ULGA PRORODZINNA ODLICZENIE OD PODATKU

Transkrypt

1 ULGA PRORODZINNA ODLICZENIE OD PODATKU - art. 27f updof Ulga prorodzinna obowiązuje od r. Art. 27f updof został dodany do ustawy o podatku dochodowym przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 29 listopada 2006 r.), zmieniony następnie art. 1 ustawy z dnia 5 września 2007 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z dnia 18 października 2007 r.). Zgodnie z obowiązującym w latach przepisem art. 27f updof, od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik miał prawo odliczyć rocznie kwotę, obliczoną zgodnie z ust. 2 art. 27f, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 updof. Odliczeniu podlegała kwota stanowiąca iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, czyli: w 2007r. 2 x 572,54 zł = 1145,08 zł w 2008r. 2 x 586,85 zł = 1173,70 zł Odliczenie powyższych kwot dotyczyło łącznie obojga rodziców. Wówczas kwotę tę odliczało się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga. Jeśli jednak w stosunku do rodziców orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługiwało temu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkiwały. Jeżeli przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkiwały u każdego z rodziców, odliczenie przysługiwało każdemu z nich, jednak w tym przypadku kwota odliczenia stanowiła iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 kwoty przysługującego na dziecko odliczenia. Z dniem r., art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 6 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, wprowadzono zmiany w art. 27f updof. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27 (skala podatkowa) pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik ma prawo odliczyć za każde małoletnie dziecko, kwotę stanowiącą 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej za każdy miesiąc kalendarzowy, czyli: 92,67 zł liczba miesięcy = kwota odliczenia Zatem roczna kwota ulgi przysługującej w latach wynosi 1.112,04 zł. Odliczenie nie przysługuje poczynając od miesiąca, w którym dziecko: 1) na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2 2) wstąpiło w związek małżeński. Zgodnie z art. 3 pkt 7 ustawy z dnia 26 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie oznacza to dom pomocy społecznej, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, młodzieżowy ośrodek wypoczynkowy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, szkołę wojskową lub inną szkołę, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie. Natomiast w myśl 2 ust. 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455), ilekroć w rozporządzeniu mowa jest o placówce należy przez to rozumieć całodobową placówkę opiekuńczowychowawczą typu rodzinnego, socjalizacyjnego i interwencyjnego. Na podstawie 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, całodobowa placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego, zwana dalej "placówką rodzinną": 1. tworzy jedną, wielodzietną rodzinę dla dzieci, którym nie znaleziono rodziny zastępczej lub przysposabiającej; 2. wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się; 3. umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu; 4. zapewnia dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i szkolnych; 5. ustala zasady kontaktów dziecka z rodzicami w porozumieniu z sądem, centrum pomocy i ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym. Na mocy art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.), placówki opiekuńczo-wychowawcze, ośrodki adopcyjno-opiekuńcze prowadzone przez powiat oraz regionalne placówki opiekuńczo-wychowawcze są jednostkami budżetowymi i w myśl ust. 2 tego artykułu, obsługę finansowo-księgową publicznych placówek rodzinnych prowadzi starosta. Placówki rodzinne otrzymują środki finansowe na utrzymanie dziecka oraz środki finansowe na bieżące funkcjonowanie placówki rodzinnej. Odliczenia dokonuje podatnik w zeznaniu podatkowym PIT-37 w poz. 112 lub 113 lub PIT 36 w poz. 178 lub 179 i w załączniku PIT- O w poz. 35 lub 36 (w przypadku łącznego opodatkowania małżonków składa się wspólny załącznik PIT/O). W załączniku PIT-O dołączanym do zeznania za 2012 r. należy wypełnić również część E, w której wykazuje się: - liczbę dzieci, - numery PESEL dzieci, a w przypadku braku tych numerów imiona i nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. UWAGA

3 W sytuacji gdy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia za cały rok podatkowy, ale nie starcza mu podatku, aby odliczyć pełną kwotę, w części E załącznika PIT-O powinien on zaznaczyć poz. 5 (tj. cały rok ), zaś w poz. 35 wpisać kwotę możliwą do odliczenia (tj. maksymalnie kwotę różnicy między podatkiem należnym, a sumą odliczanych składek na ubezpieczenie zdrowotne). Jeżeli obojgu rodzicom przysługuje ulga z tytułu wychowywania dziecka, ale składają oni odrębne zeznania podatkowe, każde z nich w części E załącznika PIT-O zaznacza poz. 5 (tj. cały rok ), zaś w poz. 35 wpisuje kwotę, którą odlicza od podatku. Jeżeli odliczenia dokonuje tylko jeden rodzic, drugi nie dołącza załącznika PIT-0 do swojego zeznania rocznego. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: 1) odpis aktu urodzenia dziecka, 2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, 3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą, 4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły. KRYTERIA UPRAWNIAJĄCE DO ULGI (art. 27f ust. 1 updof w brzmieniu obowiązującym od r.) - osiąganie dochodów opodatkowanych wg skali podatkowej, - wykonywanie władzy rodzicielskiej, pełnienie funkcji opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawowanie opieki poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, - wykazanie podatku (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne). Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane wg skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane wg skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu. Do ulgi mają prawo wszyscy podatnicy osiągający dochody opodatkowane wg skali tzn. rezydenci i nierezydenci. DZIECI NA JAKIE PRZYSŁUGUJE ULGA Art. 27f odsyła do art. 6 ust. 4 updof. W 2007 r. ulga przysługiwała na własne lub przysposobione (adopcja): dzieci małoletnie,

