STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE PIESZYCE NA LATA

Transkrypt

1 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE PIESZYCE NA LATA

2 Spis treści: 1. Podstawa prawna. 2. Cele i zadania strategii. 3. Charakterystyka Gminy Pieszyce. 4. Diagnoza problemów społecznych Gminy Pieszyce z perspektywy pracy Ośrodka Pomocy Społecznej w Pieszycach. 5. Cele strategiczne i kierunki rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych. 6. Wnioski końcowe. 2

3 I. Podstawa prawna. Prawodawca ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej nałożył na gminy obowiązek stworzenia strategii rozwiązywania problemów społecznych. Strategia w swej treści powinna nawiązywać i korzystać z obowiązujących w Polsce innych aktów prawnych, w szczególności ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz programów rządowych. Chociaż prawo wspólnotowe Unii Europejskiej nie ingeruje w kompleksowe rozwiązania w zakresie pomocy społecznej, obowiązujące w państwach członkowskich, jednakże polityka społeczna UE ujednolica narodowe polityki społeczne. W tym względzie Strategia Gminy Pieszyce jest spójna z polityką UE. Założenia strategii tworzą także warunki do realizacji projektów w zakresie Europejskiego Funduszu Społecznego dotyczących przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, szczególnie przeciwdziałaniu i zwalczaniu długotrwałe utrzymującego się bezrobocia, sprzyjaniu integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz stworzeniu odpowiednich warunków do życia rodziny z naciskiem na problemy ją dotykające. Strategia rozwiązywania problemów społecznych wyszczególnia i charakteryzuje także środki i narzędzia oddziaływania, stosowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Pieszycach przy rozwiązywaniu zdiagnozowanych problemów. Jest spójna ze Strategią Rozwoju Gminy Pieszyce. II. Cele i zadania strategii. Misja strategii. Głównym zadaniem Strategii jest doprowadzenie do harmonijnego rozwoju poprzez wyrównanie szans społecznych mieszkańców gminy, dzięki efektywnej współpracy wszystkich partnerów działających w obszarze polityki społecznej gminy. Będzie ona stanowić fundament do realizacji wzorów interwencji społecznych w celu poprawy tych stanów rzeczy i zjawisk występujących w obrębie społeczności zamieszkującej Gminę Pieszyce, które oceniane są negatywnie. Miniony czas funkcjonowania państwa odchodzący od opiekuńczego wpłynął na pojawianie się takich zjawisk jak rozwarstwienie społeczne, czyli zjawisko zróżnicowania 3

4 społeczeństwa pod względem pewnych cech, marginalizacja (wykluczenie) wielu jednostek i grup społecznych, obniżenie standardu życia polskich rodzin a także nierówności społeczne w dostępie do pracy, edukacji, kultury oraz lecznictwa. Zjawiska te występujące na terenie kraju w różnej skali i różnym natężeniu występują także na terenie Gminy Pieszyce. Fundamentalnym sposobem na ich zapobieganie powinna być efektywna polityka państwa, a w szczególności samorządu terytorialnego. Globalnie akceptowanymi wartościami polityki społecznej, które powinny znaleźć odzwierciedlenie w lokalnej strategii polityki społecznej Gminy Pieszyce, są: - prowadzenie bieżących działań osłonowych oraz przewidywanie występowania zagrożeń, czyli gwarancja dochodów i usług na wypadek pojawienia się tzw. ryzyka socjalnego (choroba, bezrobocie, inwalidztwo, bezdomność, itp.), - inwestycja w człowieka i wiara w jej skuteczność, tzn. tworzenie równych szans rozwoju dla ludzi, - życie rodzinne uznanie rodziny za podstawową instytucję społeczną, gdyż polityka społeczna jest polityką prorodzinną, - uregulowanie sytuacji osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach życia społecznego i zawodowego, - ograniczenie uzależnień (alkoholizm, narkomania), szczególnie u młodzieży, - obniżenie przestępczości (zwłaszcza nieletnich), oraz zmniejszenie odsetek rodzin patologicznych Założenia, które wpisano w zakres wyznaczonych do realizacji celów, uwzględniają poza potencjałem społecznym także potencjał ekonomiczny Gminy Pieszyce. Natomiast realizacja założeń strategii rozwiązywania problemów społecznych powinna w efekcie wpłynąć na intensyfikację roli rodziny, jako wspólnoty podstawowej, ograniczenie procesu jej rozkładu, minimalizację zjawiska skrajnej biedy i wykluczenia społecznego. Przygotowując strategię rozwiązywania problemów społecznych dla Gminy Pieszyce, przyjęto typ strategii, w której wskazano na rozwiązanie problemów społecznych w środowisku lokalnym, z uwzględnieniem specyfiki Gminy. 4

