Istota oraz zasady funkcjonowania outsourcingu w Wojsku Polskim The essence and functioning of outsourcing in the Polish Army

Transkrypt

1 Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Nr 98 Seria: Administracja i Zarz dzanie 2013 mgr Anna Ro ej Akademia Obrony Narodowej Istota oraz zasady funkcjonowania outsourcingu w Wojsku Polskim The essence and functioning of outsourcing in the Polish Army Streszczenie: W artykule przedstawiono istot oraz zasady funkcjonowania outsourcingu w Wojskim Polskim. Zosta y przedstawione obszary dzia ania polskiej armii, które mog zosta poddane kontraktowaniu partnerom zewn trznym. Ponadto przedstawiono podstawy prawne do wydzielania us ug. Co wi cej, analizie poddano zalety i wady oraz przysz o stosowania nowoczesnej koncepcji zarz dzania w Wojsku Polskim. S owa kluczowe: outsourcing, koncepcja zarz dzania, Wojsko Polskie, logistyka wojskowa Abstract: This article presents the essence and functioning of outsourcing in the Polish Army. Areas of action of the Polish Army were presented, which may be subject to contracting an outside partner. Moreover, the article presents legal rules for the separation of services. What s more, the analysis portrays the advantages and disadvantages and the future use of modern management concepts in the Polish Army. Key words: outsourcing, management concept, the Polish Army, military logistics Wst p Na przestrzeni ostatnich kilku lat da o si zaobserwowa liczne zmiany, jakie zasz y zarówno w yciu gospodarczym, jak i spo ecznym. Zwi zane one by y mi dzy innymi z rozwojem technologicznym, ewolucj cywilizacji, a tak e procesem globalizacji, co sprawi o, e spo ecze stwa maj ogromn mo liwo rozwoju poprzez chocia by wymian informacji czy przep yw ró norodnych dóbr. Wszystkie procesy modernizacyjne maj za zadanie przyczyni si do ulepszenia warunków funkcjonowania oraz ycia ludzi. Jednak, eby to by o mo liwe, potrzebne jest w a ciwe zarz dzanie, które w dynamicznie zmieniaj cym si otoczeniu jest bardzo trudne. Za istot zarz dzania nale y uzna zespó dzia a, który obejmuje planowanie, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie. Wszystkie te czynno ci dotycz zasobów, jakimi dysponuje dana organizacja i przyczyniaj si do realizacji za o onych celów. W ród zasobów organizacji nale y uwzgl dni zarówno zasoby ludzkie, czyli pracowników, rzeczowe, finansowe, a tak e informacyjne, które

2 374 A. Ro ej w dzisiejszych czasach s bardzo istotne. Sprawne oraz skuteczne zarz dzanie zasobami b dzie gwarancj powodzenia podejmowanych dzia a. Wspó cze nie proces zarz dzania musi by bardzo elastyczny i wra liwy na zmieniaj ce si warunki oraz czynniki, które maj istotny wp yw na funkcjonowanie organizacji. W zwi zku z tym, ró nego rodzaju przedsi biorstwa szukaj ró norodnych rozwi za, aby móc w pe ni przystosowa si do warunków, jakie panuj na rynku, a tak e, aby móc si nieustannie rozwija i zajmowa czo ow pozycj. Zarz dzanie w takiej sytuacji jest nadrz dn kwesti, gdy proces ten decyduje o powodzeniu organizacji. W ostatnich czasach mo na zauwa y znaczn intensyfikacj rozwoju koncepcji zarz dzania. Wynika to zarówno z dynamizmu, jaki wyst puje na rynku, a tak e ogromnej konkurencji, która w okresie globalizacji jest ogromna. Skutkiem tego typu procesów jest tworzenie strategii zarz dzania, które pozwalaj przedsi biorstwom osi ga