CASEBOOK Księga Przypadków

Transkrypt

1 1

2 Tłumaczenie Dariusz Jasiński CASEBOOK Księga Przypadków Edycja 2009 Wydanie V Bydgoszcz

3 Piąte wydanie KsiąŜki Przypadków /CASEBOOK FIVB/, jakie znajduje się obecnie przed Państwem, zostało przygotowane na podstawie czterech poprzednich wersji tej pozycji, której inspiratorem była Komisja Przepisów Gry FIVB. Niniejsza edycja opublikowana została w 2009 roku i uwzględnia wszystkie zmiany i nowe interpretacje zawarte w przepisach gry zatwierdzonych na lata przez Kongres FIVB w Dubaju w 2008 roku. Zawarte są więc tu między innymi sytuacje wynikające z nowych zasad dotyczących oceny błędu dotknięcia siatki, przekroczenia linii środkowej czy sposobu wykonywania tak zwanych szybkich zmian. Podobnie jak wcześniejsze, bardzo kontrowersyjne w ówczesnym czasie, nowe regulacje spotkały się one z licznymi głosami tak poparcia jak i sprzeciwu. Sędziowie jednak nie mają wyraŝać swego zdania na ten temat, ale na boisku właściwie interpretować obowiązujące przepisy. Podczas wykonywania swoich obowiązków muszą się więc kierować zasadami zawartymi w Przepisach Gry. Jednak wielość róŝnych dziwnych sytuacji, wymusza sięgnięcie równieŝ po materiały dodatkowe, niezbędne w coraz bardziej zaszczytnej, ale i stresującej w Polsce pracy arbitra piłki siatkowej. Pozycja ta jest więc znakomitym uzupełnieniem wiedzy sędziowskiej, ułatwiającą jednocześnie prawidłowe prowadzenie zawodów piłki siatkowej i podejmowanie trudnych, ale zgodnych z duchem gry decyzji. Ze strony polskiej KsiąŜkę Przypadków przetłumaczył i przygotował do druku sędzia międzynarodowy Dariusz Jasiński, konsultując wszystkie nowe przypadki i interpretacje z członkiem Komisji Przepisów Gry FIVB, wybitnym sędzią międzynarodowym Jackiem Spisakiem. Ostatecznie wszystkie zostały zatwierdzone na posiedzeniu Wydziału Sędziowskiego Polskiego Związku Piłki Siatkowej w dniu roku. Mam nadzieję, Ŝe dzięki temu wydawnictwu, a takŝe cyklicznemu przedstawianiu zawartych w nim przypadków na łamach Magazynu SIATKÓWKA, wiedza wszystkich uczestników widowiska siatkarskiego: zawodników, trenerów, sędziów, działaczy i kibiców oglądających mecze w halach oraz poprzez odbiorniki telewizyjne, będzie coraz pełniejsza, a wszystkie decyzje sędziowskie, nawet te najbardziej kontrowersyjne przyjmowane będą ze zrozumieniem. Wierzę, Ŝe niniejszy materiał pomocniczy dla sędziów przyczyni się do podniesienia ich umiejętności prowadzenia zawodów i poziomu sędziowania. Dariusz Jasiński sędzia międzynarodowy piłki siatkowej 3

4 Spis treści: Słowo wstępne - Dariusz Jasiński... 3 Przedmowa - Sandy Steel... 4 Część I - Teoretyczne zasady zastosowania... 5 Część II - Przypadki... 8 Rozdział 1: Uczestnicy gry... 8 zakazane części ubioru przypadek kapitan przypadek trener przypadek Rozdział 2: Struktura gry losowanie przypadek błędy rotacji i ustawienia przypadek Rozdział 3: Przebieg gry odbicie piłki przypadek przekroczenie linii środkowej przypadek dotknięcie siatki przypadek zagrywka przypadek atak przypadek blok przypadek Rozdział 4: Przerwy i opóźnienia zmiany przypadek przerwy dla odpoczynku i przerwy techniczne przypadek prośby nieuzasadnione przypadek kontuzje przypadek opóźnianie gry przypadek wyjątkowe przerwy w grze przypadek Rozdział 5: Libero przypadek Rozdział 6: Niewłaściwe zachowanie przypadek Rozdział 7: Sędziowie i ich uprawnienia przypadek Rozdział 8: Szczególne przypadki przypadek