4 dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny, dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku. Art. 6 ust 4 updof zmieniony został ustawą z dnia r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) zmiana ta ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2008 r. Zatem od 2008 r. ulga przysługuje na własne lub przysposobione (adopcja): dzieci małoletnie, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, dzieci do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof (w 2012 r. kwota ta wynosi zł), z wyjątkiem renty rodzinnej. SPOSÓB ODLICZENIA (art. 27f ust. 3-4 updof w brzmieniu obowiązującym od r.) Odliczenie stosowane przez podatnika w zeznaniu podatkowym Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Rodzice, opiekunowie prawni albo rodzice zastępczy mogą podzielić kwotę ulgi wg proporcji przyjętych przez siebie, tak aby móc realnie skorzystać z odliczenia, oczywiście do wysokości podatku wykazanego przez siebie. W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem, czyli: 3,09 zł za jeden dzień

5 W rozliczeniu za rok 2012 podatnik nie będzie miał możliwości dołączyć do oświadczenia PIT-12 odrębnego oświadczenia o uwzględnienie przez płatnika ulgi prorodzinnej. Jeśli podatnik chce skorzystać z ulgi zeznanie roczne musi złożyć samodzielnie. Rozwód, separacja a prawo do ulgi odpowiedź na interpelacje poselską nr 22547/11 (patrz 28 pytanie pojawiające się na infolinii) PYTANIA POJAWIAJĄCE SIĘ NA INFOLINII 1. Czy ma prawo do ulgi prorodzinnej podatnik, gdy jego dziecko spełnia warunki wymienione w art. 6 ust. 4 ustawy, a więc uczy się i nie ukończyło 25 lat, ale uzyskuje dochody: - z najmu opodatkowane ryczałtem, - z działalności gospodarczej opodatkowane zgodnie z art. 30c updof lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych? Art. 27 f ust. 7 wprowadza odesłanie do art. 6 ust. 8 i 9. Oznacza to, że z ulgi prorodzinnej nie skorzysta podatnik, który wykonuje władzę rodzicielską, jest opiekunem prawnym lub pełni funkcję rodziny zastępczej w stosunku do dziecka co do którego mają zastosowanie: - przepisy art. 30 c, - przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego, - przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym. Zatem prowadzenie przez dziecko działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym lub zryczałtowanym podatkiem od osób fizycznych wyklucza możliwość skorzystania z ulgi. W sytuacji, gdy dziecko uzyskuje dochody z najmu opodatkowane podatkiem zryczałtowanym rodzice mają prawo do odliczenia. Do ulgi też będzie miał prawo rodzic, którego dziecko uzyska dochody opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym o którym mowa w art. 30, art. 30a i 30e ustawy. W sytuacji natomiast, gdy pełnoletnie, uczące się dziecko uzyskało dochody ze stosunku pracy z zagranicy, to rodzic także będzie miał prawo do ulgi, o ile dochody te nie przekroczyły kwoty zł. 2. Pełnoletnie uczące się dziecko uzyskało w 2012 r. dochody ze stosunku pracy w Niemczech, w Polsce nie uzyskało dochodów. Czy rodzice mają prawo do ulgi? Tak, o ile są spełnione warunki określone w art. 27f updof. Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 6 updof, przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3. Tak więc ulga przysługuje na pełnoletnie dzieci spełniające następujące warunki: nie ukończone 25 lat, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innych niż RP państwie, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b updof w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z

6 wyjątkiem renty rodzinnej. Z kolei zasady opodatkowania, w tym zasady unikania podwójnego opodatkowania regulują art. 27 ust. 8 i 9 updof, jak i umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inne umowy międzynarodowe. W skrócie można określić, iż występują dwa rodzaje metod pozwalających na uniknięcie podwójnego opodatkowania, są to: metoda wyłączenia z progresją oraz metoda proporcjonalnego odliczenia. Art. 6 ust. 4 updof obejmuje zatem również dochody uzyskane za granicą, i to bez względu na to, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania miała do nich zastosowanie. W konsekwencji o ile dziecko uzyskało w 2012 r. dochody z pracy w Niemczech, które nie przekroczyły zł, to rodzicom przysługuje omawiane odliczenie. 3. Czy prawo do ulgi ma rodzic, którego dziecko w roku podatkowym wstąpiło w związek małżeński? Tak. Rodzic ma prawo do odliczenia, ale tylko za miesiące przed wstąpieniem dziecka w związek małżeński. Poczynając od miesiąca, w którym dziecko wstąpiło w związek małżeński, odliczenie nie przysługuje. 4. Czy ma prawo do ulgi prorodzinnej rodzic, którego dziecko w roku podatkowym ukończy 25 lat? Tak. W sytuacji gdy dziecko w ciągu roku kończy 25 lat odliczenie będzie przysługiwało proporcjonalnie za miesiące do ukończenia 25 lat. 5. Wspólne zeznanie składają małżonkowie (a tylko jedno z nich jest rodzicem, drugie nie przysposobiło dziecka). Rodzic dziecka nie uzyskuje dochodu albo ma na tyle mały podatek, że nie odliczy całej kwoty ulgi, natomiast wspólny podatek wynikający ze złożonego zeznania pozwoliłby na pełne odliczenie. Czy w tej sytuacji mają prawo do odliczenia ulgi? Tak. W sytuacji kiedy rodzic dziecka nie uzyskuje dochodów, a małżonkowie dokonują wspólnego rozliczenia, rodzic będzie miał prawo do odliczenia ulgi na dziecko, ponieważ podatek jest określany na imię obojga. Wynika to z przepisu art. 6 ust. 2 updof, który stanowi, że małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu ( ) mogą być, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów ustalonych zgodnie z art. 9 ust. 1, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków (SIP ). 6. Z ulgi prorodzinnej może skorzystać również podatnik rodzic albo podatnik pełniący funkcję rodziny zastępczej utrzymujący pełnoletnie dziecko (do ukończenia przez nie 25 lat), które uczy się w szkole wyższej (w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie),

