SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA WG MĘŻCZYZNĄ I NIEWIASTĄ STWORZYŁ ICH JANA PAWŁA II. Paweł Bortkiewicz TChr, UAM
|
|
- Monika Paluch
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA WG MĘŻCZYZNĄ I NIEWIASTĄ STWORZYŁ ICH JANA PAWŁA II Paweł Bortkiewicz TChr, UAM bortkiewicz@gmail.com
2 Małżeństwo kontrakt przymierze związek uczuciowy wspólnota osób oparta na darze
3 zagrożenia rodziny nauczanie Jana Pawła II katechezy środowe: 5 IX IV 1980; 11 XI II 1983; 23 V 28 XI 1984
4 Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa = II część katechez środowych Podstawą - fragment Listu do Efezjan (5, 21 33), nawiązuje do biblijnego "początku Rdz 2, 24: opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem
5 EF 5, Bądźcie sobie wzajemnie poddani w bojaźni Chrystusowej! Żony niechaj będą poddane swym mężom, jak Panu, bo mąż jest głową żony, jak i Chrystus - Głową Kościoła: On - Zbawca Ciała. Lecz jak Kościół poddany jest Chrystusowi, tak i żony mężom - we wszystkim. Mężowie miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie, aby go uświęcić, oczyściwszy obmyciem wodą, któremu towarzyszy słowo, aby osobiście stawić przed sobą Kościół jako chwalebny, nie mający skazy czy zmarszczki, czy czegoś podobnego, lecz aby był święty i nieskalany. Mężowie powinni miłować swoje żony, tak jak własne ciało. Kto miłuje swoją żonę, siebie samego miłuje. Przecież nigdy nikt nie odnosił się z nienawiścią do własnego ciała, lecz [każdy] je żywi i pielęgnuje, jak i Chrystus - Kościół, bo jesteśmy członkami Jego Ciała. Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem. Tajemnica to wielka, a ja mówię: w odniesieniu do Chrystusa i do Kościoła. W końcu więc niechaj także każdy z was tak miłuje swą żonę jak siebie samego! A żona niechaj się odnosi ze czcią do swojego męża!
6 tekst Ef pomostem między pierwszą a drugą częścią katechez środowych. tekst Ef 5, 21 33: Czy tekst ten mówi wprost o sakramentalności małżeństwa? lex orandi wypływa zawsze z lex credendi w liturgii tekst ten zawsze w związku z sakramentem małżeństwa Ef nie mówi wprost i w ścisłym znaczeniu o sakramencie małżeństwa Ef 5, mówi o podstawach sakramentalności całego życia chrześcijańskiego, a w szczególności o podstawach sakramentalności małżeństwa
7 I= MÓWI O SAKRAMENTALNOŚCI MAŁŻEŃSTWA W SPOSÓB POŚREDNI, ALE RÓWNOCZEŚNIE ZASADNICZY św. Paweł - "ciało" w odniesieniu do dwóch rzeczywistości: Kościół jako Ciało Chrystusa ciało ludzkie fundament jedności małżeńskiej, w swojej specyfice kobiecości i męskości
8 sakrament znakiem widzialnym rzeczywistości niewidzialnej, duchowej, Bożej, jako znak widzialny dotyczy ciała ludzkiego, odwołuje do "teologii ciała"
9 Ef: szczegółowe wskazania dla wspólnoty chrześcijańskiej, a w jej obrębie dla wspólnoty domowej, dla rodziny obowiązki moralnych społeczności rodzinnej ściśle wzięty tekst Ef 5, koncentruje się wyłącznie na małżonkach i małżeństwie
10 1. WZAJEMNE PODDANIE W CHRYSTUSIE punkt wyjścia dla relacji między mężem a żoną = zalecenie św. Pawła, aby małżonkowie byli sobie wzajemnie poddani w bojaźni Chrystusowej (Ef 5, 21). kryterium odniesienia = zawsze Chrystus, Jego Boska nauka poddanie - ma być wzajemne kobiety wobec mężczyzny, mężczyzny wobec kobiety.
11 1. WZAJEMNE PODDANIE W CHRYSTUSIE ŻONY NIECH BĘDĄ PODDANE SWYM MĘŻOM, JAK PANU (...) (EF 5, 22) Jan Paweł II: Autor nie chce przez to powiedzieć, że mąż jest "panem" żony, że właściwy dla małżeństwa układ międzyosobowy jest układem panowania męża nad żoną. Wyraża natomiast inną myśl: żona w swym odniesieniu do Chrystusa, który jest dla obojga małżonków jedynym Panem, może i powinna znajdować pokrycie dla takiego odniesienia do męża, które wynika z samej istoty małżeństwa i rodziny. Odniesienie to nie jest jednakże poddaniem jednostronnym. Małżeństwo wedle nauki Ef 5, wyklucza układ, który ciążył i nieraz jeszcze ciąży nad tą instytucją. Mąż i żona bowiem są sobie "wzajemnie poddani", wzajemnie podporządkowani, źródłem tego wzajemnego poddania jest chrześcijańska "pietas", a wyrazem miłość (MN 345).
