Wspomnienia z pallotyńskiej pielgrzymki do Wietnamu i Kambodży
|
|
- Jan Jastrzębski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 W dniu 8 czerwca 2010 roku w Klubie Inteligencji Katolickiej swoimi wspomnieniami z pallotyńskiej pielgrzymki do Wietnamu i Kambodży dzieliła się mecenas Barbara Rakowska- Mila, członek zarządu KIK. Grono zainteresowanych słuchaczy było liczne, gdyż Prelegentka znana jest z pięknego i niezmiernie ciekawego przekazywania swoich przeżyć i przemyśleń. Wspomnienia z pallotyńskiej pielgrzymki do Wietnamu i Kambodży Serdecznie dziękuję Państwu za przybycie na dzisiejsze spotkanie. Na sali wystawionych jest kilkanaście zdjęć spośród ponad 500 wykonanych przeze mnie podczas pallotyńskiej pielgrzymki do Wietnamu i Kambodży. Pielgrzymka ta odbyła się w jesieni 2009 roku. Pozwoliłam sobie wyłożyć Państwu na stołach kartki z modlitwą czternastoletniej dziewczynki z Libii. Dlaczego? Ponieważ będę mówiła też o pewnych tragicznych kwestiach, np. o prześladowaniach chrześcijan w Wietnamie, czy też o krwawym reżimie Pol Pota w Kambodży. Ta dziewczynka modlitwą swoją uczy nas, jak z Bogiem rozmawiać w obliczu zła (modli się m.in. Panie, ukarz, jeśli chcesz, ludzi złych, ale nie surowo, bo oni nie wiedzą, co czynią ). Pielgrzymka do Wietnamu i Kambodży była moją trzynastą pielgrzymką z Warszawskimi Pallotynami. Żeby dotrzeć do tego najdalszego zakątka Azji i objechać te dwa kraje, podróżowaliśmy łącznie 9 samolotami, najdłuższy lot, z Warszawy do Hanoi, z przesiadkami w Amsterdamie i Hong-Kongu, trwał 14 godzin. Socjalistyczna Republika Wietnamu zajmuje wschodnią część Półwyspu Indochińskiego, a jej terytorium podobne jest do wydłużonej litery S i rozciąga się wzdłuż południka na około 4,5 tys. km wzdłuż wybrzeża Morza Południowo-Chińskiego. Ludność Wietnamu wynosi ponad 84 mln, w 2/3 wyznaje buddyzm, ponad 8% stanowią katolicy, 7% to taoiści, 1% - muzułmanie. Wietnam to stare państwo. Jego początek datuje się od I tysiąclecia przed Chrystusem, ale dopiero XX wiek był najtragiczniejszym okresem w jego historii. A dlaczego? Otóż już w 1930 r. Wietnam wkroczył na drogę komunizmu, powstała tu Komunistyczna Partia Wietnamu pod kierownictwem Ho Chi Minha, który w 1945 r. proklamował Demokratyczną Republikę Wietnamu. Doprowadziło to do wojny indochińskiej, w wyniku której nastąpił w 1954 r. podział kraju na socjalistyczną północ ze stolicą w Hanoi i kapitalistyczne południe z władzami w Sajgonie. Wspierani przez ZSRR komunistyczni partyzanci przenikali na południe, co doprowadziło do krwawej wojny wietnamskiej. Dziś Wietnam nadal jest państwem komunistycznym, choć zrezygnowano tu z podstawowych zasad komunizmu, tj. kolektywizacji rolnictwa oraz dopuszczono gospodarkę wolnorynkową. W komunistycznym Wietnamie utrzymuje się bałwochwalczy kult zmarłego w 1969 r. Ho Chi Minha. Jego zabalsamowane zwłoki złożono w szklanej trumnie w specjalnym Mauzoleum w Hanoi. Mauzoleum to jest nieczynne od września do grudnia, w tym czasie co roku zwłoki Ho Chi Minha podlegają konserwacji w laboratorium w Moskwie. Byliśmy w Hanoi w listopadzie, stąd wokół Mauzoleum cisza. Widzieliśmy natomiast liczne wycieczki dzieci, nawet przedszkolaków, obowiązkowo odwiedzających wszelkie miejsca związane z wujaszkiem Ho. Katolicy w Wietnamie stanowią dziś ponad 8 % ludności. Po Filipinach to dziś najliczniejszy i najbardziej dynamicznie rozwijający się Kościół w Azji. Ale wolność religijna jest tu nader złudna. Kościół pozostaje pod ciągłą obserwacją i presją władz, jako rzekome zagrożenie socjalistycznego ładu społecznego. Dotąd brak też uregulowanych stosunków
2 dyplomatycznych z Watykanem. Wietnamski kościół katolicki wyrósł na krwi męczenników, których liczba przewyższa wszelkie wyobrażenia. Papieże Leon XIII, Pius X i Pius XII beatyfikowali łącznie 117 osób, przeważnie męczenników. Wszystkich ich Jan Paweł II w 1988 r. zaliczył w poczet świętych. Prześladowania trwają do dziś, szczególnie na tych prowincjach, gdzie wszelka działalność religijna jest zakazana. Domy i rodziny katolickie są stale inwigilowane, w ogóle aparat bezpieczeństwa nastawiony jest na walkę z chrześcijaństwem. Tam Msze św. odprawiane są często konspiracyjnie (w domach prywatnych). Działają też tzw. ukryci kapłani: wtedy Eucharystia sprawowana jest zbiorowo, wszyscy się modlą głośno, łącznie ze zbiorowym wypowiadaniem formuły przeistoczenia. Msze takie są ważne, jako że jeden spośród wiernych jest kapłanem, ale ukrytym. Katolicy nie są dopuszczani do pracy w administracji. Wprawdzie powołań kapłańskich nie brakuje, ale państwo ogranicza limity przyjęć do seminariów, władze prześwietlają i opiniują każdego kandydata do seminarium i całą jego rodzinę. Stąd młodzi często studiują po kryjomu za granicą i tam przyjmują święcenia. Muszę wspomnieć też zasłużonego dla kościoła wietnamskiego Jezuitę francuskiego Alexandra de Rhodes, zmarłego w 1660 r., który opracował alfabet wietnamski i pierwszy wielojęzyczny słownik wietnamski. Największym narodowym sanktuarium w Wietnamie jest święty ośrodek Maryjny La Vang (ok. 60 km od Hue). Historia tego miejsca wiąże się z objawieniami maryjnymi w latach W tym czasie podczas wielkich prześladowań wielu katolików szukało schronienia w dżungli. Cierpieli z powodu zimna, dzikich zwierząt, chorób typowych dla dżungli i głodu. Zbierali się na modlitwach i odmawiali różaniec. Pewnej nocy ukazała się im Matka Boża z Dzieciątkiem w ramionach, pocieszała ich oraz kazała im gotować liście z pobliskich drzew i używać wywar jako lekarstwo i zapewniła, że modlitwy wszystkich, którzy przyjdą na to miejsce, będą wysłuchane. Faktycznie, były liczne uzdrowienia, stopniowo napływało wielu pielgrzymów, z siekierami i bębnami, by odstraszać dzikie zwierzęta. Po ustaniu prześladowań wybudowano tu świątynię, którą Jan XXIII w 1962 r. podniósł do godności bazyliki, ale zniszczona została podczas wojny w 1972 r. Planuje się budowę nowej bazyliki. Skośnooka Madonna z La Vang jest dla Wietnamczyków tym, czym dla Polaków Matka Boska Częstochowska. Jak wygląda życie w Wietnamie? Wietnam uchodzi dziś za jeden z najbezpieczniejszych krajów na świecie pod warunkiem, żeby za dużo nie pytać. Mieszkańcy są niespotykanie ufni i serdeczni, ale nasi miejscowi