stabiln pozycj na rynku. Jedn z takich koncepcji zarz dzania jest outsourcing. Istota outsourcingu Outsourcing stanowi bardzo popularn koncepcj zarz dzania, stosow obecnie przez wiele organizacji zarówno prywatnych, jak i pa stwowych. Rozpatruj c etymologi tego poj cia nale y zwróci uwag, i s owo outsourcing wywodzi si z po czenia dwóch s ów: outside, które oznacza zewn trzny, z zewn trz oraz resource ród a, zasoby 1. Outsourcing jest to wyodr bnienie ze struktury organizacyjnej firmy pewnych funkcji i przekazanie ich do realizacji podmiotom zewn trznym. Mimo e rozwój outsourcingu mo na zaobserwowa dopiero od kilku lat, to jego podstaw nale y doszukiwa si du o wcze niej. Ju Henry Ford w 1923 roku stwierdzi, e je li jest co, czego nie potrafimy zrobi wydajniej, taniej i lepiej ni konkurencja, nie ma sensu, eby my to robili i powinni my zatrudni do wykonania tej pracy kogo, kto zrobi to lepiej ni my 2. Ponadto, zal ków tej koncepcji nale y upatrywa jeszcze wcze niej, nawet w XVIII wieku, kiedy ju chocia by rzemie lnicy nie byli samowystarczalni i musieli wspó pracowa z innymi osobami w celu, na przyk ad, zdobycia odpowiednich surowców. Sukces rzemie lnika uzale niony by od jego zdolno ci oraz kompetencji, jednak bez materia ów nie by w stanie nic wytworzy. Rewolucja przemys owa, jaka mia a pó niej miejsce, nieco zatrzyma a rozwój outsourcingu, gdy przedmiotem konkurencji zacz y by przedsi biorstwa, które by y w stanie samodzielnie wykona ca y proces produkcyjny. Jednak e znaczny rozwój oraz powstanie ogromnych przedsi biorstw sprawi y, e racjonalne zarz dzanie nimi okaza o si bardzo skomplikowane i niemal niemo liwe. W toku poszukiwa nowych rozwi za, na pocz tku lat osiemdziesi tych XX wieku zacz to wykorzystywa outsourcing jako now koncepcj zarz dzania. Jednym z pierwszych przedsi - 1 K. Zimniewicz, Wspó czesne koncepcje I metody zarz dzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013 ZN nr 98

3 Istota oraz zasady fukcjonowania outsourcingu w Wojsku Polskim 375 biorstw, w których pojawi a si ta nowoczesna strategia, by General Motors, który dostarcza cz ci samochodowe innym firmom. Pocz tkowym celem outsourcingu by a przede wszystkim redukcja kosztów poprzez likwidacj zb dnych b d nieefektywnych organów. Nast pnie jednak, zwi kszano jego rol poprzez niepodejmowanie ryzykownych dzia a zwi zanych ze zmian technologii b d skoncentrowanie uwagi na podstawowej dzia alno ci. Wspó cze nie, outsourcing stanowi koncepcj zarz dzania, która ma znacz cy wp yw na funkcjonowanie organizacji. Pojawienie si outsourcingu by o w pewnym sensie rewolucj zarz dzania oraz zupe nie nowym spojrzeniem na kierowanie przedsi biorstwem. Do tej pory starano si wszystkie procesy oraz zadania realizowa wewn trz firmy, aby nie dopu ci do rozpowszechniania informacji w otoczeniu 3. By o to w pewnym sensie zabezpieczeniem dzia a przed konkurencj. Obecnie, przedsi biorstwa stanowi systemy coraz to bardziej otwarte i ze wzgl du na nieustannie ewoluuj ce otoczenie musz one wspó pracowa z innymi podmiotami, aby móc efektywniej dzia a. O ogromnym wzro cie stosowania outsourcingu mog wiadczy dane, które pokazuj, e warto us ug outsourcingowych na pocz tku lat dziewi dziesi tych wzros a o 44 miliardy dolarów w przeci gu zaledwie dwóch lat 4. Generalnie mówi c istot outsourcingu jest wydzielenie z organizacji zada, które