Oświęcimski Szlak Solidarności

Transkrypt

1

2 Oświęcimski Szlak Solidarności Ziemia Oświęcimska, rozumiana jako dawne księstwo oświęcimskie wraz z księstwem zatorskim, stanowiła powiat śląski w województwie krakowskim w czasach Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Obok Korony, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Prus Królewskich, powiat śląski zachowując nazwę Księstwo Oświęcimskie i Zatorskie posiadał odrębność prawnoadministracyjną (używano w nim np. języka polskiego jako urzędowego, podczas gdy w Polsce obowiązywała łacina!). Trzeba też podkreślić, że ziemia oświęcimska w tamtych czasach stanowiła kresy zachodnie Rzeczypospolitej i jako ziemia pogranicza kilkakrotnie w swoich dziejach zmuszona była zmieniać swą przynależność państwową i administracyjną. Bez znajomości tych faktów nie sposób zrozumieć dzisiejszych realiów ziemi oświęcimskiej i jej stolicy. Jeśli jeszcze uwzględnimy naznaczenie Oświęcimia piętnem Auschwitz, to okaże się, że mamy do czynienia z miastem absolutnie wyjątkowym. Ta odmienność odcisnęła się również na sytuacji Solidarności od jej powstawania po dziś. Funkcjonuje bowiem tutaj zarówno biuro oddziału Regionu Małopolskiego, jak i Podregionu Podbeskidzie. Ponadto na terenie powiatu oświęcimskiego działa potężna organizacja związkowa Solidarności Kopalni Węgla Kamiennego Brzeszcze, należąca do Regionu Śląsko- Dąbrowskiego. 16 miesięcy legalnej działalności... karnawał z wyrokiem Już w najwcześniejszym okresie organizacji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego na ziemi oświęcimskiej, dały się zauważyć różne tendencje przy rejestrowaniu komitetów założycielskich NSZZ. W samych tylko Zakładach Chemicznych Oświęcim, będących swego rodzaju matecznikiem w organizowaniu się oświęcimskiej Solidarności, jedni działacze zorientowani byli na Bielsko-Białą, a inni na Kraków. Ci pierwsi twierdzili, że najważniejsze będą negocjacje z władzami (KW PZPR i Urzędem Wojewódzkim w Bielsku- Białej). Najaktywniejszy z nich Józef Urbańczyk, przewodniczący Komitetu Założycielskiego, został nawet wybrany do prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego w Bielsku-Białej. Inni działacze z ZChO opowiadali się za rejestracją w Krakowie, twierdząc: Tam jest siła, kolportaż, dostęp do matryc, papieru i powielaczy. Decydowały także dużo silniejsze związki zarówno historyczne, jak i emocjonalne z Małopolską, niż z niedawno powstałym województwem bielskim. W relacji innych działaczy

3 Wolne Związki Zawodowe w ZChO zarejestrowano już 6 września 1980 roku w Gdańsku-Wrzeszczu Do Gdańska jechaliśmy ciężarówką z PKS, a z powrotem pociągiem ( ). 5 tys. zł na budowę Pomnika Stoczniowców odbierała Anna Walentynowicz odpowiada Eugeniusz Wanat. Ostatecznie Solidarność w ZChO przerejestrowano odgórnie do Małopolski pod numerem Działacze Solidarności ZChO (Adam Prokopowicz, Henryk Rawicz, od grudnia 1980 r. przewodniczący komisji kombinatu) pomagali zakładać komitety w innych zakładach i instytucjach Oświęcimia. Na terenie ZChO odbył się jesienią 1981 roku ogromny wiec z Lechem Wałęsą, którego głównym organizatorem był inż. Mieczysław Ziaja, członek Komisji Krajowej NSZZ Solidarność. W Oświęcimiu funkcjonowały z przyczyn wyżej opisanych dwie delegatury. Delegatura Regionu Podbeskidzie miała lokal w starym mieście przy głównej arterii Oświęcimia, ul. Dąbrowskiego 15. Jej pierwszymi przewodniczącymi byli: Mieczysław Hajek z Oświęcimskich Zakładów Naprawy Samochodów (OZNS) i Adam Prokopowicz z ZChO (do czasu przejścia do Małopolski). Ostatecznie w Bielsku-Białej zarejestrowanych zostało ok. 30 procent komisji zakładowych z terenu Oświęcimia, skupiających prawie 4,5 tys. członków, z największymi: oświęcimską Oświatą (obejmującą m.in. Zator, Osiek i Chełmek, skupiającą 870 członków), PKS (745), PGKiM (575), MPK (409), RSW Prasa Książka Ruch (403). W Krakowie zarejestrowanych było ok. 70 procent komisji zakładowych z największą Zakładów Chemicznych Oświęcim, skupiającą ponad 10 tys. członków. Członkowie komisji tego kombinatu, Adam Prokopowicz i Anatoliusz Bielski kierowali pracami delegatury Regionu Małopolska, która swój lokal miała przy ul. Chemików.

