AUDIO CROSSOVER DAVE PHILLIPS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "AUDIO CROSSOVER DAVE PHILLIPS"

Transkrypt

1 Korzystanie z wtyczek audio VST w systemie Linux AUDIO CROSSOVER Profesjonalne audio cyfrowe było niegdyś domeną prawnie zastrzeżonych systemów, takich jak Apple Macintosh, jednak obecnie na tak samo wysokim poziomie stoją funkcje dźwiękowe w systemie Linux. Bezpośrednio we własnym linuksowym studiu dźwiękowym można nawet korzystać z bogatych zasobów wtyczek audio VST. DAVE PHILLIPS Wświecie oprogramowania do cyfrowego przetwarzania dźwięku komponent rozszerzający możliwości podstawowego programu nazywa się wtyczką (plug-in). Wtyczka może służyć do uzyskania specjalnego efektu, np. pogłosu; może też dodawać instrument MIDI np. wielokanałowy syntezator MIDI albo udostępniać interfejs do sekwencera MIDI. Aplikacja macierzysta i wtyczka muszą być zgodne pod względem sposobu i czasu wymieniania danych oraz samej wymienianej zawartości. Muszą więc posiadać zgodne interfejsy programowania (API). Interfejs taki może być specyficzny dla określonej aplikacji (własne interfejsy posiadają np. programy GIMP i XMMS), ale może to być także interfejs ogólny, wykorzystywany w różnych zastosowaniach. Aplikacja posiadająca ustandaryzowany interfejs wtyczek jest wygodna pod wieloma względami. Programiści aplikacji mogą się skoncentrować na tworzeniu lepszej i bardziej elastycznej struktury bazowej i wewnętrznych mechanizmów aplikacji, zaś programiści wtyczek nie muszą zawracać sobie głowy dopasowywaniem swojego produktu do różnych programów. Oczywiście, wszystko to wiąże się z korzyściami dla użytkownika. Najpopularniejszym interfejsem wśród producentów oprogramowania dla systemów Windows i Mac jest interfejs programowania wtyczek VST firmy Steinberg. Interfejs VST (Virtual Studio Technology) Steinberga udostępniono publicznie pod koniec lat 90.; obecny standard, VST2, pojawił się w 1999 r. O tym, jak bardzo jest popularny wśród programistów i użytkowników, niech świadczą wyniki wyszukiwania słów VST plugin wgoogle. Kiedy pisałem niniejszy artykuł, Google informował o znalezieniu ok stron. Poszukiwanie słów free VST plugin dało prawie wyników. O środowisku Pd Pd (Pure Data) autorstwa Millera Puckette'a jest świetnym językiem do graficznego tworzenia dowolnie złożonych systemów syntezy audio i przetwarzania wideo. Komponenty audio-wideo są łączone wirtualnymi kablami; tak powstają wstawki Pd, dane z których wysyłane są dopiero do właściwych urządzeń audio i wideo. Środowisko obsługuje linuksowe systemy AL- SA i JACK oraz funkcje grafiki przestrzennej za pośrednictwem biblioteki GEM. Dla systemów linuksowych przygotowano inne interfejsy programowania do obsługi dźwięku (patrz Ramka LADSPA i inne interfejsy linuksowe ). Jednak mimo sukcesu LAD- SPA i pozostałych interfejsów przygotowanych specjalnie dla Linuksa, użytkownicy tego systemu zajmujący się dźwiękiem prędzej czy później natkną się na sytuację, w której będzie im potrzebna wtyczka VST choćby dlatego, że tych ostatnich stworzono znacznie więcej. W tym artykule opiszemy, jak przygotować system linuksowy do obsługi licznych wtyczek VST stworzonych z myślą o środowiskach Windows i Macintosh. VST/ VSTi Studio dźwiękowe oparte na systemach Windows lub Mac nie obejdzie się bez wtyczek VST. Zaawansowane, komercyjne wtyczki wchodzą obecnie w skład profesjonalnych rozwiązań do produkcji dźwiękowej; są też świetne bezpłatne lub niedrogie wtyczki zapewniające wysoką (czasem profesjonalną) jakość w zastosowaniach domowych lub półprofesjonalnych. Interfejs VSTi stanowi rozszerzenie definicji VST i umożliwia udostępnianie wty- 30 NUMER 15 KWIECIEŃ

2 TEMAT MIESIĄCA czek zawierających instrumenty (tj. syntezator, sampler lub sekwencer). Podobnie jak w przypadku VST, wtyczki VSTi są już standardowymi komponentami oprogramowania dźwiękowego i muzycznego w systemach Windows i Macintosh. Na Rysunku 1 pokazano typowy instrument VSTi syntezator programowy z możliwością odtwarzania przez interfejs MIDI i kontrolą parametrów w czasie rzeczywistym (ręczną lub przez MIDI), a także wyjściem wielokanałowym. Obecnie aplikacje audio Win/Mac powszechnie obsługują wtyczki VST/VSTi. Zgodnych z tym standardem aplikacji jest zbyt wiele, żeby tutaj je wymieniać; znów polecamy niezawodną Google. Użytkowników Linuksa najbardziej zainteresuje inna informacja: z wtyczek VST/VSTi można teraz korzystać w linuksowym oprogramowaniu dźwiękowym i muzycznym! Prace nad obsługą wtyczek VST/VSTi w Linuksie zapoczątkował Kjetil Matheussen z norweskiego centrum badań akustycznych i muzycznych MoTAM. Projekt zaowocował powstaniem programu vstserver podstawy architektury klient/serwer, służącej do obsługi wtyczek VST. Program vstserver korzysta z funkcji biblioteki Wine części aktywnego projektu Wine, mającego na celu umożliwienie uruchamiania aplikacji Windows w systemie Linux. Kjetil napisał także dwa klienty Rysunek 1: Wtyczka Crystal VSTi obsługiwana z zewnętrznej klawiatury. współpracujące z serwerem vstserver: obiekt środowiska syntezy/ komponowania Pd oraz wtyczkę LADSPA pełniącą rolę hosta wtyczek VST. Niedawno do aplikacji tych dodał klienta vsti, który umożliwia wykorzystanie wtyczek VST z instrumentami (VSTi). W efekcie program vstserver umożliwia teraz wykorzystywanie licznych efektów VST i wtyczek instrumentów w systemie Linux. Aby zainstalować środowisko vstserver w systemie, musimy wykonać następujące czynności: pobrać, zbudować i zainstalować najnowszy pakiet Wine autorstwa Kjetila [3]; pobrać, zbudować i zainstalować najnowsze, dostępne pod tym samym adresem pakiety vstserver, k_vst~, ladspavst oraz vsti; ustawić zmienną środowiskową VST_PATH zgodnie z opisem w dokumentacji programu vstserver (tak, żeby serwer wiedział, gdzie szukać wtyczek VST); uruchomić serwer w jego katalogu źródłowym; uruchomić klienta. Do korzystania z wtyczki-hosta LADSPA-VST potrzebna jest wstawka Pd do pakietu k_vst~ oraz odpowiednia aplikacja macierzysta (np. świetna wersja edytora plików dźwiękowych Snd, także autorstwa Kjetila). Autonomiczny program vsti zostanie opisany w dalszej części artykułu. Każdy pakiet zawiera kompletne informacje na temat kompilacji i instalacji. Żeby można było korzystać z systemu Kjetila, konieczne jest pobranie i skompilowanie zmodyfikowanego przez niego kodu źródłowego Wine (dostępny na stronie programu vstserver). Program vstserver jest bardzo wyczulony na punkcie wersji zainstalowanego środowiska O linuksowych systemach dźwięku Niedawno tradycyjny linuksowy system dźwięku OSS/Free (Open Sound System) zastąpiono systemem ALSA (Advanced Linux Sound Architecture). Od wersji rozwojowej 2.5 i stabilnej 2.6 ALSA jest domyślnym systemem dźwięku w Linuksie. Być może jest możliwe uruchomienie wtyczek LADSPA i VST w OSS, ale odradzam takie eksperymenty - podstawą linuksowego systemu audio i MIDI powinno być środowisko ALSA. ALSA dysponuje własnym interfejsem wtyczek rozszerzających funkcjonalność. Nie jest to typowy interfejs aplikacji ogólnego zastosowania, ale zupełnie wystarcza dla systemu dźwiękowego. Na przykład, wtyczka dmix służy do miksowania w systemach bez sprzętowej obsługi łączenia sygnałów audio z różnych źródeł. Standardowo mój laptop może obsługiwać tylko jedną aplikację dźwiękową; jednak włączenie modułu dmix (w pliku ~/.asoundrc - patrz dokumentacja ALSA) umożliwia jednoczesne odtwarzanie dźwięków generowanych przez różne programy. JACK jest przykładem na to, jak znakomite może być oprogramowanie audio w systemie Linux. Projekt ten, zapoczątkowany przez Paula Davisa (Ardour, Softwerk), ewoluował do bardzo szybkiego serwera dźwięku obsługującego komunikację z dowolnymi klientami JACK i zapewniającego obsługę wielu zgodnych z tym systemem aplikacji jednocześnie. Osoby, które zamierzają profesjonalnie zajmować się dźwiękiem, stanowczo powinny zainteresować się technologią JACK. artsd i esd są demonami obsługi dźwięku odpowiednio dla środowisk KDE i GNO- ME. Zazwyczaj stosuje się je do stosunkowo prostych celów, choć dla obu można znaleźć także ciekawe zastosowania przy obsłudze zdarzeń w środowisku graficznym (system arts posiada własny interfejs programowania wtyczek). Nie nadają się jednak do budowania profesjonalnego środowiska audio i, jeśli używamy KDE lub GNOME w takich zastosowaniach, powinniśmy te programy wyłączyć. NUMER 15 KWIECIEŃ

