonano na przetwornicach PAG-1F, PT-500, PO-750. Przetwornice te przygotowano do kontrolowanego zadawania błędów montażowych: mimośrodowości, przekoszenia, osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana. Układy pomiarowe jedno- i trójfazowe (rys. 3 i 4) umożliwiają monitorowanie błędów montażowych: mimośrodowości, przekoszenia osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana. Szczegółowe właściwości obu układów pomiarowych omówiono w [3]. a.) 5
6 b.) Kierunek przemieszczania 12. Rys. 2. Uproszczony rysunek złożeniowy przetwornicy elektromaszynowej przystosowanej w ITWL do kontrolowanego zadawania błędów montażowych: a) przekrój podłużny, b) widok od strony tarczy łożyskowej pokrywy bocznej. 1, 2 łożysko toczne, 3 wał, 4 silnik prądu stałego, 5 wirnik silnika prądu stałego, 6 stojan silnika prądu stałego, 7 prądnica prądu przemiennego, 8 wirnik prądu przemiennego, 9 stojan prądnicy prądu przemiennego, 10 płyta łożyskowa (pokrywa boczna), 11 wyfrezowania pionowe, 12 śruba montażowa. 6
7 Prądnica jednofazowa prądu przemiennego Przystawka 1-fazowa AC kształtująca sygnał TTL przy przejściu napięcia przez poziom Karta licznikowa AC Komputer pomiarowy z oprogramowaniem FAM-C F f p fi Rys. 3. Sposób pozyskiwania sygnału diagnostycznego z badanej przetwornicy przy pomocy metody FAM-C jednofazowo 7
8 Prądnica trójfazowa prądu przemiennego Przystawka 3-fazowa AC kształtująca sygnał TTL przy przejściu napięcia przez poziom zerowy Karta licznikowa AC dwutorowa (dwa rzędy liczników) Komputer pomiarowy z oprogramowaniem FAM-C F f p fi t Rys. 4. Sposób pozyskiwania sygnału diagnostycznego z badanej przetwornicy przy pomocy metody FAM-C trójfazowo Następnie wykonano badania parametrów elektrycznych przetwornic o różnych poziomach zużycia elementów elektrycznych i mechanicznych. Badania były prowadzone zarówno metodami klasycznymi (szybka transformata Fouriera), jak i nowatorskimi (np. FAM-C). Realny poziom zużycia oceniany był poprzez pomiary mechaniczne. 8
9 fi [Hz] t [s] Rys. 5. Przebieg zmian częstotliwości chwilowej przetwornicy PAG-1F przed zmianami fi [Hz] t [s] Rys. 6. Przebieg zmian częstotliwości przetwornicy PAG-1F przed zmianami (stan wyjściowy) powiększenie 9
10 F [Hz] f p [Hz] Rys. 7. Zbiory charakterystyczne przetwornicy PAG-1F przed zmianami (stan wyjściowy) 3.1. Zmniejszony docisk szczotki komutacyjnej Przetwornica PAG-1F służy do elektromaszynowego przetwarzania napięcia stałego 28 V na trójfazowe napięcie o wartości skutecznej napięcia przewodowego 3 36 V i częstotliwości f un = 400 Hz. Przetwornica ta składa się z dwóch maszyn elektrycznych: - silnika prądu stałego, - prądnicy trójfazowej prądu przemiennego. Obserwacje dokonane metodą FAM-C wykazały w stanie wyjściowym (przed ingerencją w docisk szczotki) wahania przebiegu częstotliwości chwilowej f i = f(t) o amplitudzie 2 F = 7,5 Hz. Wahania te były stabilne zarówno w amplitudzie, jak i w częstotliwości tych wahań (rys. 5 i 6). Poziom wartości średniej częstotliwości wynosił 431,25 Hz. Częstość wahań przebiegu f i = f(t) wynosił f p = 50 Hz (rys. 5). Zobrazowania F = f(f p ) uwidoczniły także istnienie zbiorów charakterystycznych o innych wartościach f p (rys. 7). Dla przetwornicy PAG-1F zmniejszono docisk jednej szczotki pojawiło się wzmożone iskrzenie podczas pracy. Średnia częstotliwość napięcia wyjściowego po uszkodzeniu zmniejsza się o ok. 50 Hz (osiąga poziom ok. 350 Hz). Na przebiegach f i = f(t) - rys. 61 i rys. 62 składowa szybkozmienna mierzona przy pomocy przystawki FAM-C jednofazowej, ma częstość około 50Hz (rys. 8 i 9). Składowa wolnozmienna charakteryzuje się czasem trwania odchylenia t od ~5 10 s i przyrostem amplitudy F~3 25Hz. Stochastycznie pojawiają się skokowe przełączenia poziomu częstotliwości o amplitudzie F ok. 7 Hz. Na przebiegu (rys. 9) można zauważyć pewne podcięcia, które wynikają prawdopodobnie z zaczepiania krawędzią szczotki o normalnej sile docisku o niektóre krawędzie klepek komutatora. Zobrazowania F = f(f p ) wykazują zmniejszenie wartości f p poszczególnych zbiorów oraz zwiększenie wysokości zbiorów charakterystycznych (rys. 10). 10
11 fi [Hz] t [s] Rys. 8. Przebieg zmian częstotliwości przetwornicy PAG-1F przy zmniejszeniu docisku szczotki komutacyjnej, poniżej wartości siły dopuszczalnej fi [Hz] t [s] Rys. 9. Przebieg zmian częstotliwości przetwornicy PAG-1F przy zmniejszeniu docisku szczotki komutacyjnej, poniżej wartości siły dopuszczalnej powiększenie 11
12 F [Hz] f p [Hz] Rys. 10. Zbiory charakterystyczne przetwornicy PAG-1F po zmniejszeniu docisku szczotki komutacyjnej, poniżej wartości siły dopuszczalnej - powiększenie 3.2. Przekoszenie osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana Dokonano przekoszeń dzięki podłużnemu pionowemu rozfrezowaniu otworów montażowych pod śrubami mocującymi pokrywę boczną (oprawę łożyskową) maszyny z częścią cylindryczną. Przemieszczając jedną tarczę łożyskową (pokrywę boczną) w górę, a drugą w dół uzyskano mierzalny kąt przekoszenia. Dla przetwornicy PAG-1F przed przemieszczeniem pokrywy bocznej uzyskano przebieg, w którym można zaobserwować zmodulowania o częstości ok. 75 Hz, a więc w pobliżu pierwszej podharmonicznej znamionowej prędkości obrotowej świadczącej o istnieniu pewnej małej mimośrodowości i przekoszenia (według wyliczeń wartość przekoszenia osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana wynosi około 0,0079 o ) zawieszenia wirnika względem stojana. Z chwilą przekoszenia wirnika o kąt ok. 0,04 o (tablica 1, p. 6) zaczyna dominować częstotliwość drugiej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej. Wartość amplitudy wahań przebiegu częstotliwości chwilowej zwiększa się z poziomu F = 4,11 (0,95% w stosunku do wartości średniej częstotliwości) do F = 13,94 Hz (1,09%). Dla przetwornicy PT-500C przed przemieszczeniem pokrywy bocznej uzyskano przebieg, w którym można zaobserwować zmodulowania o częstości ok. 200 Hz, a więc w pobliżu 12
