EKOLOGISTYKA. Zajęcia 1 mgr inż. Magdalena Graczyk

Transkrypt

1 EKOLOGISTYKA Zajęcia 1 mgr inż. Magdalena Graczyk

2 WPROWADZENIE 1. Konsultacje pok. 316 ul. Strzelecka 11: pn Kontakt: Starosta grupy slajd 2 z 29

3 LITERATURA 1. Logistyka zwrotna, J. Szołtysek, Biblioteka Logistyka, Poznań , Z. Korzeń, Biblioteka Logistyka, Poznań, 2001 slajd 3 z 29

4 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 2. Plan zajęć 3. Czy wiesz że Gospodarka odpadami 5. Bariery gospodarowania odpadami Pytania slajd 4 z 29

5 PLAN ZAJĘĆ Plan zajęć: 1. Wprowadzenie 2. Charakterystyka wybranej działalności 3. Inwentaryzacja odpadów 4. Charakterystyka procesów logistyki zwrotnej 5. Zarządzanie procesami logistyki zwrotnej 6. Ocena. Propozycja usprawnień 7. Prezentacja i podsumowanie projektu. slajd 5 z 29

6 ĆWICZENIA 2 Charakterystyka wybranej działalności gospodarczej: 1. Stosowane surowce, materiały, półprodukty, wyroby ze szczególnym uwzględnieniem substancji trujących i niebezpiecznych 2. Źródła i sposoby dostaw 3. Opakowania 4. Podstawowe procesy technologiczne 5. Rodzaje wytworów 6. Proekologiczna konstrukcja, w tym możliwości wyodrębniania części nadających się do ponownego wykorzystania 7. Dystrybucja wytworów 8. Użytkowanie wytworów 9. Postępowanie ze zniszczonymi wytworami 10. Wymagania prawne zakładu dotyczące gospodarowania odpadami 11. Opłaty za usuwanie odpadów ze środowiska slajd 6 z 29

7 ĆWICZENIA 3 Inwentaryzacja odpadów: 1. Rodzaje oraz ilości: zużytych produktów, materiałów opakowaniowych, zwrotów, odpadów, zbędnych lub przeterminowanych produktów, odpadów komunalnych 2. Przyczyny powstawania 3. Sposoby przechowywania slajd 7 z 29

8 ĆWICZENIA 4 Charakterystyka procesów logistyki zwrotnej: 1. Odzysk oraz zwrot materiałów do ich dostawców 2. Ponowne, wewnętrzne wykorzystanie materiałów 3. Przekazanie do wykorzystania odbiorcom zewnętrznym 4. Usuwanie na składowisko odpadów slajd 8 z 29

9 ĆWICZENIA 5 Zarządzanie procesami logistyki zwrotnej: 1. Sposoby monitorowania i dokumentowania 2. Przepływy informacji 3. Przepływ decyzji slajd 9 z 29

10 PLAN ZAJĘĆ 6. Ocena i propozycje usprawnień. 7. Prezentacja i ocena projektu. slajd 10 z 29

11 LOGISTYKA 1. Logistyka w ujęciu marko, to całokształt przepływu dóbr materialnych w rozległych łańcuchach dostaw w gospodarce, wielkość i struktura utrzymywania w tych łańcuchach zapasów, a także infrastruktura techniczna warunkująca ich efektywne funkcjonowanie. 2. Logistyka w ujęciu mikro, to zarządzanie przepływem materiałów i informacji w przedsiębiorstwie oraz optymalna koordynacja czynności związanych z przygotowanie, przechowywaniem, kompletacją i dostawą wyrobów gotowych do odbiorców oraz obsługą po sprzedaży (serwisową) tych wyrobów. slajd 11 z 29

12 LOGISTYKA 1. Odpady zużyte dobra fizyczne oraz substancje stałe, ciekłe i gazowe powstające w związku z bytowaniem człowieka lub jego działalnością gospodarczą, nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały i uciążliwie dla środowiska. 2. Ekosystem zorganizowany system naturalny, który dąży do utrzymania równowagi. 3. Recykling - proces polegający na odzyskiwaniu surowców wtórnych i/lub energii z odpadów oraz zużytych dóbr fizycznych. 4. Unieszkodliwianie odpadów wyeliminowanie, lub znaczne ograniczenie zagrożenia higienicznosanitarnego z ich strony, który połączony jest z procesem odzyskiwania surowców wtórnych lub energii a także procesami składowania. slajd 12 z 29

