Konkurs tematyczny: Taki to mroczny czas 70 rocznica Powstania Warszawskiego

Transkrypt

1 Konkurs tematyczny: Taki to mroczny czas 70 rocznica Powstania Warszawskiego dla uczniów gimnazjów województwa małopolskiego w roku szkolnym 2013/2014 Patronat Honorowy: Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Organizator: IV Liceum Ogólnokształcące im. K. K. Baczyńskiego w Olkuszu na zlecenie Małopolskiego Kuratora Oświaty Etap rejonowy Klucz odpowiedzi

2 Zadanie I. Wskaż jedną prawidłową odpowiedź na poniższe pytania. (0-10 punktów) 1. Działania sił wroga wewnątrz państwa, takie jak szpiegowanie, sabotaż i dywersja, które skutkują niekiedy działaniami zbrojnymi to: A. V kolumna B. beria C. rejencja 2. Świadoma współpraca z okupantem to: A. inwigilacja B. akcepcja C. kolaboracja 3. Skrót ŻOB rozwijamy jako: A. Żołnierze Ochotnicy Bracia B. Żydowska Organizacja Bojowa C. Żołnierska Obrona Bombowa 4. Niemiecka lista narodowa to: A. nazilista B. lista Schindlera C. volkslista 5. Stolicą Generalnego Gubernatorstwa było miasto: A. Warszawa B. Łódź C. Kraków 6. Stefan Starzyński był: A. prezydentem Krakowa B. prezydentem Warszawy C. prezydentem Polski

3 7. Za największą bitwę podczas kampanii 1939 roku, stoczoną przez dwie polskie armie Poznań i Pomorze z wojskami niemieckimi uznaje się: A. bitwę nad Bzurą B. bitwę pod Kockiem C. bitwę pod Mławą 8. Kryptonimem Barbarossa nazwano A. agresję III Rzeszy na Wielką Brytanię B. agresję III Rzeszy na Polskę C. agresję III Rzeszy na ZSRR maja 1935 r. Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych został mianowany przez prezydenta Ignacego Mościckiego: A. Walery Sławek B. Edward Rydz-Śmigły C. Józef Piłsudski 10. Linia Maginota to: A. pas umocnień w północnej Francji i południowej Belgii B. pas umocnień na południu Niemiec C. pas umocnień między Węgrami a Rumunią Zadanie II. Uzupełnij schemat dotyczący rodowodu Armii Krajowej, używając pojęć podanych poniżej. (0-3 punkty) wrzesień 1939 r. Służba Zwycięstwu Polski listopad 1939 r. Związek Walki Zbrojnej luty 1942 r. Armia Krajowa

4 Zadanie III. Podpisz imionami i nazwiskami postaci widoczne na zdjęciu w postaci siedzącej (zaczynając od lewej). Zdjęcie zostało wykonane podczas konferencji w Jałcie. (0-3 punkty) Przyznajemy po 1 punkcie za pełnie imię i nazwisko Winston Churchill Franklin Roosevelt Józef Stalin Zadanie IV. Opisz krótko życie codzienne powstańców warszawskich. (0-3 punkty) SŁOWA KLUCZE: codzienne walki, budowa barykad, ranni, zabici, chorzy, akcje dywersyjno-sabotażowe, tunele, brak wody i żywności, a także broni, pożary, naloty, przebywanie w schronach i piwnicach (zaduch, ciemność, śmierć), zrzuty, szabrownicy, konflikty międzyludzkie, ale i wzajemna pomoc, gniew i nadzieja, strach, nowe związki zaręczyny, śluby, narodziny dzieci, prasa podziemna, sposoby radzenia sobie z trudną sytuacją. Zadanie V. Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego napisz, jaka była rola prasy podczas Powstania Warszawskiego. (0-3 punkty) SŁOWA KLUCZE: opór wobec przejęcia przez okupanta prasy polskiej i prób dezinformowania oraz wywierania wpływu na Polaków, źródło w miarę pełnej i rzetelnej informacji (przebieg działań wojennych, sytuacja w kraju i za granicą, postanowienia władz powstańczych), oddziaływanie na postawy walczących warszawiaków, podtrzymywanie ducha oporu. Zadanie VI. Na podstawie tekstu wykonaj polecenia: (0-7 punktów) 1. Bankructwem państwa polskiego, brakiem polskiej stolicy i polskiego rządu, upadkiem państwa polskiego, utratą ważności traktatów między ZSRR a Polską, obawą działania na szkodę ZSRR, obroną ludności ukraińskiego i białoruskiego pochodzenia.

