PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ TY SZKOŁY: TEHNIKUM RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2015

2 Autorzy: mgr inż. Inez Kubicka-Zaczkowska, mgr inż. Marcin Łoziński, mgr inż. Andrzej Wrona Recenzenci: mgr inż. Ryszard Dziubiński, prof. dr hab. inż. Jerzy Kwaśniewski Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa ul. Spartańska 1B rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 2

3 SIS TREŚI 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Z INNYMI ZAWODAMI SZZEGÓŁOWE ELE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Elektrotechnika i elektronika Technologie i konstrukcje mechaniczne Urządzenia dźwigowe Działalność gospodarcza w branży dźwigowej Język obcy w branży dźwigowej omiary elektryczne i elektroniczne Montaż urządzeń dźwigowych Konserwacja urządzeń dźwigowych Organizacja procesów montażu i konserwacji urządzeń dźwigowych raktyki zawodowe...66 ZAŁĄZNIKI:...69 ZAŁĄZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH ZAISANE W ROZORZĄDZENIU W SRAWIE ODSTAWY ROGRAMOWEJ KSZTAŁENIA W ZAWODAH...69 ZAŁĄZNIK 2. OGRUOWANE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH...75 ZAŁĄZNIK 3. USZZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH...84 rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 3

4 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r., Nr 205, poz. 1206) oraz ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 811), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (D z.u. z 2012 r., poz. 7) oraz rozporządzenie MEN z dnia 8 sierpnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2014 r., poz. 1140), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodac h (Dz.U. z 2012 r., poz. 184) oraz rozporządzenie MEN z dnia 16 stycznia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. z 2015 r., poz. 130), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. poz. 204) oraz rozporządzenie MEN z dnia 29 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2014 r., poz. 1993), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. z 2010 r., Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U r., poz. 909), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r., poz. 532), rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy w warunkach współczesnego świata. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo- -społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego podejmowane są działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 4

5 Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Technik urządzeń dźwigowych jest zawodem wprowadzonym do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego w 2015 roku, w związku z tym kształcenie w tym zawodzie może odbywać się w szkołach ponadgimnazjalnych. Z uwagi na konieczność wyposażenia wielu obiektów w urządzenia dźwigowe istnieje potrzeba sukcesywnego przygotowywania specjalistów w zawodzie, zajmujących się montażem i konserwacją urządzeń dźwigowych. Absolwenci szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń dźwigowych będą przygotowani do organizowania i wykonywania prac związanych z montażem i konserwacją urządzeń dźwigowych, takich jak: dźwigów osobowych i towarowych z napędem elektrycznym i hydraulicznym, dźwigów budowlanych i towarowych małych, urządzeń dla osób niepełnosprawnych, schodów i chodników ruchomych. Technicy urządzeń dźwigowych mogą znaleźć zatrudnienie na stanowiskach związanych z montażem urządzeń dźwigowych oraz utrzymaniem prawidłowego funkcjonowania urządzeń dźwigowych. 4. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH W ostatnich latach obserwuje się w naszym kraju dynamiczny rozwój gospodarki związanej z branżą urządzeń dźwigowych. Wraz ze wzrostem postępu technicznego i technologicznego wzrasta zapotrzebowanie na urządzenia dźwigowe montowane w różnych obiektach. Warunki wprowadzania na rynek nowych urządzeń dźwigowych regulują dyrektywy dźwigowa 95/16/WE oraz maszynowa 2006/46/WE. Znaczna część dotychczas eksploatowanych urządzeń wymaga wymiany, modernizacji lub przystosowania ich do obecnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa oraz dostępności dla osób niepełnosprawnych, odpowiednio do obowiązujących wymagań, norm i przepisów. Obecnie w naszym kraju zainstalowanych jest ponad 110 tysięcy dźwigów osobowych i towarowo-osobowych. Należy pamiętać również o znacznej liczbie dźwigów towarowych, urządzeń dla niepełnosprawnych oraz schodów i chodników ruchomych. Liczba ta stale wzrasta. Każdego roku Urząd Dozoru Technicznego rejestruje kilka tysięcy nowych urządzeń. Większość nowo montowanych urządzeń stanowią dźwigi z napędem elektrycznym. Dźwigi z napędem hydraulicznym stanowią obecnie niewielki odsetek urządzeń wprowadzanych na rynek. race związane z konserwacją urządzeń dźwigowych, schodów i chodników ruchomych mogą być wykonywane jedynie przez osoby posiadające odpowiednie zaświadczenie kwalifikacyjne wydawane przez jednostki UDT po zdaniu egzaminu przed komisją kwalifikacyjną. Wiąże się to z zapotrzebowaniem na specjalistów posiadających kwalifikacje w zakresie montażu i konserwacji urządzeń dźwigowych. Warunki eksploatacji urządzeń transportu bliskiego w tym dźwigów, schodów i chodników ruchomych w olsce reguluje rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 29 października 2003 r. (Dz.U. z 2003 r., Nr 193, poz. 1890). Określa ono między innymi formy dozoru technicznego oraz terminy badań okresowych jak również terminy wykonywania przeglądów konserwacyjnych. 5. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Z INNYMI ZAWODAMI rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 5