przewodnicy, przydzielani nam w każdej miejscowości, byli wyraźnie zaprogramowani, bali się wnikliwych pytań, bezustannie wychwalali dobrodziejstwa socjalizmu. Ruch uliczny w miastach Wietnamu mógłby znaleźć się na liście rekordów Guinnesa. Podobnego chaosu i szaleństwa nie spotkałam nawet na Bliskim Wschodzie czy w krajach arabskich. Nie kończąca się lawina motocyk li i skuterów, przy czym nie ma rzeczy, której Wietnamczyk nie mógłby przewieźć na rowerze czy skuterze, np. dwumetrową szafę, czy też czterech współpasażerów z tłumokami. Ale przyznać muszę, że przez całe 2 tygodnie nie widziałam ani jednej nawet banalnej stłuczki. Jadą ostro, lusterko w lusterko. Rodzina wietnamska jest patriarchalna, ojciec decyduje o wszystkim, też o małżeństwie dzieci. Liczy się tu ród rodowód. Przynależność do rodów spisywana jest w kronikach rodzinnych. W każdym, nawet najskromniejszym domu jest świątynia przodków, taki ołtarzyk to miejsce spotkań rodzinnych. Najstarszy w rodzinie czuwa nad kroniką rodu i rejestrem grobów, spisywanych nawet do piątej generacji wstecz. Jeśli chodzi o groby, to na wsiach chowa się nieraz zmarłych na polach ryżowych. A dlaczego? Bo wierzą, że zmarły po
3 śmierci opiekuje się rodziną i na polu ryżowym znajdzie pod dostatkiem wody do picia i ryżu do jadła. Ponadto zmarły ojciec ma pewność, że syn nie sprzeda roli i pola, na którym pochowany jest jego ojciec. Wietnamczycy bardzo cenią sobie więzy rodzinne i przywiązanie do domu rodzinnego. Co roku w okresie świąt TET, czyli ich nowego roku księżycowego, Wietnamczycy ściągają z całego kraju, a nawet ze świata do rodzinnych domów. Wierzą przy tym, że ich zmarli przodkowie co roku wracają także z zaświatów na święto TET, by nawiązać więź z żyjącymi potomkami i pożywić się u nich w domu. Po trzech dniach świątecznych duchy odchodzą. W Wietnamie długo trwało wielożeństwo, jeszcze za panowania Francuzów była dopuszczalna poligamia. W takiej rodzinie była tzw. pierwsza żona i dalsze żony. Ta pierwsza była czcigodną matką wszystkich dzieci. Te drugie, trzecie i dalsze żony mąż wybierał sobie sam lub w porozumieniu z pierwszą żoną. Po śmierci męża ta pierwsza sprawowała funkcje zmarłego ale nie wychodziła ponownie za mąż. Zgodnie z konfucjańską moralnością kobieta wietnamska musi być posłuszna ojcu, posłuszna mężowi i posłuszna swemu najstarszemu synowi po śmierci swego męża. Jakkolwiek rozwodów się nie akceptuje, jednak mąż ma prawo oddalić żonę, gdyby była bezpłodna lub była nadmiernie gadatliwa. Nie wolno było jednak oddalać ciężarnej. Tak więc kobieta wietnamska jest związana z mężem i jego rodziną już do końca życia. W ogóle kobiety pracują ciężej, niż wynikałoby to z uczciwego podziału pracy. Widać je wszędzie: na wsiach, na polach ryżowych, gdzie stoją godzinami w wodzie, głęboko pochylone w tych swoich spiczastych kapeluszach, czy przy robotach drogowych, nawet przy oczyszczaniu miasta. Ciąża i narodziny dziecka to wielkie święto rodzinne. Kobietę ciężarną karmi się gęsimi jajami to daje inteligencję, poi mlekiem kokosowym to daje lekki poród. (A propos jajek w Wietnamie wykwintnym przysmakiem są na surowo spożywane jajka z zawartym tam już pisklęciem.) Urodzone niemowlę należy dużo kołysać, bo wtedy złe duchy otrząsną się z dziecka. Panuje też taki dziwny zwyczaj wynajdowania wad dziecka: jaki mały, brzydki, itp., by odgonić złe duchy. Ogromny nacisk kładzie się na wykształcenie dzieci. Rodziny wypruwają sobie żyły, by wykształcić dziecko w dobrej szkole. Poza szkołą płaci się za różne zajęcia dodatkowe. Nauczyciele wietnamscy cieszą się większym uznaniem, niż lekarze, ale są źle wynagradzani, dlatego oficjalnie daje się im koperty, które mają rekompensować niskie zarobki. Dzieci zbierają też datki na pomoce naukowe dla swej szkoły (śpiewy dla turystów). Obowiązują mundurki już też w przedszkolu. Państwo płaci zasiłki rodzinne tylko na dwoje dzieci, gdy pracujący rodzic ma więcej dzieci trudno mu w firmie o podwyżki płac i uznanie społeczne. Wietnamskie władze zmuszają kobiety do aborcji w przypadku trzeciego dziecka. Szczątki dzieci zabitych w czasie aborcji są po kryjomu grzebane. Np. w jednej parafii co tydzień wierni przynoszą z dwóch okolicznych szpitali około 50 maleńkich paczuszek z ciałkami dzieci. Przechowują je w lodówce na probostwie, potem nadają dzieciom imiona i urządzają im pogrzeb. W ogóle dzieci są bardzo zdolne. U nas w Warszawie w szkołach, w których uczą się też dzieci Wietnamczyków, uchodzą one za najpilniejsze, zawsze punktualne i z odrobionymi lekcjami. Zatoka Ha Long - jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w Wietnamie, w odgałęzieniu Zatoki Tonkińskiej, to azjatycki cud przyrody, uchodzi za najpiękniejszą zatokę świata, wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Na akwenie wodnym o powierzchni ponad km kw. fantastyczne skalne góry wyrastające wprost z turkusowej wody Morza Południowo-Chińskiego tworzą niezapomniany krajobraz. Tych skalnych gór jest około 2 tysiące, więc pływanie po zatoce przypomina krążenie w labiryncie, który stanowi wymarzoną scenerię do filmów. Kręcono tu między innymi film Indochiny z Catherine Deneuve, film nagrodzony Oskarem. Jest naprawdę piękny, większość akcji rozgrywa się właśnie w Zatoce Ha Long. Tutaj też jeszcze przed 100 laty grasowali piraci i tu znajdował się najsłynniejszy targ niewolników zwożonych z całego