13 pierwszej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej wału przetwornicy świadczącej o istnieniu pewnej niewielkiej mimośrodowości zawieszenia wirnika względem stojana. Z chwilą przekoszenia wirnika o kąt ok. 0,2 o (tablica 1, p. 8) zaczyna dominować częstotliwość drugiej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej (rys. 12). Wartość amplitudy wahań przebiegu częstotliwości chwilowej zwiększa się z poziomu F = 0,17 (0,04% w stosunku do wartości średniej częstotliwości) do F = 12,29 Hz (1,02%). Dla przetwornicy PO-750 przed przemieszczeniem pokrywy bocznej uzyskano przebieg, w którym można zaobserwować zmodulowania o częstości ok. 175 Hz, a więc w pobliżu pierwszej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej świadczącej o istnieniu pewnej niewielkiej mimośrodowości zawieszenia wirnika względem stojana. Z chwilą przekoszenia wirnika o kąt ok. 0,2 o (tablica l, p. 10) zaczyna dominować częstotliwość drugiej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej. Wartość amplitudy wahań przebiegu częstotliwości chwilowej zwiększa się z poziomu F = 0,24 Hz (0,067% w stosunku do wartości średniej częstotliwości) do F = 1,87 Hz (0,52%). Z uwagi na niespełnienie warunku Kotelnikowa-Shannona należy dane te traktować tylko informacyjnie ocena związków pomiędzy przekoszeniem a zmodulowaniem częstotliwości powinna być dokonana metodą FDM-A w czasie dobiegu maszyny. Przy zwiększaniu wartości kąta przekoszenia osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana można zauważyć zwiększającą się amplitudę modulacji przebiegu częstotliwości chwilowej o okresie równym drugiej harmonicznej prędkości obrotowej. Amplituda tych zmodulowań zwiększa się wraz ze wzrostem wartości kąta przekoszenia (tablica 1) Mimośrodowość osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana Dokonano równoległego przesunięcia osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana, wykorzystując podłużne pionowe rozfrezowanie otworów montażowych pod śrubami mocującymi pokrywę boczną (oprawę łożyskową) maszyny z częścią cylindryczną, wykonane celem realizacji poprzedniego punktu. Przemieszczając obie oprawy łożyskowe w dół, uzyskano mierzalną wartość mimośrodu. Dla przetwornicy PAG-1F przed przemieszczeniem pokrywy bocznej uzyskano przebieg, w którym można zaobserwować zmodulowania o częstości ok. 75 Hz, a więc w pobliżu pierwszej podharmonicznej znamionowej prędkości obrotowej świadczącej o istnieniu pewnej niewielkiej mimośrodowości i przekoszenia zawieszenia wirnika względem stojana. Z chwilą ustawienia mimośrodu a = 0,2 mm (tablica 1, p. 11) wartość amplitudy wahań przebiegu częstotliwości chwilowej F zwiększa się z poziomu 4,11 Hz (0,95%) do 13,94 Hz (1,09%). 13
14 Dla przetwornicy PT-500C przed przemieszczeniem pokrywy bocznej uzyskano przebieg, w którym można zaobserwować zmodulowania o częstości ok. 200 Hz, a więc w pobliżu pierwszej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej świadczącej o istnieniu pewnej niewielkiej mimośrodowości zawieszenia wirnika względem stojana oraz o częstości ok. 200 Hz. Z chwilą ustawienia mimośrodu a = 0,35 mm (tablica l, p. 15) wartość amplitudy wahań przebiegu częstotliwości chwilowej F zwiększa się z poziomu 0,17 Hz (0,04%) do 12,29 Hz (1,022%). Dla przetwornicy PO-750 przed przemieszczeniem pokrywy bocznej uzyskano przebieg, w którym można zaobserwować zmodulowania o częstości ok. 175 Hz, a więc w pobliżu pierwszej harmonicznej znamionowej prędkości obrotowej świadczącej o istnieniu pewnej niewielkiej mimośrodowości zawieszenia wirnika względem stojana. Z chwilą ustawienia mimośrodu a = 0,4 mm (tablica 1, p. 13) wartość amplitudy wahań przebiegu częstotliwości chwilowej F zwiększa się z poziomu 0,24 Hz (0,067%) do 0,52 Hz (0,52%). Przy zwiększaniu wartości mimośrodu osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana można zauważyć zwiększającą się amplitudę modulacji przebiegu częstotliwości chwilowej o okresie równym drugiej harmonicznej prędkości obrotowej. Amplituda tych zmodulowań zwiększa się wraz ze wzrostem wartości mimośrodu. 14
15 Tablica 1. Zestawienie parametrów wybranych uszkodzeń montażowych przetwornic oraz parametrów ich odzwierciedlenia w zjawiskach elektrycznych. Lp. Typ Wartość liniowego Odległość D N β a f max f min f śr F Parametry uszkodzeń przetwornicy przemieszczenia pomiędzy z wyliczeń zmierzona podporami elektrycznych mechanicznie A 1 A 2 L - - mm mm mm mm o mm Hz Hz Hz Hz mm 1 PAG-1F 0,3 0, ,5 0, ,1 1290, , ,5 9,09 0,0981 0, PT-500C 0,35 0,35 203,3 69,3 0, , , ,2 40,58 0 0, PT-500 0,35 0,35 203,3 69,3 0, ,2 12 0,1727 0, PO-750 0,5 0, , ,57 354,7 355,84 1,87 0 0, PAG-1F 0,01 0, ,5 0,0079 0,01 434,59 430,48 432,51 4,11 0, , PAG-1F 0,3-0, ,5 0, ,5 1287, , ,8 13,94 0, PT-500 0,01 0,01 203,3 69,3 0, ,01 402,58 402,41 402,49 0,17 0, , PT-500 0,35 0,35 203,3 69,3 0, , , , ,32 12,29 0, , PO-750 0,03 0, , ,03 357,77 357,53 357,7 0,24 0, , PO-750 0, , ,57 354,7 355,84 1,87 0 0, PAG-1F 0,3-0, ,5 0, ,2 1287, , ,8 13,94 0, , PT-500 0,35-0,35 203,3 69,3 0 0, , , ,32 12,29 0, , PO-750 0,5-0, , ,4 338,7 338,18 338,58 0,52 0, ,02387 a β o
