NA PRZYKŁADZIE PARKU PRZY CENTRUM OPIEKI NAD CHORYMI NA ŚPIĄCZKĘ WE FRANKFURCIE N/ODRĄ

Transkrypt

1 NA PRZYKŁADZIE PARKU PRZY CENTRUM OPIEKI NAD CHORYMI NA ŚPIĄCZKĘ WE FRANKFURCIE N/ODRĄ

2 Warsztaty odbyły się Program zajęć: - Zajęcia merytoryczne w ośrodku dla chorych na śpiączkę ( prezentacja ośrodka, prezentacja ogrodu sensorycznego i jego twórcy) - Zajęcia praktyczne w ogrodzie ( wiosenne przycinanie krzewów)

3 Idea ogrodów sensorycznych, powstała w wyniku analizy potrzeb i warunków sprzyjających do pracy oraz rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną i sprzężoną. Często nazywane są ogrodami doświadczeń.

4 dźwięk: szum wody, szelest liści drzew, śpiew ptaków, rechot żab, dźwięk dzwonków na wietrze; zapach: słodycz lawendy, korzenny zapach goździków, silny zapach magnolii, odurzający zapach czeremchy, egzotyczny zapach lilii, orzeźwiający zapach melisy; dotyk: gładkość szkła, szorstkość kamienia, miękkość materiału; kolor: czerwień maków, żółć rudbekii, biel jaśminowca, fiolet lawendy; smak: słodycz truskawek, kwaśność cytryny, gorzkość nasion cytryńca.

5

6 Roślinom towarzyszą często urządzenie wydające dźwięki. Najczęściej są to wszelkiego typu zespoły wodne, elementy małej architektury ogrodowej, dzięki którym słyszymy szum wody, jej krople, uderzanie o kamienie.

7 W ogrodzie sensorycznym usłyszeć możemy kołyszące się podczas wiatru zawieszone ozdoby np. dzwoneczki czy szum kołyszących się traw wysokich. Roślinom towarzyszą często urządzenie wydające dźwięki. Najczęściej są to wszelkiego typu zespoły wodne, elementy małej architektury ogrodowej, dzięki którym słyszymy szum wody, jej krople, uderzanie o kamienie.

8

9

10

11

12

13

14 Atrakcyjne będą zróżnicowane struktury przeróżnych materiałów, które możemy dotykać. Oprócz roślin, które mogą być owłosione, szeleszczące i szorstkie, mogą to być struktury drewna, metalu, betonu itp.

15 Tworząc przestrzeń zapachu i smaku mamy do wyboru naprawdę wiele roślin, które charakteryzują się nie tylko pięknym zapachem, ale także smakiem. Odpowiednie dobranie roślin może sprawić, że przez cały sezon będziemy się rozkoszować piękną wonią czy smakiem. Przyjemny zapach bzu w ogrodzie zawsze wprowadza nas w spokojny, romantyczny nastrój. Pobudzająco będzie działała woń ziół. Pamiętajmy, aby pachnących roślin nie gromadzić na jednej rabacie.

16

17 Najlepszym rozwiązaniem jest sadzenie ich w kilku różnych miejscach. Rośliny o delikatnej woni powinny zostać umieszczone w miejscach osłoniętych. Umożliwi to mniejsze rozprzestrzenianie zapachu. Pachnące oazy można aranżować także na tarasach, w skrzyniach, donicach itp.

18 W maju i czerwcu wabikiem dla naszych zmysłów będą kwiaty jaśminowca. W delikatną woń wprowadzi nas płomyk kanadyjski i piwonia chińska. Jabłkowy zapach w ogrodzie rozsiewać będzie róża 'New Dawn'.

19

20

21 piwonia chińska Paeonia lactiflora

22 Uzupełnieniem ogrodów sensorycznych są także rośliny, które możemy z powodzeniem wykorzystywać w kuchni. W ogrodach sensorycznych bardzo często obok siebie sadzi się warzywa i kwiaty. Granica między warzywnikiem a rabatą kwiatową zaciera się.

23

24 Walorów smakowych dostarczają nam krzewinki owocowe takie jak: poziomki, truskawki. Popularne są również krzewy owocowe środowisk kwaśnych np. borówka wysoka, jagoda kamczacka. W ogrodzie sensorycznym posmakować możemy owoców porzeczki czerwonej, czarnej, białej oraz jeżyny, malinojeżyny, maliny agrestu czy aronii. Na podporach mogą znaleźć się np. winorośle.

25

26 Ogrody sensoryczne cieszą się coraz większą popularnością. Stanowią atrakcję nie tylko dla dzieci. Są 2 typy ogrodów sensorycznych: a) Typu otwartego tzw. doświadczalne lub ogrody zmysłów- są przeznaczone dla wszystkich. b) Typu zamkniętego, którego przykładem jest ogród przy ośrodku chorych na śpiączkę we Frankfurcie n/odrą. Jest to ogród ściśle przystosowany do pobudzania odczuć sensorycznych ludzi tam przebywających.