4 świata. Na wodach zatoki Ha Long mieszka około 300 rodzin rybaków. Mieszkają w tradycyjnych łodziach zadaszonych bambusem, a bogatsi mieszkają w drewnianych domkach na pływających tratwach. Tworzą oni tu tzw. pływające wioski. Jest to kompletnie inny świat, 6 wiosek z łodzi i tratw unosi się na łagodnych falach Zatoki. Taki dom na tratwie ma około 40 m kw. Urządzenia elektryczne zasilane są prądem z akumulatora. Mieszkańcy łowią ryby lub hodują je w podwodnych klatkach. W podwodnych basenach hodują 400 gatunków ryb i ok. 500 gatunków mięczaków i krabów. To ich taki morski inwentarz, karmią je i hodują, potem sprzedają (mątwy, krewetki, makrele, tuńczyki). Dostawy do miast załatwia się telefonicznie. Też z miasta, na zamówienie, pływające barki (delikatesy czy browary) dostarczają wszystkiego, co niezbędne do życia to taki pływający biznes. Ludzie w tych wioskach tworzą klany rodzinne, wzajemnie się wspierające. Tutejsze dzieci mają zakodowane, że muszą uważać i same o siebie zadbać. W wieku 3-4 lat są już świetnymi pływakami. Jak już jesteśmy na wodach Wietnamu, to przenieśmy się na południe Wietnamu. Opowiem o niezapomnianym spływaniu wodami delty rzeki Mekong. Licząca ponad 4 tys. km długości rzeka Mekong przy ujściu do morza tworzy rozległą deltę, jej wody są wykorzystywane do nawadniania pól ryżowych. W licznych odnogach Mekongu na wbitych w dno drewnianych palach stoją w wodzie prowizoryczne domy. Wspólnie w nich żyją ludzie i zwierzęta, w kącie stoją rowery, nie może zabraknąć ołtarzyka poświęconego duchom przodków, oraz oczywiście telewizora, zasilanego akumulatorem. Mieszkańcy delty Mekongu przyzwyczaili się do częstych przypływów i odpływów. Przeraził mnie widok małych dzieci, pływających w plastikowych misach na tych niebezpiecznych wodach. Rejs po Mekongu i licznych tu kanałach odbywaliśmy łodzią motorową lub malutkimi łódkami. Na łodzi odprawiono została niezapomniana Msza św. przy śpiewie Barki. Gwarna jest azjatycka stolica Wietnamu Hanoi z licznymi śladami kolonialnej przeszłości. Było tu wiele pomysłów budowy betonowego centrum na miarę stolicy socjalistycznego państwa, ale na szczęście zabrakło funduszy i tych pięknych starych zabytków nie zamurowano. Jednym z najświetniejszych zabytków Hanoi jest Świątynia Literatury z 1070 r. wzniesiona ku czci chińskiego mędrca Konfucjusza. Najcenniejsze są tu wsparte na kamiennych żółwiach kilkusetletnie słupy, na których upamiętniono największych uczonych. Ta świątynia literatury to stara uczelnia. Kształcili się tu cesarscy urzędnicy mandaryni. Wprowadzona przez władze socjalistyczne nowa nazwa Sajgonu Ho Chi Minh jest hołdem złożonym temu wietnamskiemu działaczowi komunistycznemu. Nikt jednak tu tej nowej nazwy miasta nie lubi, stara nazwa Sajgon używana jest nawet na autobusach i różnych szyldach. Sajgon liczy ponad 7 mln mieszkańców i kojarzy się z rozrywkami, czynne do rana kluby, imprezy homoseksualne czy transwertytów, to świat narkotyków, itp. jak w wielkim mieście portowym. Ale w tym wszystkim zachwyca unikatowa katedra Notre Dame przykład francuskiej architektury sakralnej. Przed Katedrą jest piękna figura Matki Bożej, prawdopodobnie 5 lat temu widziano łzy na obliczu Maryi. Odtąd odbywają się tu wieczorne modły wiernych. Polski architekt Kazimierz Kwiatkowski, konserwator zabytków, który żył w latach , kierował pracami konserwacyjnymi w Wietnamie od 1981 r. Uważany jest za męża opatrznościowego, który uchronił przed likwidacją zabytkowy kompleks świątyń hinduistycznych My Son, liczący ponad 1,5 tys. lat. Jego zasługą jest wpisanie tych zabytkowych budowli na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. W pobliskim Hoi An znajduje się jego pomnik popiersie, a 4 grudnia 2009 roku miał powstać kolejny pomnik
5 w samym My Son. Kambodża to zupełnie różny od Wietnamu kraj: tam socjalizm, a tu monarchia konstytucyjna. Ta różnica jest widoczna już choćby na flagach państwowych: flaga Wietnamu pięcioramienna gwiazda symbolizuje Partię Komunistyczną, flaga Kambodży w centrum ma świątynię Ankor Wat. Głową państwa jest monarcha wybierany przez tzw. Radę Tronu, w której zasiadają potomkowie trzech linii królewskich. Na każdym kroku widać wszędzie wiszące portrety Jego Wysokości Norodoma Sihamoniego, który zasiadł na tro nie 5 lat temu po abdykacji ojca. Aktualny monarcha nie cieszy się jednak zbytnim szacunkiem (aktor, tancerz). Mniej też tu ludności około 15 mln. Kambodża jako trwałe państwo istniała już w I wieku, a od IX wieku jako silne zjednoczone państwo Khmerów. W czasie II wojny światowej była okupowana przez Japonię aż do 1945 r. Od 1975 r. władzę przejęli tu tzw. Czerwoni Khmerzy. Ich przywódca komunistyczny Pol Pot został premierem, a panującego księcia Sihanouka zmuszono do rezygnacji z tronu. Pol Pot w młodości studiował w Paryżu, był uczniem Paula Sartra i buddyjskim mnichem. Jego dyktatura jest uznawana za jedną z najkrwawszych w XX w. Szacuje się że w czasie niespełna 4 lat jego terroru z głodu, chorób i egzekucji zginęło 25% ówczesnych mieszkańców. Jego utopijny społeczno-komunistyczny program to: ewakuacja wszystkich miast i spędzenie ludności miast do pracy na polach ryżowych, utworzenie tam komun rolniczych, eksterminacja inteligencji, palenie bibliotek, zniesienie pieniądza. Karano za wszystko, za noszenie okularów, za zbyt delikatne dłonie. Ludzi skazywano na podstawie zeznań wymuszanych torturami. Więźniów i całe rodziny wywożono na tzw. Pola śmierci, gdzie dokonywano masowych egzekucji, skazańcy resztkami sił kopali doły do których wrzucano też żywych. Zwiedzaliśmy jedno z takich poruszających miejsc w miejscowości Tuol Sley. Tam dawne ekskluzywne liceum zamieniono na więzienie tortur. To wstrząsające świadectwo ludobójstwa Pol Pota. Tu więziono i torturowano 17 tys. ludzi, przeżyło tylko 14 osób. Oglądaliśmy w stolicy Kambodży Phnom Penh, zachowane jeszcze całe wymarłe ulice. Przerażający widok, zmurszałe, szare domy, z których wygnano całe rodziny. Tam ocalało jedynie 70 osób, zresztą obłąkanych z głodu i wycieńczenia. Reżim upadł pod koniec lat 70, ale Kambodżę czeka jeszcze daleka droga do normalności. Co to jednak za normalność, wszędzie bieda i głód. Kambodża to jeden z najbiedniejszych krajów na świecie. Po wymordowaniu niemal 1/3 ludności ponad połowa tych co zostali, to analfabeci. Widać tu mnóstwo mnichów buddyjskich, bo wstąpienie do klasztoru to często jedyna szansa na edukację. W przeciwieństwie do Wietnamu, gdzie rodzice dbają o edukację dzieci tu nie widać pędu do nauki, należy tylko nauczyć się pisać i liczyć, potem do pracy, by żyć. Można też kraść, jak nikt nie widzi. Najgorsze jednak co mnie przeraziło w Kambodży, to zaminowane życie w Kambodży. Kambodża to jeden z najbardziej zaminowanych rejonów świata. Z tego powodu co miesiąc ginie tu średnio 70 osób, a 300 odnosi rany (statystyka z 2007 r.). Wybuch najczęściej rozrywa człowiekowi nogi, ręce, genitalia. Mina przeciwpiechotna to broń doskonała, niezawodna i tania, kosztuje około 1 dolara, ale żeby ją bezpiecznie zniszczyć potrzeba już jakieś tysiąc dolarów. Rocznie przeznacza się na cele rozbrojenia min około 34 mln dolarów, ale to i tak za mało, bo w ziemi znajduje się jeszcze około 6 mln min. Rozminowują kobiety-saperzy, pracujące dla MAG-u, tj. Mines Advisory Group. MAG to międzynarodowa organizacja zajmująca się od 1989 rozminowywaniem Kambodży i wielu innych krajów zmagających się z tym problemem, Angoli, Konga, Rwandy, Sudanu, Wietnamu, Kosowa. Rozminowują kobiety, które są starannie przeszkolone przez MAG. Czemu kobiety? Bo są dokładniejsze i cierpliwsze w tej niebezpiecznej pracy. Zarabiają 200 $ miesięcznie, to dla nich fortuna, starcza na utrzymanie