5 Opracowanie strategii oparto na: - danych statystycznych z GUS - danych uzyskanych od władz lokalnych w tym Urzędu Miasta Pieszyce i jednostek podległych - opracowaniach przygotowanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Dzierżoniowie, - konsultacjach społecznych i analizie istniejącej sytuacji Gminy Pieszyce. Misją strategii jest wyrównanie szans życiowych mieszkańców Gminy Pieszyce poprzez: - zmniejszenie bezrobocia, zwłaszcza przez osoby słabiej wykształcone, - stworzenie dostępu do jak największej liczby form życia społecznego dla osób starszych, niepełnosprawnych i chorych - pomoc osobom niezamożnym podnoszenie standardu życia ich rodzin, - stworzenie szerokiego dostępu do służby zdrowia oraz prowadzenie działań profilaktyki zdrowotnej, zapobieganie oraz zwalczanie patologii życia społecznego oraz pomoc rodzinie 5

6 III. Charakterystyka Gminy Pieszyce. Gmina Pieszyce to jedna z gmin miejskich województwa dolnośląskiego, położona w południowej jego części, w powiecie dzierżoniowskim, u podnóża Gór Sowich. Swoim obszarem miasto i gmina Pieszyce obejmuje około 64 km 2, co stanowi 0,32% powierzchni województwa dolnośląskiego. Obszar gminy w największym stopniu przeznaczony jest na użytki rolne (ok.50%), lasy i grunty leśne (ok.42%), pozostałe grunty i nieużytki stanowią ok.8% powierzchni całkowitej. Do gminy należą cztery sołectwa: Kamionki, Piskorzów, Bratoszów i Rościszów. Gmina sąsiaduje z gminami: Bielawa, Dzierżoniów, Walim, Nowa Ruda i Świdnica. Granice gminy określa mapa gminy. 6

7 Gmina Pieszyce jest podstawową jednostką lokalnego samorządu terytorialnego. Siedzibą władz gminy jest miasto Pieszyce, zajmujące ponad 13% powierzchni gminy. Gmina jest organem założycielskim i prowadzącym dla jednostek organizacyjnych działających w jej obrębie. Do zakresu gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Według danych statystycznych w roku 2011 Gmina Pieszyce zamieszkała była przez osób, co w porównaniu do roku 2010, kiedy to teren Gminy zamieszkiwał osoby ukazuje wzrost zaludnienia o 3,75%. W roku 2009 zaludnienie Gminy ukształtowało się na poziomie osoby, a w roku 2008 osiągnęło osób. Wielkości te pokazują w każdym następnym roku wzrost liczby mieszkańców. Na przekrój ludności względem płci w roku 2011 składa się większa, bo 4830 liczba kobiet w odniesieniu do mężczyzn, których statystyki kształtują na poziomie osób. Analogicznie rok 2010 to kobiety, a to liczba mężczyzn zamieszkujących Gminę Pieszyce; rok 2009 kobiety 4 481, mężczyźni Rok 2008, kiedy to liczba mieszkańców Gminy wyniosła osoby, osób stanowiły kobiety. Najliczniejsza grupa mieszkańców w roku 2011 w przekroju wieku społeczeństwa to wiek aktywności zawodowej, czyli rok życia. W tej grupie znalazło się więcej mężczyzn niż kobiet, odpowiednio i osób, co stanowi ponad 62% liczebności społeczeństwa w roku Natomiast w liczebności ludności Gminy Pieszyce w roku 2011 (9 216 osób) 16,30% stanowi grupa osób starszych, co liczbowo odpowiada osobom. W roku 2010 odsetek 7

