GOSPODAROWANE ODPADAMI

Transkrypt

1 GOSPODAROWANE ODPADAMI zbiórka, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów System gospodarki odpadami powinien obejmować: ograniczenie powstawania odpadów, poprzez minimalizację ilości odpadów wytwarzanych. Zgodnie z definicją roboczą EPA (agencja ochrony środowiska w Stanach Zjednoczonych Environment Protection Agency), minimalizacja odpadów określana jest jako redukcja u źródła lub recykling. Redukcja u źródła oznacza działania, które ograniczają ilość odpadów wychodzących z procesów, selektywną zbiórkę odpadów wykorzystywanych jako surowce wtórne (makulatura, tworzywa sztuczne, tekstylia, guma, metale, szkło, produkty spożywcze, opony do regeneracji), selektywne gromadzenie odpadów organicznych przeznaczonych do przetwarzania na kompost (odpady z warzyw i owoców, zabrudzona makulatura, resztki żywnościowe nadające się do kompostowania itp.), selektywne gromadzenie odpadów przeznaczonych do spalania z jednoczesnym odzyskiem energii cieplnej oraz neutralizację gazów toksycznych i pyłów (takich jak: wieloskładnikowe tworzywa sztuczne połączone papierem, odpady drewna itp.), selektywne gromadzenie odpadów niebezpiecznych (silnie toksycznych) przeznaczonych do specjalnego unieszkodliwiania, jak na przykład odpady szpitalne bądź wyeksploatowane wyroby z metalami ciężkimi (lampy rtęciowe, termometry, baterie, akumulatory), deponowanie na składowiskach obojętnych odpadów po wyselekcjonowaniu użytecznych składników oraz nietoksycznych popiołów i żużli pochodzących ze spalarni odpadów.

2 Według Przywarskiej system gospodarki może być rozważany w trzech wariantach: 1. Selektywna zbiórka odpadów pozwalająca na segregację u źródła na: szkło, papier, tworzywa, metale, odpady kuchenne. Posegregowane odpady użyteczne odtransportowywuje się do zakładów przeróbki surowców wtórnych i do kompostowni (odpady organiczne biodegradowalne). 2. Zbiórka bez segregacji wstępnej, odpady poddaje się segregacji w sortowni centralnej. W sortowni, po wyizolowaniu frakcji organicznej rozkładalnej, kieruje się ją do kompostowania. Natomiast odpady palne kieruje się do spalenia celem odzysku energii. Balast nie poddający się spaleniu ani kompostowaniu (żużel, popiół, gruz budowlany) deponuje się na składowisku. 3. Segregacja odpadów u źródła powstawania na: szkło, tworzywa, metale, następnie transport taborem zwykłym do zakładów przeróbczych. Pozostałość wywozi się taborem bezpylnym do spalarni. Na system gospodarki odpadami składają się: gromadzenie i usuwanie odpadów, ich utylizacja (gospodarcze wykorzystanie), unieszkodliwianie. GROMADZENIE ODPADÓW Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze ogniwo systemu ich usuwania i unieszkodliwiania. Powinno stanowić etap krótkotrwały i przejściowy. Odpady gromadzone na danym obszarze stanowią zagrożenie sanitarne dla otoczenia. Są źródłem powstawania nieprzyjemnych zapachów, uciążliwych zwłaszcza latem, sprzyjają rozwojowi chorobotwórczych bakterii, much i gryzoni. Zatem częstotliwość wywozu odpadów z miejsca gromadzenia powinna być tak dostosowana, aby przeciwdziałać tym negatywnym zjawiskom. Częstotliwość wywozu zależy od: zagęszczenia aglomeracji miejskiej, stopnia rozwoju zakładów usługowych (centra usługowo-handlowe, sklepy, restauracje), miejsc dużego przepływu ludności i ładunków (stacje kolejowe, stacje metra, porty, często odwiedzane tereny turystyczne).

3 W miastach może się wahać od codziennego, do jednokrotnego w ciągu tygodnia. Dla warunków klimatycznych Polski za optymalną częstotliwość wywozu przyjmuje się: dla centrów usługowo-handlowych - codziennie, dla budownictwa zwartego i osiedlowego - 2 razy w tygodniu, dla budownictwa jednorodzinnego - 1 raz w tygodniu, dla budownictwa zagrodowego (rozproszonego) - 1 raz w miesiącu. W miejscach gromadzenia odpadów ustawia się lekkie pojemniki z metalu lub tworzywa sztucznego. W dużych aglomeracjach miejskich, tam gdzie ma miejsce duży przepływ ludności i towarów (np. centra handlowe) często mocuje się worki foliowe w żelaznych statywach z pokrywą. Odpady gromadzi się w różnego rodzaju i wielkości zbiornikach przenośnych, przetaczanych lub przesypowych oraz w workach foliowych. Rysunek Nr 2. Schemat metod gromadzenia odpadów Gromadzenie odpadów Komory zsypowe Zbiorniki Przenośne i przewoźne Stałe Pojemniki Kontenery Jednorazowego użytku Wielokrotnego użytku Papierowe Z tworzyw sztucznych Metalowe Odpady mogą być gromadzone: - w komorach zsypowych w przypadku budynków powyżej pięciu kondygnacji lub budynków, których podłoga ostatniej kondygnacji jest na wysokości wyższej niż 15 metrów nad poziomem terenu; - w wydzielonych osłonach śmietnikowych (z pojemnikami) lub w kontenerach w przypadku pozostałych budynków.