12 żona w swym odniesieniu do Chrystusa, który jest dla obojga małżonków jedynym Panem, może i powinna znajdować pokrycie dla takiego odniesienia do męża, które wynika z samej istoty małżeństwa i rodziny. Odniesienie to nie jest jednakże poddaniem jednostronnym poddane mężowi, jak Panu odniesienie mężowi - nie instytucjonalne, poddańcze, niewolnicze człowiek nie jest TAK poddany Bogu odniesienie nie jest jednostronne
13 1. WZAJEMNE PODDANIE W CHRYSTUSIE chrześcijańska miłość wyklucza wyłączną dominację jednej osoby nad drugą żona - poddana mężowi - nie w sensie służącej czy niewolnicy równocześnie mąż ma być poddany żonie. źródłem i wzorem tego poddania/wzajemnego oddania = Chrystus nadaje ostateczny sens jedności męża i żony, sprawia, że ich więź staje się communio personarum
14 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA św. Paweł posługuje się językiem analogii: wzajemne relacje między małżonkami, mężem i żoną, ujmowane na podobieństwo relacji między Chrystusem a Kościołem miłość łączącą męża i żonę - obrazem miłości Chrystusa i Kościoła prawda o małżeństwie:
15 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA Małżeństwo wówczas tylko odpowiada powołaniu chrześcijan, jeżeli odzwierciedla się w nim owa miłość, jaką Chrystus-Oblubieniec obdarza Kościół-Oblubienicę, i jaką Kościół (na podobieństwo żony "poddanej", a więc w pełni oddanej) stara się odwzajemniać Chrystusowi. Jest to miłość zbawcza, odkupieńcza ta miłość, którą człowiek został odwiecznie umiłowany przez Boga w Chrystusie" (MN 348).
16 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA Analogia mąż/żona Chrystus/Kościół ma charakter zwrotny, działa w obu kierunkach istotne związki Chrystusa z Kościołem pozwala lepiej zrozumieć sens małżeństwa, jako więzi między mężczyzną a kobietą dodatkowy aspekt omawianej analogii - relacja głowa-ciało: mąż jest głową żony, jak i Chrystus głową Kościoła: On Zbawca Ciała (Ef 5, 23).
17 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA Jan Paweł II: także to zdanie należy interpretować nie w sensie dominacji mężczyzny nad kobietą, lecz wzajemnego poddania w bojaźni Chrystusowej (por. Ef 5, 21) analogia głowa-ciało myśl o organicznej jedności [por. jedność m. Chrystusem a Kościołem] organiczna jedność małżonków nie niszczy ich odrębności = ["dwupodmiotowości ] Por. : Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego siebie samego (...). Mężowie powinni miłować swoje żony, tak jak własne ciało (Ef 5, 25.28).
18 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA zwrot kochać swą żonę jak własne ciało. Miłość każe oblubieńcowi - małżonkowi troszczyć się o wszelkie dobro oblubienicymałżonki, każe mu pragnąć jej piękności, zarazem odczuwać tę piękność i troszczyć się o nią. Chodzi tu również o piękność widzialną, piękność ciała (MN 356) zwrot Pawłowy zawiera też ideę dobra: owo dobro, jakie stwarza miłujący przez swoją miłość w tym, kogo miłuje, jest jakby sprawdzianem samej miłości, jest jakby miarą tej miłości (MN 356)
19 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA organiczna jedność między małżonkami ma charakter moralny, a nie ontyczny = jedność, która rodzi się z miłości i wyraża się także poprzez ciało
20 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA Dlaczego Autor Listu do Efezjan wzywa tylko mężczyznę, by kochał swoją żonę? nie tylko ale - przede wszystkim. struktura obrazu Pawłowego: Chociaż małżonkowie mają być 'sobie wzajemnie poddani w bojaźni Chrystusowej', to jednak w dalszym ciągu mąż jest przede wszystkim tym, który miłuje żona zaś tą, która doznaje miłości. Można by nawet zaryzykować opinię, że 'poddanie' żony mężowi rozumiane w kontekście całego fragmentu Ef 5,21 33 oznacza nade wszystko 'doznawanie miłości' (...). Doznając miłości oblubieńczej małżonka, żona jego staje się 'jednym ciałem' z nim: poniekąd 'własnym' jego ciałem. Nic więc dziwnego, że mąż w imię miłości ogarnia wszechstronną troską swą żonę: tak jak własne ciało. Otacza kobietę opieką, jako żonę i matkę wspólnych dzieci.
21 to jednak w dalszym ciągu mąż jest przede wszystkim tym, który miłuje żona zaś tą, która doznaje miłości
22 to, co męskie i kobiece binarność: czynne bierne w filozofii Platona, Arystotelesa: mężczyzna forma czynna/kobieta forma bierna charakter niestety wartościujący Wojtyła: chroni się przed ww uproszczeniem pewna wymienność czynności/bierności wymienność pogłębiona w katechezach teologicznych
23 wymiana daru Wedle Rdz 2, 25 mężczyzna i kobieta nie odczuwają nawzajem wstydu, co pozwala nam wnioskować, że owa wymiana daru, w której uczestniczy całe ich człowieczeństwo, dusza i ciało, kobiecość i męskość, urzeczywistnia się z zachowaniem wewnętrznej prawidłowości (czyli właśnie: niewinności) dawania siebie i odbierania drugiego jako daru. Obie te funkcje wzajemnej wymiany są głęboko spójne i w całym procesie wymiany daru z siebie dawanie i odbieranie daru niejako przechodzą w siebie tak, że samo dawanie staje się zarazem przyjmowaniem daru, a przyjmowanie znów obdarowywaniem. [...]
