Wycieczka pięciodniowa "Beskidzkie Skarby"

Transkrypt

1 Wycieczka pięciodniowa "Beskidzkie Skarby" Ramowy plan wycieczki 1 dzień Bielsko-Biała: Dolina Wapienicy, wjazd koleją linową na Szyndzielnię, odwiedziny w Nadleśnictwie Wisła 2 dzień Żywiec: Stary i Nowy Zamek, Konkatedra, Ratusz, Park Zamkowy, rezerwat przyrody "Grapa", Żywiecki Park Miniatur Węgierska Górka: spacer bulwarami nad Sołą, fort Waligóra i Wędrowiec 3 dzień Koniaków: Muzeum Koronki w Koniakowie - Izba Pamięci Marii Gwarek, lokalne warsztaty rękodzielnicze (opcjonalnie: Istebna: Leśny Ośrodek Edukacji Ekologicznej, kościół Dobrego Pasterza) Jaworzynka Wyrchczadeczka: Wolierowa Hodowla Głuszca, Muzeum Świerka Istebniańskiego Wisła: Muzeum Beskidzkie, spacer po Wiśle 4 dzień Wisła: wycieczka na Baranią Górę 5 dzień Ustroń: spacer po Ustroniu, wjazd (lub wejście) na Wielką Czantorię Charakterystyka wycieczki Beskidzkie Skarby to okazja do poznania wybranych, najważniejszych punktów na turystycznej mapie Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Dzięki zróżnicowanym obiektom turystycznym oraz atrakcjom uczestnicy poznają zarówno przyrodę regionu, najważniejsze zagadnienia ochrony środowiska, a także elementy kultury ludowej regionu i historii. Szczegółowy program wyprawy 1 dzień Wyprawę doliną Wapienicy zaczynamy na parkingu przy ul. Tartacznej, nieopodal kempingu. Ścieżka dydaktyczna położona jest w Zespole Przyrodniczo-Krajobrazowym "Dolina Wapienicy". Zespół taki jest bardzo ważną formą ochrony przyrody. Ustanawia się ją na terenach zasługujących na ochronę zarówno przyrody, jak i wartości kulturowych oraz krajobrazowych. Spacer ścieżką to 3,5 km, na zwiedzanie można przeznaczyć nawet 3-4 godziny. Na 11 przystankach dowiemy się więcej o różnorodności lasów w Beskidach, a także o zaporze wodnej i małej retencji. Trasę można skrócić i zamiast dużej pętli powrócić po dojściu do zapory wodnej. Wyprawa do zapory wodnej nie wymaga większego wysiłku, spacerujemy po asfaltowej drodze, w

2 zasadzie nie ma tu ostrych podejść. Na końcu, przy zaporze, można zatrzymać się w niewielkiej kawiarni i posilić się przed dalszą podróżą. Spacer jest bardzo przyjemny - w pełni możemy podziwiać jedną z dolin górskich rzek. Atrakcją jest też niewielka zapora i malowniczy zbiornik. Dolna stacja kolejki linowej (Al. Armii Krajowej 366) na Szyndzielnię położona jest nieopodal szlaków turystycznych, które prowadzą do schroniska. Jeśli wolisz, możesz wybrać pieszą trasę na górę - jej szczegółowy opis znajduje się wśród jednodniowych planów wycieczek. Podróż kolejką to doskonała okazja na podziwianie panoramy Beskidów oraz Bielsko-Białej. Przejazd trwa około 12 minut. Wysiadamy na stacji górnej, skąd czeka nas piesza wędrówka łagodnym podejściem, szeroką drogą. Spomiędzy drzew wyłania się drewniany budynek schroniska PTTK na Szyndzielni. Tuż przed schroniskiem znajduje się niewielkie alpinarium, w którym możemy z bliska przyjrzeć się roślinom występującym na różnych piętrach gór. Alpinarium zostało zrewitalizowane jako jeden z projektów konkursu grantowego Po stronie natury, w 2010 roku. Za przywrócenie tego ciekawego miejsca turystom, odpowiadał lokalny oddział PTTK. O możliwość wejścia do alpinarium należy pytać w schronisku. Schronisko PTTK jest najstarszym obiektem tego typu w Beskidach. Wybudowano je pod koniec XIX w. i szybko zyskało wśród turystów