PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK LEŚNIK O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW M1 harakteryzowanie środowiska leśnego M2 Wykonywanie prac związanych z ochroną i zagospodarowaniem zasobów leśnych M3 Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych M4 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa raktyki zawodowe ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

3 TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: dr inż. Jerzy Wójtowicz, mgr inż. Izabela uczyłowska Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu Technik leśnik opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. - rawo o ruchu drogowym. Rozporządzenie w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierującymi pojazdami, instruktorów i egzaminatorów z dnia 27 października 2005 r. z późn. zmianami. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

4 elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik leśnik uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: biologia i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik leśnik uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazialnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

5 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik leśnik uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących nauczanych na poziomie rozszerzonym, czyli biologię oraz matematykę, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Zastosowanie rozszerzeń z tych przedmiotów pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z systematyką i anatomią i fizjologią roślin i zwierząt. Z kolei rozszerzenie z matematyki ułatwi realizację zagadnień związanych ze skalowaniem rysunków i planów, w istotnym procesie projektowania oraz przybliży wykonywanie prostych pomiarów terenowych (geodezyjnych). 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK Technik leśnik zajmuje się planowaniem, organizowaniem i nadzorowaniem prac z zakresu gospodarki leśnej nadleśnictwa: szkółkarstwa, hodowli, ochrony i użytkowania lasu. Nadzoruje czynności podległych mu pracowników, prowadzi dokumentację materiałową, sprawuje nadzór techniczny nad wykonywanymi pracami, dobiera właściwe narzędzia i urządzenia do wykonywanych prac. raca technika leśnika odbywa się na wolnym powietrzu, w zmiennych warunkach atmosferycznych w lesie lub szkółkach leśnych. Może odbywać się też w pomieszczeniach produkcyjnych oraz biurowych. Technik leśnik może pracować w jednostkach organizacyjnych lasów państwowych, w lasach samorządów lokalnych i wspólnot majątkowych oraz w przedsiębiorstwach, biurach i organizacjach zajmujących się gospodarką leśną, ochroną lasów i sfer zieleni. rzykładowe zadania zawodowe to: planowanie, organizowanie i nadzorowanie zbioru, przechowywania i przygotowania nasion drzew i krzewów leśnych, kierowanie produkcją szkółkarską, ustalanie składu gatunkowego upraw leśnych pod względem odporności na choroby i szkodniki, planowanie, organizowanie i nadzorowanie prac odnowieniowych i zalesieniowych, prowadzenie akcji zadrzewieniowych, organizacja zabiegów pielęgnacyjnych w różnych fazach wzrostu i rozwoju drzewostanu, rozpoznawanie zagrożeń powodowanych przez różne czynniki, w tym pożary leśne oraz zapobieganie im, określanie wieku drzew i drzewostanów, prowadzenie przebudowy drzewostanów, dobieranie odpowiednich narzędzi i urządzeń do wykonywania prac leśnych, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

6 organizowanie prac z zakresu zagospodarowania łowisk leśnych, kierowanie ruchem turystycznym narządzanym obszarze leśnym, patrolowanie lasu i prowadzenie dochodzenia w przypadku stwierdzonych szkód, kradzieży płodów leśnych i kłusownictwa, organizowanie i nadzorowanie pozyskiwania i zrywki drewna, sporządzanie stosownej dokumentacji. 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK Obecnie (stan za rok 2010) obszary leśne zajmują 9121 tys. ha, co stanowi 29,2 % powierzchni kraju. Od końca II wojny światowej zasoby leśne olski systematycznie się powiększają. Zgodnie z Krajowym rogramem Zwiększania Lesistości w 2020 roku lasy mają stanowić 30% powierzchni kraju, a w %. Technik leśnik może poszukiwać pracy w jednostkach organizacyjnych lasów państwowych, w lasach samorządów lokalnych i wspólnot majątkowych, oddziałach Biura Urządzania Lasu i w Geodezji Leśnej. Może być zatrudniony w przedsiębiorstwach, biurach i organizacjach społeczno-gospodarczych zajmujących się gospodarką leśną, ochroną lasów i stref zieleni, pracowniach usługowo-badawczych i marketingowych produktów leśnych oraz jednostkach samorządowych. Może być prywatnym przedsiębiorcą prowadzącym firmę świadczącą usługi na rzecz leśnictwa (zakładanie i pielęgnacja zadrzewień) lub łowiectwa oraz popularyzowania wiedzy przyrodniczo-leśnej. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Brak jest w zawodzie technik leśnik wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Natomiast grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(R.a) KZ(R.c) i KZ(R.i). Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne R.1. Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych Operator maszyn leśnych KZ(R.a) KZ(R.c) R.13. Ochrona i zagospodarowanie zasobów leśnych Technik leśnik OMZ KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.i) R.14. Użytkowanie zasobów leśnych Technik leśnik OMZ KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.i) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

