Magazyn CARITAS Archidiecezji Poznańskiej październik 2010 NR 1

Transkrypt

1 GłosCaritas Magazyn Archidiecezji Poznańskiej październik 2010 NR 1 Caritas znakiem miłości Akcje, programy i kampanie społeczne prowadzone przez Caritas Niełatwo wymienić je jednym tchem. Jeszcze trudniej określić liczbę osób, których Caritas wsparła materialnie, duchowo czy profilaktycznie. Nie jest jej obojętna żadna ludzka bieda, bo najważniejszy jest potrzebujący człowiek. Caritas to łańcuch ludzkich serc ofiarodawców i potrzebujących. Szukając korzeni działalności charytatywnej w Kościele, trzeba sięgnąć do jego początków, czyli założenia przez Chrystusa. To On był pierwszym, który przynosił ulgę i pocieszenie chorym, cierpiącym, troszczył się o tych, którzy potrzebowali pomocy. Polecił czynić to apostołom i wszystkim członkom swego Kościoła. Dziś w imieniu Kościoła Caritas otacza miłością miłosierną każdego potrzebującego człowieka. Pomagamy rodzinie, dzieciom, seniorom, chorym, niepełnosprawnym, ubogim, bezdomnym, bezrobotnym, migrantom i uchodźcom, ofiarom nieszczęść i katastrof..., a wszystko w oparciu o ofiary składane przez Was ludzi dobrej woli. Wśród darczyńców są także instytucje krajowe i zagraniczne. Przywiązujemy ogromną wagę do tego, aby jakikolwiek dar rzeczowy, żywnościowy czy finansowy nie został zmarnowany, bo potrzebujących jest wielu. Bez Waszego wsparcia i pomocy nie moglibyśmy nic zrobić. Podobnie, gdyby nie ogromna machina wolontariuszy i współpracowników zaangażowanych w charytatywne dzieło dla dobra innych. To właśnie członkowie Parafialnych Zespołów Caritas bezinteresownie obdarowują odrobiną miłości tych, którzy są mało kochani. Caritas, prowadząc szeroką działalność charytatywną i odpowiadając na zapotrzebowanie danej społeczności, nigdy nie zapomina o wsparciu swoich podopiecznych również duchowo. Bo tylko tam, gdzie jest równoległy rozwój duszy i ciała, możliwe jest odnalezienie sensu i celu życia. W ciągu roku wielokrotnie wystosowujemy apel z prośbą o pomoc finansową czy materialną. Tym razem chcemy pokazać, w jaki sposób spożytkowaliśmy złożone przez Was ofiary. Codziennie jesteśmy świadkami dobra, które ofiarowane potrzebującemu ubogaca darczyńcę. Chcemy się zatem z Wami podzielić tym, co czyni ten świat lepszym i piękniejszym, niejako na przekór temu, o czym codziennie donoszą media publiczne. Bo zło jest hałaśliwe, a dobro ciche. Głos Caritas to głos Was wszystkich, którzy obdarzacie nas zaufaniem, przekazujecie za naszym pośrednictwem środki, za pomocą których możemy goić rany tych, którzy są nieszczęśliwi. Dziękujemy za Waszą hojność i ofiarność! Trzeba, abyśmy jako świadkowie Chrystusa rozszerzali horyzonty odpowiedzialności, praktykując wyobraźnię miłosierdzia w naszej ojczyźnie, wspólnocie, parafii, rodzinie. Kościół nie może zaniedbać posługi miłości przypomina Ojciec Święty Benedykt XVI. Konkretny czyn odnajduje bowiem odzwierciedlenie w konkretnym człowieku. Wszystkim za wszelkie dobro, za pomoc i udział w naszej posłudze Caritas składamy podziękowanie. Wszystkich polecamy Bogu, który jest pełnią Miłości. Ks. Waldemar Hanas, dyrektor Caritas Archidiecezji Poznańskiej Pospolite ruszenie powodziowe»t łok i gwar w siedzibie Caritas Archidiecezji Poznańskiej panuje każdego dnia. Jednak takiej liczby telefonów, zgłoszeń i wizyt, jak te, które miały miejsce późną wiosną i latem 2010 r., nie widziano tam dawno. Pracownicy poznańskiej Caritas przyzwyczajeni są, że każdego dnia w ich siedzibie osobiście lub telefonicznie zgłasza się od kilkunastu do kilkudziesięciu osób. Ludzie potrzebujący proszą o zasiłek dla rodzin, bezrobotni o pomoc w znalezieniu pracy, głodni o przysłowiowy bochenek chleba; rodzice o stypendia dla swych dzieci, osoby chore o wykupienie leków na receptę, samotne matki o dach nad głową, a uzależnieni o fachową pomoc terapeutyczną. Chyba nie ma problemu, z jakim do poznańskiej Caritas nie zgłaszaliby się ludzie. Każdy człowiek może liczyć, że zostanie wysłuchany i jeśli tylko będzie można mu pomóc to ją otrzyma. Przekonały się o tym tysiące osób, które ucierpiały w wyniku tegorocznej powodzi, jaka kilka razy przetoczyła się przez Polskę, niosąc grozę, zwątpienie i nierzadko utratę dorobku całego życia. Właśnie do ludzi dotkniętych skutkami kataklizmu już w pierwszych dniach wysłana została pomoc, zorganizowana przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej. Świat się wali Caritas jest przygotowana na szybkie wdrożenie akcji pomocowej, bowiem w poprzednich latach nie było chyba sytuacji kryzysowej, w której byśmy nie interweniowali mówi Adam Powierza, który w Caritas Archidiecezji Poznańskiej koordynował tegoroczną akcję pomocy poszkodowanym powodzianom. Za każdym razem szybkie zorganizowanie pomocy jest nie lada wysiłkiem logistycznym, wymagającym zmobilizowania całego łańcucha ludzi dobrej woli. Jednak Caritas podobne działania ma już dobrze przećwiczone. Pracujemy wtedy nie oglądając się str. 3

2 W numerze: Pospolite ruszenie powodziowe...(1) Tłok i gwar w siedzibie Caritas Archidiecezji Poznańskiej panuje każdego dnia. Jednak takiej liczby telefonów, zgłoszeń i wizyt, jak te, które miały miejsce późną wiosną i latem 2010 r., nie widziano tam dawno. Dzień (nie tylko dla) Dziecka...(4) Okno życia...(5) Co jakiś czas w mediach pojawią się informacje o porzuceniu noworodka przez matkę. Dzieci odnajdowane są w kościołach, na ławkach w parku, a bywa, że i w osiedlowych kontenerach czy na wysypiskach śmieci. Aby nie dochodziło do takich sytuacji, w różnych miastach Polski, także w Poznaniu, otwarto okno życia. Pierwsze kroki przedszkolaka...(6) Przedszkole nie musi być traumą dla dziecka, ale miejscem, gdzie w atmosferze akceptacji i bezpieczeństwa, pod czujnym okiem wykwalifikowanej kadry, będzie mieć zapewniony wszechstronny rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny, w oparciu o wartości narodowe i chrześcijańskie. WAKACJE DLA CHORYCH...(7) Gostyń, Chludowo, Zaborówiec, Gębice, Zaniemyśl, Dębki. To tu od wielu lat przyjeżdżają chorzy i niepełnosprawni wierni naszej diecezji na wczasorekolekcje. Pod opieką wolontariuszy i duszpasterzy nabierają sił fizycznych i duchowych. Z prezesa na śmieciowego...(9) Mają od 14 do 22 lat i za sobą alkoholowe ciągi, narkotyki, kradzieże, ucieczki z domów. Gdy nie pomogły rozmowy z psychologiem ani leczenie ambulatoryjne, trafili tutaj, do Katolickiego Ośrodka Terapii Uzależnień Caritas Archidiecezji Poznańskiej w Wierzenicy. Szkolne Koła Caritas...(10) Działają na terenie szkoły podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Młodzi ludzie, podejmując różne inicjatywy na rzecz potrzebujących, uczą się empatii, bezinteresowności i współpracy, cech tak potrzebnych w dzisiejszym świecie. Bar na każdą kieszeń...(11) Bar Caritas otwarty w 2000 r. w części budynku zajmowanego przez Księgarnię św. Wojciecha ma już stałe miejsce na mapie Poznania. Cieszy się tak dużym zainteresowaniem wśród poznaniaków i nie tylko, że niekiedy nie może pomieści wszystkich klientów. Nikt nie odejdzie głodny...(11) Każdego dnia do pięciu jadłodajni współprowadzonych przez poznańską Caritas przychodzą bezdomni, osoby starsze, samotne i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej ton żywności dla potrzebujących...(11) Akcje Parafialnych Zespołów Caritas...(12) Od kromki chleba do tysięcy talerzy z zupą...(13) Codziennie zajmuje centralne miejsce na polskich stołach. Dziś w sklepach jest mnóstwo gatunków tego podstawowego produktu, ale od kilku miesięcy jest jeszcze jeden wyjątkowy pod względem smakowym i nie tylko. Każda jego kromka dzielona jest na pół z nieznajomym ubogim. Ośrodek w Zaniemyślu...(14) Modernizacja ośrodka wypoczynkowo-rekolekcyjnego Caritas Archidiecezji Poznańskiej w Zaniemyślu rozpoczęła się na początku września br. Od nowego sezonu będzie mógł pomieścić jednorazowo 114 osób, a w stołówce skorzysta z posiłku nawet 150. GALA BANKU MIŁOSIERDZIA...(14) Caritas Archidiecezji Poznańskiej już po raz trzeci organizuje uroczyste spotkanie wolontariuszy i darczyńców z regionu Wielkopolski. Caritas w Poznaniu Caritas, jako instytucja Kościoła, działa w Europie już ponad 100 lat. W archidiecezji poznańskiej istnieje od lat 20. XIX w. i zapisała się piękną kartą w jej dziejach. Po II wojnie światowej cały dorobek Caritas został przejęty przez komunistów. Wprawdzie w 1990 r. abp Jerzy Stroba reaktywował Caritas w Poznaniu, ale wszystko trzeba było zaczynać od nowa. Uzyskaliśmy osobowość prawną, a w 1997 r. opracowaliśmy Statut Caritas. Dyrektorzy z poszczególnych diecezji na wspólnych spotkaniach uczyli się, jak sobie radzić w kontaktach z urzędami, jak się organizować i działać efektywnie. Jednak głębią działania Caritas pozostaje zawsze sam Chrystus Pan i Jego słowa: Cokolwiek uczyniliście jednemu z braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili. W celu uaktywnienia jak największej społeczności wiernych zakładaliśmy Parafialne Zespoły Caritas. W ich tworzenie spontanicznie zaangażowali się biskupi i kapłani tamtych lat. Odzew wiernych był tak duży, a pozytywna energia tak Placówka zapewnia całodobową opiekę i wychowanie dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodzicielskiej, dla których nie znaleziono rodzinnej opieki zastępczej do czasu uzyskania pełnoletności, a później, na dotychczasowych zasadach, do momentu ukończenia szkoły, w której rozpoczęły naukę przed osiągnięciem pełnoletności. Początki Już pierwszego dnia, tzn. 28 października 2009 r., do domu dziecka przybyła pierwsza mieszkanka i tak na dobre rozpoczęła się działalność naszej instytucji. W naszym domu przebywają nastolatki, które niebawem osiągną pełnoletność. Przychodzą z ogromnym bagażem doświadczeń, przyzwyczajeń oraz nałogów. Niekiedy dom dziecka jest którymś z kolei miejscem, do którego trafia młody człowiek i stąd nie ma on żadnego poczucia stabilizacji. Objawia się to obojętnością na wszystko, co dzieje się dookoła i łamaniem regulaminu, co dezorganizuje pracę i powoduje problemy z utrzymaniem porządku. Praca z taką młodzieżą wymaga dużej cierpliwości oraz połączenia dobroci z konsekwencją. Nie jest łatwa, nie zawsze widać jej wymierne efekty, ale chwile, kiedy zauważa się choć drobną zmianę w zachowaniu podopiecznego, warte są poświęcenia. Dzień codzienny Dzisiaj w naszym domu przebywa 14 podopiecznych. Naszym sukcesem jest powrót do swoich domów na stałe dwóch dziewcząt, które przebywały w placówce od samego początku. Wszystkie dzieci w naszym domu mają swoje prawa, a także obowiązki, z których muszą się wywiązać. Dzieci w placówce mają zapewnioną pomoc przy odrabianiu lekcji i nauce. Pomocą służą zarówno wychowawcy, praktykanci, jak i wolontariusze, którzy chętnie odwiedzają dzieci. Po wypełnieniu swoich obowiązków szkolnych podopieczni mają czas wolny mogą wyjść poza placówkę, spotkać się ze znajomymi, zaprosić gości do siebie czy skorzystać z dostępu do komputera. Staramy się wzbudzać w wychowankach różnego rodzaju zainteresowania, zabierając ich do kina, Ks. prałat Mateusz Żarnowiecki, dyrektor Domu Księży Emerytów Archidiecezji Poznańskiej, w latach dyrektor Caritas Archidiecezji Poznańskiej wielka, że dzieło Caritas rozwijało się bardzo szybko. Hojność chrześcijan w tamtym czasie była naprawdę ogromna, różnoraka pomoc płynęła strumieniami, każda akcja miała bardzo szeroki odzew. Przykładem może być rozkwit Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, skarbonki wielkopostne czy rozprowadzanie paschalików wielkanocnych. Pomocą objęliśmy różne grupy potrzebujących, m.in.: dzieci z ubogich rodzin, rodziny wielodzietne, chorych i niepełnosprawnych, ofiary powodzi lat 90. Wielką popularność zyskały jadłodajnie dla ubogich. W Poznaniu powstał Bar Caritas, gdzie każdy może posilić się za niewielkie pieniądze. Nasza wiarygodność cały czas wzrastała. Powołano dekanalnych duszpasterzy Caritas, Radę Caritas, Szkolne Koła Caritas, punkty konsultacyjne, otwarto Dom Matki i Dziecka w Lesznie, domy w Dębkach, Zaniemyślu i Wierzenicy oraz Centrum Administracyjno-Formacyjne Caritas na Wildzie. Caritas zaczęła żyć w Kościele poznańskim i w naszej Ojczyźnie. Działa centralnie i lokalnie, mocno bowiem weszła w szeregi parafialne. Tylko na miejscu najlepiej widać, komu i jaka pomoc jest potrzebna. Z czasem stać nas było na pomaganie także ludziom w innych krajach. Dużo robiliśmy we współpracy z zakonami i organizacjami świeckimi oraz ze wszystkimi ludźmi dobrej woli, którzy chcieli pomagać. Pamiętamy, że Caritas to miłość miłosierna płynąca od Chrystusa, jest w niej modlitwa za potrzebujących i codzienna praca dla innych, w tym i dla własnej rodziny. Caritas Christi przynagla nas. Nie jest to t y l k o organizacją Teraz pałeczkę przekazałem młodszym ks. kan. Waldemarowi Hanasowi. Cieszę się, że dzieła rozpoczęte za mojej kadencji są sprawnie kontynuowane. Oprac. Renata Krzyszkowska Pod opieką Świętej Rodziny Minął rok, odkąd w Lesznie powstał Dom Dziecka Caritas im. Świętej Rodziny. na basen, lodowisko, grając w gry, spacerując czy po prostu rozmawiając z nimi. Należy zaznaczyć, iż leszczyńskie instytucje są bardzo pomocne i otwarte na nasze prośby dotyczące korzystania z ich usług. Dzieci z naszego domu mają darmowe wejściówki na basen, lodowisko czy kręgielnie. Każdy dzień kończy wspólna modlitwa. Klimat wieczoru sprzyja rozmaitym wyznaniom, na które musimy być nieustannie przygotowani. Wierzymy wszyscy, że efekty naszej pracy, nawet jeśli nie są widoczne teraz, zaowocują w dorosłym życiu naszych wychowanków. Arkadiusz Gołembka Wychowawca