uznanie. O popularności turystyki już od czasów międzywojennych świadczy między innymi sieć szlaków turystycznych w okolicy. Z Szyndzielni możemy wyruszyć w różnych kierunkach, najpopularniejsza trasa wiedzie żółtym szlakiem na Klimczok. Nazwa Szyndzielnia nie jest przypadkowa. Pochodzi od gontów (czyli dachówek), które w miejscowej gwarze nazywa się "szyndziołami". Po wyprawie na Szyndzielnię warto odwiedzić pobliską siedzibę Nadleśnictwa Bielsko-Biała. W ogrodzie Nadleśnictwa znajduje się bowiem wiele gatunków drzew i krzewów, również tych które

3 możemy spotkać na szlaku górskim. Dzięki opisom na tabliczkach, można samodzielnie nauczyć się rozpoznawać zarówno te najbardziej pospolite gatunki, jak i te rzadkie w polskiej florze. Wizyta w ogrodzie Nadleśnictwa jest bezpłatna, a drewniana wiata zapewnia miejsce do odpoczynku. W siedzibie Nadleśnictwa możemy również uzyskać informacje na temat beskidzkich lasów, form ich ochrony i bogactwa gatunków. 2 dzień Żywiec to miasteczko leżące u zbiegu rzek Soły i Koszarawy. Na miejskim rynku, już od XV wieku toczyło się gwarne życie. Odbywały się tu targi, jarmarki (nawet dwanaście rocznie!), manifestacje i obchody świąt. Obecna zabudowa rynku to efekt przebudowy w XIX wieku, choć bez trudu można wyobrazić sobie, jak miasto tętniło życiem. Ściągali tu kupcy, twórcy ludowi, artyści z całego regionu. Rozwijały się też różne gałęzie przemysłu, który kontynuowany jest do dziś. Zwiedzanie i spacer po mieście najlepiej rozpocząć od Informacji Turystycznej, którą znajdziemy na ul. Zamkowej 2. Pozwoli to wybrać najbardziej interesujące kierunki zwiedzania. Tutaj też znajduje się Muzeum Miejskie w Żywcu - w Starym Zamku. Budowę obiektu datuje się na XV wiek. Na przestrzeni minionych stuleci zamek przeszedł liczne remonty i przebudowy, których dokonywali zmieniający się właściciele. Obecnie znajduje się tu Muzeum, w którym bogate ekspozycje prezentują bogactwo kulturowe, historyczne, a nawet przyrodnicze regionu. Można wybrać zwiedzanie wybranych działów koncentrując się na tym, co nas najbardziej interesuje. Na wnikliwe zwiedzenie ekspozycji można poświęcić nawet kilka godzin. Nowy Zamek to pałac Habsburgów, wybudowany w XIX wieku. W salach na parterze pałacu oraz na zewnątrz zlokalizowano Park Miniatur. Jest to park tematyczny, w którym zlokalizowano 23 miniatury wybudowanych przez właścicieli Żywca obiektów od XV wieku. Znajdziemy tu więc miniatury pałaców, dworów, obiektów sakralnych, a nawet leśniczówki, która zachowała się do dziś. Przed wejściem do parku znajduje się pomnik Alicji Habsburg. Warto poświęcić chwilę na spacer po rozległym parku. Liczne ławeczki pozwolą nam odpocząć w cieniu drzew. W parku znajduje się również Domek Chiński pozostałość dawnych zabudowań ogrodowych. Na parterze urządzono kawiarnię, na drugim piętrze zaś - galerię. Z parku przechodzimy z powrotem na dziedziniec zamkowy i wychodzimy kierując się do Konkatedry żywieckiej. Świątynia została zbudowana w XV wieku, a jej charakterystycznym

