Co wiąŝe Sulejówek z Magdeburgiem?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Co wiąŝe Sulejówek z Magdeburgiem?"

Mariusz Nowak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Co wiąŝe Sulejówek z Magdeburgiem? Burmistrz Waldemar Chachulski w dniach od 5 do 8 listopada 2008 r. na zaproszenie władz Saksonii-Anhalt przebywał w Magdeburgu stolicy landu. Okazją do spotkania były organizowane po raz pierwszy w Magdeburgu DNI MAZOWSZA, które rozpoczęła konferencja Współpraca regionalna - szansą dla gospodarki. Celem spotkania było nawiązanie współpracy i wymiana doświadczeń związanych m. in. z pozyskiwaniem i wykorzystaniem energii odnawialnej. Magdeburg to stare XI wieczne miasto, które Polakom kojarzy się przede wszystkim z lokowaniem w średniowiecznej Polsce - wzorem zachodniej Europy - miast na prawie magdeburskim oraz uwięzieniem Józefa Piłsudskiego w tamtejszej twierdzy. Powrót Piłsudskiego z Magdeburga to jedno z kluczowych wydarzeń w polskiej historii. O uhonorowanie Marszałka polska dyplomacja bezskutecznie zabiegała od lat 90-tych. Inicjatywę poparli politycy magdeburskiego CDU, którzy uznali, Ŝe w ten sposób wzmocnią polsko-niemieckie pojednanie, mimo to współrządzący miastem politycy postkomunistycznej partii Die Linke (dawnej PDS) od lat blokują umieszczenie tablicy pamiątkowej upamiętniającej pobyt Marszałka w twierdzy. Wizyta Burmistrza Sulejówka miasta w szczególny sposób związanego z postacią Marszałka moŝe przyczynić się do lepszego wzajemnego poznania i zmiany nastawienia nawet najbardziej zagorzałych opozycjonistów. Działania takie zapoczątkowała germanistka Johanna Lemke-Prediger wydając dwujęzyczne broszurki przedstawiające mało znane fakty związane z pobytem Józefa Piłsudskiego w Magdeburgu. Przeszukując tamtejsze archiwa odkryła, Ŝe stojący na terenie twierdzy dom, w którym więziono Piłsudskiego został w 1937 r. przez władze Magdeburga rozebrały i przekazany Warszawie. W budynku miało powstać muzeum Marszałka, jednak podczas wojny w niewyjaśnionych okolicznościach dom został zniszczony. Jego makietę moŝna było ostatnio zobaczyć na specjalnej wystawie, którą w Magdeburgu zorganizowało Towarzystwo Polsko-Niemieckie. Obecnie znalezienie miejsca, w którym uwięziono Marszałka w Magdeburgu nie jest łatwe, co ciekawe nikt z przedstawicieli magistratu nie potrafił wskazać Burmistrzowi Sulejówka, gdzie dokładnie znajdują się pozostałości twierdzy. Tylko dzięki informacjom zaczerpniętym od wiekowych, przypadkowo napotkanych mieszkańców i operatywności miejscowego taksówkarza Burmistrzowi udało się dotrzeć do pozostałości po dawnym, osławionym więzieniu. Zdjęcia twierdzy wykonane podczas pobytu w Magdeburgu ukazują stary, wzniesiony z czerwonej cegły budynek, któremu urody nie dodają zlokalizowane na jego tyłach stare garaŝe i komórki. Pozostałości twierdzy wyglądają groźnie i przywołują wspomnienia o uwięzionym w tych murach Marszałku, który sam z sobą rozgrywał partie szachów. Po oficjalnej wizycie w Magdeburgu podczas której premier landu Saksonii Anhalt Wolfgang Bömer odznaczył Waldemara Chachulskiego Burmistrza Sulejówka medalem za działalność proekologiczną pozostaje tylko nadzieja, Ŝe obecność gospodarza Sulejówka zainspiruje Burmistrza Magdeburga i radnych wszystkich ugrupowań do pochylenia się nad tym historyczny - a obecnie zapomnianym miejscem - i podjęcia długo przez Polaków oczekiwanej decyzji o upamiętnieniu pobytu Józefa Piłsudskiego w twierdzy poprzez wmurowanie tablicy pamiątkowej. Agnieszka Wyrostkiewicz

Celem spotkania było nawiązanie współpracy i wymiana doświadczeń związanych m. in. z pozyskiwaniem i wykorzystaniem energii odnawialnej.