3 Wine i w przypadku stosowania niezgodnych wersji serwer może w ogóle nie zadziałać. I jeszcze dwie małe uwagi. Jak czytamy w dokumentacji vstserver, na etapie 2 wymagany jest pakiet programistyczny Steinberg VST SDK. Do zbudowania serwera potrzebne są tylko dwa pliki; co prawda pakiet SDK jest bezpłatny, ale jego dystrybucja jest ograniczona, w związku z czym musimy go pobrać oddzielnie. I druga sprawa: jeśli ścieżka do wtyczek VST jest poprawna, ale vstserver nie może ich odnaleźć, można spróbować utworzyć w katalogu określonym w zmiennej VST_PATH dowiązania symboliczne do serwera i obiektu vstservant. so. Rysunek 5: Obiekt k_vst~ z wtyczką VST. Serwer i klient vstserver [3] nasłuchuje sygnałów z aplikacji klienta. Jak wspomniałem wcześniej, Kjetil napisał także dwa klienty współpracujące z serwerem vstserver: Na początku roku 2000 programista Richard W. E. Furse zaproponował prosty interfejs wtyczek audio dla Linuksa. Propozycja ta powstała, a potem nabierała kształtów w dyskusjach na liście mailingowej Linux Audio Developers. Tak powstało rozwiązanie LADSPA (Linux Audio Developers Simple Plugin API) [1]. W nazwie tej duże znaczenie ma słowo simple, czyli prosty. Wtyczki LADSPA nie zapewniają tak zaawansowanej interakcji z aplikacjami macierzystymi, jak ich odpowiedniki VST. Jednak prosty nie oznacza lichy ; wręcz przeciwnie, istnieje już wiele naprawdę świetnych i funkcjonalnych wtyczek LADSPA. Prostota LADSPA tkwi po części w sposobie obsługi błędów interfejsu graficznego: są LADSPA one po prostu ignorowane. Pakiet narzędziowy do obsługi grafiki w aplikacji macierzystej musi udostępniać odpowiednie podstawowe widgety, ale projektowanie widgetów wtyczki pozostawiono już programiście interfejsu graficznego. Dlatego w przeciwieństwie do VST, wtyczki LADSPA mogą wyglądać inaczej w zależności od tego, z którą aplikacją współpracują; sposób używania i funkcjonalność pozostają takie same. Ponieważ interfejs programowania nie narzuca żadnych ograniczeń co do interfejsu graficznego, można także korzystać z wtyczek zupełnie bez używania interfejsu graficznego. Innym ważnym efektem prostoty rozwiązania LADSPA jest ułatwienie integracji z nowymi i już funkcjonującymi aplikacjami. Interfejs programowania szybko zyskał popularność wśród programistów i nie można już sobie wyobrazić linuksowego oprogramowania muzycznego lub dźwiękowego bez obsługi technologii LADSPA. Interfejs został zastosowany w systemach do nagrywania na dysku twardym, aplikacjach do cyfrowego przetwarzania dźwięku, sekwencerach audio/midi, syntezatorach programowych, edytorach plików dźwiękowych i odtwarzaczach multimedialnych. Przy małych opóźnieniach generowanych przez jądro i system ALSA lub JACK, wtyczki LADSPA działają bardzo szybko. Programiści zaakceptowali prostotę rozwiązania LADSPA, a sam interfejs niewiele się zmienił od wersji 1.0. Wyjątkiem było wprowadzenie Rysunek 2: Lista wtyczek LADSPA w programie Hydrogen. Rysunek 3: Wtyczka TAP dodaje pogłos w programie Audacity. 32 NUMER 15 KWIECIEŃ

4 TEMAT MIESIĄCA obiekt do środowiska syntezy/komponowania Pd oraz wtyczkę LADSPA pełniącą rolę hosta wtyczek VST. Opis obu tych klientów zamieszczono poniżej. Pd i obiekt k_vst~ Uruchamiamy serwer, wpisując w terminalu polecenie vstserver. Wyświetlany jest zwięzły komunikat informujący, że serwer jest gotowy do przyjmowania danych od klientów. Jeśli w systemie zainstalowane jest środowisko Pd [8], następujące polecenie umożliwi nam dodanie do programu funkcji obiektu k_vst~: pd -lib k_vst~ Przyjmujemy, że środowisko Pd uruchomiono w katalogu domowym użytkownika. Jeśli działa ono w innym miejscu, konieczne jest wprowadzenie pełnej ścieżki do obiektu. Na Rysunku 5 pokazano wtyczkę VST z efektem wewnątrz prostej wstawki Pd. Wstawka przeprowadza sygnał dźwiękowy przez obiekt k_vst~ object (tzn. wtyczkę VST) i wyprowadza go na wyjście Out karty dźwiękowej. Do zmian parametrów efektu VST służą suwaki, pokrętła i przełączniki zupełnie tak, jak w systemach Windows lub Mac. Szczegółowe informacje na temat przykładowej wtyczki można znaleźć w samouczku mojego autorstwa na stronie /LAU/quicktoots/toots/vst-plugins/. Co ciekawe, najlepsze efekty audio uzyskałem przełączając wyjście/wejście środowiska Pd z systemu ALSA na JACK. (Patrz Ramka O linuksowych systemach dźwięku ). Jeśli dźwięk z wtyczek nie działa właściwie w systemie ALSA, warto spróbować użyć systemu JACK. LADSPA Klient ladspavst Być może dziwny wydaje się pomysł korzystania z wtyczki VST za pośrednictwem wtyczki LADSPA, ale wtyczka ladspavst jest specjalna pełni rolę hosta (systemu macierzystego) dla innych wtyczek. Sama wtyczka ladspavst jest niewidoczna dla użytkownika, natomiast ważne są udostępniane przez nią funkcje. Na Rysunku 6 pokazano wtyczkę filtra NorthPole uruchomioną z menu LADSPA w specjalnie skonfigurowanym na moje potrzeby edytorze plików dźwiękowych Snd. Jak widzimy na Rysunku, wtyczka VST jest przedstawiana jako VST plugin [plugin_name. dll] available from vstserver i uruchamia się ją tak, jak w przypadku dowolnej innej wtyczki LADSPA w systemie Linux. Jak wspomniano wcześniej, wygląd wtyczki zależy od biblioteki graficznej zastosowanej po stronie aplikacji macierzystej; w tym przypadku jest obsługi struktury RDF (Resource Description Framework) wygodnego mechanizmu do kategoryzacji wtyczek, ustawiania ich wartości domyślnych i wprowadzania innych ustawień. Na Rysunku 2 pokazano okno RDF z listą wtyczek LADSPA w programie do tworzenia rytmów Hydrogen. Jeśli korzystamy z dystrybucji linuksowej zoptymalizowanej pod kątem zastosowań audio, infrastruktura LADSPA powinna być już zainstalowana i skonfigurowana w systemie. Użytkownicy systemu Mandrake znajdą pakiet programistyczny LADSPA SDK i zbiór wtyczek na stronie Thaca (patrz lista zasobów). Instalacja i konfiguracja oprogramowania jest równie prosta jak sam interfejs. Ze strony pobieramy paczkę tar z kodem źródłowym, rozpakowujemy ją w katalogu domowym i przechodzimy do nowego katalogu ladspa_sdk. Czytamy plik RE- ADME i postępujemy zgodnie z zamieszczonymi tam instrukcjami; następnie przechodzimy do katalogu src. Edytujemy plik makefile i poleceniem make kompilujemy pakiet SDK; następnie jako root wydajemy polecenie make install. Teraz jesteśmy już gotowi do zainstalowania i używania wtyczek LADSPA. Warto zacząć od przejrzenia odsyłaczy na stronie Zachęcam do spróbowania wtyczek z kolekcji Steve'a Harrisa, zestawu TAP Toma Szilagyi, świetnych filtrów Fonsa Adraensena, zbioru Tima Goetze i Mika Rawesa... po prostu trzeba je usłyszeć na własne uszy. Na Rysunku 3 widzimy wtyczkę TAP Reverberator, zastosowaną na pliku dźwiękowym w edytorze Audacity. Linux obsługuje także inne interfejsy wtyczek audio. Architektura Multimedia Applications Integration Architecture (MAIA) Davida Olofsona miała rozwiązać problemy związane z interfejsem LADSPA i pełnić rolę ogólnego interfejsu zgodnego z wszystkimi systemami, a w szczególności z Uniksami. Jednak zainteresowanie interfejsem MAIA było niewielkie, a od początku 2001 r. wprowadzono w oprogramowaniu niewiele zmian. Najnowszym pomysłem na wtyczki linuksowe jest interfejs DSSI (Disposable Soft Synth Interface) opracowany przez Chrisa Cannama (Rosegarden), Steve'a Harrisa (wtyczki LADSPA SWH) oraz Seana Boltona. Jak czytamy na stronie internetowej projektu [2], DSSI ma być interfejsem LADSPA dla instrumentów. DSSI nie ma licznych wad, jakie wiążą się z istniejącą linuksową obsługą syntezy programowej, w szczególności tych dotyczących sterowania MIDI. Ponadto interfejs udostępnia mechanizm do uruchamiania wtyczek VSTi. Podczas pisania artykułu technologia DSSI była zaimplementowana tylko w sekwencerze Rosegarden, więc dopiero okaże się, czy interfejsem tym zainteresują się inni programiści linuksowego oprogramowania audio. W mojej opinii ten funkcjonalny interfejs ma duży potencjał i zachęcam zainteresowanych do zapoznania się z opisem technicznym RFC na stronie projektu. Na Rysunku 4 pokazano program Rosegarden z uruchomioną wzorcową wtyczką DSSI xsynth Seana Boltona. Rysunek 4: Interfejs DSSI w programie Rosegarden. NUMER 15 KWIECIEŃ