16 Tablica 2. Wykaz parametrów stanów granicznych uzyskanych metodą częstotliwościową l. Typ klasa PAG-1F PT-500C PO-750 p. Wady F f śr f p F f śr f p F f śr f p Hz Hz Hz Hz Hz Hz Hz Hz Hz 1 Zmniejszony docisk szczotek A <10 >380 <10 >380 < 8 >390 B ,2 0, ,1 0, ,1 0,025 2 Przekoszeni e C A B C >25 <350 < 0,3%f ś 0,3 0,8%f ś 0,8 1,1%f ś > < 0,3%f ś 0,3 0,8%f ś 0,8 1,1%f ś > Mimośród D A B C D >1,1%f ś >1,1%f ś < 0,3%f ś 0,3 0,8%f ś 0,8 1,1%f ś < 0,3%f ś 0,3 0,8%f ś 0,8 1,1%f ś < 0,2%f ś 0,2 0,4%f ś 0,4 0,5%f ś >1,1%f ś >1,1%f ś >0,5%f ś Badanie przetwornic w czasie ich dobiegu Dobieg jest to stan energetyczny zespołu napędowego, w którym rozpędzona do prędkości znamionowej maszyna zostaje pozbawiona dostawy energii zewnętrznej. W tym momencie pojawiają się dwa kompleksy zjawisk fizycznych: a) przemieszczanie się poziomu prędkości obrotowej n (zazwyczaj quasi-płynne i monotonicznie opadajace), w miarę upływu czasu liczonego od zaprzestania dostarczania energii zewnętrznej, poszczególnych par kinematycznych sprzężonych ze sobą, poprzez kolejne coraz niższe znamionowe prędkości (rys. 11); dla każdej z tych prędkości obserwuje się różne zjawiska dynamiczne, m.in. objawiają się różne lokalne rezonanse mechaniczne (rys. 2 i 3); b) rozpad dynamiki ruchu zespołu napędowego na indywidualnie drgające (w granicach więzów i granic wynikających z konstrukcji) ogniwa kinematyczne. 16
17 n [obr/min] n N5 n N4 n N3 n N2 n N1 t[s] Rys. 11. Przebieg zmian średniej prędkości obrotowej po wyłączeniu źródła energii z zaznaczonymi pasmami prędkości znamionowych {n N1, n N2, n N3, n N4, n N5 } składowa wolnozmienna W instrukcjach fabrycznych sprzętu lotniczego, a także w instrukcjach eksploatacyjnych statków lotniczych zawartych jest wiele ograniczeń czasu dobiegu (w instrukcjach silnikowych nazywany jest czasem wybiegu) dla maszyn obrotowych. Zgodnie z praktyką oraz z przesłankami literaturowymi, im krótszy jest czas dobiegu, tym większe są momenty oporów łącznych danego zespołu mechanicznego. W ten sposób wiele instrukcji zaleca sprawdzenie węzłów łożyskowych wirników. Poza tym w czasie dobiegu następuje naturalny rozpad wszystkich podzespołów zespołu napędowego na niezależne pary kinematyczne. Pary te wykonują, w dużej części wzajemnie niezależne od sąsiednich par kinematycznych, wahania kątowe, zwane drganiami swobodnymi. Czas tłumienia tych wahań jest zależny od składowej tarcia suchego oraz od składowej tarcia wiskotycznego, czyli mokrego, oraz ewentualnego tłumienia powietrza (przy wyższych poziomach prędkości obrotowej). Częstotliwość takich wahań jest zależna od wielu czynników, jak np.: - momentu bezwładności im większe momenty bezwładności, tym większy okres wahań własnych, czyli mniejsza częstotliwość; 17
18 - sprężystości im większy współczynnik sprężystości (im większy moment siły gromadzi się w elemencie przy jego odkształceniu o jednostkowy kąt skręcenia), tym krótszy okres wahań własnych, czyli większa częstotliwość. W czasie dobiegu przetwornicy zmniejsza się płynnie częstotliwość wymuszeń oddziałujących na poszczególne jej podzespoły mechaniczne. Możliwe jest więc wzbudzenie i zlokalizowane wzbudzeń rezonansowych poszczególnych podzespołów mechanicznych przetwornicy, np. podpór łożyskowych. Ich lokalizowanie i obserwowanie jest bardzo istotne z punktu widzenia określenia ich żywotności i wystawienia wiarygodnej prognozy eksploatacyjnej. Dla podpór łożyskowych wykładnikiem stanu zagrożenia jest dobroć mechaniczna Q układu rezonansowego jeżeli Q > 10, to wskazane jest odsunięcie danego zespołu od eksploatacji. Jeżeli częstotliwość wymuszeń jest zbliżona do częstotliwości drgań (swobodnych) własnych układu, może zaistnieć niebezpieczeństwo wystąpienia rezonansu. Wały maszynowe ze względu na skokowo zmienny przekrój poprzeczny, ciężar własny, niewyważenie zawieszonych mas i luzy w łożyskach, stanowią złożony układ drganiowy. Drgania rezonansowe jednego elementu oddziałują na inne elementy układu. W takim układzie istnieje kilka prędkości krytycznych (rys. 12), które oblicza się zazwyczaj metodami przybliżonymi. Jeżeli np. na wale jest osadzona pewna liczba mas wirujących, np. m 1, m 2, m 4,, m n, to prędkość krytyczna całego układu jest wtedy obliczana ze wzoru Dunkerleva w postaci: 1/ω kr 2 = 1/ω kr /ω kr /ω kr /ω krm 2 Naprężenia powstające w wyniku drgań rezonansowych mogą doprowadzić do uszkodzeń zmęczeniowych. Prędkość kątowa, przy której występuje rezonans, nosi nazwę prędkości krytycznej (ω 2 kr2 ), którą można wyrazić wzorem: ω kr2 = (g/l) 1/2 co w praktyce inżynierskiej można wyrazić zależnością: n kr 300 (1/f) [obr/min] gdzie: f statyczna strzała ugięcia [cm], g przyśpieszenie ziemskie. Należy wyraźnie podkreślić, że wały nie powinny pracować z tą prędkością obrotową. Ich praca powinna odbywać się z tzw. prędkością znamionową, która różni się przynajmniej o 15% od ω kr2. Orientacyjnie dopuszczane strzałki ugięcia mają wartość: (0,0002 0,0003) l wały maszynowe, 18
19 (0,005 0,01) m u wały przekładni zębatej, gdzie: l odległość między sąsiednimi podporami, m u moduł zazębień. A A 1max A 2max A 3max A 5max A 4max n N1 n N2 n N3 n N4 n N5 n [obr/min] Rys. 12. Lokalne zjawiska rezonansowe obserwowane dla prędkości obrotowej po wyłączeniu źródła energii z zaznaczonymi pasmami prędkości znamionowych {n N1, n N2, n N3, n N4, n N5 } zobrazowane na przykładowym zobrazowaniu analizy Fouriera A = f(n) 5. Podsumowanie W pracy przedstawiono sposób diagnozowania wybranych wad przetwornic elektromaszynowych: zmniejszony docisk szczotki komutacyjnej, przekoszenie osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana, mimośrodowość osi obrotu wirnika względem osi symetrii stojana. Badania przeprowadzono w laboratorium ITWL przy pomocy nowatorskich metod diagnostycznych opartych na analizie dynamiki zmian wyjściowego napięcia przemiennego przetwornicy. Opisano również teoretycznie wykonywane w ITWL (w praktyce) badania przetwornic w czasie ich dobiegu. W tym celu silnik prądu przemiennego po rozpędzeniu wirnika zamieniano na prądnicę prądu stałego. Prądnica prądu stałego ma znacznie większą rozdzielczość niż prądnica prądu stałego stąd możliwość monitorowania szybkozmiennych procesów diagnostycznych jak drgania łożysk tocznych. BIBLIOGRAFIA 19