5 2. Wicekomisarz spraw zagranicznych ZSRR Władimir Potiomkin. 3. Wacław Grzybowski września 1939 r. 5. Traktat ryski z 1921 r. o wytyczeniu granicy polsko-radzieckiej, protokół Litwinowa z 1929 r. o wyrzeczeniu się wojny jako środka rozwiązywania sporów, pakt o nieagresji z Polską z 1932 r. (przedłużony w 1934 r. do końca 1945 r.), konwencja o określeniu napaści z 1933 r. Zadanie VII. Na podstawie wiersza Czesława Miłosza Campo di Fiori oraz posiadanej wiedzy wykonaj polecenia. (0-10 punktów) 1. W czasie II wojny światowej w krajach okupowanych przez III Rzeszę tworzono zamknięte, strzeżone i oddzielone miejsca, w których przymusowo osiedlano ludność żydowską z danego terenu. 2. Kara śmierci. 3. Żydów wywożono do obozów zagłady. 4. Zarządzenie przez Heinricha Himmlera akcji ostatecznej likwidacji getta, represje, powstanie w getcie organizacji politycznych, odwet i kara na prześladowcach, akt wyboru godnej śmierci z bronią w ręku. 5. Mordechaj Anielewicz, Marek Edelman, Icchak Cukierman. 6. Pomoc w szkoleniu wojskowym, dostawy broni i żywności, niewielkie akcje zbrojne podejmowanye spoza getta (ataki na posterunki hitlerowskie wokół murów, nieudana próba wysadzenia muru getta), naciski na rządy Wielkiej Brytanii i USA na rzecz pomocy Żydom, wprowadzenie tematu Zagłady do polityki międzynarodowej. Zadanie VIII. Do wymienionych poniżej polskich jednostek wojskowym dopasuj bitwy, w których brały udział. (0-8 punktów) A B C D E F G H

6 Zadanie IX. Wymień postanowienia układu Sikorski-Majski ( ). (0-4 punkty) Przywrócenie stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a ZSRR, wspólna walka z III Rzeszą w czasie II wojny światowej w ramach koalicji antyhitlerowskiej, budowa armii polskiej w ZSRR pod polskim dowództwem, amnestia dla obywateli polskich więźniów politycznych i zesłańców pozbawionych wolności na terenie ZSRR przebywających w więzieniach i obozach Gułagu, utrata mocy prawnej przez traktaty radziecko-niemieckie z 1939 r. Zadanie X. Wyjaśnij jaki był powód utworzenia nowych polskich władz państwowych na emigracji po klęsce wrześniowej. (0-4 punkty) SŁOWA KLUCZE: opuszczenie Polski przez przedstawicieli władzy we wrześniu 1939 r., próba uniknięcia niewoli i wymuszonej kapitulacji, wyjazd do Rumunii, plany przedostania się do Francji, żądania władz Rumunii zrzeczenia się suwerennych prerogatyw państwowych przez władze RP, odmowa polskich władz, internowanie polskich władz, wyznaczenie nowych władz RP spośród polityków polskich znajdujących się poza zasięgiem III Rzeszy i ZSRR, wyznaczenie przez Ignacego Mościckiego na swojego następcę Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego, sprzeciw wobec tej kandydatury, mianowanie prezydentem RP Władysława Raczkiewicza, powołanie Władysława Sikorskiego na urząd prezesa Rady Ministrów, powołanie przez Sikorskiego koalicyjnego gabinetu (SN, SP, SL, PPS, politycy sanacyjni); dążenie do utrzymania sojuszu z Anglią i Francją, by utworzyć Polskie Siły Zbrojne na emigracji w celu kontynuowania wojny; przedłużenie ciągłości i legalności istnienia państwa polskiego.