6 całego wielkiego klanu rodzinnego. Uczestnicy organizacji Mines Advisory Group wspierają też osoby dotknięte traumą pourazową. W 1997 r. MAG otrzymała pokojową nagrodę Nobla za swą działalność. Mocno angażowała się w działalność MAG śp. księżna Diana. Na pamiątkę pielgrzymki otrzymaliśmy od Pallotynów krzyż Chrystusa Kambodżańskiego (jedna noga oderwana, druga nadpalona). Krzyż wykonany w warsztacie osób kalekich od min. Jedną z najwspanialszych atrakcji archeologicznych świata jest Angkor. By uzyskać prawo wstępu do tego rozległego na 400 km kw. kompleksu świątyń, trzeba przejść różne rygory kontrolne (bilet wstępu ze zdjęciem). W okresie IX-XII wieku starożytny Angor był największym miastem świata, pełnym domów, świątyń i pałaców, zachwycających kunsztem i rozmachem wykonania. Stworzyła je jedna z najwspanialszych cywilizacji jakie wydała ziemia. To co robi w Angkorze najmocniejsze wrażenie, to upadek okazałości i potęgi człowieka wobec potęgi przyrody. Potężne korzenie tzw. puchowca i figowca bengalskiego dławią morderczym uściskiem wspaniałe dzieło człowieka. Destrukcyjna siła tych grubych korzeni zdołała przebić potężne ściany budowli. Bujna roślinność zdruzgotała cudną architekturę i rozkruszyła ściany, macki żmijowatych korzeni wciskają się wszędzie. Z niewyjaśnionych do dzisiaj przyczyn w XV w. miasto zostało całkowicie wyludnione i na kilkaset lat zapomniane. Dopiero w 1860 r. francuski badacz Henri Mouhot zupełnie przypadkiem natknął się na wspaniałe ruiny zagubione w środku dżungli oddał je ponownie światu. Naukowcy od dziesiątków lat głowią się nad przyczynami upadku silnego miasta Angkor, ale żadna z teorii nie została powszechnie zaakceptowana. Na całym obszarze rozrzuconych jest prawie tysiąc świątyń, pochłanianych przez drapieżną dżunglę. Najważniejsze to Angkor Wat (jej wizerunek znajduje się na fladze Kambodży) oraz Bayon słynący z 216 gigantycznych kamiennych twarzy. Angkor przewyższa swoją monumentalnością egipskie piramidy. Ale ogromna skarbnica zabytków kusi i przyciąga przestępców, jest tu prawdziwe eldorado dla grabieżców i handlarzy. Grabieżom nie ma końca, bo kilogram zabytkowych kamieni warty jest tyle, co kilogram złota. Dla ubogich mieszkańców Kambodży handel kamiennym dziedzictwem to sposób na przetrwanie. Przez to Angkor stracił dużą część swoich wartościowych zbiorów. Nie wiadomo skąd imponujące zbiory z Angkor znalazły się w muzeach Paryża, Wenecji, Bangkoku i Nowego Jorku. Ciekawe, że grabieżcą okazał się też znany pisarz francuski, orientalista Andre Malraux, który przybył tu w 1924 r. niby w celach naukowych, ale prymitywnymi narzędziami zdemolował kilka bezcennych płaskorzeźb i zamierzał przewieźć je do Europy i spieniężyć. Zatrzymany przez francuskie władze kolonialne został skazany na więzienie. Świat dowiedział się o tej awanturniczej podróży z wydanej w 1933 r. powieści Malraux Droga królewska. Angkor jest oczywiście obiektem wpisanym na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ktoś powiedział, że oglądając Angkor można umrzeć z zachwytu. Na pewno coś w tym jest, ale by umrzeć z zachwytu nad pięknem tego świata już dawno byłabym nieboszczykiem bo tak samo mówiłam Państwu po pielgrzymce w Peru i Boliwii: ujrzeć Machu Picchu i umrzeć, czy po pielgrzymce w Indiach ujrzeć Taj Mahal i umrzeć. Ja nie umieram, ale na pewno wciąż dziękuję Bogu za to, że w kolejnych pielgrzymkach pozwala mi zachwycać się pięknem stworzonego przez Niego świata i pięknem wytworów cywilizacji ludzkich, no i dziękuję Bogu za to, że mogę przekazywać Państwu moje zachwyty. Barbara Rakowska-Mila
Opis. Cena od: 11000 PLN Liczba dni: 12 dni
Wietnam i Kambodża Opis Cena od: 11000 PLN Liczba dni: 12 dni Kraj: Kambodża Wietnam Wietnam leży w Azji Południowo-Wschodniej nad Morzem Południowochińskim. Jego powierzchnia wynosi 329 tys. km kw. Zamieszkują
Bardziej szczegółowoPytania konkursowe. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo Wojtyłowie?
Pytania konkursowe 1. Podaj imię i nazwisko Jana Pawła II. 2. Podaj imię brata Karola Wojtyły. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo
Bardziej szczegółowo1 dzień Wylot z Polski do Delhi z przesiadką w jednym z azjatyckich portów.
1 dzień Wylot z Polski do Delhi z przesiadką w jednym z azjatyckich portów. 2 dzień Przylot do stolicy Indii Delhi. Ten dzień poświęcimy na aklimatyzację i zapoznanie się z indyjskimi realiami. Udamy się
Bardziej szczegółowoSzlakiem UNESCO. Cena. Terminy HA LONG HANOI HUE HOI AN SAJGON PHNOM PENH SIEM REAP
Szlakiem UNESCO HA LONG HANOI HUE HOI AN SAJGON PHNOM PENH SIEM REAP Zapraszamy na jedyną w swoim rodzaju wyprawę do dwóch fascynujących krajów, Wietnamu i Kambodży, które zwiedzimy szlakiem miejsc wpisanych
Bardziej szczegółowoPrzepełniony wiarą Kraków Pielgrzymki 2013
Przepełniony wiarą Kraków Pielgrzymki 2013 Pielgrzymka dla grup wyjeżdżających z Poznania Jasna Góra Kraków Wieliczka - Oświęcim Sanktuarium maryjne na Jasnej Górze Jest jednym z najważniejszych miejsc
Bardziej szczegółowoROK SZKOLNY 2016/2017
ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;
Bardziej szczegółowo2 tygodnie. naukowej. WyprawY. do zródeł egzotyki. Wietnam. . Kambodza. 10-23.04.2015 r.
2 tygodnie naukowej - WyprawY do zródeł egzotyki. Kambodza Wietnam & 10-23.04.2015 r. Fascynujące Indochiny kraina, która jako jedna z nielicznych obroniła się przed zalewem cywilizacji krajów zachodnich,
Bardziej szczegółowoSanktuaria znaczone modlitwą rolników: kult bł. Karoliny w Zabawie
.pl https://www..pl Sanktuaria znaczone modlitwą rolników: kult bł. Karoliny w Zabawie Autor: Małgorzata Wróblewska-Borek Data: 25 listopada 2015 Zaczęło się tragicznie. Zabawa koło Tarnowa, rok 1914.
