Wymagania programowe na poszczególne oceny Z FIZYKI dla KLASY I ROK SZKOLNY 2015/2016

Transkrypt

1 Wymagania programowe na poszczególne oceny Z FIZYKI dla KLASY I ROK SZKOLNY 2015/2016 Sporządzony zgodnie z podstawą wprowadzoną rozporządzeniem MEN z 23 grudnia 2008r., według Programu nauczania dla gimnazjum Wydawnictwa OPERON

2 Dział I. Oddziaływania 7 godzin. Czym zajmuje się fizyka? Wielkości fizyczne. Jednostki wielkości fizycznych. (SI) Pomiar i błąd pomiaru. -zna zasady BHP i PSO - określa, czym zajmuje się fizyka - zna przyrządy do pomiaru czasu, masy i długości oraz jednostki tych wielkości; -potrafi zmierzyć długość i czas różnymi przyrządami - rozróżnia ciało fizyczne od przedmiotu; - wyjaśnia pojęcia: ciało fizyczne, substancja, materia - rozróżnia wielkości wektorowe i skalarne; -zamienia jednostki długości km na m i h na min. i sekundy - potrafi dobrać przyrząd odpowiedni do zadanego pomiaru; - dostrzega różnice między zjawiskiem fizycznym i wielkością fizyczną, między hipotezą i teorią - potrafi wyrazić min. i s jako część godziny; - zamienia jednostki masy - wie, że każdy pomiar jest obarczony błędem; - wie, co to jest niepewność pomiarowa Zgodność z podstawą ,8.10., Pomiary innych wielkości. - definiuje wartość średnią mierzonej wielkości - wyznacza objętość brył nieregularnych za pomocą menzurki; - zapisuje wyniki pomiarów w tabeli; - zapisuje wartość mierzoną z uwzględnieniem niepewności pomiarowej; - wyznacza objętość prostopadłościanu Siła i jej cechy. Rodzaje oddziaływań. Siłą wypadkowa i równoważąca. Równowaga mechaniczna. - zna skutki statyczne i dynamiczne działania siły; - posługuje się siłomierzem; - zapisuje wartość siły w N - potrafi wymienić różne rodzaje oddziaływań; - potrafi na prostym przykładzie wykazać wzajemność oddział. - graficznie przedstawia siłę za pomocą wektora; - rozpoznaje na przykładach oddziaływania bezpośrednie, mechaniczne i na odległość - rozpoznaje na przykładach statyczne i dynamiczne skutki oddziaływań. - opisuje wektorowe cechy siły; - wyznacza siłe równoważącą i wypadkową sił o tych samych kierunkach; - wyjaśnia, dlaczego siły występują parami - graficznie znajduje wypadkową sił o kierunkach zbieżnych;

3 Dział II. Właściwości i budowa materii. 9 godzin Trzy stany skupienia substancji. Właściwości ciał stałych, cieczy i gazów. Sprężystość ciał. Rozszerzalność temperaturowa ciał. Skala Kelvina. Model kinetyczno molekularnej budowy materii Masa i ciężar. - potrafi wskazać przykłady ciał w stanie ciekłym, stałym i gaz. - umie poprawnie nazwać i rozróżnić: topnienie, krzepnięcie, parowanie i skraplanie, - potrafi podać przykłady wymienionych zjawisk. - wyróżnia ciała stałe sprężyste, plastyczne i kruche, podaje przykłady tych ciał; - opisuje siły trwale odkształcające ciała sprężyste; - opisuje zmiany objętości ciał przy zmianie ich temperatury; - potrafi posługiwać się termometrem, - zna różne rodzaje termometrów. - wie, że materia zbudowana jest z cząsteczek, które ciągle z oddziałują między sobą i nieustannie poruszają się. - zna jednostkę masy w SI, wielokrotne i podwielokrotne (t, dag, g) - potrafi zmierzyć masę za pomocą wagi; - wie, że Ziemia przyciąga wszystkie ciała i siła przyciągania to ciężar ciała, który wyrażamy w N - zna podstawowe właściwości ciał w różnych stanach skupienia, - potrafi podać przykłady wykorzystania właściwości ciał w życiu codziennym. - wie, co to znaczy granica sprężystości; - potrafi wskazać przykłady zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał w różnych stanach skupienia, - wie, że w działaniu termometru cieczowego wykorzystuje się zjawisko rozszerzaln.temp. cieczy, - potrafi zapisać temp. z uwzgl. niepewności pomiarowej - potrafi przeliczać temperatury w skali Celsjusza na skalę Kelvina i na odwrót. - wie, na czym polega dyfuzja, - wie, co to są siły spójności i przylegania, - przelicza jednostki masy; - potrafi obliczyć ciężar znając masę ciała i g. - potrafi zaproponować doświadczenia pokazujące właściwości substancji w różnych stanach skupienia, - wie, na czym polega sublimacja i resublimacja. - potrafi wyjaśnić wyniki doświadczeń, w których demonstruje się właściwości ciał stałych, cieczy i gazów. Zgodność z podstawą podaje treść prawa Hooke a 3.2., wie, jak się skaluje termometr w skali Celsjusza, - wyjaśnia, co to są bimetale i wymienia ich zastosowanie; - wie, dlaczego podczas ogrzewania ciała zwieksza się jego objętość - potrafi omówić różne skale temperatur, - potrafi wyjaśnić właściwości ciał ciał w różnych stanach skupienia w oparciu o model kinetyczno molekul. budowy materii, 2.7., ,