20 1. Biarda D., Falkowski P., Gębura A., Kowalczyk A.: Opis patentowy PL B1, Sposób diagnozowania technicznego elementów sprzęgających silnik, a zwłaszcza lotniczy silnik spalinowy, z prądnicą prądu stałego, zgłoszenie , udzielenie patentu Biarda D., Falkowski P., Gębura A., Kowalczyk A.: Opis patentowy PL B1, Sposób diagnozowania technicznego elementów sprzęgających silnik, a zwłaszcza lotniczy silnik spalinowy, z prądnicą prądu stałego, zgłoszenie , udzielenie patentu Gębura A.: Metoda modulacji częstotliwości napięcia prądnic pokładowych w diagnozowaniu zespołów napędowych. Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, Warszawa Gębura A.: Cechy diagnostyczne składowej pulsacji prądnic prądu stałego. Prace Naukowe ITWL 2003, zeszyt Gębura A.: Diagnostic of aircraft power transmission track based on the analysis of generator s frequency. Journal of Technical Physics 2002, No Gębura A.: Modulacja częstotliwości napięcia wyjściowego prądnicy a stan techniczny układu napędowego. Prace Naukowe ITWL 1998, zeszyt Gębura A.: Przekoszenia połączeń wielowypustowych a modulacja częstotliwości prądnic. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn 1999, zeszyt 4(120). 8. Gębura A.: Związki modulacji częstotliwości napięcia wyjściowego prądnicy z wybranymi wadami układu napędowego. W: Turbinowe silniki lotnicze w ujęciu problemowym ; red. prof. M. Orkisz, Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne, Lublin 2000, s Gębura A., Falkowski P., Kowalczyk A., Lindstedt P.: Diagnozowanie skrzyń napędowych. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn 1997, zeszyt Gębura A., Prażmowski W., Kowalczyk A., Falkowski P., Głowacki T., Budzyński P., Pisarska K.: Sprawozdanie z pracy określenie związków pomiędzy parametrami jakości energii prądnic pokładowych a stanem zużycia skrzyń napędowych, Warszawa 1997, niepublikowane, nr BT ITWL 11818/I. 11. Gębura A., Prażmowski W., Kowalczyk A., Falkowski P., Głowacki T., Budzyński P., Gajewski T., Pisarska K.: Sprawozdanie z pracy określenie związków pomiędzy parametrami jakości energii prądnic pokładowych a stanem zużycia skrzyń napędowych część I, Warszawa 1997, niepublikowane, nr BT ITWL 12023/I. 12. Gębura A., Tokarski T.: Sprawozdanie z pracy Badanie trwałości lotniczych urządzeń elektroenergetycznych badanie przetwornic lotniczych, Warszawa 2000, niepublikowane, nr BT ITWL 19/ Lindstedt P., Gębura A.: Diagnozowanie napędów lotniczych w oparciu o analizę parametrów prądnicy (in Polish). Diagnostic of air-drives basing on analysis of parameters of generator. 5-th International Conference Aircraft and helicopters diagnostic AIRDIAG 97, Warsaw Liwschitz-Garik M.: Direct-current machines. D. Van Nostand Company, New York NO-15-A200:2007 Wojskowe statki powietrzne Pokładowe układy zasilania elektrycznego Podstawowe parametry, wymagania i badania. 16. Plamitzer M.: Maszyny elektryczne. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa Wróbel T.: Studium teoretyczne i eksperymentalne zagadnienia pulsacji napięcia prądnic tachometrycznych prądu stałego. Dodatek do Biuletynu WAT nr 3(259), Warszawa
21 18. Wróbel T.: Studium zagadnienia pulsacji napięcia prądnic tachometrycznych o wyjściu stałoprądowym. Dodatek do Biuletynu WAT nr 6(298), Warszawa
Diagnozowanie elektromechanicznych przetwornic lotniczych
Diagnozowanie elektromechanicznych przetwornic lotniczych 3 Diagnozowanie elektromechanicznych przetwornic lotniczych Andrzej GĘBURA, Tomasz TOKARSKI 3.1. Wprowadzenie Przetwornica jest to urządzenie elektromechaniczne
Bardziej szczegółowoDIAGNOZOWANIE POKŁADOWYCH PRĄDNIC LOTNICZYCH
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 61 Politechniki Wrocławskiej Nr 61 Studia i Materiały Nr 8 008 Andrzej GĘBRA *, Tomasz RADOŃ Słowa kluczowe: diagnostyka techniczna,,
Bardziej szczegółowoRys Samolot TS-11 Iskra z przyłączonym testerem diagnostycznym DIA-SO3
3 2. 3a. 1. 2a. Fot. 1. Samolot TS-11 Iskra z przyłączonym testerem diagnostycznym DIA-SO3: 1.- tester diagnostyczny DIA- SO3, 2.- gniazdo prądu stałego 28V (w nosku kadłuba) miejsce podłączenia kanału
Bardziej szczegółowoMONITOROWANIE WĘZŁÓW ŁOŻYSKOWYCH O NADMIERNYCH LUZACH PODŁUŻNYCH METODAMI FAM-C I FDM-A
Andrzej GĘBURA Tomasz TOKARSKI Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych PRACE NAUKOWE ITWL Zeszyt 27, s. 105 120, 2010 r. DOI 10.2478/v10041-010-0005-y MONITOROWANIE WĘZŁÓW ŁOŻYSKOWYCH O NADMIERNYCH LUZACH
Bardziej szczegółowoCECHY DIAGNOSTYCZNE SKŁADOWEJ PULSACJI PRĄDNIC PRĄDU STAŁEGO
Andrzej GĘBURA Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych CECHY DIAGNOSTYCZNE SKŁADOWEJ PULSACJI PRĄDNIC PRĄDU STAŁEGO W pracy omówiono wpływ zjawisk fizycznych na kształtowanie się składowej pulsacji napięcia
Bardziej szczegółowoSILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY
SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY 1. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Silnik indukcyjny"
Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH
-CEL- LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI I PARAMETRY SILNIKA RELUKTANCYJNEGO Z KLATKĄ ROZRUCHOWĄ (REL) Zapoznanie się z konstrukcją silników reluktancyjnych. Wyznaczenie
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych
ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do
Bardziej szczegółowoEA3. Silnik uniwersalny
EA3 Silnik uniwersalny Program ćwiczenia 1. Oględziny zewnętrzne 2. Pomiar charakterystyk mechanicznych przy zasilaniu: a - napięciem sinusoidalnie zmiennym (z sieci), b - napięciem dwupołówkowo-wyprostowanym.