Bardziej szczegółowoJeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna
Lekcja 6 na 10. listopada 2018 Biblia zawiera różne obrazy, które przedstawiają duchowe i teologiczne prawdy. Na przykład woda w Ewangelii Jana 7,38, wiatr w Ewangelii Jana 3,8 i filar w Liście do Tymoteusza
Bardziej szczegółowo1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IX Marcin Adam Stradowski J.J. OPs
1 2 Spis treści Wszystkich Świętych (1 listopada)......6 Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada)......7 Prawdziwie w Bogu (3 listopada)......8 Przełamać duchową pustkę (4 listopada)......9
Bardziej szczegółowoCRISTIADA - FILM, KTÓRY POBUDZA DO DUCHOWEJ WALKI
CRISTIADA - FILM, KTÓRY POBUDZA DO DUCHOWEJ WALKI http://www.pch24.pl/film--ktory-pobudza-do-duchowej-walki,13648,i.html#ixzz2qxftygbp Data publikacji: 2013-03-27 07:00 Data aktualizacji: 2013-03-29 07:36:00
Bardziej szczegółowoTRZY KRAJE NA DWÓCH KÓŁKACH ROWEREM Z SAJGONU DO BANGKOKU
ROWEREM Z SAJGONU DO BANGKOKU Wietnam, Kambodża, Tajlandia Kategoria: Rowery Liczba dni: 16 Aktywność: Co łączy Tajwan z Tajlandią? Umiłowanie do rowerów. A co łączy Sajgon z Bangkokiem? Kilkaset kilometrów.
Bardziej szczegółowoI Komunia Święta. Parafia pw. Św. Jana Pawła II Gdańsk Łostowice
I Komunia Święta Parafia pw. Św. Jana Pawła II Gdańsk Łostowice 2019 WEJŚĆIE DO KOŚCIOŁA Oto jest dzień, oto jest dzień, Który dał nam Pan, który dał nam Pan. Weselmy się, weselmy się I radujmy się nim
Bardziej szczegółowoPielgrzymki na Jasną Górę - wiara czyni cuda
.pl https://www..pl Pielgrzymki na Jasną Górę - wiara czyni cuda Autor: Ewa Ploplis Data: 8 października 2017 Rolnicy uwielbiają pielgrzymki na Jasną Górę. To dla nich nie tylko sprawa duchowa, wiary,
Bardziej szczegółowoa przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,
IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji
Bardziej szczegółowoProgram. Na kolację pójdziemy do typowej tajskiej restauracji z daniami z całej Tajlandii w tym owoce morza
Program Tak Tak Na kolację pójdziemy do typowej tajskiej restauracji z daniami z całej Tajlandii w tym owoce morza 25 Listopad Niedziela 7.30 Wycieczka do Bangkoku i okolic. Wyjazd do prowincji Samut Songkhram.
Bardziej szczegółowoSingapur. Singapur był końcowym portem naszego rejsu z Hongkongu, statkiem Sapphire Princess
2017.11 Singapur Singapur był końcowym portem naszego rejsu z Hongkongu, statkiem Sapphire Princess 2 Panorama miasta widziana z pokładu statku zbliżającego się do brzegu była naprawdę fascynująca. 3 Statek
Bardziej szczegółowo17 stycznia Przyczyny powołania MKNiK w Indochinach
17 stycznia 2018 Przyczyny powołania MKNiK w Indochinach W wyniku zwycięstwa koalicji antyhitlerowskiej w drugiej wojnie światowej, w szczególności zwycięstwa aliantów na Dalekim Wschodzie, doszło do niespotykanego
Bardziej szczegółowoSanktuaria znaczone modlitwą rolników: kult bł. Karoliny
https://www. Sanktuaria znaczone modlitwą rolników: kult bł. Karoliny Autor: Małgorzata Wróblewska-Borek Data: 4 listopada 2018 Jest rok 1914, wieś Zabawa koło Tarnowa. Karolina Kózkówna, młoda niespełna
Bardziej szczegółowoChrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.
Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo jest jedną z głównych religii monoteistycznych wyznawanych na całym świecie. Jest to największa religia pod względem wyznawców, którzy stanowią 1/3 całej populacji. Najliczniej
Bardziej szczegółowoTRZY KRAJE NA DWÓCH KÓŁKACH ROWEREM Z SAJGONU DO BANGKOKU
ROWEREM Z SAJGONU DO BANGKOKU Wietnam, Kambodża, Tajlandia Kategoria: Trekking Rodzaj: Rowerowy Liczba dni: 16 Aktywność: Co łączy Tajwan z Tajlandią? Umiłowanie do rowerów. A co łączy Sajgon z Bangkokiem?
Bardziej szczegółowoMagiczne Indochiny - Kambodża Wietnam
Magiczne Indochiny - Kambodża Wietnam Terminy: od 13.02.2016 - do 10.05.2016 9980 PLN/os Ramowy program: 1 dzień WARSZAWA - DUBAJ Odprawa biletowo-bagażowa na lotnisku w Warszawie; Wylot z Warszawy do
Bardziej szczegółowoCzy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne
Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne historie. Tą osobą jest Maryja, mama Pana Jezusa. Maryja opowiada
Bardziej szczegółowoNaturalne metody planowania rodziny- błogosławieństwo dla naszego małżeństwa
Naturalne metody planowania rodziny- błogosławieństwo dla naszego małżeństwa autor: Amy i Pat Amy: Witam. Nazywam się Amy, a to jest mój mąż Patrick. Jesteśmy małżeństwem od 16 lat. Chcemy wam opowiedzieć
Bardziej szczegółowoCzyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?
Lectio Divina Rz 7, 1-6 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoKolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej.
Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. 34-letnia Emilia Zielińska w dniu 11 kwietnia 2014 otrzymała nowe życie - nerkę
Bardziej szczegółowoChrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego
Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość
Bardziej szczegółowoTRZY PERŁY Issue No. 1/2016
DAR IUS Z PE PIOT 10/ 7 M TER P R PAL 841 oo 1, N AN TR CZEWS AV E 40 S KI am L u urat than ang, K TEL o Sa i TH E m PH AIL +66 AND ui 807 ONE 177 001 FAC +66 SIMILE 774 850 59 TRZY PERŁY Issue No. 1/2016
Bardziej szczegółowoAktualności rolnicze r.
https://www. Aktualności rolnicze - 01.05.2018 r. Autor: Krzysztof Machajski Data: 1 maja 2018 Dziś w majówkowych Aktualnościach rolniczych: Skąd się wzięło Święta Pracy? Święto Pracy w Polsce Jak się
Bardziej szczegółowoWietnam kraj pełen kontrastów. 01-09.2016r.
Wietnam kraj pełen kontrastów 01-09.2016r. Wylot: Warszawa - Hanoi Dzień 2. Hanoi - przylot do Hanoi i transfer do hotelu. Czas wolny - po południu przewidziana jest fakultatywna przejażdżka rowerowa po
Bardziej szczegółowoPIELGRZYMKA DO AMERYKAŃSKIEJ CZĘSTOCHOWY
PIELGRZYMKA DO AMERYKAŃSKIEJ CZĘSTOCHOWY Każdy z nas nosi w sobie jakieś niespełnione ukryte marzenia. Mnie dane było je spełnić. W ubiegłym roku opisywałem w swoim kapliczkowym kąciku w naszej Gazecie
Bardziej szczegółowoMateriały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form
Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Nasze zajęcia w ramach Szkoły Dialogu odbyły się 27 i 28 kwietnia oraz 26 i 27 maja. Nauczyły nas one sporo
Bardziej szczegółowoZestaw pytań o Janie Pawle II
Zestaw pytań o Janie Pawle II 1. Jakie wydarzenie miało miejsce 18.02.1941r? 2. Dokąd Karol Wojtyła przeprowadził się wraz z ojcem w sierpniu 1938 r? 3. Jak miała na imię matka Ojca Św.? 4. Kiedy został
Bardziej szczegółowoTajlandia - Birma 2016
Tajlandia - Birma 2016 Warszawa Bangkok Yangon Kalaw wioski mniejszości etnicznych po drodze do jeziora Inle Indein jezioro Inle Mandalay Mingun rejs rzeką Irawadi Bagan Góra Popa Yangon Kyaiktiyo Bago
Bardziej szczegółowoLiturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej
Maciej Olejnik Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej Wprowadzenie: Przedmiotem mojej pracy jest problem przenikania świata teatru do katolickiej liturgii łacińskiej.