nie stanowi jej podstawowej dzia alno ci. Dzi ki temu, przedsi biorstwo b dzie mog o skupi swoj uwag na czynno ciach, które stanowi przedmiot podstawowej dzia alno ci. Przes ankami stosowania outsourcingu s mi dzy innymi 5 : zmniejszenie oraz wi ksza kontrola wydatków operacyjnych, zwi kszenie jako ci poprzez dost p do lepszej technologii produkcyjnej, wykorzystanie w asnych zasobów do innych zada, dost p do zasobów, które nie s w posiadaniu organizacji, poradzenie sobie z zadaniem, które nie jest mo liwe do wykonanie poprzez brak wiedzy czy zasobów. Uwarunkowania stosowania outsourcingu w Wojsku Polskim Jednak stosowanie outsourcingu nie dotyczy jedynie przedsi biorstw prywatnych. Jak si okazuje, koncepcja ta odgrywa dzisiaj bardzo du rol tak e w Si ach Zbrojnych RP. Zastosowanie outsourcingu w si ach zbrojnych budzi o wiele w tpliwo ci i nadal bez w tpienia pozostaje kwesti nieco kontrowersyjn. Wynika to z faktu, i si y zbrojne zawsze uwa ane by y za organizacj samowystarczaln. Ich struktura by a w odpowiedni sposób zorgani- 3 Public Management Problemy funkcjonowania organizacji publicznych, pod red. W. Kie- un, J. Wo ejszo, S. Sirko, Warszawa 2012, s W. Eversheim i in., Mit Outsourcing die Kosten auch in der Produktion reduzieren, Management Zeitschrift 1993, nr 10, s Charles L. Gay, Outsourcing strategiczny koncepcja, modele i wdra anie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków ZN nr 98 Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013

4 376 A. Ro ej zowana, aby wszystkie potrzeby by y zaspokajane przez jej wewn trzne organy. W przypadku armii, bardzo istotne by o, aby adne informacje nie przedosta y si na zewn trz. Zwi zane to by o mi dzy inny z zapewnieniem bezpiecze stwa pa stwa jako jednej z podstawowych funkcji wojska. Dlatego te wszystkie zadania, procesy by y wykonywane wewn trz si zbrojnych. Wszelkie potrzebne zasoby pochodzi y z ró nych jednostek wojskowych. Jednak ogromny progres spo eczny, jak i techniczny przyczyni si do tego, e nawet jednostki wojskowe musia y przesta by systemami zamkni tymi, aby móc w pe ni realizowa swoje zadania. Ostatnie lata by y równie okresem wielu zmian tak e dla Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Momentem prze omowym by o przy czenie si Polski do Sojuszu Pó nocnoatlantyckiego NATO. Polska wyrazi a ch przyst pienia do organizacji, co mia o by przejawem pragnienia wzmocnienia swojej pozycji na arenie mi dzynarodowej, a tak e zwi kszenia wspó pracy z pa stwami zachodnimi. Ponadto udzia w NATO mia zagwarantowa Polsce obron przed jakimkolwiek zagro eniem z zewn trz, a tak e zapewni bezpiecze stwo. Jednym z warunków przyst pienia pa stw europejskich do Sojuszu, poza poszanowaniem prawa, a tak e istnieniu niezachwianego systemu demokratycznego by o posiadanie odpowiednio uzbrojonych Si Zbrojnych, które powinny by gotowe do podj cia wspó pracy militarnej wynikaj cej z cz onkostwa w NATO. Proces wst pienia Polski do struktur Sojuszu by dosy z o ony oraz roz o ony w czasie. Jednym z pocz tkowych etapów by o przyst pienie Polski do programu Partnerstwo dla Pokoju (Partnership for Peace) 6. Program ten zosta powo any w celu poznania, a tak e przystosowania przysz ych pa stw cz onkowskich do procedur operacyjnych oraz regu dzia ania Sojuszu. Przede wszystkim poprzez szereg wicze, program mia na celu sprawdzenie