Bardziej szczegółowoSILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY
SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana
Bardziej szczegółowoTabela 3.2 Składowe widmowe drgań związane z występowaniem defektów w elementach maszyn w porównaniu z częstotliwością obrotów [7],
3.5.4. Analiza widmowa i kinematyczna w diagnostyce WA Drugi poziom badań diagnostycznych, podejmowany wtedy, kiedy maszyna wchodzi w okres przyspieszonego zużywania, dotyczy lokalizacji i określenia stopnia
Bardziej szczegółowoTHE DIAGNOSIS OF ONBOARD GENERATORS
DIAGNOZOWANIE POKŁADOWYCH PRĄDNIC LOTNICZYCH dr inŝ. Andrzej Gębura, mgr inŝ. Tomasz Radoń Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, ul. Księcia Bolesława 6, 01-494 Warszawa, skr. Poczt,. 96 tel. 0-22-6852242
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników
Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników 1. Podstawowe pojęcia związane z niewyważeniem Stan niewyważenia stan wirnika określony takim rozkładem masy, który w czasie wirowania wywołuje
Bardziej szczegółowoĆwiczenie EA8 Prądnice tachometryczne
Akademia Górniczo-Hutnicza im.s.staszica w Krakowie KATEDRA MASZYN ELEKTRYCZNYCH Ćwiczenie EA8 Program ćwiczenia I - Prądnica tachometryczna komutatorowa prądu stałego 1. Pomiar statycznej charakterystyki
Bardziej szczegółowoPRĄDNICE I SILNIKI. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRĄDNICE I SILNIKI Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Prądnice i silniki (tzw. maszyny wirujące) W każdej maszynie można wyróżnić: - magneśnicę
Bardziej szczegółowoBADANIE SILNIKA SKOKOWEGO
Politechnika Warszawska Instytut Maszyn Elektrycznych Laboratorium Maszyn Elektrycznych Malej Mocy BADANIE SILNIKA SKOKOWEGO Warszawa 00. 1. STANOWISKO I UKŁAD POMIAROWY. W skład stanowiska pomiarowego
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI PRZEDMOWA WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O NAPĘDZIE Z SILNIKAMI BEZSZCZOTKOWYMI 1.1. Zasada działania i
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O NAPĘDZIE Z SILNIKAMI BEZSZCZOTKOWYMI 1.1. Zasada działania i klasyfikacja silników bezszczotkowych 1.2. Moment elektromagnetyczny
Bardziej szczegółowoBadanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora
Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych Ciężkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie M3 - protokół Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora Data
Bardziej szczegółowoWykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne
Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów 1 Budowa silnika inukcyjnego Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów 2 Budowa silnika inukcyjnego Tabliczka znamionowa
Bardziej szczegółowoWykaz ważniejszych oznaczeń Podstawowe informacje o napędzie z silnikami bezszczotkowymi... 13
Spis treści 3 Wykaz ważniejszych oznaczeń...9 Przedmowa... 12 1. Podstawowe informacje o napędzie z silnikami bezszczotkowymi... 13 1.1.. Zasada działania i klasyfikacja silników bezszczotkowych...14 1.2..
Bardziej szczegółowoDIAGNOZOWANIE I MONITOROWANIE STANU TECHNICZNEGO ELEKTRYCZNYCH POMP PALIWOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH
Tomasz TOKARSKI Andrzej GĘBURA Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych PRACE NAUKOWE ITWL Zeszyt 33, s. 221 236, 2013 r. DOI 10.2478/afit-2013-0013 DIAGNOZOWANIE I MONITOROWANIE STANU TECHNICZNEGO ELEKTRYCZNYCH
Bardziej szczegółowoZ powyższej zależności wynikają prędkości synchroniczne n 0 podane niżej dla kilku wybranych wartości liczby par biegunów:
Bugaj Piotr, Chwałek Kamil Temat pracy: ANALIZA GENERATORA SYNCHRONICZNEGO Z MAGNESAMI TRWAŁYMI Z POMOCĄ PROGRAMU FLUX 2D. Opiekun naukowy: dr hab. inż. Wiesław Jażdżyński, prof. AGH Maszyna synchrocznina
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne: Maszyny elektryczne. Klasa: 2Tc TECHNIK ELEKTRYK. Ilość godzin: 1. Wykonała: Beata Sedivy
Wymagania edukacyjne: Maszyny elektryczne Klasa: 2Tc TECHNIK ELEKTRYK Ilość godzin: 1 Wykonała: Beata Sedivy Ocena Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń który Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń który:
Bardziej szczegółowoBADANIE ZJAWISK PRZEMIESZCZANIA WSTRZĄSOWEGO
BADANIE ZJAWISK PRZEMIESZCZANIA WSTRZĄSOWEGO 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie kinematyki i dynamiki ruchu w procesie przemieszczania wstrząsowego oraz wyznaczenie charakterystyki użytkowej
Bardziej szczegółowoBadanie prądnicy synchronicznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy synchronicznej (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWICZ
Bardziej szczegółowoBadanie prądnicy prądu stałego
POLTECHNKA ŚLĄSKA WYDZAŁ NŻYNER ŚRODOWSKA ENERGETYK NSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy prądu stałego (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWCZ 3 1. Cel
Bardziej szczegółowoAndrzej Gębura METODA MODULACJI CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA PRĄDNIC POKŁADOWYCH W DIAGNOZOWANIU ZESPOŁÓW NAPĘDOWYCH
Immelman Andrzej Gębura METODA MODULACJI CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA PRĄDNIC POKŁADOWYCH W DIAGNOZOWANIU ZESPOŁÓW NAPĘDOWYCH WYDAWNICTWO INSTYTUTU TECHNICZNEGO WOJSK LOTNICZYCH WARSZAWA 2010 RECENZENCI prof.