4 Nieformalnym organem prasowym małopolskich komisji Solidarności w Oświęcimiu był biuletyn Ozon, wydawany przez związkowców z Zakładów Chemicznych Oświęcim. Do wprowadzenia stanu wojennego ukazało się 14 numerów tego pisma. Był też taki komitet założycielski w Oświęcimiu (w Zakładzie Opieki Zdrowotnej), który zarejestrował się 3 października 1980 r. w Jastrzębiu i Komisja Zakładowa Solidarności ZOZ-u należała do Regionu Śląsko-Dąbrowskiego aż do 13 grudnia 1981 r. W Oświęcimiu mieszkały zresztą setki, jeśli nie tysiące członków Solidarności, zrzeszonych w tym Regionie, którzy zatrudnienie znaleźli w wianuszku kopalń otaczających Oświecim od Brzeszcz po Libiąż. Przynajmniej dwóch z tej rzeszy górników godzi się wspomnieć. To śp. Franciszek Okoński z KWK Janina, członek Komisji Krajowej NSZZ Solidarność i Krzysztof Młodzik, jeden z przywódców strajku na Piaście po 13 grudnia 1981 r., późniejszy przewodniczący Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ Solidarność. Doniosłym wydarzeniem w Oświęcimiu w okresie karnawału z wyrokiem była wielka uroczystość poświęcenia sztandaru Solidarności ZChO. Jak wspominał w 1995 r. biskup rzeszowski ks. Kazimierz Górny Nabożeństwo ( ) było przygotowane obok lodowiska, a burza deszczowa z gradem przeniosła nas na lodowisko. Tam była uroczysta msza święta. Sztandar przechował do 1989 r. przed wrogim mu reżimem Jacek Grosser, człowiek Solidarności, którego społeczeństwo Oświęcimia wybrało w 2010 roku na Prezydenta Miasta. We wczesnej fazie organizowania się Solidarności w Zakładach Chemicznych Oświęcim, 4 września 1980 r. w godz odbyła się na lodowisku masówka, czyli ogólne zebranie członków NSZZ ZChO. Był to gorący okres, kiedy nieustannie trwało pogotowie strajkowe, kombinat był oflagowany, a ludzie nosili opaski. Komitet Strajkowy zyskał pełne poparcie. Zgłoszono ok. 70 osób do Komitetu Założycielskiego, z którego jawnie wyłoniono ośmioosobowe tymczasowe prezydium. Jednym z głównych jego zadań było przyjmowanie lawinowo zgłaszających się pracowników do nowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego. Ważnym obiektem na szlaku jest Oświęcimskie Centrum Kultury, ówczesny Zakładowy Dom Kultury, w którym odbyły się m.in. walne zebrania delegatów S ZChO (pierwsze w grudniu 1980 r., drugie w październiku 1981 r.) oraz pracowników Oświaty i Wychowania (w styczniu 1981 r.). Tutaj