Si Zbrojnych na wypadek potrzeby rozwi zania sytuacji konfliktowych czy udzia u w operacjach pokojowych. Nast pi a zmiana warunków, która gwarantowa a zwi kszenie bezpiecze stwa dla naszego kraju. Zwi zane to by o z faktem, e ka dy kraj cz onkowski, a tak e kraje chc ce sta si cz onkami NATO by y zobowi zane do niestwarzania wobec siebie zagro e. Ponadto pa stwa zobowi zywa y si do cis ej wspó pracy na wypadek pojawienia si zagro enia czy wyst pienia konfliktu. Tak ogromne przedsi wzi cie sprawi o, e si y zbrojne musia y si liczy z procesem transformacji armii, co jest zadaniem strategicznym i wymagaj cym nieustannego nadzoru. W celu zapewnienia efektywniejszego funkcjonowania zmianom musia ulec równie ca y system logistyczny. Przede wszystkim postanowiono odej od zdecentralizowanego wyznaczania zada. Funkcj t mia y zast pi zintegrowane systemy wspó pracuj ce chocia by w zakresie dostaw. Ponadto dzia anie na arenie mi dzynarodowej oraz wspó praca ze rodowiskiem zagranicznym wymusi y potrzeb nawi zania wspó pracy z wysokiej klasy specjalistami zarówno posiadaj cymi wiedz, jak i odpowiednie kompetencje oraz do wiadczenia. Czerpi c przyk ad z armii zagranicznych, w polskich si ach zbrojnych pojawili si partnerzy 6 J. Zieli ski (red.), Polskie lotnictwo wojskowe Rozwój Organizacja Katastrofy lotnicze, Bellona, Warszawa 2011, s. 63. Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013 ZN nr 98

5 Istota oraz zasady fukcjonowania outsourcingu w Wojsku Polskim 377 zewn trzni, którym zacz to zleca pojedyncze zadania do wykonania. Takim sposobem w Wojsku Polskim zacz funkcjonowa outsourcing. Do zasadniczych powodów delegowania zada na zewn trz nale y zaliczy 7 : przeprowadzenie restrukturyzacji, która znacznie zredukowa a liczb o nierzy, profesjonalizacj Si Zbrojnych, udzia polskiego wojska w operacjach pokojowych, przyk ady armii zagranicznych oraz ich do wiadczenia, niski poziom bud etu zmuszaj cy do ograniczania wydatków, wi kszy dost p do dóbr i us ug, zmiany finansowania organizacji publicznych. Pierwsze prawne zapisy dotycz ce outsourcingu w si ach zbrojnych zosta y uwzgl dnione w Doktrynie logistycznej Si Zbrojnych RP DD/4 z 2004 roku. W dokumencie tym kontraktowanie zosta o uznane za instrument odpowiedzialny za zaopatrywanie Si Zbrojnych przede wszystkim w uzbrojenie, rodki materia owe, a tak e us ugi na podstawie planów rzeczowych 8. W jednym z podrozdzia ów, który zosta zatytu owany Kontraktowanie dostaw i us ug zosta y okre lone mi dzy innymi 9 : zasady wspó pracy z partnerami zewn trznymi w zakresie zarówno dostaw, jak i us ug, podmioty odpowiedzialna za kontraktowanie; zasady kontraktowania w ramach przynale no ci do NATO, zasady rozliczania kontraktowanych dostaw i us ug. Doktryna ta okre li a, e wspó praca Si Zbrojnych z zewn trznymi oferentami powinna opiera si na umowach cywilnoprawnych, których zasady winny by okre lone zarówno w kodeksie prawa cywilnego oraz w wytycznych Ministerstwa Obrony Narodowej. Nast pnym etapem w rozwoju outsourcingu w Si ach Zbrojnych by o podpisanie ustawy Prawo zamówie publicznych, która zosta a wprowadzona w ycie w 2004 roku. Dokument ten stanowi warto szczególnie dla potencjalnych zewn trznych partnerów, którzy chcieliby nawi za wspó prac z wojskiem. By to swoisty zbiór warunków oraz form obowi zuj cych oferentów, jak i stron wojskow. Ponadto, ustawa