24 obserwacja chroniąca przed uproszczeniem czynne - bierne dla Arystotelesa: czynne bierne = doskonałe niedoskonałe Wojtyła: ta kategoria zawodzi w relacji doświadczenia modlitwy/spotkania z Bogiem bierność najwyższą formą aktywności = przyjmowanie łaski Bożej największa aktywność
25 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA Autor Ef przytacza na potwierdzenie swojej nauki słowa Księgi Rodzaju: Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem (2, 24) Jan Paweł II: te słowa = zwornik całego komentowanego tekstu, niejako jego streszczenie
26 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA do tych słów Apostoł dołącza słynne zdanie: Tajemnica to wielka, a ja mówię: w odniesieniu do Chrystusa i Kościoła (Ef 5, 32) wielka tajemnica - pośrednio o podstawach sakramentu małżeństwa. Chrystus, który aktem miłości odkupieńczej umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie, tym samym aktem zjednoczył się z Kościołem na sposób oblubieńczy, podobnie jak jednoczą się z sobą mąż i żona w ustanowionym przez Stwórcę małżeństwie (MN )
27 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA Św. Paweł wzywa małżonków chrześcijańskich do tego, aby przyjmując wiarą Objawienie Boże, kształtowali swe życie w duchu poznanej prawdy tekst Ef - paranezą, czyli pouczeniem o moralnych aspektach powołania chrześcijan
28 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA 4 Nie lękaj się, bo już się nie zawstydzisz, [ ] Raczej zapomnisz o wstydzie twej młodości. I nie wspomnisz już hańby twego wdowieństwa. 5 Bo małżonkiem twoim jest twój Stworzyciel, [ ] nazywają Go Bogiem całej ziemi. 6 Zaiste, jak niewiastę porzuconą i zgnębioną na duchu, wezwał cię Pan. I jakby do porzuconej żony młodości mówi twój Bóg: 7 Na krótką chwilę porzuciłem ciebie, ale z ogromną miłością cię przygarnę. 10 Bo góry mogą ustąpić i pagórki się zachwiać, ale miłość moja nie odstąpi od ciebie i nie zachwieje się moje przymierze pokoju, mówi Pan, który ma litość nad tobą. )Iy 54, ) Mężowie powinni miłować swoje żony, tak jak własne ciało. Kto miłuje swoją żonę, siebie samego miłuje. 29 Przecież nigdy nikt nie odnosił się z nienawiścią do własnego ciała, lecz [każdy] je żywi i pielęgnuje, jak i Chrystus - Kościół, 30 bo jesteśmy członkami Jego Ciała. 31 Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem Tajemnica to wielka, a ja mówię: w odniesieniu do Chrystusa i do Kościoła W końcu więc niechaj także każdy z was tak miłuje swą żonę jak siebie samego! A żona niechaj się odnosi ze czcią do swojego męża! (Ef 5, 28-33)
29 analogia miłości oblubieńczej i małżeństwa. miłość Boga - Jahwe do Izraela-Ludu Wybranego wyraża się jako miłość mężczyznyoblubieńca do wybranej kobiety, która stanie się jego żoną przez przymierze małżeńskie.
30 2. ANALOGIA CHRYSTUS/KOŚCIÓŁ MĄŻ/ŻONA różnica między Izajaszem a Ef tajemnica miłości i wybrania ludzi przez Boga, jest głównie tajemnicą miłości ojcowskiej i wyprzedza analogię miłości oblubieńczej i małżeństwa ta druga pojawia się wtedy, gdy Bóg ukazuje się jako Odkupiciel w swoim Synu Jednorodzonym Perspektywa teologiczna prorockiego tekstu zostaje w Liście do Efezjan zachowana i równocześnie pogłębiona i przetworzona. Wchodzą w nią nowe momenty objawione: moment trynitarny, chrystologiczny, i wreszcie eklezjologiczny (MN 370).
31 3. SAKRAMENT STWORZENIA I ODKUPIENIA Trzy pojęcia w odniesieniu do sakramentu małżeństwa sakrament najpierwotniejszy - stanowi integralną część i centralny punkt Bożego planu stworzenia pierwszych ludzi, sakrament stworzenia - Boży plan stworzenia pierwszych ludzi sakrament odkupienia ponowne obdarowanie człowieka już po grzechu przez Chrystusa, który umiłował swój Kościół [tu analogia Chrystus/Kościół mąż/żona]
32
33 3. SAKRAMENT STWORZENIA I ODKUPIENIA małżeństwo jest "figurą" i sakramentem Nowego Przymierza Chrystus w swej rozmowie z faryzeuszami (Mt 19, 3 9) nie tylko potwierdza istnienie małżeństwa ustanowionego przez Stwórcę "od początku", ale także czyni je częścią integralną tej nowej ekonomii sakramentalnej, nowego porządku zbawczych "znaków", który bierze początek w "sakramencie odkupienia (...) (MN 383).
34 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA Chrystus akcentuje nierozerwalność małżeństwa (Mt 19, 3 9), odwołując się do początku : Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela (Mt 19, 6)- charakter imperatywny Jan Paweł II: to pouczenie Chrystusowe ma charakter uniwersalny; dotyczy wszystkich czasów i miejsc, właśnie dlatego, że sięga do początków ludzkości porządek stworzenia - wzmocniony i uświęcony porządkiem odkupienia
35 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA Chrystus: nierozerwalny charakter małżeństwa w planach Stwórcy konsekwencje etyczne: Kto oddala żonę swoją, a bierze inną, popełnia cudzołóstwo względem niej. I jeśli żona opuści swego męża, a wyjdzie za innego, popełnia cudzołóstwo (Mk 10, 11 12; por. Mt 19, 9) sakrament małżeństwa jest dany mężczyźnie i kobiecie jako łaska i znak Przymierza z Bogiem, a zadany jako etos (MN ).
36 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA przezwyciężanie pożądliwości Chrystus wzywa do jego wypełnienia w Kazaniu na górze (Mt 5, 27 28). Słyszeliście, że powiedziano: Nie cudzołóż! A Ja wam powiadam: Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa Owocem takiego zwycięstwa jest jedność i nierozerwalność małżeństwa, jest nim ponadto pogłębione poczucie godności kobiety w sercu mężczyzny, jak również godności mężczyzny w sercu kobiety (MN 393).
37 Ze względu jednak na niebezpieczeństwo rozpusty niech każdy ma swoją żonę, a każda swojego męża. Mąż niech oddaje powinność żonie, podobnie też żona mężowi. Żona nie rozporządza własnym ciałem, lecz jej mąż; podobnie też i mąż nie rozporządza własnym ciałem, ale żona. (1 Kor 7, 2-4)
38 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA echo słów Chrystusowych - św. Paweł zaleca małżeństwo ze względu na niebezpieczeństwo rozpusty, a małżonkom zaleca wzajemne oddawanie powinności małżeńskiej (por. 1 Kor 7, 2 3). Jan Paweł II interpretacje nie jakoby małżeństwo = swoiste remedium concupiscentiae raczej ład w perspektywie daru i łaski
39 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA sakrament małżeństwa jest Bożym wezwaniem do życia wedle Ducha (por. Rz 8, 4 5; Ga 5, 25) prawda o odkupieniu [także ciała], wnosi w życie małżonków nadzieję dnia powszedniego, nadzieję doczesności ciało - dla nich tworzywem trwałej i nierozerwalnej komunii osób
40 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA Małżeństwo jako sakrament stanowi podstawę nadziei dla człowieka: dla mężczyzny i kobiety, dla rodziców i dzieci, dla ludzkich pokoleń (MN 396).