5 zwoływano także zebrania przewodniczących kilkudziesięciu komisji zakładowych z Oświęcimia (na jednym z takich zebrań rozdano wydrukowane w ZChO tymczasowe legitymacje członkowskie NSZZ Solidarność ). Tu organizowano spotkania z czołowymi przedstawicielami opozycji demokratycznej. Tutaj miała się wreszcie odbyć 19 grudnia 1981 r. wielka impreza pod nazwą Solidarność dla nauczycieli zorganizowana z pomocą pani Izy Wrońskiej z Zakładowego Domu Kultury ZChO, wielkiej przyjaciółki Solidarności. Miały być na niej zaprezentowane m.in. pieśni Żeby Polska była Polską, czy Polsko naszych marzeń. Od 13 grudnia 1981 roku prawie siedem lat długiego marszu W chwili wprowadzenia stanu wojennego Służba Bezpieczeństwa w Oświęcimiu, podległa Komendzie Wojewódzkiej MO, internowała działaczy Solidarności z terenu Oświęcimia. Byli to m.in. Zdzisław Głuszak, redaktor wyżej wspomnianego Ozonu, Adam Prokopowicz, Henryk Rawicz, Józef Urbańczyk (wszyscy ZChO) oraz Mieczysław Hajek (OZNS). 14 grudnia 1981 r. o godz. 11:00 w hali budynku H-125 ZChO odbył się wiec z udziałem ok pracowników, podczas którego domagano się uwolnienia zatrzymanych działaczy i przywrócenia działalności NSZZ Solidarność. Inicjatorzy wiecu: Anatoliusz Bielski, Piotr Nowak, Bronisław Zontek i Jadwiga Gołdynia, która do 13 grudnia 1981 r. rządziła w radiowęźle ZChO, a jej audycje zwane żartobliwie Radiem Tirana cieszyły się wielkim powodzeniem, zostali internowani. Podobny los spotkał m.in. Janusza Januszewskiego (PKS) i Wiesława Orzechowskiego (OMAG). Wieczorem 14 grudnia 1981 r. w domu państwa Obstarczyków przy ul. Zwycięstwa 7 odbyło się pierwsze konspiracyjne spotkanie. Jego uczestnicy przechodzili w głąb domu przez pokój, w którym przed kopią obrazu Matki Bożej Częstochowskiej modliły się kobiety. W spotkaniu uczestniczyli Jacek Grosser (później aresztowany), Andrzej Dziędziel, Andrzej Obstarczyk, Janusz Gołdynia, Wiesław Orzechowski, Marek Gryw i Piotr Ścieżka. Podczas spotkania postanowiono stworzyć podziemne struktury Solidarności pod nazwą Solidarność Ziemi Oświęcimskiej. Piotrowi Ścieżce, jako osobie mniej znanej i niebędącej wcześniej aktywnym działaczem Solidarności powierzono misję zorganizowania podziemnych struktur Solidarności. W krótkim czasie dzięki zaangażowaniu wielu ludzi powstały prężne struktury Solidarności Ziemi Oświęcimskiej, w których działało ponad 200 osób. Zbierano składki związkowe na pomoc dla internowanych i represjonowanych, kupowano wydawnictwa niezależne i utworzono m.in. ich bibliotekę, liczącą ponad 300 tytułów. Mimo represji, na terenie Oświęcimia, a szczególnie wśród pracowników Zakładów Chemicznych, pojawiały się ulotki i pierwsze podziemne pisma Solidarności zarówno z Bielska- Białej, jak i Krakowa. Służba Bezpieczeństwa skrupulatnie odnotowywała wszelkie przejawy tej nielegalnej w świetle wojennych dekretów działalności. Na przykład 28 stycznia 1982 r. w raportach alarmowano, że na terenie ZChO pojawiły się ręcznie wykonane ulotki z hasłami: Nie chcemy państwa

