DLA GMINY ŁAZISKA GÓRNE

Transkrypt

1 Krupski Młyn, ul. Główna 5 tel. (032) , fax. (032) , atgroupsa@atgroupsa.pl NIP: Temat opracowania: PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY ŁAZISKA GÓRNE Data opracowania: kwiecień 2015 r. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 0 S t r o n a

2 Spis treści 1 STRESZCZENIE CZĘŚĆ OGÓLNA OPRACOWANIA Podstawa opracowania Zakres opracowania Cel opracowania ZGODNOŚĆ PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ ZE STRATEGICZNYMI DOKUMENTAMI WOJEWÓDZTWA, POWIATU I GMINY Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi, krajowymi Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi województwa śląskiego Zgodność Planu ze strategicznymi dokumentami powiatu mikołowskiego Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi Gminy Miejskiej Łaziska Górne OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY OPIS INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ System ciepłowniczy Przedsiębiorstwo Energetyczne MEGAWAT Sp. z o.o Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Tychy System gazowniczy System elektroenergetyczny CELE W OCHRONIE KLIMATU Stan obecny Budynki i źródła ciepła Budynki użyteczności publicznej Transport Oświetlenie uliczne Działalność gospodarcza Gospodarka odpadami Identyfikacja obszarów problemowych Aspekty organizacyjne i finansowe Struktura organizacyjna Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 1 S t r o n a

3 6.3.2 Zasoby ludzkie Budżet i źródła finansowania inwestycji FINANSOWANIE INWESTYCJI UJĘTYCH W PLANIE Środki krajowe Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Bank Gospodarstwa Krajowego Bank Ochrony Środowiska Środki europejskie nowa perspektywa finansowa Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI CO Wskaźniki emisji Obliczenia wielkości emisji CO 2 z obszaru Gminy Łaziska Górne DZIAŁANIA PLANOWANE DO 2020 ROKU Długoterminowa strategia - cele i zobowiązania Planowane działania krótko i długoterminowe Szczegółowy opis działań Plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji Ochrona ptaków podczas wykonywania prac termomodernizacyjnych w budynkach Zakres oddziaływania na środowisko Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Prognoza do 2020 roku PODSUMOWANIE LITERATURA Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 2 S t r o n a

4 Spis rysunków: Rysunek 1 Łaziska Górne lokalizacja Rysunek 2 Podział województwa śląskiego na strefy pod względem pomiarów jakości powietrza Rysunek 3 Sprzedaży ciepła przez PEC Sp. z o.o. w Tychach w latach w podziale na sektory Rysunek 4 Liczba czynnych przyłączy gazu w latach Rysunek 5 Liczba odbiorców gazu w latach Rysunek 6 Liczba odbiorców gazu ogrzewających mieszkania gazem w latach Rysunek 7 Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w Gminie Łaziska w latach Rysunek 8 Liczba odbiorców energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci kompleksowi Rysunek 9 Liczba odbiorców energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci dystrybucyjni Rysunek 10 Zużycie energii [MWh] energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci kompleksowi Rysunek 11 Zużycie energii [MWh] energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci dystrybucyjni Rysunek 12 Udział spółdzielni w liczbie budynków zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy Rysunek 13 Udział spółdzielni w liczbie mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy Rysunek 14 Udział spółdzielni w powierzchni użytkowej mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy Rysunek 15 Udział spółdzielni w zużyciu energii mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy Rysunek 16 Moc opraw świetlnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne Rysunek 17 Udział poszczególnych dzielnic Gminy w końcowym zużyciu energii i wartości emisji CO Rysunek 18 Udział poszczególnych dzielnic Gminy w końcowym zużyciu energii Rysunek 19 Udział poszczególnych dzielnic Gminy w wartości emisji CO Rysunek 20 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na dzielnice Rysunek 21 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ zabudowy Rysunek 22 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na liczbę mieszkańców Rysunek 23 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rok budowy Rysunek 24 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na powierzchnię użytkową Rysunek 25 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie ścian Rysunek 26 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie dachu/stropodachu Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 3 S t r o n a

5 Rysunek 27 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ okien Rysunek 28 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rodzaj źródła ciepła Rysunek 29 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródło ciepła do c.o. i c.w.u Rysunek 30 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródła do ogrzewania ciepłej wody 127 Rysunek 31 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na wykorzystanie OZE Rysunek 32 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ OZE Rysunek 33 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na posiadanie planów termomodernizacyjnych Rysunek 34 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na zakres planowanej termomodernizacji (Udział % poszczególnych działań w budynkach dla których zadeklarowano działania termomodernizacyjne) Rysunek 35 Udział energii finalnej dla wszystkich sektorów Rysunek 36 Udział emisji CO 2 w Gminie dla wszystkich sektorów Rysunek 37 Procentowe zużycie energii w Gminie w 2013 r Rysunek 38 Procentowa emisja CO 2 na terenie Gminy Rysunek 39 Końcowe zużycie energii według źródła na terenie Gminy Łaziska Górne Rysunek 40 Emisja CO 2 energii według źródła na terenie Gminy Łaziska Górne Rysunek 41 Podział pochodzenia energii w budownictwie mieszkaniowym na terenie Gminy Łaziska Górne Rysunek 42 Końcowe zużycie energii według źródła w transporcie Rysunek 43 Emisja CO 2 według źródła w transporcie Rysunek 44 Końcowe zużycie energii według źródła w budynkach użyteczności publicznej Rysunek 45 Emisja CO 2 według źródła w budynkach użyteczności publicznej Rysunek 46 Oszczędność energii finalnej do 2020 r. w poszczególnych sektorach Rysunek 47 Redukcja emisji CO 2 do 2020 r. w poszczególnych sektorach Rysunek 48 Oszczędność energii finalnej do 2020 r. w podziale na zadania Rysunek 49 Redukcja emisji CO 2 do 2020 r., w podziale na zadania Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 4 S t r o n a

6 Spis tabel: Tabela 1 Zmiany struktury zaludnienia w latach Tabela 2 Poziomy dopuszczalne dla niektórych substancji w powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin Tabela 3 Poziomy docelowe dla niektórych substancji w powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin oraz dopuszczalne częstości przekraczania tych poziomów Tabela 4 Główni odbiorcy ciepła na terenie Gminy Łaziska Górne Tabela 5 Sprzedaży ciepła i mocy zamówionej przez PEC Sp. z o.o. w Tychach w latach w podziale na sektory Tabela 6 Liczba czynnych przyłączy gazu w latach Tabela 7 Liczba odbiorców gazu w latach Tabela 8 Liczba odbiorców gazu ogrzewających mieszkania gazem w latach Tabela 9 Zużycie gazu w Gminie Łaziska Górne w latach Tabela 10 Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w Gminie Łaziska w latach Tabela 11 Liczba odbiorców i zużycie energii elektrycznej w 2013 r Tabela 12 Liczba odbiorców i zużycie energii elektrycznej w 2012 r Tabela 13 Wykaz inwestycji realizowanych w latach Tabela 14 Wskaźnik zużycia energii cieplnej budynków według roku oddania do użytkowania Tabela 15 Orientacyjny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od powierzchni użytkowej Tabela 16 Orientacyjny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od powierzchni użytkowej Tabela 17 Zasoby SM Hutnik Tabela 18 Zasoby SM Razem Tabela 19 Zasoby Górniczej SM Tabela 20 Zasoby SM Łaziska Tabela 21 Zasoby Zakładu Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Tabela 22 Podsumowanie danych zebranych ze Spółdzielni z terenu Gminy Łaziska Górne. 93 Tabela 23 Podsumowanie danych zebranych ze Spółdzielni z terenu Gminy Łaziska Górne wskaźniki Tabela 24 Charakterystyka techniczna budynków użyteczności publicznej Tabela 25 Liczba samochodów prywatnych na terenie gminy Tabela 26 Tabor MZK Tychy wraz z wskaźnikami Tabela 27 Moc opraw świetlnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne Tabela 28 Typy opraw świetlnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne Tabela 29 Wskaźniki na temat emisji gazów z punktów pomiarowych Tabela 30 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na dzielnice Tabela 31 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ zabudowy Tabela 32 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na liczbę mieszkańców Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 5 S t r o n a

7 Tabela 33 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rok budowy Tabela 34 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na powierzchnię użytkową Tabela 35 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie ścian Tabela 36 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie dachu/stropodachu Tabela 37 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ okien Tabela 38 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rodzaj źródła ciepła Tabela 39 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródło ciepła do c.o. i c.w.u Tabela 40 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródła do ogrzewania ciepłej wody Tabela 41 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na wykorzystanie OZE Tabela 42 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rok montażu OZE Tabela 43 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ OZE Tabela 44 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na posiadanie planów termomodernizacyjnych Tabela 45 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na zakres planowanej termomodernizacji Tabela 46 Wskaźniki emisji dla paliw, stosowanych na terenie gminy Tabela 47 Emisja CO 2 wynikająca z zużycia energii elektrycznej na po Tabela 48 Końcowe zużycie energii - wyniki inwentaryzacji za 2013 r Tabela 49 Wielkość emisji CO 2 - wyniki inwentaryzacji za 2013 r Tabela 50 Lista inwestycji wykonanych w ostatnich 5 latach zadań przez Urząd Miasta w Łaziskach Górnych Tabela 51 Planowane działania krótko i długoterminowe Gminy Łaziska Górne Tabela 52 Planowane wyniki redukcji emisji CO 2 do 2020 r Tabela 53 Proponowane wskaźniki monitoringu realizacji planowanych działań Tabela 54 Szacowane zmiany zapotrzebowania na ciepło Tabela 55 Szacowane zmiany zapotrzebowania na energię elektryczną Tabela 56 Końcowe zużycie energii prognoza w 2020 roku Tabela 57 Emisja CO 2 prognoza w 2020 roku Tabela 58 Podsumowanie planowanych efektów działań na lata Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 6 S t r o n a

8 1 STRESZCZENIE Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne to dokument określający działania, których realizacja pozwoli na osiągnięcie celów pakietu klimatycznoenergetycznego Europy. Zalecenia dotyczące wymaganej zawartości Planów Gospodarki Niskoemisyjnej, obejmują: opisanie planowanych: zadań inwestycyjnych w obszarze: określenie: zużycia energii w budynkach/instalacjach oświetlenia ulicznego, dystrybucji ciepła, zużycia energii w transporcie, emisji zanieczyszczeń w gospodarce odpadami, produkcji energii zakłady/instalacje do produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu. zadań nieinwestycyjnych (takich, jak: planowanie miejskie, zamówienia publiczne, strategia komunikacyjna, promowanie gospodarki niskoemisyjnej), mierników osiągnięcia celów, planu wdrażania i monitorowania, źródeł finansowania, odniesienia do programu ochrony powietrza i strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Dokument został utworzony w oparciu o: o Analizę danych na temat emisji CO 2 uzyskanych w czasie inwentaryzacji Dane te pozwoliły określić wielkość emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy. Na tej podstawie zostały określone obszary problemowe w Gminie oraz mierzalna wartość poziomu emisji, co pozwoliło na dokonanie obliczeń, dzięki którym uzyskano poziom wielkości emisji, jaką Gmina będzie mogła osiągnąć do roku Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 7 S t r o n a

9 o Analizę dokumentów strategicznych województwa, powiatu i gminy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej powinien być spójny ze wszystkimi dokumentami strategicznymi szczebla wojewódzkiego, powiatowego oraz Gminy. O taką analizę została poszerzona treść niniejszego dokumentu. o Analizę uwarunkowań geograficzno - administracyjnych Nie można planować działań na terenie Gminy w oderwaniu od jej uwarunkowań geograficznych, administracyjnych, gospodarczych. Dlatego też w Planie została ujęta krótka charakterystyka Gminy. Zaplanowane działania, wynikające z powyższych analiz i uzgodnień obejmują zadania inwestycyjne, jak i nieinwestycyjne, oraz zadania krótko i długoterminowe. Jest to jeden z kluczowych elementów Planu, gdyż jego zapisy są wiążące dla Gminy. Wszelkiego rodzaju działania wymagają zabezpieczenia finansowego. Zakres Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne jest zgodny założeniami przyjętego w 2008 r. przez UE pakietu klimatyczno - energetycznego. Podstawowymi celami pakietu, równocześnie ogólnymi celami Planu jest: redukcja emisji CO 2 o 20% w roku 2020 w porównaniu do 1990 r., wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych w UE z obecnych 8,5 do 20% w 2020 r., zwiększenie efektywności energetycznej w roku 2020 o 20%. Rokiem bazowym do wyliczenia emisji i redukcji emisji jest rok Na podstawie zebranych danych otrzymano informację na temat mierzalnej wielkości emisji, która wynosi: Mg w 2013 roku. Zgodnie z założeniami pakietu klimatyczno- energetycznego Gmina powinna obniżyć emisję CO 2 o 20% do 2020 r. co daje redukcję emisji średnio na poziomie Mg CO 2 /rok. Możliwe do realizacji i zaplanowane działania długo i krótkoterminowe pozwalają na ograniczenie emisji do poziomu: Mg w 2020 r. Równie ważnym celem jest ograniczenie zużycia energii finalnej. Poziom zużycia energii finalnej w 2013 r. w Gminie wyniósł MWh. Zgodnie z założeniami pakietu Gmina powinna zmniejszyć zużycie energii finalnej o 20% do 2020 r. co daje ,2 MWh/rok. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 8 S t r o n a

10 Możliwe do realizacji i zaplanowane działania długo i krótkoterminowe pozwalają na zmniejszenie zużycia energii finalnej w 2020 r. do wartości MWh. Kolejnym celem jest wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych. Poziom ich wykorzystania na terenie Gminy wynosił w 2013 roku 700 MWh. W związku z powyższym przed Gminą stoi dość poważne zadanie ograniczenia emisji, którego realizacja przyczyni się nie tylko do osiągnięcia założonych celów pakietu klimatyczno-energetycznego, ale przede wszystkim do poprawy jakości powietrza na terenie Gminy. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 9 S t r o n a

11 2 CZĘŚĆ OGÓLNA OPRACOWANIA 2.1 Podstawa opracowania Podstawą formalną opracowania "Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne" jest umowa zawarta w dniu r.pomiędzy Gminą Miejską Łaziska Górne a firmą AT GROUP S.A. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem, w którym wskazane są działania, których realizacja zapewni poprawę stanu powietrza atmosferycznego w gminie, zmniejszenie zużycia energii oraz wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w wytwarzaniu energii. Dnia 7 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata Wielkość unijnych środków na realizację programu określono na poziomie ponad 28 miliardów euro, co stanowiło około 42% całości środków polityki spójności w Polsce w tamtym okresie programowania budżetu UE. Program obejmował swoim zakresem duże inwestycje infrastrukturalne w zakresie ochrony środowiska, transportu, energetyki, kultury i dziedzictwa narodowego, ochrony zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. Głównym celem programu była poprawa atrakcyjności inwestycyjnej kraju oraz ochrona i poprawa stanu środowiska. Podział środków UE dostępnych w ramach Programu określono pomiędzy poszczególnymi sektorami: transport 19,6 mld euro, środowisko 5,1 mld euro, energetyka 1,7 mld euro, szkolnictwo wyższe 586,5 mln euro, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 10 S t r o n a

12 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu kultura 533,6 mln euro, zdrowie 395,5 mln euro. W ramach programu realizowanych było 15 priorytetów w tym priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna 1 403,0 mln euro (w tym 748,0 mln euro z FS). Gmina Łaziska Górne jako jedna z wielu gmin w Polsce ubiegała się i uzyskała dofinansowanie na opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Priorytet IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna Działanie 9.3. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej - Plany gospodarki niskoemisyjnej. Gmina pozyskała dofinansowanie, które pokrywa 85% kosztów opracowania planu, czyli ,00 zł. Wkład własny Gminy wynosi ,00 zł. 2.2 Zakres opracowania Zakres Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne jest zgodny z postanowieniami, przyjętego w 2008 r. przez UE pakietu klimatyczno-energetycznego, którego podstawowe cele to: redukcja emisji CO 2 o 20% w roku 2020 w porównaniu do 1990 r., wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych w UE z obecnych 8,5 do 20% w 2020 r.; dla Polski ustalono wzrost z 7 do 15%, zwiększenie efektywności energetycznej w roku 2020 o 20%. Zakres Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne obejmuje m.in.: ocenę aktualnego stanu środowiska wraz z identyfikacją obszarów problemowych, stworzenie bazy emisji CO 2 w oparciu o inwentaryzację źródeł ciepła na terenie Gminy, wskazanie optymalnych działań i zadań na okres objęty planem, monitoring emisji CO 2 na terenie Gminy, określenie poziomu redukcji CO 2 w stosunku do roku bazowego, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 11 S t r o n a

13 określenie redukcji zużycia energii finalnej, określenie tendencji zużycia energii ze źródeł odnawialnych, plan wdrażania programu z uwzględnieniem jego monitorowania, przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych i ich źródła finansowania. 2.3 Cel opracowania Celem niniejszego opracowania jest m.in.: Wskazanie działań służących poprawie jakości powietrza w Gminie Łaziska Górne. W niniejszym opracowaniu zawarto ocenę jakości powietrza w Gminie, poprzez zwrócenie uwagi na problem emisji CO 2 oraz określenie działań w zakresie obniżenia jej poziomu. Temat uwzględnia emisję zanieczyszczeń, pochodzącą ze źródeł w obiektach jednoi wielorodzinnych, budynków użyteczności publicznej oraz udział zanieczyszczeń przemysłowych i komunikacyjnych. Inwentaryzacja źródeł emisji oraz jej analiza umożliwiają wskazanie zadań proponowanych do osiągnięcia założonych celów. Ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych. Ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych rozumiane jest z jednej strony jako określenie obszarów, w których istnieją nadwyżki w zakresie poszczególnych systemów przesyłowych na poziomie adekwatnym do potrzeb, a z drugiej jako analiza możliwości rozumianych na poziomie rezerw terenowych, wynikających z kierunków rozwoju Gminy Łaziska Górne. Umożliwienie maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej. Istotą maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej jest określenie stanu aktualnego, a następnie ocena możliwości rozwojowych. Ważne jest więc podanie elementów charakterystycznych poszczególnych gałęzi energetyki odnawialnej, w tym m.in.: potencjału energetycznego, lokalizacji, możliwości rozwojowych oraz aspektów prawnych. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 12 S t r o n a

14 Zwiększenie efektywności energetycznej. Założona racjonalizacja użytkowania ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, a także podjęte działania termomodernizacyjne sprowadzają się do poprawy efektywności energetycznej wykorzystania nośników energii przy jednoczesnej minimalizacji szkodliwego oddziaływania na środowisko. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 13 S t r o n a

15 3 ZGODNOŚĆ PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ ZE STRATEGICZNYMI DOKUMENTAMI WOJEWÓDZTWA, POWIATU I GMINY Opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne jest podporządkowane celom polityki lokalnej, która z kolei realizuje politykę energetyczną Polski i Europy. Każdy dokument lokalny, regionalny wykazuje zgodność z dokumentem nadrzędnym. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne został stworzony w oparciu o dokumenty strategiczne kraju, województwa śląskiego, powiatu mikołowskiego oraz dokumenty strategiczne Gminy Łaziska Górne. 3.1 Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi, krajowymi Polityka ekologiczna państwa na lata z perspektywą do roku 2016 Kierunkami wyznaczonymi przez Politykę ekologiczną Polski utworzoną w 2008 roku są: uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych, aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska, zarządzanie środowiskowe, udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska, rozwój badań i postęp techniczny, odpowiedzialność za szkody w środowisku, aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym. Jak wskazują autorzy dokumentu po 1988 r. uczyniony został ogromny postęp w redukcji emisji zanieczyszczeń atmosfery. W latach emisję SO 2 zmniejszono o 65%, emisję pyłu o 80%, emisję tlenków azotu o 45%, tlenku węgla i dwutlenku węgla o 30%, a emisję metali ciężkich ołowiu, kadmu, rtęci, arsenu i niklu o 38-60%. W dalszym ciągu jednak ciążą na Polsce zobowiązania prawne (krajowe i międzynarodowe) związane z dalszą redukcją zanieczyszczeń atmosfery. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 14 S t r o n a

16 Autorzy jako główne cele do osiągnięcia do 2016 roku podają dążenie do spełnienia przez RP zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz z dwóch dyrektyw unijnych (dyrektywa LCP i CAFE). Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska Trzecia fala nowoczesności Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska Trzecia fala nowoczesności, zwana dalej DSRK, przyjęta została Uchwałą nr 16 Rady Ministrów dnia 5 lutego 2013 roku. Analizowany dokument - DSRK, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.) (art. 9 ust. 1) określa główne trendy, wyzwania i scenariusze rozwoju społecznogospodarczego kraju oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju, obejmującym okres co najmniej 15 lat. Stanowi najszerszy i najbardziej ogólny element nowego systemu zarządzania rozwojem kraju, którego założenia zostały określone w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju kraju oraz przyjętym przez Radę Ministrów dnia 27 kwietnia 2009 r. dokumencie Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski. W przypadku tej Strategii to okres prawie 20 lat, gdyż przyjętym przy jej konstruowaniu horyzontem czasowym jest rok Proponowane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej inwestycje, zmierzają bezpośrednio do realizacji celu głównego, przedstawionego w DSRK, którym jest poprawa jakości życia Polaków. Osiągnięcie tego celu powinno być mierzone, z jednej strony, wzrostem produktu krajowego brutto (PKB) na mieszkańca, a z drugiej zwiększeniem spójności społecznej oraz zmniejszeniem nierównomierności o charakterze terytorialnym, jak również skalą skoku cywilizacyjnego społeczeństwa oraz innowacyjności gospodarki w stosunku do innych krajów. Istotą realizacji wskazanego wyżej celu głównego DSRK, jest między innymi wdrożenie założeń inwestycyjnych sugerowanych w takich gminnych dokumentach, jak analizowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, zawierający propozycje projektów zgodnych z celami strategicznymi i kierunkami interwencji w obszarze konkurencyjności i innowacyjności, w szczególności celu 7 Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 15 S t r o n a

17 ochrona i poprawa stanu środowiska. Realizacji wskazanego wyżej celu, wyznaczono następujące kierunki interwencji: Modernizacja infrastruktury i bezpieczeństwo energetyczne; Modernizacja elektroenergetycznych i ciepłowniczych; Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez dywersyfikację kierunków pozyskiwania gazu; Realizacja programu inteligentnych w elektroenergetyce; Integracja polskiego rynku elektroenergetycznego, gazowego i paliwowego z rynkami regionalnymi; Wzmocnienie roli odbiorców finalnych w zarządzaniu zużyciem energii; Stworzenie zachęt przyspieszających rozwój zielonej gospodarki; Zwiększenie poziomu ochrony środowiska. Strategia Rozwoju Kraju Strategia Rozwoju Kraju 2020, zwana dalej SRK, dokument przyjęty Uchwałą nr 157 Rady Ministrów w dniu 25 września 2012 roku, stanowi element nowego systemu zarządzania rozwojem kraju, którego fundamenty zostały określone w znowelizowanej ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.) oraz w przyjętym przez Radę Ministrów 27 kwietnia 2009 r. dokumencie Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski. Program Gospodarki Niskoemisyjnej, wykazuje zbieżność z zawartą w analizowanym dokumencie Wizją Polski 2020, zgodnie z którą, konkurencyjna gospodarka to gospodarka dysponująca odpowiednimi, efektywnie wykorzystywanymi zasobami energii pozwalającymi na dynamiczny wzrost. Do 2020 r. większość działań związanych z dywersyfikacją źródeł i nośników energii wkroczy w decydującą fazę realizacji. Wzrost efektywności energetycznej gospodarki oraz większe wykorzystanie źródeł odnawialnych sprzyjać będzie zmniejszaniu emisji CO 2 i realizacji zobowiązań wynikających z pakietu klimatyczno-energetycznego. Warunkiem realizacji celów rozwojowych kraju, obok dostępu do energii, jest także przyjazne człowiekowi środowisko, będące podstawą jego egzystencji i służące zaspokajaniu licznych potrzeb. Wprowadzone zostaną nowoczesne rozwiązania Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 16 S t r o n a

18 służące racjonalnemu korzystaniu z zasobów, przy równoczesnym zmniejszaniu oddziaływania działalności człowieka na środowisko. Realizacja założeń zawartych w Programie Gospodarki Niskoemisyjnej w sposób ogólny realizuje cel główny SRK, mianowicie, wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności. W sposób szczegółowy natomiast Program wpisuje się w realizację celów Obszaru strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka. W tym, w szczególności Celu II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, zgodnie z zapisami którego, osiągnięcie zrównoważonego rozwoju poprzez harmonijne połączenie wzrostu gospodarczego z wymogami ochrony środowiska stanowić będzie dla Polski w najbliższym dziesięcioleciu jedno z głównych wyzwań rozwojowych. Zachowanie zasobów przyrodniczych w stanie niepogorszonym, a docelowo zwiększenie ich trwałości i jakości, nie może być traktowane jako bariera w rozwoju kraju. Jest to warunek konieczny dla dalszej poprawy jakości życia, realizacji prawa dostępu człowieka do środowiska w dobrym stanie. Podstawowym zadaniem staje się z jednej strony sprostanie rosnącemu zapotrzebowaniu na surowce i energię, z drugiej zaś znajdowanie takich rozwiązań, by maksymalnie ograniczyć negatywny wpływ na środowisko, nie hamując przy tym wzrostu gospodarczego, ale kreując nowe bodźce dla jego pobudzania, zwłaszcza na terenach niezurbanizowanych. Realizacja Celu II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko SRK, następować będzie poprzez wdrożenie następujących priorytetowych kierunków interwencji publicznej: II.6.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami; II.6.2. Poprawa efektywności energetycznej; II.6.3. Zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii; II.6.4. Poprawa stanu środowiska; II.6.5. Adaptacja do zmian klimatu. Program Gospodarki Niskoemisyjnej został przygotowany w zgodzie ze wszystkimi wyżej wskazanymi kierunkami interwencji. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 17 S t r o n a

19 Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej Opracowanie Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, zwanego dalej NPRGN, dokument przyjęty przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 roku, wynika z potrzeby przestawienia gospodarki na gospodarkę niskoemisyjną. Takie podejście ma głębokie uzasadnienie merytoryczne, z jednej strony odpowiada na wyzwania związane ze zmianą klimatu, z drugiej zaś pozwala na stworzenie, w dłuższej perspektywie, optymalnego modelu nowoczesnej materiało- i energooszczędnej gospodarki zorientowanej na innowacyjność i zdolną do konkurencji na europejskim i globalnym rynku. Działaniem takim objęta będzie cała gospodarka przy zaangażowaniu wszystkich jej sektorów. Jednym z wymiernych efektów tej transformacji będzie osiągnięcie efektu redukcyjnego emisji gazów cieplarnianych i innych substancji, które powiązane będzie z racjonalnym wydatkowaniem środków. Realizacja założonych niniejszym Programem Gospodarki Niskoemisyjnej propozycji inwestycyjnych w sposób klarowny prowadzi do realizacji celu głównego NPRGN, którym jest, rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju. NPRGN: Dla realizacji celu głównego, wyznaczone zostały następujące cele szczegółowe Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii; Poprawa efektywności energetycznej; Poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami; Rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych; Zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami; Promocja nowych wzorców konsumpcji. Realizacja projektów wskazanych Programem Gospodarki Niskoemisyjnej, wykazuje bezpośrednią lub pośrednią komplementarność z wyżej wskazanymi celami szczegółowymi NPRGN, co pozwoli w pełni realizować założenia niniejszego dokumentu. Należy również wspomnieć, iż wykonanie założeń inwestycyjnych Planu Gospodarki Niskoemisyjnej realizuje, nałożone na jednostki samorządu terytorialnego obowiązki w zakresie efektywności energetycznej, które zostały określone ustawą przyjętą 15 kwietnia Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 18 S t r o n a

20 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. Nr 94, poz. 551 z późn.zm.). Ustawa ta, reguluje obowiązki i działania wynikające z Dyrektywy 2006/32/WE, w tym przede wszystkim: zasady określenia końcowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią; zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej; zasady uzyskania i umorzenia świadectwa efektywności energetycznej. 3.2 Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi województwa śląskiego Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Kluczowym dokumentem kształtującym w najbliższej perspektywie kierunki rozwoju, jakie zostały wyznaczone dla województwa śląskiego, jest Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020+, zwana dalej Śląskie Dokument ten przyjęty został Uchwałą nr IV/38/2/2013 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 1 lipca 2013 i stanowi aktualizację dokumentu Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020, przyjętego przez Sejmik Województwa Śląskiego uchwałą Nr III/47/1/2010 z dnia 17 lutego 2010 roku. Dokument Śląskie stanowi plan samorządu województwa określający wizję rozwoju, cele oraz główne sposoby ich osiągania w kontekście występujących uwarunkowań w perspektywie 2020 roku. Zgodnie z wizją rozwoju określoną w Śląskie 2020+, do roku 2020 województwo śląskie będzie regionem zrównoważonego i trwałego rozwoju stwarzającym mieszkańcom korzystne warunki życia w oparciu o dostęp do usług publicznych o wysokim standardzie, o nowoczesnej i zaawansowanej technologicznie gospodarce oraz istotnym partnerem w procesie rozwoju Europy wykorzystującym zróżnicowane potencjały terytorialne i synergię pomiędzy partnerami procesu rozwoju. Na potrzeby osiągnięcia założonej dokumentem Śląskie wizji województwa, wyznaczone zostały 4 obszary priorytetowe, dla których sformułowano cele strategiczne. Wśród wyznaczonych obszarów priorytetowych, projekty inwestycyjne założone do realizacji analizowanym Programem Gospodarki Niskoemisyjnej, wprost wpisują się w Obszar priorytetowy: (C) Przestrzeń, realizując przypisany dla niego cel strategiczny: Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni, którego złożenie realizowane będą Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 19 S t r o n a