7 R.2. Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze Rybak śródlądowy Technik rybactwa śródlądowego KZ(R.b) KZ(R.c) R.3 rowadzenie produkcji rolniczej R.4. rowadzenie produkcji pszczelarskiej Rolnik Technik agrobiznesu Technik rolnik szczelarz Technik pszczelarz KZ(R.c) KZ(R.d) KZ(R.c) KZ(R.d) R.5. Zakładanie i prowadzenie Upraw ogrodniczych Ogrodnik KZ(R.c) Technik ogrodnik KZ(R.e) OMZ R.9. rowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt Technik weterynarii KZ(R.c) KZ(R.h) R.19. Organizowanie chowu i hodowli koni Technik hodowca koni OMZ KZ(R.c) KZ(R.k) R.21. rojektowanie, urządzanie i pielęgnacja roślinnych obiektów architektury krajobrazu Technik architektury krajobrazu OMZ KZ(R.c) KZ(R.l) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

8 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK LEŚNIK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik leśnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: organizowania i nadzorowania prac związanych z hodowlą lasu; organizowania prac związanych z ochroną zasobów leśnych; prowadzenia prac pomiarowych i inwentaryzacyjnych w drzewostanach; prowadzenia prac związanych z pozyskiwaniem surowca drzewnego oraz użytków ubocznych; organizowania prac związanych z łowiectwem i rekreacyjnym zagospodarowaniem lasu; prowadzenia i obsługi ciągnika z przyczepą(przyczepami). Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik leśnik: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, KS, DG, JOZ, OMZ) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(R.a), KZ(R.c) i KZ(R.i) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.13. Ochrona i zagospodarowanie zasobów leśnych; R.14. Użytkowanie zasobów leśnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

9 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK LEŚNIK Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik leśnik minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 350 godzin. - na kształcenie w ramach kwalifikacji R.13. przeznaczono minimum 420 godzin. - na kształcenie w ramach kwalifikacji R.14. przeznaczono minimum 420 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I II III IV Liczba godzin tygodniowo w czteroletnim okresie nauczania Liczba godzin w czteroletnim okresie nauczania Modułowe kształcenie zawodowe 1 M1 harakteryzowanie środowiska leśnego 5,5 5, M2 Wykonywanie prac związanych z ochroną i zagospodarowaniem zasobów leśnych 3, , M3 Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych M4 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa Łączna liczba godzin RAKTYKI ZAWODOWE 2,5 2, Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego ,5 7, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

10 EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ R.13. ODBYWA SIĘ OD KONIE KLASY TRZEIEJ. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY DRUGĄ KWALIFIKAJĘ R.14. ODBYWA SIĘ OD KONIE SEMESTRU I KLASY ZWARTEJ. Wykaz jednostek modułowych programowych dla zawodu technik leśnik Nazwa modułu M1 harakteryzowanie środowiska leśnego M2 Wykonywanie prac związanych z ochroną i zagospodarowaniem zasobów leśnych M3 Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych M4 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa RAKTYKI ZAWODOWE Liczba godzin Nazwa jednostki modułowej przewidziana na jednostkę modułową M1.J1 Rozpoznawanie roślin leśnych 111 M1.J2 Rozpoznawanie zwierząt leśnych 54 M2.J1 rowadzenie prac związanych z hodowlą lasu 285 M2.J2 rowadzenie prac związanych z ochroną środowiska leśnego 180 M2.J3 rowadzenie gospodarki łowieckiej 60 M3.J1 Wykonywanie prac pomiarowych i szacunkowych w drzewostanach 150 M3.J2 Organizowanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych 390 M3.J3 Stosowanie przepisów ruchu drogowego 30 M4.J1 osługiwanie się językiem obcym w leśnictwie 30 M4.J2 rowadzenie przedsiębiorstwa leśnego 60 Wykonywanie prac związanych z hodowlą i ochroną lasu Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem i urządzaniem lasów Mapa dydaktyczna programu nauczania rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

11 technik leśnik M M1.J M1.J M M2.J M2.J M2.J M M3.J M3.J M3.J M M4.J M4.J2 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

12 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik leśnik zastosowano taksonomię celów AB według B. Niemierki. M1 harakteryzowanie środowiska leśnego M2 Wykonywanie prac związanych z ochroną i zagospodarowaniem zasobów leśnych M3 Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych M4 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa raktyki zawodowe 165 godzin; 525 godzin; 570 godzin; 90 godzin; 160 godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

13 M1 harakteryzowanie środowiska leśnego M1.J1 Rozpoznawanie roślin leśnych M1.J2 Rozpoznawanie zwierząt leśnych M1.J1 Rozpoznawanie roślin leśnych oziom wymagań Uszczegółowione efekty kształcenia Kategoria programowych ( Materiał kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: taksonomiczna lub ) KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; Budowa i funkcje tkanek roślinnych. KZ(R.a)(1)1. wyjaśnić podział systematyczny organizmów roślinnych; KZ(R.a)(1)3. scharakteryzować gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie zielników; KZ(R.a)(1)4. rozpoznać gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie zielników siewek, pędów i liści; A KZ(R.a)(1)7. rozpoznać w warunkach siedlisk leśnych gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych; A KZ(R.i)(1)1. scharakteryzować budowę i funkcje tkanek roślinnych; KZ(R.i)(1)2. wyjaśnić zależności między budową i funkcją tkanek oraz organów roślin; B KZ(R.i)(1)3. scharakteryzować części roślin na podstawie żywych okazów; KZ(R.i)(1)4. scharakteryzować właściwości biologiczne drzew i krzewów leśnych; KZ(R.i)(1)5. określić wrażliwość drzew na zagrożenia biotyczne i abiotyczne; KZ(R.i)(1)6. ocenić przydatność introdukowanych gatunków drzew i krzewów dla gospodarki leśnej; D lanowane zadania 1. Scharakteryzowanie tkanek roślinnych. 2. Zaliczanie do rodzin wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych. 3. Scharakteryzowanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych. 4. Rozpoznawanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie atlasów, kluczy i zielników. 5. Rozpoznawanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie żywych okazów. Budowa i funkcje organów roślinnych. Systematyczny podział roślin. harakterystyka biologiczna mszaków i paprotników. Wybrane gatunki roślin nagonasiennych i okrytonasiennych, charakterystyka biologiczna. Introdukcja obcych gatunków drzew i krzewów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

