Załącznik do uchwały Nr / /07 Rady Powiatu Konińskiego. Starosta Koniński

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr / /07 Rady Powiatu Konińskiego z dnia Starosta Koniński PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Z TERENU POWIATU KONIŃSKIEGO na lata stanowiący integralną część Planu gospodarki odpadami dla powiatu konińskiego, będącego częścią składową Programu ochrony środowiska dla Powiatu Konińskiego na lata , z uwzględnieniem perspektywy na lata LISTOPAD 2007r `

2 SPIS TREŚCI 1 Wprowadzenie 3 2 Szkodliwość azbestu dla zdrowia ludzkiego 4 3 Inwentaryzacja materiałów azbestowych na terenie powiatu konińskiego 5 4 Założenia finansowe usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego w 2008r 6 5 Finansowe aspekty realizacji programu w roku Założenia finansowe usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego w latach Finansowe aspekty realizacji programu w roku Sposób rozliczania 10 8 Warunki konieczne do spełnienia przez podmiot dokonujący, demontażu i transportu do miejsc unieszkodliwiania 13 9 Podsumowanie Załączniki15 Spis załączników 1 Wniosek o udzielenie dofinansowania ze środków Funduszu na pomoc przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest 2 Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest 3 Druk: karty ewidencji karty przekazania odpadów, potwierdzenie usunięcia i unieszkodliwiania odpadów azbestowych Aktualne wzory druków - wg Dziennika Ustaw Nr 30 poz 213 z 2006r 4 Wykaz podstawowych aktów prawnych dot azbestu obowiązujących w Polsce 2

3 1 Wprowadzenie Na świecie znanych jest ponad 5 tys wyrobów, do produkcji których używano azbestu Są to głównie wyroby stosowane w budownictwie jako pokrycia dachowe, osłony elewacyjne ścian, przewody kominowe, rury wodociągowe i kanalizacyjne oraz elementy izolacyjne Azbest wykorzystywany był również między innymi przy produkcji sprzętu gospodarstwa domowego, np kuchenek, piecyków elektrycznych i gazowych, opiekaczy, suszarek do włosów oraz siatek azbestowych Surowca tego używano także do produkcji farb, pokostów, klejów, smarów, płytek i wykładzin podłogowych oraz koców gaśniczych W Polsce nie występują złoża azbestu nadające się do górniczej eksploatacji Azbest stosowany dawniej do produkcji w naszym kraju importowano głównie z byłego ZSRR i Kanady W latach 70 ubiegłego wieku sprowadzano do kraju ok 100 tys ton azbestu rocznie, który wykorzystywano przede wszystkim (ok 85 %) do wyrobu materiałów budowlanych, pokryć dachowych oraz elewacji budynków Szacuje się, że na dachach i fasadach budynków oraz w obiektach przemysłowych zamontowanych jest blisko 1350 mln m 2 płyt azbestowych, z czego blisko 90 % stanowią dachowe płyty faliste, zwane popularnie eternitem W 1980r z płyt azbestowo-cementowych wykonanych było ok 45 % pokryć dachowych i fasadowych Po 15 latach udział tych płyt w nowobudowanych pokryciach dachowych, zmniejszył się o 30% Znaczącą pozycję w bilansie wyrobów azbestowych stanowią znajdujące się w ziemi i budynkach rury azbestowo-cementowe Szacuje się, że jest ich ok 600 tys ton Znaczna ilość wyrobów azbestowych stosowana jest w hutnictwie i przemyśle ceramicznym Jest to ok 60 tys ton Masę będących w użyciu wyrobów małogabarytowych, takich jak uszczelki, kształtki, okładziny hamulcowe czy wyroby włókiennicze, ocenia się na 100 tys ton Celem Programu jest doprowadzenie do stopniowej eliminacji wyrobów zawierających azbest z otoczenia człowieka oraz ich bezpieczne i prawidłowe unieszkodliwienie W programie opisano ogólne mechanizmy oraz zasady pomocy, której Powiat zamierza udzielić osobom decydującym się na usunięcie elementów zawierających azbest z budynków lub budowli Pomoc ta ma na celu zachęcić do podejmowania tego rodzaju działań oraz zmniejszyć ryzyko związane z nieprawidłowym ich wykonaniem 3