Bardziej szczegółowoNr programu : nauczyciel : Jan Żarów
Wymagania edukacyjne dla uczniów Technikum Elektrycznego ZS Nr 1 w Olkuszu przedmiotu : Pracownia montażu i konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie programu nauczania : TECHNIK ELEKTRYK
Bardziej szczegółowoMASZYNY INDUKCYJNE SPECJALNE
MASZYNY INDUKCYJNE SPECJALNE Maszyny indukcyjne pierścieniowe, dzięki wyprowadzeniu na zewnątrz końców uzwojenia wirnika, możemy wykorzystać jako maszyny specjalne. W momencie potrzeby regulacji przesunięcia
Bardziej szczegółowoNajwcześniejsze rozpoznanie
Wpływ posadowienia na poziom w czasie wyważania wirnika Mgr inż. Marek Rzepiela P.H.U. Polidiag www.wibrodiagnostyka.eu W artykule przedstawiony jest opis postępowania w przypadku wyważania wirników w
Bardziej szczegółowoMaszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.
Maszyny elektryczne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Podział maszyn elektrycznych Transformatory - energia prądu przemiennego jest zamieniana w energię
Bardziej szczegółowoGębura A.: Przekoszenia połączeń wielowypustowych a modulacja częstotliwości prądnic. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn, zeszyt 4/99(120).
Gębura A.: Przekoszenia połączeń wielowypustowych a modulacja częstotliwości prądnic. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn, zeszyt 4/99(120). ANDRZEJ GĘBURA 1 PRZEKOSZENIA POŁĄCZEŃ WIELOWYPUSTOWYCH A MODULACJA
Bardziej szczegółowoĆw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych
Bardziej szczegółowoStruktura układu pomiarowego drgań mechanicznych
Wstęp Diagnostyka eksploatacyjna maszyn opiera się na obserwacji oraz analizie sygnału uzyskiwanego za pomocą systemu pomiarowego. Pomiar sygnału jest więc ważnym, integralnym jej elementem. Struktura
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO
Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność
Bardziej szczegółowoBadanie napędu z silnikiem bezszczotkowym prądu stałego
Badanie napędu z silnikiem bezszczotkowym prądu stałego Instrukcja do ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sposobem sterowania 3- pasmowego silnika bezszczotkowego
Bardziej szczegółowoPodstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Instytut Elektrotechniki i Automatyki Okrętowej Część 8 Maszyny asynchroniczne indukcyjne prądu zmiennego Maszyny asynchroniczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie EA1 Silniki wykonawcze prądu stałego
Akademia Górniczo-Hutnicza im.s.staszica w Krakowie KATEDRA MASZYN ELEKTRYCZNYCH Ćwiczenie EA1 Silniki wykonawcze prądu stałego Program ćwiczenia: A Silnik wykonawczy elektromagnetyczny 1. Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoPARAMETRY MODULACJI PRĄDNIC POKŁADOWYCH A DIAGNOZOWANIE WĘZŁÓW ŁOŻYSKOWYCH LOTNICZEGO SILNIKA TURBINOWEGO
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 62 Politechniki Wrocławskiej Nr 62 Studia i Materiały Nr 28 2008 Andrzej GĘBURA*, Tomasz TOKARSKI* diagnostyka techniczna, silnik turbinowy,
Bardziej szczegółowoDwa w jednym teście. Badane parametry
Dwa w jednym teście Rys. Jacek Kubiś, Wimad Schemat zawieszenia z zaznaczeniem wprowadzonych pojęć Urządzenia do kontroli zawieszeń metodą Boge badają ich działanie w przebiegach czasowych. Wyniki zależą
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH. Ćwiczenie nr 2. Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy
LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie nr 2 Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy Wykonując pomiary PRZESTRZEGAJ przepisów BHP związanych z obsługą urządzeń
Bardziej szczegółowoĆwiczenie EA5 Silnik 2-fazowy indukcyjny wykonawczy
Akademia Górniczo-Hutnicza im.s.staszica w Krakowie KATEDRA MASZYN ELEKTRYCZNYCH Ćwiczenie EA5 Silnik 2-fazowy indukcyjny wykonawczy 1. Zapoznanie się z konstrukcją, zasadą działania i układami sterowania
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LI NR 4 (183) 2010 Radosł aw Pakowski Mirosł aw Trzpil Politechnika Warszawska WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY STRESZCZENIE W artykule
Bardziej szczegółowoObliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji
Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika
Bardziej szczegółowoJeżeli zwój znajdujący się w polu magnetycznym o indukcji B obracamy z prędkością v, to w jego bokach o długości l indukuje się sem o wartości:
Temat: Podział maszyn prądu stałego i ich zastosowanie. 1. Maszyny prądu stałego mogą mieć zastosowanie jako prądnice i jako silniki. Silniki prądu stałego wykazują dobre właściwości regulacyjne. Umożliwiają
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu [Mechanika i Budowa Maszyn] Studia drugiego stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu [Mechanika i Budowa Maszyn] Studia drugiego stopnia Przedmiot: Drgania lotniczych zespołów napędowych Rodzaj przedmiotu: podstawowy Kod przedmiotu: MBM S 3 5-0_1 Rok:
Bardziej szczegółowoBADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5
BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5 BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO 1. Wiadomości wstępne Silniki asynchroniczne jednofazowe są szeroko stosowane wszędzie tam, gdzie
Bardziej szczegółowoĆw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (../..) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych
Bardziej szczegółowoDobór silnika serwonapędu. (silnik krokowy)
Dobór silnika serwonapędu (silnik krokowy) Dane wejściowe napędu: Masa całkowita stolika i przedmiotu obrabianego: m = 40 kg Współczynnik tarcia prowadnic = 0.05 Współczynnik sprawności przekładni śrubowo
Bardziej szczegółowoHYDROENERGETYKA PRĄDNICE ELEKTRYCZNE. Ryszard Myhan WYKŁAD 5
HYDROENERGETYKA PRĄDNICE ELEKTRYCZNE Ryszard Myhan WYKŁAD 5 TYPY PRĄDNICY W małych elektrowniach wodnych są stosowane dwa rodzaje prądnic: prądnice asynchroniczne (indukcyjne) trójfazowe prądu przemiennego;
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 5. Wibrometryczna diagnostyka przekładni. Analiza widma. 1. Miary sygnału wibrometrycznego stosowane w diagnostyce przekładni
Ćwiczenie Nr 5 Wibrometryczna diagnostyka przekładni. Analiza widma Diagnostyka przekładni zajmuje się zespołem przedsięwzięć prowadzących do stwierdzenia stanu technicznego eksploatowanych urządzeń. Określenie
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA NIESTACJONARNE ELEKTROTECHNIKA
PRZEDMIOT: ROK: 3 SEMESTR: 6 (letni) RODZAJ ZAJĘĆ I LICZBA GODZIN: LICZBA PUNKTÓW ECTS: RODZAJ PRZEDMIOTU: STUDIA I STOPNIA NIESTACJONARNE ELEKTROTECHNIKA Maszyny Elektryczn Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium
Bardziej szczegółowoMaszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.