14 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni biologii leśnej oraz łowiectwa, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, zestaw preparatów mikroskopowych, modele komórek oraz aparatów asymilacyjnych roślin nasiennych, gabloty z eksponatami rodzajów kwiatów, kwiatostanów, owoców i owocostanów, tablice roślin chronionych, zbiory zielnikowe roślin okrytozalążkowych i nagozalążkowych w różnych fazach rozwoju, klucze do oznaczania drzew i krzewów, atlasy rodzimych i obcych gatunków roślin drzewiastych, filmy dydaktyczne i zestawy przezroczy dotyczące budowy komórek i tkanek roślinnych, cyklów rozwojowych mszaków, paprotników i roślin nasiennych. Zajęcia praktyczne powinny być prowadzone w pracowni biologii leśnej i łowiectwa oraz w lasach podmiotów stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Jednostka modułowa Rozpoznawanie roślin leśnych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. owinny być kształtowane umiejętności związane ze znajomością systematyki i charakterystyki wybranych gatunków roślin (zaliczaniem do rodzin) oraz charakterystyką tkanek roślinnych, a także z rozpoznawaniem roślin na podstawie zielników oraz w terenie. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, zadań tekstowych oraz praktycznych w postaci rozpoznawania żywych okazów roślin. Środki dydaktyczne mikroskopy, modele i rysunki organów roślin, atlasy roślin leśnych, klucze i przewodniki do oznaczania roślin, zestawy pędów zimowych drzew i krzewów leśnych, prezentacje multimedialne z zakresu wybranych gatunków roślin, urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. Jednostka modułowa Rozpoznawanie roślin leśnych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej i pokaz z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia edukacyjne należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zaplanowanych zadań, natomiast zajęcia praktyczne w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1) Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2) Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3) Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie sprawdzianów ustnych lub pisemnych. 4) odczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

15 - scharakteryzowanie tkanek roślinnych, - zaliczanie do rodzin wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych, - scharakteryzowanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych, - rozpoznawanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych. 5) W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. M1.J2 Rozpoznawanie zwierząt leśnych oziom wymagań Uszczegółowione efekty kształcenia Kategoria programowych ( Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: taksonomiczna lub ) Materiał kształcenia KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; Systematyczny podział zwierząt. KZ(R.a)(1)2. wyjaśnić podział systematyczny organizmów zwierzęcych; Budowa i funkcje tkanek zwierzęcych. Budowa i funkcje narządów i układów narządów KZ(R.a)(1)5. scharakteryzować wybrane gatunki bezkręgowców i kręgowców; zwierząt. KZ(R.a)(1)6. rozpoznać wybrane gatunki bezkręgowców i kręgowców; A harakterystyka biologiczna bezkręgowców. KZ(R.i)(1)7. scharakteryzować budowę i funkcje tkanek zwierzęcych; harakterystyka biologiczna kręgowców. KZ(R.i)(1)8. wyjaśnić zależności między budową i funkcją tkanek zwierzęcych; B KZ(R.i)(2)1. rozpoznać gatunki zwierząt łownych w olsce na podstawie oznak bytowania; A KZ(R.i)(2)2. rozpoznać gatunki zwierząt łownych w olsce na podstawie okazów; A KZ(R.i)(2)3. rozpoznać gatunki zwierząt łownych w terenie; A lanowane zadania 1. Scharakteryzowanie tkanek zwierzęcych. 2. Zaliczanie do rodzin wybranych gatunków bezkręgowców i kręgowców. 3. Scharakteryzowanie wybranych gatunków bezkręgowców i kręgowców. 4. Rozpoznawanie wybranych gatunków bezkręgowców i kręgowców na podstawie atlasów i kluczy. 5. Rozpoznawanie wybranych gatunków bezkręgowców i kręgowców na podstawie żywych okazów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni biologii leśnej oraz łowiectwa, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z pakietem rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