4 2 Szkodliwość azbestu dla zdrowia ludzkiego Azbest to nazwa minerału włóknistego występującego w przyrodzie, który wykazuje znaczną wytrzymałość na rozciąganie, źle przewodzi ciepło, ma właściwości dźwiękochłonne i jest względnie odporny na działanie czynników chemicznych Te właściwości azbestu sprawiły, że stał się on materiałem bardzo rozpowszechnionym w naszym otoczeniu, znajdując zastosowanie przy wytwarzaniu całej gamy wyrobów przemysłowych, jak i produktów używanych w życiu codziennym Wśród wyrobów azbestowych można wydzielić dwie grupy produktów: wyroby miękkie - których gęstość objętościowa jest mniejsza niż 1000kg/m 3, to słabo związane produkty azbestowe o wysokim, ponad 60% udziale azbestu w produkcie oraz niskiej zawartości substancji wiążącej, do których zaliczamy między innymi: tynki, maty, płyty azbestowe, materiały izolujące, papy wyroby twarde - których gęstość objętościowa jest większa niż 1000kg/m 3, zawierające wysoki udział substancji wiążącej, zaś niski (poniżej 15%) udział azbestu, do których należą płyty faliste i płaskie, rury wodociągowe, elementy kanalizacji Spójność włókien azbestowych w tych wyrobach jest tak wysoka, że praktycznie nie uwalniają się one do środowiska (wyjątkiem jest obróbka np cięcie lub proces niszczenia mechanicznego wyrobu) Wyroby azbestowe będące w dobrym stanie technicznym oraz odpowiednio zabezpieczone nie stanowią istotnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego Zagrożenie jednak pojawia się wówczas, gdy zaistnieją warunki stwarzające możliwości uwalniania się włókien azbestowych do otoczenia Do sytuacji takich dochodzi najczęściej w wyniku poddawania elementów azbestowych obróbce mechanicznej, jak również wskutek naruszania struktury wyrobu spowodowanej naturalnym starzeniem się materiału oraz pod wpływem oddziaływania czynników atmosferycznych Azbest jest zaliczany do dziesięciu najgroźniejszych substancji zanieczyszczających na ziemi W związku z tym, azbest znajduje się w wykazie opracowanym przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, jako niebezpieczna substancja chemiczna o udowodnionym działaniu rakotwórczym dla człowieka Badania naukowe udowodniły, że azbest stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia w następstwie długotrwałego narażania dróg oddechowych na wdychanie jego włókien 4

5 Największe zagrożenie dla organizmu ludzkiego stanowią włókna respirabilne, czyli takie, które mogą występować w postaci trwałego aerozolu w powietrzu i przedostawać się z wdychanym powietrzem do organizmu Są one dłuższe od 5 mikrometrów, mają grubość nie większą niż 3 mikrometry i stosunek długości do średnicy mniejszy niż 3: 1 Włókna te wdychane do pęcherzyków płucnych, nie mogą już być wydalone Ich szkodliwe działanie może ujawnić się dopiero po wielu latach w postaci następujących schorzeń: pylica azbestowa (azbestoza), międzybłonniaki opłucnej i rak płuc Im więcej jest włókien w powietrzu, którym oddychamy, tym większe jest ryzyko zachorowania na choroby wywołane azbestem 3 Inwentaryzacja materiałów azbestowych występujących na terenie powiatu konińskiego Wydział Ochrony Środowiska dokonał inwentaryzacji materiałów azbestowych przy użyciu ankiet przesłanych do wszystkich Gmin Powiatu Konińskiego Wyniki dokonanej w ten sposób inwentaryzacji zebrano w poniższej tabeli: Ilość azbestu w budownictwie indywidualnym [m 2 ], wg danych uzyskanych od gmin na dzień r Gmina Ogółem Stopień pilności demontażu i unieszkodliwienia I-wymiana lub II-ponowna III-ponowna na prawa ocena ocena w wymagana wymagana w terminie do 5 lat bezzwłocznie czasie do 1 roku Golina ,1 bd bd bd Kleczew , , , ,7 Rychwał Sompolno Ślesin , Grodziec Kazimierz Biskupi , ,6 bd bd Kramsk ,7 bd bd bd Krzymów ,5: ,5 100 Rzgów bd bd bd Skulsk , bd bd Stare Miasto bd bd bd Wierzbinek Wilczyn bd bd bd 5

6 ogółem wszystkie gminy , , ,7 4 Założenia finansowe usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego w 2008r Założenia finansowania usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego w 2008r, zostały opisane w: 1) uchwale Nr IX /41/07 Rady Powiatu Konińskiego z dnia 29 czerwca 2007r, w sprawie przyjęcia Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego na lata, stanowiącego integralną część Planu gospodarki odpadami dla powiatu konińskiego, będącego częścią składową Programu ochrony środowiska dla Powiatu Konińskiego na lata , z uwzględnieniem perspektywy na lata , 2) projekcie planu finansowego Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 2008r, z dnia r, sporządzonym przez Wydział Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Koninie, 3) wniosku do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu o udzielenie dotacji w roku 2008 na realizację przedsięwzięcia pn Realizacja programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego na lata, z dnia r, sporządzonym Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Koninie przez Wydział I Warunki konieczne do spełnienia przez właścicieli nieruchomości w celu uzyskania sfinansowania kosztów demontażu oraz transportu i unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest 1 Posiadanie tytułu prawnego do nieruchomości położonej na terenie jednej z 14 gmin powiatu konińskiego, na której znajdują się elementy ( odpady) zawierające azbest 2 Złożenie do Starostwa wniosku na druku (załącznik nr 1), o udzielenie dofinansowania ze środków Funduszu kosztów usunięciu wyrobów zawierających azbest 3 Sporządzenie na odpowiednim druku (załącznik nr 2) oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest, z której wynika 6