odnosi si równie do zasad, jakie nale y stosowa przy wyborze firmy zewn trznej. Trzy lata pó niej, w 2007 roku podj to kolejne dzia ania na rzecz rozwoju koncepcji outsourcingu. Oznak tego by o powo anie przez Ministra Obrony Narodowej zespo u do spraw wdra ania systemu kontraktowania us ug poza si ami zbrojnymi 10. Zosta o to okre lone w Decyzji Nr 258/MON, 7 J. Majecki, R. Utracki, Outsourcing logistyczny oraz rola WOG w jego wdra aniu, [w:] Outsourcing us ug w systemie logistycznym si zbrojnych, AON, Warszawa 2011, s Doktryna logistyczna Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej DD/4, Sztab Generalny, Warszawa Ibidem. 10 Decyzja nr 258/MON Ministra Obrony Narodowej z 05 VI 2007 r, w sprawie powo ania resortowego zespo u do spraw wdra ania systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP. ZN nr 98 Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013

6 378 A. Ro ej w której równie zidentyfikowano zadania dla powo anego zespo u. By o to mi dzy innymi: wyszczególnienie obszarów oraz zada, które mo na by oby zleci zewn trznym wykonawcom, opracowanie systemu zlecania us ug, a tak e harmonogramu zaaplikowania takiego systemu, dokonanie oceny potencjalnego systemu outsourcingowego z okre- leniem potencjalnych efektów oraz konsekwencji wprowadzenia go. Kluczowymi dokumentami dla kontraktowania us ug w si ach zbrojnych by a Koncepcja wdra ania w resorcie obrony narodowej systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP, a tak e Harmonogram wdro- enia koncepcji systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP. Za organ nadrz dny do koordynowania wydzielania us ug zosta uznany Szef Inspektoratu Wsparcie Si Zbrojnych. W ramach swoich obowi zków ma on wspó pracowa z przedstawicielami ró nych rodzajów wojsk, a tak e z Ministerstwem Obrony Narodowej w celu okre lania przedmiotów outsourcingu. W koncepcji okre lono podstawowe i rzeczywiste przyczyny zastosowania nowoczesnej koncepcji. Przede wszystkim by o to zlikwidowanie s u by poborowej, co ograniczy o znaczn liczb o nierzy oraz zmniejszaj cy si okres tak e zasadniczej s u by. Ponadto, ku wprowadzeniu outsourcingu sk ania y Wojsko Polskie liczne do wiadczenia wymieniane z armiami nale- cymi do NATO. Nie bez znaczenia równie pozosta udzia polskich o nierzy w misjach stabilizacyjnych poza granicami kraju 11. Outsourcing w Si ach Zbrojnych mia by przeprowadzony w oparciu o cztery podstawowe formy 12 : umowy jednorazowe zawierane na rok, kontrakty d ugoterminowe, umowy ramowe podpisywane na okres nie d u szy ni 4 lata, otwarte umowy d ugoterminowe. Ich istot by o podejmowanie dzia a w razie zaistnienia potrzeby. Ponadto, we wprowadzonej koncepcji okre lono konkretne obszary, w ramach których mo na zleca zadania zewn trznym partnerom. S to 13 : logistyka, pomoc prawna, us ugi administracyjne, ochrona obiektów, infrastruktura. Najwa niejszym obszarem, który mia zosta obj ty outsourcingiem, by a logistyka ze wzgl du na szerokie mo liwo ci zlecania licznych zada. Pod poj ciem logistyki wojskowej w Si ach Zbrojnych nale y rozumie dyscyplin naukow o planowaniu, przygotowaniu, u yciu i przep ywie przed- 11 Decyzja nr 318/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 lipca 2008 r. w sprawie wdro enia systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP. 12 Ibidem. 13 Ibidem. Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013 ZN nr 98