8 procentowy osób starszych w ogólnej liczbie osób zamieszkujących tereny Gminy wyniósł 15,60% (1 386 osób). W roku 2009 oraz roku 2008 także nastąpił wzrost liczby mieszkańców Gminy zaliczanych wiekowo do grona osób starszych: osób, a osób. Porównanie tej wartości na przełomie lat uwidacznia proces starzenia się społeczeństwa, a w konsekwencji narastanie problemu dotyczącego profilaktyki i opieki nad osobami starszymi. Gmina miejska Pieszyce to jednostka samorządowa nastawiona w swym rozwoju na korzyści dla społeczeństwa lokalnego, określająca kierunki działania sprzyjające poprawie funkcjonowania środowiska lokalnego, a tym samym stworzenia jej mieszkańcom optymalnych warunków rozwoju. Umiejętność wykorzystania przez władze gminne z jej położenia naturalnego, stawia ją w szeregu gmin atrakcyjnych do zamieszkania a stale prowadzone działania mające na celu pozyskanie funduszy unijnych przede wszystkim w celu odbudowy i rozwoju infrastruktury lokalnej wpływają na jej wizerunek. Niskie podatki, dobry dostęp do przedszkoli i szkół podstawowych ( edukacji) oraz ochrony zdrowia, mogą wpłynąć na wzrost budownictwa indywidualnego. IV. Diagnoza problemów społecznych Gminy Pieszyce z perspektywy pracy Ośrodka Pomocy Społecznej w Pieszycach. Problemy społeczne to pojęcie szeroko rozumiane w każdym społeczeństwie, obejmuje ono bowiem zachowania, zjawiska i procesy społeczne dostrzegane przez elementy tego społeczeństwa jako istotne sprawy wymagające podjęcia praktyk mających na celu przeciwdziałanie, ograniczenie a także rozwiązanie tychże problemów. Pod nazwą problemów społecznych mieszczą się te zjawiska, które postrzegane są i odczuwalne przez znaczącą część społeczeństwa. Ciężko jednoznacznie określić, co mieści się w ramach problemów społecznych. Podlegają one przewartościowaniu i zmianie wraz ze zmianami zachodzącymi w danym społeczeństwie. Cała paleta problemów społecznych obejmuje powiązane ze sobą aspekty, w związku z tym jeden problem wynika z drugiego. Zatem podstawą do pojawienia tego typu problemów w odniesieniu do społeczeństwa gminy Pieszyce jest bezrobocie. 8

9 Bezrobocie, które występuje na terenie gminy jak i w całym regionie jest zjawiskiem, które odnosi się do szerokich kręgów społecznych. Z doświadczenia i wiedzy władz gminnych wynika, że bezpośrednim i najbardziej widocznym skutkiem bezrobocia jest obniżenie standardu materialnego rodziny, co z kolei wymusza konieczność korzystania z pomocy społecznej. Mniej widoczne, ale nie mniej zagrażające spójności życia rodzinnego są skutki psychologiczne. Bezrobocie powoduje zmianę sytuacji społecznej i emocjonalnej całej rodziny, bez względu na wiek jej członków. Częstym zjawiskiem mu towarzyszącym jest izolacja społeczna, kiedy to ograniczone zostają kontakty interpersonalne wszystkich członków rodziny bezrobotnego zarówno ze znajomymi, jak i z dalszą rodziną. Bezrobocie burzy klimat życia rodzinnego, wpływa niszcząco na pełnienie przez rodzinę jej podstawowych funkcji, na realizację określonych zamierzeń, zadań i planów życiowych. Najbardziej bolesnym aspektem bezrobocia jest zagrożenie bezpiecznej egzystencji własnej rodziny. Brak pracy ma negatywny wpływ na ekonomiczną funkcję rodziny. Powoduje jej szybką degradację, potęguje biedę i rozszerza sferę ubóstwa. Skutkiem bezrobocia w rodzinie bywa także osłabienie autorytetu rodziców. W opinii dzieci, zwłaszcza nastolatków, taka sytuacja jest przejawem braku zaradności, nieumiejętności dostosowania się do nowej rzeczywistości społeczno - ekonomicznej czy życiowego nieudacznictwa. Powoduje to zachwianie systemu wartości młodego pokolenia i obniżenie w hierarchii takich wartości jak wykształcenie, uczciwa praca, solidarność. Zachwianie autorytetu rodziców oznacza także naruszenie spójności rodziny i może przynieść niebezpieczne konsekwencje społeczne. Długotrwałe bezrobocie z psychologicznymi jego konsekwencjami prowadzi do poszerzania się obszarów ubóstwa, w dalszej kolejności do zjawisk społecznie niepożądanych oraz do marginalizacji i wykluczenia społecznego. Jednym z kluczowych priorytetów pomocy społecznej jest pomoc osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji oraz rodzinom dysfunkcyjnym. Do najpilniejszych zadań w tym zakresie należy przeciwdziałanie bezrobociu. Pomoc ta musi pozwalać na wyprowadzenie rodzin z trudnej sytuacji życiowej i zapobiegać ich marginalizacji. Służyć temu mają różnorodne formy aktywizacji zawodowej, skierowane szczególnie do zagrożonych bezrobociem. Wzrost liczby bezrobotnych świadczeniobiorców powoduje przyrost ilości zadań z zakresu pomocy społecznej oraz zwiększenie puli wydatków na udzielanie pomocy. Sytuacja taka wymusza również konieczność dostosowania dotychczasowych form działania do nowych potrzeb. Ponieważ możliwości budżetu państwa 9

