tojublo ZM G 05 SHHS SHü üül^ SHüS NAFTA wychodzi 2 razy na miesiąc is-g<n i 3Q-go Soüolnicûi & Wiśniewski I

Transkrypt

1 , - w Rok < CS* r b r F - «iç:, tojublo ZM G 05 Zeszyt 6. SHHS SHü üül^ SHüS r i NAFTA ORGAN KRAJOWEGO TOWARZYSTWA NAFTOWEGO wychodzi 2 razy na iesiąc is-g<n i 3Q-go Redaktor: Dr. Stefan Bartoszewicz Wydawca: Krajowe Towarzystwo Naftowe I % «Soüolnicûi & Wiśniewski I I fabryka elektrotechniczna i Zakład instalacyjrty i ^ & Adres telegr. : Gro Lwów LWÓW Fabryka przy ul. Na Błonie 1.38 Biuro główne: Lwów, Słowackiego i. 13. filia w Krakowie: Bracka } { Wyrób artykułów elektrotechnicznych Budowa całkowitych stacyj elektrycznych. Przenoszenie siły i zastosowanie energii elektrycznej w przeyśle i gospodarstwach rolnych. Dla kopalnictwa nafty: ; i asbestowej Druty w izolaeyi iniowej Budowa groochronów 1 uznane i objęte przepisai Urzędu G-órn. Pwownflniln izolowane i gołe iedziane I IZcWUllUlKl 1'ow. akc. Pelten & Guilleaue we Wiedniu (wyłączna reprez.) zwykłe i szczelnie zaknięte, zabezpieczone przeciw dział, gazów. Motory Dostawa wszelkich ateryałów instalacyjnych. na zbiornikach, własnego systen uznanego przez Tow. Asekuracyjne. poysłu inż. Postęp- Aratury szybowe skiego wzór własny, prawnie ochroniony. Skrzynki rozdzielczo nïïse*»

2 [Ł To. udział, dla techniki głęhohich wierceń i Budowy otorów TRAUZL & Co. przedte FAUCK & Co. WIEDEŃ 1V./2., WIEDENERGÜRTEL Nr. 2. HEUGASSE 80. Zastępca na G-alicyę i Bukowinę] Marek Seeann [w Drohobyczu Skład w Borysławiu. W Ó ET v IM ci* ' tk.- r- '^v-i_ y^ryss 4W^- V MUM/MM ii i 4)IHHC, IFIHl\Mv? Fabryka aszyn i narzędzi wiertniczych dla wszelkich systeów wierceń tak ręcznych jak i aszynowych. gpecyalności! Żurawie wiertnicze szybkoudarowe Rapid o systeie płuczkowy w połączeniu z nasze patent, wiercenie rdzeni i autoatyczny wydźwigie tychże zapoocą t. zw. odwrotnej płuczki. Części żelazne do wahacza (balansu) kanadyjskiego z saoprężne popuszczadłe do dokładnego popuszczania lub podnoszenia świdra w czasie wiercenia (według policyjno-górniczych przepisów z r. 1904, 31). Patentowe rozszerzacze (Nachnahbohrer) znacznie ulepszone. Hydrauliczne obcinacze (noże) rur. Pod względe pewności i dokładności w użyciu przewyższają wszystkie inne dotychczas znane tego rodzaju instruenty. Obcięcie rury bez względu na jej dyenzyę uskutecznia się w ciągu kilku inut. Wielokrążki o specyalnej konstrukcyi dla celów wiertniczych. Dopuszczalne obciążenie zwyż kg. Raki dające się z najbardziej wklinowanej pozycyi zluzować i wydostać, gdy rury nie idą. i t. d. i t. d. i t. d. Najwyższe odznaczenie na iędzynarod. wystawie w Bukareszcie w r DYPLOM HONOROWY I ZŁOTY MEDAL. Oddział Budowy otorów.*. * -" Syj i i i Przyjujey zlecenia wykonywania w naszy zarządzie wierceń do ożliwie największej głębokości i pod daleko sięgającą gwarancyą. Î3 Oddział Budowy otorów v Lokootywy0 p p^dzie zap ocąotorówbenpopędu żurawi wiertniczych i do oświetlenia elektrycznego. ===== j zynowych, spirytusowych i naftowych nader praktyczne do Motory benzynowe do.u^pfu.' ' ' ' T' lissle siśbsk, różnego rodzaju kolejek :: popowych. I Zastępca dla oddziału bud. otorów: MAHRS/Cy GOLDSCRLAB^LAŻOJKSRl Lwów, ul. Brodecka v I 1

3 î*ok XVII. Lwów, 30. arca Zeszyt 6. NAFTA Organ Krajowego Towarzystwa Naftowego wychodzi 2 razy na iesiąc 15-ego i 30-ego Pren-aorata wynosi rocznie 1 koron. Członkowie Krajowego Towarzystwa Naftowego otrzyują Naftę bezpłatnie. Adres Redakcyi i Adinistracyi: Lwów, ul. Kraszewskiego ł. 1, biuro Krajowego Towarzystwa naftowego. Treść zeszytu 6. Posiedzenie Wydziału Krajowego Towarzystwa Naftowego, dnia 20. arca Monopol naftowy w Nieczech. Z Aeryki. Ropa na Węgrzech. Głosy prasy w sprawach naftowych i wiadoości handlowe. Z Tustanowic. Wiadoości z targu ropnego Kronika. Posiedzenie "Wydziełu Krajowego Towarzystwa Naftowego dnia 20-go arca Porządek dzienny: 1) Odczytanie protokołu z ostatniego posiedzenia, 2) Sprawozdanie z ankiety dla utworzenia giełdy Towarowej, 3) Sprawy przekazane przez Walne Zgroadzenie: a) wydawanie codziennego hektografowanego biuletynu przez Towarzystwo, b) zgroadzenie w sprawie ograniczeń wiercenia, e) porządek dzienny dla pierwszego posiedzenia Rady Naftowej, 4) Piso koitetu ruuńskiego w sprawie kongresu naftowego, 5) Wnioski i interpelaeye. Obecni Pp. prezes Gorayski, wiceprezes Wolski, członkowie Wydziału Pp. Augeran, Dr. Halban, Mars, Schreier, sekretarz Dr. Bartoszewicz; usprawiedliwili swą nieobecność Pp. Długosz, Trzecieski, Zaoyski i Żukowski. Odczytany protokół z ostatniego posiedzenia został przyjęty, pocze sekretarz Dr. Bartoszewicz zdał sprawę z ankiety w Izbie Handlowej Lwowskiej, która obradowała nad projekte statutu giełdy towarowej. Ankieta uchwaliła podnieść ilość członków starszyzny giełdowej z 18 na 24, a przeysł naftowy na wniosek sprawozdawcy otrzya w tej liezbie 3 zastępców, zaiast projektowanych 2; pierwszą starszyznę giełdową będą wybierać ci, którzy przyczynią się kwotą 500 K. na koszty utworzenia giełdy; ankieta wybrała z pośród siebie koisyę giełdową, do której wszedł sprawozdawca jako zastępca przeysłu naftowego. Przy punkcie trzeci porządku dziennego co do wydawania przez Towarzystwo codziennego hektografowanego biuletynu o ważniejszych wypadkach w przeyśle naftowy, sekretarz Dr. Bartoszewicz oblicza koszty takiego wydawnictwa na K. rocznie; biuletyn berliński kosztuje w abonaencie 30 arek iesięcznie i gros abonentów stanowią banki; jest rzeczą wątpliwą, ezy u nas znajdzie się dostateczna ilość abonentów, by koszty wydawnictwa zostały pokryte. Pan inź. Wolski jest za -wydawnictwe biuletynu bardzo krótkiego, daty niektóre oże dostarczać codziennie Krajowy Związek Producentów. P. Angeran stawia wniosek, by najprzód biuro Towarzystwa drogą subskrypcyi przekonało się, na ile stałych abonentów li-