41
42 CO BÓG ZŁĄCZYŁ, CZŁOWIEK NIECH NIE ROZDZIELA = fundamenty pod sakramentalność małżeństwa małżeństwo - z ustanowienia Bożego żaden człowiek nie ma władzy rozdzielać co Bób złączył małżonkowie, którzy się rozwodzą, albo żyją w separacji, nadal są małżonkami i nie maja prawa zawierać ślub z inną osobą
43 "POWTÓRNE MAŁŻEŃSTWO" (DIGAMOI) Kard. Walter Kasper w pierwotnym Kościele istniała praktyka zawierania powtórnego małżeństwa za życia pierwszego małżonka. por. ks. Giovanni Cereti interpretacja Kan. 8 Soboru Nicejskiego I (325) : "W sprawie tych, którzy nazywają samych siebie katharoi sobór postanowił (...) że jeśli chcą powrócić do powszechnego i apostolskiego Kościoła (...) konieczne jest, aby przyobiecali na piśmie (...), że pozostaną we wspólnocie z tymi, którzy dwa razy zawarli małżeństwo oraz z tymi, którzy upadli w czasie prześladowań".
44 "POWTÓRNE MAŁŻEŃSTWO" (DIGAMOI) kard. Carlo Caffarra Rozwiedzeni «poślubieni drugi raz» Crouzel - tam, gdzie mowa o powtórnym małżeństwie, chodzi o małżeństwo zawarte po śmierci współmałżonka
45 EWANGELIA (?) RODZINY Deklaracja Konferencji Episkopatu Niemiec przyjęta przez Radę Stałą 24 czerwca 2014 Teologicznie odpowiedzialne i pastoralnie stosowne sposoby towarzyszenia rozwiedzionym, którzy zawarli ponowny związek. Refleksje Konferencji Episkopatu Niemiec w ramach przygotowania Synodu Biskupów, a opublikowana 24 listopada 2014 r.
46 EWANGELIA RODZINY tekst w przypisach do wystąpienia kard. Kaspera w odniesieniu do aktualnego Magisterium i praktyki duszpasterskiej: Zapewnienie, iż cywilnie rozwiedzeni, którzy zawarli ponowny związek nadal należą do Kościoła (FC 84; SC 29) stoi w sprzeczności z niedopuszczaniem ich do sakramentów, które to niedopuszczanie zainteresowani odbierają jako wykluczenie i podstawowy wyraz braku pojednania. Sprzeczność ta osiąga swój szczyt w wezwaniu tych osób do uczestnictwa w Eucharystii, przy jednoczesnej dozgonnej odmowie udzielania im Komunii Świętej
47 EWANGELIA (?) RODZINY "Już wytyczona droga w dokumentach, w wystąpieniach kard. Baldisseri, sekretarza generalnego Synodu oraz abpa Vincenzo Paglia, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Rodziny synod ma być czasem wspólnotowego rozeznawania? o już wytyczonej drodze mówi wprowadzenie do nowej ankiety zamieszczonej w Lineamenta 2015 komunikat dla prasy z ostatnich obrad Konferencji Episkopatu Niemiec
48 "W OPARCIU O SOBÓR WATYKAŃSKI II I MAGISTERIUM PAPIEŻA FRANCISZKA" wystąpienie kard. Kaspera na konsystorzu Instrumentum laboris 2014, Instrumentum laboris 2015 praktycznie zupełnym milczeniem pomijane jest nauczanie o małżeństwie i rodzinie Jana Pawła II
49 "W OPARCIU O SOBÓR WATYKAŃSKI II I MAGISTERIUM PAPIEŻA FRANCISZKA" komunikat z obrad biskupów niemieckich, p. 7 - odwołując się do wprowadzenia do nowej ankiety zamieszczonej w Lineamenta 2015: "Odpowiadając na kwestionariusz, ważne jest, aby "kierować się optyką duszpasterską, jaką Nadzwyczajny Synod zapoczątkował w oparciu o Sobór Watykański II i Magisterium Papieża Franciszek". Jan Paweł II??? Enchirydion Familae red. prof. Augusto Sarmiento: nauczanie Jana Pawła II ~ połowę wszystkich dokumentów
50 4. NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA Małżeństwo jako sakrament stanowi podstawę nadziei dla człowieka: dla mężczyzny i kobiety, dla rodziców i dzieci, dla ludzkich pokoleń (MN 396).
Dokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie
Dokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie Kościół rzymskokatolicki zawsze otaczał małżeństwo i rodzinę szczególną troską. Wskazywał na ich niezastąpioną rolę w rozwoju człowieka i społeczeństwa. Genezy
Bardziej szczegółowoVI PRZYKAZANIE. Nie cudzołóż
Nie cudzołóż źródła YK 400-415, 424-425 KKK 2331-2359, 2380-2391 seksualność a miłość (YK 400-403) Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, by byli dla siebie nawzajem i dla miłości. Stworzył ich, uzdalniając
Bardziej szczegółowoI. Ty ścieżkę życia mi ukażesz
Ks. Michał Miecznik ROZKŁAD MATERAŁU W KLASACH LO (zgodny z programem nauczania nr AZ-4-0/). Ty ścieżkę życia mi ukażesz MESĄC LCZBA GODZN TREŚC NAUCZANA WYNKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY. Ukochani
Bardziej szczegółowoWspólnota Trudnych Małżeństw SYCHAR Każde trudne sakramentalne małżeństwo jest do uratowania!