10 i samorządu lokalnego są ograniczone, podstawowego znaczenia w pomocy w wychodzeniu z bezrobocia nabiera praca socjalna, która przyjmuje zróżnicowane formy. Konieczne jest także prowadzenie intensywnej pracy socjalnej, której celem będzie kształtowanie u bezrobotnych odpowiedzialności za swój los i umiejętności przystosowania się do samodzielnego życia w obecnej rzeczywistości. Szczególny nacisk należy położyć na uczenie prowadzenia gospodarstwa domowego w nowej sytuacji, racjonalnego gospodarowania ograniczonymi środkami finansowymi oraz planowanie najbliższej przyszłości własnej rodziny. Z danych przedstawionych przez Powiatowy Urząd Pracy w Dzierżoniowie na dzień 31 grudnia 2011 liczba osób bezrobotnych w Gminie Pieszyce wyniosła 605 osób, w tym 442 osoby nie miały prawa do pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych. Na koniec roku 2010 liczba osób bezrobotnych Gminy Pieszyce wynosiła 750 osób, więc można zauważyć tendencję spadkową omawianej wielkości. Według danych PUP w Dzierżoniowie najczęstszy wiek bezrobotnych mieszkańców Gminy Pieszyce to rok życia, a statystyczny poziom wykształcenia zasadnicze zawodowe. Kolejnym problemem natury społecznej występującym w gminie Pieszyce jest widoczna bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego. Najczęściej niezaradność rodziny w opiece i wychowaniu własnego potomstwa wiąże się z takimi nieprawidłowościami rodziny, jak: uzależnienie od środków psychoaktywnych, przemoc domowa. Ponadto problemy występujące w pełnieniu ról rodzicielskich, małżeńskich i zawodowych uwidaczniają się w takich sytuacjach jak: trudności adaptacyjne, niedojrzałość emocjonalna, niezaradność w codziennym prowadzeniu gospodarstwa domowego, nasilające się problemy w środowisku szkolnym dzieci i młodzieży ( zachowania konfliktowe, buntownicze, agresywne), łamanie przez młodzież zasad i obyczajów ogólnie panujących. Z punktu widzenia środków wychowawczych stosowanych względem problemów występujących w rodzinie stosuje się je głównie względem rodzin z dziećmi pobierającymi naukę w szkole, w tym mającymi trudności wychowawcze. W przypadku trudności nauce pomoc dziecku i rodzinie oferuje szkoła, psycholodzy i pedagodzy szkolni, psycholodzy i specjaliści z poradni psychologiczno - pedagogicznych. Oferują pomoc w formie zajęć wyrównawczych, pogadanek i konsultacji. Prowadzone są zajęcia socjoterapeutyczne, terapia osób zagrożonych uzależnieniami, ćwiczenia rehabilitacyjne, terapia rodzin, treningi, warsztaty oraz udzielane różne formy pomocy indywidualnej i grupowej. Częściową opiekę nad dzieckiem zagrożonym dysfunkcją 10