3 (4) Dzień (nie tylko dla) darstwa, na nowo zgromadzić potrzebne sprzęty. Stanisław Bartoś wspomina wzruszenie, jakie widział u ubogich rodzin z Janowca, którym doszczętnie zalało mieszkania, a którzy z poznańskich transportów Caritas otrzymali meble. Oni nie mieli nawet na czym spać i zapewne nie mogliby sobie pozwolić na zakup nowych tapczanów, krzeseł itp. wspomina Bartoś. Ich radość z tego, że dostali właśnie takie dary była od razu widoczna. Caritas jest wiarygodna Wraz z Caritas wspomogliśmy powodzian. Podobne jak w Winowie na Opolszczyźnie i Janowcu na Lubelszczyźnie scenariusze rozgrywały się w kilkudziesięciu innych miejscach w Polsce, dokąd w maju i czerwcu podążyły tiry z darami, zgromadzonymi przez poznańską Caritas. Kraków, Bieruń Nowy nad Wisłą w województwie śląskim, Sandomierz, Tarnobrzeg, Opole, Tarnów, Ruszcza koło Sandomierza, Kolno w gminie Golina, Golina, Łubnice, Stary Otok koło Oławy, Milicz, Gorzyce czy Sławsk to tylko niektóre miejscowości, do których poznańska Caritas przesłała pomoc rzeczową, ale i wsparcie moralne. Według wyliczeń Caritas Archidiecezji Poznańskiej, w samym tylko maju i czerwcu, w związku z powodzią, w ramach przeprowadzonej zbiórki zebrano 1 mln 200 tysięcy złotych oraz około 1600 ton pomocy materialnej, w tym żywność, chemię, odzież, koce i pościele o wartości około 4 milionów 750 tysięcy złotych oraz ziemiopłody, paszę, siano i sianokiszonkę o wartości 225 tysięcy złotych. Caritas nadal jednak prowadziła akcję pomocową, między innymi zbierając i przekazując w sierpniu dary dla dzieci z poszkodowanych terenów w związku z nowym rokiem szkolnym. Choć ilości i kwoty podawane są przez Caritas bardzo precyzyjnie, to jednak nie sposób zliczyć ludzi, którzy na różnych etapach, z różnym zaangażowaniem włączyli się w pomoc dla powodzian. Byli wśród nich tacy wolontariusze, jak pan Stanisław Bartoś, który choć sam w powodzi nie ucierpiał, zaangażował się w pomoc dla jej ofiar, nie tylko koordynując lokalnie dystrybucję darów, ale też angażując swój czas i siły w sprzątanie domów zalanych przez kolejne fale kulminacyjne. Wzruszały nas przypadki ludzi dobrej woli, którzy spontanicznie przychodzili do naszej siedziby, gdy w mediach pojawiły się pierwsze doniesienia o tragicznej powodzi mówi pani Aleksandra Maćkowska, kasjerka z poznańskiej Caritas, która wspomina, jak to do siedziby Caritas przybył człowiek, który wpłacił darowiznę na rzecz powodzian w wysokości 10 tysięcy złotych. Widać było, że cieszy się, że może bezinteresownie pomóc, nie chciał żadnego podziękowania, nie podał nawet swojego nazwiska opowiada pracownica Caritas. Nie mniej wzruszające były starsze panie, które przyniosły do biura Caritas dwa komplety pościeli, czy rolnicy z kółka rolniczego w Komornikach koło Poznania, którzy natychmiast skrzyknęli się i chcąc pomóc rolnikom na zalanych terenach, zebrali w krótkim czasie 10 tysięcy złotych. To tylko niektóre przykłady z całej armii ludzi chętnych do pomocy, których nie trzeba było nawet specjalnie nawoływać. Odzew był ogromny opowiada pani Sylwia Machej z sekretariatu poznańskiej Caritas. Każdego dnia odbieraliśmy dziesiątki telefonów od ludzi, którzy pytali, w jaki sposób mogą pomóc; dla wielu z nich ważne było, żeby dary przekazać właśnie na ręce Caritas, gdyż jak mówili mają oni do nas największe zaufanie i wiedzą, że pomoc dotrze do potrzebujących opowiada Sylwia Machej. Tak zaczęło się to pospolite powodziowe ruszenie. Uczniowie, chórzyści, kibice Lecha Oprócz indywidualnych darczyńców, pojawiały się też inicjatywy zbiorowe, zorganizowane. Dary przekazywali pracownicy zakładów pracy, na przykład poznańskiego Volkswagena, uczniowie szkół jak choćby z Zespołu Szkół Elektrycznych nr 2 na poznańskim Świcie, którzy zorganizowali się pod auspicjami szkolnej pani pedagog, czy Szkoła Pijarów w Poznaniu, a także wiele innych szkół i szkolnych kół Caritas. Wsparcie przekazał Chór Poznańskie Słowiki profesora Stefana Stuligrosza i kibice poznańskiego Lecha. Dary zbierano do koszów wystawionych specjalnie w sklepach, na przykład w Chacie Polskiej czy w sklepie Stokrotka na os. Rusa w Poznaniu, ale zbierano też wśród pracowników i interesantów w tak różnych placówkach, jak zakład fryzjerski czy I Izba Skarbowa w Poznaniu. Pieniądze wpływały nawet z zagranicy, między innymi z Australii i z Polskiej Misji Katolickiej w Aulnay-sous-Bois we Francji. W kilku miejscach zorganizowano koncerty charytatywne, także dla tak zwanych VIP-ów, z których dochód przeznaczono dla powodzian. Wielkim wsparciem była działalność parafialnych zespołów Caritas. Pracownicy Caritas Archidiecezji Poznańskiej podkreślają, że nie są w stanie wymienić nazwisk wszystkich osób i nazw wszystkich instytucji, które z zapałem, często z własnej inicjatywy, zgłaszały się, by pomagać przekazywać dary i pieniądze, zbierać je, przewozić czy rozdzielać na miejscu. Wszystkich ich, zarówno wymienionych, jak i bezimiennych otacza modlitwa oraz wdzięczność tysięcy pokrzywdzonych przez żywioł ludzi, którym poprzez swą ofiarę, prace i zaangażowanie pomogli choćby przysłowiowym wdowim groszem. Adam Suwart Dziecka»J ak wspólnie przeżyć jeden z najradośniejszych dni w ciągu roku? Wybrać się do McDonald s, pojechać nad jezioro, obejrzeć kolejny film w kinie? Nie, każdy poznaniak duży i mały wie, że warto przybyć na Ostrów Tumski! Rodzinny Festyn z okazji Dnia Dziecka, choć przygotowywany dopiero od trzech lat, cieszy się niebywałą popularnością. Rokrocznie bierze w nim udział ok. 10 tys. osób. Rodzinne świętowanie organizowane przez poznańską Caritas wraz z Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania to coś dla ducha i coś dla ciała, a wszystko w oparciu o wartości chrześcijańskie. Najpierw Msza św. w najstarszej bazylice archikatedralnej w Polsce wszak Festyn przypada zawsze w niedzielę w pobliżu kalendarzowego Dnia Dziecka. Nie ma chyba drugiego miejsca w całym Poznaniu, gdzie najmłodsi znaleźliby tyle atrakcji dla siebie. Dogoterapia, gry, zabawy edukacyjno-rozrywkowe, ściany wspinaczkowe, dmuchane zamki i zjeżdżalnie, przejażdżki zabytkowymi tramwajami i autobusami MPK, występy zespołów muzycznych, loteria fantowa, no i upominek dla każdego malucha Można też bezpłatnie zwiedzić Muzeum Archidiecezjalne, krypty katedry i groby królewskie. Dorośli mogą skorzystać z bezpłatnych badań profilaktycznych i laboratoryjnych lub oddać krew. Warto wykorzystać tę okazję, by wspólnie spędzić czas w ten wyjątkowy dzień. Małgorzata Szewczyk

4 (5) ato, pójdziemy w tym roku -Ttam, gdzie były te węże i Arka Noego? pytały mnie już od marca moje trzy maleństwa, mając głęboko w pamięci Dzień Dziecka zorganizowany przez Caritas w minionym roku. Tegoroczny był dla nich jeszcze większym przeżyciem, również z uwagi na to, że imprezę najlepiej jak potrafi ł, angażując jak zwykle całe serce, poprowadził ich Tata, czyli Ja. Kiedy zaproponował mi to ks. dyrektor Waldemar Hanas, nie miałem żadnych wątpliwości, żeby tam być. To wspaniałe uczucie uczestniczyć w czymś, co ma sprawić radość dzieciom, w rodzicach zaś wzbudzić refl eksję nad trudem rodzicielskiego wychowania i naszym chrześcijańskim obowiązkiem dzielenia się z innymi. A trzeba pamiętać, że tegoroczny Dzień Dziecka na Ostrowie Tumskim był szczególnym doświadczeniem dla nas wszystkich; działo się to w czasie, kiedy na południu Polski ludzie tracili w wielkiej wodzie dorobek całego swojego życia, żywioł zabierał im domy, łóżka, pamiątki, zdjęcia, wszystko. Także w Poznaniu z uwagą i w napięciu wysłuchiwano kolejnych komunikatów o zbliżającej się fali na Warcie. Dopełnieniem tego wszystkiego była dynamiczna, zmieniająca się w tym dniu co parę chwil pogoda; raz słońce, raz wiatr i na fi nał imprezy potworna ulewa. Schowanym za dziecięcymi postaciami reżyserem tego wydarzenia był sam Pan Bóg, który chciał nam pokazać, że wszystko w naszym życiu jest bardzo ulotne i zmienne. I właśnie dlatego należy wokół siebie czynić dobro, umieć dostrzegać w każdym człowieku swojego bliźniego, dzieci powinny kochać i szanować rodziców, swych pierwszych i najlepszych przewodników po krętych ziemskich drogach, a dorośli nie mogą zapominać, że ich pociechy, choć jeszcze małe, to bardzo wrażliwe, myślące i kruche istoty potrzebujące naszej miłości i wsparcia. Tak sobie o tym wszystkim myślałem, patrząc ze sceny na rodziny, które mimo niepewnej pogody zdecydowały się wyjść z domu, by spędzić parę godzin pod poznańską katedrą, wrzucić do puszek kilka groszy na rzecz powodzian. Mój Tymek, Kajtek i Matylda wytrwali do końca. Ze słodkimi prezentami, głową, choć mokrą od deszczu, to pełną wrażeń, uśmiechnięci wracali do domu. Szkoda, że tak mało imprez, pożytecznych propozycji skierowanych dla dzieci, dla rodzin jest w ciągu roku w Poznaniu. To duże zaniedbanie. Ale dobrze, że choć raz w roku jest taka wspaniała, święta, Boża zabawa organizowana na Ostrowie Tumskim przez Caritas. Bóg zapłać. Przemysław Terlecki, konferansjer Festynu w 2010 r. Skrzydlata pomoc Wbrew temu co mówi tytuł nie będzie o aniołach, choć ci, którym poświęcony jest ten tekst, mają coś z niebieskich posłańców. O programie Skrzydła w kilku zdaniach nie da się napisać, ale postaram się dokonać niemożliwego. W skrócie: pomagamy dzieciom i młodzieży pochodzącym z potrzebujących rodzin. Caritas koordynuje działania, szukając darczyńców i dzieci, pomagając im odnaleźć się nawzajem. Ofiarodawcami są zarówno firmy, jak i osoby indywidualne anioły w ludzkiej skórze, które co miesiąc dzielą się swoimi pieniędzmi z dziećmi przestraszonymi, często odrzuconymi, które stoją gdzieś w ciemnym kącie na szkolnej przerwie, których nie stać na zakup książek, ubrań, na wzięcie udziału w wycieczce szkolnej, na korepetycje. Jest jednak sposób, żeby je odkryć, ośmielić, otworzyć na innych. Ofiarodawcy wpłacają różne sumy: najczęściej 147 zł miesięcznie z przeznaczeniem na konkretne dziecko, ale są też kwoty mniejsze, a czasem większe ile kto może. Ważne, że systematycznie. I już nikt nie może powiedzieć, że anioł jest tylko w dziecięcej bajce lub na sklepowej wystawie. A te uśmiechnięte buzie, które pierwszy raz w życiu dostają nowe buty, modny piórnik i swoje podręczniki są najlepszym podziękowaniem. Nic więcej nie trzeba i nikt tego wiecej nie oczekuje. Szymon Nowak Okno życia»c o jakiś czas w mediach pojawią się informacje o porzuceniu noworodka przez matkę. Dzieci odnajdowane są w kościołach, na ławkach w parku, a bywa, że i w osiedlowych kontenerach czy na wysypiskach śmieci. Aby nie dochodziło do takich sytuacji, w różnych miastach Polski, także w Poznaniu, otwarto okno życia. Mieści się ono w Domu Dziecka Nr 1 przy ul. Swoboda 59. Choć w naszym mieście nikt jeszcze nie zostawił dziecka w oknie życia, to jest ono potrzebne jako pewien sygnał dla zdesperowanych matek, które nie chcą lub nie mogą samodzielnie wychowywać własnego dziecka, że u nas mogą uzyskać pomoc. Zanim poczynią jakieś kroki, powinny się zastanowić, przemyśleć swoją decyzję mówi Krystyna Kwiatkowska, zastępca dyrektor Domu Dziecka Nr 1. Dziecka nie wolno wyrzucać, zabijać, a problemy, na które napotykają kobiety czy całe rodziny, można rozwiązać dodaje pani wicedyrektor. W placówce można uzyskać pomoc od różnych specjalistów w tym zakresie. Być może dzięki temu, że właśnie u nas, w domu dziecka, dokąd przychodzą matki, jest okno życia, żadne dziecko nie zostało jeszcze pozostawione konkluduje pani Kwiatkowska. Okno życia to taka ostateczna ostateczność. To pomoc niemowlęciu odrzuconemu przez rodzinę. Poznańskie okno życia zostało otwarte przy udziale Caritas 25 marca 2009 r. msz Małe wielkie rzeczy Na co dzień poruszam się na wózku inwalidzkim. Ludzie postrzegają mnie jako wiecznie uśmiechniętą, zadowoloną z życia i pewną siebie szkolną prymuskę. Wiem jednak, że często na świadomość własnej wartości i akceptację środowiska składają się tak proste rzeczy jak ładne ubranie czy nowe zeszyty, na które wielu rodziców zwyczajnie nie stać. Naprzeciw potrzebom moim i innych dzieci z uboższych rodzin wychodzi program Skrzydła, dzięki któremu dostałam nowe podręczniki, a także książki, które pomogą mi przygotować się do olimpiady z fizyki. Otrzymałam też wymarzoną gitarę. Jak każda dziewczyna w moim wieku, chciałabym być ładnie ubrana, niestety nowe spodnie czy bluzki to bardzo duży wydatek, a dzięki pomocy od darczyńcy dostałam ubrania, w których będę czuła się dobrze w nowej szkole liceum. Te proste rzeczy, na pozór niewiele znaczące, dla nas, młodych są bardzo ważne i często mają wpływ na naszą wiarę w siebie i nastawienie do innych. Dzięki wszystkim, którzy zaangażowali się Szczegółowe informacje o programie Skrzydła na stronie lub pod numerem telefonu: /67. w program Skrzydła, jesteśmy w stanie rozwijać swoje pasje i walczyć o te małe i większe sukcesy. Emilia