21 poprzez wskazany Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska zawarte w nim Kierunki działań, wskazane poniżej: Promowanie działań oraz wdrażanie technologii ograniczających antropopresję na środowisko przyrodnicze (infrastruktura ograniczająca negatywny wpływ działalności gospodarczej i komunalnej); Przeciwdziałanie skutkom i ograniczenie negatywnego wpływu eksploatacji górniczej na środowisko, w tym na tkankę miejską; Wspieranie wdrażania rozwiązań w zakresie zintegrowanego i zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi w zlewni, w tym ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania skutkom suszy; Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi wykorzystywanymi do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz utrzymanie i rozwój systemów zaopatrzenia w wodę w województwie; Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości wód powierzchniowych oraz ochrony wód podziemnych i racjonalizacji ich wykorzystania; Wspieranie wdrożenia rozwiązań ograniczających niską emisję oraz zużycie zasobów środowiska i energii w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych, obiektach i przestrzeni użyteczności publicznej; Wsparcie modernizacji elektrowni i linii przesyłowych; Wspieranie tworzenia i wdrażania zintegrowanych systemów gospodarki odpadami ze szczególnym uwzględnieniem instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów; Wspieranie działań zmierzających do zachowania i odtwarzania bio- i georóżnorodności; Wspieranie działań na rzecz zmniejszenia uciążliwości hałasu; Wsparcie rozwoju energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii przy minimalizacji kosztów środowiskowych i krajobrazowych; Wspieranie edukacji ekologicznej i kształtowanie postaw pro środowiskowych; Rekultywacja terenów zdegradowanych na cele środowiskowe; Rozwój trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 20 S t r o n a

22 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego rok Obecnie obszar województwa śląskiego objęty jest Planem Zagospodarowania Przestrzennego (zwanego dalej PZP), przyjętym Uchwałą Nr II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 21 czerwca 2004 r., zmienionym Uchwałą Nr/III/1/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 22 września 2010 roku w sprawie Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego. Zgodnie z zapisami analizowanego dokumentu przyszły przestrzenny rozwój województwa śląskiego winien być oparty na konkurencyjności, efektywności, innowacyjności i postępie technicznym. Realizacja polityki przestrzennej wyrażona w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego, postępować będzie między innymi poprzez realizację celu, określonego niniejszym dokumentem, jakim jest ochrona zasobów środowiska, wzmocnienie systemu obszarów chronionych i wielofunkcyjny rozwój terenów otwartych. Inwestycje proponowane Programem Gospodarki Niskoemisyjnej, wpisują się w określone PZP kierunki i działania, w tym przede wszystkim: ochrona powietrza, obejmująca między innymi zagadnienia redukowania negatywnego oddziaływania na jakość powietrza emisji komunikacyjnej, przemysłowej i komunalnej, w tym przede wszystkim przez wprowadzanie proekologicznych źródeł ciepła, eksploatację instalacji i urządzeń zgodnie z wymogami ochrony środowiska oraz preferowanie wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych, takich jak: o obszary produkcji biomasy na cele energetyczne, o małe hydroelektrownie, o energetyka wiatrowa, o obszary zasilania energią geotermalną. Należy jednak nadmienić, iż od października 2013 roku, na podstawie uchwały nr IV/43/3/2013 Sejmiku Województwa Śląskiego trwają prace nad opracowaniem zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego. Zgodnie Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 21 S t r o n a

23 z przewidywaniami, uchwalenie dokumentu nastąpi w I kwartale 2016 roku, jednak strategiczna wizja rozwoju województwa powinna zostać zachowana, zgodnie z tą założoną w dokumencie z 2004 roku. Strategia Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego do roku 2030 Strategia Ochrony Przyrody, Województwa Śląskiego do roku 2030, zwana dalej SOP, uchwalona została Uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego Nr IV/28/2/2012 z dnia 12 listopada Wizja wskazana powyższym dokumentem zakłada, iż województwo śląskie będzie: miejscem o wyróżniających walorach krajobrazowych i przyrodniczych, w którym bogactwo zasobów, użytkowane w sposób zrównoważony i skutecznie chronione, stworzy lepszą jakość życia i zdrowia człowieka; regionem zrównoważonego rozwoju, w którym wysoka świadomość przyrodnicza mieszkańców przyczyni się do utrwalenia nowego wizerunku województwa śląskiego; regionem o sprawnym systemie zarządzania komponentami środowiska przyrodniczego i przestrzenią. Aby rozwój województwa, był zgodny z założoną wizją, wskazano odpowiednie cele strategiczne i określono w nich kierunki działań. W trakcie prac nad niniejszym Programem Gospodarki Niskoemisyjnej, przygotowano propozycje projektów, które z założenia mają wpisywać się w następujące cele strategiczne i związane z nimi kierunki działań: I. CEL STRATEGICZNY: Zachowanie różnorodności biologicznej i georóżnorodności w dobrym stanie oraz umożliwiającym korzystanie z ich zasobów obecnym i przyszłym pokoleniom; o I.3. Przeciwdziałanie zagrożeniom dla różnorodności biologicznej i georóżnorodności; II. CEL STRATEGICZNY: Zachowanie i ochrona obszarów o wysokich walorach krajobrazowych oraz powstrzymanie degradacji krajobrazu i przywracanie ładu przestrzennego; o II.2. Zrównoważone użytkowanie przestrzeni, powstrzymanie nieoszczędnego, degradującego krajobraz zagospodarowania przestrzeni oraz rewitalizacja obszarów zdegradowanych; Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 22 S t r o n a

24 III. CEL STRATEGICZNY: Zintegrowany system zarządzania środowiskiem przyrodniczym i przestrzenią; o III.5. Wspieranie zmian organizacyjno-prawnych w zakresie ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej i georóżnorodności, ochrony krajobrazu oraz gospodarowania przestrzenią; IV. CEL STRATEGICZNY: Wysoki poziom świadomości ekologicznej i holistycznej wiedzy o przyrodzie i krajobrazie oraz zaangażowania mieszkańców województwa śląskiego w ich ochronę; o IV.4. Wysoki poziom aktywności społecznej i instytucjonalnej na rzecz ochrony przyrody i krajobrazu. Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z perspektywą do roku 2018 Sejmik Województwa Śląskiego, Uchwałą nr IV/6/2/2011 z dnia 14 marca 2011 przyjął Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z perspektywą do roku 2018, zwanym dalej POŚ. Istotą stworzenia niniejszego dokumentu jest skoordynowanie działań w zakresie ochrony środowiska, pomiędzy administracją rządową, samorządową (Urząd Marszałkowski, Starostwa Powiatowe, Urzędy Miast i Gmin) oraz przedsiębiorcami i społeczeństwem. Założeniem stworzenia POŚ, jest ponadto dążenie do sukcesywnej poprawy stanu środowiska w województwie oraz ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko źródeł zanieczyszczeń, ochronę i rozwój walorów środowiska oraz racjonalne gospodarowanie jego zasobami z uwzględnieniem konieczności ochrony środowiska. Nadrzędnym celem określonym POŚ, jest rozwój gospodarczy przy poprawie stanu środowiska naturalnego województwa. Cel niniejszy jest również zgodny z priorytetowym założeniem, jakie brano pod uwagę w trakcie opracowywania niniejszego Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, w szczególności określając listę projektów do realizacji przez Gminę. Na podstawie analizy stanu środowiska w Programie Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego, określono cele i kierunki ochrony środowiska do 2018 roku, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 23 S t r o n a

25 z których zrealizowane, poprzez wdrożenie założeń Programu Gospodarki Niskoemisyjnej będą następujące: W zakresie powietrza atmosferycznego: Cel długoterminowy do roku Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości powietrza oraz ograniczanie zużycia energii i wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł; Cele krótkoterminowe do roku 2013: o P1. Opracowanie i skuteczna realizacja Programów służących ochronie powietrza; o P3. Ograniczanie zużycia energii oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii; o P4. Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie ochrony powietrza. Program Wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii na obszarach nieprzemysłowych województwa śląskiego (projekt) Program Wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii na obszarach nieprzemysłowych województwa śląskiego (projekt), zwany dalej PWOZE, ma postać projektu programu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Obejmuje informacje o zasobach energii odnawialnej w województwie śląskim przedstawione w postaci map zasobów oraz ich charakterystykę i klasyfikację pod kątem ekonomicznie uzasadnionych możliwości ich wykorzystania. Analizą objęto wszystkie dostępne rodzaje energii odnawialnej z wyjątkiem biopaliw, a więc: biogaz, biomasę, energię słoneczną, energię wiatru, energię spadku wód, energię geotermalną, energię wód kopalnianych. Celem strategicznym, określonym w PWOZE, jest stworzenie warunków i mechanizmów dla szerokiego wykorzystania lokalnych zasobów energii odnawialnej na terenach nieprzemysłowych województwa śląskiego. Natomiast na cel strategiczny winny składać się cele szczegółowe obejmujące w swym zakresie: rozpoznanie i inwentaryzację lokalnych zasobów energii odnawialnej; klasyfikację zasobów pod względem możliwości ich zagospodarowania; Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 24 S t r o n a

26 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu wskazanie właściwych technologii wykorzystania lokalnych zasobów energii odnawialnych; zwiększenie udziału energii z odnawialnych źródeł w lokalnym bilansie energetycznym. Istotą stworzenia Programu Gospodarki Niskoemisyjnej jest właśnie wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gospodarce energetycznej gminy. Zgodnie z dokumentem II Polityka Ekologiczna Państwa, wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych do roku 2025 powinno być porównywalne ze średnimi wskaźnikami w państwach Unii Europejskiej. Osiągnięcie tych wskaźników wymaga wprowadzenia mechanizmów i rozwiązań pozwalających zwiększyć zainteresowanie wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych, poprzez działania organizacyjne, instytucjonalne, prawne i finansowe, a taki właśnie mechanizm stanowi wdrożenie Programu Gospodarki Niskoemisyjnej. Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mający na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji (2014) Konieczność przygotowania Programu ochrony powietrza wynika z obowiązujących przepisów prawnych, które określają również jego zakres i sposób uchwalania. Program ochrony powietrza opracowuje się z uwzględnieniem m.in. następujących przepisów: Dyrektywa 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE). Dyrektywa 2004/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Głównym celem postawionym w Programie ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego jest ochrona zdrowia mieszkańców województwa. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 25 S t r o n a

27 Przyczyną opracowania Programu dla strefy śląskiej (w której jest też gmina Łaziska Górne) jest przekroczenie dopuszczalnej wartości stężenia średniorocznego oraz liczby przekroczeń dopuszczalnej wartości stężenia 24-godzinnego pyłu zawieszonego PM10, dopuszczalnej wartości stężenia średniorocznego pyłu zawieszonego PM2,5 powiększonej o margines tolerancji, docelowej wartości stężenia średniorocznego benzo(a)pirenu, dopuszczalnej częstości przekraczania poziomu stężenia 24-godzinnego dwutlenku siarki. Jako działania niezbędne do przywrócenia standardów jakości powietrza autorzy Programu zaproponowali m.in.: Ograniczanie emisji z urządzeń małej mocy do 1 MW poprzez następujące działania: 1. likwidacja niskosprawnych urządzeń wykorzystywanych w indywidualnych systemach grzewczych o mocy do 1 MW w obiektach należących do sektora komunalno bytowego oraz do sektora usług i handlu oraz małych i średnich przedsiębiorstw. 2. zmiana systemów ogrzewania w obiektach użyteczności publicznej, jeśli są one opalane paliwami stałymi w niskosprawnych urządzeniach grzewczych. Zakres inwestycji dofinansowywanych w zakresie ograniczania emisji obejmuje również wymianę niskosprawnych kotłów na paliwa stałe na nowoczesne kotły węglowe z automatycznym podajnikiem oraz kotły na biomasę, szczególnie na obszarze małych miast i obszarów wiejskich. W przypadku kotłów na paliwo stałe, dofinansowanie powinno być jednak udzielane na zakup urządzeń dobrej jakości 3. wsparcie finansowe udzielane przez samorządy lokalne np. w postaci dotacji celowej dla mieszkańców i jednostek wpisanych w lokalne regulaminy dofinansowania. Dofinansowanie może odbywać się na zasadach określonych w Programach ograniczania niskiej emisji dla gmin lub innych formach regulaminów dofinansowania i powinno dotyczyć wymiany niskosprawnych urządzeń opalanych paliwami stałymi na: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 26 S t r o n a

28 Sieć ciepłowniczą Urządzenia opalane gazem Urządzenia opalane olejem Urządzenia opalane paliwem stałym spełniające określone wymagania jakościowe, Ogrzewanie elektryczne. Wsparcie finansowe dotyczy zakupu nowych urządzeń grzewczych a także może być połączone z wykonanie termomodernizacji zmniejszenia strat ciepła i obniżenie zużycia energii cieplnej. obiektów (docieplenia) w celu 4. podłączenie pod sieć ciepłowniczą jeśli istnieje na danym obszarze, a podłączenie jest technologicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione. Sieć ciepłownicza powinna spełniać wymagania, jeśli chodzi o ograniczenie strat ciepła, a także zasilana być z wysokosprawnego źródła spalania. 5. współpraca z lokalnymi producentami i dostawcami ciepła owego w celu skorelowania planów inwestycyjnych dotyczących uzupełnienia magistrali ciepłowniczych z planowanymi zadaniami podłączania gospodarstw domowych do. 9. organizowanie kampaniedukacyjnych skierowanych do społeczności lokalnej. 10. instalowanie urządzeń alternatywnych typu kolektor słoneczny w przypadku nie zastosowania wymiany źródła ciepła na wysokosprawne urządzenie niskoemisyjne. Jednym z dokumentów strategicznych, pozwalającym na monitoring działań, zmierzających do poprawy jakości powietrza jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej. Proponuje konkretne działania, które są dopasowane do specyfiki gminy. Działania te są możliwe do zrealizowania i są zaplanowane na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji, określającej wielkość emisji gazów cieplarnianych pochodzących ze źródeł punktowych, liniowych i powierzchniowych. 3.3 Zgodność Planu ze strategicznymi dokumentami powiatu mikołowskiego Strategia Rozwoju Powiatu Mikołowskiego na lata Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 27 S t r o n a

29 Uchwałą Nr XVI/108/2008 Rady Powiatu Mikołowskiego z dnia 28 lutego 2008 roku przyjęty został główny, powiatowy dokument planistyczny, jakim jest Strategia Rozwoju Powiatu Mikołowskiego na lata Strategia stanowi dokument kreujący politykę rozwoju, wyrażający dążenia społeczności powiatu, określający zadania dla samorządu. Stworzony Program Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne w zakresie przyjętej wizji, założeń i propozycji inwestycyjnych szeroko wpisuje się w kierunki rozwoju opisane w Strategii Rozwoju Powiatu Mikołowskiego. Na potrzeby Strategii przeprowadzona została analiza obszaru strategicznego: środowisko przyrodnicze, z której w zakresie niskiej emisji wynika, iż ten uciążliwy problem związany jest przede wszystkim z wykorzystaniem w mieszkalnictwie, a także w obiektach użyteczności publicznej nieekologicznych kotłów CO oraz emisją ze środków transportu kołowego. W ramach ochrony powietrza wszystkie gminy leżące na terenie powiatu mikołowskiego prowadzą działania w zakresie likwidacji niskiej emisji poprzez przeprowadzanie termomodernizacji budynków, dofinansowanie zamiany oraz modernizacje tradycyjnego ogrzewania na ogrzewanie ekologiczne. W Strategii wprowadzono w zakresie środowiska przyrodniczego następujące priorytety i cele: Priorytet III - Ład przestrzenny i ekorozwój. Obszar strategiczny III-1 - Środowisko przyrodnicze. Cel strategiczny I-1-A - Poprawa jakości środowiska naturalnego. Wdrożenie Programu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne, jest jednym z narzędzi realizacji wyżej wyszczególnionych potrzeb rozwojowych obszaru powiatu mikołowskiego. Program Ochrony Środowiska dla powiatu mikołowskiego na lata Politykę powiatu w zakresie ochrony środowiska kształtuje przede wszystkim Program Ochrony Środowiska na lata , przyjęty Uchwałą Rady Powiatu Mikołowskiego Nr XV/094/2003 z dnia 18 grudnia 2003 roku. Ramy czasowe dla Powiatowego Programu Ochrony Środowiska obejmują lata , jednak Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 28 S t r o n a

30 w szczególności w zakresie wskazanych dokumentem celów długoterminowych, stanowi wciąż podstawowe wytyczne w zakresie rozwoju zgodnego z polityką ochrony powietrza. Program Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne, wykazuje pełną zgodność z wyznaczonymi, Powiatowym Programem Ochrony Środowiska celami długoterminowymi, w poniższym zakresie: W obszarze gospodarka odpadami: Prowadzenie edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami w gminach; W obszarze ochrony powietrza: Zastąpienie niskiej jakości paliw stałych paliwami ekologicznymi lub innymi nośnikami energii; Kontynuacja wdrażania programów ograniczenia niskiej emisji. 3.4 Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi Gminy Miejskiej Łaziska Górne Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Łaziska Górne na lata Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Łaziska Górne na lata , zwana dalej Strategią, stanowi główny, planistyczny i programowym dokument, który wielokierunkowo integruje potrzeby społeczności lokalnej. Strategia przyjęta została Uchwałą Rady Miejskiej w Łaziskach Górnych nr XXII/293/08 z dnia 17 czerwca 2008 roku. Strategia jest dokumentem diagnozującym problemy, analizującym bieżące potrzeby, określającym trendy i kierunki rozwoju gospodarczego, ekonomicznego i społecznego. Ujmuje ponadto główne cele i uwarunkowania jej rozwoju w horyzoncie czasowym lat w zmieniającym się otoczeniu zewnętrznym i wewnętrznym. W toku przygotowywania Strategii, zidentyfikowane zostały, jako jedne z kluczowych problemów w zakresie ochrony środowiska, te związane z gospodarką energetyczną. Zgodnie z diagnozą zawartą w dokumencie, ogrzewanie niektórych budynków odbywa się przy pomocy niskosprawnych systemów grzewczych, co wpływa na zanieczyszczenie środowiska w postaci tzw. niskiej emisji, a tym samym negatywny wpływ na zdrowie Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 29 S t r o n a

31 mieszkańców. Stąd dalsza konieczność modernizacji systemów grzewczych i wprowadzenia ekologicznych rozwiązań w systemach ogrzewania budynków prywatnych. Wpłynie to na obniżenie niskiej emisji i zmniejszenie kosztów ogrzewania oraz zwiększenie ochrony środowiska przyrodniczego. W niniejszym dokumencie wskazano ponadto misję gminy - Misją Miasta Łaziska Górne jest poprawa warunków życia mieszkańców, zapewnienie dynamicznego rozwoju przedsiębiorczości oraz wzrost atrakcyjności miejscowości jako miejsca zamieszkania, pracy i spędzania wolnego czasu. Wskazano cel strategiczny, w obszarze: Infrastruktura techniczna i ochrona środowiska - Rozwój infrastruktury technicznej zgodnie z zasadami utrzymania walorów przyrody i ochrony środowiska naturalnego, ponadto wyznaczono działania dla jego realizacji, związane z racjonalizacją gospodarki energetycznej: IV.3. Racjonalna gospodarka energetyczna. IV.3.1. Zwiększenie stopnia i promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w budownictwie indywidualnym i budynkach użyteczności publicznej; IV.3.2. Modernizacja kotłowni w obiektach komunalnych; IV.3.3. Termomodernizacja obiektów gminnych; IV.3.4. Wdrożenie energooszczędnego systemu oświetlenia; IV.3.5. Remont i modernizacja elektrycznej na terenie miasta. Program Gospodarki Niskoemisyjnej w pełni wpisuje się w realizację wskazanych powyżej działań, mających na celu realizację misji rozwoju Miasta Łaziska Górne. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Łaziska Górne na lata z perspektywą na lata Uchwałą nr XLV/495/14 Rady Miejskiej w Łaziskach Górnych z dnia 28 października 2014r. przyjęta została aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Łaziska Górne na lata z perspektywą na lata Dokument ten prezentuje długoterminową politykę, jaką gmina planuje prowadzić w zakresie ochrony środowiska. Zawiera diagnozę stanu środowiska wraz z założonymi celami długoterminowymi, których Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 30 S t r o n a

32 realizacja ma na celu poprawę stanu środowiska naturalnego i jakości życia w Łaziskach Górnych. W zakresie ochrony i poprawy czystości powietrza wyszczególnione zostały między innymi następujące działania: Ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych na terenach zamieszkania zbiorowego, w szczególności: o poprawa stanu technicznego dróg o złym stanie technicznym; o zmiany w organizacji ruchu komunikacyjnego; o sprzątanie dróg przez ich zarządców; Modernizacja systemów grzewczych i eliminacja niskiej emisji zanieczyszczeń, w tym: o ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza ze spalania paliw w sektorze produkcyjnym i komunalnym; o wprowadzanie paliw niskoemisyjnych; o modernizacja kotłowni; o termomodernizacje obiektów; Modernizacja i hermetyzacja procesów technologicznych w celu likwidacji powstawania emisji u źródła oraz zastosowanie instalacji ochronnych; Prowadzenie działań edukacyjnych oraz popularyzujących odnawialne źródła energii; Kontynuacja prowadzenia programów dofinansowań do wymiany urządzeń grzewczych na ekologiczne oraz montażu urządzeń wykorzystujących energie odnawialne; Zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii oraz szkodliwości spalania odpadów w gospodarstwach domowych. Program Gospodarki Niskoemisyjnej stanowi narzędzie realizacji wyżej wskazanych działań w zakresie poprawy czystości powietrza. Jest również kontynuacją działań, jakie od lat podejmuje Miasto Łaziska Górne w zakresie ograniczania niskiej emisji, stanowi również uzupełnienie dla Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Łaziska Górne. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 31 S t r o n a

33 Program ograniczenia niskiej emisji dla Gminy Łaziska Górne Przygotowanie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE) i stworzenie systemu organizacyjnego w celu jego realizacji jest jednym z działań naprawczych wymienionych w Programie ochrony powietrza dla strefy gliwicko mikołowskiej województwa śląskiego, w którym stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu. Głównym celem Programu jest zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza poprzez wymianę starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych na kotły nowoczesne, o wysokiej sprawności i ekologiczne oraz montaż kolektorów słonecznych. Celem opracowania było zwrócenie uwagi na problem niskiej emisji w Gminie Łaziska Górne, przedstawienie potrzeb i oczekiwań mieszkańców związanych z gospodarką cieplną oraz propozycja działań zmierzających do poprawy stanu obecnego w tym zakresie. Gmina Łaziska Górne od 16 lat dofinansowuje zakupy kotłów c.o. oraz od 2011r. zakup montaż kolektorów słonecznych dla właścicieli lub współwłaścicieli budynków mieszkalnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne, z budżetu Gminy, nie posiłkując się środkami z zewnątrz. Każdy mieszkaniec gminy może liczyć na pokrycie 70% kosztów, lecz nie więcej niż zł. Od 2014 roku ww. dofinansowanie obejmuje również dotacje na przyłączenie do. Możliwe jest pozyskanie dotacji 70% poniesionych nakładów, w maksymalnej wysokości do tysięcy złotych. Kosztami kwalifikowanymi są koszty przyłączenia, zakup i montaż wymiennikowni ciepła, koszty wykonania instalacji wewnątrz budynku. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 32 S t r o n a

34 4 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY Położenie gminy, podział administracyjny Miasto Łaziska Górne o powierzchni 2007 ha (wg GUS za rok 2013) zlokalizowane jest w województwie śląskim w powiecie mikołowskim, w południowej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w bliskim sąsiedztwie Aglomeracji Katowickiej. W skład miasta wchodzą następujące historyczne dzielnice: Łaziska Górne-Centrum, Łaziska Średnie, Łaziska Dolne, Brada, Kopanina. Miasto graniczy z gminą Wyry, Mikołów i Orzesze. Rysunek 1 Łaziska Górne lokalizacja Źródło: mapa.targeo.pl/gmina-laziska-gorne,671497/gmina Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 33 S t r o n a

35 Demografia Obszar gminy zamieszkuje osób, z czego osób stanowią kobiety, a mężczyźni (wg GUS za rok 2013).W stosunku do roku 2010 liczba ta zwiększyła się o 208 mieszkańców. Tabela 1 Zmiany struktury zaludnienia w latach Jednostka miary Ludność faktycznie zamieszkała ogółem osoba kobiety osoba mężczyźni osoba Źródło: Bank Danych Lokalnych Ukształtowanie terenu i klimat Naturalna rzeźba Gminy Łaziska Górne została w znacznym stopniu przeobrażona w wyniku gospodarczej działalności człowieka powstało wiele sztucznych form terenu. Wysokość najwyższego wzniesienia, znajdującego się w centrum Łazisk Górnych, wynosi 351,6 m n.p.m. Natomiast najniższy punkt o wysokości około 266 m n.p.m. znajduje się na południowym skraju miasta, u wylotu doliny Potoku Dolnołaziskiego. Przeważają tu gleby zdegradowane wskutek eksploatacji przemysłowej. Typowe gleby miasta to utworzone z utworów pyłowych bielice, gleby piaskowe, rędziny i gdzieniegdzie mady. Licznie występują mułowce, zlepieńce, piaskowce, oraz łupki karbonu górnego wzbogacone pokładami węgla kamiennego. Obszar gminy zdominowany jest przez łagodny klimat z wielkością opadów w przedziale od 600 do 900 mm, średnia roczna temperatura powietrza kształtuje się od 7 C do 8 C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ( C do C), najzimniejszym styczeń (od -2 0 C do -3 0 C). Czas trwania okresu wegetacyjnego wynosi od dni, tj. od połowy marca do końca października. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 34 S t r o n a

36 Walory przyrodnicze i krajobrazowe Na terenie Gminy Łaziska Górne nie występują obszary NATURA 2000, rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu ani zespoły przyrodniczo krajobrazowe, niemniej w Łaziskach Górnych zlokalizowane jest kilka ciekawych kompleksów wokół, których grupuje się specyficzna bioróżnorodność oraz bogactwo krajobrazu naturalnego. Na obszarze Gminy występuje, zgodnie z rejestrem Regionalnej Dyrekcji Środowiska w Katowicach z lipca 2014 roku 18 pomników przyrody.. Na terenie Gminy znajduje się stanowisko dokumentacyjne Kamieniołom piaskowców karbońskich ustanowiony Uchwałą nr XXXI/218/2000 Rady Miejskiej w Łaziskach Górnych z dnia r. Stan powietrza atmosferycznego w Gminie Łaziska Górne Zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U.2013, poz. 1232) oceny stanu powietrza atmosferycznego są dokonywane w strefach, w tym w aglomeracjach o liczbie większej niż 250 tysięcy mieszkańców. Zmiany stanu tego powietrza monitorowane są w ramach państwowego monitoringu środowiska a odpowiedzialność za jego kierowanie spoczywa na Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska. Z różnych rodzajów odpowiednio wyposażonych stacji pomiarowych, stacjonarnych lub mobilnych (obsługiwanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, stacje sanitarno-epidemiologiczne i inne podmioty) opracowywane są wyniki pomiarów, z których wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska co roku, w terminie do 30 kwietnia, dokonują oceny jakości powietrza w danym województwie za poprzedni rok kalendarzowy (art. 89 ust. 1 ustawy). Wyniki ocen publikowane są w formie wojewódzkich raportów dostępnych na stronach internetowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Wyniki ocen Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska przekazuje zarządowi województwa, który w razie konieczności opracowuje i wdraża program ochrony powietrza w województwie dla wybranych stref, w których zanotowano przekroczenia norm jakości powietrza. Główny Inspektor Ochrony Środowiska na podstawie rocznych ocen Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 35 S t r o n a