27 W Powsinie funkcjonuje jedyna w Polsce szklarnia w całości przystosowana dla potrzeb niewidomych. Integracyjny Ogród Edukacji Ekologicznej wyposażony jest w tabliczki informacyjne z opisami w alfabecie Braille a. Zarówno na miejscu, jak i na stronie internetowej ogrodu można odsłuchać nagrań o hodowanych roślinach.

28

29 INWESTOR: osoba prywatna MIEJSCOWOŚĆ: Biskupiec Projekt ogrodu sensorycznego w Biskupcu. Umożliwia odbiór wielu doznań tj. zapach, smak czy dotyk. Przyjemny zapach bzu i jaśminu wprowadzi nas w miły nastrój. Atrakcyjne będą także kobierce ziół. Obwódki tworzą kuliste formy z Bukszpanu wieczniezielonego oraz Lawendy wąskolistnej. W części reprezentacyjnej zaprojektowano kolekcje traw i bylin oraz kolekcje roślin kwaśnolubnych.

30

31

32

33 Klasa IIIE TAK ZSER W SŁUBICACH

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52 1. Cięcie drzew i krzewów wykonujemy w wypadkach koniecznych i całkowicie uzasadnionych. 2. Złe cięcie lub silne może prowadzić do trwałych uszkodzeń i ograniczenia podstawowych funkcji: biologiczna, dekoracyjna a nawet do zamierania drzewa. 3. Rana powstała w wyniku cięcia jest miejscem wnikania patogenów (patogeny: grzyby, wirusy, bakterie). Musimy odpowiednio zabezpieczyć miejsce po cięciu.

53 cięcia kształtujące konstrukcję korony drzewa (celem jest ukształtowanie korony o konstrukcji właściwej dla poszczególnych gatunków). Zapewnia to odpowiednią wytrzymałość mechaniczną drzewa. cięcia tamujące i korygujące pokrój (w celu nadania roślinie odpowiedniego pokroju. Pierwsze cięcia już na roślinie młodej (w szkółce)). cięcia ograniczające rozmiary rośliny (zabudowa infrastruktura techniczna, kolizje między rośliną a innymi elementami).

54 cięcia sanitarne (polega na usuwaniu gałęzi suchych lub porażonych przez patogeny w celu ograniczania rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych. Wyjątki moga stanowić drzewa gdzie cięcie może doprowadzić do deformacji pokroju). cięcia dla zapewnienia bezpieczeństwa (przy ulicy drzewa mają suche gałęzie, trzebaje usunąć, bo stwarzają niebezpieczeństwo. Również przy budynkach, przy chodnikach, tam gdzie jest ruch pieszych, pojazdów). Ciąć gałęzie do wysokości 4,5m nad jezdnią, nad chodnikiem 2,2m. cięcia zwiększające kwitnienie (w celu podniesienia walorów dekoracyjnych, roślin kwitnących (krzewy)).

55 cięcia odmładzające (wykonuje się je głównie na drzewach o zdeformowanych pokroju i o słabej żywotności. Rodzajem cięcia odmładzającego jest tzw. prześwitlanie korony drzewa (usuwamy niepotrzebne gałęzie, by doprowadzić więcej światła do orony drzewa)). cięcia przywracające równowagę pomiędzy częścią nadziemną a podziemną rośliny (równowaga korony i pnia). cięcie korzeni (kiedy mamy do czynienia z robotami ziemnymi (wykopami, które są wykonywane w okolicy drzewa tniemy ręcznie, by nie uszkodzić rośliny).

56

57 Przy cięciu drzew i krzewów, które można wykonać przez cały rok bierzemy pod uwagę pewne ograniczenia: - wymagania poszczególnych gatunków - pożądany efekt dekoracyjny - organizacja pracy naszej firmy.

58 Cięcia roślin drzewiastych wykonujemy w dwóch podstawowych porach: - w okresie spoczynku roślin - w okresie wegetacji. Opis cięcia: a) cięcie w okresie spoczynku roślin: - wady - u roślin liściastych trudno zidentykować gałęzie przeznaczone do usunięcia. - zalety to mniejsze ryzyko infekcji. b) cięcie w okresie wegetacji: - wady - wycinanie większej ilości gałęzi powoduje zachwianie równowagi asymilacyjnej? (to okres lęgów ptaków i obecności w gniazdach) - zalety: szybszy rozwój tkanki gojącej.

59 a) gatunki charakteryzujące się w tzw. ''płaczem wiosennym'', cięcie tej grupy wykonujemy najwcześniej nie później niż do połowy lutego. Dopiero po wystąpieniu wyraźnych oznak wegetacji. b) krzewy iglaste i zimozielone: - cięcia wykonujemy pod koniec okresu spoczynku lub po zakończeniu wzrostu, bo większość roślin nie ma zdolności odtwarzania ściętego wierzchołka. c) krzewy kwitnące na końcach pędów tegorocznych - cięcie polega na usuwaniu starszych pędów - dzięki temu mamy lepsze kwitnienie. d) krzewy kwitnące z pąków uformowanych w poprzednim okresie wegetacyjnym tniemy po zakończeniu kwitnienia. Polega na wycinaniu najstarszych pędów.