4 82 NAFTA czyć oże i w razie dostatecznej ilości abonentów przystąpiło do takiego wydawnictwa; po przeówieniach Pp. Dra Halbana. prezesa Gorayskiego i Marsa, przyjęto wniosek p. Angerana, przycze sekretarz oświadczył iź przy subskrypcyi wyda okazowy nuer takiego biuletynu. Sprawy b) i c) trzeciego punktu porządku dziennego wywołały bardzo ożywioną dyskusyę, w której zabierali głos wszyscy obecni członkowie Wydziału, niektórzy parokrotnie, przycze co do ograniczenia wiercenia zdania były podzielone. Uchwalono wreszcie, by na dzień 22. kwietnia Towarzystwo Naftowe zwołało Wydział Towarzystwa wzocniony jeszcze przeysłowcai, z poza Wydziału i by na tern posiedzeniu zostały odczytane referaty koisyi wybranej na ankiecie wiedńeskiej, a więc i referat koisyi dla spraw górniczo policyjnych, który obejuje powyższe sprawy i by po wyczerpującej dyskusyi uchwalió pewne postulaty, z któryi się przyjdzie pote na ankietę Wydziału Krajowego i jeszcze raz na ankietę inrsteryalną. Odczytano następnie piso koitetu ruuńskiego ostatniego kongresu iędzynarodowego, adresowane do prezesa Krajowego Towarzystwa Naftowego, w którein koitet ubolewając nad tern, iż siostrzany galicyjski przeysł naftowy przechodzi ciężki kryzys, zapytuje, kiedy niej więcej kongres iędzynarodowy oże się odbyó w Galicyi, gdyż od tego zależy, czy trzeba będzie IV. iędzynarooowy kongres tylko odroczyó, czy też odbyó go w inny kraju, a w Galicyi ógłby się już odbyó V. iędzynarodowy kongres naftowy. Wydział po krótkiej dyskusyi uchwalił wystosować odpowiedź, iż wobec niepewnej daty odroczenia zgadza się, by IV. iędzynarodowy kongres naftowy odbył się gdzieindziej, a V. dopiero w Galicyi. Na tern posiedzenie zaknięto. Monopol naftowy w Nieczech. Profesor Dr. Kraeer publikuje w Cheiker Zeitung nadzwyzaj ciekawy artyrkuł, propagujący yśl onopolu naftowgo w Nieczech. Uwagi w ty artykule zawarte dotyczą i naszego przeysłu naftowego i dlatego pozwalay sobie artykuł ten podać do wiadoości czytelników w obszerny wyciągu: Prof. Dr. Kraeer ówi: Z różnych stron wyszła inicyatywa, aby rząd nieiecki częśó swojego zapotrzebowania gotówki pokrył zaprowadzenie onopolu naftowego. Gdyby był rząd podjął tę yśl, byłby zapewne starał się zbadać sposoby zaprowadzenia onopolu takiego, przez rozpisanie odpowiedniej ankiety. Ze tego rząd dotychczas nie zrobił, przypisać to ożna jedynie wpływo polityczny, a oże i sławnego Standard-Oil-Cy, które widocznie uie je wszędzie we własny interesie wywierać. Z chwilą kiedy wszystkie rządowe projekty finansowe zdają się nie ieć nadziei urzeczywistnienia, potrzeba znalezienia nowych, wydatnych źródeł dochodów państwowych staje się z każdy dnie pilniejszą i dlatego pragnąłby wystąpić tutaj jeszcze raz w obronie tej idei, przedstawiając nietylko ożność, ale i finansowe podstawy onopolu naftowego. Ponieważ sprzedaż nafty w Nieczech spoczywa prawie wyłącznie w rękach Standard-O.-C., nie rozchodzi się zate tutaj o to czy się ten onopol chce dopiero zaprowadzić czy nie, tylko o to, czy wykonanie onopolu i jego ogrone zyski ają nadal pozostać w ręku obcej firy, czy też w ręku państwa. Jest rzeczą zupełnie zrozuiałą, że większość przedstawicieli handlu i przeysłu będzie się sprzeciwiać wprowadzeniu onopolu w ty kierunku, słusznie twierdząc, że ta, gdzie potrzeba większych kapitałów, niekrępownej inicyatywy i tęgich jednostek, których ożna dostać tylko w walnej konkurencyi, powinno się zostawać przeysł prywatny przedsiębiorco, a nie biurokratyczneu państwu. Widzieliśy jednak, że od tej ważnej zasady już nieraz w państwie nieieckie odstąpiono w interesie dobra ogólnego, inaczej nie bylibyśy ieli ginnych gazowni, wodociągów i trawai, ani państwowych kolei, kopalń, prochowni, fabryk prochu, broni, warstatów okrętowych i t. d.

5 NAFTA 83 Tylko sains publica jest wtedy zasadą, stwo nieieckie, nie potrzebując się stosować do narzuconych przez Standard prze a nie inne względy, a to dobro publiczne wyaga tego, aby państwo wzięło udział pisów co do jakości i ceny swojego produktu. Sąsiedzi nasi wytwarzają z górą w przeyśle rafineryjny nieiecki, a przynajniej wzięło w rękę handel naftą wagonów ropy, z czego ożna otrzyać wagonów nafty ; oni sai spo- Gdyby było państwo nie odstraszyło przeysłowców od przeysłu rafineryjnego trzebowują z tego około wagonów, Wysokie cłe, nie bylibyśy potrzebowali reszta zaś, czyli wagonów ogłaby dzisiaj kruszyć kopię za onopole nafto- być przetransportowaną do Nieiec, których wy. W pierwszej linii taryfy cłowe z roku 1893, z drugiej strony zaś potężne środki Standardu uożliwiły tej firie wziąć w rękę cały handel naftą i produktai naftowyi, a przynajniej wykonywanie kontroli nad sprzedażą każdego litra nafty, każdego kilograa oleju. Uczucie przeocy wykonywanej na nas przez obcą firę dałoby się jeszcze przeboleć, gdyby się tu rozchodziło tylko o zaspokojenie potrzeby światła, tutaj ay jednak do czynienia z kwestyą potrzeby wytwarzania siły przez otory eksplozyjne, a tylko ten naród oże w ty kierunku przodować, któreu stoją do dyspozycyi płyny do tych otorów potrzebne, jak ropa, oleje, benzyna i t. d. Zależność rozwoju przeysłu otorowego od obcej firy dałaby się odczuć dopiero podczas wojny, kiedy wszystkie nasze wozy otorowe, okręty ropą opalane i balony usiałyby stanąć z powodu braku siły otorycznej. Jaką doniosłość a takie opanowanie nietylko światowego rynku naftowego raze z produktai naftowyi, ale także i całego szeregu innych działów produkcyi przeysłowej przez wpływanie na towe, ze strony jednej i to nie naszej firy, powinny sobie uzysłowić te koła, który obrona państwa leży na sercu w pierwszy rzędzie są do tego powołane. Dlategoteż nie powinniśy dbać o to, czy to się spodoba firie Standard-O.-C. czy nie, tylko dążyć wszelkiei siłai do stworzenia w Nieczech wielkiego przeysłu naftowego, korzystając z geograficznego położenia naszego w pobliżu państw produkujących ropę. Galicya bardzo chętnie odstąpi na swój nadiar produkcyi ; Ruunia także; oba te kraje będą tylko zadowo- zapotrzebowanie wynosi okrągło wagonów. Niebezpieczeństwo, które straszą niektórzy bojaźliwi, że państwo oże nie otrzyać od Standardu potrzebnej reszty zapotrzebowania, nie istnieje wcale, gdyż i Standard usi się liczyć z tak potężny odbiorcą nafty jak państwo nieieckie. Zresztą niedawno udowodniłe, że ieszanina benzolu i spirytusu pali się w lapach bardzo dobrze, nie ustępując nafcie co do siły światła. Właśnie niedawno odbył się w Związku przeysłowe odczyt na ten teat, w który zdano sprawę z przeprowadzonych w ty kierunku prób, które wydały bardzo poyślny wynik, a nie należy zapoinać, że przez używanie takiej ieszaniny spirytusu z benzole, którego produkcya wzrosła w ostatnich czasach na wagonów, ożnaby dużą część nafty zastąpić. Nie ulega wątpliwości, że sao zonopolizowanie handlu naftą, nie zdoła jeszcze stworzyć przeysłu rafineryjnego naftowego wszystkii w Nieczech, który jest konieczny dla ubezpieczenia państwa, a to tern więcej, że Standard, tak jak dotychczas uciskał środki transpor- i zgniatał wszelką konkurencyę, tak i nadal dyktowałby i państwu, które się zdobyło tylko na onopol handlu naftą, ceny i które produktów. Do onopolu handlu naftą, usi być także przyłączony i onopol zakupna ropy, której dobywanie długo jeszcze nie będzie wyłączny przywileje Standard-Oil-Cy. Nie ożna zostawiać zakupna ropy prywatneu handlarzowi, w przeciwny bowie razie nie iałoby państwo wpływu na unorowanie cen nafty z niej wytworzonej; państwo ogłoby się ni posługiwać w ty kierunku, usi jednak nad ni wykonywać kontrolę, a cena jaką oni zalone z tego, jeżeli będą ogły oddawać swą płacą za ropę, byłaby podstawą do obliczenia naftę takieu pewneu odbiorcy jak pań- ceny, jakąby państwo iało pobierać za naftę.