5 Józef Piłsudski w Magdeburgu Magdeburg jest miastem o charakterze przemysłowym, oddalony ok. 120 km od Berlina. LeŜy nad Łabą i jest to znany port rzeczny. Początki tego miasta sięgają IX w. W czasie II Wojny Światowej zostało bardzo powaŝnie zniszczone, zdołano jednak odbudować miasto a wraz z nim cenny zabytek jakim jest trzynastowieczna katedra. Znane osoby pochodzące z Magdeburga to między innymi: fizyk Otto von Guericke oraz kompozytor Georg Philips Telemann. Z tym miastem związana jest równieŝ część biografii Józefa Piłsudskiego poniewaŝ w r. był on więziony w twierdzy w Magdeburgu. Fakt uwięzienia Józefa Piłsudskiego w Magdeburskiej twierdzy był wrogim aktem skierowanym przeciwko Polakom próbującym wyzwolić się całkowicie z pod więzów zaborczych, jednakŝe samo uwięzienie to epizod do jakiego doszło w wyniku skomplikowanej sytuacji historycznej, która narastała aŝ od 1914 r. Dokonania Piłsudskiego sformowanie w zaborze austriackim w 1914 r. Legionów i zwycięska walka przeciw Rosji - doprowadziły do tego, iŝ stał się on autorytetem nie tylko wśród Ŝołnierzy, ale równieŝ pośród wszystkich Polaków. Mimo próby kontrolowania Ŝołnierza polskiego przez Austriaków (juŝ na początku odkomenderowano do Legionów oficerów austriackich tj. austr. gen. Baczyńskiego, a potem feldmarszałka Trzaskę- Durskiego), Piłsudski za zasługi zostaje mianowany brygadierem mając pod swoją komendą dwa legionowe półki 1 i 5, dwa szwadrony ułanów oraz 2-gi dywizjon artylerii. Swoją pozycję wywalczył w grudniu po ogromnej epopei legionowego czynu Ŝołnierskiego w walce z Rosjanami (walki wzdłuŝ Wisły zasłaniające od północy Małopolskę, w trudnych terenach Karpat a takŝe marsz oddziałów na Dęblin i krwawa bitwa pod Krzywopłotami). I Brygada po bitwach i potyczkach na Podhalu, pod Marcinkowicami, Dobrą i Limanową, starła się z wrogiem w słynnym boju pod Łowczówkiem, w tym czasie władze austriackie starały się cały czas osłabić stanowisko Piłsudskiego, ale bezskutecznie poniewaŝ on był duchowym wodzem wszystkich formacji. W jesieni 1915 r. wszystkie brygady zostały połączone na jednym odcinku, o co nieustannie walczył Piłsudski. Poszczególne oddziały przybywają na Wołyń i tam dały świadectwo odwagi i poświęcenia w szczególności w boju o Polską Górę. Ostatecznie Rosja została pokonana, a Armia polska - w której szeregi mocarstwa centralne chciały wnieść ferment - była zwarta i silna. Czuwał nad nią nieustannie Komendant. Słowa Józefa Piłsudskiego z 1916 r.: Na obszarze naszej Ojczyzny mamy juŝ dwóch tylko zaborców czas zwrócić się przeciwko nim!. Piłsudski postanowił podjąć zdeterminowane wystąpienie zbrojne wszystkich sił polskich przeciw Austrii i Niemcom w decydującym momencie układów pokojowych, przy końcowym wyczerpaniu wszystkich sił zaborców wojujących na ziemiach polskich. Z tego teŝ powodu wstrzymuje rozrost Legionów, aby polska krew nie była przelewana za cudze interesy wydaje rozkaz wstrzymania werbunku do Legionów, nie posyłania Ŝołnierzy na front ale przetrzymuje ich jak najdłuŝej na etapach. Sprawa Polska stała się nader aktualna dla całej Europy. Bohaterskie czyny legionów jak przyznaje Ludendorff w swych pamiętnikach zniewoliły sztab austriacki i niemiecki do wywarcia nacisku na swe rządy w kierunku ruszenia z miejsca sprawy polskiej. Mocarstwom chodziło jednak o pozyskanie Polaków i wydobycie z Polski jak najwięcej materiału ludzkiego i zasobów finansowych. śyczliwość w stosunku do Polski, manifestowana szumnymi odezwami, była z gruntu fałszywa i podstępna. Po krwawych bojach na Wołyniu, po pamiętnej Polskiej Górze, pojawia się w dniu 5 listopada 1916 r. manifest dwóch cesarzy w sprawie niepodległości Polski. Piłsudskiego nie ma juŝ w tym czasie w Legionach, poniewaŝ doszedł do wniosku, Ŝe dalsze jego trwanie w nich byłoby podkreśleniem sojuszu Ŝołnierza polskiego z Austrią i Niemcami, w dniu 26 września 1916 r. zgłasza dymisję i opuszcza szeregi. Po tej decyzji zapanowała chwilowa trwoga w szeregach Ŝołnierzy zaŝegnana jednak wieścią, iŝ wódz kazał trwać i czekać na rozkazy, nadto w Rosji wybuchła rewolucja, runął carat a wraz z nim największy wróg Polski. Po manifeście dwóch cesarzy z 5 listopada 1916 r. Piłsudski zgłasza się do pracy w Tymczasowej Radzie Stanu, którą Niemcy i Austria powołały do Ŝycia, jako chwilową reprezentację społeczeństwa na terenie obu okupacji i obejmuje stanowisko kierownika komisji wojskowej. Równocześnie pogłębia i rozbudowuje organizacyjną sieć Polskiej Organizacji Wojskowej. Utworzenie Tymczasowej Rady Stanu

Znane osoby pochodzące z Magdeburga to między innymi: fizyk Otto von Guericke oraz kompozytor Georg Philips Telemann.

6 w Warszawie okazało się jednym z wielu nieszczerych sposobów pozyskiwania sobie Polaków przez okupantów. Było mydleniem oczu społeczeństwu i chęcią stworzenia fikcji, która Naród Polski miała skłonić do ofiar i poświęceń. Austria i Niemcy potrzebowały wojska i tylko wojska polskiego dla odciąŝenia frontu wschodniego. Uzyskują zgodę Tymczasowej Rady Stanu na przeprowadzenie akcji werbunkowej. Przekazują uzbrojenie Ŝołnierza i polską komendę. śądają tylko złoŝenia przysięgi na wierność mocarstwom centralnym. Przysięga ta jednak była równoznaczna z zatwierdzeniem dotychczasowego stanu okupacji na ziemiach polskich. Piłsudski daje rozkaz nie składanie przysięgi. O świcie dnia 22 lipca 1917 r. władze niemieckie aresztowały Komendanta i wraz z Kazimierzem Sosnkowskim odstawiły go do Magdeburga, osadzając w cytadeli, w budynku, w którym mieściło się więzienie dla oficerów niemieckich, karanych drogą dyscyplinarną za powaŝniejsze wykroczenia słuŝbowe. W czasie wojny przemieniono ten budynek na obóz koncentracyjny dla waŝniejszych przestępców politycznych. W więzieniu tym przebywał Komendant do 9 listopada 1918 r. zwolniony w tym dniu przez Radę śołnierską Magdeburga. Po wojnie budynki dawnej cytadeli Magdeburga zostały w większości zburzone, lecz budynek, w którym więziono Komendanta, przemieniany później na mieszkalny, ocalał. Łukasz Piotr Bogucki Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie ksiąŝki: Józef Piłsudski , Małopolska Oficyna Wydawnicza Kraków, Wydanie Reprintowane wg Oryginału z 1935 r. Wydanego Nakładem Spółki Wydawniczej Kurier S.A..

Austria i Niemcy potrzebowały wojska i tylko wojska polskiego dla odciąŝenia frontu wschodniego. Uzyskują zgodę Tymczasowej Rady Stanu na przeprowadzenie akcji werbunkowej.

Podobne dokumenty

WYSTAWA MARSZAŁEK PIŁSUDSKI W TWIERDZY MAGDEBURSKIEJ CZEKA NA ZWIEDZAJĄCYCH

WYSTAWA MARSZAŁEK PIŁSUDSKI W TWIERDZY MAGDEBURSKIEJ CZEKA NA ZWIEDZAJĄCYCH W piątkowy poranek 16 października 2009 r. w Milusinie otwarto wystawę MARSZAŁEK PIŁSUDSKI W TWIERDZY MAGDEBURSKIEJ 1917/1918.