5 to Motif. Jednak jeśli sobie życzymy, wtyczka ladspavst umożliwia przejście na własny interfejs GUI wtyczki VST. Wtyczka VSTi i program vsti Jak pisaliśmy, system vstserver współpracuje także z klientem vsti, który umożliwia korzystanie z wtyczek z instrumentami VST (VSTi). Składnia tego programu jest bardzo prosta: vsti /sciezka/dostepu/nazwau _wtyczki.dll Spójrzmy jeszcze raz na Rysunek 1. Pokazano tam wtyczkę syntezatora Crystal uruchomioną z programu vsti. Serwer vstserver jest otwarty i widzimy panel qjackctl autorstwa Rui Nuno Capeli, w którym widać połączenie między moją klawiaturą MIDI a wtyczką Crystal. Program qjackctl posiada także niewidoczny na tym rysunku panel z graficznym interfejsem do definiowania połączeń między poszczególnymi komponentami. Projekt FST Innym narzędziem umożliwiającym korzystanie z wtyczek VST/ VSTi jest system FST (FreeST) [4]; rozwiązanie to ma postać biblioteki, a nie serwera. Według programisty Paula Davisa, FST jest... bardziej odpowiednim rozwiązaniem dla aplikacji dźwiękowych wymagających obsługi wielu wtyczek VST, gdy przechodzenie między wieloma kontekstami nie sprawdza się przy użyciu programu VSTserver. Wadą rozwiązania FST jest to, że... niewłaściwie działająca wtyczka unieruchomi całą aplikację; vstserver nie powoduje takich problemów. System obecnie składa się z biblioteki libfst i programu jack_fst przykładowego narzędzia do ładowania i korzystania z wtyczek VST/ VSTi. Podobnie jak w przypadku programu vstserver, zbudowanie systemu wymaga posiadania kompletnej instalacji systemów Wine i JACK oraz plików AEffect.h i aeffectx.h pakietu Steinberg VST SDK. Funkcje libfst można wkompilować w aplikacje, takie jak system nagrywania na dysku twardym Ardour, środowisko syntezy i przetwarzania dźwięku galan czy sekwencer audio/ MIDI Muse. Po takim zabiegu w programach tych wtyczki VST są dostępne tak samo, jak standardowo obsługiwane wtyczki LADSPA. Rysunek 6: Wtyczka VST we wtyczce LADSPA a obie w aplikacji Snd. Klient jack_fst umożliwia uruchomienie wtyczki VSTi jako autonomicznego instrumentu. Następujące polecenie uruchamia wtyczkę syntezatora Crystal: jack_fst Crystal Nie trzeba wpisywać rozszerzenia; może być jednak konieczne podanie kompletnej ścieżki do katalogu wtyczek. Serwer JACK musi już działać; muszą także istnieć odpowiednie połączenia ze sprzętem audio i MI- DI, które nie są nawiązywane automatycznie. Znane problemy I vstserver, i libfst wymagają konkretnych wersji biblioteki Wine. Jak wspomniałem wcześniej, na stronie środowiska vstserver znajdziemy dostosowaną do niego wersję oprogramowania Wine. Jest to nienowa już wersja Wine; jednak jeśli zdecydujemy się zastosować nowszą, ryzykujemy stabilność programu vstserver. FST też działa poprawnie tylko z niektórymi wersjami Wine. Najnowsze informacje o zgodności z oprogramowaniem Wine oraz o innych problemach dotyczących tych systemów znajdziemy na stronie quicktoots/toots/vst-plugins/. Na koniec Mam nadzieję, że Czytelnikom podobało się to krótkie wprowadzenie do korzystania z wtyczek audio VST/ VSTi w systemie Linux. Wtyczki audio są niezbędnym elementem środowiska muzycznego. Teraz użytkownicy Linuksa mogą korzystać jednocześnie ze świetnych wtyczek LADSPA napisanych od razu dla tego systemu, jak i z najlepszych modułów VST/ VSTi, dotychczas dostępnych tylko dla muzyków pracujących w systemach Windows i Macintosh. [1] LADSPA: [2] DSSI: [3] vstserver: no/arkiv/src/ INFO [4] FST: [5] Zgodność wtyczek VST z Linuksem: [6] KVR Audio: [7] Korzystanie z wtyczek VST/VSTi w Linuksie: vst-plugins/ [8] Pd: [9] Lista mailingowa LAU (Linux Audio Users): [10] Strona linuksowych aplikacji dźwiękowych i muzycznych: 34 NUMER 15 KWIECIEŃ

Cechy systemu X Window: otwartość niezależność od producentów i od sprzętu, dostępny kod źródłowy; architektura klient-serwer;

Cechy systemu X Window: otwartość niezależność od producentów i od sprzętu, dostępny kod źródłowy; architektura klient-serwer; 14.3. Podstawy obsługi X Window 14.3. Podstawy obsługi X Window W przeciwieństwie do systemów Windows system Linux nie jest systemem graficznym. W systemach Windows z rodziny NT powłokę systemową stanowi

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics - Essentials for Python: Instrukcje instalacji dla Windows

IBM SPSS Statistics - Essentials for Python: Instrukcje instalacji dla Windows IBM SPSS Statistics - ssentials for Python: Instrukcje instalacji dla Windows Przedstawione poniżej instrukcje dotyczą instalowania IBM SPSS Statistics - ssentials for Python w systemach operacyjnych Windows.

Bardziej szczegółowo

BSX PRINTER INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA. Autor: Karol Wierzchołowski 30 marca 2015

BSX PRINTER INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA. Autor: Karol Wierzchołowski 30 marca 2015 ! BSX PRINTER INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA Autor: Karol Wierzchołowski 30 marca 2015 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 INTERFEJS PROGRAMU... 5 KONFIGURACJA PROGRAMU... 6 DRUKOWANIE PARAGONÓW I FAKTUR... 8 REJESTRACJA PROGRAMU...