7 w tym również na studiach doktoranckich. Ustawa nie zawęża bowiem pojęcia uczenia się - do studiów magisterskich. 7. Podatnik, na którym ciąży obowiązek alimentacyjny, albo pełniący funkcję rodziny zastępczej w stosunku do dziecka pełnoletniego, które ma już własne dziecko, ma prawo do ulgi prorodzinnej. Przesłanką, która przemawia za przyznaniem prawa do ulgi w obu przypadkach jest fakt nie uzyskiwania dochodów (prócz wymienionych w tym przepisie) przez dziecko pełnoletnie, które jeszcze się uczy. 8. Prawo do ulgi prorodzinnej będzie miał podatnik wykonujący władzę rodzicielską, pełniący funkcję opiekuna prawnego albo pełniący funkcję rodziny zastępczej w stosunku do dziecka małoletniego, które ma własne dziecko. W tym przypadku będzie miało zastosowanie kryterium wynikające art. 6 ust. 4 pkt 1 updof (czyli nie ma ograniczenia co do wysokości dochodu uzyskanego przez małoletnie dziecko), gdyż urodzenie dziecka przez małoletnią nie skutkuje nabyciem pełnoletniości. Pełnoletniość uzyskuje małoletni poprzez zawarcie małżeństwa i nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa (art kc). 9. Dziecko jest osobą niepełnosprawną i przez cały czas przebywa w zakładzie opiekuńczym, rodzic łoży na utrzymanie dziecka, opłaca zakład, kupuje niezbędne materiały. Czy ma prawo do ulgi na dzieci? Tak. Rodzic ma prawo do ulgi na dziecko przebywające w zakładzie opiekuńczym, o ile dziecko nie zostało umieszczone w ośrodku na podstawie orzeczenia sądu. 10. W przypadku gdy dziecko urodzi się w trakcie roku podatkowego to ulga przysługuje w wysokości 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej za każdy miesiąc kalendarzowy od miesiąca, w którym się urodziło dziecko, łącznie z tym miesiącem. 11. Czy ma prawo do ulgi prorodzinnej osoba, która jest opiekunem prawnym, będącego na jej utrzymaniu, brata? Brat jest osobą pełnoletnią, ubezwłasnowolnioną, otrzymuje rentę. Tak, ulga przysługuje opiekunowi prawnemu utrzymującemu osoby, bez względu na wiek, które otrzymywały rentę socjalną, w związku z wykonywaniem przez tych opiekunów ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego. 12. Córka (23 l.) w czerwcu 2012 r. kończy studia niestacjonarne I stopnia licencjackie (zdaje egzamin licencjacki). Od r. rozpoczyna studia niestacjonarne II stopnia (magisterskie) na innej uczelni r. ze względów zdrowotnych i rodzinnych rezygnuje z nauki i zostaje skreślona z listy studentów. Córka cały czas nie pracuje, nie uzyskuje żadnych dochodów i jest całkowicie na utrzymaniu podatnika.

8 Czy na dziecko uczące się w szkole wyższej w systemie niestacjonarnym (zaocznym) przysługuje ulga? 2. Jeśli przysługuje to za jaki okres w w/w przypadku? Czy za miesiące wakacji (lipiecwrzesień) między dwoma szkołami również? Ulga prorodzinna nie jest uzależniona od tego czy studia prowadzone są w systemie stacjonarnym czy też zaocznym. W przedstawionej sytuacji ulga przysługuje za 10 miesięcy. 13. Córka (23 l.) w czerwcu 2012 r. kończy studia niestacjonarne I stopnia licencjackie (zdaje egzamin licencjacki). Nie kontynuuje nauki, nie pracuje, nie uzyskuje żadnych dochodów. Za jaki okres rodzicowi przysługuje ulga? Datą ukończenia studiów I stopnia jest data złożenia egzaminu dyplomowego (art. 167 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 572)). Jednakże osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do dnia 31 października roku, w którym ukończyła te studia (art. 167 ust. 2a ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r.). Podatnik ma prawo odliczyć ulgę za te miesiące, w których dziecko uczęszczało do szkoły. Okres ten wynikać będzie z zaświadczenia wydanego przez uczelnię. Zgodnie z art. 27f ust. 5 pkt 4 updof na żądanie organu podatkowego bądź organu kontroli skarbowej podatnik ma obowiązek przedstawić zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły. 14. Córka (24 l.) w czerwcu 2012 r. kończy medyczne studia magisterskie. Egzamin zdaje we wrześniu. W 2012 r. córka nie podjęła pracy ani nie uzyskała żadnych dochodów. Za jaki okres rodzicowi przysługuje ulga? Stosownie do art. 167 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, datą ukończenia studiów jest data złożenia egzaminu dyplomowego, w przypadku kierunków lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii - data złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacja - data zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki. Zatem ulga przysługuje za okres od stycznia do końca tego miesiąca włącznie, w którym córka ukończyła studia. 15. Za jaki okres przysługuje podatnikowi ulga prorodzinna, jeżeli pełnoletni syn uczęszczał do szkoły policealnej jednorocznej w systemie zimowym od lutego 2011 do lutego W celu podniesienia kwalifikacji we wrześniu 2012 rozpoczął naukę w nowej szkole również policealnej dwuletniej. Jeśli syn podatnika, po formalnym ukończeniu szkoły (w lutym 2012 r.), z początkiem roku szkolnego, podjął naukę w innej szkole systemu oświaty, ulga przysługuje za cały rok, pod warunkiem, że pozostałe warunki wnikające z ustawy zostały spełnione. 16. Dziecko pełnoletnie, uczące się, pozostające pod opieką rodziny zastępczej. Czy przysługuje ulga osobom, które pełniły funkcje rodziny zastępczej za miesiące, w których dziecko pełnoletnie przebywa u tych osób - zgodnie z art. 78 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej?