Bardziej szczegółowoŚWIĘTY O. MAKSYMILIAN MARIA KOLBE
ŚWIĘTY O. MAKSYMILIAN MARIA KOLBE Rok św. ojca Maksymiliana Marii Kolbego 2011 (decyzja Senatu) W prezentacji wykorzystano materiały z książki Anny Kubajak Szlakami świętych i błogosławionych. Wielcy Polacy
Bardziej szczegółowoPozycja w rankingu autorytetów: 1
Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce
Bardziej szczegółowoNabożeństwa w Kościele Katolickim. Łukasz Burnici SDB
Nabożeństwa w Kościele Katolickim Łukasz Burnici SDB Życie duchowe nie ogranicza się do udziału w samej tylko liturgii. Chrześcijanin bowiem, choć powołany jest do modlitwy wspólnej, powinien mimo to wejść
Bardziej szczegółowoWszystkie kolory orientu Kambodża - Wietnam
Wszystkie kolory orientu Kambodża - Wietnam Terminy: od 16.01.2016 - do 25.06.2016 12900 PLN/os Ramowy program: 1 dzień KATOWICE - FRANKFURT - SINGAPUR odprawa biletowo bagażowa na lotnisku w Pyrzowicach;
Bardziej szczegółowoKLUB SENIORA NA LUBELSZCZYŹNIE
KLUB SENIORA NA LUBELSZCZYŹNIE W dniach 02.-06.08.2016r. członkowie Klubu Seniora,,FENIKS oraz osoby niezrzeszone ( w liczbie 19 osób) wzięli udział w wycieczce na Wyżynę Lubelską. W drodze na nocleg w
Bardziej szczegółowoWieczór Albański. Butrintit i Zamek Lekursi
Wieczór Albański Specjalnie dla Państwa w każdą niedzielę odbywa się wieczór albański przy dźwiękach tradycyjnej polifonicznej muzyki. Cały wieczór to degustacja wspaniałych albańskich potraw oraz niezwykle
Bardziej szczegółowoSzczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.
Sposób na wszystkie kłopoty Marcin wracał ze szkoły w bardzo złym humorze. Wprawdzie wyjątkowo skończył dziś lekcje trochę wcześniej niż zwykle, ale klasówka z matematyki nie poszła mu najlepiej, a rano
Bardziej szczegółowoW dniach r. w Sankt Petersburgu odbył się I Światowy
W dniach 30. 10 05.11. 2011 r. w Sankt Petersburgu odbył się I Światowy Festiwal Języka Rosyjskiego. Polskę reprezentowało czterech dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych, w tym pan dyrektor Marian Klecha,
Bardziej szczegółowoYK KKK
YK 367-377 KKK 2197-2257 1 1 brzmienie Wj 20, 12 Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. Pwt 5, 16 Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg
Bardziej szczegółowoOpracował: Artur Bugaj kl.vi,,c
TADYCJE Opracował: Artur Bugaj kl.vi,,c Spis treści: Szopka... - 3 - Kolędy... - 4 - Opłatek... - 5 - Pierwsza Gwiazda... - 6 - Pasterka... - 7 - Choinka... - 8 - Święty Mikołaj... - 9 - Źródła informacji...-
Bardziej szczegółowoHinduizm uznaje, że każda wiara, która prowadzi do Boga, jest dobra.
HINDUIZM Hinduizm jest religią monoteistyczną polegającą na tym, że cześć oddaje się jednemu bogu, który przejawia się pod postaciami wcieleń i żeńskiej energii. Hinduizm uznaje, że każda wiara, która
Bardziej szczegółowoRealizacja projektu - Jan Paweł II Zawsze był, jest i będzie obecny w naszych sercach
Aktualności Realizacja projektu - Jan Paweł II Zawsze był, jest i będzie obecny w naszych sercach 07/10/2009, dodał: Maciej Liberda Gimnazjum im. Jana Pawła II w Rabie Niżnej realizuje projekt Jan Paweł
Bardziej szczegółowoHistorie Mariańskich. Kapliczek
Historie Mariańskich Kapliczek Spotkanie z panią Kazimierą Kalis Kazimiera Danuta Kalis -fundatorka kapliczki urodziła się 25.11.1964r. w Chocianowie (woj. dolnośląskie). Ukończyła studia pielęgniarskie
Bardziej szczegółowoJAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? wg Lucy Rooney, Robert Faricy SJ MODLITWA NA TYDZIEŃ DRUGI Skrucha i przyjęcie przebaczenia Pana Jezusa Dzień pierwszy Przeczytaj ze zrozumieniem fragment Pisma Świętego: Łk 18,
Bardziej szczegółowoZADANIA REALIZOWANE W MIESIĄCU MAJ W GRUPIE IX TYGRYSKI
ZADANIA REALIZOWANE W MIESIĄCU MAJ W GRUPIE IX TYGRYSKI http://poradnikksiezycowy.pl/maj-na-polu-w-sadzie-i-w-ogrodzie-jakie/ Temat kompleksowy: Dbamy o przyrodę Data realizacji: 02.05-10.05.2019 Cele
Bardziej szczegółowoWywiad. Szkoły w Afryce. Materiał opracowany na potrzeby projektu PAH :,,Szkoła Humanitarna, realizowanego przez klasę dyplomatyczno - konsularną
Wywiad Szkoły w Afryce Materiał opracowany na potrzeby projektu PAH :,,Szkoła Humanitarna, realizowanego przez klasę dyplomatyczno - konsularną Klaudia Sochacka 2012/13 Szkoły w Afryce Para zamożnych Francuzów
Bardziej szczegółowoOgólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia.
KRYTERIA OCENIANIA z katechezy w zakresie I klasy szkoły podstawowej do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Kryteria
Bardziej szczegółowoBIOGRAFIA. Irena Sendlerowa, właściwie Irena Stanisława Sendler,
BIOGRAFIA Irena Sendlerowa, właściwie Irena Stanisława Sendler, Sendler z domu Krzyżanowska - ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 w Warszawie. Polska działaczka społeczna. Swoje dzieciństwo,
Bardziej szczegółowoStolice zapomnianych imperiów
Stolice zapomnianych imperiów RANGUN MANDALAY BAGAN THANTAUNG INLE SIEM REAP ANGKOR WAT PHNOM PENH Zapraszamy na niezwykłą, autorską wyprawę do Birmy i Kambodży, śladem stolic zapomnianych imperiów! Wycieczki
Bardziej szczegółowoI Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku
I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYPRAWY DZIEŃ
WIETNAM POŁUDNIOWY Wietnam niczym przysłowiowy Feniks powstał z popiołów i stał się krajem o zawrotnym tempie rozwoju. Zadziwia kontrastami, ciągłym ruchem oraz fantastyczną kulturą i przyrodą. Kraj ten
Bardziej szczegółowoW rodzinie wszystko się mieści Miłość i przyjaźń zawiera Rodzina wszystko oddaje Jak przyjaźń drzwi otwiera.