37 jakości powietrza wykonanych przez Wojewódzki Inspektora Ochrony Środowiska wykonuje zbiorczą ocenę jakości powietrza. W rocznej ocenie jakości powietrza uwzględnia się substancje, dla których w prawie krajowym i w dyrektywach unijnych określono normatywne stężenie w postaci poziomów dopuszczalnych/docelowych/celu długoterminowego w powietrzu, ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego i ochronę roślin. W ocenach prowadzonych pod kątem spełnienia kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzi obecnie uwzględnia się: dwutlenek siarki (SO 2 ), dwutlenek azotu (NO 2 ), tlenek węgla (CO), benzen (C 6 H 6 ), ozon (O 3 ), pył PM10 i PM 2,5, metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), kadm (Cd) i nikiel (Ni) w pyle PM10 oraz benzo(a)piren (B(a)P) w pyle PM10. Oceny dokonywane pod kątem spełnienia kryteriów odniesionych do ochrony roślin obejmują: dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenki azotu NOx i ozon (O 3 ). Oceny jakości powietrza są wykonywane w odniesieniu do obszaru strefy. System oceny jakości powietrza jest zgodny z przepisami prawa obowiązującymi w Unii Europejskiej, w tym wypełnia wymagania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z maja 2008 roku w sprawie Jakości Powietrza i Czystego Powietrza dla Europy, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz opiera się na przepisach wykonawczych do przedmiotowej ustawy. Poniżej przedstawiono poziomy stężeń zanieczyszczeń wynikające z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 września 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 36 S t r o n a

38 Lp. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Tabela 2 Poziomy dopuszczalne dla niektórych substancji w powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin Nazwa substancji Okres uśredniania wyników pomiarów Poziom dopuszczalny substancji w powietrzu [mg/m 3 ] Dopuszczalna częstość przekraczania dopuszczalnego poziomu w roku kalendarzowym b) Benzen rok kalendarzowy 5 c) - 2 Dwutlenek azotu jedna godzina 200 c) 18 razy rok kalendarzowy 40 c) - 3 Tlenki azotu d) rok kalendarzowy 30 c) - 4 Dwutlenek siarki jedna godzina 350 c) 24 razy 24 godziny 125 c) 3 razy rok kalendarzowy i pora zimowa (okres od 01 X do 31 III) 20 e) - 5 Ołów f) rok kalendarzowy 0,5 c) - 6 Pył zawieszony PM2,5 g) 25 c), j) - rok kalendarzowy 20 c), k) - 7 Pył zawieszony PM10 h) 24 godziny 50 c) 35 razy rok kalendarzowy 40 c) - 8 Tlenek węgla osiem godzin i) c), i) - Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu ( Dz.U poz. 1031) Objaśnienia : b) W przypadku programów ochrony powietrza, o których mowa w art. 91 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, częstość przekraczania odnosi się do poziomu dopuszczalnego wraz z marginesem tolerancji. c) Poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi. d) Suma dwutlenku azotu i tlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu. e) Poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin. f) Suma metalu i jego związków w pyle zawieszonym PM10. g) Stężenie pyłu o średnicy aerodynamicznej ziaren do 2,5 μm (PM2,5) mierzone metodą wagową z separacją frakcji lub metodami uznanymi za równorzędne. h) Stężenie pyłu o średnicy aerodynamicznej ziaren do 10 μm (PM10) mierzone metodą wagową z separacją frakcji lub metodami uznanymi za równorzędne. i) Maksymalna średnia ośmiogodzinna, spośród średnich kroczących, obliczanych co godzinę z ośmiu średnich jednogodzinnych w ciągu doby. Każdą tak obliczoną średnią ośmiogodzinną przypisuje się dobie, w której się ona kończy; pierwszym okresem obliczeniowym dla każdej doby jest okres od godziny dnia poprzedniego do godziny 1 00 danego dnia; ostatnim okresem obliczeniowym dla każdej doby jest okres od godziny do tego dnia czasu środkowoeuropejskiego CET. j) Poziom dopuszczalny dla pyłu zawieszonego PM2,5 do osiągnięcia do dnia 1 stycznia 2015 r. (faza I). k) Poziom dopuszczalny dla pyłu zawieszonego PM2,5 do osiągnięcia do dnia 1 stycznia 2020 r. (faza II). Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 37 S t r o n a

39 Tabela 3 Poziomy docelowe dla niektórych substancji w powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin oraz dopuszczalne częstości przekraczania tych poziomów Lp. Nazwa substancji Okres uśredniania wyników pomiarów Poziom docelowy substancji w powietrzu Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu docelowego substancji w powietrzu arsen b) rok kalendarzowy 6 c) ng/m 3-2 benzo(a)piren b) rok kalendarzowy 1 c) ng/m kadm b) rok kalendarzowy 5 c) ng/m 3 - nikiel b) rok kalendarzowy 20 c) ng/m 3 - ozon osiem godzin e) 120 c)e) g/m 3 25 dni f) okres wegetacyjny (1 V d), g), h) g/m 3-31 VII) *h pył zawieszony PM2,5 i) rok kalendarzowy 25 c) g/m 3 - Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U poz. 1031) Objaśnienia : b) Całkowita zawartość tego pierwiastka w pyle zawieszonym PM10, a dla benzo(a)pirenu całkowitą zawartość benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10. c) Poziom docelowy ze względu na ochronę zdrowia ludzi d) Poziom docelowy ze względu na ochronę roślin. e) Maksymalna średnia ośmiogodzinna spośród średnich kroczących, obliczanych ze średnich jednogodzinnych w ciągu doby; każdą tak obliczoną średnią ośmiogodzinną przypisuje się dobie, w której się ona kończy; pierwszym okresem obliczeniowym dla każdej doby jest okres od godziny dnia poprzedniego do godziny 1 00 danego dnia; ostatnim okresem obliczeniowym dla każdej doby jest okres od godziny do tego dnia czasu środkowoeuropejskiego CET. f) Liczba dni z przekroczeniem poziomu docelowego w roku kalendarzowym uśredniona w ciągu kolejnych trzech lat; w przypadku braku danych pomiarowych z trzech lat dotrzymanie dopuszczalnej częstości przekroczeń sprawdza się na podstawie danych pomiarowych z co najmniej jednego roku. g) Wyrażony jako AOT 40, które oznacza sumę różnic pomiędzy stężeniem średnim jednogodzinnym wyrażonym w µg/m 3 a wartością 80 µg/m , dla każdej godziny w ciągu doby pomiędzy godziną 8 a 20 czasu środkowoeuropejskiego CET, dla której stężenie jest większe niż 80 µg/m 3 ; w przypadku gdy w serii pomiarowej występują braki, obliczaną wartość AOT 40 należy pomnożyć przez iloraz liczby możliwych terminów pomiarowych do liczby wykonanych w tym okresie pomiarów. h) Wartość uśredniona dla kolejnych pięciu lat; w przypadku braku danych pomiarowych z pięciu lat dotrzymanie dopuszczalnej częstości przekroczeń sprawdza się na podstawie danych pomiarowych z co najmniej trzech lat. i) Stężenie pyłu o średniej aerodynamicznej ziaren do 2,5 μm (PM2,5) mierzone metodą wagową z separacją frakcji lub metodami uznanymi za równorzędne. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 38 S t r o n a

40 Oceny i wynikające z nich działania odnoszone są do jednostek terytorialnych nazywanych strefami, obejmujących obszar całego kraju. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U ) dla wszystkich zanieczyszczeń uwzględnianych w ocenach jakości powietrza (dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenki azotu, tlenek węgla, benzen, ozon, pył zawieszony PM10, zawartość ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu w pyle PM10 oraz pył zawieszony PM2.5) obowiązuje następujący podział kraju na strefy: aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Na terenie województwa śląskiego wyznaczono 5 stref : Miasto Częstochowa (kod strefy:pl2404); Miasto Bielsko Biała (kod strefy:pl2403); Aglomeracja Rybnicko-Jastrzębska (kod strefy:pl2402); Aglomeracja Górnośląska (kod strefy:pl2402); Strefa Śląska (kod strefy:pl2405). Miasto Łaziska Górne znajduje się w strefie śląskiej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 39 S t r o n a

41 Rysunek 2 Podział województwa śląskiego na strefy pod względem pomiarów jakości powietrza Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Katowice Dla wszystkich substancji podlegających ocenie, strefy zaliczono do jednej z poniższych klas: klasa A - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych, klasa C - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie przekraczały poziomy dopuszczalne lub docelowe powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy ten margines jest określony, klasa D1 - jeżeli stężenia ozonu w powietrzu na jej terenie nie przekraczały poziomu celu długoterminowego, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 40 S t r o n a

42 klasa D2 - jeżeli stężenia ozonu na jej terenie przekraczały poziom celu długoterminowego. Najbliższą stacją pomiarową prowadzącą pomiary automatyczne dla gminy Łaziska Górne jest stacja w Gliwicach zlokalizowana przy ul. Mewy 34. Jest to stacja automatyczna dokonująca oceny tła miejskiego na podstawie monitoringu automatycznego. Parametry mierzone na stacji to: parametry zanieczyszczenia powietrza: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenki azotu, tlenek azotu, pył zawieszony PM10, pył zawieszony PM2.5 parametry meteorologiczne: kierunek wiatru, prędkość wiatru, temperatura powietrza, wilgotność względna, opad atmosferyczny, promieniowanie słoneczne. Natomiast najbliższą stacją pomiarową manualną jest stacja w Knurowie przy ulicy Jedności Narodowej 5 (uruchomiona w kwietniu 2009 roku). Parametry mierzone na stacji to benzo(a)piren w pyle PM10 i pył zawieszony PM10. Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu z 2015 pt.: Trzynasta roczna ocena jakości powietrza w wojewedztwie śląskim, obejmująca 2014 rok przygotowanym przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach stan powietrza przedstawia się następująco: Wartości średnie stężeń pyłu PM10 w 2014 roku wyniosły (wartość dopuszczalna 40 µg/m 3): w aglomeracji górnośląskiej od 39 do 51 µg/m 3, w strefie śląskiej od 28 do 56 µg/m 3 W porównaniu do 2013 roku stężenia średnie roczne wzrosło o 14% na stacji w Gliwicach i pozostało bez zmian na stacji w Knurowie. Liczba przekroczeń dopuszczalnego poziomu stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 była wyższa niż dopuszczalna częstość i wynosiła w: aglomeracji górnośląskiej od 1,1 do 3,1 razy więcej niż dopuszczalna, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 41 S t r o n a

43 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu w strefie śląskiej - od 21 przekroczeń w Złotym Potoku do 2,9 razy więcej niż dopuszczalna częstość w Pszczynie i Wodzisławiu. W porównaniu do 2013 roku, częstości przekroczeń w 2014 roku wzrosły o 28 przekroczeń w Gliwicach oraz o 13 w Knurowie. Wartość dopuszczalna stężenia pyłu zawieszonego PM2,5, powiększona o margines tolerancji, wynosi 26 μg/m 3. Wartość ta została przekroczona w 2014 roku na 8 stanowiskach, poza stanowiskiem tła regionalnego w Złotym Potoku (21 μg/m 3 ) i wyniosła: w aglomeracji górnośląskiej 37 μg/m 3 w Gliwicach W porównaniu z rokiem 2013, wzrost wartości nastąpił w Gliwicach o 6%. Również zmierzona wartość bezno(a)piranu na stacji w Gliwicach wzrosła w 2014 w porównaniu z rokiem 2013 (a także w latach: 2012 i 2011). Jak wynika z analizy autorów główną przyczyną wystąpienia przekroczeń pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu w okresie zimowym jest emisja z indywidualnego ogrzewania budynków, w okresie letnim, bliskość głównej drogi z intensywnym ruchem, emisja wtórna zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników, boisk oraz niekorzystne warunki meteorologiczne, występujące podczas powolnego rozprzestrzeniania się emitowanych lokalnie zanieczyszczeń, w związku z małą prędkością wiatru (poniżej 1,5 m/s), a także w części południowej województwa (powiat wodzisławski) przyczyną wystąpienia przekroczeń jest napływ zanieczyszczeń spoza kraju Prowadzone w latach 2013 i 2014 na stacji w Godowie pomiary parametrów meteorologicznych wskazują, że około 30% wszystkich kierunków wiatru w roku pochodzi z sektora WSW-SSE. Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń dwutlenku azotu jest emisja ze źródeł liniowych (komunikacyjnych). Przyczyną wystąpienia przekroczeń ozonu jest oddziaływanie naturalnych źródeł emisji lub zjawisk naturalnych nie związanych z działalnością człowieka Z badań przeprowadzonych na terenie Polski w ramach państwowego monitoringu środowiska wynika, że ozon jest zanieczyszczeniem w strefie przyziemnej wykazującym tendencje do przekraczania poziomów dopuszczalnych na wielu obszarach kraju i Europy. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 42 S t r o n a

44 Wysokie stężenia tej substancji pojawiają się w sprzyjających warunkach atmosferycznych tj. wysokiej temperatury i promieniowania słonecznego. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów, a następnie analizy wyników za rok 2014, strefa śląska, w której zlokalizowane są Łaziska Górne została zakwalifikowana do klasy C z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia pod względem zanieczyszczeń: pył PM10, pył PM2.5, ozonu, benzo(a)piranu, a do klasy A dla zanieczyszczeń: dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla, benzen, arsen, nikiel, kadr, ołów, jednak ostatecznie cała strefa śląska za rok 2014 została zakwalifikowana do klasy C pod kątem ochrony zdrowia. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 43 S t r o n a

45 Sytuacja gospodarcza gminy Łaziska Górne to typowe miasto o profilu przemysłowym, skupiające w swoich granicach przedsiębiorstwa będące reprezentantami przemysłu: energetycznego (Tauron Wytwarzanie S.A - Oddział Elektrownia Łaziska w Łaziskach Górnych); górniczego (Kompania Węglowa S.A. KWK "Bolesław Śmiały"); hutniczego (Huta "Łaziska" S.A., RE Alloys Sp. z o.o.); chemicznego (Erg-System S.A., Silesia Oil Sp. z o.o.); komputerowego (Wilk Elektronik S.A.) a także mniejsze firmy produkcyjne, budowlane, remontowe, transportowe, handlowe itp. Według GUS (stan na r.) w mieście zarejestrowane są 1551 jednostki gospodarcze, z czego sektor prywatny reprezentuje 1504 podmiotów, a sektor publiczny 46. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 44 S t r o n a

46 5 OPIS INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 5.1 System ciepłowniczy Źródłem ciepła systemowego dla miasta Łaziska Górnych jest Tauron Wytwarzanie S.A. Oddział Elektrownia Łaziska, która z własnej stacji wymienników ciepła zlokalizowanych na terenie elektrowni dostarcza ciepło do firm dystrybucyjnych takich jak: PEC Tychy Sp. z o. o.-moc znamionowa 19 MW, PE MEGAWAT Sp. z o. o.-moc znamionowa 18,78 MW, Pozostali odbiorcy obcy na terenie Tauron Wytwarzanie S.A. O/EŁ moc znamionowa 1,143 MW. W Tauron Wytwarzanie S.A.-Oddział Elektrownia Łaziska pracuje 6 bloków energetycznych o łącznej zainstalowanej mocy elektrycznej 1150 MW, na co składają się: 2 bloki o mocy zainstalowanej 125 MW z kotłami OP-380k produkcji RAFAKO Racibórz, o mocy osiągalnej 308 MWt i wydajności znamionowej pary 380 t/h (kotły opromieniowane, jednowalczakowe, z naturalną cyrkulacją wody, opalane pyłem węgla kamiennego), 3 bloki o mocy zainstalowanej 225 MW oraz 1 blok o mocy 230 MW z kotłami OP-650k, produkcji RAFAKO Racibórz o mocy osiągalnej 500 MWt i wydajności znamionowej pary 650 t/h (kotły opromieniowane jednowalczakowe, z naturalną cyrkulacją wody, opalane pyłem węgla kamiennego). W kotłach Tauron Wytwarzanie S.A. O/Elektrownia Łaziska spalany jest węgiel kamienny oraz biomasa (produkcja energii elektrycznej z OZE). Jako paliwo rozpałkowe służy olej opałowy ciężki. Głównymi odbiorcami ciepła na terenie Gminy Łaziska Górne są 4 podmioty. Szczegółowe dane prezentuje tabela poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 45 S t r o n a

47 Tabela 4 Główni odbiorcy ciepła na terenie Gminy Łaziska Górne Lp. Odbiorca Moc Sprzedaż ciepła Zamówiona PEC Tychy Sp. z o.o. 19 MW PE MEGAWAT Sp. z o.o. 18,78 MW Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM 0,26 MW Zakład Inżynierii Miejskiej Łaziska Górne 0,05 MW Pozostali odbiorcy na terenie TW S.A. O/EŁ 1,143 MW Źródło: Tauron Wytwarzanie S.A. Oddział Elektrownia Łaziska Przedsiębiorstwo Energetyczne MEGAWAT Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Energetyczne MEGAWAT Sp. z o.o. jest firmą produkcyjno-handlowousługową, specjalizująca się w branży energetycznej i elektroenergetycznej. Firma oferuje zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną wszystkim podmiotom z terenu gmin Knurów, Czerwionka-Leszczyny i częściowo Łazisk Górnych. W ramach swojej działalności na terenie Gminy Łaziska spółka odpowiada za dostarczanie ciepła systemowego dla mieszkańców Miasta Łaziska Górne oraz Kopalni Węgla Kamiennego Bolesław Śmiały. Na terenie Gminy Łaziska Górne znajduje się sieć przesyłowa o łącznej długości mb., w tym sieć preizolowana ma długość 995 mb. Firma poprzez własną sieć magistralną i rozdzielnię ciepła zlokalizowaną na terenie KWK Bolesław Śmiały dostarcza Elektrowni Łaziska S.A. do swoich odbiorców. Stan techniczny cieplnej na terenie Gminy Łaziska Górne określony jest jako dostateczny, tym samym nie powoduje on zakłóceń w dostawie ciepła do odbiorców. Spółka co roku ponosi niezbędne nakłady w celu odtworzenia i poprawy stanu izolacji termicznej rurociągów napowietrznych i rurociągów w kanałach grzewczych. W kolejnych latach firma planuje realizację inwestycji pn. "Modernizacja głównej magistrali pomiędzy Elektrownią Łaziska a rozdzielnią ciepła na terenie Kopalni Bolesław Śmiały". Realizacja inwestycji planowana jest w latach Szacowany koszt wynosi ,00 złotych. Inwestycja ta pozwoli na oszczędność energii w Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 46 S t r o n a

48 wysokości około 1200 MW/rok oraz roczną redukcję emisji CO 2 w wysokości 450 Mg/rok. Jednocześnie przewidywane jest, iż pełny efekt redukcji zostanie osiągnięty w momencie zakończenia inwestycji, tj. w roku Ponadto w sposób bieżący rozpatrywane są wnioski o przyłączenie do siebie poszczególnych inwestorów. Zgodnie z Prawem energetycznym wniosek musi być złożony przez właściciela, a następnie poddany analizie i ocenie możliwości przyłączenia do przez P.E. MEGAWAT Sp. z o.o Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Tychy Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tychach dostarcza ciepło systemowe do Gminy Łaziska Górne od 1991 roku. Od 1998 roku działa na terenie Gminy Łaziska Górne i Miasta Tychy pod obecną nazwą tj. Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o. o. w Tychach. Na terenie miasta Łaziska Górne łączna długość wynosi 12,5 km, w tym długość wykonanej w technologii preizolowanej stanowi 27,1%, tj. około 3,39 km. Spółka posiada stały monitoring źródeł oraz ważniejszych obiektów znajdujących się na. Informacje o temperaturze zasilania, natężeniu przepływu, ilości ciepła, mocy, ciśnieniu itp. za pośrednictwem Internet oraz GSM trafiają do komputera znajdującego się w Dyspozycji Mocy Spółki. Ciepło na terenie Gminy Łaziska Górne pobierane jest z TAURON Wytwarzanie S.A. Oddział Elektrownia Łaziska. Zgodnie z informacjami pozyskanymi ze spółki w ostatnich latach od 2008 roku nie zmieniła się liczba przyłączy, które stanowią odejścia od do poszczególnych węzłów cieplnych. W latach liczba ta wynosiła 60. Jednocześnie zmieniła się liczba ogrzewanych budynków. W 2008 roku spółka ogrzewała 151 budynków, w tym: 14 domów jednorodzinnych, 35 budynków użyteczności publicznej i 102 budynki mieszkalne wielorodzinne. Łączna liczba mieszkań ogrzewanych w 2008 roku wynosiła 3349 sztuk, w tym 1416 wykorzystywało ciepło systemowy na potrzeby ogrzewania ciepłej wody. W roku 2013 liczba ogrzewanych budynków spadła o 2 sztuki, wynosiła 149 budynków, w tym 13 domów jednorodzinnych, 38 budynków użyteczności publicznej i 98 Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 47 S t r o n a

49 budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Wzrosła natomiast łączna liczba ogrzewanych mieszkań do liczby 3350, i mieszkań wykorzystujących ciepło do podgrzewania ciepłej wody do 3350 sztuk. Zgodnie z informacjami pozyskanymi ze spółki największa ilość ciepła dostarczana jest na potrzeby gospodarstw domowych, w tym najwięcej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych. Szczegółowe dane na temat sprzedaży ciepła i mocy zamówionej w latach prezentują tabela i wykres poniżej. Tabela 5 Sprzedaży ciepła i mocy zamówionej przez PEC Sp. z o.o. w Tychach w latach w podziale na sektory Lp Nazwa sektora Sprzedaż ciepła Moc zamówiona Sprzedaż ciepła Moc zamówiona Sprzedaż ciepła Moc zamówiona 1 1a Gospodarstwa domowe Budynki komunalne [GJ] [MW] [GJ] [MW] [GJ] [MW] , ,1 15, , , ,17 0, ,4790 1b Spółdzielnie , ,44 13, ,0070 1c Wspólnoty , ,85 1, ,1000 1d Odbiorcy prywatni 683 0, ,62 0, , Przemysł , ,08 0, , Pozostałe , , ,7424 3a Pozostałe , ,72 1, ,3664 3b Budynki użyteczności publicznej , ,36 2, ,3760 RAZEM , , ,407 Źródło: Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Tychy Sp. z o.o. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 48 S t r o n a

50 Rysunek 3 Sprzedaży ciepła przez PEC Sp. z o.o. w Tychach w latach w podziale na sektory 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Pozostałe 14,48% Przemysł 5,02% Gospodarstwa domowe 80,50% Pozostałe 17,78% Przemysł 4,74% Gospodarstwa domowe 77,47% Pozostałe 14,25% Przemysł 4,41% Gospodarstwa domowe 81,35% Gospodarstwa domowe Przemysł Pozostałe Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Tychy Sp. z o.o. Zgodnie z zamieszczonymi powyżej danymi największym dostawcą ciepła systemowego na terenie Gminy Łaziska Górne są dwie spółki energetyczne: PEC Sp. z o.o. Tychy i P.E. MEGAWAT Sp. z o.o. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 49 S t r o n a

51 5.2 System gazowniczy Jak podaje Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Zabrzu na terenie miasta Łaziska Górne istnieje sieć gazowa, podwyższonego średniego ciśnienia DN 300 CN 1, 6 MPa relacji Szopienice Przegędza (1994/1997 r. budowy) wraz z odgałęzieniami: DN 80 CN 1,6 MPa do SRP Łaziska Górne Brada (1993 r); DN 50 CN 1,6 MPa do SRP Łaziska Górne ul. Cieszyńska (1994 r.); DN 150 CN 1,6 MPa do SRP Łaziska Górne ul. Pocztowa (1996 r); DN 150/80 CN 1,6 MPa do SRP Łaziska Średnie (1981/1994 r.); DN 100 CN 1,6 MPa do SRP Huta Łaziska (1996 r.). Istnieją rezerwy przepustowości ww. gazowej, a jej stan techniczny jest dobry. Na terenie Gminy Łaziska Górne zlokalizowane są stacje redukcyjno-pomiarowe I stopnia: SRP I/II stopnia Łaziska Górna Brada ul. Kąty, 1993 r. budowy, przepustowość nominalna 3000 nm 3 /h; SRP I stopnia Łaziska Górne ul. Cieszyńska, 1994 r. budowy, przepustowość nominalna 300 nm3/h; SRP I/II stopnia Łaziska Górne ul. Pocztowa, 1970 r. budowy, przepustowość nominalna 3000 nm 3 /h; SRP I stopnia Łaziska Średnie ul. Sikorskiego, 1999 r. budowy, przepustowość nominalna 1500 nm 3 /h. Poniżej przedstawiono liczbę czynnych przyłączy do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych w gminie w latach (lata wybrane ze względu na zmieniającą sytuację na rynku budowlanym we wskazanych latach). Zauważalna jest tendencja wzrostowa związana z funkcjonowaniem czynnych przyłączy gazu do budynków mieszkalnych i niemieszalnych na terenie Gminy Łaziska Górne w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2005 o 7,48%: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 50 S t r o n a

52 Tabela 6 Liczba czynnych przyłączy gazu w latach Rok Czynne przyłącza gazu do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych [szt.] Zmiana procentowa w porównaniu z rokiem poprzednim ,27% ,47% ,54% ,94% ,53% ,18% ,49% ,83% Źródło: Bank Danych Lokalnych Rysunek 4 Liczba czynnych przyłączy gazu w latach Źródło: Bank Danych Lokalnych Poniżej przedstawiono liczbę odbiorców gazu (gospodarstwa domowe) w gminie w latach Liczba ta wzrosła w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2005 o 4,5%: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 51 S t r o n a

53 Tabela 7 Liczba odbiorców gazu w latach Rok Odbiorcy gazu [gosp.dom.] Zmiana procentowa w porównaniu z rokiem poprzednim ,74% ,88% ,06% ,12% ,06% ,93% ,47% ,52% Źródło: Bank Danych Lokalnych Rysunek 5 Liczba odbiorców gazu w latach Źródło: Bank Danych Lokalnych Kolejna tabela przedstawia liczbę odbiorców gazu (gospodarstwa domowe) ogrzewających mieszkania gazem w Gminie w latach Tutaj należy wskazać bardzo wyraźną tendencję spadkową, w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2005 o 10,5%: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 52 S t r o n a

54 Tabela 8 Liczba odbiorców gazu ogrzewających mieszkania gazem w latach rok Odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem [gosp.dom.] Zmiana procentowa w porównaniu z rokiem poprzednim ,23% ,30% ,91% ,61% ,31% ,23% ,62% ,63% Źródło: Bank Danych Lokalnych Rysunek 6 Liczba odbiorców gazu ogrzewających mieszkania gazem w latach Źródło: Bank Danych Lokalnych Poniższa tabela przedstawia zużycie gazu w latach w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2005 wystąpił wzrost o 3,7%: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 53 S t r o n a

55 Tabela 9 Zużycie gazu w Gminie Łaziska Górne w latach Rok Zużycie gazu w tys. m3 Zmiana procentowa w porównaniu z rokiem poprzednim , ,70 3,84% ,80-3,96% ,20-8,17% ,30 7,09% ,20 5,23% ,80-3,63% ,3 5,67% ,1-1,30% Źródło: Bank Danych Lokalnych Następna tabela przedstawia zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w gminie w latach w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2005 wystąpił spadek o 21,2%: Tabela 10 Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w Gminie Łaziska w latach Rok Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 Zmiana procentowa w porównaniu z rokiem poprzednim , ,1 8,67% ,3-12,61% ,8-9,10% ,6 4,68% ,0 5,31% ,9-12,03% ,7-0,07% ,1-5,81% Źródło: Bank Danych Lokalnych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 54 S t r o n a

56 Rysunek 7 Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w Gminie Łaziska w latach ,5 371,1 324,3 294,8 308, ,9 285,7 269, Źródło: Bank Danych Lokalnych W ostatnich latach nie wykonywano remontów i modernizacji. Operator nie planuje w najbliższych 5-ciu latach na terenie gminy inwestycji dot. ww. gazowej podwyższonego średniego ciśnienia oraz SRP I stopnia. 5.3 System elektroenergetyczny Gmina jest zasilana w energię elektryczną poprzez sieć i Główne Punkty Zasilania własności i w eksploatacji TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Gliwicach. Jak wynika z informacji podanych przez dostawcę na terenie gminy zasilanie w energię elektryczną odbiorców odbywa się na średnim napięciu 20kV liniami kablowymi oraz ami niskiego napięcia zasilanymi ze stacji elektroenergetycznych WN/SN 110/20/6 kv Łaziska Średnie (LAS) zlokalizowanej na terenami gminy Łaziska Górne oraz ze stacji elektroenergetycznej WN, SN 110/20kV Orzesze (ORE) zlokalizowanej na terenie Gminy Orzesze. Ponadto na terenie miasta Łaziska Górne zlokalizowane są stacje transformatorowe WN/SN nie będące własnością i w eksploatacji TAURON Dystrybucja S.A. Odział w Gliwicach: stacja 110kV SE Łaziska (LAZ), stacja 110kV SE Szyb Aleksander (SAL), stacja 220/110/15/16kV Kopanina (KOP), Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 55 S t r o n a