Wspólnota Trudnych Małżeństw SYCHAR Każde trudne sakramentalne małżeństwo jest do uratowania! Propozycje duszpasterskiego wsparcia i towarzyszenia małżonkom sakramentalnym po rozwodzie we wzroście w miłości
Bardziej szczegółowoTEOLOGIA CIAŁA JANA PAWŁA II
3 ks. Robert Marczewski TEOLOGIA CIAŁA JANA PAWŁA II W PRAKTYCE AMERYKAŃSKIEGO KOŚCIOŁA Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 Spis treści 7 Spis treści Wykaz skrótów... 11 Przedmowa (Jarosław Kupczak
Bardziej szczegółowoI. Małżeństwo w zamyśle Bożym
SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA (Katechizm Kościoła Katolickiego) Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do
Bardziej szczegółowoNa początku tak nie było... TEOLOGIA CIAŁA. oprac. Joanna Kiedrowicz DIAKONIA ŻYCIA
Na początku tak nie było... TEOLOGIA CIAŁA oprac. Joanna Kiedrowicz DIAKONIA ŻYCIA Jezus o małżeństwie (Mt 19, 1-9) Gdy Jezus dokończył tych mów, opuścił Galileę i przeniósł się w granice Judei za Jordan.
Bardziej szczegółowoSakrament małżeństwa. Spotkanie grupy LiM Wspólnoty Trudnych Małżeństw SYCHAR Nysa luty Marcin Kłos kesolk
Sakrament małżeństwa Spotkanie grupy LiM Wspólnoty Trudnych Małżeństw SYCHAR Nysa luty 2016 Marcin Kłos kesolk Czym jest sakrament? SAKRAMENT - to znak widzialny niewidzialnej łaski. Każdy sakrament to
Bardziej szczegółowoArchidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31
Bardziej szczegółowoStudium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
Bardziej szczegółowo2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).
Miłość jest cnotą teologalną, dzięki której miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a naszych bliźnich jak siebie samych ze względu na miłość Boga. 1. "Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest
Bardziej szczegółowoZasady postępowania duszpasterskiego w sprawach małżeństwa, rozwodu i powtórnego małżeństwa
Zasady postępowania duszpasterskiego w sprawach małżeństwa, rozwodu i powtórnego małżeństwa I. MAŁŻEŃSTWO 1. Małżeństwo jest ustanowionym przez Boga duchowym i prawnym związkiem między mężczyzną i kobietą.
Bardziej szczegółowoTrójca Święta wzór doskonałej wspólnoty
Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Prawda o Bogu w Trójcy Jedynym należy do największych tajemnic chrześcijaństwa, której nie da się zgłębić do końca. Można jedynie się do niej zbliżyć, czemu mają
Bardziej szczegółowoCele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Bardziej szczegółowoKOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE
SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą
Bardziej szczegółowoWydawnictwo WAM, 2013 WSPÓLNOTA ŁASKI; Ks. Cezary Smuniewski
Spis treści Wstęp...5 Część 1 ZAGADNIENIA WPROWADZAJące...9 1.1. Przedzałożenia metody...9 1.1.1. Przekraczanie progu zdumienia...10 1.1.2. Teologia łaski na II Soborze Watykańskim...18 1.1.3. Teo-centryzm
Bardziej szczegółowoPięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja
Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie
Bardziej szczegółowoDuch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (Łk 1, 35) A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego
Bardziej szczegółowoCHARYZMATY Biblijne teksty RELACJA POSŁUG HIERARCHICZNYCH I CHARYZ- MATÓW
TPO 2-7 Posługi hierarchiczne i charyzmaty w Kościele 1 CHARYZMATY Biblijne teksty 1 Kor 12, 4-11 Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan; różne są wreszcie
Bardziej szczegółowoPozycja w rankingu autorytetów: 1
Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce
Bardziej szczegółowoZauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się
Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, Szukamy: politycznym i kulturalnym 1. Doświadczenia żywej wiary 2. Uzasadnienia swojej wiary domagają się 3. Wspólnoty
Bardziej szczegółowoStudium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4. Andreas Matuszak. InspiredBooks
Studium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4 Andreas Matuszak InspiredBooks listopad 2013, dla niniejszego wydania Ver. 1.0 www.inspiredbooks.de List do Efezjan 1,4 Andreas Matuszak InspiredBooks Miłość
Bardziej szczegółowoADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122
Bardziej szczegółowoPROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Liturgia Godzin ] PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II. 1 / 8 W pozostałych
Bardziej szczegółowoZapraszamy do Szkoły Modlitwy Jana Pawła II środa, 21 września :33
Jan Paweł II nadal wskazuje nam kierunek duchowego wzrastania. Musimy z wielką troską starać się o wypłynięcie na głębię. Służy temu m.in. Szkoła Modlitwy Jana Pawła II, która powstała przy Centrum Nie
Bardziej szczegółowoW imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
Bardziej szczegółowoEwangelizacja O co w tym chodzi?
Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska
Bardziej szczegółowoMIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE
III. W : MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE 38 Miłosierni jak Ojciec. Dni wspólnoty Ruchu Światło-Życie w roku 2016/2017 D Temat: Wspólnota miejscem doświadczania miłosierdzia PRZEBIEG Zawiązanie wspólnoty Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoSakrament małżeństwa w nauczaniu Jana Pawła II
ks. Bronisław Mierzwiński* Sakrament małżeństwa w nauczaniu Jana Pawła II Analiza teologiczno-pastoralna katechez środowych Mężczyzną i niewiastą stworzył ich W obliczu zagrożeń rodziny, zmasowanych ataków
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej
Kryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. ODPOWIEDZIALNI ZA ŚWIAT 2. Aktywnie uczestniczy w lekcji
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII
Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. ODPOWIEDZIALNI ZA ŚWIAT 2. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje
Bardziej szczegółowoModlitwa zawierzenia rodziny św. Janowi Pawłowi II
3 Modlitwa zawierzenia rodziny św. Janowi Pawłowi II Tobie, Ojcze Święty, zawierzamy naszą rodzinę. Wypraszaj nam łaski, abyśmy byli silni mocą Chrystusa. Módl się, aby nasza rodzina, wierna swemu sakramentalnemu
Bardziej szczegółowoGeorge Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski
George Augustin Powołany do radości t wo j e ż y c i e w k ap ł a ń s t w i e Z przedmową kardynała Waltera Kaspera Przekład Grzegorz Rawski Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA
Bardziej szczegółowoBUDOWANIE WIĘZI W MAŁŻEŃSTWIE
BUDOWANIE WIĘZI W MAŁŻEŃSTWIE WIĘŹ MAŁŻONKÓW WSPÓŁODCZUWANIE WSPÓŁROZUMIENIE WSPÓŁDZIAŁANIE Więź małżeńska jest podstawowym elementem scalającym małżeństwo, warunkiem zdrowia psychicznego małżonków i ich
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa
WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty
Bardziej szczegółowoBóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje
Bardziej szczegółowoCzyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?
Lectio Divina Rz 7, 1-6 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoKryteria ocen z religii klasa IV
Kryteria ocen z religii klasa IV dopuszczający znajomość podstawowych modlitw chrześcijańskich: Ojcze nasz, Pozdrowienie Anielskie..., formuła spowiedzi świętej, warunki sakramentu pokuty, wyjaśnienie
Bardziej szczegółowoDlaczego bywa ciężko i jak nabierać sił?
Dlaczego bywa ciężko i jak nabierać sił? Dwie rzeczywistości Dobro i zło Inicjatywa królestwa światłości Inicjatywa królestwa światłości Chrześcijanin Zaplecze Zadanie Zaplecze w Bogu Ef. 1, 3-14 Wszelkie
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum
Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Kim jestem? 2. Uzupełnia zdobytą na 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji
Bardziej szczegółowoMałżeństwo -sakrament
Małżeństwo -sakrament Małżeństwo sakramentalne związek monogamiczny mężczyzny i kobiety będący sakramentalnym znakiem miłości Chrystusa i Kościoła (por. Ef 5, 32)[1]. Tak rozumiany jest w Kościele katolickim,
Bardziej szczegółowoBoże spojrzenie na człowieka 1
Boże spojrzenie na człowieka 1 opracował: Artur Trzęsiok Knurów, 24 marca 2006 1 wersja beta 1 Wprowadzenie dla Animatora Człowiek nie może żyć bez miłości. Człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą,
Bardziej szczegółowoEucharystia. (Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II nr 47).
Eucharystia Pan Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy, usta nowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, aby w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy
Bardziej szczegółowo2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM
2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM PIERWSZE CZYTANIE Syr 24, 1-2. 8-12 Mądrość Boża mieszka w Jego ludzie Czytanie z Księgi Syracydesa. Mądrość wychwala sama siebie, chlubi się pośród swego ludu. Otwiera
Bardziej szczegółowo22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej
Bardziej szczegółowoBp H. Tomasik: Przed nami czas zadań
W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,
Bardziej szczegółowo250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA
W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,
Bardziej szczegółowoŚwiątynia Opaczności Bożej - Łagiewniki. Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego. Obraz "Jezu ufam Tobie"
Łagiewniki Świątynia Opaczności Bożej - Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego Obraz "Jezu ufam Tobie" Obraz "Jezu ufam Tobie" został namalowany po raz pierwszy w historii
Bardziej szczegółowoTytuł jednostki Treści Wymagania uczeń potrafi Nabywane postawy Uwagi
Rozkład materiału do podręcznika W rodzinie dla 3 klasy liceum oraz 4 technikum zgodnego z Programem nauczania religii nr AZ-4-01/10 (liceum) oraz AZ-6-01/10 (technikum) Grupa tematyczna Tytuł jednostki
Bardziej szczegółowo23. Sakramentalne TAK
23. Sakramentalne TAK 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE odkrywanie egzystencjalnej wartości zobowiązań podejmowanych świadomie na całe życie; pogłębienie rozumienia łaski Bożej jako środka jednoczącego małżonków.
Bardziej szczegółowoMODLITWA ZA RODZINY I BŁOGOSŁAWIEŃSTWO INDYWIDUALNE RODZIN
MODLITWA ZA RODZINY I BŁOGOSŁAWIEŃSTWO INDYWIDUALNE RODZIN (jeżeli są odpowiednie warunki można zaprosić teraz rodziny na środek kościoła. Niech uklękną obok siebie dziadkowie, rodzice, dzieci.) KAPŁAN:
Bardziej szczegółowoKERYGMAT. Opowieść o Bogu, który pragnie naszego zbawienia
KERYGMAT Opowieść o Bogu, który pragnie naszego zbawienia 1. BOŻA MIŁOŚĆ Ukochałem cię odwieczną miłością Bóg kocha cię osobiście. Bóg kocha właśnie ciebie, ponieważ jest TWOIM Ojcem. Iz 43, 1 Ja i Ty
Bardziej szczegółowoPAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA
PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA Papież Franciszek wydał rozporządzenia dotyczące odpustów i sakramentu spowiedzi w Roku Miłosierdzia. Uczynił to w liście do przewodniczącego Papieskiej
Bardziej szczegółowoPRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,
Bardziej szczegółowoNie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek
Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek http://onlyjesus.co.uk Nie ma innego Pan moim światłem Emmanuel (Wysławiamy Cię) Tańcz dla Pana Pan zmartwychwstał Niewidomi widzą Jak łania W Twoim ogniu (Duchu
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA: Doktryna Dyscyplina MISJA
Lekcja 12 na 22. grudnia 2018 Wierzący uznają Chrystusa za Głowę Kościoła. Niemniej jednak, pewien poziom ludzkiej organizacji jest niezbędny dla misji i jedności Kościoła. Przywódcy sprzyjają jedności
Bardziej szczegółowoSakrament małżeństwa
Sakrament małżeństwa podstawowe informacje 1 Sakrament małżeństwa YouCat 260-271; KKK 1601-1666 W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy, że na chrzcie, bierzmowaniu i Eucharystii, jako na sakramentach
Bardziej szczegółowoChrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.