16 programów biurowych, eksponaty zoologiczne, tablice zwierząt chronionych, barwne atlasy owadów i kręgowców, zbiory entomologiczne owadów, filmy dydaktyczne i zestawy przezroczy dotyczące budowy komórek i tkanek zwierzęcych oraz hodowli i ochrony zwierząt. Zajęcia praktyczne powinny być prowadzone w pracowni biologii leśnej oraz łowiectwa oraz lasach podmiotów stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Jednostka modułowa Rozpoznawanie zwierząt leśnych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. owinny być kształtowane umiejętności związane charakteryzowaniem podziału systematycznego zwierząt, funkcji tkanek zwierzęcych oraz rozpoznawaniem wybranych gatunków zwierząt w terenie oraz ich oznak bytowania. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, zadań tekstowych oraz ćwiczeń praktycznych. Środki dydaktyczne mikroskopy, zestawy preparatów mikroskopowych tkanek zwierząt, preparaty narządów zwierząt, klucze i przewodniki do oznaczania zwierząt, prezentacje multimedialne z zakresu wybranych gatunków zwierząt, urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, komputer z dostępem do Internetu. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z wykonywaniem zawodu technika leśnika. Jednostka modułowa Rozpoznawanie zwierząt leśnych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej i pokazów z objaśnieniem. Ćwiczenia praktyczne mogą odbywać się podczas innych zadań realizowanych w ramach ćwiczeń terenowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia edukacyjne należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zaplanowanych zadań, natomiast zajęcia praktyczne w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1) Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2) Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3) Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie sprawdzianów ustnych lub pisemnych. 4) odczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na: - scharakteryzowanie tkanek roślinnych, - zaliczanie do rodzin wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych, - scharakteryzowanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych, - rozpoznawanie wybranych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych. 5) W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

17 Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

18 M2 Wykonywanie prac związanych z ochroną i zagospodarowaniem zasobów leśnych M2.J1 rowadzenie prac związanych z hodowlą lasu M2.J2 rowadzenie prac związanych z ochroną środowiska leśnego M2.J3 rowadzenie gospodarki łowieckiej M2.J1 rowadzenie prac związanych z hodowlą lasu Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(4)3. rozpoznać źródła czynników szkodliwych podczas korzystania z pracowni zawodowej; BH(4)7. scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas korzystania z pracowni zawodowej; BH(4)11. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania prac w pracowni zawodowej; BH(4)15. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związanych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń w pracy zawodowej; BH(5)3. ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących podczas prac w pracowni zawodowej; BH(5)7. dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących podczas prac w pracowni zawodowej; BH(5)9. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi podczas użytkowania maszyn i urządzeń; BH(5)14. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe podczas prac w pracowni zawodowej; BH(6)3. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące podczas prac w pracowni zawodowej; BH(6)6. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika leśnika na organizm człowieka podczas prac w pracowni zawodowej; BH(6)10. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas prac w pracowni zawodowej; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia A iętra roślinności leśnej. Funkcje lasu. Wpływ klimatu na gospodarkę leśną w olsce. rocesy glebotwórcze. Typy pokrywy gleby. Klasyfikacji gleb leśnych według TG. Rozmieszczenie gleb na obszarze olski. Regionalizacja przyrodniczo - leśna kraju. Krainy i Dzielnice rzyrodniczo-leśne. Zasięgi naturalnego występowania głównych gatunków lasotwórczych w olsce. Typy Siedliskowe Lasu. Gatunki roślin typowe dla poszczególnych A siedliskowych typów lasu. Gatunki roślin różnicujące siedliskowe typy lasu. A Szczegółowa hodowla drzew i krzewów leśnych. Gatunki główne, domieszkowe uszlachetniające i B domieszkowe pomocnicze w drzewostanie. Szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych. Stadia dojrzałości nasion. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

19 BH(6)14. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia podczas prac Termin zbioru nasion. w pracowni zawodowej; Wyłuszczania nasion. BH(7)3. zorganizować stanowisko pracy technika leśnika zgodnie z wymogami rzechowywanie nasion: krótkoterminowe, ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej długoterminowe. i ochrony środowiska podczas prac w pracowni zawodowej; rzygotowanie nasion gatunków drzew leśnych BH(7)7. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas prac w do wysiewu. pracowni zawodowej; Regionalizacja nasienna. BH(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych podczas Zasady produkcji szkółkarskiej. prac w pracowni hodowli lasu; Wzbogacanie szkółek w składniki pokarmowe. BH(8)12. dobrać środki ochrony zbiorowej do zadań wykonywanych podczas rzygotowanie gleby w zależności od potrzeb prac w pracowni hodowli lasu; hodowlanych sadzonek i siewek drzew i krzewów BH(9)4. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony leśnych. przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań w pracowni hodowli lasu; Metody pielęgnowania siewek i sadzonek drzew i BH(9)10. przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań krzewów leśnych. zawodowych w pracowni hodowli lasu; Nawadnianie szkółek leśnych. BH(10)1. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; A Zabiegi zwalczania chwastów w szkółkach BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; leśnych. Sposoby produkcji materiału sadzeniowego z zakrytym systemem korzeniowym. BH(10)5. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji A Sposoby wegetatywnego rozmnażania drzew i stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych w hodowli lasu; krzewów leśnych. BH(10)9. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania Sposoby przygotowania gleby pod odnowienie. czynności zawodowych technika leśnika; Sposoby odnowienia: naturalny (samosiew lub KS(3)2. dokonuje analizy przypadków działań podejmowanych niezgodnie z odrośla) i sztuczny (sadzenie lub siew). zasadami zawodowymi; Sposoby sadzenia. KS(4)2. wprowadzać nowe metody pracy przy realizacji zadań zawodowych; Skład gatunkowy upraw ze względu na typ siedliskowy lasu i krainę przyrodniczo - leśną. KS(5)2. wykonywać powierzone zadania w trudnych warunkach pracy; Formy zmieszania. Orientacyjna liczba sadzonek w odnowieniach KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; sztucznych. KS(8)2. ponosić odpowiedzialność za wykonywane zadania zawodowe; Orientacyjne zapotrzebowanie nasion I klasy jakości na powierzchni odnawianej siewem. KS(10)1. przydzielić zadania członkom zespołu roboczego; Technika, terminy oraz normy siewu. Technika, sposoby i terminy sadzenia. OMZ(1)1. określić zakres prac do wykonania w zespole roboczym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