5 (6) Zanim z Jasia wyrośnie Jan»P o generalnym remoncie, modernizacji i rozbudowie działalność rozpoczęło Przedszkole Niepubliczne im. Janka Wędrowniczka w Mosinie. Istnieje ono w budynku, w którym do 31 sierpnia 2009 r. funkcjonowało przedszkole publiczne. Od 1 września 2009 r. prowadzi je poznańska Caritas. Budynek powstał już w czasach przedwojennych, z przeznaczeniem na ochronkę dla dzieci. Jego właścicielem była archidiecezja poznańska. Ochronkę, która działała tutaj do końca l. 50. ub. w., prowadziły siostry oblatki. Ok r. przedszkole upaństwowiono i powstała dwuoddziałowa placówka. Dziś ponownie prowadzi je Kościół. Przedszkole jest placówką katolicką i za podstawę wychowania przyjmuje chrześcijański system wartości. Obecnie ma trzy oddziały, do których uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Stworzono im wspaniałe warunki do zabawy i nauki. Wszystkie zatrudnione nauczycielki mają wysokie kwalifikacje zawodowe i zapewniają dzieciom profesjonalną opiekę i edukację. Dzieci czują się bardzo dobrze i bezpiecznie w naszej placówce. Oprócz katechezy mają rytmikę, język angielski, zajęcia teatralne. Maluchy bardzo chętnie przychodzą do przedszkola, a rodzice są zadowoleni z systemu wychowawczego zapewnia dyrektor placówki Jolanta Kielan. Na osobowość dziecka mają wpływ pierwsze lata życia, to co teraz włożymy w dziecko, będzie procentować w dorosłym życiu przekonuje pani dyrektor. Przedszkole organizuje, z udziałem i przy wsparciu rodziców, uroczystości związane z życiem placówki. msz Pierwsze kroki przedszkolaka»p rzedszkole nie musi być traumą dla dziecka, ale miejscem, gdzie w atmosferze akceptacji i bezpieczeństwa, pod czujnym okiem wykwalifikowanej kadry, będzie mieć zapewniony wszechstronny rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny, w oparciu o wartości narodowe i chrześcijańskie. Taką opiekę i naukę zapewnia Niepubliczne Przedszkole pw. Dzieciątka Jezus w Swarzędzu. Rozmowa z Małgorzatą Borowicz, dyrektorem Niepublicznego Przedszkola pw. Dzieciątka Jezus w Swarzędzu Dzisiaj wiele mówi się o tym, że rodzice powinni zwrócić uwagę, czy placówka, do której posyłają swoje dziecko, jest dobra. Co znaczy zatem, Pani zdaniem, dobre przedszkole? Dobre przedszkole, to placówka, w której panuje ciepła, przyjazna atmosfera, gdzie dziecko jest najważniejsze, czuje się bezpiecznie. Istotnym jest, aby zapewnić wychowankom warunki dla odpowiedniego rozwoju. Dobrze wykształcona kadra, bogata baza dydaktyczna również odgrywa istotną rolę. Jakie wartości są przede wszystkim przekazywane w Niepublicznym Przedszkolu pw. Dzieciątka Jezus? Staramy się, aby nasi wychowankowie wyrośli na dobrych ludzi, którzy potrafią kochać drugiego człowieka i Pana Boga. Prawda, dobro, miłość i wiara to najistotniejsze wartości w naszym przedszkolu. Co wyróżnia to przedszkole spośród innych placówek? Jesteśmy pierwszym i jedynym w Swarzędzu przedszkolem katolickim. Nasza placówka jest dwuoddziałowa, dzięki czemu panuje rodzinna atmosfera. Dzieci korzystają z zajęć z religii, które odbywają się dwa razy w tygodniu. Przed każdym posiłkiem odmawiamy modlitwę, uczymy się wierszy, piosenek katolickich oraz świeckich. Tradycją jest również wystawianie przez naszych wychowanków jasełek w okresie Bożego Narodzenia oraz inscenizacji na zakończenie roku w kościele św. Marcina podczas niedzielnej Mszy św. dla dzieci. Corocznie odwiedzamy ks. abp. Stanisława Gądeckiego, metropolitę poznańskiego, dzieci bardzo chętnie przy różnego rodzaju okazjach odwiedzają również księdza proboszcza. Realizujemy podstawę programową zatwierdzoną przez MEN. Staramy się, aby dzieci miały zapewniony wszechstronny i harmonijny rozwój. Czy dla rodziców dzieci, które uczęszczają do tej placówki, ma znaczenie to, że jest prowadzona przez Caritas? Nasze przedszkole powstało w 2007 r., ponieważ na terenie gminy Swarzędz brakowało wielu miejsc dla dzieci w wieku od 3-5 lat. Caritas Poznańska Zakład Charytatywno-Opiekuńczy odpowiedział na to zapotrzebowanie społeczne, przyjmując dzieci, które nie znalazły miejsca w innych przedszkolach. Obecnie rodzice zapisują dzieci do naszego przedszkola nie z powodu braku miejsc w innych placówkach, ale z wyboru ufają, że wychowanie oparte na fundamencie wiary katolickiej jest gwarantem sukcesu wychowawczego. Rodzice świadomie decydują się na naszą placówkę, dzięki temu mamy coraz więcej chętnych. Dlaczego warto posłać dziecko właśnie do tego przedszkola? Naszym głównym atutem jest to, że jesteśmy małym, kameralnym przedszkolem. Nasi pracownicy to dobrze wykształcona kadra, dla której najważniejsze jest dziecko i jego prawidłowy rozwój. Podstawę programową, która jest realizowana w każdym przedszkolu, dodatkowo u nas rozszerzamy o treści religijne. Nasze cele staramy się realizować poprzez poszukiwanie nowoczesnych metod pracy. Oczywiście w naszym przedszkolu pojawiają się różnego rodzaju atrakcje dla dzieci, takie jak przedstawienia, koncerty, wycieczki. Dzieci korzystają z zajęć rytmicznych. Chętni mogą brać udział w zajęciach z języka angielskiego, plastyki, logopedii, gimnastyki korekcyjnej, tańca. Dla nas bardzo ważna jest rodzina, dlatego jest wiele okazji do spotkań z rodzicami naszych wychowanków, wspólnie świętujemy Dzień Matki i Ojca, a także zapraszamy rodziców na spotkanie opłatkowe, wspólnie spędzamy czas podczas Mszy św., w której dzieci czynnie uczestniczą. Dziadkowie zapraszani są na występy z okazji Dnia Babci i Dziadka. Organizujemy również festyn rodzinny. Rozmawiała: Małgorzata Szewczyk PRZEDSZKOLE NIEPUBLICZNE IM. JANKA WĘDROWNICZKA ul. Szkolna Mosina tel jas.wendrowniczek@wp.pl Ośrodek Charytatywno-Wypoczynkowy PRZEDSZKOLE NIEPUBLICZNE PW. DZIECIĄTKA JEZUS ul. Św. Marcin Swarzędz tel przedszkolecaritas@poczta. onet.pl

6 (7) WAKACJE DLA CHORYCH»G ostyń, Chludowo, Zaborówiec, Gębice, Zaniemyśl, Dębki. To tu od wielu lat przyjeżdżają chorzy i niepełnosprawni wierni naszej diecezji na wczasorekolekcje. Pod opieką wolontariuszy i duszpasterzy nabierają sił fizycznych i duchowych. Najdłuższą historię mają wczasorekolekcje w Gostyniu. Zainicjował je na początku lat 70. ub. w. ks. prał. Adam Pawłowski, któremu abp Antoni Baraniak powierzył funkcję Diecezjalnego Referenta Duszpasterstwa Dobroczynności. Z czasem zaczęło przybywać miejsc, do których mogli jeździć chorzy i niepełnosprawni na dni skupienia i rekolekcje. Gdy 20 lat temu w wolnej i suwerennej Polsce reaktywowano Caritas, przejęła ona zadania opieki nad chorymi i organizowania im wypoczynku. Staraniem Caritas naszej archidiecezji co roku na Świętej Górze w Gostyniu wczasowiczów witają księża filipini, siostry serafitki, klerycy i wolontariusze. W Chludowie goszczą ich ojcowie werbiści, w Gębicach siostry felicjanki. Od wielu lat funkcjonuje Archidiecezjalny Dom Rekolekcyjno-Wypoczynkowy w Zaborówcu. Najmłodszy i najbardziej oddalony jest ośrodek Caritas Archidiecezji Poznańskiej w Dębkach, położony w lesie na skraju rzeki Piaśnicy, z dala od zgiełku coraz popularniejszego nadmorskiego kurortu. Wczasorekolekcje często są dla chorych jedyną formą wypoczynku. Przyjeżdżają z nich zadowoleni, nierzadko wracają w kolejnych latach. W jednym z numerów Listu do Chorych ukazał się list uczestników turnusu w Gostyniu. My, uczestnicy tych rekolekcji, dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do umożliwienia nam tego pobytu napisali, wymieniając wszystkie ważne dla nich chwile: Mszę św., spacery, godziny spędzone na rehabilitacji, długie rozmowy, pogodne wieczory. Wspólne wakacje owocują prawdziwymi przyjaźniami. I zbliżają do Boga, i ludzi. WN Biała sobota miłość, która uzdrawia Od kilku lat w ramach obchodów Światowego Dnia Chorego, przypadającego 11 lutego, organizowana jest przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej, we współpracy z Katolickim Stowarzyszeniem Lekarzy, Pielęgniarek i Położnych, Farmaceutów, a od niedawna również z Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania tzw. biała sobota. Tradycyjnie już miejscem spotkań pracowników służby zdrowia z potrzebującymi jest siedziba poznańskiej Caritas. W tym dniu zamienia się ona w przychodnię lekarską z gabinetami lekarzy różnych specjalności, m.in.: internistów, kardiologów, reumatologów, dermatologów, diabetologów, hematologów, psychiatrów. Na korytarzach spotyka się wielu ludzi, którzy nieodpłatnie korzystają z porad lekarskich, z zakresu rehabilitacji i farmakologii, zasad żywienia. Bezpłatnie można też wykonać badanie poziomu cukru, cholesterolu, trójglicerydów we krwi i badanie ciśnienia tętniczego krwi. Biała sobota jest również okazją do rozmów z ludźmi, zwłaszcza starszymi, którym na co dzień trudno jest dotrzeć do lekarzy różnych specjalizacji. Jest ona sprzyjającą okolicznością do wsłuchania się w ich problemy, ale również radości. Wielu zapewnia, że co roku korzysta z możliwości, jakie daje biała sobota, ponieważ czuje, że tu lekarze mają dla nich czas; mogą spokojnie przedstawić różne dolegliwości, a co najważniejsze w jednym dniu mogą uzyskać kilka porad dotyczących swojego zdrowia. Dzięki badaniom przeprowadzanym podczas białej soboty wykryto kilka przypadków cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, zagrażającą życiu hipercholesterolemię, skierowano na dodatkowe badania onkologiczne z powodu podejrzenia czerniaka. Przeprowadzono niezliczoną liczbę rozmów o zasadach higieny życia we współczesnym świecie, ale przede wszystkim każdy z pracowników służby zdrowia włącza się w ten sposób w dzieło miłosierdzia, jakim jest posługiwanie chorym na wzór dobrego Samarytanina. Danuta Łuszcz List do Chorych omiesięczna pierwszopiątkowa spowiedź i Komunia św. dla osób chorych, niedołęż- przykutych do łóżka, w podeszłym wieku, które nie mogą samodzielnie przyjść do»cnych, kościoła parafialnego jest przede wszystkim spotkaniem z Panem Jezusem. Ale każda z nich też wie, że kapłan przynosi specjalną lekturę duchową List do Chorych. To miesięcznik archidiecezji poznańskiej, ukazujący się od 1999 r. Myślą, która przyświecała jego założycielowi, ks. Waldemarowi Hanasowi, było, by pismo docierało do wszystkich chorych przebywających w szpitalach, hospicjach i domach prywatnych. List... redagowany jest przez wolontariuszy, którzy poświęcają swój czas i talenty, by w ten sposób wspierać na duchu i nieść dobrą nowinę tym, którzy cierpią i źle się mają. To apostolstwo ma szczególny wymiar i szczególnych odbiorców. Niewielki format, duża czcionka, ważne informacje przede wszystkim z poznańskiego Kościoła, myśli do rozważań, modlitwy, artykuły poświęcone chorym i traktujące o nich samych, świadectwa to atuty miesięcznika. Do stałych rubryk należą: diecezjalna intencja modlitwy przygotowywana od samego początku przez bp. Grzegorza Balcerka, a także sprawozdanie z działalności Caritas archidiecezjalnej. Przeplata się tu duchowość i proza życia. Wzruszające, przejmujące niekiedy historie stają się przyczynkiem do wyprowadzenia wniosków, skłaniają do przemyśleń, niosą światło nadziei. Z tych wszystkich informacji i wątków tkane jest co miesiąc pismo. Zamiarem redakcji nie jest bowiem przekazanie informacji przez zbeletryzowaną opowieść, metaforę, wyszukany, specjalistyczny język, to nie popis eseistyki. Klamrą spinającą pismo jest próba dotykania okruchów życia, prawdziwego, utykającego, niewyretuszowanego w delikatny, nienatarczywy sposób. Kluczem jest słowo, które może otworzyć każdą przestrzeń życia człowieka, także, a może przede wszystkim, dla Boga. Czasopismo to prawdziwy pomost między tymi, którzy mogą ofiarować swoje cierpienie w różnych intencjach, a osobami zdrowymi i tymi, którzy się nimi opiekują. Małgorzata Szewczyk