6 U N A ÿ T A Przez to stałoby się to oźliwe, aby państwo iało udział w zyskach rafinerów, a przedewszystkie w zysku powstały z lepszej konjunktury. Teraz np. oźnaby w Galicyi zakupić nawet wielkie ilości ropy po cenie 150 K. za wagon; gdybyśy zate transport wagonu ropy do Śląska górnego liczyli w kwocie 100 K. zaś koszt przeróbki 150 K., to i tak otrzyalibyśy dopiero suę kosztu w kwocie 350 K. za wagon, z którego ożna zawsze uzyskać 35 /0 nafty i 6 8% benzyny, czyli raze, licząc naftę po K , po potrąceniu cła w wysokości K. 7'50 po K = K. 402*50 za 35 C. nafty, zaś 6X25 = K. 150 za 6 C. benzyny, raze K. 552*50. Na saych tych dwu produktach, po potrąceniu juz cła zate iałoby państwo po 200 K. zarobku. Rafinerowi oźnaby pozostawić całą wartość innych produktów, jak oleju, parafiny etc. jako zysk i aortyzacyę kapitału. Naturalnie, że nie zawsze oźnaby ropę tak tanio nabywać w Galicyi, koszt bowie jej wydobycia jest notorycznie o wiele wyższy jak jej teraźniejsza cena targowa; gdybyśy jednak nawet podwójną cenę surowca przyjęli, to i tak państwo, ając onopol w ręku ogłoby ieć z takiej kalkulacyi ogrone dochody i ogłoby wyzyskiwać taką właśnie konjunkturę jaka teraz istnieje, dla swoich celów, na co powyżej wskazywałe. Odbyt wyprodukowanych w nieieckich rafineryach ubocznych produktów naftowych, jak gazoliny, olei parafinowych, sarów, parafiny i asfaltu ógłby być zawsze zapewniony, jeśliby naturalnie państwo zrobiło użytek ze swego wpływu w ty kierunku, aby zdolność przeróbki rafineryi przystosowywać do zapotrzebowania. Oleje gazowe i parafinowe znajdują już dzisiaj szeroki odbyt przy fabrykacyi gazu świetlnego, a coraz więcej rozszerza się ich zbyt dla celów otorowych, którego pokryć nie ogą dzisiejsze nieieckie fabryki przerabiające węgle brunatne. Tosao powiedzieć ożna i o asfalcie, którego zastosowanie do budowy dróg znajduje coraz szersze zastosowanie. Miarodajny czynnikie zbytu sarów jest ich jakość, zależna wprawdzie od jakości ropy, nieniej jednak także i od sposobu wyrabiania; tutaj zate nieiecki przeysł cheiczny iałby szerokie pole do wykazania swych znanych zdolności. O kapitalistów, którzyby chcieli włożyć swoje kapitały w tak pewny interes, nigdy trudno nie będzie; trzeba jednak koniecznie zrobić początek w ty kierunku; niechby się on ograniczył tylko do galicyjskiego produktu i Ślązka, który jest tak korzystnie położony; doświadczenia ta poczynione dadzą pochop do dalszego rozwoju przeysłu rafineryjnego. Niea także żadnej obawy, aby ogły powstać jakie trudności iędzy rafinere a państwe w kwestyi oznaczenia różnicy ceny iędzy ropą a naftą, lub w sprawie poboru ropy, tej bowie zawsze dosyć ogą dostarczyć kraje nie stojące pod bezpośredni wpływe Standard-Oil-Cy. Gdyby propozycya oja w powyższej forie nie odpowiadała państwu z jakiegokolwiekbądż powodu, to oże ono na próbę sao wybudować na Ślązku rafineryę i oddać ją w zarząd zdolneu fachowcowi, jeżeli sao taki nie rozporządza. Przypoina tutaj analogiczny wypadek, kiedy państwo w roku 1876 wybudowało własny koszte fabrykę cukru i pó3*awiło na jej czele profesora Wichelhausa, gdy się rozchodziło o zbadanie nowego sposobu rafinowania cukru,, który iał wprowadzić całkowitą zianę ustawy o opodatkowaniu tej rafinady. Uożliwienie zapoocą onopolu przeróbki chociażby części ropy w Nieczech, leży w interesie poyślnego rozwoju nietylko przeysłu rafineryjnego, któryby dopiero stworzyć należało, ale i w interesie przeysłu cheicznego, i innych pokrewnych przeysłów, tudzież w interesie ciągle wzrastającej ludności, którejby się przez to otworzyło nowe źródło zarobkowania, co zaś najważniejsze, w interesie obrony kraju, któryby wtedy iał zawsze własne zapasy produktów naftowych jako środków otorycznych, uożliwiające u spokojne użytkowanie ich nawet w razie wojny. Największy jednak interes w zaprowadzeniu onopolu naftowego a polityka finansowa państwa nieieckiego, które już dzisiaj z podatków nałożonych na naftę

7 N A F T A 85 i oleje ineralne ciągnie pokaźny dochód roczny 80 ilionów koron. Z powyżej powiedzianego wynika, że dochody państwowe z (ego źródła ożnaby łatwo podnieść, a to te bardziej, że jak to łatwo udowodnić, konsucya produktów naftowych opiera sie więcej na zapotrzebowaniu do popędu aszyn, aniżeli na zapotrzebowaniu konsuenta światła, w iarę więc rozwoju przeysłu, dochody państwowe- z nafty ożnaby nawet podwoić. Jeste zate zdania, że państwo powinno we własny interesie zaprowadzić onopol naftowy, z któregoby nie zagranicznej firie, jak to jest teraz, lecz państwu zyski stąd przypadły. Również jeste przeko nany, że to nowe źródło dochodów oże się stać o wiele wydatniejsze. Z A. eryki. (Ciąg dalszy) Teren) naftowe w Liie, do których należą północno-zachodnia część Stanu Ohio i Stan Indiana, wykazuje w ty pierwszy bardzo żywą działalność wiertniczą, W stanie Indiana zniejszyła się ilość nowych szybów szczególnie przez to, że brak ta szybów gazowych używanych do opalania kotłów. Na czele dystryktów w powyższych stanach stoi Wood County z 32 szybai (z czego 4 suche) o wydajności 437 bar. Towarzystwo Ohio-Oil-Cy wywierciło tu szyb o wydajności 100 bar. dziennie, rówaie i w Hancock- County otrzyało to Towarzystwo lepszy szyb o produkcyi dziennej 50 bar. W ciągu stycznia b. r. zaniechano na tych terenach 66 szybów, z końce iesiąca było 78 szybów7 w wierceniu i 19 wieź po Z 128 dowierconych szybów tego pola przypada na Ohio 98, z czego 9 suchych, resztujące szyby wydały 1067 bar., czyli po 12 bar. od szybu na dobę, co jest w porównaniu z rezultate grudniowy lepszy rezultate ilościowy i jakościowy, gdyż w ty iesiącu wywiercono tylko 86 szybów, (z czego 9 suchych) o wydajności 896 bar., czyli 11 V2 ua dobę z szybu. stawionych czyli raze 97 podczas gdy z końce grudnia z. r W stanie Indiana wykończo*no w styczniu 30 szybów, z czego 9 suchych, a 2 gazowe. Wydajne 21 szybów wykazały produkcyę 308 bar. czyli 142/g bar. z szybu na dobę. W grudniu była wydajność szybów niejszą, wynosiła bowie z 36 szybów (w cze 9 suchych) 271 bar. czyli 10 bar. z szybu; w listopadzie przeciętna dzienna wydajność szybu wynosiła zaledwie S1^ bar. Na poyślniejszy wynik przeciętnej dziennej wydajności szybu w styczniu wpłynął szyb firy Keiper, Gibzow & Sp. w Pike County koło Oaksland- City, który dawał dziennie 100 bar., w tej też okolicy rozwinęła się wskutek tego żywa działalność wiertnicza. Tuż obok powyższego dobrego szybu wykończono w styczniu jeszcze trzy szyby, z których dwa były puste, a jeden tylko gazowy, należy zate jeszcze wyczekiwać z sąde o ty terenie. W iesiącu sprawozdawczy zaniechano w Indianie 149 szybów. Niewykończonych było 30, a 5 wieź, z czego na saą iejscowość Pike- County przypada 6 szybów i 1 wieża. Wysyłka ropy z całego okręgu Lia wynosiła w styczniu baryłek, produkcya zaś , zaagazynowano zate zaledwie bar., która to ilość w porównaniu z poprzednii iesiącai jest znikoo ała. Z wysyłki powyższej przypada na półn.-zach. Ohio bar., a z produkcyi bar. podczas gdy stan Indiana iał wysyłki tylko , a produkoyi bar. W stanie Kentucky ogranicza się wiercenie wyłącznie na Wayne County, gdzie ukończono w iesiącu sprawozdawczy 16 szybów (z czego 6 suchych), z których 10 wydało 214 bar. ropy, czyli po 212/5 bar. z szybu dziennie. Z resztą dowiercono w ty Stanie jeszcze 3 szyby, wszystkie jednak bez rezultatu. W stanie Illinois ziejszyła się' znowu ilość dowierconych szybów z powodu tego, że rurociągi nie ogą objąć całej produkcyi, co najlepiej z tego widać, że gdy w ty iesiącu produkcya wynosiła 2, bar. to przetłoczono zaledwie bar., a ogrona ilość bar. usiała być zaa-