Bardziej szczegółowo

LINUX. Instalacja oprogramowania

LINUX. Instalacja oprogramowania LINUX Instalacja oprogramowania Ubuntu to jedna z najpopularniejszych dystrybucji Linuksa charakteryzująca się dużą stabilnością i prostotą konfiguracji. Z tego względu instalacje aplikacji na Linuksie

Bardziej szczegółowo

Aktualizowanie systemów operacyjnych

Aktualizowanie systemów operacyjnych Aktualizowanie systemów operacyjnych Na czym polega aktualizowanie systemów operacyjnych? Aktualizowanie systemów operacyjnych to jedna w czynności poinstalacyjnych, której zadaniem jest naprawa tzw. luk

Bardziej szczegółowo

Instalacja SQL Server Express. Logowanie na stronie Microsoftu

Instalacja SQL Server Express. Logowanie na stronie Microsoftu Instalacja SQL Server Express Logowanie na stronie Microsoftu Wybór wersji do pobrania Pobieranie startuje, przechodzimy do strony z poradami. Wypakowujemy pobrany plik. Otwiera się okno instalacji. Wybieramy

Bardziej szczegółowo

Elektroniczne instrumenty muzyczne KOMPUTEROWE NARZĘDZIA MUZYCZNE

Elektroniczne instrumenty muzyczne KOMPUTEROWE NARZĘDZIA MUZYCZNE Elektroniczne instrumenty muzyczne KOMPUTEROWE NARZĘDZIA MUZYCZNE Komputerowe narzędzia muzyczne Mamy na myśli wszelkie oprogramowanie, które jest użyteczne do tworzenia komputerowej muzyki (computer music).

Bardziej szczegółowo

Tworzenie oprogramowania

Tworzenie oprogramowania Tworzenie oprogramowania dr inż. Krzysztof Konopko e-mail: k.konopko@pb.edu.pl 1 Tworzenie oprogramowania dla systemów wbudowanych Program wykładu: Tworzenie aplikacji na systemie wbudowanym. Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

MAMP: Można to pobrać i zainstalować z XAMPP: Można go pobrać i zainstalować z

MAMP: Można to pobrać i zainstalować z   XAMPP: Można go pobrać i zainstalować z WordPress : Omówienie I Instalacja Na początek, dlaczego byłbyś zainteresowany wykorzystaniem WordPressa razem z PhoneGap? Zapytałbym: "Dlaczego byś nie?" Moim zdaniem WordPress jest jednym z najłatwiejszych

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics - Essentials for Python: Instrukcje instalacji dla Windows

IBM SPSS Statistics - Essentials for Python: Instrukcje instalacji dla Windows IBM SPSS Statistics - ssentials for Python: Instrukcje instalacji dla Windows Przedstawione poniżej instrukcje dotyczą instalowania IBM SPSS Statistics - ssentials for Python w systemach operacyjnych Windows.

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics - Essentials for R: Instrukcje instalacji dla Linux

IBM SPSS Statistics - Essentials for R: Instrukcje instalacji dla Linux IBM SPSS Statistics - ssentials for R: Instrukcje instalacji dla Linux Przedstawione poniżej instrukcje dotyczą instalowania IBM SPSS Statistics - ssentials for R w systemach operacyjnych Linux. Przegląd

Bardziej szczegółowo

Zanim zaczniesz. Warto ustawić kartę sieciową naszego serwera.

Zanim zaczniesz. Warto ustawić kartę sieciową naszego serwera. Zanim zaczniesz. Warto ustawić kartę sieciową naszego serwera. Wchodzimy w Centrum sieci -> Połączenia sieciowe -> następnie do właściwości naszej karty sieciowej. Następnie przechodzimy do Protokół internetowy

Bardziej szczegółowo

Jak zainstalować i skonfigurować komunikator MIRANDA, aby wyglądał i funkcjonował jak Gadu Gadu Tutorial by t800.

Jak zainstalować i skonfigurować komunikator MIRANDA, aby wyglądał i funkcjonował jak Gadu Gadu Tutorial by t800. Jak zainstalować i skonfigurować komunikator MIRANDA, aby wyglądał i funkcjonował jak Gadu Gadu Tutorial by t800. Wraz z niniejszym tutorialem, dołączone są 4 pliki (krok0, krok1, itd). Nie należy ich

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Spis treści... 2. Wstęp... 3. Instalacja nazwa.pl... 3. Instalacja Home.pl... 8. Edycja grafiki strony... 17. logo...

Spis treści. Spis treści... 2. Wstęp... 3. Instalacja nazwa.pl... 3. Instalacja Home.pl... 8. Edycja grafiki strony... 17. logo... Instalacja serwera Spis treści Spis treści... 2 Wstęp... 3 Instalacja nazwa.pl... 3 Instalacja Home.pl... 8 Edycja grafiki strony... 17 logo... 17 Wstęp Najnowszy sklep internetowy spod znaku sellsmart,

Bardziej szczegółowo

Konspekt pracy inżynierskiej

Konspekt pracy inżynierskiej Konspekt pracy inżynierskiej Wydział Elektryczny Informatyka, Semestr VI Promotor: dr inż. Tomasz Bilski 1. Proponowany tytuł pracy inżynierskiej: Komunikator Gandu na platformę mobilną Android. 2. Cel

Bardziej szczegółowo

Udostępnianie drukarek za pomocą systemu Windows (serwer wydruku).

Udostępnianie drukarek za pomocą systemu Windows (serwer wydruku). Udostępnianie drukarek za pomocą systemu Windows (serwer wydruku). www.einformatyka.com.pl Serwer wydruku jest znakomitym rozwiązaniem zarówno dla małych jak i dużych firm. Pozwala zaoszczędzić czas dzięki

Bardziej szczegółowo

Programowanie Urządzeń Mobilnych. Laboratorium nr 7, 8

Programowanie Urządzeń Mobilnych. Laboratorium nr 7, 8 Programowanie Urządzeń Mobilnych Laboratorium nr 7, 8 Android Temat 1 tworzenie i uruchamianie aplikacji z użyciem Android SDK Krzysztof Bruniecki 1 Wstęp Platforma Android jest opartym na Linuxie systemem

Bardziej szczegółowo

Instalacja programu Warsztat 3 w sieci

Instalacja programu Warsztat 3 w sieci Instalacja programu Warsztat 3 w sieci (proszę uważnie przeczytać do końca) Spis treści 1 Przed instalacją...2 2 Przeprowadzanie po raz pierwszy instalacji sieciowej...3 2.1 Dane umieszczone na jednej

Bardziej szczegółowo

BSX PRINTER INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA. Autor: Karol Wierzchołowski 10 sierpnia 2017

BSX PRINTER INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA. Autor: Karol Wierzchołowski 10 sierpnia 2017 BSX PRINTER INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA! Autor: Karol Wierzchołowski 10 sierpnia 2017 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 INTERFEJS PROGRAMU... 5 KONFIGURACJA PROGRAMU... 6 DRUKOWANIE PARAGONÓW I FAKTUR... 8 REJESTRACJA

Bardziej szczegółowo

PROBLEMY TECHNICZNE. Co zrobić, gdy natrafię na problemy związane z użytkowaniem programu DYSONANS

PROBLEMY TECHNICZNE. Co zrobić, gdy natrafię na problemy związane z użytkowaniem programu DYSONANS PROBLEMY TECHNICZNE Co zrobić, gdy natrafię na problemy związane z użytkowaniem programu DYSONANS Jeżeli stwierdziłeś występowanie błędów lub problemów podczas pracy z programem DYSONANS możesz skorzystać

Bardziej szczegółowo

Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEB do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition

Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEB do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition Instalacja i konfiguracja IIS-a na potrzeby dostępu WEB do aplikacji Wonderware InTouch Machine Edition Informator Techniczny Wonderware nr 164 27.06.2017 r. INSTALACJA MICROSOFT INTERNET INFORMATION SERVICES

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkownika Platforma transakcyjna mforex Trader dla systemu Linux

Instrukcja użytkownika Platforma transakcyjna mforex Trader dla systemu Linux Instrukcja użytkownika Platforma transakcyjna mforex Trader dla systemu Linux Kontakt: e-mail: kontakt@mforex.pl infolinia: 22 697 4774 www.mforex.pl 1 1 O platformie Platforma mforex Trader to część systemu

Bardziej szczegółowo

Instalacja Wirtualnego Serwera Egzaminacyjnego

Instalacja Wirtualnego Serwera Egzaminacyjnego Instalacja Wirtualnego Serwera Egzaminacyjnego (materiał wewnętrzny: aktualizacja 2010-10-26 Pilotaż Egzaminów Online) Wprowadzenie: 1. Wirtualny Serwer Egzaminacyjny ma niewielkie wymagania sprzętowe

Bardziej szczegółowo

Instrukcja instalacji odtwarzacza RealPlayer dla systemu Windows.