7 konieczność wykonania wymiany, a następnie przedłożenie organowi nadzoru budowlanego - Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, Konin, ul Aleje 1 Maja 9, Konin ww druku 4 Zgłoszenie do organu administracji architektoniczno-budowlanej Wydziału Budownictwa i Architektury Starostwa Powiatowego w Koninie, ul Aleje 1 Maja 9, Konin, zamiaru wykonania robót budowlanych lub złożenie wniosku o wydanie decyzji, w zależności od charakteru zaplanowanych prac, podczas których zostanie dokonane usunięcie wyrobów azbestowych 5 Zlecenie przez Właściciela nieruchomości wykonania usługi usunięcia wyrobów zawierających azbest podmiotowi wyłonionemu przez Starostwo w drodze przetargu, uprawnionemu do demontażu, transportu i unieszkodliwiania odpadów 6 Dostarczenie do Starostwa przez podmiot wykonujący usługę karty ewidencji oraz karty przekazania odpadów, tj dokumentów potwierdzającego wykonanie usunięcia (demontażu-wytworzenia odpadów na danym obiekcie) oraz ich unieszkodliwiania poprzez składowanie na uprawnionym składowisku odpadów niebezpiecznych (druki - załącznik nr 3), faktury, w celu uzyskania 100% zwrotu kosztów demontażu, transportu i unieszkodliwienia, poniesionych przez firmę II Warunki konieczne do spełnienia przez właścicieli nieruchomości w celu uzyskania sfinansowania kosztów transportu i unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest 1 Posiadanie tytułu prawnego do nieruchomości położonej na terenie jednej z 14 gmin powiatu konińskiego, na której znajdują się elementy ( odpady) zawierające azbest 2 Złożenie do Starostwa wniosku na druku (załącznik nr 1), o udzielenie dofinansowania ze środków Funduszu kosztów usunięciu wyrobów zawierających azbest 3 Zlecenie przez Właściciela nieruchomości wykonania usługi usunięcia wyrobów zawierających azbest podmiotowi wyłonionemu przez Starostwo w drodze przetargu, uprawnionemu do demontażu, transportu i unieszkodliwiania odpadów 4 Dostarczenie do Starostwa przez podmiot wykonujący usługę: druku karty przekazania odpadów, potwierdzającego wykonanie usunięcia i unieszkodliwiania odpadów azbestowych, na danym obiekcie (druk - załącznik nr 3), 7

8 5 Finansowe aspekty realizacji programu w roku Zasoby finansowe Do realizacji przedsięwzięcia planuje się wykorzystanie następującej kwoty: ,00 zł, ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz ,00 zł dotacji ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu Wariant I Pokrycie z w/w środków 100% poniesionych kosztów demontażu, zabezpieczenia, transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest Wariant II Pokrycie z w/w środków 100% poniesionych kosztów zabezpieczenia odpadów zawierających azbest, transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest Wariant będzie zastosowany w stosunku do osób, które dokonały demontażu i wymiany pokryć dachowych zawierających azbest, ale nie poddały unieszkodliwieniu 2 Harmonogram rzeczowy realizacji zadania Lp Nazwa zadania Nabór wniosków (rozprowadzenie druków wniosków i pozostałych załączników, powiadomienie o terminie składania wniosków o pomoc finansową) Ogłoszenie i przeprowadzenie przetargu na Wykonawcę zadań określonych w Programie usuwania azbestu Działalność informacyjna i edukacyjna skierowana do właścicieli, zarządców i użytkowników budynków, budowli i instalacji zawierających azbest Ocena wniosków o przyznanie pomocy finansowej posiadaczom materiałów zawierających azbest 5 Realizacja i rozliczanie zadań wynikających z Programu 6 Monitoring i ocena realizacji programu w ramach Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami Okres realizacji Styczeń-luty 2008r Luty marzec 2008r Marzec 2008r Do 15 kwietnia 2008r Do 30 listopada 2008r Grudzień 2008r 8

9 Wykonanie sprawozdania z realizacji Programu usuwania azbestu z terenu powiatu konińskiego w 2008r) przez Wydział Ochrony Środowiska Zaplanowanie zadań na kolejny rok 7 kalendarzowy Grudzień 2008r 3 Szczegółowy opis zasad rozliczenia kosztów przedsięwzięcia Rozliczenie kosztów w wariancie I 1Usługę wykonuje uprawniony podmiot wybrany w drodze przetargu ogłoszonego przez tutejsze Starostwo 2 Starosta dokonuje zwrotu poniesionych przez podmiot kosztów kwalifikowanych do dotacji w Programie usuwania azbestu, na podstawie: faktury, karty ewidencji odpadów wytworzonych w obiektach położonych na terenie powiatu konińskiego, karty przekazania odpadów, poszczególnych, uprawnionych do dotacji, potwierdzającej unieszkodliwienie odpadów na składowisku odpadów niebezpiecznych (przede wszystkim w Koninie) 3) Faktury rozliczane na bieżąco, wg kolejności wpływów, termin płatności 30 dni Warunkiem wystawienia faktury jest podpisanie przez strony protokołu odbioru końcowego stwierdzającego wykonanie całości prac wynikających z indywidualnej umowy Rozliczenie kosztów w wariancie II 1Usługę wykonuje uprawniony podmiot wybrany w drodze przetargu ogłoszonego przez tutejsze Starostwo 2 Starosta dokonuje zwrotu poniesionych przez podmiot kosztów kwalifikowanych do dotacji w Programie usuwania azbestu, na podstawie: faktury, karty przekazania odpadów poszczególnych rodzajów, uprawnionych do dotacji mieszkańców powiatu konińskiego, potwierdzającej unieszkodliwienie odpadów na składowisku odpadów niebezpiecznych (przede wszystkim w Koninie) 3) Faktury rozliczane na bieżąco, wg kolejności wpływów, termin płatności 30 dni Warunkiem wystawienia faktury jest podpisanie przez strony protokołu odbioru końcowego stwierdzającego wykonanie całości prac wynikających z indywidualnej umowy 9