57 stacja 110kV Huta Łaziska GSZ-1 (HL1), stacja 110kV Huta Łaziska GSZ-2 (HL2), stacja 110kV Elektrownia Łaziska 2 (LZA2). Sieci elektroenergetyczne 110kV (napowietrzne) łączące stacje WN/SN pracują w układzie zamkniętym. Na terenie gminy Łaziska Górne znajdują się napowietrzne linie energetyczne 110 kv jedno i dwutorowe, następujących relacji: Halemba Łaziska 1 z odczepem do Huty Łaziska, Halemba Łaziska 2 z odczepem do Huty Łaziska, Katowice Kopanina, Kopanina-FSM Tychy, Kopanina-FSM Tychy-Łaziska Średnie, Kopanina Halemba, Kopanina-Liskowiec, Kopanina-Paprocany, Kopanina-Pszczyna, Kopanina-Reta-Łaziska Średnie, Kopanina-Reta, Kopanina-Szyb Aleksander, Kopanina-Tychy, Kopanina-Wirek, Kopanina-Wirek-Szyb Aleksander, Kopanina-Zwałków, Łaziska-Kopanina 1, Łaziska-Kopanina 2, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 56 S t r o n a

58 Łaziska-Ogrodnicza, Łaziska-Orzesze, Łaziska-Suszec, Łaziska-Zamkowa z odczepem do Huty Łaziska Łaziska-Żabiniec Wielopole-Kopanina. Jednocześnie na terenie Gminy Łaziska Górne zlokalizowane są również linie napowietrzne NN 220 kv, których właścicielem są Polskie Sieci Energetyczne S.A. Linie napowietrzne i kablowe SN i nn na terenie gminy Łaziska Górne, których właścicielem jest TAURON Dystrybucja S.A. oddział Gliwicach, przedstawiają się następująco: Linie napowietrzne i kablowe średniego napięcia(sn) 20kV, Linie napowietrzne i kablowe niskiego napięcia(nn), Linie napowietrzne i kablowe oświetlenia ulicznego niskiego napięcia(nn), Stacje transformatorowe SN/nN. Poniżej w tabeli przedstawiono zużycie energii elektrycznej w MWh w latach dla poszczególnych grup taryfowych oraz informacje o liczbie odbiorców. Najwięcej odbiorców energii elektrycznej w 2013r. było wśród użytkowników gospodarstw domowych i rolnych gospodarstw. Dla porównania w 2012 liczba ta wyniosła 8568, co wiązać się może ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Jeżeli chodzi o zużycie energii elektrycznej można zaobserwować tendencje spadkową. W 2012 r. zużycie to wyniosło 30595,45 MWh natomiast w 2013 odpowiednio 29914,52 MWh. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 57 S t r o n a

59 Tabela 11 Liczba odbiorców i zużycie energii elektrycznej w 2013 r. Liczba odbiorców i zużycia energii elektrycznej Klienci kompleksowi Liczba odbiorców Zużycie energii [MWh] Źródło: TAURON Dystrybucja S.A r. Klienci dystrybucyjni Liczba odbiorców Zużycie energii [MWh] Odbiorcy na wysokim napięciu taryfa A ,97 Odbiorcy na średnim napięciu taryfa B , Odbiorcy na niskim napięciu taryfa C+R ,41 W tym gospod. rolne ,91 Odbiorcy na niskim napięciu ,31 taryfa G W tym gospod. domowe i rolne ,17 RAZEM , ,88 A najwięksi odbiorcy energii elektrycznej tacy jak huty, kopalnie, stocznie oraz duże fabryki B duże przedsiębiorstwa przemysłowe, fabryki, szpitale, centra handlowe, hydrofornie, fermy kurze, stacje paliw, bary, obiekty rekreacyjno-rozrywkowe C usługi, małe zakłady produkcyjne G odbiorcy bytowo-komunalni, gospodarstwa rolne R odbiorcy bez układów pomiarowo-rozliczeniowych (liczników). Ma zastosowanie dla zorganizowania tymczasowego miejsca poboru prądu np. plan filmowy, cyklinowanie podłóg, iluminacji obiektów. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 58 S t r o n a

60 Tabela 12 Liczba odbiorców i zużycie energii elektrycznej w 2012 r. Liczba odbiorców i zużycia energii elektrycznej Odbiorcy na wysokim napięciu taryfa A Odbiorcy na średnim napięciu taryfa B Odbiorcy na niskim napięciu taryfa C+R Klienci kompleksowi Liczba odbiorców Zużycie energii [MWh] 2012 r. Klienci dystrybucyjni Liczba odbiorców Zużycie energii [MWh] , ,72 1 0, W tym gospod. rolne 0 0 Odbiorcy na niskim napięciu taryfa G , ,61 W tym gospod. domowe i rolne ,60 RAZEM , ,99 A najwięksi odbiorcy energii elektrycznej tacy jak huty, kopalnie, stocznie oraz duże fabryki B duże przedsiębiorstwa przemysłowe, fabryki, szpitale, centra handlowe, hydrofornie, fermy kurze, stacje paliw, bary, obiekty rekreacyjno-rozrywkowe C usługi, małe zakłady produkcyjne G odbiorcy bytowo-komunalni, gospodarstwa rolne R odbiorcy bez układów pomiarowo-rozliczeniowych (liczników). Ma zastosowanie dla zorganizowania tymczasowego miejsca poboru prądu np. plan filmowy, cyklinowanie podłóg, iluminacji obiektów. Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 59 S t r o n a

61 Rysunek 8 Liczba odbiorców energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci kompleksowi Klienci kompleksowi - Odbiorcy na niskim napięciu taryfa G Klienci kompleksowi - Odbiorcy na niskim napięciu taryfa C+R Klienci kompleksowi - Odbiorcy na średnim napięciu taryfa B Klienci kompleksowi - Odbiorcy na wysokim napięciu taryfa A Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Rysunek 9 Liczba odbiorców energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci dystrybucyjni Klienci dystrybucyjni - Odbiorcy na niskim napięciu taryfa C+R+G Klienci dystrybucyjni - Odbiorcy na średnim napięciu taryfa B 0 1 Klienci dystrybucyjni - Odbiorcy na wysokim napięciu taryfa A Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 60 S t r o n a

62 Rysunek 10 Zużycie energii [MWh] energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci kompleksowi Klienci kompleksowi - Odbiorcy na niskim napięciu taryfa G Klienci kompleksowi - Odbiorcy na niskim napięciu taryfa C+R Klienci kompleksowi - Odbiorcy na średnim napięciu taryfa B Klienci kompleksowi - Odbiorcy na wysokim napięciu taryfa A , , , , , Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Rysunek 11 Zużycie energii [MWh] energii elektrycznej w 2012 i 2013 roku dla poszczególnych grup taryfowych - porównanie klienci dystrybucyjni Odbiorcy na średnim napięciu taryfa B , Odbiorcy na niskim napięciu taryfa C+R , ,91 Odbiorcy na wysokim napięciu taryfa A , , Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. W latach na terenie gminy Łaziska Górne TAURON Dystrybucja S.A planuje wykonać i wykonała następujące inwestycje: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 61 S t r o n a

63 Tabela 13 Wykaz inwestycji realizowanych w latach CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘWZIĘCIA (nazwa, zakres, typy urządzeń (linii, stacji), itp.) Gmina Modernizacja ciągu 110 kv Łaziska-Borynia Łaziska Górne r Modernizacje linii 110 kv Kopanina-Reta dostosowanie do temp pracy +80 st. C Łaziska Górne p Przeizolowanie linii 110 kv Łaziska-Ogrodnicza Łaziska Górne r Przebudowa nn w Łaziskach Górnych przy ul. Głowińskiego Wyrskiej, Tuwima. Zasilanie ze stacji Łaziska Górne p r transformatorowej M0278 Przebudowa nn Łaziska Górne ul. Orzeska, Moniuszki, Sobieskiego, Barlickiego, Wąska - zasilanie ze Łaziska Górne p r stacji M0213 i M0243 Przebudowa nn w Łaziskach Dolnych przy ulicach Górniczej, Stromej, Kamiennej, Poprzecznej, Moklerskiej, Piaskowej. Zasilanie ze stacji transformatorowej M0294, Łaziska Górne p r M0295, M0298 Przebudowa nn Łaziska ul. Cieszyńska. Zasilanie ze stacji M260 Łaziska Górne p r Przebudowa nn Łaziska ul. Powstańców, Wyszyńskiego (M0278) Łaziska Górne p r Przebudowa stacji transformatorowej Łaziska Dolne ŁAZISKA DOLNE 2 Łaziska Górne p Przebudowa rozdzielczej nn w Łaziskach Górnych przy ulicach Marchlewskiego, Działkowców, Fornalskiej, Sawickiej, Waryńskiego, Wróblewskiego i Orzeskiej od nr Łaziska Górne p 36 do nr 101. Zasilanie ze stacji transformatorowej M0228 i M0245 Modernizacja napowietrznych n N przy ulicach Św. Jana, Ligonia, Kopalnianej w Łaziskach. Zasilanie ze stacji Łaziska Górne p transformatorowej M292 Wymiana kabla SN-20 kv relacji stacja transformatorowa M0277 słup linii SN nr w Łaziskach przy ulicy Łaziska Górne r Sikorskiego i Wapiennej. Legenda: r etap realizacji inwestycji p etap planowania inwestycji Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Inwestycje finansowane są z środków własnych TAURON Dystrybucja S.A, przy czym ich realizacja jest uzależniona od wyniku finansowego firmy. Należy zaznaczyć także, że TAURON Dystrybucja S.A. realizował w latach na terenie gminy, projekt polegający na wymianie 9 sztuk transformatorów celem ograniczenia strat owych. Na ten cel spółka pozyskała środki Unii Europejskiej w ramach Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 62 S t r o n a

64 Programu. PIORYTET: IX- Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna. Na terenie gminy Łaziska Górne nie znajdują się przedsiębiorstwa wytwarzające energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii, ani zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem, przyłączonych do TAURON Dystrybucja S.A. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 63 S t r o n a

65 6 CELE W OCHRONIE KLIMATU Strategia Europa 2020 wyznacza kierunki rozwoju rozwoju państw Unii Europejskiej do 2020 r. Realizacja jej priorytetów ma prowadzić do wzrostu gospodarczego, opartego na wiedzy i innowacji przy wykorzystaniu zasobów przyjaznych środowisku a także wysokim poziomie zatrudnienia, przy zachowaniu spójności społecznej i terytorialnej. Celem strategii Europa 2020 jest osiągnięcie wzrostu gospodarczego w sposób inteligentny, zrównoważony, a także wykorzystując włączenie społeczne. Z proponowaną drogą rozwoju wiążą się wymierne cele obejmujące zatrudnienie, inwestycje w badania i rozwój, edukację, ubóstwo społeczne oraz pakiet 3x20% w zakresie klimatu i energii. Podstawowe cele w zakresie klimatu i energii sprecyzowane jako pakiet 3x 20% obejmują: ograniczenie emisji dwutlenku węgla o co najmniej 20% w stosunku do 1990 r., do 2020 r. zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii co najmniej 20% w całkowitym zużyciu energii, zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20%. Powyższe działania mają na celu przeciwdziałanie zmianom klimatu poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii. Powyższe działania zapewnią Europie przewagę konkurencyjną oraz pomniejszenie jej zależności od zewnętrznych źródeł zaopatrzenia w surowce i towary podstawowe. Jednym z podstawowych zadań władz Gminy jest konieczność zabezpieczenia zasobów energetycznych wspólnoty samorządowej oraz tworzenie warunków prawidłowego funkcjonowania systemów zaopatrzenia w media. Jest to związane z pełnieniem funkcji organizatora lokalnej polityki energetycznej, prowadzeniem działalności związanej z zaopatrzeniem w energię i odgrywaniem roli odbiorcy paliw i energii w całym obszarze usług komunalnych. Należy pamiętać, iż wzrost konsumpcji energii niesie ze sobą większą emisję Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 64 S t r o n a

66 gazów cieplarnianych, co stanowi wyzwanie dla władz Gminy w zarządzaniu środowiskiem miejskim. W związku z powyższym za realizację celów pakietu oraz Strategii Europa 2020 odpowiadają również jednostki samorządu terytorialnego, a tym samym Gmina, której celem jest zrealizowanie unijnego planu poprzez prowadzenie działań ograniczających emisję gazów cieplarnianych (cele krótko i długoterminowe) na obszarze Gminy o minimum 20% w stosunku do roku bazowego. 6.1 Stan obecny Budynki i źródła ciepła W gminie Łaziska Górne zasób mieszkaniowy stanowi 2698 budynków mieszkalnych, w których jest 8028 mieszkań o łącznej powierzchni m 2 (średnia powierzchnia mieszkania to 69,5 m 2 ). Głównie budynki mieszkalne są niskie, połowa mieszkańców zasiedla budynki jedno- lub dwurodzinne. Prawie 96% mieszkań jest wyposażonych w instalacje c.o., a 69% w gaz owy (dane wg GUS za rok 2013). Zasoby mieszkaniowe gminne (komunalne) to 271 mieszkań o łącznej powierzchni m 2, z czego 153 mieszkania o powierzchni 5212 m 2 to mieszkania socjalne. Gminny zasób mieszkaniowy to budynki stanowiące własność gminy, zasoby spółdzielni mieszkaniowych oraz mieszkania wchodzące w skład wspólnot mieszkaniowych. Okres w jakim budynek został wzniesiony ma ogromny wpływ na energochłonność obiektu. Jak wynika z danych umieszczonych w poniższej tabeli, największe zużycie energii cieplnej charakteryzuje budynki wzniesione w okresie do 1966 roku. Ma to nie tylko wpływ na koszty ogrzewania, ale i stan środowiska (zużycie energii, zmniejszenie zasobów paliw kopalnych, emisja zanieczyszczeń). Termomodernizacja znacznie poprawia ten stan, wymaga ona jednak poniesienia na wstępie pewnych kosztów inwestycyjnych. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 65 S t r o n a

67 Tabela 14 Wskaźnik zużycia energii cieplnej budynków według roku oddania do użytkowania Budynki budowane w latach /Charakterystyka budynków Wskaźnik zużycia energii pierwotnej kwh/m 2 /rok do od 1998 poniżej 200 Rok budowy budynku jednorodzinnego Wskaźnik docelowy ma wynosić dla nowobudowanych kwh/m 2 /rok od 2014 od 2017 od 2021 Rok budowy budynku wielorodzinnego Wskaźnik docelowy ma wynosić dla nowobudowanych kwh/m 2 /rok od od od Charakterystyka budynków Wskaźnik docelowy ma wynosić dla nowobudowanych kwh/m 2 /rok Budynki termomodernizowane 120 Źródło: Opracowanie własne Struktura wiekowa obiektów związana jest z okresami, w których wykorzystywane były różne metody wznoszenia budynków. Zarówno sama konstrukcja, jak i materiały istotnie wpływały na zapotrzebowanie na ciepło budynku. Ilość emitowanych zanieczyszczeń powietrza jest zależna od ilości spalanego paliwa. To z kolei jest uzależnione od ilości ciepła potrzebnego do osiągnięcia wymaganej temperatury w pomieszczeniach. Zapotrzebowanie ciepła ma ścisły związek z temperaturą Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 66 S t r o n a

68 zewnętrzną oraz izolacyjnością ścian zewnętrznych i okien. Im lepiej są zaizolowane ściany i bardziej energooszczędne okna, tym mniejsze są straty ciepła i mniejsza ilość zużywanych paliw oraz generowanych zanieczyszczeń powietrza (Hławiczka i in., 2011). Zapotrzebowanie na ciepło budynków jest ściśle związane z jego wiekiem. Wynika to z zastosowanych technologii budowlanych i materiałów wykorzystywanych do budowy. Jak wynika z Tabela 14 im budynek jest starszy, tym większe są jego potrzeby energetyczne. Zależności pomiędzy zapotrzebowaniem na energię prezentuje wykresy poniżej. Jednocześnie ze względu na fakt, iż w Gminie Łaziska Górne większość budynków zarówno jednorodzinnych i wielorodzinnych jest docieplonych nie istnieje istotna współzależność pomiędzy wiekiem budynków, a jego zużyciem energii. Tabela 15 Orientacyjny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od powierzchni użytkowej do od 1998 Orientacyjny minimalny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od powierzchni użytkowej (kwh/m2rok) Orientacyjny maksymalny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od powierzchni użytkowej (kwh/m2rok) Źródło: Robakiewicz M. Ocena cech energetycznych budynków, Biblioteka Fundacji Poszanowania Energii, 2005 Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 67 S t r o n a

69 Tabela 16 Orientacyjny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od powierzchni użytkowej do od 1998 Orientacyjny minimalny wskaźnik zużycia ciepła w zależności od kubatury użytkowej (kwh/m3rok) Orientacyjny maksymlany wskaźnik zużycia ciepła w zależności od kubatury użytkowej (kwh/m3rok) Źródło: Robakiewicz M. Ocena cech energetycznych budynków, Biblioteka Fundacji Poszanowania Energii, 2005 Poniżej opisano zasoby najważniejszych zarządców nieruchomości działających na terenie gminy Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik w Łaziskach Górnych powstała w 1991r. z mieszkań zakładowych Huty Łaziska. W zasobach Spółdzielni znajduje się 28 budynków. Dodatkowo Spółdzielnia jest właścicielem jednego budynku o funkcji handlowo-usługowej oraz 30 lokali użytkowych. Budynki usytuowane są w centrum miasta na Osiedlu Centrum, przy ulicach Pocztowej, ul. Sobieskiego, ul. Energetyków, ul. Parkowej, ul. Chopina i ul. Dworcowej. Przedmiotem działalności - jest w głównej mierze zarządzanie i administrowanie nieruchomościami, a ponadto bieżące i techniczne utrzymanie zarządzanych nieruchomości i inne zagadnienia bezpośrednio związane z właściwym zarządzaniem nieruchomościami. W 28 budynkach mieszkalnych znajduje się 688 mieszkań. Średnio budynek ma 1259 m 2 powierzchni. Wszystkie z nich zostały wzniesione w latach Średni wiek budynku to 45 lat. Budynki wyposażone są w sieć c.o. i gazową. Lokatorzy stosują. Do przygotowywania ciepłej wody użytkowej stosowane jest również Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 68 S t r o n a

70 lub piecy gazowych, w jednym budynku używane są piece indywidualne (kaflowe, metalowe w pokojach). Wszystkie budynki mają docieplone elewacje, w 11 budynkach nie wykonano ocieplenia dachów/stropodachów. W 9 budynkach wymieniono okna w piwnicach, a w 27 na klatkach schodowych. W 19 budynkach planowana jest termomodernizacja w zakresie wymiany okien. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 69 S t r o n a

71 Tabela 17 Zasoby SM Hutnik Adres Stosowane paliwo do c.o. Stosowane paliwo do c.w.u. Docieplenie Elewacji Rok wykonania Prac (Źródło Finansowania) Planowane prace w 2015r. Docieplenie Stropodachu Lub Dachu Rok Wykonania Prac Wymiana Okien Piwnicznych Rok Wymiany Wymiana Okien Na Klatkach Schodowych Rok wymiany Centrum 1 budynek podłączony do m.s.c 2010r. (środki własne) docieplenie stropodachu r. 2010r. 2007r. Centrum 2 budynek podłączony do m.s.c 2010r. (środki własne) docieplenie stropodachu r. 2010r. 2006r. Centrum 3 budynek podłączony do m.s.c 2011r. (środki własne, współfinansowanie EFRR RPO WSL na lata )* docieplenie stropodachu r. 2011r. 2007r. Centrum 4 budynek podłączony do m.s.c 2011r. (środki własne, współfinansowanie EFRR RPO WSL na lata )* docieplenie stropodachu r. 2011r. 2004r. Centrum 5 budynek podłączony do m.s.c 2011r. (środki własne, współfinansowanie EFRR RPO WSL na lata )* docieplenie stropodachu r. 2011r. 2004r., 2005r. Centrum 6 budynek podłączony do m.s.c 2006r., 2007r. (środki własne, współfinansowanie WFOŚ)** docieplenie stropodachu r. do wymiany 2004r., 2005r. Centrum 7 budynek podłączony do m.s.c 2008r., 2009r. (środki własne) docieplenie stropodachu r. do wymiany 2004r., 2005r. Centrum 8 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 2002r., 2003r., 2005r. (środki własne) docieplenie stropodachu r. do wymiany 2003r. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 70 S t r o n a

72 Centrum 9 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 2000, 2002r., 2004r., 2005r. (środki własne) stropodach niedocieplony do wymiany 2004r. Pocztowa 1 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy nie docieplone docieplenie stropodachu r. planowana wymiana w 2015r. kl. A r. kl. B r. Pocztowa 2 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy nie docieplone docieplenie stropodachu istniejące planowana wymiana w 2015r. 2014r. Sobieskiego 6 piece indywidualne (kaflowe, metalowe w pokojach), w części budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy elew. zach. pozostałe nie docieplone (środki własne) dach nie docieplony do wymiany do wymiany Parkowa 1 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy nie docieplone dach nie docieplony 2013r. 2004r., 2005r. Parkowa 2 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 2004r., 2009r. (środki własne) docieplenie stropodachu r. do wymiany brak okien Parkowa 3 budynek podłączony do m.s.c 2008r. (środki własne) stropodach nie docieplony planowana wymiana w 2015r. brak okien Energetyków 7 budynek podłączony do m.s.c 2000r. (środki własne) docieplenie stropodachu r. do wymiany 2000r. Energetyków 9 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 1995r. (środki własne) stropodach nie docieplony do wymiany 2003r. Energetyków budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 2005r., 2012r., 2013r., częściowo elew. wsch. 2014r. (środki własne) planowane zakończenie docieplenia w 2015r. docieplenie stropodachu r. część w 2012r., 2013r., 2014r. pozostałe planowana wymiana w 2015r. 2005r. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 71 S t r o n a

73 Chopina 4 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 1997r. elew. płd 2013r. (środki własne) dach nie docieplony do wymiany 2005r. Chopina 10 Chopina 12 budynek podłączony do m.s.c budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy piecyk gazowy elew. zach. 2014r. pozostałe nie docieplone (środki własne) 1996r. (środki własne) dach nie docieplony dach nie docieplony część w 2014r. 2007r. do wymiany 2009r. Chopina 14 Dworcowa 26 budynek podłączony do m.s.c budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 2006r. (środki własne, współfinansowanie WFOŚ)** 2000r. (środki własne) 2004r. 2010r. 2010r. 2006r. 2000r. 2000r. Dworcowa 28 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 2004r., 2005r. (środki własne) stropodach nie docieplony 2004r. 2004r. Dworcowa 30 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 1997r. (środki własne) dach nie docieplony planowana wymiana w 2015r. 2002r. Dworcowa 32 budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy 1997r. (środki własne) dach nie docieplony planowana wymiana w 2015r. 2002r. Dworcowa 34 Dworcowa 36 budynek podłączony do m.s.c budynek podłączony do m.s.c piecyk gazowy piecyk gazowy elew zach, wsch.1997r. elew. pn 2006r. (środki własne) 2006r., 2008r., 2009r. (środki własne) 2004r. * EFRR RPO WSL - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata ** WFOŚ Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z SM Hutnik część w 2014r. pozostałe planowana wymiana w 2015r. 2005r., 2006r. 2005r. do wymiany 2004r. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 72 S t r o n a

74 W częściach wspólnych wszystkich budynków mieszkalnych zasobów S.M. "Hutnik" znajdują się lampy energochłonne, wyposażone w źródło światła - w większości zwykłe żarówki o mocy 40W. Lampy na klatkach schodowych wyposażone są w czujniki ruchu Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM W zasobach Spółdzielni na terenie Łazisk Górnych znajduje się 99 budynków mieszkalnych. Poniżej przedstawiono zestawienie ilości budynków zarządzanych i administrowanych przez SM Razem, które są ogrzewane centralnie (w całości lub w części) przez sieć ciepłowniczą (85 budynków). Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 73 S t r o n a

75 Tabela 18 Zasoby SM Razem Adres rok budowy Stosowane paliwo do potrzeb c.o. Sposób wytwarzania ciepła na potrzeby c.o. Stosowane paliwo do potrzeb c.w.u. i sposób przygotowania Wykonane prace termomodernizacyjne Kościuszki okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 90% okien wymienionych u lokatorów Kościuszki Dach po remoncie kapitalnym, 70% okien wymienionych u lokatorów Kościuszki Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Kościuszki okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Kościuszki % okien wymienionych u lokatorów Kościuszki okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Wyrska okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 70% okien wymienionych u lokatorów Wyrska Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 74 S t r o n a

76 schodowych wymienione + 80% okien wymienionych u lokatorów Wyrska okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 60% okien wymienionych u lokatorów Wyrska okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 70% okien wymienionych u lokatorów Pstrowskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana osłonowa zachodnia Pstrowskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna budynku Pstrowskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna budynku Pstrowskiego Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 75 S t r o n a

77 lokatorów, docieplona ściana szczytowa zachodnia budynku Pstrowskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna budynku Pstrowskiego Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów Pstrowskiego % okien wymienionych u lokatorów Pstrowskiego Dach po remoncie kapitalnym w 30%, 50% okien wymienionych u lokatorów Pstrowskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa zachodnia budynku Pstrowskiego % okien wymienionych u lokatorów Pstrowskiego Bojler elektryczny okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 80% okien wymienionych u lokatorów Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 76 S t r o n a

78 Pstrowskiego Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów Wyszyńskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna i południowa budynku Wyszyńskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna i południowa budynku Wyszyńskiego Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Powstańców Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów Powstańców Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa zachodnia budynku Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 77 S t r o n a

79 Powstańców Lasoki Zwałowa Zwałowa Długa Długa Zwycięstwa Zwycięstwa Zwycięstwa piece indywidualne (kaflowe, metalowe w pokojach) Bojler elektryczny Bojler elektryczny Bojler elektryczny Bojler elektryczny Bojler elektryczny Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, 80% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, 60% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 70% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, 70% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, 40% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 70% okien wymienionych u lokatorów 50% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym w 50%, 50% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 78 S t r o n a

80 kapitalnym, 40% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 50% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 50% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 50% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 50% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa wschodnia i osłonowa północna Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 40% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa wschodnia w 70% Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 70% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Zwycięstwa Dach po remoncie kapitalnym, 60% okien wymienionych u lokatorów Staszica Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, 40% okien Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 79 S t r o n a

81 wymienionych u lokatorów Staszica Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, 100% okien wymienionych u lokatorów Staszica Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym w 50%, okna na kl. schodowych wymienione + 60% okien wymienionych u lokatorów Staszica Dach po remoncie kapitalnym, 100% okien wymienionych u lokatorów Świerczewskiego 18a 1982 bd Dach po remoncie kapitalnym, 80% okien wymienionych u lokatorów Świerczewskiego bd Dach po remoncie kapitalnym, 100% okien wymienionych u lokatorów Świerczewskiego bd Dach po remoncie kapitalnym, 80% okien wymienionych u lokatorów Świerczewskiego bd okna na kl. schodowych wymienione W 50% + 90% okien wymienionych u lokatorów Świerczewskiego bd Dach po remoncie kapitalnym, 70% okien wymienionych u lokatorów Świerczewskiego bd Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 80 S t r o n a

82 Świerczewskiego Świerczewskiego Ogrodowa Energetyków Energetyków węgiel Energetyków Energetyków Kąty bd bd Piec gazowy Piec gazowy Piec gazowy Bojler elektryczny Piec gazowy lokatorów okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów 70% okien wymienionych u lokatorów okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 70% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 80% okien wymienionych u lokatorów okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 60% okien wymienionych u lokatorów okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 70% okien wymienionych u lokatorów Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 81 S t r o n a

83 lokatorów, docieplona ściana osłonowa zachodnia Dworcowa Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna budynku Dworcowa Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna budynku Dworcowa Piec gazowy Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa zachodnia budynku Dworcowa Piec gazowy Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna budynku Dworcowa Piec gazowy Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów Dworcowa Piec gazowy 70% okien wymienionych u lokatorów Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 82 S t r o n a

84 Dworcowa Piec gazowy Dach po remoncie kapitalnym w 30%, 50% okien wymienionych u lokatorów Dworcowa Piec gazowy Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa zachodnia budynku Dworcowa 18a % okien wymienionych u lokatorów Dworcowa okna na kl. schodowych wymienione w 50% + 80% okien wymienionych u lokatorów Chopina Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów Chopina Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa północna i południowa budynku Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 83 S t r o n a

85 północna i południowa budynku Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 90% okien wymienionych u lokatorów, docieplona ściana szczytowa zachodnia budynku Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 100% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, 80% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, 60% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 70% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, 70% okien Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 84 S t r o n a

86 wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, 40% okien wymienionych u lokatorów Wyzwolenia Bojler elektryczny Dach po remoncie kapitalnym, okna na kl. schodowych wymienione + 70% okien wymienionych u lokatorów Źródło: Opracowanie na podstawie danych z SM Razem Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 85 S t r o n a