7 (8) Świetlice... Miłość, która tworzy dom Dzieci ulicy są wartościowe! I znowu bezczynnie podpierają mury albo coś kombinują... tak często myślimy o kilku- bądź kilkunastoosobowych grupkach dzieci i młodzieży, którzy swój wolny czas, niezależnie od pory roku, wolą spędzać na ulicy zamiast w swoich domach. Miejsca, które wybierają na spotkania, zwłaszcza te omijanie po zmroku przez dorosłych, budzą tylko jedno skojarzenie zdemoralizowana młodzież, której na niczym nie zależy, którą na nic nie stać, która niczego nie osiągnie. Tym sądom przeczą streetworkerzy osoby podejmujące pracę z dziećmi ulicy. W myśl słów Jana Pawła II, dzieci i młodzież to nasza przyszłość, w którą warto inwestować, wymagają więc one szczególnej troski i opieki. W czasach, kiedy role rodziny, rodziców bardzo często zastępuje ulica, komputer, telewizja, koniecznym wydaje się być stworzenie takich miejsc, gdzie odnajdą one miłość, zainteresowanie, troskę, pomoc. ORATORIUM TĘCZA ul. Taczaka 6/ Poznań tel ORATORIUM METANOIA ul. Taczaka 6/ Poznań tel ORATORIUM ŚWIATEŁKO parafia pw. św. Stanisława Kostki ul. Winiarska Poznań tel , ŚWIETLICA SOCJOTERAPEUTYCZNA DLA DZIECI parafia pw. św. Wawrzyńca ul. Jeziorna 25, Pniewy tel , ŚWIETLICA PROMYKI DOBRA ul. Jana Pawła II 16 Gostyń tel: ŚWIETLICA PRZY PARAFII NARODZENIA NMP ul. Pocztowa 1 Tulce tel: Caritas prowadzi wiele akcji na rzecz najmłodszych i starszych dzieci, dbając o to, by czuły się tam kochane, akceptowane by czuły się tam naprawdę dobrze. Świetlice środowiskowe działają przy wielu poznańskich parafiach. Prowadzone są przez wolontariuszy, którzy swoim przykładem, poprzez swoją obecność pragną wlać w serca odwiedzających je dzieci światełko prawdziwej wiary i gorącej miłości Boga. Pod szyldem poznańskiej Caritas działają od kilku lat oratoria Tęcza i Metanoja. Od 1995 r. przy parafii św. Stanisława Kostki działa założone przez ówczesnego proboszcza ks. Grzegorza Balcerka, oratorium Światełko. W oratoriach dzieci mogą odrobić lekcje, zjeść ciepły posiłek, pobawić się, ale też poprzez zajęcie socjoterapeutyczne wzmocnić wiarę we własne siły, podnieść samoocenę, nauczyć się radzić z emocjami, zrozumieć sytuację życiową. Przychodząc do świetlic, odnajdują w nich przyjazną atmosferę i ludzi, którzy chcą im pomóc, ofiarowując swój czas i talenty, bo jak twierdziła św. Urszula Ledóchowska, najlepszym sposobem wychowania dzieci dla Boga i społeczeństwa jest tworzenie wokół nich atmosfery szczęścia i osobisty przykład. Sylwia Machej Streetworker to inaczej pedagog ulicy. W jego pracy kluczowym elementem jest podjęcie wysiłku poznania środowiska, w którym na co dzień żyją i wychowują się dzieci ulicy. Proces ten jednak wymaga czasu, ale tylko dzięki temu możliwe jest zrozumienie zachowania dziecka, jego reakcji w konkretnych sytuacjach, nierzadko też jego buntu, niechęci czy nawet wprost odrzucenia pomocy. Wszelkie działania podejmowane przez streetworkerów zmierzają ku jednemu, by dzieci ulicy odnalazły swoje miejsce w społeczeństwie, a więc odkryły własną wartość jako jednostki. Jedyne środowisko im znane to nierzadko dysfunkcyjna, rozbita rodzina, gdzie nieobca jest przemoc czy to fizyczna, czy też psychiczna, różne używki, w tym głównie alkohol. Nietrudno się domyślić, że taka codzienność sprzyja powstawaniu takich problemów jak Punkt Konsultacyjny dla Młodzieży Uzależnionej i Ich Rodzin prowadzony przez poznańską Caritas został otwarty 8 kwietnia 2002 r. Pierwsze dyżury pełnili wówczas kapłan i pedagog. Z każdym rokiem punkt rozwijał swoją działalność, poszerzając także kadrę o nowych specjalistów. Dzisiaj porady prowadzone są kompleksowo, obejmują pomoc terapeutyczną, wsparcie psychologiczne, a także doradztwo prawne. Placówka prowadzi również działalność informacyjną dotyczącą tematyki uzależnień. Do punktu najczęściej zgłaszają się zaniepokojeni o swoje dzieci rodzice, rzadziej zaś sami pacjenci. Otacza swoją pomocą również osoby w trakcie, jak i po zakończeniu terapii odwykowej, a także ich rodziny. W ciągu roku z bezpośredniej pomocy Punktu Konsultacyjnego korzysta średnio 900 osób, a z porad telefonicznych ok Tegoroczną nowością jest uruchomienie poradnictwa drogą internetową. SN Projekt jest dofi nansowywany z budżetu Miasta Poznania wagary, a co za tym idzie kłopoty z nauką, konflikty z rówieśnikami czy nawet z prawem. Dodatkowo, wiele z tych dzieci boryka się z problemami na płaszczyźnie emocjonalnej, co często skutkuje agresywnym zachowaniem. Jednym ze streetworkerów jest Robert Zieliński. To laureat konkursu Urzędu Miasta Poznania na Wolontariusza Roku 2008, a zarazem wieloletni kierownik oratorium socjoterapeutecznego Caritas Światełko, działającego przy parafii pw. św. Stanisława Kostki na poznańskich Winiarach. Od kilku lat, kilka razy w tygodniu, pojawia się w najczęściej odwiedzanych przez młodzież miejscach, głównie w poznańskiej dzielnicy Jeżyce, by zachęcić ją do przyłączenia się do zajęć organizowanych w ramach tzw. pedagogiki ulicy. Jaka jest ich reakcja? Wbrew powszechnej opinii, reakcja dzieci jest bardzo pozytywna. Nowością jest dla nich to o, że ktoś zaczyna się nimi prawdziwie interesować. Dzieci te z natury nie są złe, tylko nikt nie chce dać im szansy, spisując je automatycznie na straty przekonuje Robert. Ważne jest, by dostrzegać w nich to, w czym są naprawdę dobrzy, chwalić przy każdym najmniejszym osiągnięciu opowiada. Streetworker podkreśla, że ogromną satysfakcję przynosi jego podopiecznym np. udział w otwartych turniejach sportowych, które nierzadko wygrywają. Oprócz tego dzieci biorą udział w weekendowych wyjazdach, które również stają się formą zainteresowania ich m.in. fotografiką, filmem czy dziennikarstwem. Jak zapewnia Robert Zieliński, mimo wszystko warto im pomóc i pokazać, że ich świat nie musi i nie powinien kończyć się na ciemnej klatce schodowej. Alicja Szewczyk Punkt konsultacyjny dla uzależnionych Tysiące porad terapeutycznych, psychologicznych i prawnych, spotkania, pogadanki, rozmowy telefoniczne, porady internetowe, interwencje w terenie. I tak każdego dnia, przez cały rok, nieprzerwanie już od ośmiu lat. PUNKT KONSULTACYJNY działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 16 do 19. Mieści się w siedzibie Caritas Archidiecezji Poznańskiej przy ul. Rynek Wildecki 4a w Poznaniu. Porady telefoniczne można uzyskać pod numerem telefonu: /50, a pytania internetowe należy kierować na adres: uzaleznienie@o2.pl

8 (9) Z prezesa na śmieciowego»m ają od 14 do 22 lat i za sobą alkoholowe ciągi, narkotyki, kradzieże, ucieczki z domów. Gdy nie pomogły rozmowy z psychologiem ani leczenie ambulatoryjne, trafili tutaj, do Katolickiego Ośrodka Terapii Uzależnień Caritas Archidiecezji Poznańskiej w Wierzenicy. Tu od nowa uczą się trzeźwo patrzeć na świat. Patrycja Moją rodzinę zniszczył alkohol. W wieku 7 lat trafiłam do rodziny zastępczej. Nowi rodzice cały czas porównywali mnie ze swoim biologicznym dzieckiem i porównania te zawsze wypadały na moją niekorzyść. Gdy miałam 12 lat, koleżanka odkryła przede mną świat narkotyków, pojawiły się ucieczki z domu, kradzieże. Gdy miałam 15 lat, rodzice zastępczy oddali mnie do domu dziecka. Po jego opuszczeniu problemy z narkotykami się nasiliły. W ośrodku jestem już kowym i stworzenia planu na życie po opuszczeniu ośrodka. Jesteśmy ośrodkiem katolickim, ale oferujemy pomoc także osobom niewierzącym. Wszyscy walczący z uzależnieniem potrzebują elementu duchowości. Alkoholizm i narkomania to przecież przede wszystkim choroby duszy i ludzkiego wnętrza. W leczeniu odwołujemy się więc do siły wyższej. Dla wierzących będzie nią Bóg, dla niewierzących jakaś inna siła. Duchowość to przecież nie tylko religijność. To może być także życie wewnętrzne, pytanie o sens ży- 8 lat destrukcji alkoholowo-narkotykowej. Mój ojciec jest alkoholikiem, więc alkohol towarzyszył mi od zawsze. Bez trudu znalazłem towarzystwo z podobnymi problemami. Razem piliśmy i ćpaliśmy. Po narkotykach czułem się ważny i akceptowany przez grupę. Do podjęcia leczenia namówiła mnie siostra, też lecząca się z uzależ- w procesie leczenia bardzo dużą rolę odgrywa cała społeczność ośrodka. Dzięki umiejętnemu poprowadzeniu grupy każdy pacjent ma szansę wyrobienia w sobie właściwych wzorców zachowań, które pozwolą mu wytrwać w abstynencji po zakończeniu leczenia mówi Iwona Musiał, terapeutka. Zachowanie pacjentów i ich po- się staczać. Przestałem się uczyć, rzuciłem koszykówkę, którą uprawiałem przez 6 lat, zacząłem handlować narkotykami. Za namową mamy podjąłem leczenie. Jestem tu już 11 miesięcy. Przełomem dla mnie było pełnienie funkcji szefa służby ochrony trzeźwości. Dbałem, by inni pacjenci nie próbowali mieć kontaktu z używkami, czyli nie wnosili ich do ośrodka, nie zażywali poza nim. Poczułem się odpowiedzialny za innych, i za samego siebie. Pełniłem też prestiżową funkcję prezesa, który dba o integrację społeczności, prowadzi wspólne spotkania. Zaraz potem zostałem śmieciowym, co było dla mnie lekcją pokory ja, wielki prezes, musiałem opróżniać kubły. Dzięki temu nabrałem wiary w to, 13 miesięcy. Dopiero tutaj pomału zaczęłam wierzyć w siebie mówi Patrycja, lat 20. Terapia Do głównych przyczyn narkomanii i alkoholizmu wśród dzieci i młodzieży należą kłopoty w domu i szkole oraz wpływ rówieśników. Niekiedy jedynym sposobem pomocy jest wyrwanie dziecka z jego środowiska, by w innym otoczeniu mogło zacząć życie na nowo. Terapia trwa 18 miesięcy i skład się z 6 etapów. Pierwszy dotyczy poznania własnej choroby, drugi umożliwia większy wgląd w siebie, kolejne pomagają nabrać nawyku mówienia prawdy, pracy nad sobą aż do radzenia sobie z głodem narkoty- NZOZ KATOLICKI OŚRODEK WYCHOWANIA I TERAPII UZALEŻNIEŃ ARCHIDIECEZJI POZNAŃSKIEJ WIERZENICA cia czy hierarchia wartości takich jak prawda i piękno mówi ks. Waldemar Twardowski, kierownik ośrodka. Wszystkim pacjentom proponujemy modlitwę, katechezę, spowiedź i niedzielną Mszę św. Choć obecność na tych punktach programu jest obowiązkowa, to jednak pacjenci niewierzący nie muszą czynnie w nich uczestniczyć dodaje kapłan. Daniel Niedawno ośrodek obchodził drugą rocznicę działalności. Wkrótce pierwszy pacjent zakończy terapię. Są też przypadki nawróceń. Niektóre dzieci i młodzież powoli dojrzały do spowiedzi i przyjęcia sakramentów św. Mam za sobą Wierzenica, ul. Wierzeniecka Kobylnica tel , fax kom osrodek@wierzenica.org nień, ale w innym ośrodku. Teraz wychodzę na prostą. Byłem ateistą, ale tu, w Wierzenicy, rozpoczęła się moja droga do Boga. Tu pierwszy raz uczestniczyłem we Mszy św., zacząłem poznawać Jezusa, przyjąłem chrzest św., pierwszą Komunię św. i sakrament bierzmowania. Nie wiem, co byłoby ze mną, gdybym tu nie trafił mówi Daniel, lat 22. Błażej Oprócz terapii indywidualnej, prowadzonej przez specjalistów, strzeganie siebie zmienia się dzięki pełnionym przez nich funkcjom. Co dwa miesiące każdy z pacjentów obejmuje inną funkcję. Raz jest się szefem odpowiadającym za zmywanie talerzy, raz szefem od wynoszenia śmieci. Pierwszy ciąg alkoholowy, od razu dwutygodniowy, zaliczyłem w ostatniej klasie gimnazjum na wakacjach w Hiszpanii. Narkotyki przyszły zaraz potem opowiada Błażej, lat 19. Na początku nałóg wydawał mi się fajny, wszystko było łatwe i kolorowe, ale z czasem zacząłem że w normalnym życiu będę umiał poradzić sobie w każdej sytuacji, bo żadna praca nie hańbi kończy Błażej. W powrocie do zdrowia młodym ludziom pomaga sztab specjalistów, w tym lekarz psychiatra, psycholog kliniczny i terapeuci. Niektórzy wychowawcy są też jednocześnie neofitami, czyli sami kiedyś przeszli leczenie. Terapia jest bezpłatna, choć tylko w części refundowana jest przez NFZ. Renata Krzyszkowska (Imiona pacjentów zostały zmienione)