20 OMZ(1)2. planować pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; Ocena udatności upraw zakładanych sztucznie. OMZ(2)1. dobierać osoby do wykonania przydzielonych zadań; Rodzaje zabiegów melioracyjnych stosowanych w leśnictwie. OMZ(2)2. rozpoznawać kompetencje i umiejętności osób w zespole; Systemy melioracji na terenach leśnych. OMZ(2)3. rozdzielać do wykonania w zespole roboczym; Wykonywanie zabiegów melioracyjnych. OMZ(3)1. wydawać polecenia osobom podległym pracownikom; Etapy wzrostu i rozwoju drzewostanów. OMZ(3)2. prowadzić nadzór nad zadaniami realizowanymi przez podległych Zabiegi pielęgnacyjne w poszczególnych fazach pracowników; rozwojowych drzewostanów oraz ich OMZ(4)1. kontrolować jakość wykonywanych zadań przez podległych częstotliwość. pracowników; Sposoby selekcji drzew leśnych. ojęcia: drzewa dorodne, pożyteczne i szkodliwe. OMZ(4)2. porównać jakość wykonywanych zadań z obowiązującą dokumentacją; Uzupełnienia w starszych uprawach i młodnikach OMZ(5)1. analizować organizację wykonywanych zadań w miejscu pracy; w wieku do 20 lat. OMZ(5)2. proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę D Dolesienia w drzewostanach II i starszych klas warunków pracy; wieku. OMZ(5)3. proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę w D lan hodowli lasu i jego części składowe. jakości pracy; Rodzaje i formy rębni. OMZ(6)1. stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych; Elementy przestrzenne rębni. OMZ(6)2. wysłuchać argumentów podległych pracowników; Elementy czasowe rębni. Sposoby wykonywania cięć. OMZ(6)3. przedstawiać argumenty podejmowanych decyzji; Zasady stosowania rębni. KZ(R.a)(2)1. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych na A Uprawy plantacyjne. podstawie przedstawionej kolekcji; lantacyjne uprawy drzew szybkorosnących. KZ(R.a)(8)1. scharakteryzować piętra roślinności leśnej; Gatunki drzew stosowane do plantacyjnych KZ(R.a)(8)2. scharakteryzować strukturę drzewostanu; upraw drzew szybkorosnących i upraw KZ(R.a)(8)3. rozpoznać strukturę drzewostanu; A plantacyjnych. KZ(R.a)(8)4. scharakteryzować drzewostany jedno-, dwu- i wielogatunkowe; KZ(R.a)(11)2. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń A stosowanych do prac z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)6. dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju prac z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)8. ocenić stan techniczny maszyn i urządzeń użytkowanych w pracach D z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)10. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane w rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

21 hodowli lasu; KZ(R.a)(11)12. dokonać konserwacji maszyn i urządzeń do prac leśnych; KZ(R.a)(14)1. rozpoznać materiały stosowane do zabiegów z zakresu pięlęgnacji lasu; KZ(R.a)(16)1. wymienić rodzaje zabiegów melioracyjnych stosowanych w leśnictwie; A KZ(R.a)(16)2. rozpoznać systemy melioracji na terenach leśnych; A KZ(R.a)(17)1. obliczać zapotrzebowanie na sadzonki; A KZ(R.i)(4)1. scharakteryzować procesy glebotwórcze; KZ(R.i)(4)2. scharakteryzować poszczególne rodzaje gleb leśnych; KZ(R.i)(4)3. określić wpływ procesów glebotwórczych na kształtowanie warunków środowiskowych; KZ(R.i)(4)4. dokonać klasyfikacji gleb leśnych według TG; KZ(R.i)(4)5. określić kwasowość gleb; KZ(R.i)(4)6. określić właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne poszczególnych rodzajów gleb leśnych; KZ(R.i)(4)7. określić rozmieszczenie gleb na obszarze olski; KZ(R.i)(4)8. określić jakość gleby na podstawie roślin wskaźnikowych; KZ(R.i)(6)2. wyznaczyć na mapie miejsca sadzenia poszczególnych gatunków na uprawie; KZ(R.i)(9)1. dobrać sprzęt i narzędzia stosowane do wykonania prac z hodowli lasu; R.13.2(1)1. wyjaśnić pojęcie: plan hodowli lasu; B R.13.2(1)2. scharakteryzować na podstawie przykładowych planów hodowli lasu części składowe planu hodowli lasu; R.13.2(1)3. określić niezbędne informacje potrzebne do opracowania planu hodowli lasu na rok gospodarczy; R.13.2(1)4. opracować potrzebne do planu hodowli lasu informacje w formie zestawień zbiorczych; R.13.2(1)5. opracować przykładowy plan hodowli lasu na podstawie zbioru danych otrzymanych na zajęciach; R.13.2(2)1. scharakteryzować drzewa mateczne, plantacyjne uprawy nasienne i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