4 elementem jest wysoka wieża ozdobiona na szczycie galerią. Spod kościoła przechodzimy na rynek, na którym znajduje się ratusz oraz otaczające go kamienice. Elementy architektoniczne budynku nawiązują do stylu, w jakim w XIX wieku budowano synagogi. Rezerwat przyrody "Grapa" to doskonałe miejsce do odpoczynku w ciszy, na łonie przyrody. Dzięki ścieżce dydaktycznej, poznamy wyjątkową przyrodę tego położonego blisko miasta rezerwatu. Rezerwat obejmuje swoim terenem grąd - czyli bogaty w gatunki las liściasty, łęg jesionowy - zbiorowisko charakterystyczne dla terenów podmokłych, nad rzekami oraz zespół roślinności nieleśnej (życicy trwałej i babki zwyczajnej). Pamiętaj, że w rezerwacie obowiązuje nas szczególna ostrożność, aby nie zaszkodzić objętym ochroną siedliskom! Z Żywca wyruszamy drogą ekspresową w kierunku Węgierskiej Górki. To dość duże miasteczko malowniczo położone nad Sołą. Znajdziemy tu wiele miejsc noclegowych oraz restauracji, w których można spróbować lokalnych przysmaków. Warto przespacerować się po bulwarach nad Sołą oraz wybrać na krótki spacer do lasu za mostem na rzece. Ścieżka prowadzi przez las bukowyjodłowy aż do fortu z okresu II wojny światowej. Z fortu przechodzimy (lub przejeżdżamy - przez część trasy przy drodze nie ma chodnika, spacer wiedzie poboczem drogi) do fortu Wędrowiec (kierunek Żabnica, drogowskazy wskażą nam odpowiednią trasę). W forcie znajduje się Izba Pamięci. Tutaj możemy dowiedzieć się o bohaterskiej załodze fortów, która po rozpoczęciu wojny, przez wiele dni zaciekle się broniła. Na kartach historii określa się Węgierską Górkę jako Westerplatte Południa. 3 dzień Pierwszym przystankiem na trasie jest Koniaków. To miejscowość, która słynie z wyrobu koronkowych serwet, serwetek, obrusów, a nawet bielizny! Koniaków znany jest na całym świecie, a w obrębie miejscowości natkniemy się na przynajmniej kilka warsztatów rękodzielniczych, w których możemy obejrzeć i zakupić koronowe arcydzieła. W Izbie Pamięci Marii Gwarek dowiemy się więcej o tradycji tego rzemiosła. Kursywą oznaczono opcjonalną część programu - do zrealizowania w zależności od możliwości czasowych.

5 Istebna to długa wieś, podzielona na wiele dzielnic. Warto zatrzymać się przy rozjeździe, nieopodal którego znajduje się Punkt Informacji Turystycznej (Istebna 68). Punkt ten był wielokrotnie nagradzany za obsługę turystyczną, można tu uzyskać kompleksową informację oraz potrzebne materiały informacyjne i mapy. Informacja znajduje się w budynku Ośrodka Kultury. Tuż obok, znajduje się niepozorny z wyglądu kościół pw. Dobrego Pasterza. Ciekawe jest za to wnętrze, a szczególnie ambona w kształcie łodzi unoszącej się na falach, do której prowadzą schody oplecione rybacką siecią. Naprzeciwko zaś znajdziemy chrzcielnicę, którą podtrzymują ryby, a nad którą widnieje scena chrztu. Kościół zdobią bogate i barwne polichromie, wśród nich również te z motywami ludowymi. Wystrój zawdzięczany jest lokalnym twórcom ludowym - malarzom i rzeźbiarzom. Kierując się na Wisłę (droga nr 941) dotrzemy do Leśnego Ośrodka Edukacji Ekologicznej. Znajdziemy go na wysokości ostrego zakrętu w Istebnej Dzielcu. Z pewnością wcześniej zauważymy duży, drewniany plac zabaw oraz rozległy ogród. Przy LOEE znajduje się duży, bezpłatny parking. Ośrodek został wyremontowany w 2014 roku, na zwiedzających czekają wystawy przyrodnicze prezentujące faunę, florę, ale także ukształtowanie Beskidów. Na najmłodszych czekają wydrążone korytarze, którymi można przemykać się pomiędzy wystawami. Można też sprawdzić, jak wygląda rentgen drzewa, namalować ulubione zwierzę oraz posłuchać gadającego drzewa. Ośrodek dysponuje też biblioteką oraz materiałami multimedialnymi, które przeniosą nas w środek beskidzkiej puszczy. Na