Instrukcja instalacji odtwarzacza RealPlayer dla systemu Windows. Instrukcja instalacji odtwarzacza RealPlayer dla systemu Windows. Instalacja trwa kilka minut (w zależności od szybkości łącza) a w naszej instrukcji wyjaśniamy krok po kroku proces instalacji, dzięki

Bardziej szczegółowo

Praca z programami SAS poza lokalną siecią komputerową UZ. Zestawienie tunelu SSH oraz konfiguracja serwera proxy w przeglądarce WWW

Praca z programami SAS poza lokalną siecią komputerową UZ. Zestawienie tunelu SSH oraz konfiguracja serwera proxy w przeglądarce WWW Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski Praca z programami SAS poza lokalną siecią komputerową UZ. Zestawienie tunelu SSH oraz konfiguracja serwera proxy w przeglądarce

Bardziej szczegółowo

Wstęp 5 Rozdział 1. SUSE od ręki 13

Wstęp 5 Rozdział 1. SUSE od ręki 13 Wstęp 5 Rozdział 1. SUSE od ręki 13 KDE czy GNOME? 13 Jak uruchomić SUSE Live-CD z interfejsem GNOME? 14 Jak uruchomić SUSE Live-CD z interfejsem KDE? 15 Jak zmienić rozdzielczość ekranu? 16 Jak wyświetlić

Bardziej szczegółowo

JavaFX. Technologie Biznesu Elektronicznego. Wydział Informatyki i Zarządzania Politechnika Wrocławska

JavaFX. Technologie Biznesu Elektronicznego. Wydział Informatyki i Zarządzania Politechnika Wrocławska JavaFX - wprowadzenie JavaFX Wydział Informatyki i Zarządzania Politechnika Wrocławska Definicja JavaFX - wprowadzenie Definicja Historia JavaFX Script Rich Internet Application JavaFX - rodzina technologii

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics Wersja 22. Linux - Instrukcja instalacji (licencja wielokrotna)

IBM SPSS Statistics Wersja 22. Linux - Instrukcja instalacji (licencja wielokrotna) IBM SPSS Statistics Wersja 22 Linux - Instrukcja instalacji (licencja wielokrotna) Spis treści Instrukcja instalacji.......... 1 Wymagania systemowe........... 1 Instalowanie produktu............ 1 Praca

Bardziej szczegółowo

Najczęściej występujące problemy z instalacją i konfiguracją i ich rozwiązania.

Najczęściej występujące problemy z instalacją i konfiguracją i ich rozwiązania. Najczęściej występujące problemy z instalacją i konfiguracją i ich rozwiązania. Q. Jak uruchomić instalator? A. Trzeba nadać instalatorowi atrybut 'wykonywalny'. Można to zrobić wydając polecenie `chmod

Bardziej szczegółowo

Połączenia. Obsługiwane systemy operacyjne. Instalowanie drukarki przy użyciu dysku CD Oprogramowanie i dokumentacja

Połączenia. Obsługiwane systemy operacyjne. Instalowanie drukarki przy użyciu dysku CD Oprogramowanie i dokumentacja Strona 1 z 6 Połączenia Obsługiwane systemy operacyjne Korzystając z dysku CD z oprogramowaniem, można zainstalować oprogramowanie drukarki w następujących systemach operacyjnych: Windows 8.1 Windows Server

Bardziej szczegółowo

Paragon HFS+ for Windows

Paragon HFS+ for Windows PARAGON Software GmbH Heinrich-von-Stephan-Str. 5c 79100 Freiburg, Germany Tel. +49 (0) 761 59018201 Fax +49 (0) 761 59018130 Internet www.paragon-software.com Email sales@paragon-software.com Paragon

Bardziej szczegółowo

Usługi sieciowe systemu Linux

Usługi sieciowe systemu Linux Usługi sieciowe systemu Linux 1. Serwer WWW Najpopularniejszym serwerem WWW jest Apache, dostępny dla wielu platform i rozprowadzany w pakietach httpd. Serwer Apache bardzo często jest wykorzystywany do

Bardziej szczegółowo

Język JAVA podstawy. wykład 1, część 2. Jacek Rumiński. Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna

Język JAVA podstawy. wykład 1, część 2. Jacek Rumiński. Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna Język JAVA podstawy wykład 1, część 2 1 Język JAVA podstawy Plan wykładu: 1. Krótka historia Javy 2. Jak przygotować sobie środowisko programistyczne 3. Opis środowiska JDK 4. Tworzenie programu krok po

Bardziej szczegółowo

Podręcznik instalacji Command WorkStation 5.6 z aplikacjami Fiery Extended Applications 4.2

Podręcznik instalacji Command WorkStation 5.6 z aplikacjami Fiery Extended Applications 4.2 Podręcznik instalacji Command WorkStation 5.6 z aplikacjami Fiery Extended Applications 4.2 Pakiet Fiery Extended Applications Package (FEA) w wersji 4.2 zawiera aplikacje Fiery służące do wykonywania

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Przegląd bramofonu SAFE

Rozdział 1. Przegląd bramofonu SAFE Spis treści INSTRUKCJA OBSŁUGI SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. PRZEGLĄD BRAMOFONU SAFE... 2 1.1 OPIS... 2 1.2. FUNKCJE... 2 1.3. WYMAGANIA SYSTEMOWE... 2 1.4. ROZPOCZĘCIE UŻYTKOWANIA... 3 ROZDZIAŁ2. DZIAŁANIE

Bardziej szczegółowo

Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołu http.

Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołu http. T: Konfiguracja usługi HTTP w systemie Windows. Zadanie1: Odszukaj w serwisie internetowym Wikipedii informacje na temat protokołu http. HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol) protokół transferu plików

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział 3. Podstawowe operacje na plikach...49 System plików... 49 Konsola... 49 Zapisanie rezultatu do pliku... 50

Spis treści. Rozdział 3. Podstawowe operacje na plikach...49 System plików... 49 Konsola... 49 Zapisanie rezultatu do pliku... 50 Spis treści Rozdział 1. Instalacja systemu Aurox...5 Wymagania sprzętowe... 5 Rozpoczynamy instalację... 6 Wykrywanie i instalacja urządzeń... 7 Zarządzanie partycjami... 10 Konfiguracja sieci i boot loadera...

Bardziej szczegółowo

4.10 Odtwarzanie multimediów

4.10 Odtwarzanie multimediów Podstawy open source system SUSE Linux 4-176 4.10 Odtwarzanie multimediów 4.10.1 Mikser dźwięków Aby zmodyfikować głośność, klikamy lewym przyciskiem myszy na ikonkę głośnika w prawym dolnym rogu, na głównym

Bardziej szczegółowo

KN FEST 2010. GNU/Linux. Mateusz Probachta (aka Robal): Linux Łagodne wprowadzenie

KN FEST 2010. GNU/Linux. Mateusz Probachta (aka Robal): Linux Łagodne wprowadzenie GNU/ Mateusz Probachta (aka Robal): Łagodne wprowadzenie jest wolnym, otwartym i całkowicie darmowym systemem operacyjnym. Kiedy słyszysz, wyobrażasz sobie nawiedzonych informatyków wpisujących niezrozumiałe

Bardziej szczegółowo

URZĄDZENIE DO BEZPRZEWODOWEGO STRUMIENIOWANIA MULTIMEDIÓW

URZĄDZENIE DO BEZPRZEWODOWEGO STRUMIENIOWANIA MULTIMEDIÓW URZĄDZENIE DO BEZPRZEWODOWEGO STRUMIENIOWANIA MULTIMEDIÓW Instrukcja szybkiej instalacji DN-70310 1. Prezentacja produktu Dziękujemy za wybranie urządzenia do bezprzewodowego strumieniowania multimediów

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics Wersja 22. Linux - Instrukcja instalacji (licencja autoryzowanego użytkownika)

IBM SPSS Statistics Wersja 22. Linux - Instrukcja instalacji (licencja autoryzowanego użytkownika) IBM SPSS Statistics Wersja 22 Linux - Instrukcja instalacji (licencja autoryzowanego użytkownika) Spis treści Instrukcja instalacji.......... 1 Wymagania systemowe........... 1 Kod autoryzacji.............