11 rodziny oferują placówki oświatowe: ogniska wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii dla młodzieży, świetlice profilaktyczno - wychowawcze dla uczniów z zaburzeniami zachowania, ośrodki szkolno - wychowawcze dla młodzieży zagrożonej niedostosowaniem społecznym. W stosunku do rodziców niewłaściwie sprawujących opiekę przewidziano odpowiednie środki prawno - instytucjonalne. Mają ono służyć zapewnieniu dziecku normalnego dzieciństwa i warunków rozwoju psychofizycznego. Należy jednak w działaniach pomocowych założyć, że nie wystarczy zajmować się tylko dziećmi w celu poprawienia ich funkcjonowania, lecz całą rodziną, która potrzebuje wszechstronnej diagnozy i pomocy. Mając na uwadze dobro dziecka i rodziny należy pamiętać, że pomoc powinna być wczesna i mieć charakter profilaktyczny, ochronny i aktywizujący jednostkę lub rodzinę do poszukiwania samodzielnych rozwiązań. Opieka i pomoc powinny być zorganizowane w środowisku bliskim dziecku; w rodzinie, w szkole tak, aby umożliwiały mu wzrastanie i rozwój w naturalnych warunkach społecznych. Ponadto w przypadku udzielenia pomocy należy zakładać stopniowe zmniejszanie jej intensywności, zmianę charakteru pomocy z intencyjnej na stymulującą i wspierającą. W celu poprawy warunków prowadzenia gospodarstw domowych w Gminie Pieszyce udzielana jest pomoc w postaci dodatków mieszkaniowych. W roku 2011 pomocy takiej udzielono razy na łączna kwotę ,80. Relatywnie w roku 2010 pomocy takiej udzielono razy nadłączną kwotę ,71. Alkoholizm, jako kolejny problem społeczny, jest problemem całej rodziny. Prowadzi do przemocy i stanowi zagrożenie dla funkcjonowania biologicznego i emocjonalnego wszystkich członków rodziny. Człowiek uzależniony szkodzi nie tylko sobie, swoim bliskim ale także osobom nie związanym z nim więzami rodzinnymi. Skuteczna pomoc osobom rodzinom z problemami alkoholowymi polega na umożliwieniu ludziom dotkniętym tą chorobą podjęcia leczenia. Poważnym problemem w podejmowaniu działań przez pracowników pomocy społecznej w tym kierunku jest bierna postawa ludzi uzależnionych od alkoholu. Podopieczni ci mają w większości postawy roszczeniowe, utrzymują bowiem, że jeżeli nie pracują, to właśnie pomoc społeczna ma obowiązek ich utrzymać. Są przekonani, że ich uzależnienie spowodowane jest czynnikami zewnętrznymi, nie chcą pogodzić się z myślą, że to właśnie oni decydują o swojej sytuacji życiowej. Wielu podopiecznych ośrodka, u których pracownik socjalny podejrzewa problem alkoholowy, zaprzecza, że alkohol ma jakikolwiek wpływ na jakość prowadzonego przez nich życia. Bardzo ważnym 11

12 skutkiem nadużywania alkoholu jest pogarszanie się sytuacji ekonomicznej i społecznej rodziny. Nie bez znaczenia jest wpływ alkoholizmu rodzica na rozwój dzieci, które żyją w atmosferze ciągłego niepokoju, lęku i napięcia. Uczą się destrukcyjnych dla siebie i otoczenia zachowań. W wyniku niełatwych doświadczeń życiowych grozi im dezintegracja osobowości, wyrażająca się w różnego typu zaburzeniach emocjonalnych. Prowadzone badania wśród społeczności ukazują, że co najmniej u 50 % chorych na nerwicę dzieci źródłem choroby jest alkoholizm jednego z rodziców. Panuje ogólne stwierdzenie, że alkoholizm zarówno w życiu jednostki jak i w życiu społecznym zawsze powoduje straty i nieodwracalne zmiany. Dlatego tak ważnym kierunkiem działania, takich instytucji jak Ośrodki Pomocy Społecznej jest wspierani rozwoju życia dzieci funkcjonujących w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym, oraz o ile to możliwe - stymulowanie społeczności lokalnej do prowadzenia zdrowego trybu życia. Następnym istotnym problemem jest pomoc osobom niepełnosprawnym. Obserwacje pracowników tej instytucji pozwalają stwierdzić, że sytuacja tej grupy osób jest bardzo trudna. Problemy osób niepełnosprawnych wiążą się głównie z ograniczonymi możliwościami oprotezowania i zakupu sprzętu ułatwiającego komunikowanie się i samoobsługę, kosztowną i trudno dostępną rehabilitacją. Dużym problemem są także bariery architektoniczne w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej jak i w budynkach użyteczności publicznej. Bariery te nie tylko utrudniają, ale niekiedy wręcz uniemożliwiają uczestnictwo w normalnym życiu. Choroba i niepełnosprawność to czynniki, które prowadzą do pogorszenia kondycji finansowej każdej rodziny bez względu na jej przynależność społeczno zawodową i miejsce zamieszkania. Sytuacja taka to z jednej strony efekt wydatków na leczenie, rehabilitację i różnego typu świadczenia będące udziałem rodzin, w których żyją osoby z ograniczoną przez chorobę sprawnością; z drugiej strony przyczyną jest ograniczenie dochodów - utrata pracy i renta inwalidzka osoby niepełnosprawnej oraz ograniczenie aktywności zawodowej i możliwości zarobkowych innych członków rodziny zobowiązanych do świadczeń opiekuńczych. Dlatego tworzenie odpowiednich warunków do pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich rodzin w życiu społeczności lokalnej to szeroka paleta działań i zadań w obliczu których stają władze lokalne. Starzenie się społeczeństwa i pomoc osobom starszym to kolejny problemem życia społecznego, powszechny w każdej społeczności. Dotyka on także mieszkańców gminy 12