22 uprawy plantacyjne drzew szybkorosnących, wegetatywne potomstwo drzew matecznych na podstawie dostępnej literatury; R.13.2(2)2. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych na podstawie przedstawionej kolekcji; B R.13.2(2)3. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych w terenie; B R.13.2(2)4. określić podstawowe stadia dojrzałości nasion na podstawie przedstawionej kolekcji; B R.13.2(2)5. określić podstawowe stadia dojrzałości nasion na podstawie obserwacji w terenie; B R.13.2(2)6. określić przybliżony termin zbioru nasion na podstawie obserwacji koron drzew; B R.13.2(2)7. scharakteryzować metody zbioru nasion drzew iglastych i liściastych poznanych na zajęciach; R.13.2(2)8. dobrać siły i środki niezbędne do zbioru nasion; R.13.2(2)9. zaplanować harmonogram prac podczas zbioru nasion na podstawie danych; D R.13.2(3)1. scharakteryzować metody wyłuszczania nasion drzew iglastych; R.13.2(3)2. scharakteryzować metody wydobywania z owocni nasion drzew liściastych; R.13.2(3)3. wyjaśnić sposób działania maszyn i urządzeń do wyłuszczania nasion; B R.13.2(3)4. dobrać maszyny i urządzenia do wyłuszczania nasion; R.13.2(3)5. scharakteryzować sposoby przechowywania nasion gatunków drzew i krzewów leśnych; R.13.2(3)6. dobrać właściwy sposób przechowywania nasion na potrzeby bieżące w zależności od gatunku; R.13.2(3)7. dobrać właściwy sposób długoterminowego przechowywania nasion w zależności od gatunku; R.13.2(3)8. scharakteryzować sposoby przygotowania nasion do wysiewu; R.13.2(3)9. dobrać sposób przygotowania nasion gatunków drzew leśnych do wysiewu; R.13.2(3)10. scharakteryzować metody oceny jakości nasion drzew i krzewów leśnych; R.13.2(4)1. określić rodzaje selekcji drzew leśnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

23 R.13.2(4)2. określić cele selekcji pozytywnej i negatywnej drzew leśnych we wszystkich rodzajach cięć pielęgnacyjnych i sanitarnych; R.13.2(4)3. scharakteryzować drzewa dorodne, pożyteczne i szkodliwe; R.13.2(4)4. scharakteryzować biogrupy w drzewostanie; R.13.2(4)5. wyznaczyć biogrupy w drzewostanie; R.13.2(4)6. wyznaczyć drzewa w zależności od przyjętego sposobu selekcji drzew leśnych; R.13.2(5)1. scharakteryzować zasady produkcji szkółkarskiej; R.13.2(5)2. stosować zasady produkcji szkółkarskiej; R.13.2(5)3. scharakteryzować rodzaje szkółek leśnych oraz warunki ich lokalizacji; R.13.2(5)4. scharakteryzować ekologiczne uwarunkowania produkcji sadzonek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)5. określić ekologiczne uwarunkowania produkcji sadzonek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)6. scharakteryzować sposoby przygotowania gleby w zależności od potrzeb hodowlanych sadzonek, siewek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)7. wybrać przygotowanie gleby w zależności od potrzeb hodowlanych sadzonek i siewek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)9. określić potrzeby wzbogacania szkółek w składniki pokarmowe; R.13.2(5)10. określić terminu siewu nasion drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)11. scharakteryzować metody pielęgnowania siewek i sadzonek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)12. zastosować metody pielęgnowania siewek i sadzonek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)14. scharakteryzować produkcję wielolatek drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)15. scharakteryzować nawadnianie szkółek leśnych; R.13.2(5)16. zorganizować nawadnianie szkółek leśnych; R.13.2(5)17. scharakteryzować zabiegi związane ze zwalczaniem chwastów w szkółkach leśnych; R.13.2(5)18. zorganizować zabiegi związane ze zwalczaniem chwastów w szkółkach leśnych; R.13.2(5)20. określić potrzeby i możliwości w zakresie produkcji sadzonek i siewek rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