Bardziej szczegółowo

I. Informacje ogólne. Jednym z takich systemów jest Mambo.

I. Informacje ogólne. Jednym z takich systemów jest Mambo. MAMBO (CMS) I. Informacje ogólne CMS, Content Management System ("system zarządzania treścią") jest to jedna lub zestaw aplikacji internetowych pozwalających na łatwe utworzenie oraz późniejszą aktualizację

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1 instrukcje instalacji

Załącznik 1 instrukcje instalacji Załącznik 1 instrukcje instalacji W poniższym załączniku przedstawione zostaną instrukcje instalacji programów wykorzystanych w trakcie tworzenia aplikacji. Poniższa lista przedstawia spis zamieszczonych

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics - Essentials for R: Instrukcje instalacji dla System Mac OS

IBM SPSS Statistics - Essentials for R: Instrukcje instalacji dla System Mac OS IBM SPSS Statistics - ssentials for R: Instrukcje instalacji dla System Mac OS Przegląd Przedstawione poniżej instrukcje dotyczą instalowania IBM SPSS Statistics - ssentials for R w systemach operacyjnych

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ WORDPRESS

SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ WORDPRESS SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ WORDPRESS Małgorzata Mielniczuk System zarządzania treścią z angielskiego Content Management System w skrócie CMS jest oprogramowaniem ułatwiającym zarządzanie tworzonym serwisem

Bardziej szczegółowo

Instrukcja instalacji środowiska testowego na TestingCup wersja 1.0

Instrukcja instalacji środowiska testowego na TestingCup wersja 1.0 Instrukcja instalacji środowiska testowego na TestingCup 2017 wersja 1.0 Spis treści: 1. Wstęp Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 2. Konfiguracja sprzętowa 2 3. Instalacja bazy danych MySQL 5.7 2 4. Import

Bardziej szczegółowo

OpenLaszlo. OpenLaszlo

OpenLaszlo. OpenLaszlo OpenLaszlo Spis Treści 1 OpenLaszlo Co to jest? Historia Idea Architektura Jako Flash lub DHTML Jako servlet lub SOLO Jak to działa? Język LZX Struktura programu Skrypty Obiekty i klasy Atrybuty i metody

Bardziej szczegółowo

Instalacja i konfiguracja Symfonia.Common.Server oraz Symfonia.Common.Forte

Instalacja i konfiguracja Symfonia.Common.Server oraz Symfonia.Common.Forte Instalacja i konfiguracja Symfonia.Common.Server oraz Symfonia.Common.Forte Instalacja Symfonia.Common.Server 0 2 Spis treści Spis treści 2 Instalacja Symfonia.Common.Server 3 Ważne zalecenia... 3 Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja współpracy urządzeń mobilnych (bonowników).

Konfiguracja współpracy urządzeń mobilnych (bonowników). Konfiguracja współpracy urządzeń mobilnych (bonowników). Współpracę Bistro z bonownikami można realizować na dwa sposoby: poprzez udostępnienie folderu w Windows albo za pomocą serwera ftp. 1. Współpraca

Bardziej szczegółowo

Zacznijmy więc pracę z repozytorium. Pierwsza konieczna rzecz do rozpoczęcia pracy z repozytorium, to zalogowanie się w serwisie:

Zacznijmy więc pracę z repozytorium. Pierwsza konieczna rzecz do rozpoczęcia pracy z repozytorium, to zalogowanie się w serwisie: Repozytorium służy do przechowywania plików powstających przy pracy nad projektami we w miarę usystematyzowany sposób. Sam mechanizm repozytorium jest zbliżony do działania systemu plików, czyli składa

Bardziej szczegółowo

Komputery bezdyskowe - wprowadzenie

Komputery bezdyskowe - wprowadzenie Komputery bezdyskowe - wprowadzenie Jakub 'skaarj' Kulczyński qba@bryza.net 3 VII 2005 Zastosowania Terminale dla pracowników w firmie Komputery domowe Stacje robocze Routery Serwery Komputer bezdyskowy

Bardziej szczegółowo

Instrukcje instalacji pakietu IBM SPSS Data Access Pack dla systemu Windows

Instrukcje instalacji pakietu IBM SPSS Data Access Pack dla systemu Windows Instrukcje instalacji pakietu IBM SPSS Data Access Pack dla systemu Windows Spis treści Rozdział 1. Przegląd......... 1 Wstęp................. 1 Wdrażanie technologii Data Access........ 1 Źródła danych

Bardziej szczegółowo

PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA programu Pilot

PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA programu Pilot TRX Krzysztof Kryński Cyfrowe rejestratory rozmów seria KSRC PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA programu Pilot Wersja 2.1 Maj 2013 Dotyczy programu Pilot w wersji 1.6.3 TRX ul. Garibaldiego 4 04-078 Warszawa Tel.

Bardziej szczegółowo

Instrukcje dotyczące systemu Windows w przypadku drukarki podłączonej lokalnie

Instrukcje dotyczące systemu Windows w przypadku drukarki podłączonej lokalnie Strona 1 z 5 Połączenia Instrukcje dotyczące systemu Windows w przypadku drukarki podłączonej lokalnie Przed instalacją oprogramowania drukarki do systemu Windows Drukarka podłączona lokalnie to drukarka

Bardziej szczegółowo

SERWER AKTUALIZACJI UpServ

SERWER AKTUALIZACJI UpServ Wersja 1.11 upserv_pl 06/16 SERWER AKTUALIZACJI UpServ SATEL sp. z o.o. ul. Budowlanych 66 80-298 Gdańsk POLSKA tel. 58 320 94 00 serwis 58 320 94 30 dz. techn. 58 320 94 20; 604 166 075 www.satel.pl SATEL

Bardziej szczegółowo

Tworzenie aplikacji Web Alicja Zwiewka. Page 1

Tworzenie aplikacji Web Alicja Zwiewka. Page 1 Tworzenie aplikacji Web Alicja Zwiewka Page 1 Co to są web-aplikacje? Aplikacja internetowa (ang. web application) program komputerowy, który pracuje na serwerze i komunikuje się poprzez sieć komputerową

Bardziej szczegółowo

Poradnik cz.1 Użycie połączenia SSH

Poradnik cz.1 Użycie połączenia SSH Poradnik cz.1 Użycie połączenia SSH W niniejszej części pokażę jak zalogować się na serwer w trybie graficznym. Protokół SSH służy do komunikowania się między klientem a serwerem. Jest to ulepszona wersja

Bardziej szczegółowo

Java jako język programowania

Java jako język programowania Java jako język programowania Interpretowany programy wykonują się na wirtualnej maszynie (JVM Java Virtual Machine) Składnia oparta o język C++ W pełni zorientowany obiektowo (wszystko jest obiektem)

Bardziej szczegółowo

26.X.2004 VNC. Dawid Materna

26.X.2004 VNC. Dawid Materna 26.X.2004 Zastosowanie programu VNC do zdalnej administracji komputerem Autor: Dawid Materna Wstęp W administracji systemami operacyjnymi często zachodzi potrzeba do działania na Pulpicie zarządzanego

Bardziej szczegółowo

HermesEX. Dokumentacja serwisowa v2011.08.05

HermesEX. Dokumentacja serwisowa v2011.08.05 HermesEX Dokumentacja serwisowa v2011.08.05 Syriusz sp z o.o. Rzeszów 2011 Spis treści Spis treści...1 1. Informacje ogólne...2 2. Instalacja...3 3. Interfejs programu...6 4. Tworzenie wtyczek...7 4.1.