W rodzinie wszystko się mieści Miłość i przyjaźń zawiera Rodzina wszystko oddaje Jak przyjaźń drzwi otwiera. ZBIÓR WIERSZY TOM II Szczepan Polachowski Aspiration sp. z o.o. ul. Żwirki i Wigury 17 62-300
Bardziej szczegółowoBŁOGOSŁAWIONY KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO
BŁOGOSŁAWIONY KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO "Człowieka można przemocą ugiąć, ale nie można go zniewolić" JERZY POPIEŁUSZKO Urodził się w niedzielę 14 września 1947 r. we wsi Okopy koło Suchowoli na Białostocczyźnie.
Bardziej szczegółowoChrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.
I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy
Bardziej szczegółowoProjekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2012 r.
Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2012 r. eduglob.zrodla.org/wietnam/ http://pl.wikipedia.org/w/index.p hp?title=plik:asia_satellite_ortho
Bardziej szczegółowoMEKSYKAŃSKIE POLONIKA
MEKSYKAŃSKIE POLONIKA W Meksyku spotykamy wiele akcentów polskich. Sprawiają one nie tylko radość Polakom, ale napawają ich dumą. Najwięcej tych akcentów związanych jest z Papieżem Janem Pawłem II. Współczesny
Bardziej szczegółowoRyby mają głos! Klub Gaja działa na rzecz ochrony mórz i oceanów oraz zagrożonych wyginięciem gatunków ryb.
Ryby mają głos! w w w. k l u b g a j a. p l fot. www.dos-bertie-winkel.com Klub Gaja działa na rzecz ochrony mórz i oceanów oraz zagrożonych wyginięciem gatunków ryb. Klub Gaja to jedna z najstarszych
Bardziej szczegółowo18 PAŹDZIERNIKA 2015 roku - XIX NIEDZIELA ZWYKŁA ŚWIATOWA NIEDZIELA MISYJNA
18 PAŹDZIERNIKA 2015 roku - XIX NIEDZIELA ZWYKŁA ŚWIATOWA NIEDZIELA MISYJNA 1. Dziś przeżywamy Światową Niedzielę Misyjną. Rozpoczynamy Tydzień Misyjny w Kościele. Modlimy się, by Ewangelia docierała do
Bardziej szczegółowoNadszedł pierwszy dzień w pracy...
W związku z realizowanym projektem POWERVET Programme "Praktyka zawodowa dziś-lepsza praca jutro" odbyliśmy 3 tygodniowe praktyki zawodowe w Hiszpanii. Pod opieką pani mgr Elżbiety Nowak i pani mgr Adriany
Bardziej szczegółowo19-28 LISTOPADA 2018 WIETNAM I KAMBODŻA. OFERTA Wietnamski Koszyk Ryżowy i Zadziwiające Królestwo Angkoru
19-28 LISTOPADA 2018 WIETNAM I KAMBODŻA OFERTA Wietnamski Koszyk Ryżowy i Zadziwiające Królestwo Angkoru WYJAZD NA 9 DNI Mówi się Vietnam has it all. Jedna z najbardziej unikalnych kultur na świecie oferuje
Bardziej szczegółowoZELATOR SPOTKANIE DEKANALNYCH DUSZPASTERZY DOROSŁYCH. sierpień 2017
ZELATOR sierpień 2017 www.zr.diecezja.pl 11 Obecny rok jest przez wiele osób nazywany rokiem różańcowym ze względu na częste przypominanie wezwania Matki Najświętszej do odmawiania różańca. Maryja prosiła
Bardziej szczegółowoPokój Tobie, Polsko, Ojczyzno moja.
Pokój Tobie, Polsko, Ojczyzno moja. 1. Podaj hasło I pielgrzymki do ojczyzny: - to w języku polskim znaczy: 2. Podaj najbardziej znane słowa wypowiedziane przez Papieża do rodaków na Placu Zwycięstwa w
Bardziej szczegółowoKRÓLESTWO KAMBODŻY w latach Kampucza KRÓL NORDOM SIHAMONI
KRÓLESTWO KAMBODŻY w latach 1976 1989 Kampucza KRÓL NORDOM SIHAMONI CZERWONI KHMERZY - KAMPUCZA POL POT z Wietnamu do Kambodży łodzią fajnie, oryginalnie i inaczej pod warunkiem, że dysponujecie dużą ilością
Bardziej szczegółowoModlitwy do Matki Bożej Fatimskiej
3 Modlitwy do Matki Bożej Fatimskiej Modlitwa zawierzenia Matce Bożej Fatimskiej Matko Odkupiciela, Gwiazdo morska, do nieba ścieżko najprostsza, Ty jesteś przechodnią bramą do raju wiecznego. Racz podźwignąć,
Bardziej szczegółowoWielki Tydzień. Niedziela Palmowa
Wielki Tydzień Niedziela Palmowa Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień, w którym obchodzi się pamiątkę Męki śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Każdy chrześcijanin powinien dołożyć wszelkich starań,
Bardziej szczegółowoSP Klasa V, Temat 36
SP Klasa V, Temat 36 SP Klasa V, Temat 36 SP Klasa V, Temat 36 SP Klasa V, Temat 36 Dobry opiekun pilnie poszukiwany!!! Dziecko pilnie poszukuje opiekuna. Kandydat powinien: Dobry opiekun pilnie poszukiwany!!!
Bardziej szczegółowoPODRÓŻE - SŁUCHANIE A2
PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 (Redaktor) Witam państwa w audycji Blisko i daleko. Dziś o podróżach i wycieczkach będziemy rozmawiać z gośćmi. Zaprosiłem panią Iwonę, panią Sylwię i pana Adama, żeby opowiedzieli
Bardziej szczegółowoLEKCJA 111 Powtórzenie poranne i wieczorne:
LEKCJA 111 91) Cuda widziane są w światłości. Nie mogę widzieć w ciemności. Niech światło świętości i prawdy oświeci mój umysł, bym ujrzał w nim niewinność. 92) Cuda widziane są w światłości, a światłość
Bardziej szczegółowoWstęp i lista uproszczonych przykazań
Dekalog jest uważany za trzon zasad moralnych religii judeochrześcijańskiej. Jest to jedyny dokument napisany własnoręcznie przez boga. Jednakże nawet skrócona analiza przykazań dekalogu ujawnia poważne
Bardziej szczegółowo4 września 1939 (poniedziałe k)
Wojna obronna 1939 https://1wrzesnia39.pl/39p/kalendarium-1/8872,4-wrzesnia-1939-poniedzialek.html 2019-09-26, 13:11 4 września 1939 (poniedziałe k) Wydarzenia Mordy na ludności cywilnej Częstochowy i
Bardziej szczegółowoCudowna Hostia. Kościół nie spieszy się z popularyzacją takich
mattersindia.com http://tiny.pl/q76tc Kościół Życie Chrystusa Cud Cudowna Hostia Na Hostii pojawiła się twarz Jezusa w koronie na Mszy w kościele p.w. Chrystusa Króla w Vilakkannur, gdy parafia odprawiała
Bardziej szczegółowo22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej
Bardziej szczegółowoświętością życia dawać dowód żywej wiary. W Niedzielę Palmową, Kościół obchodzi pamiątkę wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy, dla dokonania paschalnej
Wielki Tydzień Ostatnie dni Wielkiego Postu od Niedzieli Palmowej do wieczora Wielkiego Czwartku, a następnie Triduum Paschalne to Wielki Tydzień. Najstarsze świadectwa o liturgii Wielkiego Tygodnia pochodzą
Bardziej szczegółowoNatalia Junik Kulturoznawstwo DSW Zaliczenie na przedmiot pn. Fotografia jako dokument
Natalia Junik Kulturoznawstwo DSW Zaliczenie na przedmiot pn. Fotografia jako dokument DWA ŚWIATY BOGACTWO I NĘDZA W WIELKIM MIEŚCIE KAIR, miasto na styku światów القاهرة Kair to położona nad Nilem stolica
Bardziej szczegółowor.