24 w warunkach kontrolowanych; R.13.2(5)21. określić zakres prac związanych z produkcją materiału sadzeniowego z zakrytym systemem korzeniowym; R.13.2(5)22. wybrać sposób produkcji materiału sadzeniowego z zakrytym systemem korzeniowym; R.13.2(5)23. scharakteryzować sposoby i znaczenie wegetatywnego rozmnażania drzew i krzewów leśnych; R.13.2(5)24. wybrać sposób wegetatywnego rozmnażania drzew i krzewów leśnych; D R.13.2(6)1. scharakteryzować warunki hodowlane ważniejszych drzew i krzewów leśnych; R.13.2(6)2. określić warunki hodowlane ważniejszych drzew i krzewów leśnych w terenie; R.13.2(6)3. dobrać właściwe sposoby hodowli drzew i krzewów leśnych; R.13.2(6)4. zastosować właściwe sposoby hodowli drzew i krzewów leśnych; R.13.2(6)5. scharakteryzować gatunki główne, domieszkowe uszlachetniające i domieszkowe pomocnicze w drzewostanie; R.13.2(6)6. wskazać gatunki główne, domieszkowe uszlachetniające i domieszkowe pomocnicze w drzewostanie; R.13.2(7)1. scharakteryzować zasady gospodarki leśnej; R.13.2(7)2. scharakteryzować funkcje lasu; R.13.2(8)1. scharakteryzować wpływ klimatu na gospodarkę leśną w olsce; R.13.2(8)2. scharakteryzować Krainy i Dzielnice rzyrodniczo-leśne; R.13.2(8)3. określić zasięgi naturalnego występowania głównych gatunków lasotwórczych w olsce; R.13.2(9)1. scharakteryzować zasady klasyfikacji siedlisk leśnych; R.13.2(9)2. scharakteryzować typy pokrywy gleby; R.13.2(9)3. rozpoznać gatunki roślin występujące w lesie, typowe dla poszczególnych siedliskowych typów lasu; A R.13.2(9)4. rozpoznać gatunki roślin występujące w lesie, różnicujące siedliskowe typy lasu; A R.13.2(9)5. scharakteryzować typy siedliskowe lasu; A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

25 R.13.2(10)1. sklasyfikować sposoby zagospodarowania lasu; R.13.2(10)2. scharakteryzować pojęcie rębni oraz jej elementy w zależności od potrzeb hodowlanych; R.13.2(10)3. dobrać rodzaj i formę rębni w zależności od planowanej struktury drzewostanu; R.13.2(10)4. zaplanować wykonanie rębni w zależności od planowanej struktury drzewostanu; R.13.2(10)5. wyznaczyć w terenie granice powierzchni cięć rębnych; R.13.2(11)1. scharakteryzować sposoby odnawiania gatunków lasotwórczych; R.13.2(11)2. określić zasady organizacji prac przy pracach odnowieniowych; R.13.2(11)3. dobrać właściwy sposób odnowienia lasu w zależności od warunków środowiskowych; R.13.2(11)4. dobrać więźbę sadzenia gatunków głównych, domieszkowych i biocenotycznych; R.13.2(11)5. zaplanować prace związane z odnowieniem lasu; R.13.2(11)7. wykonać zabiegi melioracyjne niezbędne przed wykonaniem odnowienia lasu; R.13.2(12)1. scharakteryzować sposoby przygotowania gleby pod odnowienie lub zalesienie w zależności od warunków terenowych i klimatycznych; R.13.2(12)2. wybrać sposób przygotowania gleby pod odnowienie lub zalesienie w zależności od warunków terenowych i klimatycznych; R.13.2(12)3. obliczyć wydajność pługa leśnego do przygotowania powierzchni pod odnowienie lub zalesienie; R.13.2(12)4. sporządzić dokumentację niebędną przy przygotowaniu gleby pod odnowienie lub zalesienie; R.13.2(12)5. sporządzić dokumentację niezbędną przy przygotowaniu gleby pod odnowienie lub zalesienie na podstawie danych; R.13.2(13)1. scharakteryzować typy drzewostanu; R.13.2(13)2. dobrać odpowiednie gatunki drzew z uwzględnieniem warunków siedliskowych w poszczególnych krainach przyrodniczo-leśnych; R.13.2(13)3. zaplanować typ drzewostanu z uwzględnieniem warunków siedliskowych; R.13.2(13)4. zaplanować typ drzewostanu w zależności od funkcji lasu; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

26 R.13.2(14)1. scharakteryzować uprawy plantacyjne; R.13.2(14)2. scharakteryzować plantacyjne uprawy drzew szybkorosnących; R.13.2(14)3. dobrać gatunki drzew do upraw plantacyjnych szybkorosnących drzew leśnych zgodnie z zasadami hodowli lasu; R.13.2(14)4. scharakteryzować zabiegi hodowlane wykonywane w uprawach plantacyjnych; R.13.2(14)5. scharakteryzować zabiegi hodowlane wykonywane w plantacjach drzew szybkorosnących; R.13.2(15)1. scharakteryzować uprawy leśne; R.13.2(15)2. scharakteryzować elementy niezbędne do określania jakości zakładanych upraw; R.13.2(15)3. określić jakość upraw leśnych; R.13.2(15)5. sporządzić dokumentację dotyczącą oceny upraw leśnych; R.13.2(16)1. określić cele zabiegów pielęgnacyjnych; R.13.2(16)2. określić cele zabiegów pielęgnacyjnych wykonywanych w terenie; R.13.2(16)3. scharakteryzować etapy wzrostu i rozwoju drzewostanu; R.13.2(16)4. określić etapy wzrostu i rozwoju drzewostanów w terenie; R.13.2(16)5. określić intensywność i częstotliwość zabiegów hodowlanych w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu; R.13.2(16)6. dobrać intensywność i częstotliwość zabiegów hodowlanych w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu; R.13.2(16)7. przewidywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka, występujące podczas wykonywania prac związanych z prowadzeniem zabiegów pielęgnacyjnych; R.13.2(17)1. scharakteryzować melioracje wodne, fitomelioracje oraz melioracje agrotechniczne; R.13.2(17)2. dobrać rodzaj melioracji leśnych w zależności od warunków siedliskowych; R.13.2(17)3. dobrać siły i środki niezbędne do przeprowadzenia zabiegów melioracyjnych; R.13.2(17)4. sporządzić dokumentację z wykonanych zabiegów melioracyjnych; R.13.2(18)1. scharakteryzować sposoby zagospodarowania nieużytków i gruntów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