4 Wybierając sprzęt do gromadzenia odpadów powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na jakość wykonania pojemników lub kontenerów, a przede wszystkim sprawdzić, czy odpowiadają one następującym wymaganiom: - ochronie użytkowników i brygad wywozowych przed zranieniem ostrymi krawędziami; - łatwemu utrzymaniu czystości; - trwałości; - łatwemu transportowi; - ograniczeniu hasłu w czasie przetaczania; - szczelności pokrywy, łatwemu jej otwieraniu i zamykaniu. Sposób wywozu odpadów może być realizowane systemem: - niewymiennym; po opróżnieniu pojemników śmieci ładowane są do samochodów śmieciarek, pojemniki pozostają w miejscu gromadzenia, - wymiennym; zapełnione pojemniki na odpady (typu kontenerowego) podmieniane są pustymi w miejscu gromadzenia odpadów. Usuwanie odpadów z pojemników typu kontenerowego odbywa się w zakładach unieszkodliwiania lub w stacjach przeładunkowych. TYPY ZBIORNIKÓW DO GROMADZENIA ODPADÓW Zbiorniki niewymienne W Polsce najbardziej popularnym, tradycyjnym pojemnikiem stosowanym od wielu lat jest pojemnik 110 l o przekroju cylindrycznym: dm 3, np. typ SM-110, blaszany lub z tworzywa, dm 3, np. typ PA Pojemniki blaszane wymagają dużego wysiłku przy ich przetaczaniu - przenoszeniu do samochodów, natomiast pojemniki z tworzyw nie moga być stosowane w budynkach z paleniskami węglowymi. Obecnie pojemniki podobnego typu i wielkości, głównie metalowe, produkowane są już z jednoosiowym układem jezdnym przez szereg firm w kraju. Pojemniki 110 l ustawia się zazwyczaj w schowkach lub kojcach usytuowanych przy bramie na terenie posesji w budownictwie jednorodzinnym. W budownictwie wielorodzinnym pojemniki są ustawiane w wolnostojących osłonach śmietnikowych - WOŚ. Pojemniki duże reprezentowane są w Polsce głównie w postaci przetaczanych pojemników 1,1m 3. Są to pojemniki blaszane, zabezpieczone antykorozyjnie poprzez ocynkowanie lub powłoki malarskie.

5 Zbiorniki wymienne (wielkogabarytowe) Umownie tym terminem przyjęło się określać zbiorniki o pojemności powyżej 1,1 m 3. W praktyce jako wymienne stosuje się zbiorniki o pojemności od 3 do 20 m 3 (np. typ KP 7 o poj. 5,5m 3 ). Produkuje się w typoszeregach otwartych oraz w typoszeregach zamkniętych. Gromadzenie odpadów w kontenerach stało się bardzo popularne. W miastach uzupełniają pojemniki 1,1 m 3 stojące w komorach zsypowych. C Kontenery ustawia się przy obiektach infrastruktury społeczno-gospodarczej, w zakładach produkcyjnych, na terenach otwartych - bazary, cmentarze itp. Również na terenach wiejskich, a zwłaszcza w zabudowie rozproszonej stanowią podstawowe wyposażenie zbiorczych - Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów. Celem WPGO jest wyeliminowanie przypadkowych miejsc pozbywania się odpadów oraz likwidacja dzikich wysypisk. WPGO stanowią punkty czasowego gromadzenia odpadów, które są dostarczane lokalnymi środkami transportu. Przyjmuje się, że maksymalny promień dowozu przez ludność odpadów do WPGO powinien wynosić 1-1,5 km. Ponadto kontenery systemu wymiennego mogą być przydatne do przewozu odpadów wielkogabarytowych, osadów ściekowych, materiałów masowych oraz jako wyposażenie zbiorczych punktów selektywnego gromadzenia odpadów. Zbiorniki wielkogabarytowe są zbiornikami współpracującymi z samochodami systemu wymiennego. Transportowane są na podwoziach samochodów ciężarowych wyposażonych w specjalne systemy załadowcze, podnośnik lub wciągarkę linową (Fot.1). Fotografia 1. Zbiornik wieklogabarytowy typu KP-7 współpracujący z samochodem ciężarowym marki STAR załadunek kontenera