9 (10)»D ziałają na terenie szkoły podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Tworzy je grupa uczniów wraz z opiekunem koła. Młodzi ludzie, podejmując różne inicjatywy na rzecz potrzebujących, uczą się empatii, bezinteresowności i współpracy, cech tak potrzebnych w dzisiejszym świecie. A wszystko w myśl idei przyświecającej Caritas. Szkolne Koła Caritas Z komputerem w jesień życia! Nie taki komputer straszny jak go malują powtarza z uśmiechem pan Wojciech, prowadzący zajęcia komputerowe dla poznańskich seniorów. Chcemy działać! Jak wygląda formacja młodzieży zaangażowanej w SKC? Rozmowa z ks. Tomaszem Renem, odpowiedzialnym za Szkolne Koła Caritas w archidiecezji poznańskiej. Benedykt XVI dostrzega szansę na wychowanie młodych do wiary w rozwoju wolontariatu. Czego uczą młodych Szkolne Koła Caritas? Młody człowiek, który działa w SKC, zauważa drugiego człowieka, jego potrzeby, rozumie, że powinienem dzielić się z innymi tym, co ma. Dzięki SKC dzieci i młodzież nabywają umiejętności bycia z bliźnimi, współpracy. Jeżeli młodzi ludzie wspólnie działają, to zaczynają się jednoczyć. Nawiązują między sobą więzi przyjaźni, koleżeństwa, uczą się odpowiedzialności. SKC uczy też wrażliwości i altruizmu. Ponadto będąc w SKC młody człowiek umie dobrze zorganizować sobie czas, by jak najlepiej go wykorzystać. Na terenie naszej archidiecezji jest 60 kół, w których zaangażowanych jest ok osób. Czym głównie zajmują się osoby zaangażowane w SKC? Działalność SKC jest bardzo zróżnicowana i zależy od konkretnego koła. Każde SKC ma swoją specyfikę, odpowiednią do społeczności, w której powstało. Nie chodzi o to, by na siłę szukać osób potrzebujących, tylko by zwrócić uwagę, że tacy ludzie są obok mnie. Np. jedno z kół opiekowało się pracownikiem szkoły, który zachorował; inne odwiedza pacjentów w szpitalu, a kolejne odwiedza podopiecznych w Domu Dziecka. Akcje, które są prowadzone w ciągu roku szkolnego, determinuje również rok liturgiczny. Są to np. paczki przygotowywane na Boże Narodzenie, kartki świąteczne, akcja rogal świętomarciński, kremówki papieskie Jest to przede wszystkim formacja chrześcijańska poprzez działanie. Ważna jest też motywacja, która nam przyświeca: miłość Chrystusa przynagla mnie do tego, bym zaangażował się w SKC. Każde SKC przeznacza czas na modlitwę. Swoje spotkania mają też opiekunowie SKC. Raz w roku odbywa się też zjazd uczniów zaangażowanych w SKC. W tym roku odbył się w Poznaniu, a uczestniczyło w nim ponad 400 osób. Dlaczego warto zaangażować się w SKC? Młodzież często mówi: mamy dosyć gadania, chcemy działania. Młodzi nie chcą dywagować, oni chcą coś robić, by widzieć efekty swej pracy. Dzisiaj trudno jest młodego człowieka przygarnąć do Kościoła. Jeżeli jednak ktoś chwyci bakcyla w działaniu, będzie chciał angażować się w pracę na rzecz innych, to zostanie w Kościele. Jeżeli my tych młodych ludzi zachęcimy do wolontariatu, to będzie też szansa na to, że przekażemy im wartości chrześcijańskie. Tym samym zakorzenimy ich w Kościele. Rozmawiała M. Szewczyk Program Z komputerem w jesień życia prowadzony jest przez poznańską Caritas od 2008 r. Dotychczas udało się przeszkolić ok. 100 osób. Warsztaty komputerowe przeznaczone są dla wszystkich mieszkańców miasta Poznania, którzy ukończyli 60. rok życia i chcieliby poznać tajniki najpopularniejszego obecnie urządzenia XXI w. Zajęcia prowadzone są na dwóch poziomach: podstawowym (dla tych, którzy jeszcze nigdy nie mieli styczności z komputerem) i rozszerzonym (skierowanym do osób, które wiedzą już małe co nieco na ich temat). Czy ktoś po sześćdziesiątce może jeszcze nauczyć się czegoś takiego, jak obsługa komputera? pytają z niedowierzaniem kursanci. Odpowiedzią niech będzie osoba pana Karola, najstarszego uczestnika kursu. W wieku 89 lat uczestniczył w warsztatach organizowanych przez Caritas, a po ich ukończeniu kupił notebooka. Nigdy nie jest zbyt późno na naukę! Kursy odbywają się w małych grupach, dwa razy w tygodniu. Uczestnicy uczą się obsługi podstawowych programów. Zdobywają wiedzę, jak napisać list w Wordzie, jak wysłać mail czy jak uruchomić komunikator internetowy. Nie jest im obce drukowanie, rysowanie oraz podstawowa obróbka zdjęć. Nietuzinkowo wyglądają ze słuchawkami na uszach, gdy rozmawiają ze sobą przez Skype a. I choć nauka idzie pełną parą, a pęd do wiedzy jest ogromny, to nie brakuje również czasu na kawę lub herbatkę i miłe pogadanki. Serdecznie zapraszamy wszystkich chętnych, choć miejsc wolnych w tym roku już nie ma, ale lista na 2011 r. jest już otwarta. Szymon Nowak Projekt jest dofi nansowywany z budżetu Miasta Poznania Rozmowa z s. Krystianą, odpowiedzialną w archidiecezji poznańskiej za Parafi alne Zespoły Caritas Miłość, która promieniuje Jaka jest historia PZC na terenie archidiecezji poznańskiej, jak to się zaczęło? Działalność charytatywna realizowana była w Kościele zawsze od momentu jego założenia przez Chrystusa. Jest ona wpisana w misję Kościoła. Przy każdej powstającej parafii powoływano, prawie równocześnie, Zespoły Charytatywne, których zadaniem była przede wszystkim pomoc najuboższym i najbardziej potrzebującym na terenie parafii. W 1986 r. Episkopat Polski wydał Instrukcję o Pracy Charytatywnej w Parafiach, nakazującą księżom proboszczom tworzenie Parafialnych Zespołów Charytatywnych. Dwa lata później doszło do przekształcenia się tych zespołów w Parafialne Zespoły Caritas, które przejęły ich funkcje i zadania. Pierwsze Parafialne Zespoły Caritas w naszej archidiecezji zarejestrowano w parafiach Wniebowstąpienia Pańskiego w Poznaniu i św. Krzyża w Szamotułach. PZC stanowią podstawową jednostkę działalności charytatywnej archidiecezji poznańskiej, ściśle współpracując z Caritas diecezjalną, która koordynuje tę posługę. W ilu parafi ach obecnie pracują PZC, na czym polega ich działalność? Obecnie na terenie naszej archidiecezji działa 291 Parafialnych Zespołów Caritas. Najważniejszym celem PZC jest pomoc ludziom potrzebującym na terenie parafii. Zadań jednak jest wiele, zależą od potrzeb wspólnoty parafialnej oraz rodzących się w niej problemów. Członkowie Zespołu starają się nieść pomoc doraźną i długoterminową najuboższym parafianom. Prowadzą świetlice terapeutyczne, kluby seniora, sprawują opiekę nad osobami chorymi, wspomagają osoby niepełnosprawne, starsze i samotne, rodziny wielodzietne i patologiczne. Poza tym PZC ściśle współpracują z Caritas diecezjalną w dystrybuowaniu pomocy żywnościowej, odzieży, sprzętów AGD; aktywnie włączają się w akcje ogólnopolskie jak Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom prowadzone w Adwencie, jałmużnę wielkopostną czy Wakacyjną Akcję Caritas. Czy każdy może zostać wolontariuszem Caritas? Wolontariat jest wyborem pewnego stylu życia, można by rzec więcej: jest powołaniem do realizacji słów Jezusa: Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia bierze swój krzyż i niech Mnie naśladuje! Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z Mego powodu, ten je zachowa (Łk 9, 23-24). Wolontariuszem może zostać każdy, kto jest szczególnie wrażliwy na potrzeby bliźnich, ubogich i potrzebujących. Każdy, kto chce podarować swoje talenty, swój czas dla drugiego człowieka. Aby zostać wolontariuszem, należy zgłosić się do księdza proboszcza parafii, na terenie której się mieszka. Jak wygląda formacja członków PZC? Czy mają jakieś swoje spotkania w ciągu roku? Członkowie Parafialnych Zespołów Caritas mają swoje spotkanie raz w miesiącu, podczas którego realizują program zawarty w Zeszytach formacyjnych dla wolontariuszy Caritas. W Tygodniu Miłosierdzia natomiast odbywają się spotkania rejonowe dla członków PZC z wszystkich dekanatów, a w czasie Wielkiego Postu ma miejsce dodatkowe spotkanie formacyjne dla PZC z dekanatów poznańskich i podpoznańskich. Jeden raz w roku członkowie PZC odbywają swoje rekolekcje. Spotkanie rejonowe i rekolekcje są organizowane przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej. Rozmawiała S. Machej

10 (11)»B ar Caritas otwarty w 2000 r. w części budynku zajmowanego przez Księgarnię św. Wojciecha ma już stałe miejsce na mapie Poznania. Cieszy się tak dużym zainteresowaniem wśród poznaniaków i nie tylko, że niekiedy nie może pomieści wszystkich klientów. To miejsce, gdzie można zjeść smacznie, zdrowo i za niewygórowaną cenę. Bar na każdą kieszeń Powstał przede wszystkim z myślą o ludziach niezamożnych, których nie stać na zakup drogich posiłków w ekskluzywnych restauracjach czy wymyślnych produktów. Chodziło jednak o to, by troskę o ludzi potrzebujących okazać w innej formie niż jałmużna. Dziś jest chętnie odwiedzany przez wszystkich, bez względu na wiek, status społeczny czy finansowy. W Barze Caritas można zaobserwować pełen przekrój wiekowy. Wśród stałych klientów dominują osoby starsze, w tym zwłaszcza emeryci i renciści. Dużą grupę stanowią jednak osoby w średnim wieku, studenci i młodzież gimnazjalna i licealna. Zwiększone zaś zainteresowanie posiłkami zwłaszcza na wynos przypada na koniec tygodnia, w czwartek i piątek. Co szczególnie nas cieszy, w weekend odwiedzają nas całe rodziny. Dzięki różnorodności asortymentu, bez względu na zasobność portfela, każdy znajdzie tu coś dla siebie opowiada Ewa Pacesz, kierownik Baru Caritas, wyróżniona w 2009 r. statuetką Signum Caritatis w kategorii Świadectwo za troskę i chęć niesienia pomocy w dożywianiu najuboższych. Trzeba zaznaczyć, że środki wypracowane przez bar są wykorzystane do przygotowania posiłków w darmowych jadłodajniach. Warto dodać, że osoby zatrudnione w barze, w tym ponad 40 uczniów i pracowników wyszkolonych pod okiem Ewy Pacesz, wyróżnia oprócz profesjonalnej obsługi, Chociaż za posiłek trzeba zapłacić, to środki wypracowane przez Bar Caritas są przeznaczone na przygotowanie posiłków w darmowych jadłodajniach. wrażliwość i otwartość na drugiego człowieka, w tym zwłaszcza na potrzebujących. Nowoczesne gastronomiczne wyposażenie niewątpliwie sprzyja funkcjonowaniu baru, który dziennie wydaje posiłków. Realizuje także zamówienia cateringowe. Od początku jego istnienia wizytówką są naleśniki z 30 różnymi rodzajami farszów. W 2007 r. na Wydziale Teologicznym powstała filia Baru Caritas, w planach jest również otwarcie podobnej placówki na Piątkowie. Alicja Szewczyk Nikt nie odejdzie głodny»k ażdego dnia do pięciu jadłodajni współprowadzonych przez poznańską Caritas przychodzą bezdomni, osoby starsze, samotne i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej. Potrzebujących, ubogich, tych, którzy nie mogą z przyczyn finansowych czy zdrowotnych przygotować sobie ciepłego posiłku, jest naprawdę wiele. Wszystkie jadłodajnie codziennie wydają prawie 1500 darmowych ciepłych dań. Czasami nie zdajemy sobie sprawy, że jest to nasz sąsiad, dawny kolega z pracy czy dawno niewidziany znajomy. Caritas, pamiętając o słowach Jezusa, że ubogich zawsze mieć będziecie, stara się zapewnić tym osobom pomoc. W każdym człowieku widzi twarz Jezusa, który pyta o miłość. Głoszenie Ewangelii bez znaków troski o bliźniego byłoby jedynie pustym i bezwartościowym sloganem, martwym przesłaniem, bezwartościową ideą. To właśnie imperatyw miłości przyzywa nas do dzielenia się z potrzebującymi. Ale w jadłodajni nie tylko można otrzymać ciepły, bezpłatny posiłek, tutaj ubodzy doświadczają życzliwości i dobroci ze strony sióstr, które je prowadzą. Nierzadko też odkrywają dawno zapomnianą prawdę o miłości Boga do każdego człowieka. W celu uzyskania potrzebnych produktów do przygotowania posiłków w jadłodajniach Caritas organizuje coroczne kwesty. Odbywają się one w Tygodniu Miłosierdzia na poznańskich targowiskach. To właśnie wrażliwi na los drugiego człowieka mieszkańcy stolicy Wielkopolski przekazują żywność, a także składają ofiary na organizację wigilii i przygotowanie świątecznych paczek dla osób korzystających z jadłodajni. Warto też pamiętać o jeszcze jednym. Gdy kupujemy danie w Barze Caritas, zapraszamy do stołu ubogiego korzystającego z darmowej jadłodajni. Środki wypracowane przez bar przekazywane są właśnie na ten cel. Małgorzata Szewczyk JADŁODAJNIA PW. ŚW. BRATA ALBERTA Ul. Ks. Piotra Ściegiennego 133, Poznań tel JADŁODAJNIA PW. ŚW. JÓZEFA ul. Niegolewskich 23, Poznań tel JADŁODAJNIA PW. ŚW. URSZULI LEDÓCHOWSKIEJ ul. Taczaka 7/16, Poznań tel JADŁODAJNIA BETANIA parafia pw. św. Krzyża w Lesznie pl. Metzinga 19 tel PUNKT WYDAWANIA POSIŁKÓW W DOMU IM. ŚW. SIOSTRY FAUSTYNY parafia pw. Miłosierdzia Bożego Droga Leśna 60, Oborniki tel ton żywności dla potrzebujących Można obyć się bez nowej bluzki, można zrezygnować z kupna interesującej książki lub zamiast za granicę wyjechać na krótki urlop nad jezioro. Ale bywa i tak, że z dnia na dzień człowiek traci pracę, ulega wypadkowi, dowiaduje się o śmiertelnej chorobie... Trzeba zapłacić rachunki, wykupić leki, niekiedy spłacić kredyt wielu ludziom nie starcza pieniędzy na życie. Caritas przychodzi im z pomocą. Mąka, kasza, ryż, makaron, cukier, ser topiony, masło, mleko, dżem, makaron, kawa zbożowa, zupa pomidorowa, krupnik, płatki kukurydziane itd. to produkty, które m.in. trafiają do potrzebujących mieszkańców archidiecezji. 54 tysiące osób objętych jest Europejskim Programem Pomocy Żywnościowej (PEAD). Wśród nich są osoby niepełnosprawne, długotrwale lub ciężko chore, nieprzystosowane do życia, bezrobotne, dotknięte przemocą w rodzinie lub klęską żywiołową, żyjące w ubóstwie (osoby zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej z 2004 r.). Człowiek potrzebujący dostaje te artykuły spożywcze, dzięki którym może w miarę godny sposób funkcjonować przez pewien czas. Dary te rozdzielane są przy parafiach przez Parafialne Zespoły Caritas, trafiają także do jadłodajni i do różnych stowarzyszeń. Liczby naprawdę są zadziwiające, bowiem rocznie to 1600 ton! Wartość tego programu w roku 2010 wynosi 4,5 mln zł. Ks. Tomasz Ren