tym jednak nie koniec. Wokół budynku roztacza się ogród, w którym znajdziemy rośliny przeróżnych siedlisk leśnych i łąkowych. Późnym latem zachwycają swoimi odcieniami fioletu wrzosy i jeżówki. Wiosną - geofity, czyli rośliny spotykane w lesie zanim drzewa wypuszczą liście. Różnorodne siedliska pozwalają lepiej zrozumieć na czym polega różnorodność flory Beskidów i dlaczego są to tak cenne przyrodniczo tereny. Na terenie ogrodu ustawiono tablice informacyjne, które wraz z folderami pozwolą rozpoznać poszczególne gatunki. Dla tych, którym nie brakuje energii jest jeszcze plac zabaw - wigwamy, liny, drewniane drabinki, mostki zachęcają do aktywności i przygód. Teren ogrodu oraz plac zabaw są dostępne przez cały dzień - nie są ogrodzone. Ośrodek można zwiedzać bezpłatnie. Wolierowa Hodowla Głuszca prowadzona przez Nadleśnictwo Wisła znajduje się w miejscowości Jaworzynka (przysiółek Wyrchczadeczka). Prowadzi tutaj wąska droga wśród niewielkich wsi, osad i lasów. Warto odwiedzić to miejsce, aby poznać jeden z najpiękniejszych i najbardziej zagrożonych w Polsce gatunków, a także historię jego ochrony na terenie Beskidów. Głuszec to duży kurak leśny. Obecnie jest niezwykle rzadki w Polsce. W Beskidach prowadzona jest hodowla, dzięki której zwiększa się liczbę ptaków. Woliera zapewnia ptakom swobodny chów, dzięki czemu łatwiej adaptują się w terenie. Na miejscu zobaczyć można tylko nieliczne ptaki w

6 specjalnie do tego przygotowanym, zacienionym pomieszczeniu. Najważniejsze jest, aby nie przyzwyczajać głuszca do obecności człowieka i nie stresować go. Pracownicy Nadleśnictwa opowiedzą więcej o specyfice tego gatunku. A głuszec jest dość wymagający! Dlatego też jego czynna ochrona wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia. Woliera działa od 2002 roku i ma już za sobą wiele sukcesów. Aby móc odwiedzić głuszce, należy skontaktować się najpierw z Nadleśnictwem Wisła i umówić na spotkanie, bowiem woliera nie jest otwarta przez cały dzień dla zwiedzających, tel. (33) Tuż przy Hodowli znajduje się Muzeum Świerka Istebniańskiego. Ze względu na niedawny remont, warto zadzwonić wcześniej (numer jak przy Wolierowej Hodowli Głuszca) i upewnić się, że istnieje możliwość zwiedzania. Muzeum jest niewielkie, ale za to wypełnione wiedzą na temat hodowli świerka, sytuacji tego gatunku w Beskidach i związanych z tym drzewem aspektach kulturowych. Świerk istebniański nie jest odrębnym gatunkiem drzewa (jak np. lipa, jodła czy modrzew), ale ekotypem - czyli formą o charakterystycznych cechach gatunkowych. Oczywiście ekotyp musi tworzyć pewną populację - czyli te specyficzne cechy musi wykazywać grupa drzew. Świerk istebniański jest uważany za niezwykle cenny - jego drewno ma bardzo dobre parametry, szybko rośnie, a ponadto jako drzewo - jest bardzo odporny. To stawia go na pierwszym miejscu wśród świerków w całej Europie! Na miejscu możemy również przyjrzeć się pracy i funkcjonowaniu szkółki leśnej. Pod osłonami wzrastają małe drzewa, inne są dopiero rozsadzane. Intensywne prace trwają tu przez cały rok, bez względu na niepogodę. Wracamy na drogę do Wisły i kierujemy się do centrum, do Muzeum Beskidzkiego na pl. Stellera 1. Muzeum mieści się w budynku starej karczmy. W środku, na stałych ekspozycjach możemy zapoznać się z bogactwem kultury ludowej regionu. Stroje ludowe, przykłady różnorodnego rękodzieła (hafty, koronki, ozdoby, biżuteria, instrumenty), ale też sprzęty codziennego użytku, stare fotografie i wystawy malarstwa zlokalizowane są w kilku pomieszczeniach. Opisy, starodruki i inne archiwalia pomagają wyobrazić sobie codzienność beskidzkich społeczności. Na zwiedzanie wystaw stałych i ekspozycji czasowych oraz spacer wokół karczmy warto zaplanować około 1 godziny. Muzeum Beskidzkie znajduje się przy deptaku, który zaprowadzi nas również do Informacji Turystycznej. Wisła oferuje wiele atrakcji turystycznych, które urozmaicą spacer. Wśród nich warto wziąć pod uwagę: Izbę Pracy Twórczej Jana Kocyana (Os. Bajcary 6) mieszczącą się w drewnianej chałupie - charakterystycznej dla budownictwa wiślańskiego. W izbach domu znajduje się wystawa rzeźb twórcy ludowego, a także dawne naczynia, formy na masło, łyżki, cedzaki. W sieni natkniemy się na sprzęty rzemieślników, a w drugiej izbie znajduje się wystawa prezentująca bogactwo lokalnej twórczości ludowej. Wstęp jest bezpłatny, ale należy wcześniej zadzwonić, aby umówić się na wizytę. Zabytkowy Park Przygód - w Parku Kopczyńskiego, w którym znajdują się miniatury

7 najważniejszych budowli zlokalizowanych w miastach, przez które płynie Wisła. Muzeum Narciarstwa (ul. Wodna 3, w obiekcie "Zimowit") - prezentuje stare sprzęty narciarskie oraz narty używane ponad 100 lat temu! Można tu także znaleźć narty Adama Małysza, na których zdobył tytuł Mistrza Polski. A skoro mowa o słynnym, polskim skoczku - jego czekoladową figurę naturalnej wielkości możemy obejrzeć w Domu Zdrojowym, nieopodal Informacji Turystycznej. Bezpłatnie odwiedzimy także Muzeum Turystyki PTTK (ul. Czarna Wisełka 3) prezentujące historię turystyki w regionie. Muzeum zlokalizowane jest w drewnianej chacie. Zameczek Myśliwski Habsburgów (ul. Lipowa 4a). Dawniej położony na przełęczy Przysłop na trasie wędrówki na Barania Górę. Drewniany budynek pełnił funkcję schroniska dla turystów. Dziś znajduje się w nim siedziba PTTK, a także wystawa dotycząca ochrony głuszca. Wstęp bezpłatny. Obiekt jest jednym z ważnych przystanków na szlaku architektury drewnianej. 4 dzień Przebieg trasy: Czarna Wisełka (parking) - schronisko Przysłop - Barania Góra - Wisła Czarne (przystanek autobusowy) Długość trasy: 16 km Szacowany czas przejścia (bez odpoczynku): 4h 50min Charakterystyka trasy: Trasa pokrywa się ze ścieżką dydaktyczną Nadleśnictwa Wisła. Podczas spaceru tablice informacyjne zwrócą uwagę na istotne elementy przyrody oraz krajobrazu. Pierwsza część trasy jest łatwa, wiedzie wyasfaltowaną drogą. Później przechodzi w szeroką ścieżkę, która pnie się coraz wyżej aż do schroniska Przysłop. Stamtąd wędrówka cały czas wiedzie pod górę aż na szczyt Baraniej Góry, choć po drodze mamy możliwość odpoczynku na nieco bardziej płaskich fragmentach. Z Baraniej Góry schodzimy szlakiem niebieskim, wąską, stromą ścieżką aż do efektownego wodospadu zwanego Kaskadami Rodła. Końcowy etap trasy to spacer szeroką drogą wijącą się w dolinie Białej Wisełki. Etap I: Czarna Wisełka - schronisko Przysłop Wyruszamy z niewielkiego parkingu (nieopodal znajduje się też przystanek PKS) czarnym szlakiem wiodącym przez rezerwat przyrody "Wisła". Po drodze mijamy kolejne przystanki ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej. z których dowiemy się o otaczającej szlak przyrodzie, a w szczególności o towarzyszącym nam aż do schroniska lesie.