87 Budynki pochodzą z lat , średni wiek budynków to 72 lata. W większości budynków wykonano prace termomodernizacyjne w zakresie docieplenia dachów/stropodachów i wymiany okien. Budynki zlokalizowane na ul. Kościuszki, ul. Wyrskiej, ul. Pstrowskiego, ul. Wyszyńskiego, ul. Powstańców, ul. Lasoki, ul. Zwałowej, ul. Długiej, ul. Zwycięstwa, ul. Staszica, ul.świerczewskiego, ul. Ogrodowej, ul. Energetyków, ul. Kąty, ul. Dworcowej, ul. Chopina, ul. Wyzwolenia, ul. 22 Lipca oraz ul. Sikorskiego, są podłączone do miejskiego systemu ciepłowniczego.s.c. Ponadto do 3 budynków zarządzanych przez SM Razem zlokalizowanych przy ulicy Sikorskiego 1,3,5 ciepło dostarczane jest z kotłowni lokalnych zasilanych paliwem stałym węglem. W budynkach na klatkach schodowych znajdują się żarówki o mocy opraw 60W. Łącznie w 99 budynkach zarządzanych przez Spółdzielnie Mieszkaniową RAZEM znajduje się 1247 lamp żarowych o mocy 60 W Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa GSM zarządza 12 budynkami, o łącznej powierzchni m 2 i średnim wiekiem budynku w wysokości 27 lat. Budynki mają instalację c.o. i podłączone są do gazowej. W 11 budynkach została już wykonana częściowa termomodernizacja. Tabela 19 Zasoby Górniczej SM Lp. ulica adres nr Liczb a lokali Wykonane prace termomodernizacyjne zakres (ściany, dach, okna) 1 Os. Kościuszki ściany szczytowe 2 Os. Kościuszki Os. Kościuszki Os. Kościuszki Os. Kościuszki Okna, 2 ściany szczytowe Okna, 2 ściany szczytowe, stropodach Okna, 2 ściany szczytowe Okna, 2 ściany szczytowe źródła finansow ania środki własne środki własne środki własne środki własne środki własne Planowane prace termomodernizacyjne zakres ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna termin wykonani a Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 86 S t r o n a

88 6 Os. Kościuszki Okna 7 Os. Kościuszki Okna 8 Os. Kościuszki Os. Kościuszki Os. Kościuszki Okna, 2 ściany szczytowe Okna, 2 ściany szczytowe Okna, 2 ściany szczytowe środki własne środki własne środki własne środki własne środki własne ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna ściana frontowa i tylna 11 Dworcowa cały budynek Os. Kościuszki 100 bd bd bd bd bd Źródło: Opracowanie na podstawie danych z Górniczej SM Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska SM zarządza 53 budynkami, o łącznej powierzchni m 2 i średnim wiekiem budynku w wysokości 61 lat. Budynki mają instalację c.o. i podłączone są do gazowej (40 z nich), wszystkie budynki są podłączone do. We wszystkich budynkach została już wykonana przynajmniej częściowa termomodernizacja. Tabela 20 Zasoby SM Łaziska Adres Wykonane prace termomodernizacyjne Planowane prace termomodernizacyjne L p. dzielnica ulica nr zakres (ściany, dach, okna) zakres termin wykona nia 3 Łaziska Górne Mickiewicza 1 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 2 Łaziska Górne Mickiewicza 2 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 3 Łaziska Górne Mickiewicza 2A okna wymienione na PCV nie - 4 Łaziska Górne Mickiewicza 3 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 5 Łaziska Górne Mickiewicza 4 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 6 Łaziska Górne Mickiewicza 5 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 7 Łaziska Górne Mickiewicza 6 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 8 Łaziska Górne Mickiewicza 7 budynek docieplony, okna wymienione na PCV nie - nie - nie - nie - nie - Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 87 S t r o n a

89 9 Łaziska Górne Mickiewicza 8 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 10 Łaziska Górne Mickiewicza 10 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 11 Łaziska Górne Mickiewicza 12 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 12 Łaziska Górne Ogrodowa 36 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 13 Łaziska Górne Ogrodowa 38 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 14 Łaziska Górne Ogrodowa 40 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 15 Łaziska Górne Ogrodowa 42 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 16 Łaziska Górne Ogrodowa 42A budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 17 Łaziska Górne Ogrodowa 44 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 18 Łaziska Górne Ogrodowa 45 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 19 Łaziska Górne Prusa 1 ściany częściowo docieplone, dokończenie 2016 okna wymienione na PCV docieplenia 20 Łaziska Górne Prusa 2 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV 21 Łaziska Górne Dworcowa 49 okna wymienione na PCV nie - 22 Łaziska Górne Dworcowa 51 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 23 Łaziska Górne Dworcowa 53 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 24 Łaziska Górne Dworcowa 55 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 25 Łaziska Górne Dworcowa 57 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 26 Łaziska Górne Dworcowa 59 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 27 Łaziska Górne Sobieskiego 1 ściany częściowo docieplone, okna wymienione na PCV 28 Łaziska Górne Sobieskiego 3 ściany częściowo docieplone, okna wymienione na PCV 29 Łaziska Górne Sobieskiego 5 ściany częściowo docieplone, okna wymienione na PCV 30 Łaziska Górne Sobieskiego 7 ściany częściowo docieplone, okna wymienione na PCV 31 Łaziska Górne Sobieskiego 9 ściany częściowo docieplone, okna wymienione na PCV 32 Łaziska Górne Spokojna 2 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 33 Łaziska Górne Energetyków 1 budynek docieplony, okna wymienione na PCV 34 Łaziska Górne Energetyków 3 budynek docieplony, okna wymienione na PCV wymiana 2025 acekolu wymiana 2026 acekolu wymiana 2027 acekolu wymiana 2028 acekolu wymiana 2029 acekolu kontynuacja do 2022 docieplenia kontynuacja do 2023 docieplenia kontynuacja do 2024 docieplenia kontynuacja do 2025 docieplenia kontynuacja do 2026 docieplenia nie - nie - nie - Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 88 S t r o n a

90 35 Łaziska Średnie 36 Łaziska Średnie 37 Łaziska Średnie 38 Łaziska Średnie 39 Łaziska Średnie 40 Łaziska Średnie 41 Łaziska Średnie 42 Łaziska Średnie 43 Łaziska Średnie 44 Łaziska Średnie 45 Łaziska Średnie 46 Łaziska Średnie 47 Łaziska Średnie 48 Łaziska Średnie 49 Łaziska Średnie 50 Łaziska Średnie 51 Łaziska Średnie 52 Łaziska Średnie 53 Łaziska Średnie Głowińskiego 14 budynek docieplony, okna wymienione na PCV nie - Głowińskiego 16 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV Głowińskiego 18 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV Głowińskiego 20 okna wymienione na PCV nie - Głowińskiego 22 okna wymienione na PCV nie - Głowińskiego 24 okna wymienione na PCV nie - Głowińskiego 26 okna wymienione na PCV nie - Wyrska 3 okna wymienione na PCV nie - Staszica 3 okna wymienione na PCV nie - Staszica 5 budynek docieplony, okna wymienione na PCV nie - Staszica 7 okna wymienione na PCV docieplenie do 2022 budynku Staszica 8 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV Staszica 9 okna wymienione na PCV docieplenie do 2022 budynku Staszica 11 okna wymienione na PCV docieplenie do 2022 budynku Staszica 13 okna wymienione na PCV docieplenie do 2022 budynku Staszica 15 okna wymienione na PCV docieplenie do 2022 budynku Staszica 17 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV Staszica 19 budynek docieplony, okna nie - wymienione na PCV Pstrowskiego 6 ściany częściowo docieplone, dokończenie do 2022 okna wymienione na PCV docieplenia Źródło: Opracowanie na podstawie danych z SM Łaziska Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Zarząd Zakładu Inżynierii Miejskiej na terenie Łazisk Górnych zarządza 26 budynkami. Są to budynki znajdujące się na ulicach: Chopina, Dworcowej, Orzeskiej, Świerczewskiego, Szarotki, Wyzwolenia, Zwałowej, Ogrodowej, Kolejowej, Wyrskiej, 22 Lipca, Wyzwolenia, Cieszyńskiej, Moniuszki, Wyszyńskiego oraz Staszica. Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych realizuje zadania w zakresie zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi, zarządzania cmentarzem komunalnym, działalnością Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 89 S t r o n a

91 pomocniczą na rzecz administracji publicznej oraz prowadzeniem usług związanych z oczyszczaniem miasta. Budynki administrowane prze Zakład Inżynierii Miejskiej ogrzewane są centralnie przez sieć ciepłowniczą (65%) lub przez własne piece/kotły indywidualne-gazowe (1 budynek) lub węglowe (8 budynków). Do przygotowywania ciepłej wody oprócz ciepła z stosowane są też piece gazowe i bojlery elektryczne. Termomodernizację częściowo lub w pełni - w zakresie docieplenie ścian, wymiany okien i drzwi wykonano w 25 budynkach. Planuje się też wykonać kolejne prace termomodernizacyjne w 10 budynkach. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 90 S t r o n a

92 Tabela 21 Zasoby Zakładu Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Lp. dzielnica ulica nr 1 Łaziska Górne 2 Łaziska Górne 3 Łaziska Górne 4 Łaziska Górne 5 Łaziska Górne 6 Łaziska Górne 7 Łaziska Górne 8 Łaziska Górne 9 Łaziska Górne 10 Łaziska Górne 11 Łaziska Górne 12 Łaziska Górne 13 Łaziska Górne Dane ogólne rok budow y pow. budynku liczba kondyg nacji Liczba lokali Stosowane paliwo/energi a na potrzeby c.o. Chopina , miejski system ciepłowniczy Chopina , miejski system ciepłowniczy Dworcowa 47 a , miejski system ciepłowniczy, gaz ziemny Dworcowa , miejski system ciepłowniczy Orzeska 6 i , miejski system ciepłowniczy, gaz ziemny Świerczewskiego 1b , miejski system ciepłowniczy Świerczewskiego 1c , miejski system ciepłowniczy Szarotki , miejski system ciepłowniczy Szarotki , miejski system ciepłowniczy Szarotki , miejski system ciepłowniczy Chopina , miejski system ciepłowniczy Chopina , miejski system ciepłowniczy Wyzwolenia , miejski system ciepłowniczy Wykonane prace termomode rnizacyjne ścian. szczyt.,okna okna częściowo okna ścian. szczyt.okna okna częściowo okna częściowo okna ścian.szczyt.,okna ścian.szczyt.,okna ścian.szczyt.,okna okna ściany, dach,okna ściany,okna Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 91 S t r o n a

93 Lp. dzielnica ulica nr 14 Łaziska Górne 15 Łaziska Górne 16 Łaziska Górne 17 Łaziska Górne 18 Łaziska Górne 19 Łaziska Górne 20 Łaziska Górne 21 Łaziska Górne 22 Łaziska Górne 23 Łaziska Górne 24 Łaziska Górne 25 Łaziska Górne 26 Łaziska Górne Dane ogólne rok budow y pow. budynku liczba kondyg nacji Liczba lokali Stosowane paliwo/energi a na potrzeby c.o. Wykonane prace termomode rnizacyjne Zwałowa , miejski system ciepłowniczy okna Ogrodowa , gaz ziemny ściany, dach,okna Kolejowa , gaz ziemny oraz indywidualne piece w mieszkaniach Wyrska , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach 22 lipca , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Wyzwolenia , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Wyzwolenia , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Cieszyńska , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Moniuszki , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Dworcowa , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Wyszyńskiego , miejski system ciepłowniczy Staszica 4a , miejski system ciepłowniczy Orzeska , indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Źródło Opracowanie na podstawie danych z Zakładu Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych częściowo okna częściowo okna okna okna okna częściowo okna częściowo okna okna ściany, dach,okna ściany Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 92 S t r o n a

94 Zasoby spółdzielni mieszkaniowych Na terenie Gminy Łaziska Górne zlokalizowane jest 5 pięć spółdzielni mieszkaniowych posiadających zasoby mieszkaniowe. Należą do nich: 1. Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik, 2. Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM, 3. Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa, 4. Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska, 5. Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych. Tabela 22 Podsumowanie danych zebranych ze Spółdzielni z terenu Gminy Łaziska Górne Liczba budynków Liczba mieszkań Łączna powierzch nia użytkowa budynków Lokale użytkowe Lokale usługowe Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik , Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM , Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa ,7 0 1 Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska , Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych , RAZEM , Źródło Opracowanie na podstawie danych z spółdzielni działających na terenie Gminy Łaziska Górne Największy zasób pod kątem ilościowym i wielkościowym posiada Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM. Łączna liczba budynków należących do tej spółdzielni wynosi 99 o łącznej powierzchni ,40 m kw. Stanowi to około 45% wszystkich lokali zarządzanych przez spółdzielnie na terenie Gminy, a także około 36% łącznej powierzchni. Udział procentowy poszczególnych spółdzielni w liczbie budynków, liczbie lokali i powierzchni prezentują wykresy poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 93 S t r o n a

95 Rysunek 12 Udział spółdzielni w liczbie budynków zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy 12% 13% SM Hutnik SM RAZEM 24% 6% 45% Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Źródło Opracowanie na podstawie danych z spółdzielni działających na terenie Gminy Łaziska Górne Rysunek 13 Udział spółdzielni w liczbie mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy 9% 15% SM Hutnik SM RAZEM 31% 9% 36% Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Źródło Opracowanie na podstawie danych z spółdzielni działających na terenie Gminy Łaziska Górne Rysunek 14 Udział spółdzielni w powierzchni użytkowej mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy 8% 15% SM Hutnik SM RAZEM 31% 10% 36% Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Źródło Opracowanie na podstawie danych z spółdzielni działających na terenie Gminy Łaziska Górne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 94 S t r o n a

96 Pozostałe wskaźniki charakteryzujące zasoby ww. spółdzielni przedstawia tabela poniżej. Tabela 23 Podsumowanie danych zebranych ze Spółdzielni z terenu Gminy Łaziska Górne wskaźniki Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Średnia powierzchn i użytkowa lokalu [m kw.] Budynki podłączone do m.s.c Średni wiek budynku w zasobach spółdzielni Łączne zużycie energii [MWh] Średnie zużycie na 1lokal Budynki, w których planowana jest termomode rnizacja ,00 38, ,51 39, ,70 29, ,80 33, ,61 30,11 10 Źródło Opracowanie na podstawie danych z spółdzielni działających na terenie Gminy Łaziska Górne Największe zużycie energii charakteryzuje Spółdzielnię Mieszkaniową RAZEM. Szczegółowy podział zużycia energii prezentuje wykres poniżej. Rysunek 15 Udział spółdzielni w zużyciu energii mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie na terenie gminy 7% 16% SM Hutnik SM RAZEM 29% 8% 40% Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska Zakład Inżynierii Miejskiej w Łaziskach Górnych Źródło Opracowanie na podstawie danych z spółdzielni działających na terenie Gminy Łaziska Górne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 95 S t r o n a

97 Jak wynika z wyżej wymienionych informacji największe zużycie paliwa charakteryzuje Spółdzielnię Mieszkaniową RAZEM, wynika to z wielkości jej zasobu mieszkaniowego. Jednocześnie w przeliczeniu na jeden lokal, również zużycie w tej spółdzielni jest największe Budynki użyteczności publicznej Z informacji pozyskanych od Urzędu Miejskiego oraz jednostek publicznych z terenu gminy wynika, że sposób ogrzewania budynków jest następujący: węgiel - 4 budynki, gaz ziemny - 5 budynków, energią elektryczną - 1 budynek, pozostałe, czyli większość - 60%. Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 96 S t r o n a

98 Tabela 24 Charakterystyka techniczna budynków użyteczności publicznej Lp Obiekt Szkoła Podstawowa nr 1 im Ks.Prałata Konrada Szwedy Szkoła Podstawowa nr 2 Gimnazjum nr 2 Szkoła Podstawowa Nr.5 Im. Powstańców Śląskich Szkoła Podstawowa nr 6 im. Jana Pawła II Przedszkole nr 2, Żłobek Miejski Przedszkole nr 3 im. "Przyjaciół Przyrody" Przedszkole nr 4 im. Krainy Uśmiechu Przedszkole nr 5 im. Przyjaciół Bohaterów Bajek Przedszkole nr 6 im. Pod Topolą Ulica N r Dworcowa 4 Cieszyńska 1 2 Szkolna 4 Wyrska 4 Miodowa 1 1 Zielona 9 Mokierska 4 Chopina 1 Wyszyńskiego 2 7 Miejscowoś ć Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Dzielnic a Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Dolne Łaziska Średnie Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Dolne Łaziska Górne Łaziska Średnie Rodzaj źródła ciepła sieć ciepłownicz a piecyk gazowy na cwu kocioł węglowy własny kocioł węglowy własny sieć ciepłownicz a indywidualn e źródła ciepła (gaz ziemny) indywidualn e źródła ciepła (gaz ziemny) kocioł węglowy własny sieć ciepłownicz a indywidualn e źródła ciepła (gaz ziemny) Rodzaj paliwa ciepło owe gaz ziemny węgiel węgiel ciepło owe gaz ziemny gaz ziemny węgiel ciepło owe gaz ziemny Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 97 S t r o n a

99 Przedszkole nr 7 Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika Gimnazjum nr 3 im. Przyjaciół Ziemi Powiatowa Miejska Biblioteka Publiczna Ochotnicza Straż Pożarna Ośrodek Rekreacyjno- Sportowy "Żabka" Miejski Ośrodek Sportu I Rekreacji w Łaziskach Górnych Hala widowiskow o-sportowa Miejski Ośrodek Sportu I Rekreacji w Łaziskach Górnych Zaplecze socjalne Stadion Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Łaziskach Górnych Dworcowa Ogrodowa Powstańców 6 Świerczewskiego 1 Szkolna 6 Sportowa 1 Ogrodowa 5 0 Sportowa 3 Staszica 3 1 b Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Średnie Łaziska Górne Łaziska Dolne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Średnie sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a indywidualn e źródła ciepła sieć ciepłownicz a indywidualn e źródła ciepła sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a ciepło owe ciepło owe ciepło owe ciepło owe energia elektryczn a ciepło owe ciepło owe ciepło owe ciepło owe Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 98 S t r o n a

100 Hala sportowa Miejski Dom Kultury Miejski Dom Kultury Miejski Dom Kultury Komisariat Policji Centrum Zdrowia w Mikołowie Zakład Pielęgnacyjn o- Opiekuńczy w Łaziskach Bibloteka,, Centrum Społecznego Rozwoju Świerczewskiego 2 Pstrowskiego 1 7 Szkolna 6 Dworcowa 3 Staszica 4 Wyszyńskiego 8 Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Średnie Łaziska Dolne Łaziska Górne Łaziska Średnie Łaziska Średnie sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a indywidualn e źródła ciepła sieć ciepłownicz a siec ciepłownicz a siec ciepłownicz a ciepło owe ciepło owe energia elektryczn a ciepło owe ciepło owe ciepło owe 25 Plac Ratuszowy 1 26 Urząd Miejski Świerczewskiego 1 27 Energetyków 5 Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne Łaziska Górne sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a sieć ciepłownicz a ciepło owe ciepło owe ciepło owe Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 99 S t r o n a

101 6.1.3 Transport Większość dróg w gminie to drogi gminne o długości 63,3 km. Przez gminę przebiega droga krajowa nr 81 (DK 81) relacji Katowice-Wisła. Według pomiaru ruchu z roku 2010 średni dobowy ruch pojazdów silnikowych (SDR) na odcinku drogi krajowej nr 81 przebiegającym przez gminę Łaziska Górne wynosił poj./dobę. Jednocześnie ze względu na brak wpływu Gminy na obniżenie emisji związanej z tym szlakiem transportowym, nie będzie ona wliczana do efektu końcowego gminy. Transport prywatny Na terenie gminy transport odbywa się głównie samochodami prywatnymi mieszkańców. Większość mieszkańców deklaruje wykorzystywanie do poruszania się samochody prywatne. Łączna liczba pojazdów na terenie Gminy Łaziska Górne szacowana jest w wysokości: , w tym pojazdy stanowią samochody osobowe, a 536 motocykle. Szczegółowe dane przedstawia tabela poniżej. Tabela 25 Liczba samochodów prywatnych na terenie gminy samochody osobowe motocykle Pojazdy samochodowe na 1000 ludności Liczba ludności w tys. 567,0 22, ,9 22, Liczba pojazdów Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego, Bank Danych Lokalnych i Danych Urzędu Miasta w Łaziskach Górnych W celu oszacowania wielkości emisji z transportu prywatnego przyjęto ww. ilości samochodów, średni roczny przebieg samochodu w wysokości 3200 km oraz założenia, że 8% dystansu pokonywana jest przy użyciu paliwa w postaci LPG, 40% - benzyny, a 52% - oleju napędowego. Jednocześnie przyjęto, że średnie spalanie na 100 km samochodów napędzanych LPG wynosi 11 l, w przypadku benzyny 8 l, a oleju napędowego 6 l. Na podstawie ww. założeń wynika, że wartość emisji z transportu prywatnego wynosi łącznie Mg CO 2, a wartość emisji końcowej MWh. Transport publiczny Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 100 S t r o n a

102 W gminie transport publiczny realizowany jest przez Miejski Zarząd Komunikacji w Tychach. MZK ma zapewnione 103 pojazdy do obsługi terenu Łazisk Górnych i innych gmin, których rok produkcji zależy od konkretnego pojazdu, a te są z lat Autobusy posiadają normy emisji spalin od EURO 2 do EURO 6, w tym EEV. Na terenie gminy jest zaplanowane wykonanie 2200,5 km w dzień roboczy, 926,5 km w soboty i 887,2 km w niedziele. Co daje łącznie około ,4 km rocznie. Szczegółowe dane na temat autobusów prezentuje tabela poniżej. Tabela 26 Tabor MZK Tychy wraz z wskaźnikami Liczba pojazdów Rodzaj paliwa Średnie spalanie Średnia przejazdów przez 1 autobus w ciągu roku Wartość zużytego paliwa w ciągu roku 34 LPG km 69 olej napędowy km Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MZK w Tychach Na podstawie ww. założeń wynika, że wartość emisji z transportu wynosi łącznie 705 Mg CO 2, a wartość emisji końcowej MWh Oświetlenie uliczne Na terenie gminy zlokalizowanych jest 2454 punktów oświetleniowych. Jednocześnie na chwilę obecną zinwentaryzowanych jest 2415 sztuk, dlatego stanowią one podstawę do niżej wymienionych obliczeń. W okresie do roku na terenie gminy eksploatowała je firma TAURON Dystrybucja S.A. Obecnie oświetlenie stanowi w pełni własność Gminy Łaziska Górne. Największa liczba punktów świetlnych na terenie Gminy charakteryzuję się mocą w wysokości 48 MW, następnie 50 i 70. Szczegółowe zestawienie przedstawia tabela i wykres poniżej. Tabela 27 Moc opraw świetlnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne Moc oprawy Liczba sztuk Źródło: Urząd Miasta Łaziska Górne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 101 S t r o n a

103 Rysunek 16 Moc opraw świetlnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne 1% 0% 2% 1% % 17% 9% 21% 48% Źródło: Urząd Miasta Łaziska Górne Na terenie gminy zlokalizowanych jest 122 punktów świetlnych LED, jednak najwięcej punktów świetlnych stanowią lampy sodowe SGS 102. Szczegółowe zestawienie punktów świetlnych według rodzajów na terenie Gminy Łaziska Górne prezentuje tabela poniżej. Tabela 28 Typy opraw świetlnych zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne Nazwa oprawy Liczba sztuk opraw zlokalizowanych na terenie Gminy Łaziska Górne Udział % w ogólnej liczbie lamp SGS ,42% OUSd ,30% SGS ,17% SGS ,30% LED 114 4,65% OPC 93 3,79% OUS 81 3,30% SGS + OPC 72 2,93% OCP 68 2,77% Pozostałe ,37% Źródło: Urząd Miasta Łaziska Górne Na podstawie ww. danych określono, że zużycie energii elektrycznej w ciągu roku przez punkty świetlne zlokalizowane na terenie gminy wynosi rocznie 2100 MWh, co daje emisję CO 2 na poziomie 1705 GJ na rok. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 102 S t r o n a

104 6.1.5 Działalność gospodarcza Na terenie Gminy Łaziska Górne działało w 2013 roku łącznie 1553 podmiotów gospodarczych, z czego większość, tj. 75,08% działała w sferze usług i handlu. 24,15% działało w dziedzinie przemysłu i budownictwa, a 0,77% rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa. Na terenie Gminy znajduje się 20 podmiotów uiszczających opłaty za środowisko w zakresie emisji gazów i pyłów do powietrza. Największym emitorem na terenie Gminy Łaziska Górne jest Huta "ŁAZISKA" S.A., jednak ze względu na jego charakter nie jest ujmowany w wyliczeniach emisji na terenie gminy zgodnie z metodologią SEAP. 1 Na podstawie ww. danych określono, że zużycie energii w ciągu roku przez sektor przedsiębiorstw (z pominięciem działalności Huty Łaziska ) zlokalizowane na terenie gminy wynosi rocznie MWh, co daje emisję CO2 na poziomie GJ na rok Gospodarka odpadami Na terenie Gminy Łaziska Górne znajduje się składowisko odpadów innych niż niebezpieczne, zlokalizowane przy ul. Łazy. Składowisko zarządzane jest przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Łaziskach Górnych. Deponowanie odpadów na składowiskach wiąże się z takimi wieloma problemami środowiskowymi, do których należy m.in. emisja gazów cieplarnianych. W związku z powyższym niezbędne jest uwzględnienie emisji CO 2 wynikającej z gospodarki odpadami na terenie gminy. W celu wyliczenia danych o emisji dwutlenku węgla wzięto pod uwagę wskaźniki na temat emisji gazów przedstawione w tabeli poniżej. 1 Nie zostało ujęte amówione przez Przemysł w firmie P.E. MEGAWAT Sp. z o.o. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 103 S t r o n a

105 Tabela 29 Wskaźniki na temat emisji gazów z punktów pomiarowych Studnia odgazowująca punkt Studnia odgazowująca punkt Data pomiaru kontrolny S 02 kontrolny S 01 Emisja CH 4 Emisja CO 2 Emisja CH 4 Emisja CO 2 [g/h] [g/h] [g/h] [g/h] 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień , październik listopad grudzień Średnia przyjęta do wyliczeń Źródło: PGKiM Sp. z O.O. Łaziska Górne Na podstawie ww. danych określono, że gospodarka odpadami na terenie Gminy Łaziska Górne daje łączną emisję CO 2 na poziomie 464 GJ na rok. 6.2 Identyfikacja obszarów problemowych Głównym celem niniejszego opracowania jest dotrzymanie celów unijnej polityki klimatyczno-energetycznej poprzez zmniejszenie emisji CO 2 na terenie Gminy o co najmniej 20% do 2020 r. Jednym z pierwszych kroków wypełnienia zobowiązania jest określenie zużycia energii na terenie gminy oraz inwentaryzacja emisji CO 2, stanowiąca punkt wyjścia do określenia planu działań. Baza inwentaryzacji emisji CO 2 pozwala na określenie ilości dwutlenku węgla, emitowanego z obszaru gminy w danym roku, co wpływa na możliwości zidentyfikowania głównych źródeł emisji oraz potencjału ich redukcji w poszczególnych sektorach. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 104 S t r o n a

106 W oparciu o powyższe założenia na terenie Gminy została przeprowadzona inwentaryzacja, w celu określenia zużycia energii finalnej oraz emisji CO 2 w 2013 r. (rok bazowy). Do najważniejszych obszarów problemowych zaliczane są: Emisja produkowana przez Spółdzielnię Mieszkaniową RAZEM obejmuje ona największe zużycie energii na terenie gminy, a także w swoim władaniu posiada największy zasób mieszkaniowy. Ponadto zgodnie z przedstawionymi danymi posiada również największy odsetek lokali do termomodernizacji, Nierównomierne zużycie energii w różnych dzielnicach miasta. Szczegółowe dane prezentują wykresy i tabela poniżej. Rysunek 17 Udział poszczególnych dzielnic Gminy w końcowym zużyciu energii i wartości emisji CO 2 Udział % w końcowym Udział % w wartości emisji Dzielnica zużyciu energii CO 2 ŁAZISKA DOLNE 7,66% 7,82% ŁAZISKA GÓRNE 85,79% 85,35% ŁAZISKA ŚREDNIE 3,67% 3,92% BRADA 2,85% 2,86% KOPANINA 0,03% 0,05% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 18 Udział poszczególnych dzielnic Gminy w końcowym zużyciu energii 3,67% 2,85% 0,03% 7,66% Łaziska Dolne Łaziska Górne Łaziska Średnie Brda Kopanina 85,79% Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 105 S t r o n a

107 Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 19 Udział poszczególnych dzielnic Gminy w wartości emisji CO 2 3,92% 2,86% 0,05% 7,82% Łaziska Dolne Łaziska Górne Łaziska Średnie Brda Kopanina 85,35% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji 6.3 Aspekty organizacyjne i finansowe Struktura organizacyjna Realizacja założeń Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne podlega Burmistrzowi Miasta. Zadania wskazanie w Planie oraz wpisane do Wieloletniego Planu Inwestycyjnego podlegają poszczególnym jednostkom, podległym gminy. Za koordynację i monitoring działań określonych w Planie jest odpowiedzialny zespół ds. gospodarki niskoemisyjnej. Bieżący nadzór realizacji Planu podlega osobie koordynującej. Dodatkowo plan przewiduje inwestycje inne niż inwestycje podmiotów zależnych od samorządu, w tym m.in. spółdzielni, które realizowane będą niezależnie od Gminy Łaziska Górne. Jednocześnie niezbędne będzie zbieranie informacji na temat inwestycji zmniejszających emisję wśród wszystkich podmiotów zlokalizowanych na terenie Gminy. Rola koordynatora opiera się na dopilnowaniu wypełnienia celów i kierunków wyznaczonych w Planie poprzez: uwzględnienie ich w zapisach prawa lokalnego, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 106 S t r o n a