7 Zadanie XI. Oceń prawdziwość poniższych zdań wstawiając w wolne pole odpowiednią literę F oznaczającą fałsz lub P oznaczającą prawdę. (0-7 punktów) Siedzibą Hansa Franka był Wawel. W ramach ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej postanowiono wymordować wszystkich europejskich Żydów. Największy obóz koncentracyjny Niemcy zlokalizowali w Auschwitz-Birkenau. Wyrażenie,,Shoah oznacza Zagładę narodu żydowskiego w czasie II wojny światowej. Akcja AB była akcją eksterminacyjną przeprowadzaną przez niemieckie władze okupacyjne w Generalnym Gubernatorstwie, wymierzoną przeciw polskiej inteligencji, działaczom politycznym i społecznym oraz osobom podejrzanym o działalność konspiracyjną. Szmalcownikami były nazywane osoby, które trudniły się przemytem żywności na ziemiach okupowanych przez Niemcy. Utworzenie Rządu Tymczasowego (31.XII.1944) było wynikiem powrotu rządu londyńskiego do Warszawy. P P P P P F F Zadanie XII. Scharakteryzuj konsekwencje mordu katyńskiego dla rządu polskiego na emigracji. (0-4 punkty) SŁOWA KLUCZE: 17 kwietnia prośba rządu gen. Sikorskiego do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o pomoc i zbadanie sprawy, sprzeciw Edena i decyzja Sikorskiego o nie składaniu wniosku o wszczęcie postępowania do władz Czerwonego Krzyża w Genewie, opublikowanie przez Prawdę artykułu pt. Polscy wspólnicy Hitlera, zerwanie stosunków dyplomatycznych w nocy z 25 na 26 kwietnia, nota o zerwaniu przekazana polskiemu ambasadorowi Tadeuszowi Romerowi, pogorszenie międzynarodowej pozycji Polski, utrudnienie możliwości zadawania Stalinowi pytań dotyczących zbrodni przez przedstawicieli polskich władz oraz wskazywania na Rosjan jako na sprawców zbrodni, wszczęcie przez polski rząd własnego śledztwa, brak zgody na rosyjską kwalifikację prawną (z ofiar represji politycznych uczyniono kryminalistów) domagano się uznania ludobójstwa, zbrodni wojennej i zbrodni przeciwko ludzkości); popieranie polskiej lewicy przez Stalina, dzięki czemu będzie mogła ona przejąć rządy w powojennej Polsce.

8 Zadanie XIII. Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe wydarzenia, o których jest mowa w cytowanych rozkazach Naczelnego Wodza Rzeczypospolitej z czasów II wojny światowej. Podaj daty roczne tych wydarzeń (wydania rozkazu). (0-10 punktów) Tekst rozkazu Naczelnego Wodza Wydarzenie Rok A. Po raz drugi od chwili opuszczenia kraju zbieracie się na Rozkaz Naczelnego 1940 obcej ziemi w szeregach narodowych, jako wojsko polskie niezamożne, nieugięte [ ]. Stając na ziemi Wielkiej Brytanii, pozdrawiamy siły zbrojne tego wielkiego narodu, związanego z nami nie tylko sojuszem, ale co ważniejsza, węzłami braterstwa broni ( ). Wodza gen. Sikorskiego do Armii Polskiej we Francji ewakuowanej do Wielkiej Brytanii B. Dywizje polskie, formowane w Związku Sowieckim zostały z końcem sierpnia przesunięte na Środkowy Wschód. Po zjednoczeniu tych dywizji z wojskami, których część wsławiła się w obronie Tobruku oraz bojach na pustyni powstanie na Powstanie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR lub Wyjście wojsk Andersa Środkowym Wschodzie poważna siła polska. Oparta na Bliski Wschód bezpośrednio o potęgę brytyjską i amerykańską podejmie ona wkrótce jako całość walkę ( ). C. W tak bolesnej dla nas katastrofie lotniczej zginęli żołnierską Katastrofa lotnicza w 1943 śmiercią wraz z naczelnym Wodzem towarzyszący Mu w podróży: gen. Bryg. Klimecki Tadeusz, szef sztabu Naczelnego Wodza, płk dypl. Marecki Andrzej, Szef Oddziału operacyjnego Sztabu naczelnego Wodza, por. mar. Ponikiewski Józef, adiutant Ojczyzny jedyna i ukochana Jego córka Zofia Leśniakowska, komendantka plutonu Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet. Gibraltarze i śmierć generała Władysława Sikorskiego. D. Nasz myśl wzruszona biegnie na front włoski, gdzie II korpus Bitwa pod Monte 1944 okrył imię Polski sławą nieprzemijającą co dodał świeżych blasków dziejom oręża polskiego. Chwała zwycięzcom spod Cassino ( ) Żołnierze Polscy! Gdziekolwiek jesteście, uczcijcie chwilą milczenia pamięć poległych w tej wielkiej bitwie, a na cześć żywych wznieście trzykrotny okrzyk Niech żyją! Cassino E. 1-sza Dywizja Pancerna pod wypróbowanym dowództwem gen. Maczka okryła się sławą na polach Normandii i odegrała Bitwa pod Falaise 1944