7 Istota oraz zasady fukcjonowania outsourcingu w Wojsku Polskim 379 miotów, osób, energii, informacji i us ug w celu osi gni cia po danych korzy ci 14. Inaczej mówi c, logistyka wojskowa to wiadczenie us ug na potrzeby Si Zbrojnych zwi zane z a cuchem dostaw, czyli przep ywem dóbr materialnych 15. Kontraktowaniu mog podlega takie dzia ania, jak 16 : serwisowanie i obs uga (uzbrojenie, sprz t wojskowy, systemy i urz dzenia specjalistyczne do ochrony obiektów); zaspokajanie potrzeb w zakresie pozyskania: pojazdów osobowych i ci arowych, samochodów sanitarnych, sprz tu prze adunkowego, maszyn, agregatów i urz dze specjalistycznych; utylizacja rodków bojowych, rakietowych materia ów nap dowych, wyrobów gumowych, rodków chemicznych, odka alników, odpadów medycznych, przeterminowanych produktów leczniczych i wyrobów medycznych, rodków i odpadów weterynaryjnych, trucizn oraz innych odpadów; transport lotniczy, kolejowy, morski; gromadzenie oraz utrzymywanie zapasów ywno ci, umundurowania, paliw oraz produktów leczniczych i wyrobów medycznych; zabezpieczenie potrzeb bytowych wojsk ( ywienie oraz us ugi pralnicze); utrzymanie nieruchomo ci wojskowych (konserwacja, naprawy, kontrole budowlane, obs uga i eksploatacja systemów energetycznych, wentylacyjnych, us ugi komunalne, zakup energii elektrycznej, wywóz nieczysto ci, utrzymanie czysto ci pomieszcze, dróg, placów i terenów zielonych, dostawa materia ów i sprz tu gospodarczego, gospodarowanie odpadami komunalnymi); szkolenie kierowców samochodów ci arowych i pojazdów specjalistycznych, operatorów sprz tu specjalnego, obs ug i personelu technicznego, specjalistów techniki lotniczej; zabezpieczenie polskich kontyngentów wojskowych w kompleksowe ywienie, dostawy produktów, us ugi pralnicze i naprawcze, dostawy rodków materia owych powszechnego u ytku, organizacja obozowisk, zakwaterowanie, us ugi socjalne oraz serwisowanie nowoczesnego sprz tu. Wszystkie wymienione wy ej obszary dzia a zosta y uznane za mo liwe do kontraktowania ze wzgl du na ich charakter typowo pozawojskowy. W wi kszo ci nie s to zadania wymagaj ce specjalnego nadzoru oraz maj ce wp yw na podstawowe zadania armii polskiej. S to dzia ania przewa nie pomocnicze, które z pe n odpowiedzialno ci mog by wykonywane przez podmioty cywilne. 14 Zasady funkcjonowania systemu logistycznego Si Zbrojnych RP, Szt. Gen. 1429/94, Warszawa J.J. Coyle, E.J. Bardi, C.J. Langley, Zarz dzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002, s Ibidem. ZN nr 98 Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013

8 380 A. Ro ej W Koncepcji wdra ania w resorcie obrony narodowej systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP zosta okre lony plan wprowadzania outsourcingu. Dzia ania te zosta y podzielone na dwa nast puj ce etapy: ETAP I zosta zaplanowany na lata Mia to by zwyczajny okres próbny, maj cy pokaza, czy wojsko polskie jest odpowiednio przygotowane do zlecania us ug podmiotom spoza armii. Podstawowym przedmiotem outsourcingu mia o by zapewnienie ywno ci o nierzom; ETAP II zaplanowany na lata , w tym okresie postanowiono podda outsourcingowi pozosta e przewidziane w Koncepcji funkcje. Od 2008 roku, w Wojsku Polskim mo na zauwa y bardzo szybk ewolucj outsourcingu. Pierwszym organem odpowiedzialnym w wojsku za dzia ania