6 odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Technik urządzeń dźwigowych nie posiada wspólnej kwalifikacji z innym zawodem. Technik urządzeń dźwigowych posiada efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(E.a), KZ(E.c) oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(M.a). Zawody, które mają wspólne umiejętności KZ(E.a) to: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego, mechanik motocyklowy, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik urządzeń dźwigowych. Zawody, które mają wspólne umiejętności KZ(E.a) to: technik elektronik, technik elektryk, technik mechatronik, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik urządzeń dźwigowych. Zawody, które mają wspólne umiejętności KZ(M.a) to: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik- -jubiler, mechanik motocyklowy, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik urządzeń dźwigowych. 6. SZZEGÓŁOWE ELE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń dźwigowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania urządzeń 2) oceniania stanu technicznego urządzeń 3) wykonywania czynności związanych z obsługą i konserwacją urządzeń 4) dokonywania modernizacji urządzeń 5) organizowania prac związanych z montażem, obsługą, konserwacją i modernizacją urządzeń dźwigowych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik urządzeń dźwigowych, na które składają się: 1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS, OMZ); 2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz mechanicznego i górniczo-hutniczego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(E.a), KZ(E.c), KZ(M.a); 3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie: E.28. Montaż i konserwacja urządzeń dźwigowych 650 godz., E.29. Organizacja prac związanych z budową, montażem i konserwacją urządzeń dźwigowych 150 godz. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 6

7 7. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM Dla zawodu technik urządzeń dźwigowych wybrano przedmioty w zakresie rozszerzonym matematyka i fizyka. 8. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. W zakresie matematyki uczeń na wcześniejszym etapie kształcenia powinien opanować takie umiejętności, jak: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie (także z wykorzystaniem kalkulatora) liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych, zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne, zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe, zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb, obliczać wartości nieskomplikowanych wyrażeń arytmetycznych, procent danej liczby, liczbę na podstawie procentu, wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych. W ramach programu przedmiotu podstawy przedsiębiorczości uczeń powinien opanować wiedzę dotyczącą mechanizmów funkcjonowania gospodarki rynkowej oraz związanych z nią instytucji takich jak: bank centralny, banki komercyjne, giełda papierów wartościowych, firmy ubezpieczeniowe, a także fundusze inwestycyjne i emerytalne itp. oraz poznać z podstawowe zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej. odczas realizacji programu nauczania edukacja dla bezpieczeństwa uczeń powinien opanować wiedzę dotyczącą: udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, rozpoznawania zagrożeń zdrowia i życia w sytuacjach kryzysowych (podczas pożaru, powodzi, paniki itp.) oraz prowadzenia działań ratowniczych. 9. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 7

8 Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne przeznaczonych jest minimum 735 godzin i na kształcenie zawodowe praktyczne przeznaczonych jest 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik urządzeń dźwigowych minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 450 godz. na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów, a także efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno- -elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz mechanicznego i górniczo-hutniczego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów; 650 godz. na kształcenie w ramach kwalifikacji E.28. Montaż i konserwacja urządzeń 150 godz. na kształcenie w ramach kwalifikacji E.29. Organizacja prac związanych z budową, montażem i konserwacją urządzeń dźwigowych. Tabela. lan nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Liczba godzin Klasa w okresie nauczania* I II III IV tygodniowo łącznie I II I II I II I II Kształcenie zawodowe teoretyczne 1. Elektrotechnika i elektronika , Technologie i konstrukcje mechaniczne , Urządzenia dźwigowe Działalność gospodarcza w branży dźwigowej Język obcy w branży dźwigowej Łączna liczba godzin na kształcenia zawodowe teoretyczne Kształcenie zawodowe praktyczne** 6. omiary elektryczne i elektroniczne Montaż urządzeń dźwigowych Konserwacja urządzeń dźwigowych Organizacja procesów montażu i konserwacji urządzeń dźwigowych Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego ***raktyki zawodowe 4 tyg. 2 tyg. 160 * do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego; ** zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. *** W całym cyklu kształcenia praktyki zawodowe w wymiarze 240 godzin: 160 godzin (poza planem nauczania) oraz 80 godzin. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację E.28. Montaż i konserwacja urządzeń dźwigowych odbywa się pod koniec klasy trzeciej. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 8