8 Jedna ze stacji poświęcona jest daglezji (jedlicy) - iglastemu gatunkowi drzewa, który sprowadzono do Polski w XIX w. Warto poszukać pod drzewami szyszek, które mają charakterystyczne trójzębne łuski. Czarny szlak rozwidla się kierując nas na nieco bardziej stromą ścieżkę, która doprowadzi nas aż do schroniska. Po drodze mijamy Izbę Leśną, która mieści się w najstarszym budynku Wisły - z 1863 roku. Wstęp do Izby jest bezpłatny, w środku możemy dowiedzieć się więcej o zwierzętach i roślinach, które można spotkać podczas wędrówek po Beskidach. Dowiemy się też więcej o ochronie głuszca - rzadkiego i pięknego ptaka leśnego. Z Izby do schroniska już niedługa droga. Idąc czerwonym szlakiem zza drzew wyłoni się piętrowy, murowany budynek. Warto wiedzieć, że nim go zbudowano, na Przysłopie stał drewaniany budynek, zbudowany jeszcze za czasów Habsburgów, w XIX wieku. Służył jako baza wypadowa do polowań. Jednak wraz z rozwojem turystyki górskiej, schronisko odwiedzane było przez coraz liczniejsze rzesze wędrowców. Dziś można zatrzymać się tu na krótki odpoczynek, nocleg, posiłek oraz oczywiście zaczerpnąć informacji turystycznej. Warto również zwiedzić niewielkie, ale ciekawe Muzeum Kultury Turystyki Górskiej PTTK. Etap II: schronisko Przysłop - Barania Góra Za schroniskiem droga wiedzie przez polanę, na końcu której rozpoczyna się największy w Beskidzie Śląskim rezerwat przyrody "Barania Góra". Utworzony został, aby chronić górski las mieszany, który przechodzi w bór wysokogórski. Są to tereny źródliskowe Białej i Czarnej Wisełki, czyli innymi słowy - źródła Wisły - największej polskiej rzeki. W trakcie wędrówki mijamy wiatrołomy i wykroty czyli drzewa wywrócone wskutek działania wiatru. Wiele świerków jest też chorych wskutek osłabienia i gradacji kornika drukarza. Błotniste fragmenty ścieżki pokrywają drewniane kładki. Droga wije się skrajem lasu aż w końcu widocznie prowadzi pod górę zwieńczoną wieżą widokową. Wierzchołek Baraniej Góry to płaskowyż, na którym trudno byłoby zlokalizować punkt kulminacyjny, dlatego też wybudowano wieżę. Warto wejść na górę, aby podziwiać efektowne panoramy górskie. Na północy z łatwością dostrzeżemy Skrzyczne (z masztem przekaźnikowym na szczycie), a na wschodzie Królową Beskidów - Babią Górę. Przy dobrej widoczności może uda się

9 również zobaczyć pasmo Tatr. Na Baraniej Górze znajduje się węzeł szlaków - możemy stąd wyruszyć w kierunku Zwardonia, Istebnej czy Węgierskiej Górki. Etap III: Barania Góra - Wisła Z Baraniej Góry, w kierunku Wisły schodzimy szlakiem niebieskim. Przed zejściem warto jednak przyjrzeć się, czy nie wywieszono istotnych komunikatów dotyczących stanu szlaku. Wiosną, po ulewnych deszczach, ścieżki mogą być trudne do przejścia, dlatego warto dla bezpieczeństwa rozważyć wówczas powrót tą samą trasą, którą wchodziliśmy na Baranią. Na początku