4 Gęstość substancji. Wyznaczanie gęstości ciał stałych i cieczy. - wie, że substancje różnią się gęstością, - potrafi odszukać w tablicach gęstość danej substancji, - wyznacza masę za po mocą wagi; - wyznacza objętość brył nieregularnych i cieczy za pomocą menzurki; - zna pojęcie gęstości i wzór definicyjny, - zna jednostki gęstości, - wie, że ta sama substancja ma różną gęstość w różnych stanach skupienia, - potrafi obliczyć masę i objętość korzystając z definicji gęstości, - potrafi wyjaśnić, dlaczego w różnych stanach skupienia dana substancja ma różną gęstość. - oblicza gęstość ciała - ocenia wiarygodność pomiaru - potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe i nieobliczeniowe korzystając z definicji gęstości. - potrafi uzasadnić występowanie błędów pomiarowych; 3.3., , 3.4., 8.5., 8.4. doświadczenia w grupach Dział III. Elementy hydrostatyki i aerostatyi. 7 godzin Parcie a ciśnienie. Jednostki ciśnienia. Ciśnienie gazu w zbiorniku zamkniętym. Ciśnienie atmosferyczne. Ciśnienie hydrostatyczne. Prawo Pascala dla cieczy i gazów. - wie, jak obliczyć ciśnienie ciała stałego na podłoże. - wie, że jednostką ciśnienia jest 1Pa, - wie, że ciśnienie gazu w zbiorniku zależy od ilości cząsteczek gazu, temperatury i zajmowanej objętości, - wie, że ciśnienie wywierane przez powietrze zawarte w atmosferze nosi nazwę ciśnienia atmosferycznego, - wie, że ze wzrostem wys. nad Ziemią ciśn. atmosf. maleje. - wie, że ciecze wywierają ciśnienie zwane hydrostat., - wie, że ciśn. hydrostatyczne rośnie wraz z głębokością zanurzenia, - potrafi obliczyć ciśnienie ze wzoru p=f/s, - zna definicję 1Pa, - potrafi objaśnić jak zmieni się ciśnienie gazu w zbiorniku przy zmianie objętości lub temperatury, - wie, jakimi przyrządami mierzymy ciśnienie gazu w zbiorniku zamkniętym a jakimi ciśnienie atmosf. - wie, że średnia wartość ciśnienia atmosf. wynosi 1000 hpa, - wie, od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne - zna prawo Pascala - potrafi wskazać urządzenia w działaniu których wykorzystuje - rozumie sens fizyczny ciśnienia. - oblicz każdą wielkość z wyrażenia p=f/s, - potrafi przeliczać Pa na hpa, MPa, N/cm 2 - wykorzystując model cząsteczkowej budowy materii potrafi wyjaśnić dlaczego gazy wywierają ciśnienie, - zna pojęcia podciśnienia i nadciśnienia, - potrafi obliczyć ciśnienie hydrostatyczne na dowolnej głębokości, - potrafi objaśnić zasadę działania podnośnika i - zna związek między Pa i atm. - potrafi wyjaśnić dlaczego ze wzrostem wysokości nad Ziemią ciśnienie atmosferyczne maleje. - potrafi wyjaśnić, dlaczego na samolot działa siła nośna. - umie rozwiązywać zadania z zastosowaniem poznanych zależności. - potrafi stosować prawo Pascala do rozwiązywania Zgodność z podstawą