8 86 NAFTA gazynowaną. W grudniu dowiercono 278 szybów, w styczniu zaś tylko 213, czyli 65 niej. Z tych 213 było 41 suchych, reszta zaś t. j. 172 szyby wydawały dziennie 5060 bar., czyli po 29y2 beczek z szybu na dobę. Przeciętna wydajność szybu w styczniu jest równą przeciętnej wydajności w grudniu. Na czele produkcyi stoi Crawford-County z 137 szybai (z czego 24 suche) o wydajności 1790 bar. Towarzystwo Wabaeh Oil-Cy otrzy. ało szyb o produkcyi 125 bar. dziennie, zaś Towarzystwo Associated-Producers i Kewanee-Oil-Gas Cyj każde po jedny szybie o wydaj rości 100 bar. na dobę. W Randolph- Connty otryyano 1 szyb o produkcyi dziennej 125 bar., a 5 szybów suchych. Lawrence- County wykazuje 51 szybów dowierconycli w iesiącu sprawozdawczy, z czego 6 było suchych, pozostałe zaś 45 szybów dawały po 1890 bar., czyli przeciętnie 42 bar. na dobę, iędzy nii zaś jest 7 szybów o dziennej produkcyi 100 beczek. W styczniu zaniechano w ty stanie tylko 2 szyby, zaś ilość szybów w wierceniu ziejszyła się także w porównaniu z grudoie z. r. było ich bowie w styczniu 297 i 44 wieże, czyli raze 341, w grudniu zaś 365- Na terenie Mid-Continent, obejujący stany Kansas i Oklahoa daje się także zauważyć zniejszenie się ilości szybów w wierceniu, co przypisać należy uciążliweu ustawodawstwu górniczeu w obu tych Stanach w porównaniu z innyi, nadierneu wzrostowi zapasów i niepoyślny stosunko atosferyczny. Wiercenia na ty terenie osiągnęły w grudniu swój rekord, wykończono bowie 376 szybów, w cze 36 suchych, 14 gazowych, resztujące zaś (326) wydawałydziennie beczek, czyli przeciętnie 53.6 bar. na dobę z szybu. W styczniu ilość dowierconych szybów wynosiła tylko 334, z czego 46 suchych, a 29 gazowych, produucya zaś pozostałych 259 szybów wynosiła bar. czyli przeciętnie z szybu 50.6 beczek na dobę. Z powyższej liczby przypadało na stan Kansas 43 szyby, z czego 13 suchych a 23 gazowych, resztujące 7 szybów wykazało dzienną produkcyę 155 bar., czyli 224 beczek z szybu dziennie. W Stanie Oklahoa dowiercono 291 szy- bów, z czego 33 suchych a 5 gazowych, resztujące zaś 253 szyby wydawały dziennie 12,955 bar., czyli z szybu 5P4 na dobę. Wiercenia w ty stanie dzielą się na poszczególne okolice jak następuje: Okręg Osage Cherokee Creek Różne Gotowe Suche Gazowe Prod. szyby szyby szyby bar Z dnie 31. stycznia było w Kanzas 24 szybów na dowierceniu. W Oklahoie 171 szybów i 76 już postawionych wież, raze 247, z czego przypadało na okręg Cherokee 102, zaś na okrę Creek 106. W sejie stanu Oklahoa pojawił się wniosek senatorów Yeagera i Straa zawierający projekt ustawy regulującej przeysł naftowy, który jednak spotyka się z krytyką interesowanych sfer. Zawiera on następujące postanowienia : Ustęp I. postanawia, aby wszystkie firy ające tłocznie w Oklahoie podały do 10 aja b..r. nazwiska i adresy swych prawnych właścicieli. Podług rozdziału II. wszyscy właściciele szybów ają także być podani władzy do 10. aja każdego roku. Rozdział III. postanawia, aby Towarzystwa transportowe, które zakupiły ropę od kogokolwiek w jakiś dystrykcie, były obowiązane przyjować ropę od każdego, ktoby ją Towarzystwu teu zaofiarował, a którego szyby są niezbyt oddalone od rurociągów. Cena za ropę taką przez Towarzystwo płacona usiałaby być zastosowaną do cen noralnych w dany dystrykcie i zależną by była od czynności i roziarów rurociągów. Ustęp IV. postanawia na jakiej podstawie wolno Towarzystwu rurociągoweu odówić przyjęcia ropy zaofiarowanej do zakupna. Cena za tłoczenie a być ustanowioną przee odnośne korporacye. Rozdział V. zabrania Towarzystwo rurociągowy nabywania terenów lub szybów naftowych, tudzież adinistrowania nii, a gdzieby je już posiadały, zusza je do sprzedania takich praw własności lub dzierżawy, lub odstąpienia adinistracyi w przeciągu 6 (M Q rh r-h r->

9 NAFTA 87 iesięcy od nabycia odnośnej ustawy ocy obowiązującej. Ustęp VI. nakłada na Towarzystwa rurociągowe obowiązek przedładania władzy do zatwierdzenia planów sytuacyjnych rurociągów z podanie przekroju rur. Rozdział VII. zezwala Towarzystwo transportowy w Oklahoie na zakładanie rurociągów na wszystkich drogach w Stanie.Artykuł VIII. poddaje wszystkie urządzenia Towarzystw rurociągowych pod dozór inspektorów kopalń, ktoby się zaś niechciał zastosować do tego przepisu, traci prawo zakładania i utrzyywania rurociągów, tudzież podlega karo: więzienia do 2 lat, jeśli to są osoby prywatne, zaś grzywnie do dolarów jeśli to są Towarzystwa, lub'wogôle osoby prawne. Ropa na Węgrzech. (Wiktor Arady w Clie. und Tecl. Zeitung ). Ważna rola jaką sobie wywalczyła ropa w światowy przeyśle, pobudza przedsiębiorców do skrzętnego poszukiwania za coraz nowyi terenai roponośuyi. W najdalszych zakątkarh świata, gdzie nawet jeszcze cywilizacya nie dotarła, odkrywa *ię prawie co roku nowe źródła, nowe tereny w dzikich nieraz okolicach, w których wskutek tego wkrótce powstają kwitnące przedsiębiorstwa. Rozwój przeysłu naftowego w Texas, Indianie, Louisianie, Japonii, Borneo i Indyach holenderskich, przypada na ostatnie dziesiątki laf, a poio tak sprzyjających po teu okoliczności, nic w ty kierunku nie zrobiono jedynie na Węgrzech. Jedyny rezultate prac podjętych dotychczas w ty kierunku, jest tylko obszerna literatura, obejująca okuło 300 dzieł i około 3000 uprawnień górniczych. Dotychczas jeszcze nie zbadano czy w ogóle na Węgrzech istnieją tereny warte eksploataeyi, poio, że rząd węgierski wydaje co roku na ten cel pokaźne suy na subwencye dla poszukujących. Ten rezultat dotychczasowy zdawałby się potwierdzać oddawna powtarzane przypuszczenie, że zbocza wewnętrzne Karpat nie posiadają złóż ropnych zdatnych do eksploataeyi. A tak nie jest. Piszę zate tych parę słów aby jasno postawie kwestyę ropy na Węgrzech. Jak wiadoo posiaday na Węgrzech trzy strefy wykazujące ślady ropy, a ianowicie: 1) Strefa zewnętrznego zbocza Karpat, 2) Strefa wewnętrznego zbocza Karpat, 3) Strefa Kroacyi. Przypatrzy się najpierw strefie zewnętrznego zbocza Karpat. Nie są to saodzielne złoża, tylko przedłużenia złóż ruuńskich. Dotychczas są one znane w pięciu iejscowościach, a ianowicie: w Sósezo, Zabola, Kovaszna, Putna i Nyón. Środkowy i najważniejszy punkte tych złóż jest okolica Sósezo; złoże to odpowiada w zupełności złożu Harja w Ruunii. Ślady ropy znajdowano tu już oddawna, w roku 1883 dopiero fira F. Ganser i Sp. rozpoczęła tutaj wiercenie. W roku 1884 odwiedziło tę okolicę kilku geologów, a skoro ci orzekli, że pokłady są bogato, przystąpił do spółki Bank dla krajów koronnych (Länderbank) jako akcyonaryusz. Próbne wiercenia nie zostały bez rezultatu; w szybie nr. 5 natrafiono w 151. na większe ilości ropy, rury jednak zostały zgniecione zasypiskie, a gdy chciano je rozszerzyć, urwała się i gruszka i pozostała w szybie, usiano zate opuścić szyb. Wogóle nie prowadzono robót poważnie i towarzystwo zlikwidowało; przy likwidacyi zakupił Länderbank cały interes za guldenów! Bauk opuścił wogóle kopalnię, którą odkupił od niego C. Ganser, a gdy ten chciał roboty dalej prowadzić odkupił od niego kopalnię niejaki F. Ascher, który był w niej przedte dyrektore z raienia Banku. Ten, poio tego, że wszystkich swoich praw strzeże i corocznie opłaca naleźytości, pozostawia kopalnię w zupełne opuszczeniu. Aby zrozuieć tę anipulacyę, trzeba wiedzieć, że Bank dla krajów koronnych jest interesowany we wszystkich wielkich rafineryach przez swoją budapeszteńską filię Węgierski bank hipoteczny bał się zate, że oże dostać niebezpiecznego konkurenta w kopalniach węgierskich. (Cheiker u. Techniker Zeitung napiętnowała swojego czasu należycie to postępowanie Landerbanku). Ślady ropy stwierdzone w koitatach

10 88 NAFTA Saros i Zeplen znajdują się na stokach wewnętrznych Karpat, stoją jednak w związku z roponośnei złożai zewnętrznego skraju karpackiego. Były one dawniej w związku ze sobą, wskutek erozyi jednak rozłożyły się na poszczególne części, Zboró jest już znane czytelniko Che. u. Techn. Zg. było w niej bowie opisywane już w nr. 22 z r Dotychczasowe roboty wiertnicze w tej iejscowości nie wydały żadnego rezultatu, ponieważ wiercono na synklinali. W Koarniku wiercił Węgierski Bank poteczny, a właściwie utworzone przezeń towarzystwo dla poszukiwania ropy. Szyb przez nie wywiercony osiągnął w 554. głębokości pierwszy, horyzont, który był tak bogaty, że wybuchy dawały 70 baryłek ropy dziennie, chociaż woda nie była zakniętą. W głębokości 635. osiągnięto drugi horyzont, urządzenia jednak kopalniane nie były wcale zastosowane do eksploatacyi, wskutek czego wiercono dalej, aż do 820., w której to głębokości wiercenia zaprzestano i szyb zoztał zaniechany. Oto drugi przypadek, w który Węgierski Bank poteczny jako filia Landerbanku wystąpił wrogo przeciw węgierskieu przeysłowi naftoweu. A towarzystwo utworzone pod egidą i ka p i tałe tego banku, wierciło z poocą subwencyi państwowej! C. d. n. głosy prasy w sprawach nałforoycr i wiadoości handlowe. Poważny przebieg tegorocznego Walnego Zgroadzenia Krajowego Towarzystwa naftowego został w prasie należycie oceniony; prawie wszytkie pisa galicyjskie podały szczegółowy opis zgroadzenia, obszernie streszczając owy wiceprezesa inżyniera Wolskiego i sekretarza dra Bartoszewicza, a ponadto i całą dyskusyę. Także i pisa zagraniczne fachowe poświęciły dużo iejsca opisowi Walnego Zgroadzenia. Wiedeńska Rohölzeitung przy tej sposobności porusza yśl ducentów jak rafinerów i dla tego stara się osłabió tę sprzeczność interesów rafineryj galicyjskich i poza galicyjskich, która powstała na gruncie taryfowy i którą dr. Bartoszewicz na Walne Zgroadzeniu Krajowego Towarzystwa naftowego podniósł. Jakkolwiek Rohölzeitung uznaje wielkie zasługi Krajowego Towarzystwa naftowego w pracy około podniesienia przeysłu naftowego, to jednak na czele tego przeysłu pragnęłaby widzieć Związek, przeawiający państwowy językie nieiecki i ający siedzibę w stolicy onarchii we' Wiedniu. Szanowna redakcya Rohölzeitung zaponiała o tern, że siedziba tego przeysłu naftowego jest w Galicyi i że tylko krajowa reprezentacya potrafi zachować i obronić krajowy charakter tego przeysłu i że ta saa reprezentacya potrafi zawsze znaleśó kontakt z czynnikai pozakrajowyi w ty przeyśle interesowanyi. Poio, iż w ruuński przeyśle naftowy kapitał zagraniczny jest dziesięć razy większy, niż krajowy ruuński, na czele tego przeysłu stoi Towarzystwo czysto ruuńskie z językie urzędowy ruuński; Towarzystwo reprezentujące rosyjski przeysł naftowy a siedzibę w Baku w centru przeysłu, a nie w Petersburgu, dla tego też arzenia Rohölzeitung o Bundzie naftowy wiedeński, nie ają realnej podstawy i dowodzą, że Szan. Redakcya niejest jeszcze obznajoiona z charaktere naszego przeysłu i z duche jaki panuje wśród naszych przeysłowców. Żywo w pisach wiedeńskich jest oawiana sprawa alwersacyi, jaką popełniła jedna z rafineryj austro-węgierskich w okresie kartelowy, rafinerya ta ianowicie sprzedała w ciągu ostatniego roku kartelowego 900 wagonów nafty więcej niż wynosi wyznaczony dla niej przez uowę kartelową kontyngent; właściciele tej rafineryi wybudowali nową rafineryę w okresie kartelowy i wbrew postanowienio uowy kartelowej przyznany sobie kontyngent nie rozdzielili poiędzy obydwie rafinerye ani nie zawiadoili zarząd kartelowy o puszczeniu w ruch nowej rafineryi tylko podawali do wiadoości biura kartelowego powstania Związku wszystkich interesowanych ilość opodatkowanej nafty w starej rafineryi, w przeyśle naftowy galicyjski tak pro- ukrywając zupełnie ilość nafty sprzedanej

11 N A F T A 89 z nowej rafineryi. Dopiero ogłoszone przed paru tygodniai urzędowe daty inisterstwu skarbu wykryły faktyczny stau. Rafinerya według uowy obowiązana jest zapłacić obecnie K. kary konwencyonalnej, sprawą tą zajuje się obecnie koitet likwidacyjny ostatniego kartelu i niewiadoo jeszcze, czy da się sprawę tę załagodzić na drodze polubownej czy dojdzie do procesu. W każdy razie jest to sprawa charakterystyczna dla wewnętrznych stosunków rafineryj i jest to jeden arguent więcej przeawiający za ustawo we k ontyngento waza połączoną z te kontrolą e państwową. Mniejsze rafinerye galicyjskie i bukowińskie, jak donosi Petroleu-Revue wniosły do posłów galicyjskich i bukowińskich eoryał, w który doagają się ustawy o kontyngentowaniu rafineryj na wzór analogicznej ustawy ruuńskiej. Gina iasta Hullein zabroniła jak donosi Volksfreund Towarzystwu Vacuu Oil-Co rozwożenia nafty po ulicach iasta; Tow. Vacuu Oil Cy rekurowało do trybunału adinistraeyj nego przeciwko kopetencyi giny w takich wypadkach; trybunał orzekł, iż zakaz taki leży w kopetencyi giny, jednakowoż zakaz taki winien być należycie uotywowany, trzeba powołać rzeczoznawców dla orzeczeń, czy rozwożenie nafty po ulicach w odpowiednich wózkach przedstawia rzeczywiście niebezpieczeństwo ognia i t. d. Tow. Standard Oli Co według Neue Freie Presse chcąc zwalczyć konkurencyę nafty austryaeldej w Nieczech, rozpoczęło w Berlinie bezpośrednio dostawę nafty detailisto z poinięcie grossistów, a grosisto zaproponowało na lat 5 prowizyę w wysokości 1Ji feniga od litra sprzedanej nafty, jeżeli zrzekną się kupowania nafty; grossiści na tę propozycyę odpowiedzieli odownie, grossiści ają wkrótce odbyć zgroadzenie w tej sprawie i czekają na stanowisko jakie zajie austryackie Towarzystwo eksportowe Olex, które jest dzisiaj w Nieczech najpoważniejszą konkurentką Towarzystwa Standard Oil Co ; niezawodnie Tow. Olex, które sprzedaje naftę wyłącznie grossisto, będzie usiało cenę nafty cokolwiek obniżyć. Z Tristanowie. W ostatnich czasach rozległa się pogłoska o te, że jeden z kolejowych zienych rezerwoarów Związku zaczął przepuszczać ropę i źe wyciekło z niego według obliczeń jednych 200, drugich 300, a nawet niektórzy twierdzili, że 700 wagonów ropy, jakkolwiek wogóle w rezerwoarze ty było tylko 680 wagonów ropy. Pogłoskę tę spekulaeya nawet wyzyskiwała w celach nowej deruty cen ropy; wiadoość była podawana z ust do ust, coraz więcej olbrzyiała, a pessyiści zaczęli już przypuszczać, że z pewnością wszystkie rezerwoary ziene są nieszczelne i z wiosną z chwilą roziękczenia gruntu będzie pod ty względe coraz więcej niespodzianek. Ilzecz saa po zbadaniu na iejscu okazała się w zupełnie inny świetle, które zadaje kła wszystki rozpuszczony pogłosko. Przy budowie rezerwoaru zienego nr. 5 podczas wykopu na pochyły gruncie natrafiono na źródełko, które zatkano; obecnie po napełnieniu rezerwoaru ropą i przy pewny na wiosnę roziękczeniu gruntu ropa przęz to źródełko utorowała sobie drogę i zaczęła wypływać po za obrębe rezerwoaru do jaru w te iejscu, gdzie źródełko dalej na powierzchnię coraz więcej pochyłego gruntu wychodzi; skonstatowano na iejscu, źe tylko w ten sposób ropa ogła się wydostać, gdyż ściana wykopu, rezerwoarowego częściowo uyślnie odkopana do saego spodu zupełnie jest sucha i ropą nie przesiąknięta. Dnia 26. arca na iejscu była koisya, złożona z inspektora kolejowego Pana Krupki, nadradcy Dr. Horszowskiego i przedstawiciela starostwa drohobyckiego, ze strony Związku był na iejscu poseł Długosz i koisya skonstatowała podaną wyżej przyczynę wycieku, która jest czysto przypadkową i nie stoi w żadny związku ze szczelnością budowy rezerwoarów. Ilość ropy, która wyciekła, oże wynosić nie więcej, jak wagonów i prawie cała ta ilość ropy została uchwyconą w jarze tak, iż aneo ropy jest inialne. Produkcya ropy w arcu nie wzrastało, raczej zauważyć się daje pewny upadek produkcyi w porównaniu z iesiące luty.

12 90 N A F T A Cena ropy w przeciągu iesiąca arca nie wykazała jednak tendcncyi zwyżkowej 5 raczej odwrotnie i obracała się w granicach 1 K 5 h do 1 K 8 h za eetnar. Na niepewne położenie targu nieało wpłynęło niepewne położenie polityczne i groza wojny, która ogłaby ieć nieobliczalne skutki dla ruchu handlowo przeysłowego wogóle, a tern sae i dla naszego przeysłu. Wstrzyanie lub powolniejsza ekspcdycya ropy ze stacyi Borysław, ciężkie stosuuki kredytowe ogłyby znacznie pogorszyć ciężcie przesilenie, w ja ki się nasz przeysł znajduje, budowa nowych rezerwuarów zienych przez Związek dla agazynowania dalszych zapasów ropy ogła byłaby przez wojnę doznać zwłoki. Wszystkie te okoliczności wpływały niepokojąco i ujenie na całe położenie targowe. Obecnie jednak sytuacya przedstawia się korzystniej, niebezpieczeństwo wojny znikło i stosunki kredytowe wskutek tego nie doznają pogorszenia, jak oświadczyli reprezentanci Banków na ostatni posiedzeniu Koitetu Związku producentów. Wiadoości z targu ropnego. Według podania p. Alfonsa Gostkowskiego, zaprzysiężonego senzala dla sprzedaży produktów naftowych i ropy we Lwowie, ceny ropy w iesiącu arcu przedstawiały się następująco: DATA 31/ /V1. 30/1V. WALUTA kwiecień ' czerwiec! aj lipiec czerwiec aj 20. arca Ul U U KRONIKA. j* Jan Trzecieski, poseł na Sej krajowy, syn pierwszego nafciarza galicyjskiego Tytusa Trzecieskiego i brat Adaa Trzecieskiego, członka wydziału Krajowego towarzystwa naftowego, zarł w 54-y roku życia; zarły odznaczał się nieskazitelny charaktere, suienne spełnianie obowiązków, których się podjął, był nadzwyczaj łubiany dla swej uczynności przez włościan w swoi ajątku Miejscu Piastowe i w okolicy. Cześć jego paięci! Personalja. Starszy Radca Pr o ku rato ryi Skarbu Dr. Horszowski został ianowany koisarze rządowy dla Krajowego Związku Producentów Ropy. Noinacya ta spot- kala się z Ż3r\ve uznanie przeysłowców naftowych, gdyż Stanisław Radca Dr. Horszowski już od kilku lat zastępuje skarb Państwa w sprawach naftowych i ze sprawai naftowei jest dobrze obeznany. Dr. Horszowski niejednokrotnie, jako jurysta, podejował inicyatywę w prawne uregulowaniu stosunków naftowych z korzyścią dla naszego przeysłu, brał bardzo czynny udział w układaniu nowej państwowej i krajowej rrstawy naftowej, gdzie rzucił niejedną bardzo trafną yśl, wreszcie położ}^ wielkie zasługi przy utworzeniu Krajowego Związku Producentów Ropy i zawarciu uowy z koleją o dostawę ropy opałowej. Nowy koisarz rządowy uie szczęśliwie połączyć obowiązki urzędnika państwowego z obowiązkai obywatela kraju, co w sprawach przeysłu w gruncie rzeczy powinno być identyczne, bo i potęż-

13 !2i 05 niej rozwija się przeysł w kraju i państwie, te silniejszy finansowo jest kraj i państwo. Sprawy patentowe. Ogrony postęp a do zaznaczenia przeysł zużytkowywania ropy do celów opałowych tak dla kotłów parowych, jak i pieców pokojowych i kuchennych. Każdy dzień prawie przynosi nowe wynalazki i nowe ulepszenia, które dowodzą tylko tego, że na te polu dużo jeszcze pozostaje do zrobienia, zani ropa stanie się ateryałe opałowy uajszerszego użytku i zastosowania, jak na to zasługuje. W bieżący iesiącu wyłożono w urzędzie patentowy dwa wynalazki, a ianowicie 15 arca wynalazek radcy górniczego Wacława Przetockiego w Drohobyczu, ułatwiający zasilanie pieców ropą opałową bez niebezpieczeństwa eksplozyi dla otoczenia zapoocą przyrządu do nalewania ropy do pieców. Przyrząd ten da się ustawić na stoliku obok pieca i da się łatwo połączyć z rurką doprowadzającą płyn do paleniska i równie łatwo odjąć i przystawić do następuego pieca. Drugi wynalazek, p. Kaliksta Itawicz Debińskiego, dotyczy sposobu ieszania trocin z ropą naftową i sołą, zapoocą oznaczonej ilości kwasu karbolowego i gliny, przez co powstaje suchy ateryał opałowy, o wielkiej wartości kalorycznej. Proeosy przeciw Standard-Oil-Cy. Jak donoszą z Nowego Jorku, najwyższy trybunał Stanu Missouri odrzucił rekursy fir Standard- Oil-Cy of Indiana i Republic Oil-Cy of Ohio przeciw wyroko skazujący je na wydalenie z granic tych Stanów i karę po dolarów. Wyroki te zate są już prawoocne, chociaż firo ty przysługuje jeszcze prawo odwołania się do Najwyższego Trybunału Związkowego (Stanów Zjedn.). Skazana również na doi. kary fira Waters-Piérce-Ôil-Cy złożyła już tę kwotę, zaś kara wydalenia przeciw niej, czyli rozwiązania firy, została na razie cofniętą, jednakże tylko pod ty warunkie, że się dowodnie wykaże przed sąde, iż prowadzi swe agendy ściśle po' dług ustaw obowiązujących w. Stanie Mossouri. Standard-Oil-Cy posiada 60 prc. akcyi tego towarzystwa, wyrok zaś wyraźnie żąda, by towarzystwo tak się zreorganizowało, aby nie podlegało w żadny kierunku kontroli lub ingerencyi Standard-Oil-Cy. Przekroczenie kontyngentu kartelowego. Przy sposobności przygotowania ateryału statystycznego z ostatniego okresu kartelowego skonstatowano, że pewna orawska rafinerya przekroczyła kontyngent przez przeciąg pięciu lat kartelowych o C. W ówczesnych układach kartelowych kara za przekroczenie kontyngentu została ustanowioną na 10 K. od cetnara etrycznego, członkowie zate byłego kartelu rafineryi zaierzają obecnie zaskarżyć tę rafineryę o zapłacenie K. kary. Jak wiadoo, sąde polubowny w sporach z kartelu wynikłych jest dolno austryacka Izba Iladlowa i Przeysłowa. Rafinerye galicyjskie wniosły do rządu i parlaentu eoryał, w który, opisując trudne warunki w jakich się znajduje przeysł naftowy, wyrażają życzenie rządowego skontyngentowania produkcyi na wzór Ruunii i żądają zwołania ankiety, któraby się iała nad ty projekte zastanowić. Do ankiety tej iałaby być powołaną wielka ilość osób interesowanych w ty kierunku tak ze sfer producentów ropy, jak i rafinerów. Nowe towarzystwo naftowe w Rosyi. Z kapitałe 10 ilionów rubli utworzyło się niedawno w Rosyi nowe towarzystwo akcyjne, ające za zadanie poszukiwanie bituów w okręgu Kubański i na półwyspie Kryski. Towarzystwo to wypuściło już w obieg takich akcyi (po 100 rubli), dalsze zaś akcyi zostanie wypuszczonych w iarę potrzeby Teren zajęty przez to towarzystwo częścią w drodze kupna, częścią zaś w drodze długoletniej dzierżawy, a dziesięcin, czyli około orgów przestrzeni, a został dokładnie zbadany przez gieologów Dra Beyscblaga, Dra Benka i Dra Wanstorfa i uznany za bardzo wiele obiecujący. Statuty tego towarzystwa zostały zatwierdzone 27. czerwca z. r., założycielai jego są: inż. Antoni Raky i tajny radca K. Wächter; siedzibą towarzystwa jest Petersburg, gdzie się też wkrótce a odbyć pierwsze Walne Zgroadzenie akcyonaryuszy. Pira brzieć będzie: Rosyjskie towarzystwo wiertnicze. Roboty zostały rozpoczęte pięcioa rygai płuczkowego systeu A. Raky. Czeskie koleje prywatne a ropa opałowa. Wskutek inicyatywy naszego Towarzystwa udała się Dwowska Izba Handlowa do inisterstwa kolei z prośbą o interwencyę u czeskich kolei prywatnych w sprawie zniżenia przez nie stawki dla przewozu ropy opałowej. Czeskie koleje prywatne odówiły teu żądanin otywując swe stanowisko w tej sprawie następującyi arguentai: 1. Źe jedna tona ropy wypiera z obrotu kolejowego blisko dwie tony węgla, 2. że czeskie koleje biorą w transporcie węgla w Czechach udział na większych i dłuższych przestrzeniach jak przy transporcie ropy z Gralicyi, 3. że cysterny ropne ważą blisko 50 /0 więcej aniżeli wagony węglowe, 4. że cysterny uszą z reguły po wypróżnieniu wracać próżno do Gralicyi, podczas gdy wagony węglowe ogą służyć na drodze powrotnej do transportu innych ateryałów, wskutek czego wszystkiego tak rubryka dochodów czeskich kolei prywatnych jak i dział rozchodów usiałby ucierpieć przy większych transportach ropy opałowej. Ostatnia uchwała parlaentu o upaństwowieniu tych kolei zapobiega skutecznie teu nieprzyjazneu dla ropy galicyjskiej stanowisku czeskich kolei prywatuych. Opalanie ropą zostało zaprowadzone w Lincu w iejski zakładzie ubogich. W najbliższych

14 Ö2 N A F T A dniach a być ustawiony duży kocioł specyalnie w ty celu skonstruowany. Standard-Oil-Cy w Czarnogórze i Albanii. Jak donoszą z Wenecyi, fira Włosko-aerykańskie Tow. Naftowe będąca filią trustu Rockefellera, ająca swą główną siedzibę w Wenecyi, a składy we wszystkich większych iastach włoskich, zaierza urządzić swój skład w Antivari, cele zwalczania w Czarnogórze i Albanii austryackicli rafinerów, którzy ta już od dłuższego czasu korzystnie zbywają swój towar. Rada Nadzorcza Ogólnego Akcyjnego Tow. Naftowego w Nieczech odbyła tyi dniai posiedzenie, na które przedłożony został bilans Towarzystwa za rok ubiegły. Z przedłożonego bilansu okazuje się, że czysty zysk po uskutecznieniu dostatecznych odpisań wynosi arek, co uożliwia wypłatę 5% dywidendy, tak jak w poprzednich trzech latach. Jak wiadoo Towarzystwo to o kapitale 15 ilionów arek obejuje przedsiębiorstwa naftowe utworzone przez berlińskie Tow. Dyskontowe i firę Bleicliródera O terenach naftowych w szpanii w Villaartin podaje jeden z tatejszych inżynierów następujące wiadoości. Pierwsza i jedyna kopalnia ropy w Villaartin w szpanii firy Retrolifera de Villaartin" przeszła tyi dniai w posiadanie osobnego towarzystwa akcyjnego, utworzonego staranie firy bankierskiej Alae- donalda w Londynie z kapitałe funtów szterlingów. Fakt ten, że angielskie kapitały także zainteresowały się terenai naftowyi w szpanii jest dla tego państwa o tyle więcej korzystny, ponieważ ukróci on zakusy belgijskiego towarzystwa Copagnie Ibérique des Alinea, które chciało przeysł naftowy hiszpański skoncentrować w swe ręku i zonopolizować. Wskutek utworzenia się powyższego.towarzystwa akcyjnego zapanował w szpanii ogrony ruch w zakupywaniu koncesyi na poszukiwanie ropy, które ta się od' państwa nabywa za bajecznie niską cenę około 45 K za 1 hektar, co uożliwia każdeu nabycie koncesyi na wielkich przestrzeniach, tak, że prawie wszystkie dotychczas zarejestrowane uprawnienia wykazują przestrzeń przeciętną 2000 hektarów. Najsławniejsi geologowie, jak prof. Dr. Rudolf Zuber ze Lwowa, prof. Łukasz Mayades z Madrytu i Gwido Bonarelli z Włoch badają już od grudnia bardzo szczegółowo tereny szpanii, a najlepszy dowode tego, że te badania wydały poyślny rezultat jest fakt, że ogóln e zgroadzenie firy Pćtrołifera de Villaartin" zobowiązała się wiercić każdeu na własny koszt za ropą w zaian za 50% udział w produk cyi Ceua nafty rafinowanej dochodzi w szpanii do 2200 K za wagon (LO.OOO kg.), z powodu wysokiego cła wwozowego. f- -H>ü g«h~ -h>h < *- -H>«f fs<h- ^ OLEJE MASZYNOWE pierw- i NAFTĘ DO PALNIKÓW fît szorzędnej jakości,,lux I DOSKONAŁE»2- OLEJE DO PODŁÓG- specjalne SORTY NAFTY Itt OLEJE i ROPĘ DO PĘDZĘ- BENZYNY MOTOROWE po 8Sf Jn*~5 2: -H» tî3 H». H>*r -K* H» -H>- 2S a a-si -*»st 1 42i NIA MOTORÓW najtańszej cenie KOMPOZYCYE DO ROP- BENZYNY AUTOMOBIL, i NYGH PALNIKÓW POKO- BENZYNY DO LAMP GÓR- JOWYCH NICZYCH i wszelkich celów POLECA FABRYKA NAFTY Waleryana Stawiarskiego i KROSNO SKŁAD KOMISOWY W BORYSŁAWIU POD KIEROWN. P. BACHOWSKIEGO ts<hgdzie jest zawsze dostateczny zapas wszystkich towarów. O O t I ts<h~ ISr is- «-î~ «-5 Sîtr ferr ss:

15 nafta 93 CHEMIK absolwent Politechniki we Lwowie, który pracował u profesora Załozieckiego i prof. Charitschkowa na Kaukazie, posiadający język polski, nieiecki i rosyjski, poszukuje zajęcia w przedsiębiorstwach krajowych, szczególnie w rafinery ach. Adres w Adinistracyi. Stare ftofły i Blachy M zakupuje w każdych ilościach :: i płaci za nie gotówką :: Spółka Kowalska w Sułkowicach (ad Izdebnik) Stowarzyszenie zarejestr. z ogr. poręką tt Ùt Ùt Ùt Ùt Ùt Ùt Ùt Ùt Ùt Ùt DOM KOMISOWO-HANDLOWY Zygunta Jana MARSZAŁRIbWICZA Lwów, ul. Bielowskiego (FIRMA ZAPROTOKOŁOWANA). Przyjuje zastępstwa fabryk krajowych,' pośredniczy i inforuje w kwesty ach rodziego przeysłu i handlu. Nadto zajuje się Porządkowanie stosunków ajątkowych, regulowanie hipotek, wyrabianie i konwersyą pożyczek hipotecznych. Pośrednictwo w kupnie i sprzedaży ajątków. Przeprowadzanie koisowej częściowej parcelacyi. Pośredniczy w sprzedaży i zakupnie, wydzierżawianiu terenów i kopalń naftowych, jako też udziałów w tychże uprawnieniach pod najprzystępniejszyi warunkai. Kupuje i sprzedaje ropę. Zastępstwo fir zagranicznych. Do Koisowy posiada najznakoitsze siły fachowe tak w techniczny zakresie jak i w handlowy. Załatwia wszelkie zlecenia punktualnie i szybko. Ùt Ùt ùt Ùt 'ùt Ùt Ùt Ùt 'Ùt Ùt Ùt iæ Krajowy Związek Producentów Ropy Stowarzyszenie zarejstrowane z ogr. poręką przystąpi w najbliższy czasie do budowy nowej seryi ZBIORNIKÓW ZIEMNYCH NA ROPĘ. o pojeności po 1050 cystern ropy (o ciężarze gatunkowy 0850), przy uwzględnieniu próżnego iejsca na przestrzeni 60 centyetrów od korony wałów. Zbiorniki ają być wykonane ściśle wedle planu konstrukcyjnego, wyłożonego do przeglądnięcia w biurze Krajowego Związku producentów ropy we Lwowie i w Borysławiu, gdzie też udzielane będą bliższe wskazówki odnośnie do warunków budowy. Zaprasza się tedy Pp. interesentów do wnoszenia ofert, najdalej do dnia 18 arca br., na ręce Dyrekcyi Związku we Lwowie, ul. Kopernika 11. Krajowy Związek zastrzega sobie zupełną swobodę w wyborze oferentów. Dyrekcya Krajowego Związku producentów ropy,