logistyczne oraz odpowiadaj cym za pozyskiwanie zewn trznych partnerów sta si Wojskowy Oddzia Gospodarczy, który rozpocz zawieranie kontraktów cywilno-wojskowych. Od momentu rozpocz cia stosowania outsourcingu, kontraktowaniu podlega y mi dzy innymi takie obszary, jak 17 : zapewnienie ywno ci, obs uga pojazdów, ochrona obiektów oraz sprz tu, us ugi serwisowe, us ugi transportowe, porady prawnicze. Jak ka de wprowadzane zmiany mog mie one zarówno pozytywny, jak i negatywny wymiar. Podobnie w przypadku zastosowania outsourcingu w si ach zbrojnych. Obserwuj c jego istot oraz zastosowanie mo na odnale zarówno zalety oraz wady. Do pozytywnych cech outsourcingu w Si ach Zbrojnych RP nale y zaliczy 18 : redukcja kosztów poprzez znaczne uszczuplenie armii, skupienie uwagi przede wszystkim na podstawowych zadaniach wojska, znaczne zmniejszenie liczb o nierzy; zwolnienie o nierzy, którzy zajmowali stanowiska zupe nie zb dne np. gotowanie czy obs uga socjalna, dotarcie do nowoczesnych technologii, wykorzystanie do wiadczenia firm zewn trznych, znaczne ograniczenie kosztów zwi zanych z us ugami transportowymi czy magazynowymi. 17 T. Ja owiec, Pu apki outsourcingu w Si ach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Outsourcing us ug w systemie logistycznym si zbrojnych, pod red. S. Smyka, T. Ja owca, K. Szel ga, AON, Warszawa 2011, s H.G. Tonndorf, Logistyka w handlu i przemy le, Kraków 1998, s Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013 ZN nr 98

9 Istota oraz zasady fukcjonowania outsourcingu w Wojsku Polskim 381 Jednak w ród zagro e outsourcingu mo na doszuka si 19 : uzale nienia si od partnerów zewn trznych, nacisk na koszty us ug, a nie na ich jako, utrudnienie dowodzenia, poprzez po czenie procesów cywilnych z wojskowymi, utrata mo liwo ci oddzia ywania przez stron wojskow na wykonawców cywilnych, ryzyko kontraktowania us ug w przypadku nielojalnych oraz ma o wiarygodnych partnerów. Nale y jednak zwróci uwag, e koncepcja outsourcingu jest innowacyjnym rozwi zaniem nie tylko na rynku, ale równie w Wojsku Polskim. Jego stosowanie wymaga jeszcze wielu modyfikacji oraz udoskonale. Jednak e przy podj ciu odpowiednich analiz oraz bada stosowanie kontraktowania us ug mo e w znacz cy sposób poprawi efektywno funkcjonowania polskiej armii, a ju na pewno wp ynie na niezawodno procesów logistycznych. wiadczenie us ug wojskowych przez podmioty cywilne jest w dzisiejszych czasach niezb dne ze wzgl du chocia by na szukanie oszcz dno ci tak e w resorcie Ministerstwa Obrony Narodowej. Do tej pory stosowanie outsourcingu odnios o pozytywne skutki w takich dziedzinach jak ochrona budynków, us ugi zwi zanie z zapewnieniem bezpiecze stwa higienicznego, dostarczanie ywno ci do jednostek wojskowych, tak e w zaopatrzeniu, transporcie, us ugach medycznych, prawnych oraz serwisowych sprz tu specjalistycznego. Nale y si spodziewa, e z czasem coraz wi cej us ug b dzie kontraktowanych poza podmioty wojskowe. Takim procesom na pewno podlega b dzie w du ym stopniu logistyka wojskowa, us ugi informatyczne, obs uga finansowa, us ugi magazynowe, a tak e specjalistyczne szkolenia o nierzy. Jednak e, nale y zwróci równie uwag, e takie dzia ania przyczyni si do permanentnych zwolnie pracowników wojska, szczególnie zajmuj cych si czynno ciami logistycznymi. Szacuje si, e zastosowanie outsourcingu przyczyni