9 Jeżeli chodzi o dzieci pełnoletnie i prawo do ulgi to ustawodawca posługuje się pojęciem obowiązku alimentacyjnego. W ust. 6 art. 27f updof wskazuje się, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Pomimo, iż zgodnie z zapisem art. 72 ust. 10 ustawy o pomocy społecznej pełnienie funkcji rodziny zastępczej z mocy prawa ustaje z dniem osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości, ustawodawca zastrzegł w art. 78 ust. 5 powyższej ustawy Rodzinie, która sprawowała funkcję rodziny zastępczej, przysługuje pomoc pieniężna w wysokości określonej w ust. 3 i 4 również po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości, do czasu ukończenia szkoły, w której rozpoczęło naukę przed osiągnięciem pełnoletniości, jeżeli nadal przebywa w tej rodzinie. Z regulacji tej jak również z art. 27f ust. 6 updof można wywieść, że kontynuowanie nauki przez dziecko pełnoletnie uprawnia rodziców zstępczych do ulgi, pod warunkiem przebywania dziecka w tej rodzinie. Ulga przysługuje osobom, które sprawowały funkcję rodziny zastępczej, również za te miesiące kiedy dziecko stało się pełnoletnie i kontynuuje naukę. Jeżeli funkcję rodziny zastępczej pełnią osoby spokrewnione z dzieckiem, po utracie statusu rodziny zastępczej, osoby te nie trącą prawa do ulgi, gdyż ciąży na nich obowiązek alimentacyjny. 17. Pełnoletnia córka w ubiegłym roku zdała maturę i skończyła liceum, ale nadal uczy się w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia w klasie dyplomowej, czyli nie rozpoczęła studiów po maturze, ponieważ kończy szkołę muzyczną i będzie zdawała na Akademię Muzyczną. Jedyną szkołą, do której uczęszcza od września 2012 r. jest PSM II stopnia. Czy w takim przypadku ulga należy się za cały ubiegły rok? Rodzaje szkół artystycznych określa rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 grudnia 2004 r.w sprawie typów szkół artystycznych publicznych i niepublicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz. 42) wydane na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy o systemie oświaty. Państwowe Szkoły Muzyczne I i II stopnia są szkołami artystycznymi realizującymi cele i zadania określone w ustawie z dnia r., o systemie oświaty. Przy spełnieniu pozostałych warunków określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie ulgi prorodzinnej przysługuje za cały rok podatkowy. 18. Dziecko kończy 18 lat w sierpniu, po tym dniu nie podejmuje nauki i nie osiąga dochodów do końca roku; Ulga przysługuje za 8 miesięcy, do ukończenia 18 roku życia włącznie z miesiącem, w którym dziecko kończy 18 rok życia, przestaje być małoletnim, w tym momencie ustaje władza rodzicielska. 19. Dziecko kończy 18 lat w sierpniu, po tym dniu nie podejmuje nauki, po tym dniu osiąga dochody zł; Art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że podatnik może dokonać odliczenia za każdy miesiąc, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską. Władza rodzicielska ustaje, zgodnie z art. 92 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy wraz z osiągnięciem przez dziecko pełnoletniości. W miesiącu sierpniu dziecko jest jeszcze małoletnie i pozostaje pod władzą rodzicielską

10 więc podatnik może dokonać odliczenia za 8 miesięcy, z miesiącem sierpniem włącznie. Nie ma znaczenia w danym stanie faktycznym, że dziecko uzyskało dochód zł w skali roku, gdyż w stosunku do dzieci małoletnich ustawodawca nie wprowadził kryterium dochodowego. 20. Dziecko 24 lata, naukę kończy w czerwcu, od sierpnia pracuje osiąga dochody w wysokości zł; Art. 27f ust. 1 updof stanowi, że podatnik ma prawo dokonać odliczenia na każde małoletnie dziecko. Zgodnie z art. 27f ust. 6, przepisy art. 27f ust. 1-5 stosuje się odpowiednio w stosunku do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy stanowi o dzieciach do ukończenia 25 roku życia, uczących się jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodu przekraczającego kwotę zł, z wyjątkiem renty rodzinnej. W związku z powyższym podatnik nie ma prawa odliczenia ulgi na dziecko, gdyż dochody dziecka pełnoletniego, uczącego się przekroczyły kwotę zł. 21. Dziecko 19 lat, naukę kończy w czerwcu, studia rozpoczyna w październiku czy ulga przysługuje za miesiące, w których nie był już uczniem, a także nie był wpisany na listę studentów (np. nabór wrześniowy, odwołanie) nie osiąga dochodów w całym roku. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.) w art. 63 stanowi, że rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku. Należy przyjąć, iż w przypadku maturzysty, który: 1) nie kontynuuje nauki ulga należy się także za miesiące wakacyjne (z uwagi na to, że rok szkolny trwa do końca 31 sierpnia); 2) podejmuje naukę w szkole wyższej ulga należy się za wszystkie miesiące. Ponieważ dziecko podjęło naukę na studiach w październiku, rodzicom przysługuje ulga za cały rok. 22. Polski rezydent z dniem 15 sierpnia zmienia rezydencję podatkową, od tego dnia w Polsce nie osiąga żadnych dochodów. Czy przy założeniu, że dziecko jest małoletnie, ulga przysługuje za cały rok czy tylko za okres gdy był rezydentem (osiągał dochody)? Ustawodawca w art. 27f updof nie ograniczył stosowania ulgi na dziecko tylko do rezydentów polskich, czyli osób o których mowa w art. 3 ust. 1 updof, mających w Polsce miejsce zamieszkania. W związku z powyższym również rezydenci innych krajów, czyli osoby o których mowa w art. 3 ust. 2a ustawy mogą odliczyć w zeznaniu rocznym ulgę na dziecko. 23. Dziecko kończy 25 lat w dniu 15 sierpnia, nie osiąga dochodów w roku podatkowym, na ten dzień jest studentem. Art. 27f ust.1 updof stanowi, że podatnik ma prawo dokonać odliczenia na każde małoletnie dziecko. Zgodnie z art. 27f ust. 6 powołanej ustawy przepisy art. 27f ust. 1-5 stosuje się odpowiednio w stosunku do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 w związku