6 policyjnego, Solidarność żyje, Gaz i pała to atuty cymbała. Rozlepiane były także plakaty, a wśród pracowników krążyły podziemne gazetki. W odpowiedzi SB przeprowadziła wśród pracowników ZChO szereg rewizji, zarówno w zakładzie, jak i w mieszkaniach prywatnych oraz w hotelach robotniczych. Na skutek jednej z takich akcji w lutym 1982 r. aresztowani zostali pracownicy ZChO Andrzej Dziędziel, Andrzej Obstarczyk i Janusz Gołdynia. Oskarżeni o kontynuowanie zakazanej działalności związkowej i próbę wywołania niepokojów publicznych zostali skazani na kary więzienia: Dziędziel i Obstarczyk na 1,5 roku, a Gołdynia na rok. Część ulotek była drukowana na samodzielnie skonstruowanym powielaczu. 24 kwietnia 1983 r. aresztowano Władysława Barusia, w którego domu przy ul. Czernichowskiej 30 w trakcie rewizji znaleziono urządzenia do drukowania i ulotki sygnowane Solidarność Ziemi Oświęcimskiej. Przez blisko rok Solidarność Ziemi Oświęcimskiej ukrywała Stanisława Trybusia, poszukiwanego przez SB przywódcę strajku w kopalni Piast. Ukrywał się on m.in. w domu w Polance Wielkiej k. Oświęcimia, w mieszkaniach Gustawa Mieszczuka przy ul. Szpitalnej oraz Jerzego Lukescha prz ul. Śniadeckiego. Bezpieka pilnie obserwowała sytuację w mieście. W l rozpracowaniem i represjami wobec działaczy Solidarności zajmowali się funkcjonariusze pionu kryminalnego Komendy Powiatowej MO w Oświęcimiu. W drugiej połowie 1982 r. utworzono pion SB, której siedziba znajdowała się na rogu ulic Słowackiego i Olszewskiego 47. Tutaj odbywały się przesłuchania działaczy opozycji. Do jednego z pokoju przesłuchań wchodziło się przez wejście ukryte w szafie pancernej. W jednym z meldunków funkcjonariusze SB donosili o wrogich wypowiedziach oświęcimskiego dziekana księdza Kazimierza Górnego, proboszcza parafii pw. Wniebowzięcia NMP, cytując jego słowa: Naród polski nie ugnie się pod pręgierzem ZSRR. Rząd Polski wszelkie decyzje konsultuje lub otrzymuje z Moskwy. Kościół musi być zawsze po stronie robotnika, a nie rządu. W maju 1982 r. funkcjonariusze SB zaczęli otrzymywać sygnały o coraz większej ilości napisów na murach i ulotkach, pojawiających się na terenie ZChO w związku z planowanym przez Solidarność na 13 maja kilkuminutowym strajkiem. W ostateczności w proteście tym na różnych wydziałach ZChO według milicyjnych danych wzięło udział ok. 300 osób. Próbę strajku podjęto także w OMAG-u. Do obozów internowanych trafili również uczestnicy 1-majowej manifestacji w 1982 r., a także kolporterzy ulotek studenci oraz licealiści m.in. Grzegorz Gołdynia, późniejszy wicestarosta powiatu oświęcimskiego. Ci ostatni, zanim trafili do obozów, byli aresztowani i bici ( Stłukli go niemiłosiernie mówi pani Jadwiga, mama Grześka) na Komendzie Milicji Obywatelskiej przy ul. Jagiełły

7 31, gdzie od 1999 r. była siedziba starostwa, a teraz mieści się jeden z wydziałów Sądu Rejonowego. Wcześniej podobny los spotkał wspomnianych już Andrzeja Dziędziela, Andrzeja Obstarczyka i Janusza Gołdynię, zatrzymanych w 1982 r. za rozklejanie plakatów z hasłami Gaz i pała to atut cymbała, Solidarność żyje, Nie chcemy państwa policyjnego. Zanim zostali skazani przez Sąd Wojskowy w Krakowie na kary pozbawienia wolności, zostali dotkliwie pobici przez funkcjonariuszy Pietraszkę, Cichonia i Krzemienia. Na terenie Oświęcimia praktycznie każdego trzynastego dnia miesiąca przez cały 1982 r. podejmowane były mniejsze lub większe próby demonstrowania oporu wobec władz stanu wojennego. 13 maja 1982 r. za piętnastominutowy strajk w ZChO zwolniono z pracy trzech działaczy. Do większych demonstracji doszło 22 lipca i 31 sierpnia 1982 r., a także 31 sierpnia następnego roku. Każda z tych manifestacji kończyła się pokojowo, co nie przeszkadzało SB zatrzymywać uczestników tych demonstracji i karać grzywnami, nakładanymi przez Kolegium ds. Wykroczeń. 31 sierpnia 1983 r. działacze trzeciego szeregu z jego liderem Stefanem Lukeschem (pseudonim Ścieżka ) zorganizowali manifestację, która ruszyła z kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w kierunku Placu Kościuszki pod Grób Nieznanego Żołnierza, gdzie złożono kwiaty i zapalono znicze. Po manifestacji przyjechali do pracy [ZChO] (...) porucznik Gabryś twierdził, że wzywał do rozejścia się ( ) relacjonuje jeden z zatrzymanych. Sześciu organizatorów manifestacji zostało aresztowanych i ukaranych przez Kolegium ds. Wykroczeń wysokimi grzywnami za udział w nielegalnym zbiegowisku. Na pytanie jednego z oskarżonych, czy jeśli przyjdzie wieczorem, 1 września na Plac Kościuszki z czwórką swoich dzieci i żoną, to będzie to nielegalne zbiegowisko, przewodniczący Kolegium odpowiedział, że tak i że powinien wystąpić o odpowiednie zezwolenia. W tym okresie proboszczem parafii WNMP był ks. dziekan Kazimierz Górny, późniejszy ( ) biskup pomocniczy w Krakowie, a posługę dla ludzi Solidarności pełnili wspaniali kapelani: ks. Jan Nowak, ks. Jerzy Szadkowski czy ks. prałat Józef Prorok, dzięki któremu powstało w 1984 r. Duszpasterstwo Ludzi Pracy. Tworzyli go m.in. Emil Konior, Krystyna Dąbrowska, Stefan Lukesch, Krzysztof Młodzik, Jan Żak, Wiesław Miłoń i Jerzy Płaszczyca. DLP zapoczątkowało odprawianie comiesięcznych mszy