o si zmniejszenia liczby osób zatrudnionych w wojsku o ponad 40% od 2000 roku. By o to równie wynikiem profesjonalizacji armii, co zwi zane jest równie ze zwalnianiem z wojska osób cywilnych. Ministerstwo Obrony Narodowej powinno równie zwróci uwag na ten aspekt spo eczny, aby przeciwdzia a masowym migracjom za granic osób zwi zanych do tej pory z wojskiem, a tak e eby nie dopu ci do konfliktów na tle spo ecznym w obliczu zwi kszaj cego si bezrobocia. Podsumowanie Reasumuj c nale y zwróci uwag, e wspó cze nie istota outsourcingu w Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej ma niebagatelne znaczenie. Pozwala ona na ujednolicenie standardów panuj cych w armii do zasad 19 S. Smyk, Rola zewn trznych oferentów us ug logistycznych (outsourcingu) w logistyce wojskowej, AON, Warszawa 2007, s. 92. ZN nr 98 Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013

10 382 A. Ro ej wynikaj cych z cz onkostwa w NATO. Dzi ki kontraktowaniu us ug, a tym samym podnoszeniu jako ci wykonywanych zada, polskie Si y Zbrojne osi gaj bardzo stabiln pozycj na arenie mi dzynarodowej, osi gaj c poziom równy armiom zachodnim, w których koncepcja outsourcingu jest ju bardzo zakorzeniona. W dalszej perspektywie, korzystanie z us ug zewn trznych oferentów sprawi, e polska armia b dzie bardziej efektywna, innowacyjna oraz w a ciwie przygotowania do udzia u w potencjalnych konfliktach zbrojnych. Nale y przypuszcza, e rola outsourcingu w Si ach Zbrojnych b dzie sukcesywnie wzrasta, czyni c polsk armi bardziej skuteczn oraz innowacyjn. Bibliografia Coyle J.J., Bardi E.J., Langley C.J., Zarz dzanie logistyczne, PWE, Warszawa Decyzja nr 258/MON Ministra Obrony Narodowej z 05 VI 2007 r, w sprawie powo ania resortowego zespo u do spraw wdra ania systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP. Decyzja nr 318/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 lipca 2008 r. w sprawie wdro enia systemu kontraktowania us ug poza Si ami Zbrojnymi RP. Doktryna logistyczna Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej DD/4, Sztab Generalny, Warszawa Eversheim W. i in., Mit Outsourcing die Kosten auch in der Produktion reduzieren, Management Zeitschrift 1993, nr 10. Gay Charles L., Outsourcing strategiczny koncepcja, modele i wdra anie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Ja owiec T., Pu apki outsourcingu w Si ach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Outsourcing us ug w systemie logistycznym si zbrojnych, pod red. S. Smyka, T. Ja owca, K. Szel ga, AON, Warszawa 201. Majecki J., Utracki R., Outsourcing logistyczny oraz rola WOG w jego wdra- aniu, [w:] Outsourcing us ug w systemie logistycznym si zbrojnych, AON, Warszawa Public Management Problemy funkcjonowania organizacji publicznych, pod red. W. Kie un, J. Wo ejszo, S. Sirko, Warszawa Smyk S., Rola zewn trznych oferentów us ug logistycznych (outsourcingu) w logistyce wojskowej, AON, Warszawa Tonndorf H.G., Logistyka w handlu i przemy le, Kraków www. Outsourcing.edu.pl. Zasady funkcjonowania systemu logistycznego Si Zbrojnych RP, Szt. Gen. 1429/94, Warszawa Zieli ski (red.), Polskie lotnictwo wojskowe Rozwój Organizacja Katastrofy lotnicze, Bellona, Warszawa Zimniewicz K., Wspó czesne koncepcje ii metody zarz dzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Seria: Administracja i Zarz dzanie (25)2013 ZN nr 98