10 Finansowanie ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej obejmie wnioski składane do tutejszego Starostwa wg kolejności wpływu, do wyczerpania środków zaplanowanych w 2008r 6 Założenia finansowe usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego w latach Warunki konieczne do spełnienia przez mieszkańców powiatu, jak w punkcie 4 2 W zakresie demontażu, transportu i unieszkodliwiania pokryć dachowych zawierających azbest, w pierwszej kolejności rozpatrzone zostaną wnioski złożone w poprzednim roku, ale nie zrealizowane (np z powodu braku środków finansowych) 7 Finansowe aspekty realizacji programu w latach Sposób rozliczania 1 Zasoby finansowe: 1) ,00 zł/rok, ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 2) ,00zł/rok dotacja ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu do realizacji Programu łącznie kwota: ,00 zł/rok Wariant I Pokrycie ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu 100% poniesionych kosztów demontażu, zabezpieczenia, transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest Wariant II Pokrycie ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu 100% poniesionych kosztów zabezpieczenia odpadów zawierających azbest, transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest Wariant będzie zastosowany w stosunku do właścicieli nieruchomości, którzy dokonali demontażu i wymiany pokryć dachowych zawierających azbest, ale nie poddali unieszkodliwieniu 10

11 2 Zasady finansowania przez Gminy Proponuje się pokrycie części kosztów związanych z zastąpieniem materiałów zawierających azbest, nowymi - udział środków deklarowanych przez gminy dla mieszkańców tych gmin, w wysokości określonej przez daną gminę wg własnych ustaleń i oceny (np dotacja do kosztów zakupu nowego pokrycia dachowego) 3 Harmonogram rzeczowy realizacji zadania Lp Nazwa zadania Nabór wniosków (rozprowadzenie druków 1 wniosków i pozostałych załączników, powiadomienie o terminie składania wniosków o pomoc finansową) Ogłoszenie i przeprowadzenie przetargu 2 na Wykonawcę zadań określonych w Programie usuwania azbestu Działalność informacyjna i edukacyjna 3 skierowana do właścicieli, zarządców i użytkowników budynków, budowli i instalacji zawierających azbest Ocena wniosków o przyznanie pomocy 4 finansowej posiadaczom materiałów zawierających azbest 5 Realizacja i rozliczanie zadań wynikających 6 7 z Programu Monitoring i ocena realizacji programu w ramach Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami Wykonanie sprawozdania z realizacji Programu usuwania azbestu z terenu powiatu konińskiego w 2007r) przez Wydział Ochrony Środowiska Zaplanowanie zadań na kolejny rok kalendarzowy Okres realizacji Styczeń-luty r Luty marzec r Marzec r Do 15 kwietnia r Do 30 listopada r Grudzień r Grudzień r 4 Szczegółowy opis zasad rozliczenia kosztów przedsięwzięcia Rozliczenie kosztów w wariancie I 1Usługę wykonuje uprawniony podmiot wybrany w drodze przetargu ogłoszonego przez tutejsze Starostwo 2 Starosta dokonuje zwrotu poniesionych przez podmiot kosztów kwalifikowanych do dotacji w Programie usuwania azbestu, na podstawie: faktury, 11

12 karty ewidencji odpadów wytworzonych w obiektach stanowiących własność poszczególnych, uprawnionych do dotacji mieszkańców powiatu konińskiego, karty przekazania odpadów, poszczególnych, uprawnionych do dotacji mieszkańców powiatu konińskiego, potwierdzającej unieszkodliwienie odpadów na składowisku odpadów niebezpiecznych (w Koninie lub w Trzemesznie) 3) Faktury rozliczane na bieżąco, wg kolejności wpływów, termin płatności 30 dni Warunkiem wystawienia faktury jest podpisanie przez strony protokołu odbioru końcowego stwierdzającego wykonanie całości prac wynikających z indywidualnej umowy Rozliczenie kosztów w wariancie II 1Usługę wykonuje uprawniony podmiot wybrany w drodze przetargu ogłoszonego przez tutejsze Starostwo 2 Starosta dokonuje zwrotu poniesionych przez podmiot kosztów kwalifikowanych do dotacji w Programie usuwania azbestu, na podstawie: faktury, karty przekazania odpadów poszczególnych rodzajów, uprawnionych do dotacji mieszkańców powiatu konińskiego, potwierdzającej unieszkodliwienie odpadów na składowisku odpadów niebezpiecznych ( w Koninie lub w Trzemesznie) 3) Faktury rozliczane na bieżąco, wg kolejności wpływów, termin płatności 30 dni Warunkiem wystawienia faktury jest podpisanie przez strony protokołu odbioru końcowego stwierdzającego wykonanie całości prac wynikających z indywidualnej umowy W związku z tym, że czas do zakończenia realizacji zadania w Polsce wynosi 25 lat ( r), wyliczony koszt zadania na terenie powiatu konińskiego wynosił wg ceny na dzień: r: zł rocznie W całym okresie objętym programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego lata wg ceny na dzień: r: koszt ten kształtuje się na poziomie ,00zł Zakłada się utrzymanie pomocy finansowej w latach na poziomie z 2007r, w wysokości , 00 zł/rok tj łącznej wysokości ,00 zł Finansowanie obejmie wnioski składane do tutejszego Starostwa wg kolejności wpływu, do wyczerpania środków zaplanowanych w każdym kolejnym roku realizacji Programu 12

13 8 Warunki konieczne do spełnienia przez podmiot dokonujący demontażu i transportu do miejsc unieszkodliwiania odpadów 1 Uzyskanie pozwolenia, decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami niebezpiecznymi albo złożenie organowi informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (zależnie od ilości wytwarzanych odpadów), 2 Przeszkolenie przez uprawnioną instytucję zatrudnianych pracowników i osób kierujących lub nadzorujących, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z materiałami zawierającymi azbest 3 Opracowanie przed rozpoczęciem prac szczegółowego planu prac usuwania wyrobów zawierających azbest, obejmującego w szczególności: - identyfikację azbestu w przewidzianych do usunięcia materiałach, na podstawie udokumentowanej informacji od właściciela lub zarządcy obiektu albo też na podstawie badań przeprowadzonych przez akredytowane laboratorium, - informacje o metodach wykonywania planowanych prac, - zakres niezbędnych zabezpieczeń pracowników oraz środowiska przed narażeniem na szkodliwość emisji azbestu, w tym problematykę określoną przepisami dotyczącymi planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, - ustalenie niezbędnego dla rodzaju wykonywanych prac monitoringu powietrza; - posiadanie niezbędnego wyposażenia technicznego i socjalnego zapewniającego prowadzenie określonych planem prac oraz zabezpieczeń pracowników i środowiska przed narażeniem na działanie azbestu - zgłoszenie prac polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, właściwemu organowi nadzoru budowlanego oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy 4 Zapewnienie warunków bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest z miejsca ich występowania w sposób określony w 8 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2004r w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest, 5 Złożenie właścicielowi, użytkownikowi wieczystemu lub zarządcy nieruchomości, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest, pisemnego oświadczenia o prawidłowości wykonania prac oraz o oczyszczeniu 13

14 terenu z pyłu azbestowego, z zachowaniem właściwych przepisów technicznych i sanitarnych 6 Uzyskanie zwrotu środków finansowych na podstawie faktury oraz pozostałych dokumentów wymienionych w spisie załączników do Programu ( załącznik nr 3) 9 Podsumowanie Pomimo wprowadzenia zakazu stosowania azbestu w nowych budynkach i technologiach będzie on elementem struktury wielu obiektów jako materiał wbudowany jeszcze przez kilkadziesiąt lat Należy pamiętać, że nie jest szkodliwa sama obecność w budynku materiałów zawierających azbest Niebezpieczeństwo pojawia się w wyniku nieprawidłowego obchodzenia się z tymi elementami, na skutek czego mogą one stać się niebezpieczne będąc źródłem emisji włókien azbestowych do powierza Bardzo ważne jest zastosowanie się właścicieli i zarządców obiektów budowlanych do obowiązku prowadzenia okresowych kontroli i oceny stanu technicznego wyrobów zawierających azbest oraz przekazywania właściwym jednostkom danych o ilości, stanie i miejscu występowania azbestu Pozwoli to na uzyskanie pełnej wiedzy na ten temat i podejmowanie przez jednostki samorządowe skutecznych działań mających na celu pomoc właścicielom obiektów w usuwaniu i unieszkodliwianiu azbestu Istotna jest również świadomość przedsiębiorców wykonujących prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest Wykonywanie tych prac wyłącznie przez wyspecjalizowane i uprawnione w tym zakresie firmy, pozwoli wyeliminować zagrożenie wynikające z nieprawidłowego ich prowadzenia Z tego względu jednym z głównych celów niniejszego programu jest przybliżenie jak najszerszym kręgom społeczeństwa problematyki bezpiecznej eksploatacji i usuwania wyrobów zawierających azbest Zaproponowana forma dofinansowania dla właścicieli obiektów i zawierających azbest, stawia jako warunek pomocy, spełnienie wszystkich wymogów formalnych dotyczących informowania o tych wyrobach oraz prowadzenia prac przy usuwaniu azbestu Upowszechnienie programu będzie skutkowało podnoszeniem świadomości społeczności lokalnej w zakresie zagrożeń związanych z eksploatacją usuwaniem azbestu Celem Programu jest doprowadzenie do stopniowej eliminacji wyrobów zawierających azbest z otoczenia człowieka oraz ich bezpieczne i prawidłowe unieszkodliwienie W programie opisano ogólne mechanizmy oraz zasady pomocy, której Powiat zamierza udzielić osobom decydującym się na usunięcie elementów 14

15 zawierających azbest z budynków lub budowli Pomoc ta ma na celu zachęcić do podejmowania tego rodzaju działań oraz zmniejszyć ryzyko związane z nieprawidłowym ich wykonaniem Pozwoli to lepiej poznać potrzeby w tym zakresie, precyzyjniej planować środki niezbędne do wydania na ten cel oraz stopniowo wyeliminować wyroby azbestowe z naszego otoczenia, co jest celem programu Dzięki pomocy finansowej będzie miała miejsce częściowa realizacja zapisu zobowiązania traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej, w którym nasz kraj zobowiązał się do usunięcia z użytkowania do roku 2032 materiałów budowlanych zawierających azbest 10 Załączniki 15

16 ZAŁĄCZNIK Nr 1 Nr ewidencyjny w Wydziale WO data r Starostwo Powiatowe w Koninie Aleje 1 Maja Konin Wydział Ochrony Środowiska WNIOSEK O UDZIELENIE DOFINANSOWANIA USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST 1Wnioskodawca 2 Adres wnioskodawcy Kod pocztowy Miejscowość Gmina Telefon Faks 3 Szczegółowy opis przedsięwzięcia (dokładne określenie nieruchomości z podaniem numeru działki, zakres prac objętych wnioskiem) 16

17 4 Planowany okres realizacji przedsięwzięcia termin rozpoczęcia prac termin zakończenia prac ilość wyrobów azbestowych przewidywanych do demontażu i/lub unieszkodliwienia [powierzchnia (m 2 ), masa (Mg)] 5 Uwagi i informacje dodatkowe Data i podpis właściciela obiektu 17

18 ZAŁĄCZNIK Nr 2 OCENA STANU I MOŻLIWOŚCI BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Miejsce/ obiekt/ urządzenie budowlane /instalacja przemysłowa: Adres miejsca/ obiektu/ urządzenia budowlanego/ instalacji przemysłowej: Pomieszczenie: Rodzaj/nazwa wyrobu 1) Ilość wyrobów (m 2, tony) 2) Grupa / Wyrób - rodzaj Ocena Przyjęta Nr punktacja I Sposób zastosowania azbestu 1 Powierzchnia pokryta masą natryskową z azbestem (torkret) 30 2 Tynk zawierający azbest 30 3 Lekkie płyty izolacyjne z azbestem (ciężar obj < 1000 kg/m 3 ) 25 4 Pozostałe wyroby z azbestem 10 II Rodzaj azbestu 5 Azbest chryzotylowy 5 6 Inny azbest (np krokidolit) 15 III Struktura powierzchni wyrobu z azbestem 7 Rozluźniona (naruszona) struktura włókien 30 8 Mocna struktura włókien, lecz bez albo z niewystarczającą powłoką farby zewnętrznej 10 9 Pomalowana i nieuszkodzona powłoka zewnętrzna 0 IV Stan zewnętrzny wyrobu z azbestem 10 Duże uszkodzenia 30 3) 11 Małe uszkodzenia 10 4) 12 Brak 0 V Możliwość uszkodzenia powierzchni wyrobu z azbestem 13 Wyrób jest przedmiotem jakichś prac Wyrób przez bezpośrednią dostępność narażony na uszkodzenia (do wysokości 2 m) Wyrób narażony na uszkodzenia mechaniczne Wyrób narażony na wstrząsy i drgania Wyrób narażony na działanie czynników 10 18

19 atmosferycznych (na zewnątrz obiektu) 18 Wyrób znajduje się w zasięgu silnych ruchów powietrza Wyrób nie jest narażony na wpływy zewnętrzne 0 VI Wykorzystanie pomieszczenia 20 Regularnie przez dzieci, młodzież lub sportowców Trwałe lub częste przebywanie w pomieszczeniach innych osób Czasowo wykorzystywane pomieszczenie Rzadko wykorzystywane pomieszczenie 10 VII Usytuowanie wyrobu 24 Bezpośrednio w pomieszczeniu Za zawieszonym, nieszczelnym sufitem lub innym pokryciem W systemie wywietrzania pomieszczenia (kanały wentylacyjne) 25 Za zawieszonym szczelnym sufitem lub innym 27 pokryciem, ponad pyłoszczelną powierzchnią lub 10 poza szczelnym kanałem wentylacyjnym Suma punktów oceny Stopień pilności I (wymiana lub naprawa wymagana 65 i więcej punktów bezzwłocznie) Stopień pilności II (ponowna ocena wymagana w czasie powyżej 35 do 60 do 1 roku) punktów Stopień pilności III (ponowna ocena w terminie do 5 lat) do 35 punktów UWAGA: podkreślić należy tylko jedną pozycję w grupie, jeśli wystąpi więcej niż jedna, podkreślić należy najwyższą punktację Zsumować ilość punktów, ustalić ocenę końcową i stopień pilności Oceniający nazwisko i imię Właściciel / Zarządca Adres data 1) Według klasyfikacji wyrobów przyjętych w sprawozdaniu rocznym - załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003r w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz U Nr 192, poz 1876) 2) Zgodnie z inwentaryzacją i sprawozdaniem rocznym - 7 wymienionego w odnośniku 1 rozporządzenia 19

20 3) Duże uszkodzenia - widoczne pęknięcia lub ubytki na powierzchni równej lub większej niż 3 % powierzchni wyrobu 4) Małe uszkodzenia - brak widocznych pęknięć, a ubytki na powierzchni mniejszej niż 3 % powierzchni wyrobu ZAŁĄCZNIK NR 3 ( DRUK) KARTA EWIDENCJI ODPADÓW KARTA EWIDENCJI ODPADÓW a Nr karty: Rok ewidencji: Kod odpadu: Rodzaj odpadu: Procentowa zawartość PCB w odpadzie b Posiadacz odpadów c Adres d Nr REGON: Telefon/fax : Działalność w zakresie: e W Zb Od Un Miesiąc Masa wytworz onych odpadów [Mg] f Masa przyjętych odpadów [Mg] f Nr karty przekazania odpadu Masa [Mg] f, we własnym zakresie Metoda odzysku R h Gospodarowanie odpadami Metoda unieszko dliwiani a D i Masa przezn aczo nych do pono wnego użycia przed miotó w wypos ażenia i części [Mg] j Odpady przekazane innemu posiadaczowi odpadów Masa [Mg] f Nr karty przekaza nia odpadu Imię i nazwisko osoby sporządzającej; 20

21 Objaśnienia a Nie dotyczy komunalnych osadów ściekowych stosowanych w celach, o których mowa w art 43 ust 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r o odpadach (Dz U Nr 62, poz 628, z późn zm), oraz prowadzącego zakład przetwarzania, o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz U Nr 180, poz 1495) b c Dotyczy działalności w zakresie unieszkodliwiania PCB Imię i nazwisko lub nazwa posiadacza odpadów W przypadku odpadów komunalnych kartę wypełnia przedsiębiorca, który uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości, o którym mowa w ustawie z dnia 13 września 1996 r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz U z 2005 r Nr 236, poz 2008), lub gminna jednostka organizacyjna, o której mowa w ustawie z dnia 13 września 1996 r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach d e Adres zamieszkania lub siedziby posiadacza odpadów Zaznaczyć symbolem X właściwy kwadrat: W - wytwarzanie odpadów, Zb - zbieranie odpadów, Od - odzysk odpadów, Un - unieszkodliwianie odpadów f Podać masę odpadów z dokładnością co najmniej do pierwszego miejsca po przecinku dla odpadów innych niż niebezpieczne; co najmniej do trzeciego miejsca po przecinku dla odpadów niebezpiecznych g Podać masę odpadów zagospodarowanych we własnym zakresie W przypadku prowadzącego stację demontażu podać masę odpadów zagospodarowanych we własnym zakresie łącznie z masą przeznaczonych do ponownego użycia przedmiotów wyposażenia i części pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji h Symbole R określają procesy odzysku polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów lub energii wraz z ich wykorzystaniem zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r o odpadach i Symbole D określają procesy unieszkodliwiania odpadów zgodnie z załącznikiem nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r o odpadach 21

22 j Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego na lata Podać masę przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów wycofanych z eksploatacji, przeznaczonych do ponownego użycia, powstałych na skutek przetworzenia w stacji demontażu Druk karty przekazania odpadu KARTA PRZEKAZANIA ODPADU Posiadacz odpadów, który przekazuje odpad b,c Nr karty a Prowadzący działalność w zakresie transportu odpadu b,d Rok kalendarzowy Posiadacz odpadów, który przejmuje odpad b Adres g Adres d,e Adres c Telefon/fax Telefon/fax d Telefon/fax Nr REGON Nr REGON Nr REGON Miejsce przeznaczenia odpadów f Kod odpadu Rodzaj odpadu Data/miesiąc g Masa przekazanych odpadów [Mg] h Numer rejestracyjny pojazdu, przyczepy lub naczepy d Potwierdzam przekazanie odpadu Potwierdzam wykonanie usługi transportu odpadu d Potwierdzam przejęcie od padu data, pieczęć i podpis data, pieczęć i podpis data, pieczęć i podpis Karta przekazania odpadów Objaśnienia: a b Numer nadawany jest przez posiadacza odpadów, który przekazuje odpad Imię i nazwisko lub nazwa podmiotu 22

23 c Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu konińskiego na lata W przypadku odpadów komunalnych kartę wypełnia przedsiębiorca, który uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości, o którym mowa w ustawie z dnia 13 września 1996 r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz U z 2005 r Nr 236, poz 2008), lub gminna jednostka organizacyjna, o której mowa w ustawie z dnia 13 września 1996 r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach d W przypadku gdy odpad jest transportowany kolejno przez dwóch lub więcej prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów, w oznaczonych rubrykach należy podać wymagane dane i podpisy wszystkich prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów z zachowaniem kolejności transportowania odpadu e f Adres zamieszkania lub siedziby podmiotu Adres miejsca odbioru odpadu, pod który należy dostarczyć odpad, wskazany przez posiadacza odpadu prowadzącemu działalność w zakresie transportu odpadów g W przypadku odpadów niebezpiecznych podać datę przekazania odpadu Karta może być stosowana jako jednorazowa karta przekazania odpadu lub jako zbiorcza karta przekazania odpadu, obejmująca odpad danego rodzaju przekazywany łącznie w czasie jednego miesiąca kalendarzowego, za pośrednictwem tego samego prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów temu samemu posiadaczowi odpadów h Podać masę odpadów z dokładnością co najmniej do pierwszego miejsca po przecinku dla odpadów innych niż niebezpieczne; co najmniej do trzeciego miejsca po przecinku dla odpadów niebezpiecznych i Dotyczy odpadów niebezpiecznych ZAŁĄCZNIK NR 4 Wykaz podstawowych aktów prawnych dot azbestu obowiązujących w Polsce I Ustawy: 1 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r Prawo budowlane (tj Dz U z 2003 r Nr 207, poz 2016 z późn zm), tekst jednolity z 2006r W przypadku występowania azbestu (Art 30 ust 3) właściwy organ może nałożyć, w drodze decyzji, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust l w/w artykułu, jeśli ich realizacja min może spowodować zagrożenie 23

24 bezpieczeństwa ludzi, pogorszenie stanu środowiska bądź pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych 2Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tj Dz U z 2004 r Nr 3, poz 20, z późn zm) Zakazuje wprowadzania na polski obszar celny azbestu, wyrobów zawierających azbest, produkcji wyrobów zawierających azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi ten surowiec Zgodnie z ustawą produkcja płyt azbestowocementowych została zakończona we wszystkich zakładach do 28 września 1998 r, a z dniem 28 marca 1999 r nastąpił zakaz obrotu tymi płytami Do wyjątków należy azbest i wyroby zawierające azbest dopuszczone do produkcji lub do wprowadzenia na polski obszar celny spośród wyrobów określonych w załączniku nr l do ustawy Wykaz tych wyrobów określa corocznie Minister właściwy do spraw gospodarki w drodze rozporządzenia Ustawa reguluje również zagadnienia związane z opieką zdrowotną pracowników, którzy mieli kontakt z azbestem 3Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r o substancjach i preparatach chemicznych (Dz U Nr 11, poz 84, z późn zm) Ustawa reguluje problematykę dotycząca substancji i preparatów chemicznych, w tym niebezpiecznych oraz określa warunki, zakazy lub ograniczenia produkcji, wprowadzania do obrotu lub stosowania substancji i preparatów chemicznych, w celu ochrony przed szkodliwym wpływem tych substancji i preparatów na zdrowie człowieka lub na środowisko 4Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r o odpadach (tekst jednolity: DzUNr 39 poz 251 z 2007r) Zgodnie z Art l ust l ustawa określa zasady postępowania z odpadami, w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów Ustawa określa obowiązki wytwórców i posiadaczy odpadów, w tym min odpadów niebezpiecznych Ustawa reguluje postępowanie w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania, w tym składowania odpadów, a także wymagania techniczne i organizacyjne dotyczące składowisk odpadów Ustawa wprowadza obowiązek opracowania planów gospodarki 24