8 św. za ojczyznę i organizowanie corocznych pielgrzymek na Jasną Górę. Na zachodniej ścianie tego kościoła poświęcono w 2000 r. tablicę pamiątkową, ufundowaną i zrealizowaną z inicjatywy komitetu organizacyjnego obchodów XX rocznicy powstania NSZZ Solidarność, w skład którego wchodził Klub Założycieli i Działaczy NSZZ Solidarność Ziemi Oświęcimskiej lat pod przewodnictwem Stefana Lukescha. Solidarność oświęcimska ufundowała również tablicę pamiątkową na kościele św. Maksymiliana Marii Kolbego w X rocznicę Sierpnia 1980 r. Parafia św. Maksymiliana istnieje od 1983 r., a jej proboszczem i budowniczym kościoła był ks. dziekan Kazimierz Górny (do 1985 r., kiedy to mianowany został biskupem archidiecezji krakowskiej). Skupiał on wokół parafii Wniebowzięcia, a potem parafii św. Maksymiliana różne grupy katolickie i patriotyczne (KIK, Solidarność Nauczycielską i inne), które znalazły pod Jego opieką schronienie w trudnym okresie stanu wojennego. wspomina Aleksander Krzysik z Solidarności nauczycielskiej, założyciel Klubu Inteligencji Katolickiej w Oświęcimiu. Sam ksiądz Kazimierz, już jako ordynariusz diecezji rzeszowskiej (od 1995 r. Honorowy Obywatel Oświęcimia), wspomina: Przez jeden rok ukrywałem człowieka z Solidarności bielskiej, który wyrażał po ujawnieniu wielką

9 wdzięczność wielokrotnie. I dodaje: W trudnych chwilach była bardzo dobra współpraca Solidarności z parafią, a także Księżmi Salezjanami ( ) Myślę o latach W mszach św. w tym kościele licznie uczestniczyli mieszkańcy Oświęcimia, a także funkcjonariusze SB wyposażeni w aparaturę do nagrywania. Po mszach św. na placu przed kościołem odbywały się manifestacje, w trakcie których układano znicze lub kawałki węgla, by uczcić pomordowanych górników. W kościele księży salezjanów pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych słowo podnoszące na duchu nas, ludzi Solidarności głosił ks. Stanisław Rybka. Gdy jego zabrakło, zastąpił go w tej posłudze ks. Tadeusz Wołek, ale też nie na długo. W kontekście represji wobec działaczy Solidarności nie sposób nie wspomnieć o przedsiębiorstwie Chemorozruch w Oświęcimiu Dworach, które stało się miejscem pracy dla wielu działaczy, zwalnianych z innych zakładów. Dyrektor Stanisław Drzyżdrzyk przyjmował ich do pracy, uzasadniając to ich specjalizacją. Nie dawał się również zastraszać oficerom SB, którzy próbowali wymuszać zwolnienie solidarnościowców. Przytoczone powyżej przypadki represji i przejawy podziemnej działalności na terenie Oświęcimia nie wyczerpują tematu. Są to tylko przykłady, służące opisaniu sytuacji w mieście po 13 grudnia 1981 roku. Trzeba podkreślić, że mimo szykan i represji, na terenie Oświęcimia aż do 1989 r. pojawiały się ulotki i napisy, kolportowane były podziemne wydawnictwa, sprowadzane głównie z Krakowa i Warszawy. Działały środowiskowe i zakładowe komitety pomocy więzionym oraz grupy samokształceniowe (jak np. Koło Oporu Społecznego nauczycieli z Ośrodka Kształcenia Ustawicznego), które spotykały się na przemian w mieszkaniach członków. W l odbyły się 72 takie spotkania. Utrzymywano też konspiracyjne kontakty z podziemną Solidarnością Małopolski i Podbeskidzia. Czas odbudowy organizacji zakładowych NSZZ Solidarność w Oświęcimiu W 1989 r. wszystkie komisje Solidarności na ziemi oświęcimskiej z najliczniejszą Solidarnością Zakładów Chemicznych Oświęcim rejestrowały się w Regionie Podbeskidzie (po reformie administracyjnej w 1999 r. Oświęcim znalazł się w województwie małopolskim i większość oświęcimskich komisji zakładowych przeszła do Regionu Małopolskiego). W początkowym okresie od 14 kwietnia do listopada 1989 roku działała Tymczasowa Międzyzakładowa Komisja Koordynacyjna (TMKK) NSZZ Solidarność, której przewodniczył