108 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu uwzględnianie ich w zapisach dokumentów strategicznych i planistycznych, uwzględnianie ich w zapisach wewnętrznych regulaminów i instrukcji władz Gminy. Ponadto rolą koordynatora będzie zbieranie wszystkich informacji na temat działań zapisanych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne i zbieranie ich w jednej wspólnej bazie. W ramach struktury organizacyjnej planowane jest przeszkolenie dodatkowych osób w zakresie związanym z wykonaniem i aktualizowaniem Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne. Następnie stworzenie w Urzędzie Miasta komórki doradczej, której celem powinno być wsparcie jednostek Urzędu Miejskiego, odpowiedzialnych za realizację zadań wskazanych w Planie Zasoby ludzkie W celu realizacji polityki gospodarki niskoemisyjnej zakłada się m.in. wykorzystanie personelu pracującego w Urzędzie Miejskim, ale i osób spoza Urzędu, tj. doradców zewnętrznych, firm konsultingowych i innych jednostek. Osobą koordynującą Plan jest osoba oddelegowana do realizacji ww. zadań przez Burmistrza Miasta Łaziska Górne. W sytuacji, gdy w Urzędzie Miejskim pracownicy mają dużą i zakładającą się liczbę obowiązków, wskazane jest, aby zaangażowane były do realizacji ww. zadań konsultanci zewnętrzni Budżet i źródła finansowania inwestycji Inwestycje, ujęte w Planie będą finansowane ze środków własnych Gminy oraz ze środków zewnętrznych. Środki pochodzące na realizację zadań powinny być ujęte w Wieloletniej Prognozie Finansowej oraz budżecie Gminy. Dodatkowe środki zostaną pozyskane z zewnętrznych instytucji w formie bezzwrotnych dotacji lub pożyczek na preferencyjnych warunkach w ramach dostępnych środków krajowych i unijnych. Z uwagi na brak możliwości zaplanowania wydatków w budżecie do 2020 r., szczegółowe kwoty ujęte w Planie będą przewidziane na realizację zadań krótkoterminowych. W przypadku zadań długoterminowych zostanie oszacowane zapotrzebowanie na środki Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 107 S t r o n a

109 finansowe na podstawie dostępnych danych. W związku z powyższym w ramach corocznego planowania budżetu Gminy, wszystkie jednostki odpowiedzialne za realizację wskazanych w Planie zadań są zobowiązane do zabezpieczenia środków w danym roku na wskazany cel. Zadania, na które nie uda się zabezpieczyć finansów ze środków własnych powinny być rozpatrywane pod kątem realizacji z dostępnych środków zewnętrznych. W chwili obecnej rozpoczął się okres programowania finansowego a tym samym dostęp do nowych funduszy zewnętrznych. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 108 S t r o n a

110 7 FINANSOWANIE INWESTYCJI UJĘTYCH W PLANIE Szereg obiektywnych czynników zewnętrznych pozwala stwierdzić, że pełna realizacja Planu będzie trudna bez wsparcia finansowego planowanych zadań inwestycyjnych. Co prawda Gmina nie może narzucić mieszkańcom obowiązku wymiany źródeł ogrzewania, może ich jednak do tego zachęcać. Pozwalają na to znowelizowane przepisy (m.in. ustawa prawo ochrony środowiska), które umożliwiają, by takie przedsięwzięcia, jak wymiana i modernizacja kotłów, były dofinansowane ze środków własnych gmin, ale i przy udziale środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 7.1 Środki krajowe Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Programy, finansowane przez WFOŚiGW w Katowicach, są skierowane do samorządów terytorialnych w celu umożliwienia realizacji zadań mających na celu poprawę stanu powietrza atmosferycznego oraz promowania odnawialnych źródeł energii. Zadania te są realizowane z korzyścią dla pojedynczego mieszkańca, jak i dla całej gminy/miasta oraz terenu województwa. Niniejsze opracowanie stanowić może jeden z załączników do wniosku do WFOŚiGW w Katowicach o ubieganie się o dofinansowanie prac termomodernizacyjnych dla zakresu wynikającego z Planu. Samorząd może starać się w ten sposób o dofinansowanie również dla swoich mieszkańców. Dodatkowo o środki na termomodernizację starać się mogą również przedsiębiorstwa działające na terenie gminy (modernizacja źródeł ciepła, termoizolacje, wentylacja mechaniczna, OZE). WFOŚiGW oferuje w tym przypadku preferencyjne umarzalne pożyczki i kredyty. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 109 S t r o n a

111 7.1.2 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Jako priorytetowe traktuje się w szczególności te przedsięwzięcia, których realizacja wynika z konieczności wypełnienia zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej. Zgodnie z Listą priorytetowych programów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, planowanych do finansowania w roku 2015 Fundusz dofinansowuje następujące zadania: 3. Ochrona atmosfery 3.1. Poprawa jakości powietrza 3.2. Poprawa efektywności energetycznej 3.3. Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii 3.4. System zielonych inwestycji (GIS Green Investment Scheme) Bank Gospodarstwa Krajowego O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy: budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania, budynków użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadań publicznych, lokalnej, lokalnego źródła ciepła. Premia nie przysługuje jednostkom budżetowym i zakładom budżetowym. Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych, których celem jest: zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadań publicznych, zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków - w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 110 S t r o n a

112 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych ach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii. Warunkiem otrzymania premii termomodernizacyjnej jest:. przedstawienie audytu energetycznego, zaplanowaniem inwestycji, która spełnia jeden z celów wymienionych wyżej, warunkiem kwalifikacji przedsięwzięcia jest przedstawienie audytu energetycznego i jego pozytywna weryfikacja przez BGK złożenie wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej wraz z audytem energetycznym oprawionym w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie. Od dnia 19 marca 2009 r. wartość przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotność przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego Bank Ochrony Środowiska Dla beneficjentów indywidualnych BOŚ oferuje kredyty z dopłatą z WFOŚiGW, NFOŚiGW, kredyty na urządzenia i wyroby służące ochronie środowiska, kredyty termomodernizacyjne i remontowe, kredyty na zaopatrzenie wsi w wodę. 7.2 Środki europejskie nowa perspektywa finansowa Obecnie skończyło się już wydatkowanie środków przeznaczonych z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata oraz Programu Infrastruktura i Środowisko na lata Wszystkie konkursy zostały już zakończone. Zainteresowanym uzyskaniem dotacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 111 S t r o n a

113 na zadania sprzyjające ochronie powietrza pozostaje oczekiwać na kolejny rozdział środków na okres od 2014 do 2020 roku. Na chwilę obecną trwa zatwierdzanie i przyjmowane dokumentów szczegółowych związanych z środkami pochodzącymi z okresu programowania na lata Przyjęte zostały już dokumentu programowe przez Komisję Europejską, jednak nadal trwa opracowywanie oraz przyjmowanie dokumentów szczegółowych dla poszczególnych programów operacyjnych, w tym uszczegółowień i rozporządzeń Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Programy regionalne będą dwufunduszowe, tj. finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. To nowość w porównaniu z perspektywą Przydział środków dla województwa śląskiego wynosi euro. Gmina w ramach Programu będzie miała możliwość skorzystania z osi priorytetowych (są to działania zawarte w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata ). Działania realizowane w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej są zgodne z zakresem IV Osi Priorytetowe Programu, a w szczególności z priorytetami inwestycyjnymi, do których należą: Priorytet inwestycyjny 4a wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, Priorytet inwestycyjny 4b promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach, Priorytet inwestycyjny 4c wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energiąi wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym, Priorytet inwestycyjny 4e promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 112 S t r o n a

114 zrównoważonej multimodalnej mobilności i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu, Priorytet inwestycyjny 4g promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata Program Infrastruktura i Środowisko to krajowy program wspierający gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska, przeciwdziałanie i adaptację do zmian klimatu, transport i bezpieczeństwo energetyczne. Na potrzeby realizacji zadań założonych w Programie Gospodarki Niskoemisyjnej, szczególnie interesujące będą następujące osie priorytetowe, w ramach których będzie można ubiegać się o środki pomocowe: I. Oś priorytetowa Zmniejszenie emisyjności gospodarki realizowana poprzez następujące priorytety inwestycyjne: o wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych; o promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach; o wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym; o rozwijanie i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i średnich poziomach napięcia; o promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu; o promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 113 S t r o n a

115 II. Oś priorytetowa Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, realizowana przez następujące priorytet inwestycyjny: o odejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu. VI. Oś priorytetowa Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach, realizowana przez następujące priorytet inwestycyjny: o promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu. VII. Os priorytetowa Poprawa bezpieczeństwa energetycznego, realizowana przez następujące priorytet inwestycyjny: o zwiększenie efektywności energetycznej i bezpieczeństwa dostaw poprzez rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, magazynowania i przesyłu energii oraz poprzez integrację rozproszonego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych Program kompleksowej likwidacji niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko dąbrowskiej Program kompleksowej likwidacji niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko dąbrowskiej stanowi jeden z dużych projektów określonych w Programie Operacyjnych Infrastruktura i Środowisko na lata w ramach osi priorytetowej I - Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Program wdrażany będzie przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w okresie od 2014 do 2020 roku. Celem tego programu jest uzyskanie efektu synergii likwidacji niskiej emisji poprzez wdrażanie projektów cząstkowych przez poszczególnych beneficjentów. Planowane jest skorelowanie działań w ramach tych inwestycji, pod względem m.in. obszarowofunkcjonalnym, zakresów, terminów realizacji. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 114 S t r o n a

116 Podstawą ubiegania się o wsparcie jest ujęcie każdego projektu w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy oraz w Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Województwa Śląskiego. W ramach tego programu beneficjenci będą mogli otrzymać dofinansowanie na: kompleksową termomodernizację budynków mieszkalnych wielorodzinnych oraz budynków użyteczności publicznej wraz z podłączeniem do cieplnych, budowę lub przebudową wewnętrznych instalacji odbiorczych i likwidację dotychczasowych indywidualnych przestarzałych źródeł ogrzewania, budowę lub przebudowę ciepłowniczych oraz współpracujących z tymi ami urządzeń lub instalacji służących do odbioru ciepła, za pomocą których dostarczane będzie ciepło do obiektów objętych zmianą sposobu zasilania, przebudowę i rozbudowę źródeł wytwarzających ciepło dostarczane do poprzez zastosowanie technologii wysokosprawnej kogeneracji i/lub OZE. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 115 S t r o n a

117 8 WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI CO 2 Głównym celem działań Gminy w zakresie gospodarki niskoemisyjnej jest zrealizowanie unijnego celu, polegającego na ograniczeniu do 2020 r. emisji CO 2 o co najmniej 20% oraz poprawa jakości powietrza na terenie Gminy. Realizacja tego postanowienia opiera się na wdrożeniu planu działań określonych w niniejszym dokumencie. W celu określenie stanu aktualnego tj. oszacowania wielkości emisji gazów cieplarnianych, przeprowadzono inwentaryzację obejmującą Gminę w granicach administracyjnych. Inwentaryzacja obejmowała wszystkie sektory związane z produkcją gazów cieplarnianych, wynikających ze zużycia energii finalnej. Zużycie energii finalnej wynika z użytkowania: paliw kopalnych (węgiel, gaz ziemny, olej opałowy benzyna itp.), energii elektrycznej, energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. W ramach określenia zużycia energii finalnej, w inwentaryzacji zostały uwzględnione sektory, określające: końcowe zużycie energii w budynkach, urządzeniach i przemyśle, końcowe zużycie energii w transporcie, inne źródła emisji (nie związane ze zużyciem energii np. gospodarka odpadami). Metodyka pozyskania danych W celu określenia emisji z terenu miasta zapoznano się z m.in.: zasobami zarządców nieruchomościami, informacjami nt. budynków użyteczności publicznej, działalnością i planami przedsiębiorstw ciepłowniczych, działalnością i planami Polskiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o., materiałami z Urzędu Miejskiego, materiałami z Urzędu Marszałkowskiego, informacjami nt. budynków jednorodzinnych (ankietyzacja również w terenie). Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 116 S t r o n a

118 Rozesłano pisma do zarządców nieruchomości z terenu gminy, gestorów dostawców gazu, ciepła i energii elektrycznej z prośbą o podanie danych dotyczących gospodarki energetycznej budynków, zużycia ciepła i paliw. Jednocześnie przeprowadzono akcję informacyjno-edukacyjną dla mieszkańców miasta, połączoną z ankietyzacją, dotyczącą Planu gospodarki niskoemisyjnej. Materiały promocyjne umieszczono w załączniku do niniejszego opracowania. Mieszkańcy mieli dużo czasu do namysłu, wypełnienia ankiety i jej złożenia, w przypadku gdy pojawiły się pytania pod nr telefonu podanym w ankiecie dostępny był pracownik firmy, który udzielał informacji i pomagał wypełniać ankietę. Ankiety i informacje zebrane od mieszkańców, zarządców i dostawców ciepła owego i gazu ziemnego były podstawą do opracowania niniejszego dokumentu, a także pozwoliły na zaplanowanie działań, które będą realizowane w ramach Planu. Dotyczyły one zarówno domów jednorodzinnych, jak i mieszkań, a także całych budynków wielorodzinnych. Należy podkreślić, że ankiety wypełnione przez osoby zainteresowane akcją są wartościowe, natomiast dane pozyskane w inny sposób są szczątkowe i nie zawsze osoby, które je przekazują zgadzają się na ich wykorzystanie. Niektóre ankiety były wypełnione jedynie szczątkowo, nie podano adresu lub też mieszkańcy oprócz opisania stanu obecnego nie wyrażają chęci modernizacji. W oparciu o powyższe założenia na terenie Gminy została przeprowadzona inwentaryzacja (poprzez ankietyzację korespondencyjną budynki użyteczności publicznej, budownictwo jedno- i wielorodzinne, przedsiębiorstwa), a także w terenie (budownictwo jednorodzinne), w celu określenia zużycia energii finalnej oraz emisji CO 2 w 2013 r. Rok 2013 to rok bazowy wybrany ze względu na dostęp do danych od instytucji i mieszkańców. Do rozpoznania charakteru, funkcji i cech szczególnych budynku (np. sklep, usługi, mieszkalny, niski, wysoki, bliźniak, szeregowiec) wykorzystano serwis internetowy Google Maps, umożliwiający wyszukiwanie obiektów, oglądanie map i zdjęć lotniczych powierzchni Ziemi oraz udostępniający pokrewne im funkcje, ze szczególnym uwzględnieniem usługi Street View, dzięki której można było dokładniej przyjrzeć się obiektom. Do ustalenia adresu obiektu na mapie korzystano z serwisu internetowego Targeo. Pomocne przy ustalaniu charakteru obiektu było również korzystanie z portalu internetowego Geoportal oraz serwisu Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 117 S t r o n a

119 internetowego Panorama Firm. Dla nielicznych obiektów, pomimo zastosowania wyżej opisanych narzędzi, nie udało określić się ich charakteru i funkcji. Wyniki inwentaryzacji W wyniku inwentaryzacji zebranych zostało 548 ankiet dotyczących gospodarstw domowych. Inwentaryzacja była dobrowolna dla mieszkańców. Przeprowadzono ją z wykorzystaniem: ankiety internetowej, ankiety papierowej. Pozyskane ankiety w większości, tj. 35%, pochodziło z dzielnicy Łaziska Średnie. Szczegółowy podział ankiet w podziale na dzielnice prezentują tabela i wykres poniżej. Tabela 30 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na dzielnice Dzielnica Liczba ankiet % 1 Łaziska Górne ,72% 2 Łaziska Dolne 67 12,23% 3 Kopanina 6 1,09% 4 Łaziska Średnie ,04% 5 Brada 10 1,82% 6 brak danych ,09% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 20 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na dzielnice 2% 26% 35% 24% 12% 1% Łaziska Górne Łaziska Dolne Kopanina Łaziska Średnie Brada brak danych Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 118 S t r o n a

120 Największy odsetek ankietowanych budynków stanowiła zabudowa jednorodzinna, a w szczególności budynki wolnostojące. Szczegółowe dane prezentują tabela i wykres poniżej. Tabela 31 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ zabudowy Typ zabudowy Liczba ankiet % 1 wolnostojący ,12% 2 bliźniak lub szeregowiec 22 4,01% 3 mieszkanie w budynku wielorodzinnym ,85% 4 brak danych 11 2,01% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 21 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ zabudowy 2% Wolnostojący 35% bliźniak lub szeregowiec 59% mieszkanie w budynku wielorodzinnym brak danych 4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Z analizy ankietowej wynika, że średnia liczba mieszkańców w ankietowanych gospodarstwach domowych wynosiła 4 osoby. Jednocześnie ta grupa odpowiedzi charakteryzuje się też dominującą wartością wśród zebranych danych. Szczegółowe dane prezentują tabela i wykres poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 119 S t r o n a

121 Tabela 32 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na liczbę mieszkańców Liczba mieszkańców Liczba ankiet % 1 brak danych ,63% ,09% ,47% ,69% ,47% ,50% ,40% ,64% ,01% ,09% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 22 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na liczbę mieszkańców 1,64% 2,01% 1,09% brak danych 1 10,40% 22,63% ,50% 5,47% 1,09% ,47% 13,69% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji W oparciu o pozyskane dane ankietowo ustalony został średni wiek budynku na terenie gminy. Według szacunków wynosi on 41 lat. Jednocześnie z analizy wynika, że prawie 50% budynków na terenie gminy powstało w latach W odniesieniu do powierzchni mieszkalnej prawie połowę stanowią budynki o powierzchni od 41 do 120 m kw.. w tym budynki o powierzchni m kw. stanowią około 21%, a budynki o powierzchni m kw około 27%. Szczegółowe dane prezentują tabele i wykresy poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 120 S t r o n a

122 Tabela 33 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rok budowy Rok budowy Liczba ankiet % od 1800 do 1820 roku 1 0,18% od 1821 do 1840 roku 0 0,00% od 1841 do 1860 roku 0 0,00% od 1861 do 1880 roku 0 0,00% od 1881 do 1900 roku 4 0,73% od 1901 do 1920 roku 9 1,64% od 1921 do 1940 roku 25 4,56% od 1941 do 1960 roku 91 16,61% od 1961 do 1980 roku ,89% od 1981 do 2000 roku 75 13,69% od 2001 do 2020 roku 89 16,24% brak danych ,46% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 23 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rok budowy 0,18% 0,73% 1,64% 4,56% 26,46% 16,24% 13,69% 16,61% 19,89% od 1800 do 1820 roku od 1881 do 1900 roku od 1901 do 1920 roku od 1921 do 1940 roku od 1941 do 1960 roku od 1961 do 1980 roku od 1981 do 2000 roku od 2001 do 2020 roku brak danych Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 121 S t r o n a

123 Tabela 34 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na powierzchnię użytkową Opis wartości Liczba ankiet % do 40 m kw. 23 4,20% od 41 do 80 m kw ,99% od 81 do 120 m kw ,82% od 121 do 160 m kw ,23% od 161 do 200 m kw ,50% od 201 do 240 m kw. 36 6,57% od 241 do 280 m kw. 9 1,64% od 281 do 320 m kw. 6 1,09% powyżej 321 m kw. 7 1,28% brak danych 75 13,69% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 24 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na powierzchnię użytkową 4,20% 1,28% 1,09% 1,64% 6,57% 13,69% 20,99% do 40 m kw. od 41 do 80 m kw. od 81 do 120 m kw. od 121 do 160 m kw. od 161 do 200 m kw. 11,50% od 201 do 240 m kw. od 241 do 280 m kw. 14,23% 24,82% od 281 do 320 m kw. powyżej 321 m kw. brak danych Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Jak wynika z odpowiedzi ankietowych ponad 50% budynków na terenie Gminy Łaziska nie ma ocieplonych ścian, dachu lub stropodachu. Odmienna sytuacja jest w przypadku okien około 66% budynków posiada nowe okna. Szczegółowe dane prezentują tabele i wykresy poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 122 S t r o n a

124 Tabela 35 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie ścian Ocieplenie ścian Liczba ankiet Udział % 1 Ściany ocieplone ,34% 2 Ściany nieocieplone ,66% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 25 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie ścian 58% 42% Ściany ocieplone Ściany nieocieplone Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Tabela 36 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie dachu/stropodachu Ocieplenie dachu/stropodachu Liczba ankiet Udział % 1 Dach/stropodach ocieplony ,78% 2 Dach/stropodach nieocieplony ,22% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 26 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na ocieplenie dachu/stropodachu 60% 40% Dach/stropodach ocieplony Dach/stropodach nieocieplony Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 123 S t r o n a

125 Tabela 37 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ okien Typ okien Liczba ankiet Udział % 1 Brak danych 83 15,15% 2 Stare okna ,16% 3 Nowe okna ,69% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 27 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ okien 15% 66% 19% Brak danych Stare okna Nowe okna Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Głównym źródłem ciepła dla ankiet otrzymanych w wyniku inwentaryzacji jest miejska sieć ciepłownicza. Stanowi ona źródło ciepła dla 98% budynków. Ponadto 48% budynków na terenie Gminy posiada różne źródła ciepła na potrzeby ogrzewania ciepłej wody i centralnego ogrzewania. Do źródeł wymienianych przez osoby ankietowane służących do ogrzewania ciepłej wody należą: 1. Kocioł c.o., 2. Miejski system ciepłowniczy, 3. Piecyk gazowy, 4. Bojler elektryczny, 5. Kolektory słoneczne. Szczegółowe dane prezentują tabele i wykresy poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 124 S t r o n a

126 Tabela 38 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rodzaj źródła ciepła Rodzaj źródła ciepła Liczba ankiet Udział % 1 Brak danych 9 1,64% 2 ogrzewanie centralne (instalacja c.o.) ,63% 3 węgiel 1 0,18% 4 ekogroszek 1 0,18% 5 gaz 2 0,36% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 28 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rodzaj źródła ciepła 0,18% 0,18% 1,64% 0,36% Brak danych ogrzewanie centralne (instalacja c.o.) węgiel 97,63% ekogroszek gaz Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Tabela 39 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródło ciepła do c.o. i c.w.u. Jedno źródło do c. o. i c. w. u.? Liczba ankiet Udział % 1 Jedno źródło do c. o. i c. w. u ,81% 2 Różne źródła do c.o. i c.w.u ,19% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 125 S t r o n a

127 Rysunek 29 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródło ciepła do c.o. i c.w.u. 52% 48% Jedno źródło do c. o. i c. w. u. Różne źródła do c.o. i c.w.u. Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Głównym źródłem służącym do ogrzewania ciepłej wody w gospodarstwa domowych stanowi kocioł c.o., odsetek osób, które zadeklarowały wykorzystanie tego źródło do ogrzewania ciepłej wody wynosi 36,14%. Szczegółowe dane prezentują tabela i wykres poniżej Tabela 40 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródła do ogrzewania ciepłej wody Źródło do ogrzewania ciepłej wody Liczba ankiet Udział % 1 Kocioł c.o ,14% 2 Miejski zakład ciepłowniczy ,80% 3 Piecyk gazowy ,65% 4 Bojler elektryczny 99 16,34% 5 Kolektory słoneczne 43 7,10% 6 Inne 12 1,98% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 126 S t r o n a

128 Rysunek 30 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na źródła do ogrzewania ciepłej wody 2% 16% 19% 7% 20% 36% Kocioł c.o. Miejski zaklad ciepłowniczy Piecyk gazowy Bojler elektryczny Kolektory słoneczne Inne Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji W wyniku ankietyzacji stwierdzono, że około ¼ obiektów mieszkalnych na terenie Gminy Łaziska Górne wykorzystuje odnawialne źródła energii. Z pozyskanych danych wynika, że są to inwestycje wykonane m.in. w 2013, 2012 i 2010 roku (około 4% inwestycji). Dla większości jednak nie zostały udzielone odpowiedzi. Ponadto z odpowiedzi, wynika, że większość instalacji OZE na terenie gminy stanowią kolektory słoneczne. Szczegółowe dane prezentują tabele i wykresy poniżej. Tabela 41 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na wykorzystanie OZE OZE Liczba ankiet Udział % 1 OZE jest wykorzystywane ,91% 2 OZE nie jest wykorzystywane ,09% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 31 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na wykorzystanie OZE 26% OZE jest wykorzystywane OZE nie jest wykorzystywane 74% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 127 S t r o n a

129 Tabela 42 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na rok montażu OZE Rok montażu OZE Liczba ankiet Udział % 1 Brak danych ,08% ,52% ,70% ,70% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Tabela 43 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ OZE Typ OZE Liczba ankiet Udział % 1 kolektory słoneczne 50 35,21% 2 pompa ciepła 3 2,11% 4 inne 1 0,70% brak danych 88 61,97% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 32 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na typ OZE 1% 62% 35% 2% kolektory słoneczne pompa ciepła brak danych inne Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Zgodnie z danymi zawartymi w ankietach około 30% mieszkańców planuje prace termomodernizacyjne. Do wskazywanych zakresów termomodernizacji należą: Montaż kolektorów słonecznych, Montaż ogniw fotowoltaicznych, Montaż pompy ciepła, Ocieplenie dachu / stropodachu, Ocieplenie ścian zewnętrznych, Wymiana kotła/starego, na nowy kocioł, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 128 S t r o n a

130 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Wymiana okien i drzwi, Najczęściej wskazywaną odpowiedzią były prace związane z ociepleniem ścian zewnętrznych, wymianą kotła i ocieplenie dachu lub stropodachu. Szczegółowe informacje prezentują tabele i wykresy poniżej. Tabela 44 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na posiadanie planów termomodernizacyjnych Czy planują Państwo termomodernizacje? Liczba ankiet Udział % 1 Przewidywane są prace termomodernizacyjne ,29% 2 Nie są przewidywane prace termomodernizacyjne ,71% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Rysunek 33 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na posiadanie planów termomodernizacyjnych 70% 30% Przewidywane są prace termomodernizacyjne Nie są przewidywane prace termomodernizacyjne Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Tabela 45 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na zakres planowanej termomodernizacji Udział % w liczbie Zakres termomodernizacji Liczba ankiet planów termomodernizacyjnych na terenie Gminy Łaziska 1 Montaż kolektorów słonecznych 33 19,88% 2 Montaż ogniw fotowoltaicznych 17 10,24% 3 Montaż pompy ciepła 9 5,42% 4 Ocieplenie dachu / stropodachu 47 28,31% 5 Ocieplenie ścian zewnętrznych 80 48,19% 6 Wymiana kotła/starego, na nowy kocioł 69 41,57% 7 Wymiana okien i drzwi 15 9,04% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 129 S t r o n a

131 Rysunek 34 Liczba pozyskanych ankiet w podziale na zakres planowanej termomodernizacji (Udział % poszczególnych działań w budynkach dla których zadeklarowano działania termomodernizacyjne) 60,00% 50,00% 40,00% 48,19% 41,57% 30,00% 20,00% 10,00% 19,88% 10,24% 5,42% 28,31% 0,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji Baza inwentaryzacji emisji CO 2 pozwala na określenie ilości dwutlenku węgla, emitowanego z obszaru gminy w danym roku, co wpływa na możliwości zidentyfikowania głównych źródeł emisji oraz potencjału ich redukcji w poszczególnych sektorach. Z inwentaryzacji przeprowadzonej wśród mieszkańców, przedsiębiorców, budynków użyteczności publicznej wynikają poniższe wnioski: 1. Udział energii finalnej we wszystkich sektorach w mieście Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 130 S t r o n a

132 Rysunek 35 Udział energii finalnej dla wszystkich sektorów Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Transport publiczny Transport prywatny 0% 1% 5% 5% 4% 85% Źródło: opracowanie własne 2. Udział emisji CO 2 we wszystkich sektorach w mieście Rysunek 36 Udział emisji CO 2 w Gminie dla wszystkich sektorów 0% 1% 5% 5% Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Transport publiczny Transport prywatny 4% 85% Źródło: opracowanie własne Realizacja zapisów Planu stanowi zintegrowane podejście do działania na rzecz ograniczenia niskiej emisji na terenie Gminy. Będzie ona ogromnym przedsięwzięciem, które zaangażować Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 131 S t r o n a