13 Pieszyce. Rola i pozycja człowieka starego w nowoczesnym, zmodernizowanym społeczeństwie bardzo się zmieniła. Należy pamiętać o tym, że starzenie się jest procesem, dlatego nie powinien to być czas nagłego wycofania się z lokalnego życia społecznego, kulturalnego i towarzyskiego, ponieważ prowadzi to do osamotnienia i izolacji. Ludzie starzy stanowią w społeczeństwie liczną grupę, dlatego ich potrzeb nie można zmarginalizować czy pominąć. Przedłużanie się życia ludzkiego, zmiany biologiczne i psychiczne określają konieczność pomocy ze strony osób trzecich. Mając na uwadze strukturę rodzin, które nie są w pełni umiejętne w zaspokojeniu potrzeb swoich najstarszych członków, istnieje potrzeba funkcjonowania sprawnego systemu pomocy, który będzie uwzględniał zaspokojenie najważniejszych potrzeb ludzi starych, zwłaszcza w ich środowisku lokalnym. Ogólna dostępność do usług bytowych, urzędowych, mieszkaniowych, a także intelektualnych i zdrowotnych ułatwia życie ludziom starszym i wydłuża okres ich samodzielności społecznej. Proces starzenia się jest nieunikniony, stwarza to zatem konieczność podjęcia przez społeczeństwo wielu zadań, także tych w ramach pomocy społecznej w ujęciu instytucjonalnym. Poszerzenie form pomocy ma na celu utrzymanie osoby starszej w jej dotychczasowym środowisku oraz zahamowanie tendencji wzrostowej liczby osób ubiegających się o miejsce w domu pomocy społecznej. Uwzględniając specyfikę środowiska osób starszych w obecnych czasach istnieje konieczność stworzenia systemu, który będzie uwzględniał ich najważniejsze potrzeby i gwarantował godne warunki życia. Podejmowanie prac przez Ośrodek Pomocy Społecznej mających na celu wspieranie osób i rodzin w działaniach zmierzających do zaspokojenia najważniejszych potrzeb, rozpoznawania i rozwiązywania istniejących problemów społecznych to obowiązek nałożony przez ustawodawcę. Określone działania umożliwiają realizację funkcji instytucji pomocy społecznej, a umiejętność ukierunkowania podejmowanych w tym zakresie działań wpływa na poprawę warunków środowiska lokalnego, rozumianego jako środowiska funkcjonowania rodziny. V. Cele strategiczne i kierunki rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych. 13

14 POMOC OSOBOM BEZROBOTNYM W PRZEKWALIFIKOWANIU SIĘ ORAZ W ZNALEZIENIU PRACY Cel: 1. Zapobieganie powstawaniu i pogłębianiu się bezrobocia oraz udzielenie wsparcia dla osób i ich rodzin pozostających bez pracy Kierunki rozwiązywania problemów: 1. Stała współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Dzierżoniowie w zakresie monitorowania i rozwiązywania zjawiska bezrobocia na terenie Gminy Pieszyce. Stosowanie zatrudnienia inwestycyjnego: a. organizowanie prac społeczno użytecznych b. promowanie szkoleń c. prace interwencyjne d. roboty publiczne 2. Objęcie praca socjalną osób długotrwale bezrobotnych, w celu zachęcenie ich do systematycznego poszukiwania pracy. Należy tu położyć nacisk na udzielenie osobom bezrobotnym wszechstronnej pomocy w zakresie: poradnictwa, zapoznania z aktywnymi technikami poszukiwania pracy oraz sposób aktywizacji zawodowej. 3. Objęcie pomocą materialną rodziny dotknięte problemem bezrobocia. 4. Podejmowanie działań mających za zadanie wzrost znaczenia wykształcenia jako wartości na rzecz młodzieży szkolnej i dzieci. 5. Tworzenie na terenie gminy klimatu sprzyjającego potencjalnym inwestorom, mogącym stworzyć nowe miejsca pracy dla lokalnego społeczeństwa. 14