Bardziej szczegółowo

Program PortaScan wersja 1.0.3. Instrukcja obsługi

Program PortaScan wersja 1.0.3. Instrukcja obsługi Porta KMI Poland Sp. z o.o. Bolszewo, ul. Szkolna 26 Program PortaScan wersja 1.0.3 Instrukcja obsługi Wykonano: Dział IT Porta KMI Poland Sp. z o.o. Program PortaScan wersja 1.0.3. Instrukcja instalacji

Bardziej szczegółowo

Partnerzy: Laboratorium 15

Partnerzy: Laboratorium 15 Laboratorium 15 System kontroli wersji. Mercurial wraz z Subversion, CVS czy też programem Git należy do grupy aplikacji określanych mianem systemów kontroli wersji. Umożliwiają one sprawną prace wielu

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA INSTALACJI SYSTEMU

INSTRUKCJA INSTALACJI SYSTEMU Zarządzanie Procesami Informatycznymi Sp. z o.o. 54-204 Wrocław, ul. Legnicka 62 Tel. : ( 071 ) 354 88 88 Fax : ( 071 ) 354 88 99 E-mail : biuro@vilico.pl INSTRUKCJA INSTALACJI SYSTEMU Wersja 1.4-1 - Spis

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja końcowa projektu z ZPR

Dokumentacja końcowa projektu z ZPR Dokumentacja końcowa projektu z ZPR Temat projektu: Prowadzący projekt: Zespół projektowy: Losowe przeszukiwanie stanów dr inż. Robert Nowak Piotr Krysik Kamil Zabielski 1. Opis projektu Projekt ma za

Bardziej szczegółowo

Król Łukasz Nr albumu: 254102

Król Łukasz Nr albumu: 254102 Król Łukasz Nr albumu: 254102 Podstawy o Delphi Język programowania, którego można używać w środowiskach firmy Borland, Embarcadero, Microsoft (Delphi Prism), oraz w środowisku Lazarus. Narzędzia te są

Bardziej szczegółowo

IBM SPSS Statistics - Essentials for R: Instrukcje instalacji dla Windows

IBM SPSS Statistics - Essentials for R: Instrukcje instalacji dla Windows IBM SPSS Statistics - ssentials for R: Instrukcje instalacji dla Windows Przedstawione poniżej instrukcje dotyczą instalowania IBM SPSS Statistics - ssentials for R w systemach operacyjnych Windows. Przegląd

Bardziej szczegółowo

Biuletyn techniczny. CDN OPT!MA 12.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych. Copyright 2007 COMARCH SA

Biuletyn techniczny. CDN OPT!MA 12.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych. Copyright 2007 COMARCH SA Biuletyn techniczny CDN OPT!MA 12.0 Drukarki fiskalne w usługach terminalowych Copyright 2007 COMARCH SA 1 Spis treści 1 SPIS TREŚCI... 2 2 DRUKARKI FISKALNE W USŁUGACH TERMINALOWYCH... 3 2.1 2.2 INSTALACJA

Bardziej szczegółowo

Dział Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący

Dział Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący Przedmiotowy system oceniania Zawód: Technik Informatyk Nr programu: 312[ 01] /T,SP/MENiS/ 2004.06.14 Przedmiot: Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe Klasa: pierwsza Dział Dopuszczający Dostateczny Dobry

Bardziej szczegółowo

Spis treści WPROWADZENIE... 11 FUNKCJE, CECHY ORAZ STRUKTURA SYSTEMÓW OPERACYJNYCH... 13

Spis treści WPROWADZENIE... 11 FUNKCJE, CECHY ORAZ STRUKTURA SYSTEMÓW OPERACYJNYCH... 13 Spis treści WPROWADZENIE.............................................................. 11 FUNKCJE, CECHY ORAZ STRUKTURA SYSTEMÓW OPERACYJNYCH.................... 13 CZĘŚĆ I system operacyjny UNIX opis

Bardziej szczegółowo

Udostępnianie urządzenia USB w sieci...3. Udostępnianie drukarki USB...5. Tworzenie kopii zapasowej komputera Mac z użyciem funkcji Time Machine...

Udostępnianie urządzenia USB w sieci...3. Udostępnianie drukarki USB...5. Tworzenie kopii zapasowej komputera Mac z użyciem funkcji Time Machine... Funkcje dodatkowe Spis treści Udostępnianie urządzenia USB w sieci...3 Udostępnianie drukarki USB...5 Tworzenie kopii zapasowej komputera Mac z użyciem funkcji Time Machine...6 Aplikacja NETGEAR genie...8

Bardziej szczegółowo

Narzędzia i aplikacje Java EE. Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl

Narzędzia i aplikacje Java EE. Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl Narzędzia i aplikacje Java EE Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl Niniejsze opracowanie wprowadza w technologię usług sieciowych i implementację usługi na platformie Java EE (JAX-WS) z

Bardziej szczegółowo

SERWER AKTUALIZACJI UpServ

SERWER AKTUALIZACJI UpServ Wersja 1.12 upserv_pl 11/16 SERWER AKTUALIZACJI UpServ SATEL sp. z o.o. ul. Budowlanych 66 80-298 Gdańsk POLSKA tel. 58 320 94 00 serwis 58 320 94 30 dz. techn. 58 320 94 20; 604 166 075 www.satel.pl SATEL

Bardziej szczegółowo

Spis Treści. Co to jest? Budowa Próbkowanie Synteza FM Synteza WT MIDI

Spis Treści. Co to jest? Budowa Próbkowanie Synteza FM Synteza WT MIDI Karta dźwiękowa Spis Treści Co to jest? Budowa Próbkowanie Synteza FM Synteza WT MIDI Karta dźwiękowa Komputerowa karta rozszerzeń, umożliwiająca rejestrację, przetwarzanie i odtwarzanie dźwięku. Poprawnym

Bardziej szczegółowo

1. INSTALACJA SERWERA

1. INSTALACJA SERWERA 1. INSTALACJA SERWERA Dostarczony serwer wizualizacji składa się z: 1.1. RASPBERRY PI w plastikowej obudowie; 1.2. Karty pamięci; 1.3. Zasilacza 5 V DC; 1,5 A; 1.4. Konwertera USB RS485; 1.5. Kabla

Bardziej szczegółowo

Program dla praktyki lekarskiej

Program dla praktyki lekarskiej Program dla praktyki lekarskiej Instalacja oprogramowania dreryk na Windows 7 Professional 32 bity Windows 7 Professional 64 bity Copyright Ericpol Telecom sp. z o.o. 2011 Spis treści Pobranie...3 Instalacja...4

Bardziej szczegółowo

Qmail radość listonosza. Autorzy: Bartosz Krupowski, Marcin Landoch IVFDS

Qmail radość listonosza. Autorzy: Bartosz Krupowski, Marcin Landoch IVFDS Qmail radość listonosza Autorzy: Bartosz Krupowski, Marcin Landoch IVFDS 1 STRESZCZENIE Artykuł jest przedstawieniem podstawowej konfiguracji jednego z najpopularniejszych agentów MTA (Mail Transfer Agent)

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA INSTALACJI URZĄDZENIA

INSTRUKCJA INSTALACJI URZĄDZENIA INSTRUKCJA INSTALACJI URZĄDZENIA Dla urządzeń o numerach seryjnych serii A01000 i E01000 1. Wymagania FiloVox działa na komputerach z systemem operacyjnym Windows 2000, XP lub Windows 2003. Dodatkowo komputer

Bardziej szczegółowo

Implementacja aplikacji sieciowych z wykorzystaniem środowiska Qt

Implementacja aplikacji sieciowych z wykorzystaniem środowiska Qt Implementacja aplikacji sieciowych z wykorzystaniem środowiska Qt 1. Wprowadzenie Wymagania wstępne: wykonanie ćwiczeń Adresacja IP oraz Implementacja aplikacji sieciowych z wykorzystaniem interfejsu gniazd

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO JĘZYKA JAVA

WPROWADZENIE DO JĘZYKA JAVA WPROWADZENIE DO JĘZYKA JAVA programowanie obiektowe KRÓTKA HISTORIA JĘZYKA JAVA KRÓTKA HISTORIA JĘZYKA JAVA 1991 - narodziny języka java. Pierwsza nazwa Oak (dąb). KRÓTKA HISTORIA JĘZYKA JAVA 1991 - narodziny

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja Javy. Jak prawidłowo skonfigurować środowisko Java. Jak zacząć? Poradnik dla systemów Windows 7,8, 8.1 i 10. Wersja 1.

Konfiguracja Javy. Jak prawidłowo skonfigurować środowisko Java. Jak zacząć? Poradnik dla systemów Windows 7,8, 8.1 i 10. Wersja 1. Konfiguracja Javy Jak zacząć? Jak prawidłowo skonfigurować środowisko Java Poradnik dla systemów Windows 7,8, 8.1 i 10. Wersja 1.0 Spis treści 1. Wstęp.... 3 1.1 Jak sprawdzić, czy ja już posiadam Javę?...