10 Wiesław Konrad Czarnik (Oświata), a następnie Jerzy Siwek (Chemobudowa). Od powołania TMKK i Komitetu Obywatelskiego Solidarność 14 kwietnia 1989 r. do zakończenia kampanii wyborów kontraktowych 1989 roku wszystkie spotkania odbywały się w domu katechetycznym przy kościele św. Maksymiliana, najczęściej w sali św. Józefa. Ostatnie zebranie 27 czerwca 1989 r. zgromadziło posłów okręgu andrychowskiego i senatorów województwa bielskiego oraz wszystkich uczestników kampanii. W l w sali św. Józefa miały miejsce coroczne spotkania z ks. Henrykiem Michalakiem (kolegą ks. Jerzego z Seminarium) z Warszawy w rocznicę śmierci ks. J. Popiełuszki, połączone z modlitwą w intencji rychłej beatyfikacji kapelana Solidarności. Pierwszą siedzibą TMKK i KO S poza parafią był lokal przy ul. Mickiewicza 2, tuż przy Rynku Głównym. 4 czerwca 2012 r. odsłonięto tam tablicę pamiątkową, na której napis głosi, że w wyborach do Sejmu i Senatu 4 czerwca 1989 r. kandydaci Solidarności odnieśli druzgocące zwycięstwo nad listami PZPR, ZSL i SD. To zwycięstwo otworzyło drogę do wolnej Polski. Tablice ufundowali Wiesław Konrad Czarnik, pierwszy przewodniczący Komitetu Obywatelskiego Solidarność (zarazem autor projektu tablicy) i Stefan Lukesch, członek prezydium KO S.

11 Po ustanowieniu Podregionu Podbeskidzie w Oświęcimiu jego pierwszym przewodniczącym był Artur Niedźwiedziński (ZChO). Międzyzakładowa Komisja Koordynacyjna NSZZ Solidarność otrzymała też dogodniejszą lokalizację w Rynku Głównym 14 w budynku po Komitecie Miejskim PZPR pozyskanym przez Sąd Rejonowy. Tutaj Komitet Obywatelski Solidarność przygotowywał się do drugich zwycięskich wyborów w maju 1990 r. Tym razem były to pierwsze wolne wybory samorządowe po wojnie. Solidarność wprowadziła do 32-osobowej Rady Miasta 24 swoich radnych (75 procent), którzy wybrali swojego kandydata na Prezydenta Miasta. Ta solidarnościowa Rada Miasta pierwszej kadencji przyjęła uchwałę o likwidacji Pomnika Wdzięczności Armii Czerwonej stojącego w centrum miasta przy ul. Dąbrowskiego. Uchwałę wykonano 7 listopada 1991 r. Ksiądz biskup Tadeusz Rakoczy napisał we wstępie do książki o Solidarności Podbeskidzia: Niech ta książka świadczy wśród potomnych, czym była i winna być nadal Solidarność. Niech utrwala w pamięci współczesnych oraz przyszłych pokoleń największe i najpiękniejsze narodowe dzieło minionego stulecia, a może nawet tysiąclecia. Nie powinno zatem dziwić, iż jedno z rond w Oświęcimiu nosi nazwę Solidarności. Rada Miasta Oświęcimia na wniosek oświęcimskiego Biura oddziału nr 7 Zarządu Regionu Małopolskiego NSZZ Solidarność, prowadzonego przez Bronisława Opyda, nadała w 2007 r. nazwę Solidarności rondu położonemu przy zjeździe z Mostu Jagiellońskiego na ulicę Legionów.

12