I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy
Bardziej szczegółowoBoże Narodzenie 2018 i Nowy 2019 Rok Drodzy w Chrystusie Panu,
Boże Narodzenie 2018 i Nowy 2019 Rok Drodzy w Chrystusie Panu, w życiu Kościoła czas Bożego Narodzenia jest niezwykłym okresem duchowego odnowienia, w nim przejawia się bogactwo tajemnicy obecności Boga
Bardziej szczegółowoWymagania podstawowe do matury z katechezy 2013 Uczeń w klasie maturalnej posiada umiejętności i wiedzę według których potrafi :
Wymagania podstawowe do matury z katechezy 2013 Uczeń w klasie maturalnej posiada umiejętności i wiedzę według których potrafi : 1.Umocnić wiarę: I. Uzasadnia, że człowiek jest dzieckiem Boga. Wylicza
Bardziej szczegółowo- Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna
Katecheza rodzinna - Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna RUCH FOCOLARI JEDNOŚĆ KOMUNIA WSPÓLNOTA DUCHOWOŚĆ KOMUNII SOBÓR WATYKAŃSKI II JAN PAWEŁ II BENEDYKT XVI OD 1967 R. RUCH NOWE NOWY
Bardziej szczegółowoKOŚCIÓŁ W PLANACH BOŻYCH
KOŚCIÓŁ W PLANACH BOŻYCH Rozpocznijmy katechezę o Kościele modlitwą Cyryla Jerozolimskiego: Niech Jezus Chrystus da nam łaskę, bezbłędnego mówienia, bo zrozumienia potrzebują nie tylko mówcy, ale i słuchacze,
Bardziej szczegółowoCzym dokładnie jest małżeństwo w oczach Kościoła katolickiego?
powrót Co znaczy Twoje TAK? Czym dokładnie jest małżeństwo w oczach Kościoła katolickiego? Nigdy nie zapomnę widoku mojej narzeczonej zbliżającej się ku mnie główną nawą kościoła. Kiedy tak stałem oczekując
Bardziej szczegółowoReligia ks. Paweł Mielecki Klasa IV
Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Na ocenę celującą uczeń: Posiada wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę bardzo dobrym (co najmniej w 90%), a nad to: Samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania
Bardziej szczegółowoW całą historię zbawienia, od stworzenia poprzez dzieje Starego i Nowego Testamentu, historię Kościoła, aż do Paruzji, wpisane jest małżeństwo.
* Małżeństwo jest misterium magnum, bo poprzez swoje powołanie i sens w zamyśle Bożym uczestniczy w zbawieniu świata. W całą historię zbawienia, od stworzenia poprzez dzieje Starego i Nowego Testamentu,
Bardziej szczegółowoWizja teorii ewolucji człowieka Karola Darwina. SP Klasa VI, temat 3
Wizja teorii ewolucji człowieka Karola Darwina Wizja biblijnego stworzenia Adama według Michała Anioła Grupa 1 i 2 Z pewnością każdy z nas zastanawiał się, jak powstał człowiek. Czy to Bóg go stworzył,
Bardziej szczegółowoAdwent i Narodzenie Pańskie
Wierzę w Chrystusa Boga-Człowieka Adwent i Narodzenie Pańskie ISBN: 9788387487836 Wydawca: Archidiecezja Poznańska Redakcja: ks. Szymon Stułkowski Ilustracja (str. tytułowa): Agnieszka Wiśniewska i Julian
Bardziej szczegółowoX. NAUCZANIE KOŚCIOŁA
X. NAUCZANIE KOŚCIOŁA - nauczanie Papieża - dokumenty Stolicy Apostolskiej - dokumenty Soborów oraz Biskupów - Prawo Kanoniczne AUTOR TYTUŁ NUMER STATUS - Znak nr 7-9 (1982) Społeczne nauczanie KK. X.
Bardziej szczegółowoLiturgia Trydencka dzisiaj
CONVERSI AD D OMINUM! Zwróćmy się ku Panu! Liturgia Trydencka dzisiaj Ks. Mateusz Szewczyk Co to jest liturgia? SACROSANCTUM CONCILIUM "Słusznie zatem uważa się liturgię za wypełnianie kapłańskiej funkcji
Bardziej szczegółowoTEOLOGIA CIAŁA JAKO NARZĘDZIE WALKI O RODZINĘ
TEOLOGIA CIAŁA JAKO NARZĘDZIE WALKI O RODZINĘ Paweł Bortkiewicz UAM bortkiewicz@gmail.com www.bortkiewicz.org WPROWADZENIE - PARADOKS NASZYCH CZASÓW wiele małżeństw czyni wszystko, aby uniknąć poczęcia
Bardziej szczegółowoWpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47
1. Określenie sakramentu kapłaństwa. Sakrament kapłaństwa (święcenie kapłańskie) jest to sakrament Nowego Prawa, ustanowiony przez Chrystusa Pana. W sakramencie tym udzielona zostaje duchowa władza i dana
Bardziej szczegółowoJeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna
Lekcja 6 na 10. listopada 2018 Biblia zawiera różne obrazy, które przedstawiają duchowe i teologiczne prawdy. Na przykład woda w Ewangelii Jana 7,38, wiatr w Ewangelii Jana 3,8 i filar w Liście do Tymoteusza
Bardziej szczegółowoList na temat przyjmowania Komunii św przez wiernych rozwiedzionych żyjących w nowych związkach
KONGREGACJA NAUKI WIARY List na temat przyjmowania Komunii św przez wiernych rozwiedzionych żyjących w nowych związkach 1. Międzynarodowy Rok Rodziny jest szczególnie ważną okazją, by przypomnieć świadectwa
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z religii kl. VI w oparciu o realizowany program Poznaję Boga i w Niego wierzę nr: AZ-2-01/10
Wymagania edukacyjne z religii kl. VI w oparciu o realizowany program Poznaję Boga i w Niego wierzę nr: AZ-2-01/10 Ocena niedostateczny Uczeń nie opanował umiejętności i wiadomości określonych w podstawie
Bardziej szczegółowoNabożeństwo powołaniowo-misyjne
Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła
Bardziej szczegółowoSakramenty - pośrednicy zbawienia
Sakramenty - pośrednicy zbawienia SAKRAMENTY W Kościele jest siedem sakramentów: chrzest, bierzmowanie (chryzmacja), Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, sakrament święceń, małżeństwo. ----------------------------------
Bardziej szczegółowoCele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Bardziej szczegółowoCarlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk
Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre
Bardziej szczegółowo1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IV Marcin Adam Stradowski J.J. OPs
1 2 Spis treści Triduum Paschalne......5 Wielki Czwartek (5 kwietnia)......5 Droga Krzyżowa (6-7 kwietnia Wielki Piątek, Wielka Sobota)......8 Chrystus zmartwychwstał! (8 kwietnia Niedziela Wielkanocna)....