Bardziej szczegółowo

NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW AUTOMATYKI. asix. Aktualizacja pakietu asix 4 do wersji 5 lub 6. Pomoc techniczna

NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW AUTOMATYKI. asix. Aktualizacja pakietu asix 4 do wersji 5 lub 6. Pomoc techniczna NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA SYSTEMÓW AUTOMATYKI asix Aktualizacja pakietu asix 4 do wersji 5 lub 6 Pomoc techniczna Dok. Nr PLP0016 Wersja:08-12-2010 ASKOM i asix to zastrzeżony znak firmy ASKOM Sp. z o. o.,

Bardziej szczegółowo

e-sprawdzian instrukcja programu do sprawdzania wiedzy ucznia przy pomocy komputera (WINDOWS & LINUX)

e-sprawdzian instrukcja programu do sprawdzania wiedzy ucznia przy pomocy komputera (WINDOWS & LINUX) instrukcja programu do sprawdzania wiedzy ucznia przy pomocy komputera (WINDOWS & LINUX) Spis treści: 1. Wstęp. 2. Prawne aspekty używania programu. 3. Jak zdobyć e-sprawdzian. 4. Uruchomienie programu.

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI OPROGRAMOWANIA VMS. Spis treści Instalacja Instrukcje użytkowania i obsługi... 3

INSTRUKCJA OBSŁUGI OPROGRAMOWANIA VMS. Spis treści Instalacja Instrukcje użytkowania i obsługi... 3 Spis treści INSTRUKCJA OBSŁUGI OPROGRAMOWANIA VMS Spis treści... 1 1 Instalacja... 2 2 Instrukcje użytkowania i obsługi... 3 2.1 Instrukcja konfiguracji modułu VMS MANAGMENT... 3 2.1.1 Logowanie... 3 2.1.2

Bardziej szczegółowo

Wykaz zmian w programie WinAdmin Replikator

Wykaz zmian w programie WinAdmin Replikator Wykaz zmian w programie WinAdmin Replikator Pierwsza wersja programu 1.0.0.1 powstała w czerwcu 2010. kod źródłowy programu zawiera ponad 6 900 wierszy. Modyfikacje/zmiany w wersji 1.0.4.0 (październik

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkownika Platforma transakcyjna mforex Trader dla systemu MacOS

Instrukcja użytkownika Platforma transakcyjna mforex Trader dla systemu MacOS Instrukcja użytkownika Platforma transakcyjna mforex Trader dla systemu MacOS Kontakt: e-mail: kontakt@mforex.pl infolinia: 22 697 4774 www.mforex.pl 1 1 O platformie Platforma mforex Trader to część systemu

Bardziej szczegółowo

1.Wstęp. 2.Generowanie systemu w EDK

1.Wstęp. 2.Generowanie systemu w EDK 1.Wstęp Celem niniejszego ćwiczenia jest zapoznanie z możliwościami debuggowania kodu na platformie MicroBlaze oraz zapoznanie ze środowiskiem wspomagającym prace programisty Xilinx Platform SDK (Eclipse).

Bardziej szczegółowo

elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej

elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej Instrukcja użytkownika Instrukcja korzystania z certyfikatu wersja 7.6 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ul. Batorego 5, 02-591 Warszawa

Bardziej szczegółowo

Kancelaria Prawna.WEB - POMOC

Kancelaria Prawna.WEB - POMOC Kancelaria Prawna.WEB - POMOC I Kancelaria Prawna.WEB Spis treści Część I Wprowadzenie 1 Część II Wymagania systemowe 1 Część III Instalacja KP.WEB 9 1 Konfiguracja... dostępu do dokumentów 11 Część IV

Bardziej szczegółowo

Kabel Ethernet (UTP/bezpośredni, kat. 5) Pilot zdalnego sterowania z bateriami

Kabel Ethernet (UTP/bezpośredni, kat. 5) Pilot zdalnego sterowania z bateriami Urządzenie działa z systemami operacyjnymi Windows XP, 2000, Me i 98SE Przed rozpoczęciem DSM-320 Bezprzewodowy odtwarzacz multimedialny Wymagania wstępne: komputer z systemem operacyjnym Windows XP, 2000,

Bardziej szczegółowo

SERWER AKTUALIZACJI UpServ

SERWER AKTUALIZACJI UpServ upserv_pl 02/14 SERWER AKTUALIZACJI UpServ SATEL sp. z o.o. ul. Schuberta 79 80-172 Gdańsk POLSKA tel. 58 320 94 00 serwis 58 320 94 30 dz. techn. 58 320 94 20; 604 166 075 info@satel.pl www.satel.pl SATEL

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi programu. BlazeVideo HDTV Player v6

Instrukcja obsługi programu. BlazeVideo HDTV Player v6 Instrukcja obsługi programu BlazeVideo HDTV Player v6 Spis treści 1. Opis programu...3 1.1 Wprowadzenie...3 1.2 Funkcje programu...3 1.3 Wymagania sprzętowe...4 2. Wygląd interfejsu...4 3. Obsługa programu...6

Bardziej szczegółowo

Mac i MIDI. profesjonalne studio w Twoim domu. Michał Podpora Apple Distinguished Educator

Mac i MIDI. profesjonalne studio w Twoim domu. Michał Podpora Apple Distinguished Educator Mac i MIDI profesjonalne studio w Twoim domu Michał Podpora Apple Distinguished Educator Agenda co to jest MIDI podłączenie instrumentu MIDI do komputera Apple instrument sprzętowy a instrument programowy,

Bardziej szczegółowo

REFERAT PRACY DYPLOMOWEJ

REFERAT PRACY DYPLOMOWEJ REFERAT PRACY DYPLOMOWEJ Temat pracy: Projekt i implementacja aplikacji internetowej do wyszukiwania promocji Autor: Sylwester Wiśniewski Promotor: dr Jadwiga Bakonyi Kategorie: aplikacja webowa Słowa

Bardziej szczegółowo

Wykonać Ćwiczenie: Active Directory, konfiguracja Podstawowa

Wykonać Ćwiczenie: Active Directory, konfiguracja Podstawowa Wykonać Ćwiczenie: Active Directory, konfiguracja Podstawowa Instalacja roli kontrolera domeny, Aby zainstalować rolę kontrolera domeny, należy uruchomić Zarządzenie tym serwerem, po czym wybrać przycisk

Bardziej szczegółowo

1. Od czego zacząć? - Instalacja środowiska pracy

1. Od czego zacząć? - Instalacja środowiska pracy 1. Od czego zacząć? - Instalacja środowiska pracy 1.1 Jeśli mamy komputer z Windows 8.1 Prof. lub nowszy W takim przypadku potrzebne nam będą tylko aktualne aktualizacje no i oczywiście środowisko pracy.

Bardziej szczegółowo

Ustalanie dostępu do plików - Windows XP Home/Professional

Ustalanie dostępu do plików - Windows XP Home/Professional Ustalanie dostępu do plików - Windows XP Home/Professional Aby edytować atrybuty dostępu do plikow/ katalogow w systemie plików NTFS wpierw sprawdź czy jest Wyłączone proste udostępnianie czyli przejdź

Bardziej szczegółowo

Instalacja i opis podstawowych funkcji programu Dev-C++

Instalacja i opis podstawowych funkcji programu Dev-C++ Instalacja i opis podstawowych funkcji programu Dev-C++ Przed rozpoczęciem programowania musimy zainstalować i przygotować kompilator. Spośród wielu dostępnych kompilatorów polecam aplikację Dev-C++, ze

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA KONFIGURACJI KLIENTA POCZTOWEGO

INSTRUKCJA KONFIGURACJI KLIENTA POCZTOWEGO INSTRUKCJA KONFIGURACJI KLIENTA POCZTOWEGO UWAGA!!! Wskazówki dotyczą wybranych klientów pocztowych Zespół Systemów Sieciowych Spis treści 1. Konfiguracja klienta pocztowego Outlook Express 3 2. Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

Acronis Universal Restore

Acronis Universal Restore Acronis Universal Restore Update 4 PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Spis treści 1 Czym jest narzędzie Acronis Universal Restore...3 2 Instalowanie narzędzia Acronis Universal Restore...3 3 Tworzenie nośnika startowego...3

Bardziej szczegółowo