11 z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy stanowi o dzieciach do ukończenia 25 roku życia, uczących się jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodu przekraczającego kwotę zł, z wyjątkiem renty rodzinnej. W związku z powyższym ulga przysługuje za 8 miesięcy, włącznie z miesiącem, w którym dziecko kończy 25 rok życia. Art. 27f ust. 2 ustawy wskazuje, że odliczenie przysługuje za każdy miesiąc. Nie ma więc podstaw prawnych do dzielenia ulgi na dni. 24. W sytuacji gdy dziecko rodzi się w trakcie miesiąca np. grudnia lub ostatnim dniu miesiąca grudnia, a rodzice nie są małżonkami. Art. 27f ust. 2 updof stanowi, że odliczenia od podatku dokonuje się za każdy miesiąc kalendarzowy w którym podatnik sprawował władzę rodzicielską. Przepisy ustawy o podatku dochodowym nie umożliwiają dzielenia ulgi na dziecko na dni. W związku z powyższym odliczenie od podatku przysługuje również za cały miesiąc, w którym dziecko się urodziło. Zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. 25. Dziecko niepełnosprawne, pełnoletnie, otrzymujące rentę socjalną przebywa w placówce opiekuńczej, dobrowolnie. Dziecko ma własne źródło utrzymania, matka nie łoży na utrzymanie dziecka. Art. 27f ust.1 updof stanowi, że podatnik ma prawo dokonać odliczenia na każde małoletnie dziecko. Zgodnie z art. 27f ust. 6 powołanej ustawy przepisy art. 27f ust. 1-5 stosuje się odpowiednio w stosunku do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Mimo, że dziecko jest osobą o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy, czyli otrzymuje rentę socjalną, jednakże matka-podatnik nie utrzymuje dziecka, w związku z wykonywaniem ciążącego na rodzicu obowiązku alimentacyjnego. W związku z powyższym matce dziecka, które otrzymuje rentę socjalną oraz posiada własne źródło utrzymania, nie przysługuje odliczenie na dziecko za rok 2012 r. 26. Pełnoletnie, studiujące dziecko, które nie ukończyło 25 lat wzięło urlop dziekański. Art. 27f ust.1 updof stanowi, że podatnik ma prawo dokonać odliczenia na każde małoletnie dziecko. Zgodnie z art. 27f ust. 6 przepisy art. 27f ust. 1-5 stosuje się odpowiednio w stosunku do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, do ukończeniu 25 roku życia, które uczą się w szkołach o których mowa w ustawie o systemie o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym oraz w szkołach zagranicznych, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. W związku z powyższym podatnik ma prawo rozliczyć ulgę na dziecko pod warunkiem, że zgodnie z odrębnymi przepisami (ustawy prawo o szkolnictwie wyższym) dziecko ma status studenta. Status studenta będzie wynikać z zaświadczenia wydanego przez uczelnię. Zgodnie z art. 27f ust. 5 pkt 4 updof na żądanie organu

12 podatkowego bądź organu kontroli skarbowej podatnik ma obowiązek przedstawić zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły. 27. Dziecko kończy szkołę zawodową w czerwcu, a następnie odbywa obowiązkowe praktyki zawodowe. Czy ulga przysługuje także za okres praktyk zawodowych? Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.) w art. 63 stanowi, że rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku. Należy przyjąć, iż w przypadku ucznia szkoły zawodowej, który odbywa obowiązkowe praktyki zawodowe, również istotny będzie koniec roku szkolnego. Ulga więc będzie przysługiwała za okres od do r. oczywiście pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek o których mowa w art. 27f updof, czyli nieuzyskania przez pełnoletnie dziecko dochodu w wysokości przekraczającej kwotę zł. 28. Dziecko zdało maturę w maju i nie kontynuuje nauki. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.) w art. 63 stanowi, że rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku. Należy przyjąć, iż w przypadku maturzysty, który nie kontynuuje nauki ulga należy się także za miesiące wakacyjne (z uwagi na to, że rok szkolny trwa do końca 31 sierpnia). 29. Dziecko studia ukończyło w czerwcu, a obroniło się (egzamin magisterski) kilka miesięcy później. Zgodnie z art. 27f ust. 6 updof, przepisy dotyczące odliczenia ulgi na dziecko stosuje się odpowiednio w stosunku do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, do ukończeniu 25 roku życia, które uczą się w szkołach, o których mowa w przepisach o szkolnictwie wyższym oraz nie uzyskały w 2012 r. dochodu przekraczającego kwotę 3.089,00 zł. Odliczenie od podatku przysługuje podatnikowi za cały okres, w którym dziecko zgodnie z przepisami ustawy prawo o szkolnictwie wyższym ma status studenta. Na podstawie art. 27f ust. 5 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej ma prawo zażądać zaświadczenia wydanego przez uczelnię, potwierdzającego, że dziecko w danym okresie było studentem. W myśl art. 167 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, datą ukończenia studiów jest data złożenia egzaminu dyplomowego, w przypadku kierunków lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii - data złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacja - data zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki. 30. Sąd orzekając rozwiązanie małżeństwa powierzył jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, ograniczając tę władzę drugiemu z rodziców do współdecydowania o najważniejszych sprawach dziecka. Ponadto orzekł o kontaktach drugiego rodzica z dzieckiem, ustalając, iż co drugi weekend dziecko przebywa u ojca i jeden miesiąc wakacji spędza również z ojcem. Czy w tej sytuacji z uwagi na powierzenie wykonywania władzy