9 wybitną rolę w wielkiej bitwie, która pozostanie w pamięci ludzkiej, jako jedna z najświetniejszych operacyj wojennych, uwieńczona zniszczeniem 7. Armii niemieckiej. ( ) dla Ciebie Polsko, za Ciebie Polsko I oto dzisiaj, Warszawa słowo, które krwawi, boli, które liczy się i waży, którego przemilczeć nie damy. Rzeczpospolita Polska czasów wojny. Rozkazy Naczelnego Wodza do żołnierzy , red. A. K. Kunert, Warszawa 1997, s. 67, 181, , 265. Zadanie XIV. Wyjaśnij dlaczego na murach polskich miast w czasie okupacji niemieckiej pojawiał się taki napis: ( Tylko świnie siedzą w kinie ). (0-2 punkty) SŁOWA KLUCZE: Cel okupanta zniszczenie polskiej kultury, konfiskata kin (nowymi kierownikami Niemcy lub volksdeutsche), podział kinoteatrów na te tylko dla Niemców i te dla reszty, kontrola repertuaru przez władze hitlerowskie, repertuar propagandowy, potrzeba rozrywki pomimo wojny, chęć oderwania się od okupacyjnej rzeczywistości, Organizacja Małego Sabotażu Wawer akcje bojkotowania kin, (obrzucanie widzów granatami z gazem łzawiącym, rozwieszanie plakatów zniechęcających do odwiedzania kin, napisy na murach, oblewanie kwasem solnym, wzniecanie pożarów, rozprowadzenie ulotek pouczających); część zysków ze sprzedanych biletów przeznaczano na dozbrojenie wojsk niemieckich. Zadanie XV. Na podstawie tekstu napisz, jak Władysław Gomułka pojmował realizację ustaleń jałtańskich dotyczących powołania Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. (0-2 punkty) SŁOWA KLUCZE: przejęcie pełnej władzy, rzekoma troska o naród polski, tworzenie aparatu przymusu i terroru, masowe aresztowania członków AK, BCH, NSZ oraz innych polskich organizacji niepodległościowych, ograniczanie działalności partii politycznych, odmawianie legalności rządowi polskiemu na emigracji, nowe prawo, całkowite podporządkowanie Stalinowi.

10 Zadanie XVI. Uzupełnij luki. (0-8 punktów) Pakt Ribbentrop-Mołotow, nazywany jest IV rozbiorem Polski, został zawarty 23 VIII 1939 w Moskwie. Formalnie był paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą i ZSRR. Jednak w tajnym protokole dodatkowym postanowiono m.in. podzielić ziemie polskie wzdłuż rzek Narew, Wisła, San. Zadanie XVII. Poniższe fotografie przedstawiają komendantów Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Podaj ich imiona i nazwiska (nazwisko 1 pkt., imię i nazwisko 2 pkt). (0-10 punktów) Fot. 1. Imię i nazwisko: Michał Tokarzewski-Karaszewicz Fot. 2 Imię i nazwisko: Kazimierz Sosnkowski.

11 Fot. 3 Imię i nazwisko: Stefan Rowecki. Fot. 4 Imię i nazwisko: Tadeusz Komorowski.

12 Fot. 5 Imię i nazwisko: Leopold Okulicki. Zadanie XVIII. W puste miejsca na mapie wpisz nazwy obozów koncentracyjnych i obozów zagłady III Rzeszy, które znajdowały się na ziemiach polskich (podane zostały pierwsze litery nazwy). (0-6 punktów)