27 porolnych; R.13.2(18)2. zorganizować prace związane z zagospodarowaniem nieużytków i gruntów porolnych; R.13.2(19)1. scharakteryzować sposoby rekultywacji w zależności od warunków terenowych i środowiskowych; R.13.2(19)2. dobrać sposoby rekultywacji w zależności od warunków terenowych i środowiskowych; R.13.2(19)3. określić zakres prac niezbędnych przy zabiegach rekultywacyjnych; R.13.2(19)5. określić siły i środki niezbędne do przeprowadzenia zabiegów rekultywacyjnych; R.13.2(20)1. rozróżnić sprzęt stosowany w hodowli lasu oraz określić jego przeznaczenie; B R.13.2(20)2. dobrać sprzęt i narzędzia w zależności od stosowanych zabiegów hodowlanych; R.13.2(21)1. scharakteryzować sprzęt i narzędzia do wykonania zabiegów hodowlanych; R.13.2(21)2. scharakteryzować zakres prac sprzętem mechanicznym w celu wykonania poszczególnych zabiegów hodowlanych; R.13.2(21)3. wyjaśnić zasady działania sprzętu mechanicznego stosowanego w zabiegach hodowlanych; B R.13.2(21)4. przeprowadzić instruktaż stanowiskowy przed rozpoczęciem poszczególnych zabiegów hodowlanych; R.13.2(21)5. zastosować sprzęt mechaniczny do wykonania zabiegów hodowlanych; R.13.2(22)1. scharakteryzować pojęcia zalesienia i zadrzewienia; R.13.2(22)2. scharakteryzować prace związane z wykonaniem zalesień i zadrzewień; R.13.2(22)3. obliczyć zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy niezbędny do wykonania zalesień i zadrzewień; R.13.2(22)5. scharakteryzować pojęcie uzupełnienia i dolesienia R.13.2(22)6. scharakteryzować prace związane z wykonaniem uzupełnień i dolesień; R.13.2(22)7. obliczyć zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy niezbędny do wykonania uzupełnień i dolesień; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

28 R.13.2(23)1. posługiwać się dokumentacją techniczną w celu stosowania odpowiedniej techniki sadzenia; R.13.2(23)2. określić terminy prac związanych z wykonywaniem poprawek upraw leśnych; R.13.2(23)3. obliczyć zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy niezbędny do wykonania poprawek; R.13.2(24)1. scharakteryzować metody przebudowy drzewostanów zgodne z oczekiwanymi efektami końcowymi; R.13.2(25)1. określić zakres zleconych do wykonania prac; R.13.2(25)2. dokonać odbioru zleconych do wykonania prac; R.13.2(25)3. sporządzić protokół odbioru zleconych do wykonania prac; R.13.2(25)4. określić jakość wykonania zabiegów hodowlanych; R.13.2(25)6. sporządzić dokumentację odbioru poszczególnych prac leśnych; lanowane zadania 1) Wybór lidera, który podzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdzieli poszczególne gatunki roślin typowych oraz różnicujących występujących w lesie, na podstawie których należy rozpoznać typ siedliskowy lasu. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. 2) Określenie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych rodzajów gleb leśnych. 3) Określanie warunków hodowlanych ważniejszych drzew i krzewów leśnych w terenie. 4) Dobranie właściwego sposobu hodowli drzew i krzewów leśnych. 5) Wskazywanie gatunków głównych, domieszkowych uszlachetniających i domieszkowych pomocniczych w drzewostanie. 6) Rozpoznawanie szyszek i nasion drzew oraz krzewów leśnych na podstawie przedstawionej kolekcji oraz w terenie. 7) Określanie stadiów dojrzałości nasion. 8) Określenie przybliżonego terminu zbioru nasion na podstawie obserwacji koron drzew. 9) Dobranie maszyn i urządzeń do wyłuszczania nasion. 10) Dobranie właściwego krótko- i długoterminowego sposobu przechowywania nasion w zależności od gatunku. 11) Dobranie sposobu przygotowania nasion gatunków drzew leśnych do wysiewu. 12) Określenie ekologicznych uwarunkowań produkcji sadzonek drzew i krzewów leśnych. 13) harakteryzowanie rodzajów szkółek leśnych oraz warunków ich lokalizacji. 14) Wybranie sposobu przygotowania gleby w zależności od potrzeb hodowlanych sadzonek i siewek drzew i krzewów leśnych. 15) Określanie terminu siewu nasion drzew i krzewów leśnych. 16) Zastosowanie metod pielęgnowania siewek i sadzonek drzew i krzewów leśnych. 17) harakteryzowanie sposobów produkcji materiału sadzeniowego z zakrytym systemem korzeniowym. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27