szlak prowadzi wąską ścieżką wijącą się po zalesionym zboczu. Po drodze mijamy niszę osuwiskową, z której początek bierze potok Wątrobny - źródło Białej Wisełki. Ścieżka momentami jest stroma, po drodze znajduje się kilka punktów widokowych, z których możemy podziwiać Beskidy. Las iglasty przechodzi w buczynę, czyli las bukowy. W dole szlaku docieramy do efektownego wodospadu - Kaskady Rodła. Aż do końca wędrówki towarzyszy nam szum wartkiego potoku. Trasa wiedzie asfaltową drogą, łagodnie w dół. Po lewej stronie mijamy imponujących rozmiarów wychodnie skalne zbudowane z piaskowca - uznane za pomnik przyrody nieożywionej. Jest to również ostatni przystanek ścieżki dydaktycznej. Wędrówkę kończymy na przystanku autobusowym Wisła-Czarne, koło restauracji. 5 dzień Dzień zaczynamy od Ustronia - miasta położonego tuż przy czeskiej granicy. Nazwa Ustroń prawdopodobnie pochodzi od miejsca ustronnego, cichego, na uboczu. Dziś trudno tak powiedzieć o tym miasteczku, które tętni życiem zwłaszcza w sezonie turystycznym. Jednak dzięki licznym parkom, zieleńcom oraz położeniu wśród szczytów górskich wciąż można tu odpocząć. Miasto jest uzdrowiskiem i działają tu wciąż sanatoria oraz dom zdrojowy i pijalnia wód (ul. Sanatoryjna). To tutaj rozpoczniemy wycieczkę. W pijalni, za niewielką opłatą możemy skosztować wód z różnych ujęć oraz dowiedzieć się więcej, na czym polegają ich prozdrowotne właściwości. W okolicy znajduje się park, w którym można

10 odpocząć, ale również pobawić się i pograć w różne gry zespołowe. Uzdrowiskowy charakter miasto zawdzięcza...robotnikom! To dzięki nim, w XVIII wieku odkryto, że woda podgrzewana gierzynami (żużlami bogatymi w siarkę) pomaga na dolegliwości rematyczne. Z pijalni wód kierujemy się do centrum. Najpierw ul. Sanatoryjną, mijamy po lewej kościół i skręcamy w lewo w ścieżkę Gościradowiec, która prowadzi nas w dół. Przechodzimy mostem nad Wisłą, mijamy tory i stację PKP. Ul. Grażyńskiego dochodzimy do ronda, przy którym znajduje się amfiteatr oraz Informacja Turystyczna. Stąd możemy pozyskać szczegółową mapę miasta wraz z zaznaczonymi trasami spacerowymi, których jest w Ustroniu całkiem sporo. Szlak spacerowy sanatoryjny, źródlany, nadwiślany i widokowy zaprowadzą nas do różnych atrakcji. Na pewno warto poświęcić chwilę na spacer po okolicach rynku i pięknie zrewitalizowanego Parku Zdrojowego, w którym czekają na nas ciekawe, drewniane rzeźby. Można również wybrać się do Muzeum Kuźnictwa i Hutnictwa, odwiedzić etnograficzny skansen "Stara Zagroda" czy wejść na chwilę do środka barokowego kościoła św. Klemensa. W centrum znajdziemy też bardzo ciekawy mural "biblioteczny" oraz przykłady zabytkowej architektury regionu. Jedną z ciekawych atrakcji Ustronia jest wjazd kolejką linową na Wielką Czantorię (ul. 3 Maja 130). Wjazd jest bardzo przyjemny, gondole unoszą się