133 będzie musiało wielu uczestników i duże środki finansowe. Z pewnością inwestycja ta ma wiele atutów i mocnych stron, ale i wiele przeszkód. Poniżej przedstawiono analizę SWOT realizacji Programu: Mocne strony chęć realizacji ze strony Władz Miasta jak i mieszkańców, opracowany POP dla strefy, istniejący system ciepłowniczy posiada rezerwy mocy, tak w zakresie wytwarzania jak i przesyłu energii, otwartość do działania ze strony przedsiębiorstw energetyki cieplnej, spółdzielnie mieszkaniowe ogrzewają w dużej części swoje zasoby z lub gazowej, możliwość uzyskania znacznego dofinansowania (dla beneficjenta ostatecznego w formie dotacji). wsparcie i zaangażowanie firm gazowniczych. Słabe strony brak możliwości dofinansowania kosztów eksploatacyjnych, brak możliwości dofinansowania kosztów prac wykonywanych przy okazji prac modernizacyjnych (malowanie ścian, uzupełnianie ubytków, naprawa dachu), brak narzędzi prawnych umożliwiających kontrolę i egzekucję zakazów związanych ze stosowaniem paliw niskiej jakości, przyzwolenie społeczne/brak sprzeciwu na spalanie odpadów w domowych źródłach ciepła, zasoby mieszkalne są wiekowe (a nawet zabytkowe), ich modernizacja może okazać się nieopłacalna, większość budynków będących własnością wspólnot mieszkaniowych lub osób fizycznych jest ogrzewanych kotłami/piecami na węgiel, powietrze atmosferyczne jest materią w ciągłym ruchu, co utrudnia jednoznaczne określenie stanu zanieczyszczenia w danym punkcie, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 132 S t r o n a

134 mały udział źródeł odnawialnych w pokrywaniu zapotrzebowania na ciepło, duże przeszkody techniczne i koszty rozbudowy Szanse edukacja zwiększająca świadomość ekologiczną mieszkańców, nowe dotacje na działalność edukacyjną zwiększające świadomość ekologiczną na terenie gminy, zmiany legislacyjne regulujące przekazanie odpadów komunalnych samorządom oraz wprowadzenie ryczałtowej opłaty za wywóz odpadów komunalnych, plany dotyczące rozwoju i modernizacji (P.E. MEGAWAT Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tychach), Zagrożenia niska zamożność części społeczeństwa, spalanie paliwa o złej i niskiej jakości, spalanie odpadów komunalnych w paleniskach domowych, wysokie ceny paliw energetycznych, wykorzystanie pieców/ kotłów o małej sprawności, niskie tempo wykonywania prac termomodernizacyjnych budynków (ocieplenie, wymiana okien, modernizacja instalacji c.o i c.w.u) duże zapotrzebowanie na ciepło, niskie emitory, duże zagęszczenie źródeł niskiej emisji, 8.1 Wskaźniki emisji Wskaźniki emisji informują nt. ilości ton CO 2 przypadających na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii. Wskaźniki emisji zostały przyjęte dla wszystkich nośników energii, wykorzystywanych na terenie Gminy. W niniejszym opracowaniu wykorzystano standardowe wskaźniki według wytycznych IPPC 2. 2 DYREKTYWA RADY 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, zwana popularnie Dyrektywą IPPC (ang. Integrated Pollution Prevention and Control) Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 133 S t r o n a

135 Przyjęte wskaźniki emisji dla paliw zestawiono w tabeli. Tabela 46 Wskaźniki emisji dla paliw, stosowanych na terenie gminy Paliwo Wartość opałowa Wskaźniki emisji MWh/t Mg/MWh Węgiel kamienny 7,4 0,354 Koks 9,0 0,341 Gaz ziemny 13,3 0,202 Biomasa (drewno) 4,33 0,395 Olej opałowy 11,2 0,279 Olej napędowy 11,9 0,267 Benzyny silnikowe 12,3 0,249 LPG 13,1 0,227 Źródło: PORADNIK Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) 8.2 Obliczenia wielkości emisji CO 2 z obszaru Gminy Łaziska Górne Całkowitą emisję CO 2 z obszaru Gminy otrzymujemy poprzez zsumowanie emisji CO 2 wyliczonej dla wszystkich nośników energii, stosowanych na terenie Gminy w poszczególnych sektorach. Otrzymana wielkość stanowi podstawę do określenia celu redukcyjnego wyrażonego w tonach CO 2. W obliczeniach wielkości emisji wykorzystano wzór: E CO2 wielkość emisji CO 2 [Mg CO 2 ], C wielkość zużycia energii [MWh] EF wskaźnik emisji CO 2 [MgCO 2 /MWh]] E CO2 = C EF W 2013 r. zużycie energii elektrycznej w Gminie wyniosło MWh w grupach stanowiących podstawę do wyliczenia emisji na terenie Gminy Łaziska Górne. Wartości zużycia energii elektrycznej wraz z emisją CO 2 związaną z ich zużyciem zestawiono w poniższej tabeli. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 134 S t r o n a

136 Tabela 47 Emisja CO 2 wynikająca z zużycia energii elektrycznej na po 2013 Grupa taryfowa Zużycie energii elektrycznej Wskaźnik emisji Emisja CO 2 MWh Mg/MWh Mg Budynki mieszkalne , Budynki użyteczności publicznej , Przedsiębiorcy , Oświetlenie uliczne , Suma Źródło: Opracowanie własne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 135 S t r o n a

137 Tabela 48 Końcowe zużycie energii - wyniki inwentaryzacji za 2013 r. Kategoria Ciepło Energia elektryczna Węgiel kamienny Koks Drewno Gaz Końcowe zużycie energii Paliwa kopalne ziemny LPG Olej opałowy Olej napędowy Energia odnawialna Benzyna Słoneczna Geotermiczna RAZEM MWh Budynki, wyposażenia/ instalacje Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Budynki razem Transport Transport publiczny Transport prywatny Transport razem Razem Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 136 S t r o n a

138 Rysunek 37 Procentowe zużycie energii w Gminie w 2013 r. 1% 0% 9% 5% 9% 76% Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Transport publiczny Transport prywatny Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Rysunek 38 Procentowa emisja CO 2 na terenie Gminy 1% 1% 6% 0% 5% 14% 73% Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Transport publiczny Transport prywatny Gospodarka odpadami Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 137 S t r o n a

139 Tabela 49 Wielkość emisji CO 2 - wyniki inwentaryzacji za 2013 r. Kategoria Ciepło Energia elektryczna Węgiel kamienny Koks Drewno Emisja CO2 Paliwa kopalne Gaz ziemny LPG Olej opałowy Olej napędowy Energia odnawialna Benzyna Słoneczna Geotermiczna RAZEM Mg Budynki, wyposażenia/ instalacje Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Budynki razem Transport Transport publiczny Transport prywatny Transport razem Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami razem Razem Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 138 S t r o n a

140 Jak wynika z ww. przedstawionych tabel paliwem z którego wynika zużycie największej ilości energii końcowej to miejska sieć ciepłownicza. Drugim w kolejności jest węgiel kamienny, a trzeci gaz ziemny. Szczegółowe dane prezentuje wykres poniżej. Rysunek 39 Końcowe zużycie energii według źródła na terenie Gminy Łaziska Górne 4,23% 3,82% 0,19% 1,33% 26,96% 5,93% 11,18% 46,37% Ciepło Energia elektryczna Węgiel kamienny Gaz ziemny LPG Olej napędowy Benzyna Słoneczna Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych W podziale na źródła emisji największym emitorem CO 2 na terenie Gminy jest miejska sieć ciepłownicza. W dalszej kolejności są energia elektryczna i węgiel kamienny. Rysunek 40 Emisja CO 2 energii według źródła na terenie Gminy Łaziska Górne 0,80% 2,96% 2,68% 0,06% 5,21% 23,70% 23,84% 40,76% Ciepło Energia elektryczna Węgiel kamienny Gaz ziemny LPG Olej napędowy Benzyna Słoneczna Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 139 S t r o n a

141 Z analizy wynika, że największa część emisji CO 2 i energii końcowej związana jest z budownictwem mieszkalnym. Prezentują to wykresy powyżej. Niezbędne jest w związku z tym skupienie się w działaniach ograniczających emisję na tym sektorze. Jednocześnie budownictwo mieszkalne składa się zarówno z budynków wielorodzinnych, jak i budynków jednorodzinnych. W wyniku wyliczeń na potrzeby Planu Gospodarki Niskoemisyjnej stwierdzono, że: największe zużycie na potrzeby ciepła (c.o. i c.w.u) stanowi na potrzeby budownictwa wielorodzinnego, największe zużycie w przypadku budownictwa jednorodzinnego charakteryzuje zużycie węgla na potrzeby ciepła, najmniejsze zużycie na potrzeby ciepła w przypadku budownictwa wielorodzinnego stanowi energia elektryczna, najmniejsze zużycie na potrzeby ciepła w przypadku budownictwa wielorodzinnego stanowi ciepło pochodzące z i energii elektrycznej. Szczegółowy podział energii pochodzącej z poszczególnych źródeł ciepła na terenie Gminy Łaziska Górne prezentuje wykres poniżej. Rysunek 41 Podział pochodzenia energii w budownictwie mieszkaniowym na terenie Gminy Łaziska Górne 2,38% 2,30% 10,51% 0,22% 1,58% Węgiel - budwnictwo wielorodzinne Miejski system ciepłowniczy - budwnictwo wielorodzinne Gaz - budwnictwo wielorodzinne 29,44% 46,96% Energia elektryczna - budwnictwo wielorodzinne Węgiel - budwnictwo jednorodzinne Miejski system ciepłowniczy - budwnictwo jednorodzinne Gaz - budwnictwo jednorodzinne 0,74% 5,86% Energia elektryczna - budwnictwo jednorodzinne Energia słoneczne - budownictwo jednorodzinne Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 140 S t r o n a

142 Drugim z kolei emitorem CO 2 na terenie gminy jest sektor przedsiębiorstw. Szacuje się, że energia końcowa dla tego sektora jest związana głównie z miejską ą ciepłowniczą, która stanowi około 16% końcowego zużycia energii oraz 15% emisji CO 2 dla tego sektora, a także energii elektrycznej. Zgodnie z przedstawionymi danymi te źródło energii stanowi około 56% emisji CO 2 i 75% końcowego zużycia energii dla sektora przedsiębiorstw. Pozostała część związana jest z wykorzystaniem gazu. Trzecim emitorem emisji CO 2 jest transport. Paliwa stosowane w tym sektorze to LPG, olej napędowy oraz benzyna, z tymże benzyna wykorzystywana jest jedynie przez transport prywatny. Szczegółowy podział zużycia energii krańcowej i emisji CO 2 prezentują wykresy poniżej. Rysunek 42 Końcowe zużycie energii według źródła w transporcie 3% 5% 11% LPG - transport prywatny olej napędowy - transport prywatny benzyna - transport prywatny 41% 40% LPG - transport publiczny olej napędowy - transport publiczny Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 141 S t r o n a

143 Rysunek 43 Emisja CO 2 według źródła w transporcie 3% 5% 10% LPG - transport prywatny olej napędowy - transport prywatny benzyna - transport prywatny 42% 40% LPG - transport publiczny olej napędowy - transport publiczny Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Czwartym emitorem emisji na terenie Gminy Łaziska Górne są budynki użyteczności publicznej. Największa część energii końcowej powstaje w wyniku tego sektora z wykorzystania, a następnie węgla kamiennego. Szczegółowe dane na temat zużycia energii w tym sektorze prezentuje wykres poniżej. Rysunek 44 Końcowe zużycie energii według źródła w budynkach użyteczności publicznej 1% 24% 11% 64% Ciepło Energia elektryczna Węgiel kamienny Gaz ziemny Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 142 S t r o n a

144 W przypadku emisji CO 2 w sektorze budynków użyteczności publicznej również największa udział stanowi emisja związana z miejskim systemem ciepłowniczym. Jednak w odróżnieniu od energii końcowej druga z kolei wielkość emisji jest związana z energią elektryczną, a kolejna z węglem kamiennym. Szczegółowy podział prezentuje wykres poniżej. Rysunek 45 Emisja CO 2 według źródła w budynkach użyteczności publicznej 1% 21% 22% 56% Ciepło Energia elektryczna Węgiel kamienny Gaz ziemny Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych danych Piąty co do wielkości stanowi sektor związany z oświetleniem ulicznym. Emisja opiera się wyłącznie na energii elektrycznej. Natomiast najmniejszym emitorem na terenie gminy jest gospodarka odpadami. Reasumując na terenie gminy występuje siedem sektorów, które stanowią główne źródła emisji CO 2 na terenie gminy, należą do nich: 1. Budynki mieszkalne, 2. Budynki użyteczności publicznej, 3. Przedsiębiorcy, 4. Oświetlenie uliczne, 5. Transport, w tym: a. Transport publiczny, b. Transport prywatny, 6. Gospodarka odpadami. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 143 S t r o n a

145 Końcowa zużycie energii dla ww. sektorów pochodzi z wykorzystania: 1., 2. energii elektrycznej, 3. węgla kamiennego, 4. gazu, 5. LPG, 6. oleju napędowego, 7. benzyny, 8. energii słonecznej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 144 S t r o n a

146 9 DZIAŁANIA PLANOWANE DO 2020 ROKU 9.1 Długoterminowa strategia - cele i zobowiązania Długoterminowa strategia niskoemisyjna Gminy Łaziska Górne do 2020 r. zawarta w Planie gospodarki niskoemisyjnej będzie obejmować działania polegające na: termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, termomodernizacji budynków sektora mieszkaniowego, zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gminy, ograniczeniu zużycia energii finalnej w obiektach użyteczności publicznej, zwiększeniu efektywności energetycznej działań, zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń pochodzącej z sektora transportu. Działania będą realizowane poprzez: określenie obszarów, na których przewiduje się uzupełnienie infrastruktury technicznej, wykorzystanie otwartego rynku energii elektrycznej, zapisy prawa lokalnego, uwzględnianie celów i zobowiązań w dokumentach strategicznych i planistycznych. Cele i zobowiązania strategii długoterminowej opierają się na zebranych danych na temat zużycia energii finalnej oraz emisji CO 2 w 2013 w sektorach: budynków użyteczności publicznej, dla których emisja CO 2 stanowi 3,9% udziału całkowitej emisji na terenie gminy. Budynki użyteczności publicznej to przede wszystkim budynki utrzymywane z budżetu, a więc głównie dotyczy to obiektów typu: szkoły, przedszkola, przychodnie, budynki administracyjne, obiekty kulturalne i sportowe. W związku z tym władze Gminy dysponują możliwością wdrożenia działań, ograniczających zużycie energii finalnej, a tym samym emisję dwutlenku węgla. budynków, należących do przedsiębiorców dla których emisja CO 2 stanowi 11,5 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy. W skład sektora tych obiektów wchodzą usługi, handel, przemysł itp. bez budynków użyteczności publicznej, stanowiących osobny sektor. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 145 S t r o n a

147 budynków mieszkalnych dla których emisja CO 2 stanowi 77,0% udziału całkowitej emisji na terenie gminy. W skład sektora obiektów mieszkalnych wchodzi zabudowa jednorodzinna, wielorodzinna. Jednocześnie jest to sektor, na który władze gminy mogą mieć wpływ poprzez wprowadzenie systemu współfinansowania inwestycji, obniżających zużycie emisji. transportu, dla którego emisja CO 2 stanowi 6,1% udziału całkowitej emisji na terenie gminy. W skład sektora transportu wchodzą pojazdy należące do osób fizycznych i przedsiębiorców. Sektor transportu charakteryzuje się możliwościami redukcji emisji, jednak konieczna jest współpraca władz gminy w zakresie kształtowania układu komunikacyjnego i zasad ruchu. gospodarki odpadami, dla którego emisja CO 2 stanowi 0,3% udziału całkowitej emisji na terenie gminy. Wysokość emisji w tym sektorze jest niewielka, w związku z czym, redukcja emisji nie będzie miała znaczącego wpływu na redukcję emisji na terenie gminy. W ciągu ostatnich 5 lat przeprowadzone zostały przez Gminę Łaziska Górne inwestycje przedstawione w tabeli poniżej. Tabela 50 Lista inwestycji wykonanych w ostatnich 5 latach zadań przez Urząd Miasta w Łaziskach Górnych Lp Nazwa zadania Zakres Rozbudowa i termomodernizacj a przedszkola nr 3 przy ul. Zielonej 9 Termomodernizac ja przedszkola nr 6 przy ul. Wyszyńskiego 27 Termomodernizac ja przedszkola nr 4 przy ul. Mokierskiej Zakres: - docieplenie ścian styropianem gr. 10 cm: 442,661 m2 - docieplenie ścian styropianem gr. 5 cm: 123,879 m2 Zakres: - docieplenie ścian styropianem gr. 10 cm: 442,661 m2 - docieplenie ścian styropianem gr. 5 cm: 123,879 m2 Zakres: - docieplenie ścian wełną mineralną gr. 14 cm: 717,13 m2 - docieplenie ścian płytami Termin wykonania Źródła finansowani a Wartość zadania środki własne ,58 środki własne/wfo ŚiGW środki własne/wfo ŚiGW , ,35 Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 146 S t r o n a

148 Lp Nazwa zadania Zakres 4 Termomodernizac ja zabytkowej części Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Dworcowej 4 poliuretanowymi gr. 8 cm: 65,46 m2 - docieplenie ścian płytami poliuretanowymi gr. 6 cm: 80,77 m2 Zakres: - docieplenie ścian wełną mineralną gr. 12 cm: 659,06 m2 - docieplenie ścian styrodurem XPS gr. 10 cm: 229,67 m2 - docieplenie stropu nad piwnicą wełną mineralną i styropianem gr. 15 cm: 287,84 m2 - docieplenie stropu nad 1 piętrem wełną mineralną gr. 15 cm: 173,43 m2 Termin wykonania Źródła finansowani a Wartość zadania środki własne ,01 Źródło: Urząd Miasta Łaziska Górne 9.2 Planowane działania krótko i długoterminowe Planowane działania długoterminowe obejmują okres W ramach zaplanowanych działań określono: zakres działania, podmioty odpowiedzialne za realizację, harmonogram uwzględniający terminy realizacji, szacowane koszty realizacji inwestycji, oszczędności energii finalnej, wielkość redukcji emisji CO 2, wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Efekty planowanych działań do 2020 r. przedstawiają się następująco: Prognozowane oszczędności energii na poziomie MWh w okresie , Prognozowany wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych 700 MWh w okresie , Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 147 S t r o n a

149 Prognozowana redukcja emisji CO 2 na poziomie Mg CO 2 w okresie Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 148 S t r o n a

150 Budynki, wyposażenia/ instalacje Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Tabela 51 Planowane działania krótko i długoterminowe Gminy Łaziska Górne Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis 1 2 Budynek Szkoły Podstawowej Nr 1 przy ulicy Dworcowej 4 w Łaziskach Górnych Budowa przychodni zdrowia wraz z apteką oraz pomieszczeniami Straży Miejskiej przy Placu Ratuszowym w Łaziskach Górnych" Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 1 przy ul. Dworcowej 4 w Łaziskach Górnych, modernizacja c.o. wymiana grzejników Budowa budynku energooszczędnego Podmiot odpowiedzialny Gmina Łaziska Górne Gmina Łaziska Górne Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania środki własne gminy / WFOŚiGW w Katowicach środki własne gminy / WFOŚiGW w Katowicach Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh Budynek Szkoły Podstawowej nr 2 Termomodernizacja Gmina Łaziska Górne do środki własne gminy / WFOŚiGW w Katowicach Budynek Szkoły Podstawowej nr 5 Termomodernizacja Gmina Łaziska Górne do środki własne gminy / WFOŚiGW w Katowicach Budynek Szkoły Podstawowej nr 6 Termomodernizacja Gmina Łaziska Górne do środki własne gminy / WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Chopina w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 149 S t r o n a

151 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 7 Budynek mieszkalny przy ul. Chopina w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Dworcowej \ w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu, wymiana stolarki okiennej Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Dworcowej \w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Orzeskiej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Świerczewskiego w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu, wymiana stolarki okiennej Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Świerczewskiego w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu, wymiana stolarki okiennej Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 150 S t r o n a

152 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 13 Budynek mieszkalny przy ul. Szarotki w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Szarotki w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Szarotki w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Gmina Łaziska Górne/ Zakład Inżynierii Miejskiej/wspólnoty do środki własne spółdzielni /wspólnoty/ WFOŚiGW w Katowicach Budynek mieszkalny przy ul. Pocztowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO /administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Pocztowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni WFOŚiGW w Katowicach /RPO/ administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Parkowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: docieplenie ścian, dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 151 S t r o n a

153 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 19 Budynek mieszkalny przy ul. Parkowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Energetyków w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Chopina w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Chopina w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Chopina w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 152 S t r o n a

154 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 24 Budynek mieszkalny przy ul. Dworcowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Dworcowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Budynek mieszkalny przy ul. Dworcowej w Łaziskach Górnych Termomodernizacja budynku: dachu Spółdzielnia Mieszkaniowa Hutnik do środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy budynków mieszkalnych Termomodernizacja budynków Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaziska 2016 jeden obiekt, pozostałe środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy budynków mieszkalnych Termomodernizacja budynków Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa środki własne gminy / WFOŚiGW w Katowicach /RPO Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 153 S t r o n a

155 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Termomodernizacja 5 budynków przy ul. Energetyków Termomodernizacja 7 budynków przy ul. Świerczewskiego Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz wymianą wysokich parametrów i węzła c.o. dla osiedla przy ul. Energetyków w Łaziskach Górnych Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz budową wysokich parametrów wraz z węzłami c.o. i c.w.u. w obrębie osiedla przy ul. Swierczewskiego w Łaziskach Górnych Podmiot odpowiedzialny Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Ogrodowej Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 4 budynków przy ul. Dworcowej Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego i wymianą węzła c.o. dla budynków przy ul. Dworcowej nr 6,10,12,14 w Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 154 S t r o n a

156 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Łaziskach Górnych Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 33 Termomodernizacja 2 budynków przy ul. Dworcowej Termomodernizacja budynków wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 5 budynków przy ul. Dworcowej i ul. Chopina Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz wymianą niskich parametrów przy ul. Dworcowej 5,7,9 oraz Chopina 7,9 w Łaziskach Górnych Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 18 budynków przy ul. Wyzwolenia Termomodernizacja budynków wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 155 S t r o n a

157 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 36 Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Kąty Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 9 budynków przy ul. Kościuszki Termomodernizacja 4 budynków przy ul. Wyrskiej Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz wymianą niskich parametrów c.o. i c.w.u. w obrębie osiedla przy ul. Kościuszki w Łaziskach Górnych Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz wymianą niskich parametrów oraz węzła c.o. i c.w.u. dla osiedla przy ul. Wyrskiej w Łaziskach Górnych Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 3 budynków przy ul. Sikorskiego Termomodernizacja budynków wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 156 S t r o n a

158 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 40 Termomodernizacja 2 budynków przy ul. 22 Lipca Termomodernizacja budynków wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Lasoki Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 9 budynków przy ul. Wyszyńskiego, ul. Pstrowskiego i ul. Powstańców Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz wymianą niskich parametrów i węzła c.o. i c.w.u. dla osiedla przy ul. Wyszyńskiego, ul. Pstrowskiego i ul. Powstańców w Łaziskach Górnych Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Pstrowskiego Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 157 S t r o n a

159 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 44 Termomodernizacja 2 budynków przy ul. Pstrowskiego Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego i wymianą węzła c.o., c.w.u. Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Pstrowskiego Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego i wymianą węzła c.o., c.w.u. Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Pstrowskiego Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 1 budynku przy ul. Długiej i ul. Zwałowej Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomodernizacja 4 budynków przy ul. Długiej i ul. Zwałowej Termomodernizacja budynków wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 158 S t r o n a

160 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis 49 Termomodernizacja 12 budynków przy ul. Zwycięstwa Termomodernizacja wraz z modernizacją systemu grzewczego budynków oraz wymianą niskich parametrów c.o. i c.w.u. w obrębie osiedla przy ul. Zwycięstwa w Łaziskach Górnych Podmiot odpowiedzialny Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh Termomoernizacja 1 budynku przy ul. Staszica Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomoernizacja 1 budynku przy ul. Staszica Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomoernizacja 1 budynku przy ul. Staszica Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 159 S t r o n a

161 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 53 Termomoernizacja 1 budynku przy ul. Staszica Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego i wymianą węzła c.o., c.w.u. Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Termomoernizacja 1 budynku przy ul. Pstrowskiego Termomodernizacja budynku wraz z modernizacją systemu grzewczego Spółdzielnia Mieszkaniowa RAZEM środki własne spółdzielni / WFOŚiGW w Katowicach /RPO/administratorzy Dofinansowanie dla mieszkańców Gminy na wymianę źródła ciepła na bardziej ekologiczne, montaż kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych Oświetlenie uliczne w Gminie Łaziska Górne Oświetlenie uliczne w Gminie Łaziska Górne Montaż kolektorów słonecznych- 20 inwestycji/rok Montaż pomp ciepła 10 inwestycji/rok Wymiana źródła ciepła na ekologiczne - 50 inwestycji/rok Budowa oświetlenia dróg dla osiedla mieszkaniowego Zacisze - II etap Przebudowa oświetlenia ulicznego na drogach powiatowych, tj. ul. Sikorskiego, Łąkowej, Słowackiego, 22 Lipca i Lasoki Gmina Łaziska Górne/ mieszkańcy Gmina Łaziska Górne/ Tauron Gmina Łaziska Górne/ Tauron środki własne gminy środki własne gminy środki własne gminy środki własne gminy / Tauron środki własne gminy / Tauron Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 160 S t r o n a

162 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Budynki mieszkalne zlokalizowane w Łaziskach Górnych przy ul. Radosnej 2, 8, 10, 16, 18, 24, 30, 32 oraz ul. Ogrodowej 61, 63, 65 Magistrala cieplna Łaziska Górne Podłączenie budynków mieszkalnych do Przebudowa cieplnej w/p kanałowa na sieć preizolowaną Podmiot odpowiedzialny Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tychach Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tychach Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania PEC/ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW PEC/ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW/ RPO/ POIiŚ Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 161 S t r o n a

163 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis 62 Efektywna dystrybucja ciepła ą ciepłowniczą PEC Tychy w Łaziskach Górnych - Budowa ciepłowniczych i/lub przyłączeń umożliwiających wykorzystanie energii cieplnej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji (w rozumieniu art.2 kpt 41 dyrektywy 2012/27/UE) oraz powodujące zwiększenie wykorzystania energii cieplnej wytwarzanej w tego typu kogeneracji. - Budowa nowych odcinków ciepłowniczych wraz z przyłączami i węzłami ciepłowniczymi w celu likwidacji istniejących lokalnych źródeł ciepła lub źródeł ciepła połączonych z zewnętrznymi ami ciepłowniczymi. - Przebudowa istniejących ciepłowniczych w celu zmniejszenia strat przesyłowych. - Likwidacja grupowych węzłów Podmiot odpowiedzialny Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tychach Termin rozpoczęcia i zakończenia do 2020 roku Szacowane koszty Źródło finansowania PEC/ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW/ RPO/ POIiŚ Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 162 S t r o n a

164 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis cieplnych wraz z budową przyłączy ciepłowniczych do istniejących budynków i instalacji indywidualnych węzłów cieplnych centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Podmiot odpowiedzialny Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh 63 Modernizacja głównej magistrali pomiędzy El. Łaziska a rozdzielnią ciepła na terenie Kop. Bolesław Śmiały Modernizacja głównej magistrali pomiędzy El. Łaziska a rozdzielnią ciepła na terenie Kop. Bolesław Śmiały P.E. MEGAWAT Sp. z o.o P.E. MEGAWAT Sp. z o.o./ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW/ RPO/ POIiŚ Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 163 S t r o n a

165 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis 64 Budynki i instalacje przemysłowe termomodernizacja budynków, modernizacja instalacji na bardziej energooszczędne i efektywne, modernizacja oświetlenia Podmiot odpowiedzialny przedsiębiorcy z terenu miasta Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania przedsiębiorcy/ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW/ RPO/ POIiŚ Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r. MWh bd bd bd bd bd 65 Termomodernizacja budynków mieszkalnych wielorodzinnych - komunalnych Termomodernizacja budynków mieszkalnych wielorodzinnych - komunalnych Gmina Łaziska Górne bd Środki własne gminy/ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW/ RPO/ POIiŚ bd bd bd bd bd 66 Likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląskodąbrowskiej, Gmina Łaziska Górne Likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląskodąbrowskiej, Gmina Łaziska Górne spółdzielnie, wspólnoty, inne podmioty z terenu gminy bd Środki własne gminy/ WFOŚiGW w Katowicach/ NFOŚiGW/ RPO/ POIiŚ bd bd bd bd bd Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 164 S t r o n a

166 Świadomość energetyczna Zarządzanie efektywnością Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis 67 Wdrożenie systemu zielonych zamówień/zakupów publicznych Włączenie kryteriów oraz wymagań środowiskowych do procedur udzielania zamówień publicznych, możliwość stosowania oceny LCA (ocenę cyklu życia), poszukiwanie rozwiązań minimalizujących negatywny wpływ wyrobów i usług na środowisko w całym cyklu życia Podmiot odpowiedzialny Gmina Łaziska Górne Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r b/n środki własne gminy Budynki, wyposażenia/instalacje MWh 68 Spójna polityka energetyczna zarządzanie energią w obiektach użyteczności publicznej Gmina Łaziska Górne nd środki własne gminy Zarządzanie efektywnością energetyczną nd Rozbudowa strony www gminy Rozbudowa istniejącej strony www o nowe i bardziej dostępne dla mieszkańców informacje dotyczące ochrony środowiska Gmina Łaziska Górne środki własne gminy Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 165 S t r o n a