5 Prawo Archimedesa. - wie, że na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu zwrócona w górę, - wie, że siły wyporu działają również na ciała zanurzone w gazach, Pływanie ciał. Obliczanie siły wyporu. Naczynia połączone.. - wie, że ciało może pływać na powierzchni, pływać zanurzone lub tonąć w cieczy. - umie wskazać przykłady naczyń połączonych, się prawo Pascala, - zna i rozumie treść prawa Archimedesa, - umie określić warunki pływania ciał - wie, że powierzchnia swobodna we wszystkich ramionach naczyń połączonych znajduje się na jednakowym poziomie, hamulca hydraulicznego ( pneumatycznego) - potrafi wyjaśnić, dlaczego ciecz działa na zanurzone w niej ciało siłą wyporu, - zna zastosowanie siły wyporu gazu - wie, że porównanie gęstości ciała i gęstości cieczy pozwala określić warunki pływania tego ciała, - potrafi obliczać wartość siły wyporu, - zna zasadę działania areometru. - potrafi wyjaśnić zasadę działania studni artezyjskiej, śluzy kanałowej, wieży ciśnień. zadań. - posługując się zależnością ciśnienia w cieczy od głębokości potrafi wyjaśnić zach. się cieczy w naczyniach połączonych 3.8., Wyznaczanie siły wyporu ćw. uczn Dział IV. Kinematyka 10 godzin Ruch ciała. Układ odniesienia. - wie, co to znaczy, że ciało znajduje się w ruchu; - rozumie, że do opisu ruchu jest konieczny wybór układu odniesienia - zna pojęcie toru, - potrafi odróżnić ruch prostoliniowy od krzywoliniowego, - potrafi wyjaśnić na przykładach co to znaczy, że ruch i spoczynek są względne - zna i rozróżnia pojęcia: tor, droga, przemieszczenie; - potrafi opisać położenie dowolnego ciała we wskazanym układzie współrzędnych, - potrafi samodzielnie wybrać układ odniesienia, związać z nim układ współrzędnych i w tym układzie opisać ruch dowolnego ciała. Zgodność z podstawą 1.1. Ruch jednostajny prostoliniowy. - wie, że jeżeli ciało w jednakowych odstępach czasu przebywa równe drogi to porusza się ono ruchem jednostajnym, - zna jednostki prędkości; - umie obliczyć wartość prędkości (szybkość) w ruchu jednostajnym prostoliniowym; - potrafi zamieniać jednostki prędkości; - zapisuje równanie drogi w ruchu jednost. prostol. - wie, że w ruchu jednostajnym prostoliniowym przebyta droga jest równa wartości wektora przemieszczenia. Prędkość i droga w - wie, że prędkość jest - potrafi podać cechy wektora prędkości w - potrafi wykazać na - korzystając z wykresu s(t)

6 ruchu jednostajnym prostoliniowym. Ruch niejednostajny. Szybkość średnia i chwilowa. Prędkość chwilowa. Ruchy zmienne. Przyspieszenie. Analiza ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniowego. Ruch jednostajnie opóźniony. Powtórzenie wiadomości. Rozwiązywanie zadań. wielkością wektorową, - wie, że w ruchu jednostajnym prostoliniowym wartość prędkości jest stała, - umie obliczyć szybkość średnią, z jaką porusza cię ciało, - rozumie konieczność przestrzegania przepisów i znaków ograniczenia szybkości, - wie, że jeżeli w jednakowych odstępach czasu ciało przebywa różne drogi to porusza się ono ruchem zmiennym, - wie, że jeżeli wartość prędkości wzrasta, to ciało porusza się ruchem przyspieszonym a jeśli wartość prędkości maleje to porusza się ruchem opóźnionym - potrafi z wykresu V(t) odczytać szybkość ciała w danej chwili, - wie, że ruch opóźniony to ruch z malejącą wartością prędkości wybranych przez siebie przykładach, - potrafi odczytać z wykresu s(t) drogę przebytą we wskazanym czasie - potrafi sporządzić wykres V(t) dla ruchu jednost., - wie, że w ruchu jednost. prostol. droga jest proporcjonalna do czasu i umie ją obliczać, - rozróżnia szybkość chwilową i szybkość średnią; - potrafi, na podstawie danych wykonać wykres zależności s(t), - zna definicję przyspieszenia i jego jednostki, - rozumie, co to znaczy, że wartość przyspieszenia wynosi np. 2 m/s 2. - wie, że gdy przyspieszenie ciała jest stałe to porusza się ono ruchem jednostajnie zmiennym, - potrafi sporządzić wykres V(t) w ruchu jednostajnie przyspieszonym, - wie, że w ruchu jednostajnie przyspieszonym szybkość jest proporcjonalna do czasu, - umie obliczyć szybkość i drogę w tym ruchu, - potrafi rozwiązywać zadania wykorzystując definicje i proste zależności między poznanymi wielkościami, przykładach, że prędkość jest wielkością względną, - potrafi rozwiązywać zadania wykorzystując poznane zależności potrafi sporządzić wykres V(t) dla ruchu jednostajnego. - potrafi uzasadnić dlaczego w ruchu prostoliniowym szybkość jest równa wartości prędkości. - korzystając z definicji wartości przyspieszenia potrafi obliczać zmiany szybkości - umie sporządzić wykresy s(t) i a(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego prostol. - potrafi na podstawie złożonych wykresów s(t) i V(t) opisać ruch ciała, - potrafi, korzystając z wykresu V(t) obliczyć drogę jako pole pod wykresem, - na podstawie wykresu zależności V(t) umie obliczyć przyspieszenie ciała i drogę przebytą w danym czasie, - potrafi rozwiązywać zadania wykorzystując poznane zależności między poznanymi wielkościami, - korzystając z definicji wartości przyspieszenia potrafi obliczać czas, w którym szybkość zmieniła się. - potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe i graficzne wykorzystując poznane zależności - umie sporządzić wykres V(t) dla ruchu opóźnionego - mając wykres zależności V(t) potrafi sporządzić wykres a(t) oraz s(t), Wyznaczanie prędkości doświadczenia w grupach treści nieobowiązkowe 8.7.,8.8. 6