w koronach drzew. Trwa kilkanaście minut. Górna stacja kolejki wcale nie oznacza, że osiągnęliśmy szczyt. Zatrzymujemy się na chwilę, żeby podziwiać panoramę Ustronia i okolicznych wzniesień. Dla spragnionych atrakcji na szczycie znajduje się tor saneczkowy oraz kioski i punkty gastronomiczne. Na ławeczkach można przysiąść z drugim śniadaniem. Czeka nas jeszcze przyjemny, leśny spacer w górę. Podejście nie jest strome, jednostajnie wędrujemy pod górę, po szerokiej ścieżce. Tabliczki przy drodze informują nas, że wkraczamy na teren rezerwatu przyrody "Czantoria". Spacer potrwa około 40 minut, idziemy czerwonym szlakiem. Po drodze spotkamy też oznaczenia Ścieżki Rycerskiej. To długa na 20 km trasa, która przybliża lokalną legendę o kowalu, którego stara podkowa zamieniła się w złoto. Ścieżka jest transgraniczna, część przystanków zlokalizowano na terenie Czech. Aby dowiedzieć się więcej o tej atrakcji, można poprosić o folder i mapkę w dolnej stacji kolejki linowej. Jeśli zdecydujemy się na spacer po stronie czeskiej, należy mieć ze sobą ważny dokument tożsamości!

11 Po około 40 min. spokojnego marszu, osiągniemy szczyt Czantorii, a poinformuje nas o tym doskonale widok wysokiej wieży widokowej. Wieża stoi na granicy, możemy więc tutaj spodziewać się turystów z Czech, a co za tym idzie materiałów i informacji w czeskim języku. Tutaj także możemy dowiedzieć się więcej o Ścieżce Rycerskiej. Z samego szczytu nie zobaczymy wiele, ponieważ porasta go gęsty las, który przesłania widok. Dlatego, jeśli mamy ochotę podziwiać panoramy Beskidów, możemy wejść na wieżę. Na polanie znajdują się też liczne tablice informacyjne, z których dowiemy się więcej o roli drzew w przyrodzie, ale i w życiu człowieka, a także o problemie beskidzkich lasów i ich ochronie. Znajdziemy też tablicę, która przybliży nam nieco legendę ze Ścieżki Rycerskiej. Zejście w dół z pewnością potrwa nieco krócej. Pamiętajmy cały czas, że jesteśmy na terenie rezerwatu i obowiązują nas zasady, dzięki którym przyroda górska wciąż zachowuje swój unikalny charakter. Przy zjeździe kolejką linową w dół przez kilkanaście minut możemy przyjrzeć się domom uzdrowiskowym o bryle piramidy, które górują nad miastem. Pamiętaj! Podczas górskich wędrówek, na leśnych ścieżkach i w zakamarkach miast i wsi możesz być Po stronie natury. Przygotowaliśmy dla Ciebie Kodeks Turysty Po stronie natury, który pomoże Ci bezpiecznie wypoczywać, a przy okazji - zrobić coś dobrego dla przyrody. 1. Trzymaj się wyznaczonego szlaku, bądź bezpieczny. 2. Nie śmieć, zachowaj piękno natury dla kolejnych pokoleń. 3. Na szlaku, w lesie, w górach jesteś gościem, zachowaj ciszę, by nie spłoszyć zwierząt. 4. Nie rwij, nie łam, nie dewastuj, czyli szanuj świat roślin i zwierząt. 5. Reaguj na nieodpowiednie zachowania na szlaku zwróć uwagę, wytłumacz.

12 Górski Telefon Alarmowy: