Zawartość Football Business Group 1. Wstęp Atrakcyjność meczu Problemy Francuzów System punktowania a atrakcyjność meczów liga p

Transkrypt

1 FOOTBALL BUSINESS GROUP przy współpracy z SPORT & BUSINESS FOUNDATION Kwiecień 2007 System punktowania a atrakcyjność meczów piłkarskich FOOTBALL BUSINESS GROUP ul. Mostowa 3A/ Poznań

2 Zawartość Football Business Group 1. Wstęp Atrakcyjność meczu Problemy Francuzów System punktowania a atrakcyjność meczów liga polska System punktowania a liczba strzelanych bramek Liczba strzelanych bramek a frekwencja System 3/1/0 vs System 2/1/ Liga angielska Liga francuska Liga włoska Liga hiszpańska Liga niemiecka Podsumowanie przykładów /2/1 vs 2/1/0 - analiza teoretyczna Negatywne konsekwencje Inne systemy Podsumowanie

3 1. Wstęp Football Business Group Mecz piłkarski jest produktem oferowanym przez klub piłkarski. Podobnie jak inne tego typu imprezy masowe, ma za zadanie dostarczenie rozrywki jego uczestnikom. Największą radość kibiców wywołuje ofensywny futbol i otwarta gra z obu stron. Widz oczekuje emocji i atrakcyjnego widowiska, a to utożsamiane jest z dużą liczbą bramek. Niestety często zdarza się, iż futbol nie podąża za pragnieniami fanów. Ogromne pieniądze inwestowane w branżę piłkarską, sprawiły, iż wzrosła presja wobec piłkarzy. Klub rozliczany jest przez swoich właścicieli nie za jakość pracy, ale za jej efekty. W tych okolicznościach atrakcyjność ustępuje miejsca wynikowi. To końcowy rezultat rywalizacji, a nie jej poziom determinuje pozycję klubu w ligowej tabeli, a co za tym idzie działalność biznesową klubu. O stylu i zaangażowaniu zawodników pamiętają nieliczni. Wygrany mecz przynosi premie finansowe, radość kibiców, respekt u przeciwnika czy satysfakcję samego piłkarza. Jednak najważniejszą korzyścią i najbardziej znaczącym efektem wygranego meczu jest powiększenie dorobku punktowego w ligowej tabeli. Jasnym jest, że najwięcej punktów otrzymuje się za wygrany mecz. Nikt nie przyznaje dodatkowych bonusów punktowych za liczbę goli, strzałów, podań, dryblingów, efektowność gry itp. W ostatecznym rozrachunku najważniejsze są zawsze zdobyte punkty. A skoro tak, kluby bardzo często wolą zdobyć 3 punkty po nieciekawym i brzydkim meczu niż zremisować po wspaniałym widowisku. Z tego też powodu celem poniższej analizy będzie zbadanie relacji zachodzącej między systemem punktowania meczów w rozgrywkach ligowych a atrakcyjnością spotkań. 1.1 Atrakcyjność meczu Wbrew pozorom nie jest łatwo ocenić jakość widowiska piłkarskiego. Niemożliwym jest, bowiem zmierzenie poziomu zadowolenia kibiców. Skoro jednak większość fanów utożsamia atrakcyjność z dużą liczbą bramek, to wydaje się, że miarodajnym czynnikiem w sposób pośredni mierzącym atrakcyjność spotkania będzie liczba goli przypadających na mecz. Innym wskaźnikiem, którym także można się posłużyć oceniając atrakcyjność spotkania jest poziom oglądalności, czyli frekwencja. W tym przypadku jednak, wnioski z analizy mogą okazać się błędne. Infrastruktura stadionowa jest, bowiem w ciągłej rozbudowie (zwłaszcza w Polsce). Pojemności stadionów zwiększają się z każdym sezonem, przez co trudno ocenić jak w rzeczywistości zmienia się relacja frekwencja a atrakcyjność spotkania. 3

4 2. Problemy Francuzów Football Business Group W związku ze spadającą atrakcyjnością meczów Ligue 1 w sezonie 2005/2006, we Francji poruszony został temat liczby bramek strzelanych w meczach ligowych. Asekuracyjna gra oraz kończące się bezbramkowymi remisami lub jedno-bramkowym zwycięstwem mecze stały się są zmorą ligi francuskiej. Problemem niedostatku bramek zajęło się kierownictwo ligi, które aby wyeliminować bezbramkowe mecze i poprawić atrakcyjność spotkań, gotowe było podjąć nawet ekstremalne środki. Działacze zaangażowani w chęć reformowania systemu punktowego, wśród nich były trener reprezentacji Michel Hidalgo, zaproponowali 6 możliwych rozwiązań problemu: 1. Dwa punkty zamiast jednego za bramkowy remis. 2. Nagradzanie dodatkowym punktem zespołu, który w meczu zakończonym remisem strzelił pierwszą bramkę. 3. Całkowite wyeliminowanie remisów. Mecze rozstrzygane rzutami karnymi. 4. Nagradzanie dodatkowym punktem zarówno zespołu, który wygrywa więcej niż dwiema lub trzema bramkami, jak i drużyny, która przegrywa z niezerowym kontem bramkowym. 5. Za zwycięstwo 1-0 wygrany zespół otrzymywałby 2 punkty zamiast dotychczasowych Pozostawienie system punktowania bez zmian, dodając ekstra punkt za korzystny wynik w dwu-meczu (mecz u siebie i rewanż). Zaproponowano także, aby ewentualne rozwiązanie miałoby być przetestowane najpierw w rozgrywkach Ligue 2, zaplecza ekstraklasy francuskiej. Ogromny wpływ na władze piłki nożnej we Francji ma Canal +, właściciel praw do transmisji rozgrywek ligi francuskiej. Potentat medialny, także chciałby uatrakcyjnienia meczów, opowiada się jednak przeciwko zmianom przedstawionym przez władze ligi. Zdaniem stacji telewizyjnej zaproponowane solucje nie rozwiążą problemu, a tylko utrudnią śledzenie tabeli rozgrywek przeciętnemu kibicowi. Także kluby są przeciwko tym rozwiązaniom. Pokazały to wyraźnie, bojkotując spotkanie zorganizowane przez władze ligi w sprawie omówienia propozycji. Właściciele klubów stoją po stronie Canal + i twierdzą, że to ofensywny futbol i mniejsza ingerencja sędziego w trakcie meczu pozwolą na płynną i atrakcyjną dla oka grę. Na propozycje odpowiedziały także kluby Ligue 2, które nie godzą się na bycie poligonem doświadczalnym dla proponowanych zmian. 4

5 3. System punktowania a atrakcyjność meczów liga polska Zastanawiając się nad sensownością zabiegów francuskiej centrali piłkarskiej postarajmy się odpowiedzieć na pytanie o ich słuszność analizując wpływ różnych systemów punktowania na ilość bramek w Polsce. Problem atrakcyjności piłkarskiego widowiska jest bardzo bliski naszej rodzimej Ekstraklasie. Kibice często narzekają na słaby poziom meczów i małą liczbę bramek. Sytuacja ta nie jest jednak regułą, a ma raczej charakter sinusoidalny. W ostatnim czasie, na przykład, zainteresowanie Orange Ekstraklasą wyraźnie się zwiększyło. Polepszeniu uległa także frekwencja na ligowych meczach. Bez wątpienia głównym powodem zmian są korzystne wyniki osiągane przez Polską reprezentację, w której pod wodzą Leo Beenhakera wzrosło znaczenie polskich ligowców. Liga stała się w obecnym sezonie bardziej wyrównana i ciekawa. Także niemiecki Mundial, choć bardzo dla Polaków nieudany, przyczynił się dzięki swojej geograficznej bliskości do wzrostu zainteresowania piłką ligową. Można więc uznać, iż w ostatnim czasie ligowe spotkania stały się bardziej atrakcyjne. Jednak jak wcześniej zauważyliśmy nie zawsze tak było. Z pewnością także i w lidze polskiej bardzo duży wpływ na poziom atrakcyjności rywalizacji miały systemy punktowania. W kolejnej części analitycznej przyjrzymy się wpływowi ów systemów na średnią liczbę bramek a następnie na wpływ liczby strzelanych bramek na frekwencję na polskich stadionach. 3.1 System punktowania a liczba strzelanych bramek Na przestrzeni ostatnich 20 lat w polskiej pierwszej lidze obowiązywały 3 różne systemy punktowania. Przedstawia je tabela. Okres System punktowania Inne 2/1/0* zwycięstwo 2 pkt remis 1 pkt przegrana 0 pkt (+1)2/1/0(-1) zwycięstwo 2 pkt remis 1 pkt przegrana 0 pkt W przypadku wygranej przynajmniej 3 bramkami drużyna otrzymywała dodatkowy pkt (w sumie 3); przegrana w takim stosunku karana była dodatkowym ujemnym pkt (w sumie -1) /1/0 zwycięstwo 3 pkt remis 1 pkt przegrana 0 pkt * System ten obowiązywał także we latach wcześniejszych nie objętych badaniem. 5

6 Poniższe tabele przedstawiają liczbę strzelonych bramek oraz średnią bramek na mecz w okresach obowiązywania poszczególnych systemów punktowania. Tabela 1 Bramki strzelone w sezonach oraz System punktowania 2/1/0 Sezon 83/84 84/85 85/86 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 Bramki Mecze Średnia 2,28 2,02 2,49 2,41 2,22 2,59 2,34 2,40 Tabela 2 Bramki strzelone w sezonach System punktowania 2 (+1)/1/0(-1) Sezon 86/87 87/88 88/89 89/90 Bramki Mecze Średnia 2,21 2,15 2,36 2,02 Tabela 3 Bramki strzelone w sezonach System punktowania 3/1/0 Sezon 95/ 96 96/ 97 97/ 98 98/ 99 99/ 00 Bramki Mecze Średnia 2,53 2,50 2,39 2,53 2,81 2,56 2,51 2,70 2,76 2,74 2,32 00/ 01 01/ 02 02/ 03 03/ 04 04/ 05 05/ 06 6

7 Tabela 4 Zestawienie zbiorcze System punktowania Średnia strzelonych bramek 2/1/0 2,34 2(+1)/1/0(-1) 2,18 3/1/0 2,60 Jak widzimy system promujący wygrane przynajmniej 3 bramkami oraz karzący punktami ujemnym za taką porażkę nie spowodował wzrostu ilości strzelonych bramek, wręcz przeciwnie: średnia goli na mecz drastycznie spadła. Najwięcej bramek zdobywano w ciągu ostatnich 12 lat, czyli w okresie obowiązywania systemu 3/1/ Liczba strzelanych bramek a frekwencja Przeanalizujmy teraz wpływ liczby strzelonych bramek na frekwencję na meczach polskiej ligi. Dane dotyczą okresu od 1994 do 2005 roku 11 sezonów. Tabela 5 Strzelone bramki oraz frekwencja w sezonach od 1994/95 do 2004/05. Sezon Suma kibiców na wszystkich meczach sezonu Ilość meczów w sezonie Frekwencja na mecz w tysiącach Średnia strzelonych bramek 1994/ ,22 2, / ,26 2, / ,68 2, / ,35 2, / ,16 2, / ,62 2, / ,46 2, / ,11 2,51 7

8 2002/ ,16 2, / ,50 2, / ,24 2, / ,53 2,32 Wykres / / / / / / / / / / /2006 Średnia frekwencja widzów w tyś. Średnia liczba bramek Jak widać na wykresie trudno jednoznacznie określić zależność między średnią frekwencją, a średnią liczbą zdobywanych bramek w polskiej lidze. Główną tego przyczyną jest zmieniająca się z roku na rok pojemność polskich stadionów. Wynika to nie tylko z prac budowlanych prowadzonych na stadionach, ale także z pojawiania się w Ekstraklasie klubów z większymi stadionami. Sytuacją taką obrazuje wzrost średniej frekwencji o ponad 1 tyś. w sezonie 2002/2003 spowodowany powrotem do I ligi Lecha Poznań, klubu o najwyższej w Polsce frekwencji. 8

9 4. System 3/1/0 vs System 2/1/0 Football Business Group W ciągu ponad stu letniej historii piłki nożnej, na świecie dominowały 2 systemy punktowania meczów. Aż do lat 90 XX wieku powszechnym było nagradzanie zwycięstwa dwoma, a remisu jednym punktem. Po raz pierwszy system ten zmieniono w Anglii w 1981 roku. Nowa metoda charakteryzowała się przyznawaniem za wygraną nie dwóch, a trzech punktów. Przez 1/0 0kolejnych 13 lat stosowana była jednak tylko w nielicznych krajach m.in. od 1982 w Izraelu, od 1987 w Turcji i Norwegii. Tak naprawdę system 3/1/0, dziś tak powszechny, swoją popularność zdobył dzięki zastosowaniu na Mundialu w 1994 roku. Po turnieju w USA większość światowych lig uznało system 3/1/0 za obowiązujący. Przypatrzmy się teraz, jakie konsekwencje wywołała zmiana punktowania zwycięstw w najważniejszych europejskich ligach. Analizować będziemy dwa czynniki. Pierwszym będzie średnia liczba zdobywanych bramek na mecz, którą potraktujemy jako wyznacznik atrakcyjności spotkania. Drugim czynnikiem będzie odsetek remisów przypadających na dany sezon, który posłuży nam jako informacja o poziomie rywalizacji w rozgrywkach. 4.1 Liga angielska Średnia bramek w lidze angielskiej 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 Średnia bramek 2,66 2,56 2,66 2,63 2,51 2,66 2,54 2,74 2,71 2,79 2,79 2,63 *system 2/1/0 system 3/1/0 75/76 76/77 77/78 78/79 79/80 80/81 81/82 82/83 83/84 84/85 85/86 86/87 Od roku 1981 średnia liczba bramek zaczęła wyraźnie wzrastać. Bez wątpienia możemy uznać to, zatem za sukces nowego systemu. 9

10 Odsetek meczów remisowych w sezonie - liga angielska 50% 40% 30% 20% 10% 0% Odsetek remisów 27% 29% 28% 31% 29% 25% 26% 24% 25% 23% 23% 26% *system 2/1/0 system 3/1/0 75/76 76/77 77/78 78/79 79/80 80/81 81/82 82/83 83/84 84/85 85/86 86/87 Także spadek liczby meczów nierozstrzygniętych w sezonie uznać możemy za sukces systemu 3/1/0. Zmniejszyła się liczba remisów, przypuszczać możemy, iż rywalizujące drużyny do końca walczyły o zwycięstwo, ryzykując przegraną, ale chcąc zdobyć 3 pkt. Liga angielska jest zatem przykładem na to, iż zmiana systemu punktowania przyniosła wzrost atrakcyjności meczów. 4.2 Liga francuska Średnia bramek w lidze francuskiej 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 Średnia bramek 2,12 2,09 2,33 2,25 2,50 2,27 2,33 2,36 2,36 *system 2/1/0 system 3/1/0 Podobnie jak w przypadku ligi angielskiej, efekty wprowadzenie nowego systemu były natychmiastowe i widoczne. Średnia liczba bramek zwiększyła się. 10

11 Odsetek meczów remisowych w sezonie - liga francuska 50% 40% 30% 20% 10% 0% 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 Odsetek remisów 35% 33% 32% 32% 28% 29% 30% 25% 29% *system 2/1/0 system 3/1/0 Także odsetek remisów świadczy o korzystnych konsekwencjach zastosowania nowego punktowania zwycięstw. Podobnie jak w przypadku ligi angielskiej doświadczenia Francuzów z systemem 3/1/0 uznajemy za pozytywne i świadczące o przewadze systemu 3/1/0 nad systemem 2/1/ Liga włoska Średnia bramek w lidze włoskiej 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 Średnia bramek 2,24 2,29 2,27 2,80 2,42 2,53 2,63 2,64 2,75 2,76 *system 2/1/0 system 3/1/0 89/90 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 11

12 Odsetek meczów remisowych w sezonie - liga włoska 50% 40% 30% 20% 10% 0% Odsetek remisów 37% 36% 36% 33% 33% 25% 26% 33% 28% 26% *system 2/1/0 system 3/1/0 89/90 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 Rozgrywki ligi włoskiej to kolejny pozytywny przykład zastąpienia systemu 2/1/0 systemem 3/1/0. Średnia liczba strzelonych goli zwiększyła się i ustabilizowała. Natomiast odsetek meczów zakończonych nierozstrzygniętym wynikiem spadł. 4.4 Liga hiszpańska Średnia bramek w lidze hiszpańskiej 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 Średnia bramek 2,16 2,40 2,51 2,60 2,54 2,70 2,75 2,66 2,64 2,64 *system 2/1/0 system 3/1/0 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 12

13 Odsetek meczów remisowych w sezonie - liga hiszpańska 50% 40% 30% 20% 10% 0% Odsetek remisów 30% 25% 28% 27% 29% 28% 25% 28% 25% 29% *system 2/1/0 system 3/1/0 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 Przykład ligi hiszpańskiej nie jest aż tak ewidentny jak wcześniej wymienione. Wyraźnie wzrosła średnia strzelonych bramek, jednak odsetek remisów wahał się, aż powrócił do poziomu sprzed zmiany systemu. Zastosowanie nowej metody punktowania okazało się więc połowicznym sukcesem. 4.5 Liga niemiecka Średnia bramek w lidze niemieckiej 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 Średnia bramek 2,90 2,62 2,92 2,92 3,00 2,72 2,98 2,89 2,83 2,89 *system 2/1/0 system 3/1/0 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 13

14 Odsetek meczów remisowych w sezonie - liga niemiecka 50% 40% 30% 20% 10% 0% Odsetek remisów 34% 32% 30% 27% 28% 35% 22% 27% 28% 28% *system 2/1/0 system 3/1/0 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 Liga niemiecka przedstawia zupełnie inne efekty wprowadzenia systemu 3/1/0 niż przykłady innych analizowanych lig. Oto bowiem zarówno średnia liczba bramek, która spadła, jak i wzrost liczby remisów przemawiają na niekorzyść zastosowanego systemu. 4.6 Podsumowanie przykładów Trudno szukać wniosków wspólnych dla wszystkich opisanych przykładów. W większości lig nowy system przyniósł oczekiwane zmiany. Zwiększyła się liczba strzelanych goli, a więc i atrakcyjność meczów. Spadek odsetka remisów pozwala nam sądzić, iż częściej zdarzały się przypadki walki do końca spotkania zakończone wygraną którejś z drużyn. Przykład niemiecki pokazuje jednak, iż nie należy wyciągać generalnych wniosków. Pomimo wszystko, patrząc długofalowo, można stwierdzić, iż system 3/1/0 jest systemem lepszym niż 2/1/0. Najlepszym tego dowodem jest poziom obecnej rywalizacji i jakość spotkań, który niewątpliwie jest dużo wyższy niż na początku lat Analiza teoretyczna - 3/2/1 vs 2/1/0 System punktowania wpływa znacząco na poziom rywalizacji między klubami, a co za tym idzie na zainteresowanie kibiców rozgrywkami. I tak na przykład, jeśli rozbieżności w punktowaniu zwycięstw i remisów są duże, tym większe ewentualne różnice punktowe między drużynami w ligowej tabeli. W tym miejscu pojawia się problem podziału punktów między drużyny w danym meczu. Wydawać by się mogło, iż najsprawiedliwszym jest system, 14

15 w którym niezależnie od wyniku końcowego w danym meczu do podziału jest równa ilość punktów. Sytuacja taka ma miejsce w systemie 2/1/0 bez względu na wynik pula punktów przypadająca na mecz wynosi 2. Wadą tego rozwiązania jest jednak niewystarczające premiowanie zwycięstwa w porównaniu z remisem. Przyczyniać się to, bowiem do zachowawczej gry i braku motywacji do odniesienia zwycięstwa. Właśnie z tych powodów w latach 90 system 2/1/0 zastąpiono systemem 3/1/0. Premiowanie zwycięstwa 3 punktami zwiększyło motywację piłkarzy, mecze stały się atrakcyjniejsze, a przede wszystkim remisy straciły swoją wartość. Ten ostatni skutek przeanalizujemy na krótkim przykładzie: System punktowania 2/1/0 3/1/0 Liczba meczów: 2 2 remisy 2 pkt 2 pkt Zwycięstwo + porażka 2 pkt 3 pkt Jeśli rozpatrzymy tylko 2 mecze przy systemie 2/1/0, wartość punktowa 2 remisów jest równa wartości punktowej zwycięstwa i porażki. Sytuacja zmienia się w systemie 3/1/0. Zwycięstwo i porażka w 2 meczach są więcej warte niż 2 remisy. Rozpatrzmy teraz problem na przykładzie nie 2 spotkań, a całego sezonu. System punktowania 2/1/0 3/1/0 Liczba meczów: remisy 34 pkt 34 pkt 17 zwycięstw 17 porażek 34 pkt 51 pkt Wnioski są klarowne. W systemie 3/1/0 drużyna stawiająca na ofensywny futboli, odnosząca zwycięstwa, ponosząc jednocześnie ryzyko porażek uzyskuje więcej punktów niż klub grający zachowawczo, który kończy spotkania podziałem punktów. Tak więc, system punktowania 3/1/0 wyraźnie promuje grę ofensywną, otwartą, nastawioną na wygrywanie, podczas gdy system 2/1/0 na równi ceni grę zachowawczą i ofensywną. Skoro, zatem im więcej punktów za wygrany mecz, tym drużyny bardziej ryzykują i walczą za wszelką cenę o zwycięstwo, to czy w celu zwiększania atrakcyjności widowiska piłkarskiego należy nadal zwiększać liczbę punktów otrzymywanych za zwycięstwo? Rozważmy hipotetyczny system punktowania 5/1/0. W takiej sytuacji jeden wygrany mecz osiąga jeszcze większą wartość niż w systemie 3/1/0. Należy jednak zauważyć, iż równocześnie zwiększa się ciężar 15

16 ewentualnej porażki. Przegrywający traci do zwycięzcy równowartość, aż 5 remisów. Sytuacja ta może, więc przynieść odwrotny od pożądanego efekt. Strach przed porażką może okazać się większy niż chęć wygranej, co doprowadzi do większej ilości remisów i obniżenia atrakcyjności. Innymi słowy między remisem, a porażką nie będzie tak wielkiej różnicy w stratach punktowych jak w między remisem a zwycięstwem. 4.8 Negatywne konsekwencje W 2005 roku konsekwencjami, jakie niesie ze sobą zmiana systemu punktowania meczów zainteresowało się dwóch profesorów amerykańskich uczelni: Luis Garicano z Chicago University oraz Ignacio Palacios-Huerta z Brown University. Przygotowany przez nich raport pokazał, jakie negatywne zmiany w meczu piłkarskim wywołało nagradzanie zwycięstwa 3 punktami. Oto najważniejsze z nich: - wzrost agresywności piłkarzy; liczba fauli przypadających na mecz zwiększyła się o 12,5% - drużyny prowadzące częściej bronią wyniku przez zastępowanie napastników dodatkowymi obrońcami - drużyny przegrywające oddają mniej strzałów na bramki niż przed wprowadzeniem zmian - liczba remisów spadła o 14% jednak nie przyniosła to zmiany w średniej liczbie bramek Reasumując, gra stała się bardziej zacięta, wzrosło zaangażowanie piłkarzy, jednak przełożyło się to nie na wzrost atrakcyjności, a na większą agresywność. Zdaniem autorów raportu, zmiany przyczyniły się też do gry defensywnej i asekuracyjnej, nastawionej na obronę korzystnego wyniku. Wiarygodność wniosków zwiększa fakt, iż w/w zmian nie zanotowano w meczach pucharowych, w których jedyną nagrodą jest awans do kolejnej rundy a nie punkty. Z drugiej strony w meczach pucharowych często drużyny nie mają już nic do stracenia, co przekłada się na otwartą grę do końca regulaminowego czasu. Pozostaje pytanie czy zmiany te spowodowane są faktycznie systemem gry a nie ogólną ewolucją futbolu oraz wzrostem znaczenia konsekwencji finansowych wyniku sportowego. 4.9 Inne systemy Nie trudno się domyślić, iż poza dwoma dominującymi systemami punktowania istnieją, bądź istniały, inne metody mniej lub bardziej udane. Oto niektóre przykłady: - Liga grecka: w latach obowiązywał system 3/2/1; w przypadku walkowera 0 punktów, zgodnie z przepisami FIFA - W-League (amerykańska liga kobieca): w roku 2002 nagradzano dodatkowym punktem za strzelenie 3 goli 16

17 - Liga irlandzka: w sezonie stosowano system 4/3/2/1/0; 4 pkt za wygraną na wyjeździe, 3 za wygraną w domu, 2 za wyjazdowy remis, 1 za remis na własnym boisku, 0 za przegraną - Liga chińska: w latach 70 i 80 dodatkowym punktem nagradzano gole strzelane głową oraz kluby których zawodnicy grali w kadrze narodowej - Liga bułgarska: w latach 1984/87 w przypadku bezbramkowego remisu żadna z drużyn nie otrzymywała punktów - Liga francuska: w latach 1973/76 przyznawano dodatkowy punkt za strzelenie 3 bramek Powyższe przykłady należy potraktować jako ciekawostkę, a nie realne rozwiązanie problemu choćby, dlatego, iż stosowano je krótko i w efekcie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. 17

18 5. Podsumowanie Football Business Group System punktowania 2/1/0 2(+1)/1/0(-1) 3/1/0 Zalety - pełna przejrzystość (stała pula punktów do zdobycia w każdym meczu, bez względu na wynik) - sprawiedliwe określenie stosunku wygrana / remis / porażka - brak blokowania gry ofensywnej drużyny gorszej w danym meczu poprzez dodatkowe karanie w przypadku dotkliwej porażki - promowanie gry ofensywnej do końca spotkania ze strony drużyny lepszej w danym meczu poprzez dodatkowe premiowanie wysokiego zwycięstwa - sprawiedliwe określenie stosunku wygrana / remis / porażka - wysokie premiowanie zwycięstwa, a więc promowanie gry ofensywnej; - akceptowalna przejrzystość - najbardziej sprawiedliwe określenie stosunku wygrana/remis/porażka - brak blokowania gry ofensywnej drużyny gorszej w danym meczu poprzez dodatkowe karanie w przypadku dotkliwej porażki Wady - brak premiowania zwycięstwa - brak promowania gry ofensywnej do końca spotkania ze strony drużyny lepszej w danym meczu; - bardzo niska przejrzystość systemu i zagrożenie nieczystością gry; - blokowanie gry ofensywnej drużyny gorszej w danym meczu poprzez dodatkowe karanie w przypadku dotkliwej porażki - brak promowania gry ofensywnej do końca spotkania ze strony drużyny lepszej w danym meczu; 18

19 >3/1/0* - bardzo wysokie premiowanie zwycięstwa, które prowadzi do zrównania punktowego znaczenia remisu i porażki a więc promowanie gry ofensywnej od początku do końca spotkania - brak blokowania gry ofensywnej drużyny gorszej w danym meczu poprzez dodatkowe karanie w przypadku dotkliwej porażki Football Business Group - niesprawiedliwe określenie stosunku wygrana / remis / porażka a w konsekwencji wypatrzenie wyniku rywalizacji w kontekście całego sezonu - niska przejrzystość i zagrożenie nieczystością gry; - brak promowania gry ofensywnej do końca spotkania ze strony drużyny lepszej w danym meczu; - ogromny ciężar punktowy spotkania a w konsekwencji możliwość zachowawczej gry już od gwizdka *Do tej pory żadna liga piłkarska nie zdecydowała się na wprowadzenie systemu >3/1/0, dlatego trudno jednoznacznie stwierdzić, jakie konsekwencje by on przyniósł. System obecnie stosowany na całym świecie, 3/1/0, jest najlepszym z możliwych rozwiązań. Jego największą zaletą jest fakt, iż zdecydowanie najlepiej i najrozsądniej wartościuje stosunek punktów przyznawanych za zwycięstwo i za remis. Udało mu się znaleźć równowagę, które nie mają inne systemy. Pomimo istniejących wątpliwości, przedstawionych w rozdziale 2, pozostaje zdecydowanie najtrafniejszym rozwiązaniem punktowania meczów piłkarskich. Dlatego też, starając się rozwiązać problem słabego poziomu rozgrywek czy niskiej atrakcyjności meczów, ligi powinny poszukać innych rozwiązań promujących ofensywny futbol. Wydaje się, iż próby zmian, choćby kosmetycznych, w sposobie przyznawania punktów nie zaowocują sukcesem. Trudno, bowiem znaleźć bardziej właściwy system punktowania. 19

20 Źródła Football Business Group

21 Autorzy: Tomasz Frątczak Sebastian Miroński Michał Chodziutko Football Business Group Redakcja: Football Business Group Sebastian Miroński mobile: s.mironski@sbf.pl Football Business Group Wszelkie Prawa Zastrzeżone. 21