Bardziej szczegółowoKRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.
KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA
INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO I POLSKA MISJA KATOLICKA W ANGLII zapraszają na SZKOLENIE LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA RODZINNEGO POMAGAM SOBIE-POMAGAM INNYM pod
Bardziej szczegółowoPozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej
Pozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej Co odróżnia szkoły chrześcijański? Zapisz trzy rzeczy, które - twoim zdaniem odróżniają szkołę chrześcijańską od innych szkół. Podziel się swoimi przemyśleniami
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
Bardziej szczegółowoFORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC
SKORZESZYCE, 14.V.2010 FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC (propozycja tematów) I ETAP (ROZEZNANIE POWOŁANIA) CZAS: około 1 roku CEL: ZROZUMIENIE I PRZYJĘCIE BOŻEGO WEZWANIA ZAPOZNANIE Z CHARYZMATEM ZAKOŃCZENIE:
Bardziej szczegółowoRelacje seksualne stanowią temat tabu w wielu kulturach. Generalnie są one traktowane jak coś grzesznego. Niemniej jednak, Biblia uczy, że Bóg
Lekcja 6 na 11. maja 2019 Relacje seksualne stanowią temat tabu w wielu kulturach. Generalnie są one traktowane jak coś grzesznego. Niemniej jednak, Biblia uczy, że Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, nie
Bardziej szczegółowoCelebracja zamknięcia Roku Wiary
Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał
Bardziej szczegółowoCo to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW
SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?
Bardziej szczegółowoPotem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo
Lekcja 1 na 6. października 2018 Potem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo twoje.wtedy uwierzył Panu,
Bardziej szczegółowoZADANIA RODZIN W BUDOWANIU CYWILIZACJI MIŁOŚCI. Kongres Rodziny MIŁOŚĆ I ŻYCIE marca 2015
ZADANIA RODZIN W BUDOWANIU CYWILIZACJI MIŁOŚCI Kongres Rodziny MIŁOŚĆ I ŻYCIE 20-22 marca 2015 Definicja: wysoko rozwinięta kultura materialna i umysłowa, istniejąca w danej epoce historycznej i na danym
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej
Kryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. ODPOWIEDZIALNI ZA ŚWIAT 2. Aktywnie uczestniczy w lekcji
Bardziej szczegółowo8. Drogi życia rodzina
8. Drogi życia rodzina 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE ukazanie rodziny jako jednej z dróg powołania człowieka; odkrywanie wartości życia rodzinnego. 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: definiuje
Bardziej szczegółowoJEDNOŚĆ W WIELBIENIU BOGA. Lekcja 11 na 15. grudnia2018
JEDNOŚĆ W WIELBIENIU BOGA Lekcja 11 na 15. grudnia2018 Bóg jest czczony przez istoty niebiańskie, ale pragnie również naszego uwielbienia płynącego z Ziemi. Uwielbiać Boga oznacza uznawać Jego wielkość
Bardziej szczegółoworaniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam
raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam 3 Spis treści Przedmowa.... 5 CZĘŚĆ PIERWSZA Otwórzcie drzwi wiary! 1. Drzwi wiary są otwarte...
Bardziej szczegółowoRodzina środowiskiem życia i rozwoju człowieka
mgr lic. Katarzyna Zielińska SZKOŁA PODSTAWOWA I GIMNAZJUM W PLEŚNEJ ks. Marek Kluz WYDZIAŁ TEOLOGICZNY SEKCJA W TARNOWIE UNIWERSYTET PAPIESKI JANA PAWŁA II W KRAKOWIE Rodzina środowiskiem życia i rozwoju
Bardziej szczegółowoLectio Divina Rz 5,12-21
Lectio Divina Rz 5,12-21 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wstęp... 5
283 SPIS TREŚCI Wstęp....................................... 5 DOŚWIADCZENIE JEZUSA ZMARTWYCHWSTAŁEGO Krzysztof Wons SDS Nowe spojrzenie na życie powołanie paschalne.... 11 Nowe spojrzenie na przebytą
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV TECHNIKUM. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Rozdział I. POWOŁANIE
WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV TECHNIKUM Temat podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Treści Podstawy programowej [wymagania ogólne i szczegółowe] s. 72-78 1 Rozdział I. POWOŁANIE 1. Źródło
Bardziej szczegółowozapowiadający obchody XII Dnia Papieskiego - 14 października 2012 roku
JAN PAWEŁ II PAPIEŻ RODZINY List Episkopatu Polski na XXVII niedzielę zwykłą zapowiadający obchody XII Dnia Papieskiego - 14 października 2012 roku Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry! 1 / 8 Już
Bardziej szczegółowoZespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4
Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy
Bardziej szczegółowo