25 odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym Ustawa określa min zakres planów gospodarki odpadami, sposób ich opiniowania i sposób monitorowania, zasadę spójności planu z planem wyższego szczebla oraz określa rodzaj odpadów, które powinny być ujęte na każdym szczeblu ich opracowania 5 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r, w sprawie zmiany ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz U Nr 175, poz 1458) 6 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r, Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity DzUNr 129 poz 902 z 2006r, ze zm) Zgodnie z Art l ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju Ustawa reguluje min opracowanie programów ochrony środowiska, prowadzenie państwowego monitoringu środowiska, postępowanie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko, ochronę powietrza przed zanieczyszczeniem i sposób postępowania z substancjami stwarzającymi szczególne zagrożenie dla środowiska, ochronę powierzchni ziemi, przeciwdziałania zanieczyszczeniom w tym: konieczność oznaczenia instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest oraz miejsc, w których on się znajduje, konieczność dokumentowania informacji dotyczącej min występowania azbestu 7 Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz U Nr 100, poz 1085, z późn zm)ustawa reguluje sposób postępowania oraz obowiązki podmiotów określanych ustawą Art 54 ustawy odnosi się do odpowiednich zapisów ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest Ustawa udziela delegacji ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, do określenia w drodze rozporządzenia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw środowiska - sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest 8 Ustawa z dnia 28 października 2002 r o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz U Nr 199, poz 1671 z pnóźn zm) 25

26 Ustawa reguluje zasady przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, wymagania w stosunku do kierowców i innych osób wykonujących czynności związane z tym przewozem oraz organy właściwe do sprawowania nadzoru i kontroli w tych sprawach Przewóz materiałów niebezpiecznych w kraju określają przepisy zawarte w załącznikach A i B do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) Przepisy umowy ADR oraz ustawy określają warunki załadunku i wyładunku oraz przewozu odpadów niebezpiecznych Wymagane są świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu materiałów niebezpiecznych wydane przez upoważnioną stację kontroli pojazdów oraz szkolenie kierowcy pojazdów w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych 9Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz U z 2005 r Nr 10, poz 72) II Rozporządzenia: 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r w sprawie katalogu odpadów (Dz U Nr 112, poz 1206) zamieszcza rodzaje odpadów zawierających azbest na liście odpadów niebezpiecznych w wymienionych niżej grupach i podgrupach z przypisanym kodem klasyfikacyjnym: * - Odpady azbestowe z elektrolizy, * - Odpady z przetwarzania azbestu, * - Odpady zawierające azbest (z hutnictwa szkła), * - Odpady zawierające azbest z produkcji elementów cementowo - azbestowych, * - Opakowania z metali zawierające niebezpieczne, porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego (np azbest) włącznie z pustymi pojemnikami ciśnieniowymi, * - Okładziny hamulcowe zawierające azbest, * - Zużyte urządzenia zawierające azbest, * - Materiały izolacyjne zawierające azbest * - Materiały konstrukcyjne zawierające azbest 2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz U Nr 152, poz 1736) 26

27 3 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz U Nr 152, poz 1737) 4 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2007 r zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzUNr 106, poz723 z 2007r) 5 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz U Nr 175, poz 1439) 6 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nie selektywny (Dz U Nr 191, poz 1595) 7 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 listopada 2002 r w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz U Nr 217, poz 1833) 8 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz U z 2003 r Nr l, poz 12) 9 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r w sprawie zakresu, czasu i sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz U Nr 220, poz 1858) 10 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 r w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz U Nr 236, poz 11 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2002r w sprawie świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (Dz U Nr 237, poz 2011 z późn zm) 12 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003r w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz U Nr 61, poz 549) 27

28 13 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003r w sprawie informacji dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz U Nr 120, poz 1126) 14 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz U Nr 192, poz 1876) 15 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz U Nr 71 poz 649) 16 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz U Nr 257, poz 2573) 17 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 września 2005 r sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz U Nr 186, poz 1553) 18 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz U Nr 216, poz 1824) 19 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2002 r w sprawie świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (Dz U Nr 237, poz 2011 z późn zm) 20 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz U Nr 61, poz 549) 21 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r w sprawie informacji dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz U Nr 120, poz 1126) 28

29 22 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz U Nr 192, poz 1876) 23 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz U Nr 71 poz 649) 24 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 września 2005 r sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz U Nr 186, poz 1553) 25 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz U Nr 216, poz 1824) III ZARZĄDZENIA: 1 Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996 r w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielonych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (MP Nr 19, poz 23) 29