9 Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację E.29. Organizacja prac związanych z budową, montażem i konserwacją urządzeń dźwigowych odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 9

10 Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu technik urządzeń dźwigowych Liczba godzin Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych Nazwa działu programowego przeznaczona na dział 1.1. Obwody elektryczne prądu stałego Elektrotechnika i elektronika (195 godzin) 2. Technologie i konstrukcje mechaniczne (255 godzin) 3. Urządzenia dźwigowe (240 godzin) 4. Działalność gospodarcza w branży dźwigowej (30 godzin) 1.2. Obwody elektryczne prądu zmiennego Instalacje i maszyny elektryczne Elementy i układy elektroniczne Bezpieczeństwo i higiena pracy Rysunek techniczny maszynowy odstawy technologii wytwarzania Budowa urządzeń dźwigowych Technologia montażu urządzeń dźwigowych Technologia konserwacji urządzeń dźwigowych odstawy prawne działalności gospodarczej rowadzenie przedsiębiorstwa branży dźwigowej Język obcy w branży dźwigowej (30 godzin) 5.1. osługiwanie się językiem obcym zawodowym omiary elektryczne i elektroniczne (150 godzin) 7. Montaż urządzeń dźwigowych (210 godzin) 8. Konserwacja urządzeń dźwigowych (240 godzin) 9. Organizacja procesów montażu i konserwacji urządzeń dźwigowych (150 godzin) 6.1. omiary w układach elektrycznych omiary w układach elektronicznych Montaż i modernizacja urządzeń dźwigowych Odbiór urządzeń dźwigowych rzeglądy konserwacyjne urządzeń dźwigowych Ocena stanu technicznego urządzeń dźwigowych po konserwacji lanowanie i organizacja prac montażowych lanowanie i organizacja prac konserwacyjnych 75 raktyki zawodowe (240 godzin) ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W ZAWODZIE TEHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYH W programie nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko. 1. Elektrotechnika i elektronika 1.1. Obwody elektryczne prądu stałego 1.2. Obwody elektryczne prądu zmiennego 1.3. Instalacje i maszyny elektryczne 1.4. Elementy i układy elektroniczne rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 10

11 1.1. Obwody elektryczne prądu stałego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczn a Materiał nauczania KZ(E.a)(1)1 scharakteryzować wielkości fizyczne stosowane w elektrotechnice; B Wielkości fizyczne i jednostki stosowane KZ(E.a)(6)1 rozpoznać elementy układów elektrycznych; A w elektrotechnice. KZ(E.a)(6)3 scharakteryzować elementy obwodów elektrycznych; B ole elektryczne energia pola elektrycznego, prawo KZ(E.a)(8)3 określić parametry elementów elektrycznych obwodów prądu oulomba, natężenie pola elektrycznego, potencjał B stałego; i napięcie elektryczne, pojemność elektryczna. KZ(E.a)(5)1 wyjaśniać podstawowe prawa z zakresu elektrotechniki; A Kondensatory rodzaje, połączenia. KZ(E.a)(7)1 rozpoznać symbole graficzne stosowane na schematach ideowych Rezystory rodzaje, połączenia. A i montażowych; ole magnetyczne energia pola magnetycznego, KZ(E.a)(2)1 wyjaśnić zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym właściwości pola magnetycznego, wielkości B i elektromagnetycznym; charakteryzujące pole magnetyczne, podstawowe prawa KZ(E.a)(2)2 scharakteryzować zjawiska zachodzące podczas przepływu prądu B pola magnetycznego. stałego; Właściwości magnetyczne materiałów. KZ(E.a)(1)3 posłużyć się pojęciami dotyczącymi obwodów elektrycznych; B ewki indukcyjne parametry, połączenia. KZ(E.a)(5)2 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania rąd elektryczny prawo Ohma, moc, energia. wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego; rzepływ prądu elektrycznego w różnych środowiskach. KZ(E.a)(7)4 sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych; Źródła energii elektrycznej. KS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; Elementy i budowa obwodów prądu stałego. KS(4)1 przejawić gotowość do ciągłego uczenia się; Symbole graficzne stosowane w obwodach prądu stałego. KS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikowania się. Rezystancja i konduktancja przewodnika. rawa Kirchhoffa. Metody regulacji prądu i napięcia. Moc i energia prądu stałego. ołączenia rezystorów. Dzielnik napięcia. Bilans mocy. Metody obliczania obwodów rozgałęzionych prądu stałego. lanowane ćwiczenia / zadania 1. Rozpoznawanie elementów obwodów elektrycznych Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie rozpoznanie elementów obwodów prądu stałego na podstawie schematów oraz prezentacji multimedialnych oraz dokonanie ich charakterystyki. 2. Obliczanie wartości prądów w określonym obwodzie elektrycznym rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 11

12 1.1. Obwody elektryczne prądu stałego Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie obliczenie wartości prądów obwodu elektrycznego na podstawie przygotowanego przez nauczyciela schematu oraz podanych parametrów. Wskazane jest, aby uczniowie dokonali analizy otrzymanych wyników obliczeń oraz określili wpływ zmiany wartości poszczególnych parametrów rezystancji na wartość prądu płynącego w określonym obwodzie elektrycznym. Uczniowie mogą wykonać ćwiczenie indywidualnie lub w kilkuosobowych zespołach. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w stanowisko komputerowe przeznaczone dla nauczyciela i projektor multimedialny. Środki dydaktyczne Elementy obwodów elektrycznych, katalogi, schematy ideowe i montażowe, czasopisma branżowe, teksty przewodnie, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące obwodów prądu stałego. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń. Szczególnie zaleca się stosowanie ćwiczeń umożliwiających kształtowanie umiejętności obliczania wielkości elektrycznych wykorzystywanych w dalszym procesie kształcenia. odczas realizacji programu zaleca się korzystanie z wiedzy i umiejętności uczniów nabytych we wcześniejszych etapach kształcenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w kilku osobowych zespołach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów zaleca się stosowanie następujących metod: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. o zakończeniu realizacji działu programowego zaleca się przeprowadzenie testu dydaktycznego z zakresu całego działu programowego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 12

13 1.1. Obwody elektryczne prądu stałego dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 13

14 1.2. Obwody elektryczne prądu zmiennego Uszczegółowione efekty kształcenia oziom wymagań Kategoria Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna Materiał nauczania KZ(E.a)(8)4 określić parametry elementów elektrycznych obwodów prądu zmiennego; B rzebiegi sinusoidalne prądu zmiennego. KZ(E.a)(2)3 scharakteryzować zjawiska zachodzące podczas przepływu prądu zmiennego; Wielkości charakteryzujące przebieg sinusoidalny. Liczby zespolone. KZ(E.a)(3)1 scharakteryzować wielkości fizyczne obwodów prądu jednofazowego; B Elementy idealne R, L, w obwodzie prądu KZ(E.a)(3)2 scharakteryzować wielkości fizyczne obwodów prądu trójfazowego; B sinusoidalnego. KZ(E.a)(4)2 określić wartości przesunięcia fazowego przebiegów sinusoidalnych prądu Dwójnik szeregowy i równoległy RL, R, RL. i napięcia; Rezonans szeregowy i równoległy. KZ(E.a)(5)3 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania wielkości B Moc prądu sinusoidalnego. elektrycznych w obwodach prądu zmiennego; Napięcia przemienne trójfazowe. KZ(E.a)(5)4 obliczyć parametry obwodów prądu zmiennego; Wielkości prądu zmiennego trójfazowego. KZ(E.a)(3)3 obliczyć wartości wielkości elektrycznych obwodów prądu zmiennego; ołączenie odbiornika w gwiazdę i trójkąt. KZ(E.a)(4)1 obliczyć wartości parametrów przebiegów sinusoidalnych typu y = Zastosowanie układów trójfazowych Asin(ωt+φ); symetrycznych i niesymetrycznych. KZ(E.a)(7)3 odczytać schematy montażowe i ideowe układów elektrycznych; Moce w obwodach trójfazowych. B Obliczanie parametrów obwodu prądu KZ(E.c)(1)1 wykonać obliczenia matematyczne na liczbach zespolonych; zmiennego. KZ(E.c)(1)2 obliczyć parametry obwodów prądu zmiennego z zastosowaniem liczb zespolonych; KS(3)2 przewidzieć skutki podejmowanych działań; KS(6)1 skorzystać z możliwości aktualizowania wiedzy. lanowane ćwiczenia / zadania 1. Wyznaczanie wartości impedancji Z oraz obliczanie napięć na poszczególnych elementach obwodu elektrycznego prądu zmiennego Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie obliczenie impedancji Z, prądu oraz napięć na poszczególnych elementach obwodu szeregowego RL. Ćwiczenie to uczniowie powinni wykonać na podstawie przygotowanego przez nauczyciela schematu oraz określonych parametrów. Uczniowie mogą wykonać ćwiczenie indywidualnie lub w kilkuosobowych zespołach. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 14

15 1.2. Obwody elektryczne prądu zmiennego 2. Odczytywanie symboli graficznych stosowanych na schematach montażowych i ideowych Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie rozpoznanie poszczególnych elementów obwodów prądu zmiennego na podstawie symboli graficznych zamieszczonych na schematach montażowych i ideowych, oraz dokonanie charakterystyki wybranego elementu. Uczniowie mogą wykonać ćwiczenie indywidualnie lub w kilkuosobowych zespołach. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w stanowisko komputerowe przeznaczone dla nauczyciela i projektor multimedialny. Środki dydaktyczne Elementy obwodów elektrycznych, modele dydaktyczne obwodów elektrycznych, elementy elektroniczne, katalogi branżowe, schematy ideowe i montażowe, czasopisma branżowe, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące obwodów prądu zmiennego, zestawy zadań i ćwiczeń. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest stosowanie metod podających i problemowych. Szczególnie zaleca się stosowanie wykładu informacyjnego oraz ćwiczeń umożliwiających rozpoznawanie elementów obwodów elektrycznych oraz symboli graficznych stosowanych na montażowych i ideowych schematach, a także kształtowanie umiejętności obliczania wielkości elektrycznych wykorzystywanych w dalszym procesie kształcenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w kilku osobowych zespołach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów zaleca się stosowanie następujących metod: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. o zakończeniu realizacji działu programowego zaleca się przeprowadzenie testu dydaktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 15

16 1.3. Instalacje i maszyny elektryczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KZ(E.a)(1)4 posłużyć się terminologią dotyczącą instalacji i maszyn elektrycznych; oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna KZ(E.a)(6)5 rozpoznać rodzaje instalacji elektrycznych; A KZ(E.a)(6)6 scharakteryzować rodzaje i elementy instalacji elektrycznych; B KZ(E.a)(8)2 scharakteryzować parametry instalacji elektrycznych; B KZ(E.a)(6)7 sklasyfikować maszyny prądu stałego i zmiennego; A KZ(E.a)(6)8 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; B KZ(E.a)(2)4 scharakteryzować zjawiska zachodzące w maszynach elektrycznych; B KZ(E.a)(8)1 scharakteryzować parametry maszyn prądu stałego i zmiennego; B KZ(E.a)(7)6 określić sposoby zasilania maszyn elektrycznych; KS(2)1 zaproponować możliwości rozwiązywania problemów; KS(3)4 rozwiązać problemy powstające podczas realizacji zadań zawodowych; D KS(4)2 przejawić chęć doskonalenia się; KS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikowania się; KS(10)2 podjąć pracę w zespole zadaniowym. B A Materiał nauczania Rodzaje i budowa instalacji elektrycznych. arametry techniczne instalacji elektrycznych. Układy sieci i instalacji elektrycznych. rzewody i kable elektryczne rodzaje, budowa, oznaczenia, parametry. Sposoby łączenia przewodów elektrycznych. Zabezpieczenie instalacji elektrycznych. Osprzęt elektroinstalacyjny. Źródła światła rodzaje, parametry. Łączniki. Styczniki. Klasyfikacja maszyn elektrycznych. Zjawiska fizyczne występujące w maszynach elektrycznych. Budowa maszyn elektrycznych. Maszyny komutatorowe klasyfikacja, budowa, zasada działania, zastosowanie, parametry. Transformatory budowa, rodzaje, zastosowanie, parametry i zasada działania. Maszyny indukcyjne klasyfikacja, budowa, zasada działania, parametry, zastosowanie. Maszyny synchroniczne budowa, rodzaje, zastosowanie, parametry i zasada działania. Maszyny specjalne prądu stałego i zmiennego. lanowane ćwiczenia / zadania 1. Rozpoznawanie elementów instalacji elektrycznej Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie rozpoznanie elementów instalacji elektrycznej zasilającej urządzenie dźwigowe, na podstawie dokumentacji technicznej oraz określenie ich funkcji. Uczniowie powinni pracować w zespołach 2-3-osobowych. 2. Rozpoznawanie rodzajów maszyn elektrycznych i określanie parametrów ich pracy Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie rozpoznanie rodzajów maszyn elektrycznych i określenie parametrów ich pracy na podstawie tabliczek znamionowych. Uczniowie mogą wykonać ćwiczenie indywidualnie lub w kilkuosobowych zespołach. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 16

17 1.3. Instalacje i maszyny elektryczne Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w stanowisko komputerowe przeznaczone dla nauczyciela i projektor multimedialny. Środki dydaktyczne rzewody i kable elektryczne, łączniki, styczniki, modele dydaktyczne instalacji oraz maszyn elektrycznych, elementy elektryczne i elektroniczne, katalogi układów elektrycznych i elektronicznych, schematy ideowe i montażowe, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne przedstawiające rodzaje instalacji elektrycznych oraz budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych. Zalecane metody dydaktyczne W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie następujących metod: wykładu informacyjnego, pokazu z objaśnieniem, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń. Wykonywanie ćwiczeń ma na celu kształtowanie umiejętności skutecznego komunikowania się, efektywnego współdziałania w zespole, radzenia sobie w sytuacjach problemowych, a także organizowania i oceniania własnej pracy. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w kilku osobowych zespołach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów zaleca się stosowanie następujących metod: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. o zakończeniu realizacji programu zaleca się przeprowadzenie testu dydaktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Elementy i układy elektroniczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KZ(E.a)(1)2 posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów i układów elektronicznych; oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna KZ(E.a)(6)2 rozpoznać materiały półprzewodnikowe i określić ich właściwości; B KZ(E.a)(6)4 scharakteryzować rodzaje elementów i układów elektronicznych; KZ(E.a)(7)2 rozpoznać symbole graficzne elementów i układów elektronicznych; B KZ(E.a)(8)5 scharakteryzować parametry elementów elektronicznych; A KZ(E.a)(2)5 wyjaśnić zjawiska związane z przepływem prądu w elementach i układach elektronicznych; KZ(E.a)(5)5 obliczyć wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych; KZ(E.a)(7)5 sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektronicznych; KS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; B Materiał nauczania Materiały półprzewodnikowe. Klasyfikacja elementów i układów elektronicznych. Oznaczenia elementów elektronicznych. Bezzłączowe elementy elektroniczne. Diody półprzewodnikowe. Tranzystory. ółprzewodnikowe elementy przełączające. Elementy i podzespoły optoelektroniczne. Układy scalone. Filtry rodzaje, parametry. Układy prostownicze. Stabilizatory. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 17

18 1.4. Elementy i układy elektroniczne KS(2)2 wykonać konsekwentnie i kreatywnie realizowane zadania; D KS(4)1 przejawić gotowość do ciągłego uczenia się. lanowane ćwiczenia / zadania 1. Rozpoznawanie elementów układów elektronicznych Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie rozpoznanie elementów układów elektronicznych i określanie ich funkcji na podstawie schematów oraz prezentacji multimedialnych. Uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w 2-3-osobowych zespołach. Wzmacniacze. Generatory. Klasyfikacja układów cyfrowych. Systemy zapisu liczb. Bramki logiczne. Układy kombinacyjne. Układy sekwencyjne. rzetworniki A/ oraz /A. rzerzutniki i rejestry. amięć RAM i ROM. Mikroprocesory, mikrokontrolery. 2. Sporządzanie schematów układów elektronicznych Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie sporządzenie schematów układów kombinacyjnych z zastosowaniem bramek logicznych, na podstawie opisu działania przykładowego układu. Uczniowie mogą wykonać ćwiczenie w zespołach 2-3-osobowych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w stanowisko komputerowe przeznaczone dla nauczyciela i projektor multimedialny. Środki dydaktyczne Katalogi elementów i układów elektronicznych, elementy elektroniczne schematy ideowe i montażowe, układy demonstracyjne, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące elementów i układów elektronicznych, plansze poglądowe, zestawy zadań i ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń. Zalecane metody dydaktyczne odczas realizacji programu działu proponuje się stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z objaśnieniem, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń. Ćwiczenia zamieszczone w programie stanowią propozycję, którą można wykorzystać w procesie kształcenia. Nauczyciel może zaplanować inne ćwiczenia o zróżnicowanym stopniu trudności, dostosowując ich zakres i poziom do potrzeb edukacyjnych uczniów oraz wyposażenia pracowni dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w kilku osobowych grupach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów zaleca się stosowanie następujących metod: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. o zakończeniu realizacji programu działu zaleca się przeprowadzenie testu dydaktycznego. W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić wszystkie stosowane metody sprawdzania efektów kształcenia. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 18

19 1.4. Elementy i układy elektroniczne Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2. Technologie i konstrukcje mechaniczne 2.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy 2.2. Rysunek techniczny maszynowy 2.3. odstawy technologii wytwarzania 2.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy Uszczegółowione efekty kształcenia oziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna BH(1)1 wyjaśnić pojęcia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; B rawna ochrona pracy. BH(1)2 posłużyć się terminologią dotyczącą ochrony przeciwporażeniowej oraz ochrony Wymagania dotyczące pomieszczeń pracy. B środowiska; Wymagania dotyczące pomieszczeń higieniczno- BH(1)3 scharakteryzować wymagania dotyczące ergonomii; B -sanitarnych. Wymagania bezpieczeństwa dotyczące BH(2)1określić funkcje instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony stanowisk pracy. środowiska w olsce; Wymagania bezpieczeństwa dotyczące BH(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy procesów pracy. i ochrony środowiska w olsce; Bezpieczna praca z urządzeniami elektrycznymi. BH(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy Ochrona przeciwporażeniowa. i ochrony środowiska w olsce; Zagrożenia dotyczące urządzeń elektrycznych. BH(3)1 scharakteryzować prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa B Zagrożenia pożarowe. i higieny pracy; rzepisy i zasady dotyczące ochrony BH(3)2 scharakteryzować prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa B przeciwpożarowej. i higieny pracy; zynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne BH(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków występujące w procesie pracy. pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej BH(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników stosowane podczas prac montażowych w środowisku pracy; i konserwacyjnych urządzeń dźwigowych. BH(4)2 rozpoznać czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy oraz określić ich B Ergonomia pracy. źródła; rzepisy dotyczące ochrony środowiska. BH(5)1 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników A rocedury udzielania pierwszej pomocy osobom w środowisku pracy; poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz BH(6)3 scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm w stanach zagrożenia zdrowia i życia. człowieka; BH(6)2 określić skutki działania prądu elektrycznego na organizm człowieka; B rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 19

20 2.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy BH(5)2 określić sposoby zapobiegania zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych; BH(6)1 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BH(7)1 przygotować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(7)2 zastosować zasady bezpiecznej pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych przy pracach montażowych i konserwacyjnych urządzeń BH(8)2 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania praca montażowych i konserwacyjnych urządzeń BH(9)1 scharakteryzować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska stosowane podczas montażu B i konserwacji urządzeń BH(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas montażu i konserwacji urządzeń BH(10)1 wyjaśnić zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; B BH(10)2 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. D lanowane ćwiczenia / zadania 1. Analizowanie instrukcji obsługi urządzeń elektrycznych Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie określenie potencjalnych zagrożeń podczas użytkowania różnych urządzeń elektrycznych na podstawie analizy instrukcji obsługi. Uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w 2-3-osobowych zespołach. 2. Opracowywanie algorytmu postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie zaplanowanie czynności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy osobie poszkodowanej w wyniku upadku z wysokości, na podstawie opisu sytuacji oraz innych dostępnych materiałów. o zakończeniu ćwiczenia uczniowie powinni zaprezentować opracowane w zespołach algorytmy postępowania. Uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie lub w 2-3-osobowych zespołach. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni dydaktycznej wyposażonej w stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu przeznaczone dla nauczyciela oraz urządzenie multimedialne. Środki dydaktyczne Kodeks pracy, ustawy i rozporządzenia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawnictwa z zakresu ochrony środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz konserwacji i montażu urządzeń dźwigowych, instrukcje obsługi urządzeń elektrycznych, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeń występujących procesie pracy. rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 20

21 2.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się zaleca się stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, metody przypadków, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń. Wskazana jest projekcja filmu dydaktycznego obrazującego podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi urządzeń dźwigowych. Realizacja programu działu ma na celu kształtowanie umiejętności przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej oraz grupowej. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosowanie: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Rysunek techniczny maszynowy Uszczegółowione efekty kształcenia oziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna KZ(M.a)(1)1 określić znormalizowane elementy rysunku technicznego; Rysunek techniczny rodzaje, schematy, wykresy, rysunki KZ(M.a)(1)2 scharakteryzować rodzaje rzutowania; A konstrukcyjne wykonawcze, rysunki podzespołów i zespołów. KZ(M.a)(1)3 wyjaśnić zasady rzutowania; A Rzutowanie prostokątne. KZ(M.a)(1)4 zastosować zasady wymiarowania; Rzutowanie aksonometryczne. KZ(M.a)(1)5 zastosować zasady wykonywania przekrojów; B rzekroje rysunkowe. KZ(M.a)(6)1 określić tolerancje wymiarów na podstawie wielkości odchyłek; A Zasady wymiarowania. Szkice części maszyn. KZ(M.a)(6)2 scharakteryzować rodzaje pasowań; A Zasady doboru tolerancji wymiarowych, pasowań oraz KZ(M.a)(6)3 dobrać tolerancje wymiarów; chropowatości powierzchni. KZ(M.a)(6)4 określić pasowania współpracujących ze sobą części; Oznaczenia tolerancji, pasowań i chropowatości KZ(M.a)(6)5 oznaczyć tolerancje i pasowania na rysunkach technicznych; powierzchni na szkicach i rysunkach technicznych. KZ(M.a)(2)1 sporządzić szkice elementów maszyn z zachowaniem proporcji; KZ(M.a)(2)2 zastosować uproszczenia rysunkowe; KZ(M.a)(3)1 sporządzić rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych; KZ(M.a)(3)2 zastosować normy dotyczące rysunku technicznego; KZ(M.a)(18)1 posłużyć się programami komputerowymi wspomagającymi wykonywanie zadań; rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 21 Sporządzanie rysunków technicznych z wykorzystaniem programów komputerowych: obsługa podstawowych poleceń, zastosowanie poleceń rysunkowych do realizacji zadań rysunkowych, tworzenie warstw, stylów tekstu i wymiarowania, zastosowanie poleceń modyfikacji do realizacji zadań rysunkowych,

22 2.2. Rysunek techniczny maszynowy KS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; KS(2)1 zaproponować możliwości rozwiązywania problemów; KS(3)1 zaplanować realizację zadań i przedsięwzięć; KS(6)1 skorzystać z możliwości aktualizowania wiedzy. lanowane ćwiczenia / zadania 1. Sporządzanie szkiców części maszyn Opis pracy: Zadaniem uczniów będzie sporządzenie szkicu wybranej części maszyny na podstawie modelu dydaktycznego. Uczniowie mogą wykonywać ćwiczenie indywidualnie. zastosowanie poleceń do realizacji zadań rysunkowych, modyfikacja rysunków, oraz elementów ich opisu z zastosowaniem norm rysunkowych, konfiguracja rysunku do wydruku w postaci elektronicznej i papierowej, metody przesyłania rysunków drogą elektroniczną. 2. Wykonywanie rysunku technicznego z wykorzystaniem programu komputerowego Zadaniem uczniów będzie sporządzenie rysunku technicznego części maszyny z zastosowaniem programu komputerowego wspomagającego wykonywanie rysunków, na postawie wcześniej wykonanego szkicu. Uczniowie powinni wykonać zadanie indywidualnie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni mechaniki, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem oraz z projektorem multimedialnym; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu. Środki dydaktyczne omoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, pakiet programów biurowych, programy komputerowe wspomagające projektowanie, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego, modele części maszyn, części maszyn i urządzeń, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, narzędzia i przyrządy pomiarowe, normy dotyczące rysunku technicznego maszynowego, katalogi. Zalecane metody dydaktyczne odczas realizacji programu działu zaleca się stosowanie wykładu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem oraz ćwiczeń. W trakcie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien zwrócić uwagę na poprawność i staranność wykonywania rysunków technicznych oraz umiejętność posługiwania się oprogramowaniem komputerowym wspomagającym wykonywanie rysunków. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z zastosowaniem zróżnicowanych form nauczania. Ćwiczenia z wykorzystaniem programów komputerowych powinny być wykonywane w grupie do 16 osób na indywidualnych stanowiskach komputerowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosowanie następujących metod sprawdzania: sprawdzianów ustnych, sprawdzian pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji czynności uczniów wykonywanych podczas ćwiczeń. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wszystkie zastosowane metody sprawdzania efektów kształcenia oraz wykonanie i prezentacje wykonanych rysunków technicznych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, rogram nauczania dla zawodu technik urządzeń dźwigowych o strukturze przedmiotowej 22