13 EKOLOGISTYKA 1. to system który: opiera się na koncepcji zarządzania recyrkulacjami przepływami strumieni materiałów odpadowych w gospodarce oraz przepływami sprzężonych z nimi informacji zapewnia gotowość i zdolność efektywnego gromadzenia, segregacji, przetwarzania oraz ponownego wykorzystania odpadów wg przyjętych zasad technicznych i procesowych, spełniających wymogi normowe i prawne ochrony środowiska umożliwia podejmowanie organizacyjnych i technicznych decyzji w kierunku zmniejszenia negatywnych skutków oddziaływania na środowisko związanymi z procesami zaopatrzeniowych, przetwórczych, produkcyjnych, dystrybucyjnych i serwisowych w logistycznych łańcuchach dostaw slajd 13 z 29

14 EKOLOGISTYKA Logistyka tradycyjna a logistyka odzysku Źródło: A. Merkisz-Guranowska, Logistyka recyclingu odpadów, jako jeden z elementów systemu logistycznego Polski. Prace naukowe Politechniki Warszawskiej z. 75. Transport, 2010, s.90. slajd 14 z 29

15 EKOLOGISTYKA Ekonomia środowiska Informatyka i zadządzanie w ochronie środowiska Technika ochrony środowiska Filary główne ekologistyki Źródło: Z. Kozeń.. Poznań 2001, s. 18 slajd 15 z 29

16 Faza 2 Procesy przetwarzania surowców pierwotnych w materiały produkcyjne i półfabrykany Faza 3 Procesy wytwarzania wyrobów popytu finalnego o przeznaczeniu konsumpcyjnym lub inwestycyjnym Faza 1 Procesy pozyskiwania i gromadzenia surowców pierwotnych oraz ich produkcyjnego zagospodarowania wysypisko Faza 4 Procesy działalności przedsiębiorstw handlu środkami produkcji i konsumpcji Faza 6 Procesy systemowego gromadzenia, transportu i recyklingu odpadów. Faza 5 Procesy eksploatacji środków pracy i artykułów trwałego użytku. Źródło: Z.Korzeń,, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2001, s.20 slajd 16 z 29

17 GOSPODARKA ODPADAMI Przeciętny Polak w 2005 roku wyprodukował: 340 kg odpadów w tym: 150 kg resztek jedzenia 70 kg papieru 30 kg szkła 20 kg odpadów niebezpiecznycznych 10 kg metali 60 kg innych metali Amerykanin produkuje średnio w ciągu roku 700 kg odpadów domowych 2 kg dziennie. slajd 17 z 29

18 ZADANIE 1 Zadanie: 1. Czy segregujesz odpady? 2. Czy zwracasz uwagę, na to czy produkty zakupione przez Ciebie są ekologiczne? 3. Po ilu latach rozłoży się w lesie plastikowa butelka? 4. Wg. Twojej wiedzy/szacunków, ile % polskich zakładów nie ma urządzeń do redukcji zanieczyszczeń gazowych? 5. Ile wody (w litrach) wykapie przez noc przez nieszczelny kran? 6. Ile wody (w litrach) wykapie w ciągu dnia przez nieszczelną spłuczkę? 7. Ile średnio trzeba ściąć drzew, by wyprodukować 1 tonę papieru? 8. W Polsce rocznie zużywa się 400 milionów aluminiowych puszek, które można powtórnie przetworzyć oraz wykorzystać i to nieskończenie wiele razy. Ile jesteśmy w stanie zaoszczędzić paliwa w mililitrach z sześciu puszek? slajd 18 z 29

19 ZADANIE 1 Zadanie: 1. Czy segregujesz śmieci? 2. Czy zwracasz uwagę, na to czy produkty zakupione przez Ciebie są ekologiczne? 3. Po ilu latach rozłoży się w lesie plastikowa butelka? 500 lat 4. Wg. Twojej wiedzy/szacunków, ile % polskich zakładów nie ma urządzeń do redukcji zanieczyszczeń gazowych? 86% 5. Ile wody (w litrach) wykapie przez noc przez nieszczelny kran? 36 litrów 6. Ile wody (w litrach) wykapie w ciągu dnia przez nieszczelną spłuczkę? 720 litrów 7. Ile średnio trzeba ściąć drzew, by wyprodukować 1 tonę papieru? 17 szt. 8. W Polsce rocznie zużywa się 400 milionów aluminiowych puszek, które można powtórnie przetworzyć oraz wykorzystać i to nieskończenie wiele razy. Ile jesteśmy w stanie zaoszczędzić paliwa w mililitrach z sześciu puszek? 1000 ml = 1 l slajd 19 z 29