16 94 NAFTA <&...»l l «V* * Poczt. Kasa oszez. Nr a 4%\ W Telefon Nr. 905 ' Ostrowski & Cudek Do handlowy dla interesów przeysłowo-naftowych we hjroto, ul. Kopernika Przeprowadza: Kupno i sprzedaż udziałów kopalnianych, kupno i sprzedaż ropy. Organizuje: Spółki naftowe z drobnyi udziałai. Poleca: Przedsiębiorców wiertniczych do wierceń akordowych. Ofiarujey usługi jako eksperci przy wszelkich transakcyach z przeysłe naftowy łączność ających. Dla wygody naszych P. T. Klientów urządziliśy Biuro techniczne które pozostaje pod kierownictwe inżyniera Seweryna Blaia, Sporządzay: Poiary i niwelacye terenów, plany sytuacyjne terenów, kopalń i szybów naftowych, zgłoszenia kopalń do władz górniczych, profile otworów świdrowych i wszelkie czynności w zakres iernictwa wchodzące. Posiaday bogato zaopatrzony zbiór kopii ap katastralnych Adres dla telegraów: Ostrowski Cudek Lwów. Æ 1 Przedsiębiorstwo dla głę= bobich wierceń töif Suliirski w Borysławiu długoletnie doświadczenie na kopalniach ropy w Galicji, na Kaukazie i w Ruunii; obejuje akordy wiertnicze ewent. z własny udziałe. Ekspertyzy terenów galicyjskich i kaukazkich. Kupno i sprzedaż terenów naftowych. Wyłączne zastępstwo fabryki lin stalowych Braci Batorowiczów w Drohobyczu. * przez Izbę handlową i przeysłową we Lwowie ianowany, i przez c. k. Naiestnictwo potwierdzony i zaprzysiężony senzal dla sprzedaży i kupna ropy, wosku zienego i produktów tych inerałów. Jako urzędnik publiczny pobiera przy transakcyach ściśle oznaczona a zatwierdzona c c przez Naiestnictwo opłatę senzala. Udziela swej klienteli rzeczowych i wiarygodnych inforaeyi w zakres przeysłu naftowego wchodzących. Biura: Lwów, plac Solki Tel.: 1059

17 N A T T A Ô5 URZĄDZENIA î II if ïil J lilii ELEKTRYCZNE ŚWIATŁA = SIŁY = TRAKCYI SKŁADY MATERYAŁÓW INSTALACYJNYCH = Inżynierowie KNAUS & CZAJKOWSKI PRZEDSIĘBIORSTWO ROBÓT ELEKTROTECHNICZNYCH LWÓW, UL. KOPERNIKA 26 TELEFON NR. 40 PROJEKTY I KOSZTORYSY BEZPŁATNIE ^ÉÉÉÉÉÉÉâÉÉâââSftâSÉâÉllââÉÉlÉÉÂil ë -sa M Tiff fi fl SB ff "Si -sa fl c'q-j TOWARZYSTWO dla handlu, przeysłu i rolnictwa we Lwowie VEREIN FÜR HANDEL, GEWERBE UND ACKERBAU IN LEMBERG. Wyłączne zastępstw«na Galicyę: Fabryki rur Mannesanna w Kootau, walcownia rur w Schönbrunn. oraz Galicyjskiego karpackiego naftowego Tow. przedte Berghei & Mac Garvey w Glinniku aryapolski. Dyrekcya we Lwowie, ul. Roanowicza 3. i!ć Filie Towarzystwa w Borysławiu, Krośnie i Zagórzu. Adres telegraficzny: Towarzystwo handlowe Lwów, Konto p. k. o Rach. bieżący w Banku krajów. Telefon Nr Towarzystwo dostarcza: Telegra-Ad resse : Handelsverein Leberg. Rury wiertnicze, gazowe, popowe, do wodociągów i inne wszelkiego rodzaju. Maszyny i kotły parowe. Narzędzia wiertnicze. Liny druciane we wszelkich wyiarach. Kopletne urządzenia do elektrycznego oświetlania. Littingi, kurki, połączenia itp. Wszelkie ateryaly potrzebne tak przy instalacyi jak i popędzie aszynowy. Zastępując firy lub sprowadzając towary, towarzystwo kieruje się przedewszystkie yślą przewodnią dostarczenia swojej klienteli aszyn, narzędzi i ateryałów pierwszorzędnej jakości. s& * Sfr IM?

18 96 NAFTA! ROBERT KERN t Zastępstwo Witkowickiej fabryki rur. Centralne biuro dla Galicyi we Lwowie, Kopernika 18 ~ Skład w Borysławiu = wykonuje Rury wiertnicze spajane i bez szwu, Rury gazowe i wodociągowe, Rury ropociągowe dla wysokiego ciśnienia, Rury płoienne bez szwu, Rury lane żelazne gazowe i wodociągowe, Rezerwoary żelazne dla ropy, każdej wielkości, Liny druciane arki: Priv. öst. ung. Statts- Eisenbahn Gesell., Żerdzie ratunkowe i wiertnicze witkowickiej arki specyalnej, Suwaki wodne i ropne, odelu ciężkiego i lekkiego, fabrykat specyalny, Wszelkie aratury dla pary i wody, Elektrycznie spajane żelazne witkowickie beczki dla transportu ropy i spirytusu. Filia wiedeńskiej fabryki narzędzi firy Blaua i S-ki Wiedeń, XX/2 Hellwagstr Cenniki i oferty na żądanie odwrotnie daro i opłatnie. i Adres na telegray: Robert Kern, Lwów. Telefon nr Odpowiedzialny redaktor Roan Załoziecki. Z Drukarni Słowa Polskiego we Lwowie, pod żarz j. Ziebińskiego.

19 k o P patentu Roana Gierszyńskiego z wyienialnyi bakai do rur 5, 6, 7, 9 i 10 oraz do rozkręcania lewych rur sprzedaje i wypożycza Fabryka narzędzi i instruentów wiertniczych W. Wolski W. Zdanowicz i Sp. w Borysławiu = FILIA = PRASKIEGO BANKU KREDYTOWEGO we Lwowie ulica Karola Ludwika Tel. 937, 946, 846. Zakład centralny w Pradze. Filie w Kolinie i Ołouńcu. Wpłacony kapitał akcyjny kor. 6, Fundusze rezerwowe i gwarancyjne kor. 3, KORZYSTNE ZAŁATWIENIE wszelkich łransakcyj bankowych i lokacyi kapitałów. Kupno i sprzedaż papierów wartościowych. Przeprowadzanie wszelkich obrotów giełdowych na targach krajowych i zagranicznych. Proesy, Losy (Sprzedaż losów za wypłatą w rachunku bjeżący). Otwieranie kredytów i udzielanie pożyczek na podkład papierów wartościowych. Przyjowanie w przechowanie i w zarząd papierów wartościowych. Ubezpieczanie losów i efektów od strat z powodu wylosowania. Wykupno płatnych kuponów i wylosowanych papierów wartościowych. Listy polecające i akredytywy na sezony podróży. Eskont weksli. Inkasa i wypłaty w kraju i na iejsca zagraniczne. Wkładki pieniężne na książeczki wkładkowe (podatek rentowy opłaca Bank) oprocentowuje po ============ 4V2 procent ===== na asygnaty kasowe z 90-dniowe wypowiedzenie: oprocentowanie po 41/2 procent w rachunku bieżący. ODDZIAŁ KOMERCYALNY: Finansowanie przedsiębiorstw przeysłowych i budowli publicznych, kredyty na podatki i cła. Zaliczkowanie faktur towarowych. Kupno i sprzedaż w drodze koisowej towarów i zaliczkowanie tychże. Adres dla telegr.: Nafta Borysław. W BORYSŁAWIU Międzyiastowy telefon Nr. 13. Fabryka narzędzi wiertniczych w Borysławiu wykonuje i a na składzie: Żurawie wiertnicze szczególnie silnej konstrukcyi, Żerdzie wiertnicze z najlepszego ateryału, Świdry ekscentryczne patentu M. Longchaps a, jakoteż wszelkie przybory do głębokich wierceń, Tłoki do wydobywania ropy patentu Mikucki, Krynicki, Żubr, Zbiorniki na ropę opałową, bazowniki specyalnej konstrukcyi, Mierniki na ropę, Odlewy żelazne i etalowe, Naprawa kotłów parowych. Cenniki i kosztorysy na żądanie.

20 . i I «J Ę ' 'fii Przedsiębiorstwo wiertnicze Si1 Y\ I I f ALBERT FAUCK i Sp. Towarzysko koandytowe WIEDEŃ 111/2 vordere Zollatsstrasse 11 (Stadtparkhof) IWT* Uprasza się o dokładne zważanie na nazwę i adres firy \ Ÿn Wykonanie głębokich wierceń z najdalej idącą gwarancją za naftą, węgle, solą i t. d. Urządzanie kopletnych instalacyj wiertniczych własny patentowany systee wiertniczy Express. Korzystne zastąpienie wiercenia kanadyjskiego, dyaentowego i wolnospadu. Uzyskiwanie rdzeni przy ruchu ręczny i parowy autoatyczne" bez przerwy w wierceniu. Głębokość doiychcias osiągnięta przy robotach akordowych przeszło z 6 dyensyą końcową. etrów C. k. inisterstwo rolnictwa oddało firie wykonanie głębokiego wiercenia w Weis. Odpowiedzialny redaktor Roan Załoziecki. Z Drukarni Słowa Polskiego we Lwowie, pod zarz. J. Ziebińskiego.