Maszyny elektryczne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podział maszyn elektrycznych Transformatory - energia prądu przemiennego jest zamieniana w
Bardziej szczegółowoZakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki
Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH
Bardziej szczegółowoMECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 Wykład Nr 8 Drgania punktu materialnego Prowadzący: dr Krzysztof Polko Wstęp Drgania Okresowe i nieokresowe Swobodne i wymuszone Tłumione i nietłumione Wstęp Drgania okresowe ruch powtarzający
Bardziej szczegółowoĆwiczenie M-2 Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Wstęp. l Rys.
Ćwiczenie M- Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego. Cel ćwiczenia: pomiar przyśpieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła fizycznego.. Przyrządy: wahadło rewersyjne, elektroniczny
Bardziej szczegółowoPomiar prędkości obrotowej
2.3.2. Pomiar prędkości obrotowej Metody: Kontaktowe mechaniczne (prądniczki tachometryczne różnych typów), Bezkontaktowe: optyczne (światło widzialne, podczerwień, laser), elektromagnetyczne (indukcyjne,
Bardziej szczegółowoDetekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej prądu
Detekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej Marcin Barański 1. Wstęp szczeliny powietrznej w maszynie elektrycznej
Bardziej szczegółowoOpracował: mgr inż. Marcin Wieczorek
Opracował: mgr inż. Marcin Wieczorek Jeżeli moment napędowy M (elektromagnetyczny) silnika będzie większy od momentu obciążenia M obc o moment strat jałowych M 0 czyli: wirnik będzie wirował z prędkością
Bardziej szczegółowoTemat: ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO
Temat: ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1 Źródła energii elektrycznej prądu przemiennego: 1. prądnice synchroniczne 2. prądnice asynchroniczne Surowce energetyczne: węgiel kamienny i brunatny
Bardziej szczegółowoI. KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU
I. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: MASZYNY I NAPĘDY ELEKTRYCZNE. Kod przedmiotu: Emn 3. Jednostka prowadząca: Wydział Mechaniczno-Elektryczny 4. Kierunek: Mechanika i budowa maszyn 5. Specjalność:
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI
1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA, Kraków, PL BUP 17/09
PL 214449 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214449 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 384436 (22) Data zgłoszenia: 11.02.2008 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 13/13
PL 221694 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221694 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 397538 (51) Int.Cl. G01R 31/34 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Bardziej szczegółowoSilniki indukcyjne. Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe.
Silniki indukcyjne Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe. Silniki pierścieniowe to takie silniki indukcyjne, w których
Bardziej szczegółowoKąty Ustawienia Kół. WERTHER International POLSKA Sp. z o.o. dr inż. Marek Jankowski 2007-01-19
WERTHER International POLSKA Sp. z o.o. dr inż. Marek Jankowski 2007-01-19 Kąty Ustawienia Kół Technologie stosowane w pomiarach zmieniają się, powstają coraz to nowe urządzenia ułatwiające zarówno regulowanie
Bardziej szczegółowoMMB Drives 40 Elektrownie wiatrowe
Elektrownie wiatrowe MMB Drives Zbigniew Krzemiński, Prezes Zarządu Elektrownie wiatrowe produkowane przez MMB Drives zostały tak zaprojektowane, aby osiągać wysoki poziom produkcji energii elektrycznej
Bardziej szczegółowoRozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego
Rozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego 50Hz Maszyna robocza Rotor 1. Prawie stała prędkość automatyka Załącz- Wyłącz metod a prymitywna w pierwszym etapie -mechanizacja AC silnik
Bardziej szczegółowoĆw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiIB Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II Celem
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy
Ćwiczenie nr 65 Badanie wzmacniacza mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy oraz wyznaczenie charakterystyk opisujących ich właściwości na przykładzie wzmacniacza
Bardziej szczegółowoPL B1. PRZEDSIĘBIORSTWO HAK SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Wrocław, PL BUP 20/14. JACEK RADOMSKI, Wrocław, PL
PL 224252 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 224252 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 403166 (51) Int.Cl. B66C 13/08 (2006.01) H02K 7/14 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoMaszyny Elektryczne Specjalne Special Electrical Machines. Elektrotechnika I stopień ogólnoakademicki. niestacjonarne
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod Nazwa Nazwa w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Maszyny Elektryczne
Bardziej szczegółowoSposób analizy zjawisk i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych zależą od dwóch czynników:
Temat: Analiza pracy i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych Sposób analizy zjawisk i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych zależą od dwóch czynników: budowy wirnika stanu nasycenia rdzenia
Bardziej szczegółowoMożliwości metody FAM-C w diagnozowaniu siłowni okrętowych
dr inż. Andrzej Gębura Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych 01-494 WARSZAWA 46, skr. poczt. 96 ul. Księcia Bolesława 6 tel 6-852-242 Warszawa, dnia 09.09.2001r. Pan prof. dr hab. inż. Jerzy GIRTLER, Aniceta
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Falownik
Politechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Automatyzacja i Nadzorowanie Maszyn Zajęcia laboratoryjne Ćwiczenie 3 Falownik Poznań 2012 Opracował: mgr inż. Bartosz Minorowicz Zakład Urządzeń
Bardziej szczegółowoSilniki prądu stałego
Silniki prądu stałego Maszyny prądu stałego Silniki zamiana energii elektrycznej na mechaniczną Prądnice zamiana energii mechanicznej na elektryczną Często dane urządzenie może pracować zamiennie. Zenobie
Bardziej szczegółowoSilnik indukcyjny - historia
Silnik indukcyjny - historia Galileo Ferraris (1847-1897) - w roku 1885 przedstawił konstrukcję silnika indukcyjnego. Nicola Tesla (1856-1943) - podobną konstrukcję silnika przedstawił w roku 1886. Oba
Bardziej szczegółowoAlternator. Elektrotechnika w środkach transportu 125
y Elektrotechnika w środkach transportu 125 Elektrotechnika w środkach transportu 126 Zadania alternatora: Dostarczanie energii elektrycznej o określonej wartości napięcia (ogranicznik napięcia) Zapewnienie
Bardziej szczegółowoI. Podstawowe wiadomości dotyczące maszyn elektrycznych
3 I. Podstawowe wiadomości dotyczące maszyn elektrycznych 1.1 Rodzaje i klasyfikacja maszyn elektrycznych... 10 1.2 Rodzaje pracy... 12 1.3 Temperatura otoczenia i przyrost temperatury... 15 1.4 Zabezpieczenia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie silnika bocznikowego prądu stałego
Ćwiczenie 3 Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie silnika bocznikowego prądu stałego Opracował: Grzegorz Wiśniewski Zagadnienia do przygotowania Urządzenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Silnik prądu stałego"
Ćwiczenie: "Silnik prądu stałego" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada
Bardziej szczegółowoPomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja
Bardziej szczegółowo1. Obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn przy obciążeniu zmiennym PRZEDMOWA 11
SPIS TREŚCI 1. Obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn przy obciążeniu zmiennym PRZEDMOWA 11 1. ZARYS DYNAMIKI MASZYN 13 1.1. Charakterystyka ogólna 13 1.2. Drgania mechaniczne 17 1.2.1. Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elektrycznymi metodami pomiarowymi wykorzystywanymi
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 6 IZOLACJA DRGAŃ MASZYNY. 1. Cel ćwiczenia
Ćwiczenie 6 IZOLACJA DRGAŃ MASZYNY 1. Cel ćwiczenia Przeprowadzenie izolacji drgań przekładni zębatej oraz doświadczalne wyznaczenie współczynnika przenoszenia drgań urządzenia na fundament.. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPodstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Wiadomości do tej pory Podstawowe pojęcia Elementy bierne Podstawowe prawa obwodów elektrycznych Moc w układach 1-fazowych Pomiary
Bardziej szczegółowobieguny główne z uzwojeniem wzbudzającym (3), bieguny pomocnicze (komutacyjne) (5), tarcze łożyskowe, trzymadła szczotkowe.
Silnik prądu stałego - budowa Stojan - najczęściej jest magneśnicą wytwarza pole magnetyczne jarzmo (2), bieguny główne z uzwojeniem wzbudzającym (3), bieguny pomocnicze (komutacyjne) (5), tarcze łożyskowe,
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób i układ pomiaru całkowitego współczynnika odkształcenia THD sygnałów elektrycznych w systemach zasilających
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 210969 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 383047 (51) Int.Cl. G01R 23/16 (2006.01) G01R 23/20 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoPROGRAM W ŚRODOWISKU LABVIEW DO POMIARU I OBLICZEŃ W LABORATORIUM MASZYN ELEKTRYCZNYCH
XLIII SESJA STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH PROGRAM W ŚRODOWISKU LABVIEW DO POMIARU I OBLICZEŃ W LABORATORIUM MASZYN ELEKTRYCZNYCH Wykonali: Michał Górski, III rok Elektrotechnika Maciej Boba, III rok Elektrotechnika
Bardziej szczegółowoWykład 4. Strumień magnetyczny w maszynie synchroniczne magnes trwały, elektromagnes. Magneśnica wirnik z biegunami magnetycznymi. pn 60.
Serwonapędy w automatyce i robotyce Wykład 4 Piotr Sauer Katedra Sterowania i Inżynierii Systemów Silnik synchroniczny - wprowadzenie Maszyna synchroniczna maszyna prądu przemiennego, której wirnik w stanie
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 01/18. WIESŁAW FIEBIG, Wrocław, PL WUP 08/18 RZECZPOSPOLITA POLSKA
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 229701 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419686 (51) Int.Cl. F16F 15/24 (2006.01) F03G 7/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoMETODY FDM-A I FAM-C A ZJAWISKA PRZESYŁU RADIOWEGO SYGNAŁÓW
Andrzej GĘBURA Krzysztof MROSZKIEWICZ Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych PRACE NAUKOWE ITWL Zeszyt 27, s. 137 149, 2010 r. DOI 10.2478/v10041-010-0007-9 METODY FDM-A I FAM-C A ZJAWISKA PRZESYŁU RADIOWEGO
Bardziej szczegółowoMaszyna indukcyjna jest prądnicą, jeżeli prędkość wirnika jest większa od prędkości synchronicznej, czyli n > n 1 (s < 0).
Temat: Wielkości charakteryzujące pracę silnika indukcyjnego. 1. Praca silnikowa. Maszyna indukcyjna jest silnikiem przy prędkościach 0 < n < n 1, co odpowiada zakresowi poślizgów 1 > s > 0. Moc pobierana
Bardziej szczegółowoSILNIKI PRĄDU STAŁEGO
SILNIKI PRĄDU STAŁEGO SILNIK ELEKTRYCZNY JEST MASZYNĄ, KTÓRA ZAMIENIA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ NA ENERGIĘ MECHANICZNĄ BUDOWA I DZIAŁANIE SILNIKA PRĄDU STAŁEGO Moment obrotowy silnika powstaje na skutek oddziaływania
Bardziej szczegółowo(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA. (21) Numer zgłoszenia: (51) IntCl7 H02M 7/42
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 184340 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 323484 (22) Data zgłoszenia: 03.12.1997 (51) IntCl7 H02M 7/42 (54)
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PKM. Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn. Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych
LABORATORIUM PKM Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Opracowanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 11. Projektowanie sekcji bikwadratowej filtrów aktywnych
Ćwiczenie nr 11 Projektowanie sekcji bikwadratowej filtrów aktywnych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi filtrami elektrycznymi o charakterystyce dolno-, środkowo- i górnoprzepustowej,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE. Układ LEONARDA.
POLITECHNIK ŚLĄK YDZIŁ INŻYNIERII ŚRODOIK I ENERETYKI INTYTUT ZYN I URZĄDZEŃ ENERETYCZNYCH LBORTORIU ELEKTRYCZNE Układ LEONRD. (E 20) Opracował: Dr inż. łodzimierz OULEICZ Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoNapęd elektryczny. Główną funkcją jest sterowane przetwarzanie energii elektrycznej na mechaniczną i odwrotnie
Napęd elektryczny Główną funkcją jest sterowane przetwarzanie energii elektrycznej na mechaniczną i odwrotnie Podstawowe elementy napędu: maszyna elektryczna, przekształtnik, czujniki, sterownik z oprogramowaniem,
Bardziej szczegółowo