20 CZY WIESZ ŻE... Każda szklana butelka ponownie wprowadzona do obiegu pozwala zaoszczędzić energię potrzebną do świecenia 100 watowej żarówki przez 4 godziny. Z osady niedaleko Niagary wysiedlono wszystkich (ok. 1000) mieszkańców, kiedy okazało się, że ich domy zostały wybudowane na starym od lat nieużywanym składowisku toksycznych odpadów. Wcześniej w tej okolicy odnotowano niepokojący wzrost zachorowań na raka i większy od przeciętnego odsetek dzieci z wadami wrodzonymi. Metan który powstaje w przewodach pokarmowych bydła i innych zwierząt domowych dostaje się do atmosfery i przyczynia się do wzrostu temperatury naszej planety. Butelki, torebki śniadaniowe bądź torby na zakupy stanowią ok. 7% masy wszystkich śmieci, ale zajmują dużo miejsca, niemal 30% wszystkich odpadów. slajd 20 z 29

21 CZY WIESZ ŻE... 1 LITR ZUŻYTEGO OLEJU SILNIKOWEGO WYLANY DO RZEKI LUB KANALIZACJI JEST W STANIE ZANIECZYŚCIĆ 1 MILION LITRÓW WODY!!! Rzucona w lesie butelka plastikowa rozłoży się w ziemi po 500 latach, guma do żucia po 5 latach, a niedopałki papierosów po 2 latach. Jeden hektar lasu liściastego może wyprodukować ok. 700 kg tlenu, co stanowi dobowe zapotrzebowanie ponad 2,5 tyś ludzi. Anglicy wyliczyli, że wyrzucane w ciągu roku butelki z politereftalanu etylu (PET), ustawione jedna na drugiej utworzyły by wieżę o wysokości 28 mln km, co stanowi 73-krotną odległość Ziemi od Księżyca. slajd 21 z 29

22 GOSPODARKA ODPADAMI ODPADY Wszystkie przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowania człowieka i nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały; za odpadu uważa się również osady ściekowe Ponadto, Stałe i ciekłe odpady powstające w gospodarstwach domowych, w obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludności, w tym nieczystości gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, porzucone wraki pojazdów mechanicznych oraz odpady uliczne jako odpadu komunalne. Kiedy zapada decyzja o uznaniu daną rzecz za odpad? slajd 22 z 29

23 RACJONALNE GOSPODAROWANIE ODPADAMI 1. Ekorozwój utrzymywanie naturalnego kapitału przyrody, utrzymywanie różnorodności gatunków, dbałość o zdrowie ludzkie i utrzymywanie takiej jakości powietrza, wody i gleby, by zawsze można było zapewnić ludziom, zwierzętom i roślinom godziwe warunki rozwoju trwałego i zrównoważonego. 2. Zrównoważony rozwój rozwój społeczno-gospodarczym w którym w celu zrównoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw lub ich obywateli zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokoleń następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych. zasada równowagi ładu gospodarczego zasada efektywności racjonalnego gospodarowania, wydajności i oszczędności zasada zapewnienia wzajemnych korzyści slajd 23 z 29

24 RACJONALNE GOSPODAROWANIE ODPADAMI Żądania ekologiczne Konflikt ekologia-ekonomia Żądania ekonomiczne Poszanowanie surowców, Zachowanie stanu przyrody, Jakość życia, Ochrona jakości wody, powietrza, gleby Kontrolowanie pozostałości odpadów, Strefy wypoczynku Zmiana potrzeb konsumentów, Państwowa ingerencja i zakazy, Przyrost dodatkowych kosztów, Spiętrzenie inwestycji, Wzrost strat (utrata udziału w rynku), Podwyższenie kosztów, Procesy sądowe (kary) Likwidacja miejsc pracy Utrata image Rentowność (wzrost) Zdolność konkurencyjna Produktywność Zadowolenie konsumentów Wzrost gospodarczy Efektywność produkcji Sposoby rozwiązania konfliktu KONCEPCJA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Źródło. J. Sołtysek, Logistyka zwrotna, 2009, str. 41 slajd 24 z 29