60 e) krzewy kwitnące na gałęziach wieloletnich, cięcie wykonujemy w okresie spoczynku, celem jest rozluźnienie krzewu, polegający na wycinaniu gałęzi starszych. f) krzewy kwitnące, które mają ozdobne owoce tniemy dopiero po rozwiązaniu owoców, czyli wycinamy pędy nieowocujące z miejsc nadmiernie zagęszczonych. g) krzewy róz wielkokwiatowych i wielokwiatowych tniemy wczesną wiosną po usunięciu zabezpieczenia zimowego, unikamy przycinania jesiennego choć jest ono dopuszczalne i stosowane w celu łatwiejszego okrywania na zimę.

61 Sposób cięcia zależy od grubości usuwanej gałęzi. Grubość usuwanych gałęzi determinuje szybkość wzrastania ran i ryzyko infekcji: a) pędy średnicy do 1cm - rana zabliźnia się w czasie jednego sezonu wegetacyjnego, cięcie nie ma wpływu na stan rośliny. b) gałęzie cienkie średnicy 1-3cm - rana zabliźnia się w okresie 2-3 sezonów wegetacyjnych, istnieje niebezpieczeństwo infekcji. c) gałęzie grube średnicy 3-5cm - rana może nie zrosnąć się u drzew starszych i u gatunków słabym wytwarzaniu Kalusa, istnieje niebezpieczeństwo infekcji.

62 d) gałęzie bardzo grube średnicy 5-10cm - rana całkowicie zabliźnia się tylko u niektórych gatunków, istnieje poważne niebezpieczeństwo infekcji, istnieje ryzyko zakłócania równowagi pomiędzy częścią nadciemną i podziemną rośliny e) konary średnicypowyżej 10cm - cięcie jest zawsze bardzo niebezpieczne, powoduje infekcje, ogranicza mase asymilacyjną i zachwianie równowagi fizjologicznej, deformuje pokrój.

63 Cięcie młodych pędów - wykonujemy je nad pąkiem, z którego wyrośnie nowy pęd. W przypadku rdzenia o dużym rdzeniu tniemy w płaszczyźnie prostopadłej do osi obcinanego pędu. Cięcie grubszych gałęzi - u nasady gałęzi wykształca się naturalne zgrubienie, nie można go usuwać, cięcie wykonujemy tuż za zgrubieniem. Nie należy ciąć płasko przy pniu, kąt cięcia zależy od usytuowania tego zgrubienia. (rysunek) Cięcie bardzo grubych gałęzi i konarów - cięcie wykonujemy stopniowo, najpierw w odległości od 10 do 40cm od pnia (zależy od gatunku), podcinamy od spodu gałęź do ok.1/2 jej grubości, a następnie przecinamy gałąź do góry. Dopiero teraz usuwamy pozostałość nasady tym cięciu na obrączkę.

64 - różnego rodzaju sekatory - noże, sierpak, nóż ogrodniczy - nożyce żywopłotowe - piłki ręczne - piły elektryczne i spalinowe - drabiny, rusztowania umieszczone na przyczepach ciągnikowych - podnośniki samochodowe

65 1. Cięcia nie wykonujemy, gdy żywopłot składa się z roślin o określonych walorach dekoracyjnych. 2. Żywopłoty nieformowane liściaste wymagają cięcia jedynie w początkowej fazie wzrostu, gdy następuje kształtowanie ich docelowej prawidłowej konstrukcji (w pierwszym, drugim roku). 3. Żywopłoty reformowane wymagają systematycznego, corocznego cięcia, które jest podstawowym warunkiem utrzymania ich zamierzonej formy - regularnej. 4. Sprzęt i narzędzia (sekatory mechaniczne, ręczne) 5. Częstotliwość i terminy strzyżenia formującego zależą przede wszystkim od gatunków zastosowanych roślin. Zwykle cięcie przeprowadzamy 2-3 razy w roku: - pierwszy raz późną wiosną, po rozpoczęciu wzrostu - drugi i ewentualnie trzeci raz w lecie w celu ograniczenia rozmiarów żywopłotu Cięcia nie powinniśmy wykonywać w okresach deszczowych lub z wysoką temperaturą

66 1. Rana jest potencjalnym miejscem rozwoju patogenów, gdzie moga powstać infekcje. 2. Ranę drzewa można określić jako przerwanie ciągłości żywych tkanek rośliny: - łyka (floem) - miazgi (kambium) - drewna (ksylem) 3. Wskazówki do pielęgnowania ran: - pielęgnujemy tylko świeże rany - w przypadku rany poprzecznej gałąź musimy przyciąć na obrączki - ran nie smarujemy (preparaty impregnacyjne powodują pożenie kalusa i niszczą komórki miękiszowe - pokrywamy nim wyłącznie brzeg rany

67