15 6. Poprawa dostępności komunikacyjnej pozwalającej na podjęcie zatrudnienia poza miejscem zamieszkania. 7. Bieżący monitoring ofert programowych i możliwość opracowania projektów mających na celu rozwiązanie problemu bezrobocia, w szczególności wśród kobiet i osób długotrwale bezrobotnych. 8. Wzmocnienie systemu edukacyjnego gminy poprzez unowocześnienie bazy dydaktycznej szkół i przedszkoli gminnych. 9. Pozyskiwanie środków unijnych na aktywizację długotrwale bezrobotnych i ich przekwalifikowanie. BUDOWA SYSTEMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Cel: 1. Zapobieganie powstawania nowych problemów alkoholowych. 2. Zmniejszenie rozmiarów problemów aktualnie istniejących. 3. Podniesienie świadomości i wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych i możliwości zapobiegania takim zjawiskom. Kierunki rozwiązywania problemów: 1. Zmiana zachowań i postaw mieszkańców w sytuacji związanej z alkoholem. 2. Wdrożenie stosownych form profilaktyki kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży. 3. Budowanie skutecznych form kontroli społecznej nad szkodliwymi formami postępowania osób nadużywających alkoholu. 15

16 4. Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywani problemów alkoholowych. Rozpropagowanie działań podejmowanych w okolicznych gminach. 5. Przeciwdziałanie przemocy domowej w rodzinie poprzez doskonalenie procedury Niebieskiej karty, utworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz prowadzenia działań w zakresie poradnictwa i interwencji w obliczu problemu przemocy. 6. Skuteczne organizowanie leczenia przeciwalkoholowego, tworzenie grup wsparcia dla rodzin współuzależnionych. W w/w zakresie kierunki i cele działań są realizowane zgodnie z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązania Problemów Alkoholowych. WYRÓWNANIE SZANS RODZIN W DOSTĘPIE DO GODNEGO ŻYCIA I PEŁNEGO ROZWOJU. NIWELOWANIE DYSFUKCJI RODZINY. Cel: 1. Wyrównanie szans rodzin w dostępie do godnego życia, pomoc w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstw domowych. Kierunki rozwiązywania problemów: 1. Zapewnienie schronienia i mieszkań socjalnych dla osób i rodzin w szczególnej sytuacji życiowej; a. adaptacja niewykorzystanych budynków na cele budownictwa socjalnego b. pomoc mieszkańcom w poprawie warunków mieszkaniowych, w tym dopłaty do czynszów i kosztów eksploatacji. 16

17 2. Pomoc materialna osobom o niskim dochodzie; a. popraw procesu diagnozowania problemów społecznych przy pomocą służby zdrowia, szkół, przedszkoli oraz organizacji pozarządowych. b. zabezpieczenie posiłków dla mieszkańców gminy o niskim dochodzie, szczególnie dzieci. c. organizowanie wypoczynku dla dzieci z rodzin ubogich i patologicznych. 3. Wspieranie rodzin wielodzietnych. a. kształtowanie bazy przedszkolnej. b. organizowanie dokształcania dla dzieci szczególnie uzdolnionych z rodzin ubogich (przy udziale środków zewnętrznych). 4. Zapobieganie i zwalczanie problemów rodziny poprzez szybka i skuteczna interwencję pracowników socjalnych we współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo w Gminie. 5. Wspieranie rodzin w funkcjach wychowawczych; a. rozwój poradnictwa rodzinnego i psychologicznego b. organizowanie zajęć pozalekcyjnych na terenach szkolnych w celu zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży c. wzmocnienie kulturalnej oraz sportowo - rekreacyjnej atrakcyjności Gminy poprzez zagospodarowanie w miarę możliwości terenów na wielofunkcyjne boiska sportowo rekreacyjne d. wspieranie organizacji pozarządowych w celu zwiększenia działań mających na celu prowadzenie zajęć przeciwdziałających dysfunkcjom 6. Systematyczne współpraca z wymiarem sprawiedliwości właściwym ze względu na położenie Gminy, a w szczególności z sądem rodzinnym i kuratorami sądowymi dla dzieci i młodzieży. 17