11 (12)»Akcje Parafi alnych Zespołów Caritas Oprac. S. Machej PZC przy parafii pw. Joanny Beretty Molli Złotniki, PZC przy parafii pw. Wszystkich Świętych Golejewko, PZC przy parafii Maryi Królowej Poznań TORNISTRY dla dzieci powodzian tutaj padł rekord ofiarności: wyposażono 62 tornistry (imponująca ich liczba świadczy o ofiarodawcach). Do tej akcji przyłączyła się również para, która zawierała sakramentalny związek małżeński. Młodzi poprosili swoich gości, aby zamiast kwiatów przynieśli przybory szkolne. Udało się jeszcze w pełni wyposażyć ok. 20 uczniów! Dzień Chorego Co roku w miesiącu PZC przygotowuje Dzień Chorego. Rozpoczyna go Msza św. połączona z udzieleniem sakramentu namaszczenia chorych. Po Eucharystii odbywa się spotkanie przy kawie i placku upieczonym przez panie z Caritas. Wypoczynek Wakacyjny Jednodniowy wyjazd dla dzieci z parafii; ognisko dla dzieci; obóz narciarski. Na Wielkanoc PZC przygotował życzenia i drobne upominki dla chorych, których odwiedził ks. proboszcz z Komunią św. wielkanocną. Wianki adwentowe Parafialny Zespół Caritas przygotował 90 wianków, które rozprowadzano wśród parafian; zebrane ofiary przeznaczono na paczki dla potrzebujących. Niedziela Miłosierdzia Bożego PZC przygotował ołtarzyk Jezu ufam Tobie, przy którym dzieci składały skarbonki jałmużny wielkopostnej. Złożone ofiary były znakiem wyrzeczenia się jakiejś przyjemności, by w ten sposób wspomóc swego ubogiego brata. Na zakończenie Tygodnia Miłosierdzia PZC zorganizował rajd rowerowy pod hasłem: II Rajd Różańcowy Jana Pawła II, w którym udział wzięło ok. 60 osób w różnym wieku.

12 (13) Smakołyki na św. Marcina Wszyscy w Poznaniu i w Wielkopolsce znamy rogale świętomarcińskie. W okolicach obchodów Święta Niepodległości 11 listopada chętnie zajadamy się tym słodkim smakołykiem. Od trzech lat Caritas Archidiecezji Poznańskiej wraz z Duszpasterstwem Młodzieży rozprowadza rogale świętomarcińskie. Tym samym odradza się wspaniała, pierwotna idea, zapoczątkowana przez poznańskiego duchownego, ks. Jana Lewickiego. Z roku na rok, systematycznie wzrasta liczba parafii zarówno z Poznania, jak i okolic, które biorą czynny udział w tej akcji. Tradycja ta narodziła się w Poznaniu w 1891 r., kiedy to ówczesny proboszcz parafii pw. św. Marcina, ks. Lewicki, zaapelował do wiernych, by wzorem patrona św. Marcina zrobili coś dobrego dla biednych. Poznański cukiernik Józef Melzer jako pierwszy odpowiedział na apel proboszcza, wypiekając rogale. Bogatsi mieszkańcy kupowali smakołyk, a biedni otrzymywali go za darmo. Za uzyskane pieniądze organizowano pomoc żywnościową oraz przygotowywano wigilię Świąt Bożego Narodzenia dla potrzebujących. Dziś Caritas Archidiecezji Poznańskiej wraca do tej wspaniałej tradycji. Paschaliki światło Zbawiciela Zrobiony z pszczelego wosku. Zapalony kurczy się, ale daje światło. Przypomina Chrystusa, który dla nas dał się wyniszczyć, by przynieść nam swoje światło. Paschał. W naszych domach mogą pojawić się jego miniatury. Jedną z akcji Caritas Archidiecezji Poznańskiej są wielkanocne świece paschaliki. Podobnie jak paschał symbol zmartwychwstałego Chrystusa, w okresie świąt paschalnych w naszych domach mają one świadczyć o żywej obecności Zbawiciela. Jednocześnie każdy paschalik to gest wobec najbardziej W tym roku, już po raz czwarty w okresie obchodów Święta Niepodległości, będziemy rozprowadzać rogale świętomarcińskie, by pod hasłem: Tym rogalem wspierasz potrzebujących zorganizować wieczerzę wigilijną oraz pomoc żywnościową dla najuboższych mieszkańców naszego miasta. Wszystkich zachęcamy do odwiedzenia naszych stoisk i nabycia rogali świętomarcińskich, które pakowane są przez wolontariuszy do specjalnych toreb z naszym logo. potrzebujących, bowiem dochód z ich sprzedaży Caritas Archidiecezji Poznańskiej przeznacza na dofinansowanie leczenia i rehabilitacji najmłodszych. W ubiegłym roku rozprowadzono 31 tys. świec. Alicja Szewczyk Adam Powierza Od kromki chleba do tysięcy talerzy z zupą»c odziennie zajmuje centralne miejsce na polskich stołach. W wielu domach, zanim zostanie pokrojony jest błogosławiony nożem. Chleb. Dziś w sklepach jest mnóstwo gatunków tego podstawowego produktu, ale od kilku miesięcy jest jeszcze jeden wyjątkowy pod względem smakowym i nie tylko. Każda jego kromka dzielona jest na pół z nieznajomym ubogim. Caritas Archidiecezji Poznańskiej wraz Firmą Kampffmeyer Food Innovation Polska prowadzi kampanię społeczną Kromka Chleba, która jest odpowiedzią na pogłębiające się ubóstwo polskiego społeczeństwa. Projekt wspomaga najbiedniejszych, uwrażliwiając jednocześnie na potrzeby innych. W ramach partnerstwa Caritas oraz firma Kampffmeyer zachęca piekarzy, z którymi podjęła współpracę, do zastosowania wypieku pieczywa z zawartością specjalnych składników. Chleb sprzedawany w ramach kampanii produkowany jest bowiem z dodatkiem kiełków żytnich słodowanych. Surowiec ten wzbogaca odżywczo i zdrowotnie chleb powszedni, bowiem prócz bogatych walorów smakowych kiełki słodowane dostarczają mnóstwo błonnika, protein oraz pożywnych, wartościowych tłuszczy. Od każdego kilograma zużytego surowca firma ta przekazuje Caritas 60 gr na prowadzenie działalności pomocowej w walce z głodem w naszym społeczeństwie. Do produkcji kiełków żytnich słodowanych w 100% stosuje się polskie ziarna żyta. Są one szczególnie bogate w naturalne składniki odżywcze (witaminy i mikroelementy). W trakcie procesu kiełkowania zwiększa się jeszcze zawartość tych składników. W wyniku tego produkt wypiekany w ramach akcji Kromka Chleba stanowi wartościowe wzbogacenie codziennego pożywienia. To kiełki żytnie słodowane czynią ten chleb tak wartościowym. Należą one do składników najbogatszych w substancje odżywcze. Kiełki żytnie wpływają ponadto na dłuższe zachowanie świeżości pieczywa. Caritas Archidiecezji Poznańskiej zachęca do zakupu niezwykłego chleba. Kupując go, codziennie wspierasz dożywianie i pomoc najuboższych w naszym regionie. Każdy bochenek chleba to kilkadziesiąt groszy, ale już kilka chlebów to talerz ciepłego posiłku. Dzięki specjalnej recepturze chleb ze znakiem Kromka Chleba ma niepowtarzalny smak i wartości odżywcze. Kupując ten codzienny chleb, dajesz szansę innym na ciepłą strawę i kawałek chleba. Jan Montowski Jałmużna wielkopostna Istnieją trzy rzeczy, bracia, na których stoi wiara, wspiera się pobożność i trwa cnota. Są to: modlitwa, post i uczynki miłosierdzia. To, o co kołata modlitwa, zjednywa post, a osiąga miłosierdzie. Modlitwa, uczynki miłosierdzia i post te trzy rzeczy stanowią jedno i dają sobie wzajemnie życie pisał w V wieku św. bp Jan Chryzolog. Uczynkiem łosierdzia jest jałmużna. Kościół mi- zachęca do niej szczególnie w okresie Wielkiego Postu. Odpowiadając na to wezwanie, Caritas co roku rozprowadza do parafii papierowe skarbonki, które wierni, zwłaszcza dzieci, mogą wziąć do domów. Ks. Zbigniew Sobolewski, sekretarz generalny Caritas Polska dla Rzeczpospolitej (z dn ): Przez cały Wielki Post będą wrzucać do nich pieniążki zaoszczędzone na własnych wyrzeczeniach.wwielki Czwartek lub w Niedzielę Miłosierdzia odniosą je do kościołów. Ten gest solidarności z ubogimi jest nie tylko spełnianiem ewangelicznego obowiązku pomocy bliźnim w potrzebie, ale także formą doskonalenia duchowego. Ci, którzy pomagają, uczą się caritas, bezinteresownej miłości, takiej, którą Bóg ma wobec nas i którą objawił nam w Jezusie Chrystusie. Uczą się także duchowej więzi z potrzebującymi; pomocy materialnej zawsze powinna towarzyszyć modlitwa za tych, którym pomagamy. W ten sposób faktycznie budujemy komunię wspólnotę Kościoła. W tym roku Caritas Archidiecezji Poznańskiej rozprowadziła 50 tys. skarbonek. Uzbierane pieniądze parafie przeznaczyły na letni wypoczynek dla dzieci z ubogich środowisk. WN

13 (14) Jest taki dzień Każdemu z nas wieczerza wigilijna kojarzy się z ciepłem rodzinnego ogniska, radosnym świętowaniem narodzin Dzieciątka Jezus wśród najbliższych, kolędowaniem i Pasterką. Tego dnia nikt nie chce być sam. W tym szczególnym okresie Caritas Archidiecezji Poznańskiej ogarnia swą pamięcią wszystkich bezdomnych, głodnych, starszych, chorych i samotnych mieszkańców Poznania, organizując dla nich wieczerzę wigilijną. W ubiegłych latach w każdej z naszych jadłodajni na terenie miasta Poznania odbywały się uroczyste wieczerze. Przy dźwiękach kolęd do stołów zasiadali tłumnie zebrani potrzebujący, by wspólnie spędzić ten wyjątkowy dzień w roku. Było ich tak wielu, że nie mieścili się w stołówkach, a przed wejściem do jadłodajni stały długie kolejki oczekujących. Musieli czekać na wolne miejsce przy wigilijnym stole i gorący posiłek. Dlatego w tym roku chcielibyśmy, by wszyscy spotkali się w jednym miejscu, o tej samej porze, przy jednym dużym stole. Zarząd Poznańskich Targów oddał do naszej dyspozycji jedną z hal targowych, by w jej wnętrzach przygotować wieczerzę wigilijną dla około 1500 osób. Z pomocą wolontariuszy z XI Liceum Ogólnokształcącego, sióstr zakonnych, które prowadzą nasze poznańskie jadłodajnie oraz pracowników centrali Caritas pragniemy, aby każdy z naszych podopiecznych poczuł ciepło rodzinnego ogniska i wspólnie z nami mógł świętować narodziny Bożej Dzieciny, śpiewając polskie kolędy i choć przez chwilę nie czuć się samotnym. Adam Powierza GALA BANKU MIŁOSIERDZIA Caritas Archidiecezji Poznańskiej już po raz trzeci organizuje uroczyste spotkanie wolontariuszy i darczyńców z regionu Wielkopolski. III Gala Banku Miłosierdzia, bo tak zostało nazwane coroczne spotkanie ludzi dobrego serca i dobrej woli, odbędzie się 3 października 2010 r. w samym sercu Poznania, w Auli NOVA Akademii Muzycznej w Poznaniu. Bank Miłosierdzia to wielki bank dobroci, w którym jedyną walutą jest dobro. Raz złożone dzięki pracy wielu ludzi jest pomnażane, tak że korzystają z niego rzesze biednych i potrzebujących. W tym roku w sposób szczególny chcemy okazać wdzięczność tym, którzy w jakikolwiek sposób włączyli się w pomoc powodzianom. Wszystkim, którzy pomagali poprzez dary rzeczowe, pomoc finansową, firmom i bezinteresownym przedsiębiorcom, organizatorom wyjazdów wakacyjnych dla dzieci i młodzieży, psychologom, wolontariuszom chcemy w imieniu poszkodowanych wyrazić serdeczne słowa podziękowania. Podczas gali zostanie zaprezentowany krótki film o działalności Caritas, przygotowany z okazji obchodów XX-lecia wznowienia działalności Caritas w Poznaniu. Coroczne spotkanie jest okazją do wyrażenia wdzięczności i tym samym docenienia osób i instytucji, które pospieszyły z pomocą innym, przekuwają słowa przykazania miłości w czyn. W uznaniu za szczególną pomoc i współpracę z Caritas otrzymają nagrodę Signum Caritatis. Statuetka Signum Caritatis wyobraża rodzinę, jako najwierniejszy znak miłości, a przy tym jednocześnie podmiot największej troski Caritas. Dotychczas nagrodzeni zostali: w kategorii Darczyńca firmy SELGROS Sp. z o.o. oraz HERMES Sp. z o.o., w kategorii Współpraca z Caritas TVP 3 POZNAŃ oraz Przedsiębiorstwo Projektowo-Usługowego Filar Sp. z o.o., a w kategorii Świadectwo Caritas dr Irena Adamczak oraz pani Ewa Pacesz, kierownik Baru Caritas w Poznaniu. Rokrocznie wyróżnienia otrzymują też trzy najprężniej działające Parafialne Zespoły Caritas oraz Szkolne Koła Caritas. Uroczystość kończy koncert. Wspaniała muzyka i śpiew to wyraz wdzięczności dla wszystkich osób dobrej woli za ich wysiłek włożony w dzieła dobroczynne prowadzone przez Caritas. Jan Montowski Ośrodek w Zaniemyślu»M odernizacja ośrodka wypoczynkowo-rekolekcyjnego Caritas Archidiecezji Poznańskiej w Zaniemyślu rozpoczęła się na początku września br. Od nowego sezonu będzie mógł pomieścić jednorazowo 114 osób, a w stołówce skorzysta z posiłku nawet 150. Sezonowość ośrodka, trzydziestoletni okres eksploatacji drewnianych domków, niewystarczająca liczba miejsc, brak odpowiednich standardów, niespełnianie bieżących norm urzędowych, a także wysokie nakłady inwestycyjne na utrzymanie i konserwację istniejących budynków to główne powody rozpoczętej przebudowy. Dodatkową mobilizacją była świadomość, że na terenie archidiecezji poznańskiej znajduje się zbyt mało ośrodków rekolekcyjnych, które mogą przyjąć jednorazowo większa liczbę osób. Zakończenie modernizacji planowane jest na czerwiec 2011 r. Ośrodek będzie czynny przez cały rok. Pokoje i segmenty mieszkaniowe zaprojektowano z myślą o rodzinach, dziecięcych i młodzieżowych grupach zorganizowanych, a także osobach chorych i starszych. Świetlice, kaplica oraz obszerna stołówka będą służyły grupom rekolekcyjnym i różnego typu szkoleniom. Sama Caritas Archidiecezji Poznańskiej każdego roku organizuje spotkania i szkolenia dla ok wolontariuszy, w tym członków PZC, SKC oraz wychowawców kolonijnych. Na osoby, które zdecydują się skorzystać z pobytu, będą czekały pokoje z łazienkami i aneksami kuchennymi. Dla dzieci i młodzieży przygotowane zostaną boiska oraz plac zabaw. A do tego wszystkiego malownicze okolice Zaniemyśla z wyspą Edwarda włącznie, pobliskie miejscowości z dużą liczbą zabytków i najważniejsze 40 m do strzeżonej plaży. Oto atuty modernizowanego ośrodka. Jeśli dodamy do tego konkurencyjne ceny i połączymy je z ekonomią społeczną wdrażaną przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej, wydaje się, że nowo budowany ośrodek ma przed sobą świetlaną przyszłość. SN OŚRODEK CHARYTATYWNO- -WYPOCZYNKOWY IM. BŁ. EDMUNDA BOJANOWSKIEGO ul. Ks. Nawrowskiego Zaniemyśl Gala Banku Miłosierdzia Laureaci 2009