13 rodzicielskiej jednemu z rodziców, drugiemu z nich nie przysługuje ulga, czy ma zastosowanie metoda dzielenia ulgi: 1/30 za każdy dzień sprawowania pieczy? W rozliczeniach za 2012 r. zgodnie z ogólna zasadą wynikająca z art. 27f ust. 1 obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską przysługuje, ulga na dzieci małoletnie. Władza rodzicielska zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym przysługuje obojgu rodzicom, a każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Ograniczenie tej władzy wynikające z orzeczenia sądowego powierzającego jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ drugiemu z rodziców również przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ograniczona do decydowania tylko w najważniejszych sprawach dotyczących dziecka. Tak więc, ulga ta przysługuje także rodzicowi, który ma ograniczoną władzę rodzicielską. Z odliczenia nie może natomiast skorzystać ten z rodziców, który na skutek interwencji sądu opiekuńczego został pozbawiony tej władzy, jak również rodzic, w stosunku do którego została ona zawieszona. Rodzice po rozwodzie lub separacji, jeśli obydwoje mają władzę rodzicielską, będą musieli ustalić, w jakiej kwocie i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie. W tym przypadku kwotę ulgi na każde dziecko dzieli się na 12 miesięcy. Każdemu z rodziców przysługuje wówczas odliczenie w kwocie równej iloczynowi liczby miesięcy, w których sprawuje on opiekę nad dzieckiem i miesięcznej części ulgi. Ustęp 3 art. 27f (dzielenie ulgi na dni) updof ma zastosowanie tylko do sytuacji w tym przepisie wymienionych. Stanowisko potwierdzone w odpowiedzi na interpelację poselską nr 22547/11. Warunki korzystania z ulgi na dzieci reguluje art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51,poz. 307, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tą regulacją rodzicom przysługuje ulga podatkowa na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywali władzę rodzicielską. Odliczeniu od podatku podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej (92 zł 67 gr), za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym wykonywali władzę rodzicielską. Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Przywołany w wystąpieniu art. 27f ust. 3 ustawy ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy w miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka ma miejsce zarówno sprawowanie władzy rodzicielskiej przez rodzica, jak też pełnienie funkcji przez opiekuna prawnego lub sprawowanie opieki przez rodzinę zastępczą. Podkreślenia wymaga, iż separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński, określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka. Wszelkie spory między rodzicami dotyczące spraw dziecka winny być rozstrzygane przez sąd rodzinny. Stąd też w sytuacji, w której obydwoje rodzice dysponują prawem do wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka, to są uprawnieni do korzystania z

14 ulgi. Do nich należy także uzgodnienie sposobu obliczenia przysługującej im kwoty ulgi. Organy podatkowe nie są bowiem uprawnione do ingerowania w osobiste sprawy podatników, rozwiązywania konfliktów pomiędzy rodzicami, a zatem także nie mogą ingerować w sposób podziału kwoty ulgi. W świetle powyższego, zmiana przepisów podatkowych w kierunku wskazanym przez pana posła nie znajduje uzasadnienia. 31. Jak powinni podzielić się ulgą na dzieci rodzice żyjący oddzielnie na skutek separacji, rozwodu lub niezawierania małżeństwa w sytuacji, gdy mamy do czynienia z dzieckiem pełnoletnim, które nie ukończyło 25 lat, studiuje i nie osiąga dochodów. Czy odwołanie się ustawodawcy w art. 27f ust. 6 updof, do utrzymywania pełnoletnich dzieci w związku z wykonywaniem przez rodziców ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego przesądza o tym, że ulga przysługuje każdemu z rodziców, który utrzymuje dziecko? W jaki sposób rodzice powinni dzielić się ulgą? Czy będzie miał zastosowanie przepis art. 27f ust. 3 ustawy o dzieleniu ulgi na dni? Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią, że obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Jeżeli rodzic utrzymuje pełnoletnie dziecko tzn. wypełnia swoje obowiązki alimentacyjne należy stwierdzić, że ulga przysługuje każdemu z rodziców w proporcjach przez nich ustalonych, z tym, że łączna kwota odliczeń, dokonanych przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka tj ,04 zł, a jeżeli takich proporcji nie ustalili to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z rodziców w częściach równych. Ulga przysługuje za miesiące (nie ma podstaw, aby dzielić ulgę na dni) w proporcji uzgodnionej przez rodziców. 32. Zgodnie z art. 27f ust. 2 updof z tytułu wychowywania dziecka przysługuje, za każdy miesiąc, ulga w wysokości 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej. Zgodnie z obliczeniem, kwota ulgi za jeden miesiąc wynosi 92,67 zł, czyli roczna kwota ulgi na jedno dziecko wyniesie 1.112,04 zł (556,02 : 6 = 92,67 x 12 = 1.112,04 zł). Odliczenie dotyczy obojga rodziców, którzy decydują ile każde z nich chce odliczyć zgodnie z dyspozycją ust. 4 art. 27f updof. Natomiast na podstawie art. 27f ust. 3 updof w przypadku, gdy w tym samym miesiącu rodzice sprawują pieczę osobno (brak wprost zapisu ustawowego o osobnym, odrębnym sprawowaniu opieki), podatnikowi przysługuje za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem odliczenie w kwocie 1/30 z kwoty 92,67 zł tj. 3,089 zł 3,09 zł. Jeżeli więc rodzice dziecka sprawowali opiekę w ten sposób że ojciec 200 dni a matka 165 dni to łączna wysokość ulgi wyniesie 1.127,85 zł. Jak w takiej sytuacji winni zachowywać się podatnicy? Limit jest jeden 1.112,04 zł. Nawet przy rozliczaniu ulgi na dni, podatnicy nie mogą odliczyć większej kwoty. Mogą się zdarzyć sytuacje, w których dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane w tym samym roku podatkowym do rodziny zastępczej albo do opiekuna prawnego. Jeżeli przekazanie to