18 7. Systematyczne współdziałanie z placówkami oświatowymi w celu bieżącej analizy sytuacji dzieci i młodzieży, a w szczególności przeciwdziałanie pojawiającym się patologiom. 8. Wspieranie działań mających na celu funkcjonowanie świetlic sołeckich zapewniających rozrywkę dzieciom i młodzieży. 9. Wdrażanie poradnictwa prawnego, psychologicznego i socjalnego. 10. Ograniczenie rozwoju zjawiska wykluczenia społecznego członków rodzin osób długotrwale bezrobotnych. 11. Funkcjonowanie punktu konsultacyjno informacyjnego dla rodzin osób uzależnionych. WYRÓWNANIE SZANS OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH, STARSZYCH I CHORYCH. Cele: 1. Podejmowanie działań skutkujących wyrównaniem warunków życia osób niepełnosprawnych, starszych i chorych. 2. Aktywizacja rodzin na rzecz zapewnienia opieki osobom starszym. 3. Zwiększenie dostępności usług opiekuńczych i pielęgnacyjnych osobom starszym i niepełnosprawnym. 4. Promocja zdrowia. Kierunki rozwiązywania problemów: 1. Likwidacja barier architektonicznych i społecznych; 18

19 a. w miarę możliwości budowa podjazdów dla osób niepełnosprawnych w miejscach publicznych, współpraca z PFRON. b. docieranie do osób niepełnosprawnych i chorych z pełną informacją o ważnych dla Gminy działaniach, akcjach i wydarzeniach. 2. Aktywizacja osób niepełnosprawnych i chorych, poprzez rozszerzenie działalności organizacji pozarządowych na rzecz osób starszych oraz organizacja imprez okolicznościowych dostosowanych do osób niepełnosprawnych i starszych. 3. Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Dzierżoniowie w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. 4. Wspieranie osób niepełnosprawnych i starszych w miejscu ich zamieszkania w szczególności poprzez uwrażliwienie społeczności lokalnej na potrzeby osób starszych i niepełnosprawnych. 5. Wspomaganie rodziców dzieci niepełnosprawnych od jak najwcześniejszego momentu; a. pomoc w organizacji warunków lokalowych b. organizowanie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz wsparcia dla matek opiekujących się dziećmi niepełnosprawnymi w ramach działalności służby zdrowia i pomocy społecznej c. umożliwienie rozwoju intelektualnego i dostępu do nauki dzieciom niepełnosprawnym d. wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych 6. Pomoc i wsparcie na rzecz osób będących opiekunami osobami niepełnosprawnymi (wsparcie ubiegania się o pomoc z instytucji zajmujących się osobami niepełnosprawnymi). 19

20 7. Podejmowanie inicjatyw społecznych mających na celu tworzenie wyspecjalizowanego wolontariatu na rzecz pomocy osobom starszym i niepełnosprawnym; a. promowanie idei wolontariatu, pozyskiwanie chętnych wolontariuszy i organizowanie szkoleń przy współpracy z instytucjami społecznymi. 8. Zapewnienie podstawowej opieki medycznej z szerokim dostępem dla obywateli; a. organizowanie akcji profilaktycznych i promocji zdrowia b. dostęp do punktów medycznych w szkołach i przedszkolach c. organizowanie akcji profilaktycznych alkoholowych wśród dzieci, młodzieży i ich rodziców. d. organizacja warsztatów terapii zajęciowej. VI. Wnioski końcowe Do zadań własnych gminy o charakterze obligatoryjnym, zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Działania określone w niniejszej strategii są zadaniami ogólnospołecznymi i ważnym elementem polityki społecznej Gminy Pieszyce. Gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych w gminie Pieszyce an lata nakreśla długofalowe działania mające na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać w ramach własnych zasobów i możliwości. Dokument ten także charakteryzuje istniejące w społeczeństwie Gminy Pieszyce problemy, określa cele ich zapobiegania oraz narzędzia i kierunki ich niwelowania. Działania organizowane na rzecz społeczności lokalnej w celu poprawy jej warunków bytu, należą do kierunków funkcjonowania nie tylko Lokalnych Władz Gminnych i Ośrodka 20