167 Nr działania Sektor Obiekt/zadanie Opis Współpraca z mieszkańcami oraz przedsiębiorcami działającymi na terenie Gminy Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wraz z aktualizacją bazy PGN Współpraca polegająca na prowadzeniu kampanii informacyjnych i promocyjnych w zakresie efektywności energetycznej oraz zrównoważonego rozwoju, organizowanie Gminnych Dni Energii, akcje prowadzone podczas imprez organizowanych dotychczas np. Dni Miasta Zadanie polega na bieżącej aktualizacji dokumentu PGN wraz z bazą emisji w związku ze zmianami zachodzącymi na terenie gminy Podmiot odpowiedzialny Gmina Łaziska Górne Gmina Łaziska Górne Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Źródło finansowania Roczne oszczędności energii MWh/rok Produkcja energii z OZE MWh Roczna redukcja emisji CO2 Mg CO2/rok Oszczędności energii do 2020 r. MWh Produkcja energii z OZE do 2020 r środki własne gminy środki własne gminy/środki zewnętrzne MWh Świadomość energetyczna Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 166 S t r o n a

168 Tabela 52 Planowane wyniki redukcji emisji CO 2 do 2020 r. Termin rozpoczęcia i zakończenia Szacowane koszty Oszczędność energii do 2020 r. Produkcja energii z OZE do 2020 r. Łączna redukcja emisji CO 2. zł MWh MWh Mg CO Źródło: opracowanie własne 9.3 Szczegółowy opis działań Segment Działania nr 1, 3-54, 64, 66 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, budynków komunalnych, mieszkalnych i przemysłowych Rodzaj działania Działanie Roczna redukcja emisji CO 2 Roczna redukcja zużycia energii finalnej Roczna produkcja energii z OZE Szacowany koszt inwestycji Finansowanie Budynki użyteczności publicznej, komunalne, mieszkalne, przemysłowe Inwestycyjne Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, mieszkalnych i przemysłowych Mg CO 2 / rok MWh/rok 0 MWh/rok PLN środki własne środki zewnętrzne Termomodernizacja ma na celu ograniczenie zapotrzebowania na energię, co prowadzi do zmniejszenia emisji CO 2, a także zmniejszenia kosztów ponoszonych na ogrzewanie budynku. Obejmuje ona usprawnienia w strukturze budowlanej oraz w systemie grzewczym. Opłacalne są jednak tylko niektóre zmiany, a najlepiej wykonywane kompleksowo z wykorzystaniem najlepszych technik i przy współudziale OZE. Zakres możliwych zmian jest ograniczony istniejącą bryłą, rozplanowaniem i konstrukcją budynków. Za możliwe i realne uznaje się średnie obniżenie zużycia energii o 30-60% w stosunku do stanu aktualnego. Planowane działania pozwolą na zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło wybranych budynków, czego wynikiem będą również znaczne oszczędności kosztów eksploatacji. W wyniku zaplanowanych inwestycji do 2020 r. przewiduje się zmniejszenie zużycia energii finalnej na poziomie MWh, co daje redukcję emisji CO 2 o około Mg. Szacowany koszt inwestycji ocenia się na kwotę ,00 zł. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 167 S t r o n a

169 Jednostką odpowiedzialną za realizację działania jest Urząd Miasta dla budynków należących do Gminy oraz dyrektorzy i zarządcy pozostałych jednostek. Segment Działania nr 2 Budowa przychodni zdrowia wraz z apteką oraz pomieszczeniami Straży Miejskiej przy Placu Ratuszowym w Łaziskach Górnych Rodzaj działania Działanie Roczna redukcja emisji CO 2 Roczna redukcja zużycia energii finalnej Roczna produkcja energii z OZE Szacowany koszt inwestycji Finansowanie Budynki użyteczności publicznej, komunalne, mieszkalne, przemysłowe Inwestycyjne Budowa nowych budynków energooszczędnych, pasywnych. 0 Mg CO 2 / rok 0 MWh/rok 0 MWh/rok PLN środki własne środki zewnętrzne Działanie związane jest z budową nowych budynków energooszczędnych na terenie gminy.planowane działania pozwolą na udostępnienie nowoczesnych budynków posiadających mniejsze zapotrzebowania na ciepło, czego wynikiem będą również znaczne oszczędności kosztów eksploatacji. Szacowany koszt inwestycji ocenia się na kwotę ,00 zł. Działanie nr Dofinansowanie do ekologicznego ogrzewania i wytwarzania energii w OZE Segment Społeczeństwo Rodzaj działania Inwestycyjne Działanie Wsparcie finansowe mieszkańców Roczna redukcja emisji CO Mg CO 2 /rok Roczna redukcja zużycia energii finalnej 278 MWh/rok Roczna produkcja energii z OZE 140 MWh/rok Szacowany koszt inwestycji PLN Finansowanie środki własne gminy Podstawowym celem działań jest systemowe ograniczenie emisji substancji szkodliwych do atmosfery, poprzez kompleksową likwidację istniejących, nieefektywnych źródeł ciepła. Założony cel osiąga się poprzez wprowadzanie: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 168 S t r o n a

170 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu ekologicznych, energooszczędnych urządzeń grzewczych, odnawialnych źródeł energii, możliwość realizacji inwestycji kompleksowej. Realizacja programu pozwoli na osiągnięcie 30-40% oszczędności energii oraz redukcji emisji CO 2. W ramach działania planuje się wsparcie finansowe dla mieszkańców na inwestycje z zakresu: likwidacji kotłów węglowych i montaż pompy ciepła, montaż kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych, przyłączenie do. W wyniku przeprowadzonej inwestycji do 2020 r. przewiduje się ograniczenie zużycia energii o MWh, redukcję emisji CO 2 o 610 Mg oraz wzrost produkcji energii z odnawialnych źródeł o 700 MWh. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 169 S t r o n a

171 Działanie nr Modernizacja oświetlenia ulicznego Segment Oświetlenie uliczne Rodzaj działania Inwestycyjne Wymiana oświetlenia ulicznego na lampy Opis działania typu LED, nowe punkty świetlne wykonane w technologii energooszczędnej Roczna redukcja emisji CO 2 45 Mg CO 2 /rok Roczna redukcja zużycia energii finalnej 134 MWh/rok Roczna produkcja energii z OZE 0 MWh/rok Szacowany koszt inwestycji PLN Finansowanie środki własne, środki zewnętrzne Modernizacja oświetlenia ulicznego obejmuje wymianę przestarzałych opraw. Inwestycja pozwala na uzyskanie spadku zużycia energii o około 40-55%, w zależności od struktury oświetlenia oraz zastosowanych rozwiązań. Warto rozważyć montaż lamp ładowanych za pomocą promieniowania słonecznego oraz wiatru. Jest to rozwiązane polegające na montażu na maszcie lamp baterii słonecznych i wiatraków. Rozwiązanie to jest szczególnie interesujące ze względu na ograniczenie kosztów podłączenia energetycznej do odległych od centrum terenów. W ramach działania planuje się wymianę lamp na energooszczędne lampy LED. W wyniku przeprowadzonej inwestycji do 2020 r. przewiduje się ograniczenie zużycia energii o 672 MWh oraz redukcję emisji CO 2 o 225 Mg CO 2. Działania nr Modernizacja i rozbudowa wraz z podłączeniem nowych odbiorców Segment Rodzaj działania Działanie Budynki i instalacje Inwestycyjne Modernizacja i rozbudowa wraz z podłączeniem nowych odbiorców Mg CO 2 /rok MWh/rok 0,00 MWh/rok Roczna redukcja emisji CO 2 Roczna redukcja zużycia energii finalnej Roczna produkcja energii z OZE Szacowany koszt inwestycji PLN Finansowanie środki własne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 170 S t r o n a

172 środki zewnętrzne Działanie ma na celu rozbudowę w kierunku nowych odbiorców, a także modernizację odcinków już istniejących, co w efekcie doprowadzi do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych w gminie. W wyniku zaplanowanych inwestycji do 2020 r. przewiduje się zmniejszenie zużycia energii finalnej na poziomie MWh, co daje redukcję emisji CO 2 o Mg. Szacowany koszt inwestycji ocenia się na kwotę ,00 zł. Jednostką odpowiedzialną za realizację działania są spółki dostarczające i dystrybuujące ciepło do na terenie gminy. Działanie nr 67 Wdrożenie systemu zielonych zamówień/zakupów publicznych Segment Budynki użyteczności publicznej Rodzaj działania Nieinwestycyjne, niskonakładowe Działanie Wdrożenie systemu zielonych zamówień/zakupów publicznych Roczna redukcja emisji CO 2 - Mg CO 2 /rok Roczna redukcja zużycia energii finalnej - MWh/rok Roczna produkcja energii z OZE - MWh/rok Szacowany koszt inwestycji - tys. zł Finansowanie - Zielone zamówienia publiczne oznaczają politykę, w ramach której podmioty publiczne włączają kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupów (procedur udzielania zamówień publicznych) i poszukują rozwiązań ograniczających negatywny wpływ produktów/usług na środowisko oraz uwzględniających cały cykl życia produktów, a poprzez to wpływają na rozwój i upowszechnienie technologii środowiskowych. Za stosowaniem zielonych zamówień publicznych przemawiają artykuły prawne zawarte w ustawie Prawo zamówień publicznych: Art. 30 ust. 6: Zamawiający może odstąpić od opisywania przedmiotu zamówienia ( ), jeżeli zapewni dokładny opis przedmiotu zamówienia poprzez wskazanie wymagań funkcjonalnych. Wymaganie te mogą obejmować opis oddziaływania na środowisko Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 171 S t r o n a

173 Art. 91 ust. 2: Kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. W ramach wprowadzania systemu zielonych zamówień publicznych zaleca się włączać kryteria oraz wymagania środowiskowe do procedur udzielania zamówień publicznych, w miarę możliwości stosować ocenę LCA (ocenę cyklu życia), a także poszukiwać rozwiązań minimalizujących negatywny wpływ wyrobów i usług na środowisko w całym cyklu życia. Działanie nr 68 Spójna polityka energetyczna Segment Budynki użyteczności publicznej Rodzaj działania Nieinwestycyjne, niskonakładowe Działanie Kompleksowe zarządzanie energią Roczna redukcja emisji CO 2 - Mg CO 2 /rok Roczna redukcja zużycia energii finalnej - MWh/rok Roczna produkcja energii z OZE - MWh/rok Szacowany koszt inwestycji - tys. zł Finansowanie - Jednym z priorytetów zrównoważonego rozwoju w samorządzie powinna być spójna lokalna polityka energetyczna, bazująca na obowiązujących aktach prawnych oraz funkcjonujących dokumentach strategicznych. Fundamentem uskutecznienia polityki energetycznej jest budowa świadomości władz samorządowych w zakresie korzyści ekologicznych i ekonomicznych jakie można osiągnąć realizując ją, oraz posiadanie wykwalifikowanych służb dzięki którym miasto wywiąże się z narzuconych zadań i sprawnie wykorzysta uprawnienia, jakie daje obowiązujący stan prawny. Elementami prowadzenia spójnej lokalnej polityki energetycznej realizującej zasady zrównoważonego rozwoju są: zarządzanie energią w obiektach użyteczności publicznej, uwzględniające optymalizację zużyć owych mediów energetycznych oraz ochronę zasobów wodnych, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 172 S t r o n a

174 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu kształtowanie świadomości lokalnej społeczności w zakresie poszanowania energii i środowiska, zachowanie zasad rozdziału usługi dystrybucji energii elektrycznej od zakupu energii w trybie przetargu nieograniczonego, uwzględnianie kryteriów efektywności energetycznej w definiowaniu wymagań dotyczących zakupu produktów i usług. Działanie nr Świadomość energetyczna Segment Społeczeństwo Rodzaj działania Nieinwestycyjne, niskonakładowe Działanie Kampanie informacyjno- promocyjne Roczna redukcja emisji CO Mg CO 2 /rok Roczna redukcja zużycia energii finalnej 1500 MWh/rok Roczna produkcja energii z OZE - MWh/rok Szacowany koszt inwestycji 75 tys. zł Finansowanie - Współpraca polegająca na prowadzeniu kampanii informacyjnych i promocyjnych w zakresie efektywności energetycznej oraz zrównoważonego rozwoju. Współpraca z mieszkańcami oraz przedsiębiorcami, działającymi na terenie Gminy powinna opierać się na poruszaniu problematycznych tematów takich jak sposoby na zmniejszenie zużycia nośników energii. Ponadto w ramach budowania świadomości energetycznej na obszarze gminy przewidywane są działania w postaci: 1. Rozbudowy strony www gminy w zakresie świadomości energetycznej i gospodarki niskoemisyjnej, 2. Współpraca z mieszkańcami oraz przedsiębiorcami działającymi na terenie Gminy w zakresie ograniczania niskiej emisji, 3. Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wraz z aktualizacją bazy PGN przez cały okres obowiązywania planu. Konsekwentnie realizowane działania informacyjno- promocyjne pozwalają na osiągnięcie oszczędności energii i redukcję CO 2 na poziomie 0,5% w sektorze mieszkaniowym, przedsiębiorców oraz transportu prywatnego. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 173 S t r o n a

175 Zaplanowane działania pozwoli do 2020 r. na ograniczenie zużycia energii o MWh, redukcję emisji CO 2 o Mg. 9.4 Plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji Wdrożenie zapisów Planu to najdłuższa procedura, wymagająca największych nakładów. Należy mieć świadomość, że opracowanie dokumentu pt. Plan gospodarki niskoemisyjnej choć było zadaniem długotrwałym i wymagającym wielokierunkowych działań, to mimo wszystko jest dopiero pierwszym krokiem, ważnym i podstawowym, ale jednak wstępnym do uzyskania wymaganych efektów. Na potrzeby realizacji zapisów Planu niezbędnym wydaje się być powołanie zespołu koordynacyjnego tak jak to miało miejsce podczas opracowania samego dokumentu Planu. Głównym zadaniem zespołu będzie nadzór nad pozyskiwaniem danych oraz przygotowywaniem analiz oraz raportów z realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej. Podczas wdrażania Planu konieczne jest zapewnienie zarówno dobrej komunikacji wewnętrznej (pomiędzy poszczególnymi wydziałami urzędu miasta, powiązanymi podmiotami władzy publicznej i wszystkimi zaangażowanymi osobami, takimi jak np. lokalni zarządcy budynków), jak i zewnętrznej (z mieszkańcami i interesariuszami). Przyczyni się to do podniesienia świadomości i wiedzy w omawianym zakresie, zainicjuje zmiany zachowań oraz zapewni szerokie poparcie dla całego procesu wdrażania Planu. Dodatkową wartość w zakresie osiągania celów 3x20% zapewni współpraca z innymi władzami lokalnymi opracowującymi lub wdrażającymi Plan, polegająca na wymianie doświadczeń i najlepszych praktyk oraz wywołująca efekt synergii. Poniżej kilka wskazówek dotyczących realizacji Planu (za poradnikiem Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)? ): przyjmij podejście projektowe: kontrola terminów, kontrola finansowa, planowanie, analiza odchyleń od planu i zarządzanie ryzykiem. Zastosuj procedurę zarządzania jakością. podziel projekt na części i wybierz osoby odpowiedzialne za ich realizację. opracuj szczegółowe procedury i sposoby postępowania mające na celu wdrożenie poszczególnych części projektu. Użytecznym narzędziem, które pozwoli upewnić się, Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 174 S t r o n a

176 że przyjęte procedury odpowiadają założonym celom, jest system zarządzania jakością. ustal system monitorowania wdrażania Planu. Jako wskaźniki monitoringowe można zaproponować: stopień przestrzegania ustalonych terminów (w %), stopień odchyleń od budżetu (w %), wielkość redukcji emisji wskutek dotychczas wdrożonych środków (w %) czy też inne wskaźniki uznane za dogodne przez władze lokalne. ustal kalendarz spotkań z interesariuszami i zawczasu poinformuj ich o tym. Spotkania te mogą zaowocować interesującymi pomysłami oraz pomóc wykryć przyszłe bariery społeczne. postaraj się przewidzieć przyszłe wydarzenia oraz weź pod uwagę pertraktacje i kroki administracyjne, które mogą okazać się konieczne przed rozpoczęciem realizacji projektu. Zwykle autoryzacja i zatwierdzenie projektów publicznych wymaga sporo czasu. W takim przypadku skrupulatne planowanie, obejmujące wskaźniki bezpieczeństwa, jest właściwe zwłaszcza na początku wdrażania Planu. zaproponuj, zatwierdź i wprowadź w życie program szkoleniowy skierowany przynajmniej do tych osób, które są bezpośrednio zaangażowane we wdrażanie Planu. motywuj swój zespół. Punkt ten jest ściśle powiązany z rozdziałem dotyczącym budowania wsparcia. Osoby zaangażowanie we wdrażanie Planu także są ważnymi interesariuszami. regularnie informuj radę miasta (lub równoważny organ) i polityków o postępach, by poczuli się współodpowiedzialni za osiągane sukcesy lub porażki i zaangażowali się we wdrażanie Planu. niektóre środki zaproponowane w Planie mogą wymagać przetestowania przed wdrożeniem ich na szeroką skalę. Można do tego wykorzystać takie narzędzia jak projekty pilotażowe czy demonstracyjne. Realizacja Planu powinna podlegać bieżącej ocenie i kontroli, polegającej na regularnym monitoringu wdrażania Planu i sporządzaniu sprawozdania z jego wdrażania przynajmniej raz na dwa lata. Sprawozdanie ma służyć do oceny, monitorowania i weryfikacji celów. Raport powinien zawierać analizę stanu istniejącego i wskazówki dotyczące działań koordynujących. Dodatkowo co najmniej raz na cztery lata powinno się sporządzać inwentaryzacje monitoringowe, stanowiące załącznik do raportu wdrażania Planu. Opracowanie Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 175 S t r o n a

177 inwentaryzacji monitoringowych pozwala na ocenę dotychczasowych efektów zrealizowanych działań i stanowi to podstawę do aktualizacji Planu. Raport wraz w wynikami inwentaryzacji informuje na temat działań zrealizowanych oraz o ich wpływie na zużycie energii i wielkość emisji dwutlenku węgla. Uwzględnia uzyskane w ramach realizacji Planu oszczędności energii, zwiększenie produkcji z energii odnawialnej oraz wielkość redukcji emisji CO 2. Dodatkowo sprawozdanie stanowi podstawę do analizy wdrażania Planu a tym samym ocenę z realizacji założonych celów. Tabela 53 Proponowane wskaźniki monitoringu realizacji planowanych działań Rodzaj działania Wskaźnik Jednostka Termomodernizacja Liczba budynków, dla których wykonano termomodernizację Ilość docieplonych przegród zewnętrznych Ilość zmodernizowanych instalacji (c.o. i c.w.u.) szt. m 2 mb lub szt. Odnawialne źródła energii Monitoring zużycia energii, paliw i mediów Powierzchnia budynków poddanych termomodernizacji Ilość zaoszczędzonej energii w wyniku modernizacji Liczba instalacji Wielkość instalacji (powierzchnia) Ilość wytworzonej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w budynkach i obiektach Liczba obiektów objętych systemem monitoringu m 2 GJ/rok, MWh/rok szt. m 2 MWh/rok Liczba zmodernizowanych lamp szt. Roczne zużycie energii elektrycznej przez system MWh/rok Oświetlenie uliczne oświetlenia gminnego Roczna oszczędność zużycia energii elektrycznej przez system oświetlenia gminnego MWh/rok po modernizacji System zielonych Roczna liczba usług/produktów szt. szt. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 176 S t r o n a

178 Rodzaj działania Wskaźnik Jednostka zamówień publicznych Edukacja ekologiczna Dofinansowanie do ekologicznych urządzeń grzewczych, kolektorów słonecznych, ogniw fotowoltaicznych dla mieszkańców których procedura wyboru oparta została także o kryteria środowiskowe/efektywnościowe Liczba akcji społecznych Liczba materiałów, które ukazały się na stronie Urzędu Liczba zmodernizowanych źródeł ciepła Liczba zamontowanych instalacji kolektorów słonecznych Liczba zamontowanych pomp ciepła szt. szt. szt. szt. szt. Powyższe wskaźniki są tylko proponowanymi, w toku realizacji prac może okazać się, że wskaźników monitoringu jest więcej i pozwolą one lepiej ukazać efekty działań Ochrona ptaków podczas wykonywania prac termomodernizacyjnych w budynkach Poniżej została zacytowana opinia Ministerstwa Środowiska i GDOŚ dotyczące kratowania otworów stropodachów: Stropodach, w którym kiedykolwiek przebywały ptaki, w świetle przepisów prawa jest siedliskiem ptaków. Zgodnie z opinią Ministerstwa Środowiska oraz Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ ) zakratowanie czy inny sposób zamknięcia otworów takiego stropodachu, nawet poza sezonem lęgowym, jest niszczeniem siedlisk ptaków. Ustawa o ochronie przyrody z dn. 16 kwietnia 2004 (Dz. U nr 151, poz ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U nr 237 poz. 1419) wprowadzają zakaz niszczenia siedlisk zwierząt dziko żyjących. Stropodachy stanowią siedliska wielu gatunków ptaków, w tym podstawowe siedlisko jerzyka, gatunku ściśle chronionego. Niemal z każdego stropodachu korzystają, lub kiedykolwiek korzystały ptaki. Jakiekolwiek zamykanie otworów wentylacyjnych takiego stropodachu jest niszczeniem siedlisk ptaków. Dlatego zgodnie z prawem otwory Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 177 S t r o n a

179 wentylacyjne takiego stropodachu nie mogą być zakratowane bez zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, nawet po sezonie lęgowym. Jeśli widzimy zatykanie kratkami otworów wentylacyjnych stropodachów napiszmy pismo do inwestora informujące, że jeśli nie ma zezwolenia RDOŚ, to działa niezgodnie z prawem. Zapytajmy go w piśmie, czy ma zezwolenie i wyślijmy to pismo do wiadomości RDOŚ. Siedliska takie jak szczeliny elewacji nie mogą być oczywiście zachowane w remontowanym budynku. Inwestor niszcząc te siedliska w czasie remontu jest zobligowany do kompensacji przyrodniczej, którą powinna mu wyznaczyć RDOŚ. Zamykanie otworów wentylacyjnych stropodachów nie jest wymagane przez prawo budowlane. Prawo budowlane wymaga kratowania jedynie przewodów będących częścią systemu wentylacji lub klimatyzacji budynku (typu wentylacji mieszkań i innych użytkowanych pomieszczeń). Jest korzystne dla bezpieczeństwa ludzi i ptaków, ponieważ zakratowanie przewodów kominowych uniemożliwia ptakom wpadnięcie do nich (co może się skończyć śmiercią) lub zatkanie ich gniazdem. Otwory wentylacyjne stropodachu nie należą do kategorii otworów, które prawo budowlane nakazuje kratować lub zabezpieczać w inny sposób przed dostępem ptaków Zakres oddziaływania na środowisko Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Łaziska Górne nie wyznacza ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, a realizacja postanowień tego dokumentu, przy przestrzeganiu odpowiednich procedur bezpiecznego postępowania oraz przepisów bhp, nie powinna spowodować wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi oraz środowiska naturalnego. Ponadto wszelkie ustalenia zawarte w ww. dokumencie dotyczą obszaru mieszczącego się wyłącznie w granicach miasta Łaziska Górne. Program w swoich założeniach i celach nie będzie oddziaływał transgranicznie. Uwzględniając również zapisy Dyrektywy ptasiej planowane działania nie będą oddziaływać negatywnie na populacje ptaków jak również na ochronę siedlisk poszczególnych gatunków. Ocenia się, że Plan w zasadniczy sposób może przyczynić się do poprawy stanu środowiska naturalnego na terenie miasta Łaziska Górne. Działania wynikające z przedmiotowego dokumentu zostaną zrealizowane i zaprojektowane w sposób minimalizujący negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 178 S t r o n a

180 Charakter planowanych działań, rodzaj i skala oddziaływań na środowisko oraz cechy obszaru objętego spodziewanym oddziaływaniem powodują, że realizacja zadań proponowanych w Programie, nie spowoduje znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne. Realizacja działań przewidzianych w Planie nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko w zakresie zdrowia i życia ludzi. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 179 S t r o n a

181 10 Prognoza do 2020 roku Prognoza zużycia energii krańcowej została przygotowana w oparciu o założenia przedstawione w dokumencie pn. Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Łaziska Górne przygotowanego w grudnia 2013 roku. Uznano, że najbardziej optymalne będzie przyjęcie do prognozy przedstawionego scenariusza w postaci Scenariusza przetrwania. W odniesieniu do ciepła przyjęto wskaźniki wzrostu zapotrzebowania przedstawione w tabeli poniżej. Tabela 54 Szacowane zmiany zapotrzebowania na ciepło Wartość Wyszczególnienie w latach Wzrost zapotrzebowania na energię [TJ] - 2,38 8,4 Spadek zapotrzebowania (termomodernizacje) [%] - 1,0 3,5 Zapotrzebowanie na ciepło [TJ] 263,14 258,92 257,97 Krańcowe zużycie energii [MWh] Prognozowana zmiana procentowa w stosunku do 2013 roku [%] - -1,60% 2,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Łaziska Górne W odniesieniu do energii elektrycznej przyjęto wskaźniki wzrostu zapotrzebowania przedstawione w tabeli poniżej. Tabela 55 Szacowane zmiany zapotrzebowania na energię elektryczną Wartość Wyszczególnienie w latach Wzrost zapotrzebowania [GWh] - 40, ,2 Spadek zapotrzebowania (energooszczędność) [%] Zapotrzebowanie na ciepło [GWh] , ,818 Krańcowe zużycie energii [MWh] Prognozowana zmiana procentowa w stosunku do 2013 roku [%] - 1,60% 4,89% Źródło: Opracowanie własne na podstawie Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Łaziska Górne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 180 S t r o n a

182 W odniesieniu do paliw gazowych przyjęto wskaźniki wzrostu zapotrzebowania przedstawione w tabeli poniżej. Wartość Wyszczególnienie w latach Wzrost zapotrzebowania [tys. m3] - 36,6 97,6 Zapotrzebowanie na paliwa gazowe [tys. m3] 2136,8 2173,4 2234,4 Krańcowe zużycie energii [MWh] Prognozowana zmiana procentowa w stosunku do 2013 roku [%] - 1,71% 4,56% Źródło: Opracowanie własne na podstawie Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Łaziska Górne Dla węgla przyjęto wskaźnik w postaci zmniejszenie wartości w 2020 roku w stosunku do roku 2013 w wysokości 24%. W przypadku zużycia na potrzeby paliw na potrzeby transportu, energii słonecznej oraz emisji z gospodarki odpadami przyjęto wartości stałe w porównaniu do 2013 roku. Szczegółowe dane na temat końcowego zużycia energii i emisji przedstawiają tabele i wykresy poniżej. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 181 S t r o n a

183 Tabela 56 Końcowe zużycie energii prognoza w 2020 roku Kategoria Ciepło Energia elektrycz na Węgiel kamien ny Koks Drewn o Końcowe zużycie energii Paliwa kopalne Gaz ziemny LPG Olej opałow y Olej napędo wy Benzyn a Energia odnawialna Słonecz na Geote rmicz na RAZEM MWh Budynki, wyposażenia/ instalacje Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Budynki razem Transport Transport publiczny Transport prywatny Transport razem Razem Źródło: Opracowanie własne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 182 S t r o n a

184 Tabela 57 Emisja CO 2 prognoza w 2020 roku Kategoria Ciepło Energia elektrycz na Węgiel kamie nny Koks Drewn o Emisja CO2 Paliwa kopalne Gaz ziemny LPG Olej opałow y Olej napęd owy Benzy na Energia odnawialna Słonec zna Geoter miczna RAZEM Mg Budynki, wyposażenia/ instalacje Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Budynki razem Transport Transport publiczny Transport prywatny Transport razem Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami razem Razem Źródło: Opracowanie własne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 183 S t r o n a

185 11 PODSUMOWANIE Opracowany w dokumencie plan działań do 2020 r. pozwoli na osiągnięcie założonych celów ograniczenia zużycia energii finalnej, redukcji emisji CO 2 oraz wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Tabela 58 Podsumowanie planowanych efektów działań na lata Sektory Oszczędność energii finalnej do 2020 r. MWh Redukcja emisji CO 2 do 2020 r. Mg CO 2 Produkcja energii z OZE MWh Budynki wyposażenia, instalacje Świadomość energetyczna Spójna polityka energetyczna Źródło: opracowanie własne Rysunek 46 Oszczędność energii finalnej do 2020 r. w poszczególnych sektorach 1% 0% 9% 5% 9% 76% Budynki mieszkalne Budynki użyteczności publicznej Przedsiębiorcy Oświetlenie uliczne Transport publiczny Transport prywatny Źródło: Opracowanie własne Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Łaziska Górne 184 S t r o n a