15 następuje w trakcie miesiąca, każdemu z podatników opiekujących się dzieckiem przysługuje w tym miesiącu odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania nad nim pieczy. Oznacza to, że zarówno rodzice, jak i opiekun prawny albo osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej odliczy za miesiąc w którym opieka była sprawowana przez różne osoby 3,09 zł za każdy dzień sprawowania nad dzieckiem pieczy. Wynika to z postanowień art. 27f ust. 3 ww. ustawy. Przepis ust. 3 w art. 27f ustawy nie dotyczy jednakże rodziców. 33. Czy ojciec dziecka, który na co dzień nie zajmuje się dzieckiem (rodzice są po rozwodzie, w separacji, albo nie zawierali związku małżeńskiego i żyją rozdzielnie) może odliczyć całą kwotę ulgi w sytuacji, gdy wypełnia ciążący na nim obowiązek alimentacyjny, a matka nie osiąga dochodów, albo ma na tyle mały podatek, że z odliczenia nie skorzysta? Władza rodzicielska zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym przysługuje obojgu rodzicom, a każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Ponadto rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Jeżeli matka dziecka nie skorzysta z odliczenia, a ojciec wykonuje władzę rodzicielską może skorzystać z ulgi w pełnej wysokości. 34. Student zostaje skreślony z listy studentów np. w kwietniu i rozpoczyna nowe studia od października na innej uczelni. Nie uzyskuje żadnych dochodów. Za jaki okres przysługuje ulga? Ulga przysługuje tylko za miesiące, kiedy pełnoletnie dziecko było studentem, czyli za okres od do r. oraz od do r. czyli za siedem miesięcy. 35. Warunki korzystania z ulgi prorodzinnej w przypadku dzieci studiujących na uczelniach prowadzonych przez kościół katolicki. Pismo DD3/8213/12a/KDJ/11/142 Podsekretarza Stanu z 21 kwietnia 2011 r. do Prorektora ds. ogólnych, studenckich i polityki kadrowej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w K. - opublikowane w Biuletynie Skarbowym Nr 3/2011. Odpowiadając na wystąpienie z dnia 18 lutego 2011 r. (wpływ pisma w dniu 16 marca 2011 r.) w sprawie warunków korzystania z ulgi na dzieci, uprzejmie informuję: Wszelkie warunki korzystania z tej ulgi określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tym przepisem ulgę stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. W przywołanym wyżej art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy mowa jest o dzieciach: - bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

16 - do ukończenia 25 roku życia uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust 1, z wyjątkiem renty rodzinnej. Ze względu na problematykę poruszoną w wystąpieniu zwróciłem się o opinię do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które w piśmie z dnia 30 marca 2011 r. (...) stwierdziło, iż status prawny szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki reguluje umowa z dnia 1 lipca 1999 r. między Rządem RP a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie statusu prawnego szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych oraz w sprawie trybu i zakresu uznawania przez Państwo stopni i tytułów nadawanych przez te szkoły wyższe (Dz.U. Nr 63, poz. 727). Na podstawie 6 ust. 1 oraz ust. 3 ww. umowy minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego wydaje decyzje administracyjne w zakresie dotyczącym spełniania przez uczelnię kościelną warunków do prowadzenia przez nią studiów wyższych, na danym kierunku i poziomie kształcenia, co skutkuje uznawaniem przez Państwo tytułów zawodowych nadawanych przez uczelnie kościelne absolwentom. Ponadto studentom kościelnych szkół wyższych przysługują prawa studentów uczelni utworzonych na podstawie przepisów w obszarze szkolnictwa wyższego ( 5 ww. umowy). Zauważyć należy, iż art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy odnosi się do szkół, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym. W mojej ocenie postanowienia ww. umowy między Rządem RP a Konferencją Episkopatu Polski można uznać za regulacje z zakresu szeroko rozumianych przepisów o szkolnictwie wyższym. Stąd też, o ile są spełnione wszystkie inne warunki dotyczące korzystania z ulgi prorodzinnej, to rodzice studentów Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II mogą skorzystać z przedmiotowego odliczenia. Jak wynika z powyższego uczelnie Katolickie, do których ma zastosowanie w/w umowa należy uznać za szkoły, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 updof. 36. Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej przez podatników prowadzących rodzinne domy dziecka. Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z up. Ministra - na interprelację poselską z r., znak: DD3/0602/38/DKJ/11/BMI Szanowny Panie Marszałku, W związku z zapytaniem Pana Posła Stanisława Szweda przesłanym przy piśmie z dnia 19 lipca 2011 r. w sprawie prawa do ulgi prorodzinnej dla podatników prowadzących rodzinne domy dziecka, uprzejmie informuję. Ze względu na tematykę poruszoną w zapytaniu, zwrócono się do Ministra Pracy i Polityki Społecznej z prośbą o opinię dotyczącą rodzinnych domów dziecka. W piśmie z dnia 2 sierpnia 2011 r., Nr DSR-IV l-KN/ll Minister Pracy i Polityki Społecznej przedstawił następujące stanowisko.

17 Zgodnie z obecnie funkcjonującymi regulacjami prawnymi zawartymi w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 179, poz.1362 z późn. zm.), za organizację pieczy zastępczej odpowiedzialny jest starosta, który działając na podstawie uregulowań prawnych tworzy na swoim terenie placówki opiekuńczo-wychowawcze, w tym typu rodzinnego. Obecnie całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego traktowane są tak jak pozostałe całodobowe placówki, mimo iż mają charakter bardziej rodzinny niż instytucjonalny. Umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczowychowawczej typu rodzinnego następuje na podstawie skierowania wydanego przez powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, posiadający miejsce w tej placówce. Umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego zatem w odróżnieniu od sposobu umieszczania dziecka w rodzinie zastępczej -nie ma charakteru indywidualnego powierzenia dziecka na podstawie postanowienia sądu rodzinnego i opiekuńczego konkretnej rodzinie. Decyzję o wyborze placówki opiekuńczo-wychowawczej pozostawia się staroście właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Ustawa o pomocy społecznej określa jedynie minimum wypłacanych świadczeń, starosta natomiast podejmuje ostateczną decyzję o wysokości wypłacanych świadczeń, zgodnie z możliwościami finansowymi powiatu. Osoby prowadzące placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego otrzymują środki finansowe na utrzymanie placówki i opiekę nad dziećmi określone w art. 85a - 85f ustawy o pomocy społecznej. Są to: miesięczna zryczałtowana kwota na utrzymanie każdego dziecka (nie mniej niż 34% podstawy), miesięczna stawka na utrzymanie lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, w którym mieści się ta placówka, miesięczna stawka na usługi telekomunikacyjne (nie więcej niż 21 % podstawy), roczna stawka na bieżące naprawy, remonty (nie więcej niż 96% podstawy na dziecko), roczne środki finansowe na wyposażenie placówki w niezbędny sprzęt - w stawce odpowiadającej wysokości poniesionych wydatków (nie więcej niż 177% podstawy na dziecko), roczna stawka na świadczenia zdrowotne nieobjęte ubezpieczeniem zdrowotnym lub roczną stawkę na wyrównanie opóźnień w nauce, w wysokości poniesionych wydatków (nie więcej jednak niż 163 % podstawy). Podstawą do określenia wysokości świadczeń pieniężnych dla placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego jest - podobnie jak w przypadku rodzin zastępczych kwota podstawy" z ustawy o pomocy społecznej (obecnie zł). Powiatem właściwym do ponoszenia wydatków na dziecko jest - zgodnie z art. 81 wspomnianej ustawy - powiat miejsca zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w pierwszej formie pieczy zastępczej. Natomiast odpłatność za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego ponoszą, do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, rodzice dziecka, osoba pełnoletnia lub jej rodzice, a także opiekunowie prawni lub kuratorzy, w przypadku gdy dysponują dochodami dziecka, z tym że opłata ponoszona przez opiekunów prawnych, kuratorów lub osobę pełnoletnią nie może być wyższa niż 50% kwoty stanowiącej dochód dziecka lub osoby pełnoletniej (...)". Przechodząc na grunt przepisów podatkowych, uprzejmie informuję.

18 Na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą", od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym: 1) wykonywał władzę rodzicielską; 2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało; 3) prawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Zgodnie z postanowieniami ust. 2 w art. 27f ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko: 1) na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych; 2) wstąpiło w związek małżeński. Kwestię opieki prawnej nad małoletnim regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.), zwanej dalej KRiO". Zgodnie żart KRiO, opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód. Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego (art KRiO). Biorąc pod uwagę przywołane przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pełnienie funkcji opiekuna prawnego dziecka, które zamieszkuje razem z opiekunem, uprawnia opiekuna do korzystania z tzw. ulgi prorodzinnej za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym sprawował on opiekę. Zdanie drugie w art. 27f ust. 2 ustawy, w którym ustawodawca przewidział wyłączenie możliwości korzystania z tego odliczenia w przypadku umieszczenia dziecka, na podstawie orzeczenia sądu, w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, nie znajduje zastosowania w przedstawionej sytuacji. Intencją ustawodawcy było, aby ulga podatkowa nie przysługiwała począwszy od miesiąca, w którym dziecko w drodze orzeczenia sądu, zostało odebrane rodzicom biologicznym, opiekunowi prawnemu, z którym mieszkało albo rodzinie zastępczej i przekazane instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, w tym placówce-opiekuńczo wychowawczej. Z zapytania wynika natomiast, że dziecko nie zostało odebrane opiekunowi prawnemu, z którym zamieszkiwało. Przeciwnie, dziecko zamieszkuje z opiekunem prawnym w prowadzonej przez niego placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego. O ile zatem spełnione są inne warunki określone w art. 27f ustawy, to opiekun prawny zamieszkujący z dzieckiem ma prawo do skorzystania z omawianej ulgi, bowiem jednoczesne pełnienie funkcji opiekuna prawnego i sprawowanie opieki nad dzieckiem w ramach prowadzonej

19 przez opiekuna placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego nie jest okolicznością, która uniemożliwia dokonanie odliczenia. Minister Pracy i Polityki Społecznej poinformował ponadto o systemowych zmianach przepisów, m.in. w zakresie pieczy zastępczej, które zaczną obowiązywać już z początkiem 2012 r. W dniu 9 czerwca 2011 r. została uchwalona ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. 149, poz. 887), która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku, z wyjątkiem artykułu 77 ust. 1, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku, i art. 241, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. W wymienionej ustawie wprowadzono nową formę pieczy zastępczej nad dzieckiem -rodzinny dom dziecka - w charakterze analogiczny do obecnie funkcjonującej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej. Umieszczenie dziecka w tej formie pieczy zastępczej będzie miało charakter indywidualny i następować będzie jako powierzenie dziecka konkretnej osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka na podstawie postanowienia sądu rodzinnego."