6 11.08. 2018 r. Od ponad 25 lat Grupa KARAN pielgrzymuje do Domu Matki na Jasną Górę. Dawniej KARAN wędrował z pielgrzymką warszawską, ale w tym roku, po raz czwarty, wyruszył spod Wawelu. Tegoroczne
Bardziej szczegółowoKRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014
KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014 19 stycznia 2014 można było obejrzeć kronikę naszej wspólnoty na stronie internetowej parafii: PODWÓRKOWE KOŁO RÓŻAŃCOWE DZIECI - KRONIKA Zachęcamy
Bardziej szczegółowoRajd - "Śladami historii Sławkowskich Żydów"
Rajd - "Śladami historii Sławkowskich Żydów" 26 listopada zabrałam PDDW "Złoci", do której również należę, na rajd - "Historia Sławkowskich Żydów". Całość rozpoczęliśmy o 10.00 pod Muzeum w Sławkowie.
Bardziej szczegółowoW czasach Jezusa Chrystusa Palestyna liczyła ok. mln mieszkańców.
1 Zanim wyruszysz w wędrówkę śladami Chrystusa, przygotuj ważne informacje o Ziemi Zbawiciela. Opracuj podręczny Przewodnik po Ziemi Świętej, uzupełniając brakujące informacje. Położenie Palestyny Ziemia
Bardziej szczegółowoJEDNOŚĆ W WIELBIENIU BOGA. Lekcja 11 na 15. grudnia2018
JEDNOŚĆ W WIELBIENIU BOGA Lekcja 11 na 15. grudnia2018 Bóg jest czczony przez istoty niebiańskie, ale pragnie również naszego uwielbienia płynącego z Ziemi. Uwielbiać Boga oznacza uznawać Jego wielkość
Bardziej szczegółowoW rocznicę papieskiej pielgrzymki
03-08-19 1/6 13.06.2018 14:41 Anna Kotecka / BPKSiT kategoria: Tożsamość i tradycja Miasto Łodzianie uczcili 31. rocznicę pamiętnej wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Łodzi. Oficjalne uroczystości odbyły
Bardziej szczegółowoWybory Prezydenckie - 24 maja 2015 r.
Nr. 5/116 17 maj 2015 Wybory Prezydenckie - 24 maja 2015 r. Dobrowolna rezygnacja z udziału w wyborach jest grzechem zaniedbania, ponieważ jest odrzuceniem odpowiedzialności za losy ojczyzny. Ludzie wierzący
Bardziej szczegółowoWycieczka - Austria Niemcy Francja Włochy... Wpisany przez Administrator piątek, 29 stycznia :03 - Poprawiony sobota, 06 lutego :24
1/6 Nasz przewodnik duchowy ks. Krzysztof stawia przed parafianami nowe wyzwanie. Zaprasza na kolejną pielgrzymkę śladami kultów religijnych przez Austrię, Niemcy, Francję, Włochy. Chce tym samym pokazać,
Bardziej szczegółowoWYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ
WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ Witaj Św. Stanisławie, czy mogę z Tobą przeprowadzić wywiad? - Witam. Tak bardzo chętnie udzielę wywiadu. Gdzie i kiedy się urodziłeś? - Urodziłem się w Październiku 1550r.
Bardziej szczegółowoŁ AZIENKI K RÓLEWSKIE
Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE Pałac na Wyspie Pałac Myślewicki Biały Domek Stara Pomarańczarnia Podchorążówka Stara Kordegarda Amfiteatr Stajnie i wozownie Wejścia do Łazienek Królewskich 2 3 O CO TU CHODZI? Kto
Bardziej szczegółowoXVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY Rodzina fundamentem życia społecznego. Tematy pomocnicze
XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY Rodzina fundamentem życia społecznego (hasło wybrane dn. 7 listopada 2013) Tematy pomocnicze I. Rodzina fundamentem życia społecznego 1. Rodzina fundamentem życia społecznego
Bardziej szczegółowoRAPORT Z WYJAZDU NA SZKOLENIE Z PROGRAMU ERASMUS
RAPORT Z WYJAZDU NA SZKOLENIE Z PROGRAMU ERASMUS IMIĘ I NAZWISKO UCZESTNIKA: Aleksandra Mysiakowska, Magdalena Kubiak, Anna Drobnik, Sylwia Nowakowska-Książczyk UCZELNIA WYSYŁAJĄCA: Wyższa Szkoła Biznesu
Bardziej szczegółowoXXXII niedziela zwykła / /
XXXII niedziela zwykła /12.11.2017/ 1 Za modlitwę w intencji Ojczyzny oraz za spotkania różańcowe w intencji zmarłych składamy- Bóg zapłać 2. Dziś o godz. 12.00 spotkanie z Bożym Słowem dla wszystkich
Bardziej szczegółowoNa świecie żyje dzisiaj około 7 miliardów ludzi. Żyją w różnych krajach, o różnym stopniu rozwoju cywilizacyjnego, i w różnych religiach, także
Na świecie żyje dzisiaj około 7 miliardów ludzi. Żyją w różnych krajach, o różnym stopniu rozwoju cywilizacyjnego, i w różnych religiach, także ateiści, czyli ludzie niewierzący- tak przynajmniej się określają.
Bardziej szczegółowoCentrum Nauki Kopernik. Jazda na rowerze praca mięśni i szkieletu
21 X 2011 21 października uczniowie klasy drugiej i szóstej byli na wycieczce w Warszawie. Dzień zaczęli od wizyty w Centrum Nauki Kopernik. Ponad 450 eksponatów w sześciu tematycznych galeriach oraz Teatr
Bardziej szczegółowoNarodziny do życia. Życie proste i jasne
Narodziny do życia. Trudno jest pisać o bohaterach, bo wydaje się temu, kto pisze, że poskąpi im splendoru poprzez ubóstwo zasobów leksykalnych, których często nie starcza, by opisać czyjeś zasługi. Życie
Bardziej szczegółowoZachęcamy do wpisywania się do Księgi Życia, która wyłożona jest przed żłóbkiem.
Ogłoszenia Parafialne Uroczystość Bożego Narodzenia 25-26 grudnia 2016 roku. 1. W ciszy i blasku Betlejemskiej Nocy, z wiarą pochylamy się nad żłóbkiem i wpatrujemy w Boże Dziecię, aby na nowo doświadczyć
Bardziej szczegółowoPieśni i piosenki religijne dla przedszkolaków
Pieśni i piosenki religijne dla przedszkolaków 1. A-a-a-alleluja!... 2 2. Bóg dobry jest... 2 3. Choć jestem mały... 3 4. Chrześcijanin tańczy... 3 5. Ci co zaufali Panu... 3 6. Czytaj Pismo... 4 7. Gdy
Bardziej szczegółowoNiech śmierć tak nieludzka nie powtórzy się więcej ". 74 rocznica spalenia więźniów Radogoszcza
28-06-19 1/7 powtórzy się więcej ". 74 rocznica spalenia więźniów Radogoszcza 19.01.2019 16:17 Katarzyna Zielińska / BPKSiT kategoria: Tożsamość i tradycja 19 stycznia Łódź wspomina tragedię więzienia
Bardziej szczegółowoCzy na pewno jesteś szczęśliwy?
Czy na pewno jesteś szczęśliwy? Mam na imię Kacper i mam 40 lat. Kiedy byłem małym chłopcem nigdy nie marzyłem o dalekich podróżach. Nie fascynował mnie daleki świat i nie chciałem podróżować. Dobrze się
Bardziej szczegółowo