14 (15) Z dala Wraz z Caritas wspomagamy potrzebujących od zgiełku i hałasów nadmorskiego kurortu Firma Hermes Sp. z o.o. z siedzibą we Włoszakowicach. Producent wód niegazowanych i gazowanych oraz popularnych napojów smakowych. Dębki to mała kaszubska miejscowość położona na północy Polski, nad samym Bałtykiem. Rozciąga się ona wzdłuż wybrzeża na przestrzeni około 2 km na wschód od rzeczki Piaśnica w stronę Karwii. Do początku lat 70. dojazd do wioski był bardzo trudny, polnymi drogami z Żarnowca lub z Krokowej, gdzie wówczas znajdowała się najbliższa stacja kolejowa. Obecnie zaś do Dębek najlepiej dojechać samochodem drogą nr 230. Od 2001 r. Caritas Archidiecezji Poznańskiej ma w Dębkach Ośrodek Charytatywno-Wypoczynkowy Gwiazda Morza, wielu znany do dziś jako Dom Profesora zaplecze kuchenne i sanitarne. Na terenie ośrodka znajdują się boisko do gry w siatkówkę, ogródek jordanowski dla dzieci, miejsce na ognisko. Liczne ławeczki oraz altanki zachęcają do wypoczynku na świeżym powietrzu przy ciekawej lekturze, na rozmowie czy grach towarzyskich. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie, ok. 200 m od ośrodka znajduje się plaża. Można też wybrać się na wycieczkę do Żarnowca, gdzie znajduje się przepiękny klasztor ss. Benedyktynek, pochodzący z XVI w., lub pojechać do Białogóry, Karwii, Rozewia, Jastrzębiej Góry, Wejherowa, Pucka. Stąd niedaleko już na Hel lub do Podstawą produkcji jest naturalna woda źródlana, czerpana z utworów czwartorzędowych znajdujących się w jednym z najbardziej czystych ekologicznie rejonów Wielkopolski. Dostępna woda nie jest poddawana procesowi uzdatniania jej atutem jest jej wysoka klarowność, czystość mikrobiologiczna i chemiczna. Zalicza się ją do kategorii wód średniozmineralizowanych, niskosodowych, trafnie dedykowanych do powszechnego, codziennego spożycia. Oferowany asortyment produktów napojowych obejmuje zróżnicowane wielkości opakowania (butelki PET), o pojemnościach: 0,5 L; 1,5 L; 2,0 L i 5,0 L. Poza działalnością produkcyjną i handlową firma Hermes czynnie wspiera organizacje pożytku publicznego w regionie szkoły, kluby sportowe, koła emerytów oraz Caritas Archidiecezji Poznańskiej. WRAZ Z ARCHIDIECEZJI POZNAŃSKIEJ KOORDYNOWALIŚMY DOSTAWY WODY PITNEJ DLA POWODZIAN W LIPCU 2009 ORAZ W MAJU I CZERWCU 2010 R. FIRMA WSPOMAGA I ZAOPATRUJE W NAPOJE WSZYSTKIE PLACÓWKI ORAZ AKCJE W POZNANIU, m.in. DZIEŃ DZIECKA, FESTYN I KAMPANIĘ TRZEŹWOŚCIOWĄ. Wrzoska. W sierpniu 1923 r. państwo Wrzoskowie nabyli właśnie tutaj, w Dębkach, piękną kaszubską chatę wraz z przylegająca do niej działką. Po kilkunastu latach dotychczasowe pomieszczenie, obejmujące pod jednym dachem dom mieszkalny, oborę i stodołę, całkowicie przebudowali. Powstał dom w kształcie dworku. Zabudowania gospodarcze zamienili na ośrodek rekreacyjny. Po wielu latach w 2001 r. dom ten został przekazany poznańskiej Caritas na cele charytatywno-wypoczynkowe. Po gruntownym remoncie i rozbudowie Gwiazda Morza, bo tak nazywa się ten ośrodek, może przyjąć jednorazowo 45 osób. Do dyspozycji gości są pokoje gościnne od jedno- do sześcioosobowych, kaplica, sala jadalna, Trójmiasta, a także na ruchome wydmy do Smołdzińskiego Parku Narodowego. Gwiazda Morza przyjmuje gości przez cały rok. Przyjeżdżają tutaj rodziny, grupy zorganizowane, a także osoby indywidualne. Co roku organizowane są tutaj także wczasorekolekcje dla osób chorych i starszych. Sylwia Machej GWIAZDA MORZA OŚRODEK CHARYTATYWNO- -WYPOCZYNKOWY ul. Prof. Adama Wrzoska Krokowa tel fax Przy współudziale ośrodków Pomocy Społecznej wspieramy akcje dożywiania dzieci oraz pomagamy w zakupie odzieży zimowej. Wsparcie płynie również dla dzieci z ubogich rodzin, dofinansowujemy kolonie letnie spędzane poza domem. Niezmiennymi elementami działań, wyznaczającymi kierunki naszego rozwoju, są: zagwarantowanie bezpieczeństwa zdrowotnego produkowanych przez na wód i napojów poprzez właściwą organizację procesu produkcyjnego i dystrybucyjnego oraz zachowanie wymaganych zasad higieny, najwyższa jakość oferowanych towarów, zrozumienie i spełnienie potrzeb oraz oczekiwań obecnych i przyszłych Klientów, partnerskie więzi oparte na wzajemnym szacunku i lojalności, ciągłe doskonalenie systemów, jakości oraz bezpieczeństwa żywności. Mamy świadomość, że wdrożone i funkcjonujące w naszej firmie wymagania: Systemu Jakości ISO 9001:2000, zasad HACCP, standardu BRC. Narzędzia te mają na celu uzyskanie zadowolenia i pełnego zaufania Klientów do oferowanych przez przedsiębiorstwo wyrobów. Dlatego każdego dnia dokładamy starań, aby korzystając z wiedzy, doświadczenia oraz posiadanych zasobów, dostarczać Klientowi wyrób spełniający jego oczekiwania.

15 Dziękujemy wszystkim wolontariuszom, którzy włączają się w pracę i dzieła Caritas Archidiecezji Poznańskiej. Są to przede wszystkim Parafi alne Zespoły Caritas (301 zespołów) i Szkolne Koła Caritas (57 kół). Zrzeszają one 3000 wolontariuszy. PARAFIALNE ZESPOŁY 1. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Baranowo 2. PZC przy parafi i pw. Św. Jakuba, Błażejewo 3. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Błociszewo 4. PZC przy parafi i pw. Św. Wojciecha, Bnin 5. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Pana Jezusa, Bojanowo Poznańskie 6. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Pana Jezusa, Bolechowo 7. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołąja, Bonikowo 8. PZC przy parafi i pw. Pocieszenia NMP, Borek Wlkp. 9. PZC przy parafi i pw. Matki Bożej Królowej Rodzin, Borówiec 10. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Ap., Boruszyn 11. PZC przy parafi i pw. Św. Katarzyny, Brodnica 12. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Ap., Brody Poznańskie 13. PZC przy parafi i pw. Św. Franciszka z Asyżu, Bronikowo 14. PZC przy parafi i pw. Św. Barbary, Bucz 15. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława, Buk 16. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Bukowiec 17. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Bukówiec Górny 18. PZC przy parafi i pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, Bytyń 19. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława Bpa i M., Ceradz Kościelny 20. PZC przy parafi i pw. Podwyższenia Krzyża Św., Cerekwica 21. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Chludowo 22. PZC przy parafi i pw. Św. Piotra w Okowach, Chobienice 23. PZC przy parafi i pw. Miłosierdzia Bożego, Chocicza 24. PZC przy parafi i pw. Ścięcia Św. Jana Chrzciciela, Chojnica Morasko 25. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Króla, Chojno 26. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Chwałkowo 27. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Czacz 28. PZC przy parafi i pw. Św. Augustyna, Czapury 29. PZC przy parafi i pw. Jezusa Chrystusa Najwyższego Kapłana, Czarnków 30. PZC przy parafi i pw. Św. Marii Magdaleny, Czarnków 31. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Czempiń 32. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Czerlejno 33. PZC przy parafi i pw. Niepokalanego Serca NMP, Czerwonak 34. PZC przy parafi i pw. Św. Wojciecha, Dalewo 35. PZC przy parafi i pw. Wniebowzięcia NMP, Dębno 36. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina Bpa, Długie Stare 37. PZC przy parafi i pw. Św. Jakuba, Dłużyna 38. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Dolsk 39. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Domachowo 40. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca P.Jezusa, Drawsko 41. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowzietej, Drzeczkowo 42. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Dubin 43. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Duszniki 44. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Boboli, Gębice 45. PZC przy parafi i pw. Św. Katarzyny, Głuchowo 46. PZC przy parafi i pw. Św. Jakuba Ap., Głuszyna 47. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Golejewko 48. PZC przy parafi i pw. Wniebowzięcia NMP, Gołębin Stary 49. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołąja, Goniembice 50. PZC przy parafi i pw. Św. Ducha, Gostyń 51. PZC przy parafi i pw. Św. Małgorzaty, Gostyń 52. PZC przy parafi i pw. Bł. Edmunda Bojanowskiego, Gostyń 53. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Gostyń Stary 54. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Góra k.jarocina 55. PZC przy parafi i pw. MB Pocieszenia i Św. Michała Archanioła, Górka Duchowna 56. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Granowo 57. PZC przy parafi i pw. Św. Faustyny, Grodzisk 58. PZC przy parafi i pw. NSPJ, Grodzisk 59. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi, Grodzisk Wlkp. 60. PZC przy parafi i pw. Św. Barbary, Gryżyna 61. PZC przy parafi i pw. Św. Kazimierza, Gułtowy 62. PZC przy parafi i pw. NMP Szkaplerznej, Iwno 63. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Pana Jezusa, Jabłonna 64. PZC przy parafi i pw. Św. Kazimierza, Jerka 65. PZC przy parafi i pw. Św. Elżbiety, Jutrosin 66. PZC przy parafi i pw. Św. Wawrzyńca, Kamieniec 67. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Kamionna 68. PZC przy parafi i pw. Św. Wojciecha, Kaszczor 69. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Kaźmierz 70. PZC przy parafi i pw. Niepokalanego Serca NMP, Kąkolewo 71. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Kąkolewo 72. PZC przy parafi i pw. Św. Bartłomieja, Kębłowo 73. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Kicin 74. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Kiekrz 75. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Kleszczewo 76. PZC przy parafi i pw. Św. Krzyża, Kobylnica 77. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Kolniczki 78. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja, Komorniki 79. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Konary 80. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina Bpa, Konarzewo 81. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Kopanica 82. PZC przy parafi i pw. Św. Ap. Piotra i Pawła, Kostrzyn 83. PZC przy parafi i pw. Bł. Jolanty, Kostrzyn 84. PZC przy parafi i pw. Św. Brata Alberta, Kościan 85. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowzietej, Kościan 86. PZC przy parafi i pw. Św. Ducha, Kościan 87. PZC przy parafi i pw. Św. Brata Alberta, Koziegłowy 88. PZC przy parafi i pw. Matki Bożej Fatimskiej, Koziegłowy 89. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Kórnik 90. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Krobia 91. PZC przy parafi i pw. MB Częstochowskiej, Krosno 92. PZC przy parafi i pw. Św. Wojciecha, Kruszewo 93. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Książ 94. PZC przy parafi i pw. Św. Michała, Kwilcz 95. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Chrzciciela, Leszno 96. PZC przy parafi i pw. Św. Kazimierza, Leszno 97. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Leszno 98. PZC przy parafi i pw. Św. Maksymiliana, Leszno 99. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Leszno 100. PZC przy parafi i pw. Św. Krzyża, Leszno 101. PZC przy parafi i pw. Św. Antoniego Padewskiego, Leszno 102. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Leszno 103. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Lubasz 104. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Bosko, Luboń 105. PZC przy parafi i pw. Św. Barbary, Luboń 106. PZC przy parafi i pw. Św. Maksymiliana, Luboń 107. PZC przy parafi i pw. Nawiedzenia NMP, Lubosz 108. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Chrzciciela, Ludomy 109. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi i Św. Jakuba, Lusowo 110. PZC przy parafi i pw. Wspomożenie Wiernych, Lutom 111. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowzietej, Lwówek Poznański 112. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Łaszczyn 113. PZC przy parafi i pw. Wniebowzięcia NMP, Łowyń 114. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi, Łódź 115. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Maniewo 116. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Miejska Górka 117. PZC przy parafi i pw. Męczeństwa Św. Jana Chrzciciela, Międzychód 118. PZC przy parafi i pw. Niepokalanego Serca Maryi, Międzychód 119. PZC przy parafi i pw. Św. Maksymiliana, Mochy 120. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołąja, Mosina 121. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Mórka 122. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świetych, Mórkowo 123. PZC przy parafi i pw. Św. Ap. Piotra i Pawła, Niepart 124. PZC przy parafi i pw. Św. Wawrzyńca, Niepruszewo 125. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Boboli, Nojewo 126. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Nowe Miasto n/wartą 127. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Pana Jezusa, Nowy Tomyśl 128. PZC przy parafi i pw. Św. Bartłomieja, Objezierze 129. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa Oblubieńca NMP, Oborniki 130. PZC przy parafi i pw. Św. Ap. Piotra i Pawła, Obrzycko 131. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Opalenica 132. PZC przy parafi i pw. Św. Mateusza, Opalenica 133. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Osieczna 134. PZC przy parafi i pw. Wniebowzięcia NMP, Ostroróg 135. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świetych, Otorowo 136. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Chrzciciela, Owińska 137. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Parzęczewo 138. PZC przy parafi i pw. NMP Śnieżnej, Pawłowice 139. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi, Pępowo 140. PZC przy parafi i pw. Niepokalanego Serca Maryi, Piaski 141. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowzietej, Piłka 142. PZC przy parafi i pw. Św. Faustyny, Plewiska 143. PZC przy parafi i pw. Św. Wawrzyńca, Pniewy 144. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Chrzciciela, Pniewy 145. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Połąjewo 146. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Poniec 147. PZC przy parafi i pw. Wniebowstąpienia Pańskiego, Poznań 148. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Odkupiciela, Poznań 149. PZC przy parafi i pw. Stanisława Kostki, Poznań 150. PZC przy parafi i pw. Matki Bożej Zwycięskiej, Poznań 151. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Poznań 152. PZC przy parafi i pw. Św. Aniołów Stróżów, Poznań 153. PZC przy parafi i pw. Nawrócenia Św. Pawła, Poznań 154. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Jezusa i Św. Floriana, Poznań 155. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława Bpa i M., Poznań 156. PZC przy parafi i pw. Św. Cyryla i Metodego, Poznań 157. PZC przy parafi i pw. Św. Anny, Poznań 158. PZC przy parafi i pw. Zmartwychwstania Pańskiego, Poznań 159. PZC przy parafi i pw. NMP Matki Kościoła, Poznań 160. PZC przy parafi i pw. Św. Jerzego, Poznań 161. PZC przy parafi i pw. Seminarium Archidiecezjalne, Poznań 162. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Poznań 163. PZC przy parafi i pw. Św. Ap. Piotra i Pawła, Poznań 164. PZC przy parafi i pw. Nawiedzenia NMP, Poznań 165. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi Śląskiej, Poznań 166. PZC przy parafi i pw. Najśw. Zbawiciela, Poznań 167. PZC przy parafi i pw. Matki Odkupiciela, Poznań 168. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Poznań 169. PZC przy parafi i pw. Opatrzności Bożej, Poznań 170. PZC przy parafi i pw. Św. Mateusza, Poznań 171. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Króla, Poznań 172. PZC przy parafi i pw. Św. Krzyża, Poznań 173. PZC przy parafi i pw. Św. Wawrzyńca, Poznań 174. PZC przy parafi i pw. Miłosierdzia Bożego, Poznań 175. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Dobrego Pasterza, Poznań 176. PZC przy parafi i pw. Matki Bożej Pocieszenia, Poznań 177. PZC przy parafi i pw. Imienia Maryi, Poznań 178. PZC przy parafi i pw. Św. Wojciecha, Poznań 179. PZC przy parafi i pw. NMP Niepokalanie Poczetej, Poznań 180. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Bosko, Poznań 181. PZC przy parafi i pw. Pierwszych Polskich Męczenników, Poznań 182. PZC przy parafi i pw. Św. Marka Ewangelisty, Poznań 183. PZC przy parafi i pw. Najśw. Bogurodzicy Maryi, Poznań 184. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Ap. i Ew., Poznań 185. PZC przy parafi i pw. Św. Rocha, Poznań 186. PZC przy parafi i pw. Św. Łukasza, Poznań 187. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Najwyższego Kapłana, Poznań 188. PZC przy parafi i pw. Św. Rodziny, Poznań 189. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Kantego, Poznań 190. PZC przy parafi i pw. Maryi Królowej, Poznań 191. PZC przy parafi i pw. Narodzenia Pańskiego, Poznań 192. PZC przy parafi i pw. MB Częstochowskiej, Poznań 193. PZC przy parafi i pw. NMP z La Salette, Poznań 194. PZC przy parafi i pw. Bożego Ciała, Poznań 195. PZC przy parafi i pw. Podwyższenia Krzyża Św., Poznań 196. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Vianney, Poznań 197. PZC przy parafi i pw. Św. Antoniego Padewskiego, Poznań 198. PZC przy parafi i pw. Ofi arowania Pańskiego, Poznań 199. PZC przy parafi i pw. Ducha Św., Poznań 200. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Poznań 201. PZC przy parafi i pw. Matki Bożej Bolesnej, Poznań 202. PZC przy parafi i pw. Wniebowzięcia NMP, Poznań 203. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Boboli, Poznań 204. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi Wawelskiej, Poznań 205. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Sługi, Poznań 206. PZC przy parafi i pw. Objawienia Pańskiego, Poznań 207. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Ap., Poznań 208. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Poznań 209. PZC przy parafi i pw. Ścięcia Św. Jana Chrzciciela, Poznań 210. PZC przy parafi i pw. MB Nieust. Pomocy, Poznań 211. PZC przy parafi i pw. Najśw. Bogurodzicy Maryi, Poznań 212. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Jerozolimskiego za Murami, Poznań 213. PZC przy parafi i pw. Matki Boskiej Korony Polskiej, Poznań 214. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Poznań-Kiekrz 215. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Prochy 216. PZC przy parafi i pw. Św. Jana Chrzciciela, Przemęt 217. PZC przy parafi i pw. Św. Antoniego Padewskiego, Przeźmierowo 218. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Psarskie 219. PZC przy parafi i pw. MB Częstochowskiej, Pudliszki 220. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Puszczykowo 221. PZC przy parafi i pw. Matki Boskiej Wniebowzietej, Puszczykowo 222. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława Kostki, Racot 223. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Rakoniewice 224. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Boboli, Rawicz 225. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja Ap., Rawicz 226. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Króla, Rawicz 227. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa Rzemieślnika, Robakowo 228. PZC przy parafi i pw. Św. Marcelina, Rogalin 229. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Rogalinek 230. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Króla, Rokietnica 231. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława Bpa, Rosko 232. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Rostarzewo 233. PZC przy parafi i pw. Św. Katarzyny, Rożnowo 234. PZC przy parafi i pw. Św. Urszuli, Ruchocice 235. PZC przy parafi i pw. Św. Wojciecha, Rusko 236. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Ryczywół 237. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława, Rydzyna 238. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Siedlec 239. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Siedlec 240. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi, Siekierki 241. PZC przy parafi i pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, Siekowo 242. PZC przy parafi i pw. Podwyższenia Krzyża Św., Siemowo 243. PZC przy parafi i pw. NMP Niepokalanie Poczetej, Sieraków 244. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa i Św. Mikołaja, Silna i Lewice 245. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina, Skórzewo 246. PZC przy parafi i pw. Św. Katarzyny, Słupia Kapitulna 247. PZC przy parafi i pw. Najświętszego Serca Jezusa, Smolice 248. PZC przy parafi i pw. Św. Jakuba Ap., Sobiałkowo 249. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Sobota 250. PZC przy parafi i pw. Św. Katarzyny, Solec Wlkp PZC przy parafi i pw. Św. Bartłomieja, Stare Bojanowo 252. PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Stary Białcz 253. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Stęszew 254. PZC przy parafi i pw. Św. Maksymiliana, Strykowo 255. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina Bpa, Strzelce Wielkie 256. PZC przy parafi i pw. Chrystusa Jedynego Zbawiciela, Swarzędz 257. PZC przy parafi i pw. Św. Marcina Bpa, Swarzędz 258. PZC przy parafi i pw. MBWspomożenia Wiernych, Swarzędz 259. PZC przy parafi i pw. Matki Bożej Miłosierdzia, Swarzędz 260. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Swarzędz 261. PZC przy parafi i pw. Św. Krzyża, Szamotuły 262. PZC przy parafi i pw. MB Pocieszenia i Św. Stanisława Bpa, Szamotuły 263. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława Kostki, Śmigiel 264. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowziętej, Śmigiel 265. PZC przy parafi i pw. Św. Ducha, Śrem 266. PZC przy parafi i pw. Najświętszego Serca Jezusa, Śrem 267. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowzietej, Śrem 268. PZC przy parafi i pw. Bł. Michała Kozala, Śrem 269. PZC przy parafi i pw. Wniebowzięcia NMP, Środa 270. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa, Środa Wlkp PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Jezusa, Środa Wlkp PZC przy parafi i pw. Wszystkich Świętych, Tarnowo Podgórne 273. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Tulce 274. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Uzarzewo 275. PZC przy parafi i pw. Matki Boskiej Wniebowzietej, Wieleń 276. PZC przy parafi i pw. Św. Marii Magdaleny, Wielichowo 277. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Wierzenica 278. PZC przy parafi i pw. Św. Rocha, Wieszczyczyn 279. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi, Wilczyna 280. PZC przy parafi i pw. Św. Jadwigi, Wilkowo Polskie 281. PZC przy parafi i pw. Św. Floriana, Wiry 282. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Wloszakowice 283. PZC przy parafi i pw. Św. Brata Alberta, Wojnowice 284. PZC przy parafi i pw. NMP Niepokalanie Poczętej, Wolsztyn 285. PZC przy parafi i pw. Św. Józefa Opiekuna, Wolsztyn 286. PZC przy parafi i pw. Św. Wawrzyńca, Wonieść 287. PZC przy parafi i pw. Bł. Urszuli Ledóchowskiej, Wronki 288. PZC przy parafi i pw. Św. Katarzyny, Wronki 289. PZC przy parafi i pw. Św. Andrzeja, Wyskoć 290. PZC przy parafi i pw. Św. Michała Archanioła, Wytomyśl 291. PZC przy parafi i pw. Św. Klemensa, Zakrzewo 292. PZC przy parafi i pw. NMP Królowej Korony Polskiej, Zakrzewo 293. PZC przy parafi i pw. Królowej Polski, Zalesie Wielkie 294. PZC przy parafi i pw. Najśw. Serca Pana Jezusa, Zalesie Wlkp PZC przy parafi i pw. Św. Wawrzyńca, Zaniemyśl 296. PZC przy parafi i pw. Narodzenia NMP, Zbarzewo 297. PZC przy parafi i pw. NMP Wniebowzietej, Zbąszyń 298. PZC przy parafi i pw. Św. Floriana, Zielona Wieś 299. PZC przy parafi i pw. Św. Trójcy, Zimnowoda 300. PZC przy parafi i pw. Św. Mikołaja, Żydowo 301. PZC przy parafi i pw. Św. Stanisława Bpa, Żytowiecko SZKOLNE KOŁA 1. SKC Zespół Szkół Rolniczych, Bojanowo 2. SKC Gimnazjum, Bojanowo 3. SKC Szkoła Podstawowa, Buk 5. SKC Szkoła Podstawowa w Chojnie, Chojno 6. SKC Szkoła Podstawowa, Chrustowo 7. SKC Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, Czarnków 8. SKC Szkoła Podstawowa w Czempiniu, Czempiń 9. SKC Szkoła Podstawowa w Głuchowie, Czempiń 10. SKC Gimnazjum nr 2, Gostyń 11. SKC Szkoła Podstawowa nr 1, Gostyń 12. SKC Szkoła Podstawowa w Goli, Jaraczewo 13. SKC Szkoła Podstawowa, Kaczków 14. SKC Gimnazjum, Kościan 15. SKC Gimnazjum, Koziegłowy 16. SKC Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, Krzywiń 17. SKC Gimnazjum nr 8, Leszno 18. SKC Szkoła Podstawowa w Goniembicach, Lipno 19. SKC Gimnazjum, Lubasz 20. SKC Szkoła Podstawowa nr 2, Luboń 21. SKC Gimnazjum nr 1, Luboń 22. SKC Gimnazjum nr 2, Luboń 23. SKC Gimnazjumnr 2, Międzychód 24. SKC Szkoła Podstawowa, Murzynowo Kościelne 25. SKC Szkoła Podstawowa nr 1, Nowy Tomyśl 26. SKC Zespół Szkół Zawodowych i Licealnych, Nowy Tomyśl 27. SKC Szkoła Podstawowa w Chrustowie, Oborniki 28. SKC Zespół Szkół - Szkoła Podstawowa nr 4, Oborniki 29. SKC Szkoła Podstawowa nr 3, Oborniki Wlkp 31. SKC Gimnazjum, Opalenica 32. SKC Liceum Ogólnokształcące, Opalenica 33. SKC Zespół Szkół, Ostroróg 34. SKC Szkoła Podstawowa nr 61, Poznań 35. SKC Szkoła Podstawowa nr 11, Poznań 36. SKC Gimnazjum nr 7, Poznań 37. SKC Szkoła Podstawowa nr 60, Poznań 38. SKC Szkoła Podstawowa nr 20, Poznań 39. SKC Szkoła Podstawowa nr 84, Poznań 40. SKC Gimnazjum nr 9, Poznań 41. SKC Szkoła Podstawowa nr 21, Poznań 42. SKC Liceum Ogólnokształcące nr 3, Poznań 43. SKC Szkoła Podstawowa nr 63, Poznań 44. SKC Zespół Szkół z Oddziałami Sportowymi nr 3, Poznań 45. SKC Gimnazjum nr 56, Poznań 46. SKC Gimnazjum Sióstr Urszulanek, Poznań 47. SKC Szkoła Podstawowa nr 89, Poznań 48. SKC Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 40, Poznań 49. SKC Gimnazjum nr 67, Poznań - Kiekrz 50. SKC Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, Rokietnica 51. SKC Zespół Szkół w Sulęcinku, Sulęcinek 52. SKC Zespół Szkół nr3, Szamotuły 53. SKC Zespół Szkół Samorządowych, Śmigiel 54. SKC Gimnazjum nr 2, Środa Wlkp. 55. SKC Szkoła Podstawowa nr 3, Środa Wlkp. 56. SKC Gimnazjum nr 1, Środa Wlkp. 57. SKC Szkoła Podsawowa, Wolsztyn Magazyn Archidiecezji Poznańskiej GŁOS MAGAZYN ARCHIDIECEZJI POZNAŃSKIEJ Ukazuje się z okazji Tygodnia Miłosierdzia Egzemplarz bezpłatny do użytku wewnętrznego Wydawca: Caritas Archidiecezji Poznańskiej ul. Ostrów Tumski 2, Poznań tel.: , sekretariat@caritaspoznan.pl, fax: Konto bankowe: Zdjęcia: Arch. Caritas, Arch. Lidia Czerwiec, Jan Montowski, Szymon Nowak, Danuta Witkowska, Robert Zieliński.