5 CZĘŚĆ I : TEORETYCZNE ZASADY ZASTOSOWANIA Sędzia jest tą osobą, który wprowadza przepisy gry w Ŝycie. Aby właściwie zastosować przepisy sędziowie muszą doskonale znać przepisy i stosować je w sposób odpowiedni i stanowczy. Lecz najwaŝniejszą rzeczą jest znać podstawowe zasady formułowania przepisów. Jeśli tego zabraknie, nigdy właściwie nie zrozumieją przepisów, a co za tym idzie będą mieli duŝe trudności dobrze je stosować. Nawet gdy sytuacja, która nastąpi nie jest ściśle określona w przepisach, sędzia jest w stanie podjąć prawidłowe decyzje. Przepis stwierdza, Ŝe sędzia jest upowaŝniony do decydowania w kaŝdej sytuacji dotyczącej gry włączając te, które nie są zapisane w przepisach MoŜe się tak stać tylko na podstawie pełnego poznania fundamentalnych zasad zastosowania przepisów. W celu prawidłowej interpretacji przepisów, sędziowie muszą mieć kompletną wiedzę o następujących funkcjach oraz teoretycznych załoŝeniach zastosowania przepisów: 1/ Funkcja przepisów Naturalnie, jeśli chce się właściwie stosować przepisy, trzeba znać jakie są ich funkcje. Generalnie Przepisy jako całość spełniają następujące zadania: A/ Charakterystyka gry Przepisy nadają specyfikę siatkówce i odróŝniają ją od innych sportów. a/ przepisy określają właściwe warunki oraz wyposaŝenie uŝywane podczas gry, powierzchnię boiska, jego rozmiary oraz dane dotyczące siatki, piłki itp. b/ przepisy regulują ilość uczestników, zawodników biorących udział w grze, ich pozycje, kolejność rotacji itp. c/ przepisy ustanawiają metody gry, jak utrzymać piłkę w grze, przestrzeń przejścia oraz jak zdobyć punkt, wygrać set i mecz B/ Określenie właściwej techniki Wiele przepisów daje jasną definicję i wyraźnie określa róŝnice między właściwymi oraz niedozwolonymi technikami. Muszą więc być dokładnie przestudiowane w celu prawidłowego zastosowania. C/ Gra zgodna z przepisami: Wszystkie przepisy dotyczące boiska, właściwych warunków i sprzętu, technik a nawet zachowania odnoszą się tak samo do obu druŝyn. To jest SPRAWIEDLIWOŚĆ. Jest to bardzo wraŝliwy i trudny punkt sędziowania. Stosowanie przepisów róŝne w stosunku do obu druŝyn, nawet jeŝeli zostało popełnione przypadkowo, jest niesprawiedliwe. Dlatego teŝ dokładność w rozumieniu i stosowaniu przepisów jest fundamentem sprawiedliwości i uczciwości. 5

6 D/ Funkcja edukacyjna Sportowe zachowanie jest podstawą zachowania zawodnika w kaŝdej dziedzinie sportu. Rozdział siódmy zachowanie uczestników jest napisany specjalnie w tym celu. Wszyscy sędziowie muszą kłaść duŝy nacisk na tę funkcję, poniewaŝ jest ona sednem całego sportu. Celem nie jest wyłącznie rywalizacja, ale takŝe stworzenie atmosfery uczciwości, aby pogłębić zrozumienie i powszechną przyjaźń. 2. Czynniki wpływające na kształtowanie przepisów Przepisy muszą iść w parze z rozwojem sportu. Dlatego właśnie w formułowaniu i modyfikacji Przepisów naleŝy brać pod uwagę następujące czynniki: A/ Rozwój techniki i taktyki Przepisy nie powinny jedynie dopasowywać się do zaistniałego postępu techniki i taktyki, ale same powinny inicjować rozwój dyscypliny. B/ Aspekt widowiskowości Promocja i popularność kaŝdego widowiska sportowego w duŝym stopniu, zaleŝy od jego atrakcyjności. Świadczy o niej stopień emocjonalnego zaangaŝowania i kibicowania. Jest to więc miara widowiskowej części generowanej przez grę. C/ Aspekt społeczny Rozwój współczesnego sportu zaleŝy w ogromnym stopniu od aspektu społecznego. Publiczność stanowi najwaŝniejszą i najbardziej efektywną drogę do wzbudzenia zainteresowania i akceptacji społecznej dla sportu. Dlatego teŝ jest to jeden z kluczowych czynników które muszą być uwzględnione. D/ Aspekt ekonomiczny Oczywiście w promowaniu kaŝdej dziedziny sportu niezbędne jest wsparcie finansowe. NaleŜy uwzględnić równieŝ te czynniki. 3. Fundamentalne zasady stosowania przepisów Fundamentalne zasady stosowania przepisów bazują naturalnie na dwóch załoŝeniach: na funkcji przepisów i na czynnikach na nie wpływających. Na podstawie wymagań powyŝszych zasad, kolejne punkty mogą być uznane jako główne załoŝenia w stosowaniu przepisów: A/ Dobre i uczciwe warunki gry Podstawowym załoŝeniem jest przygotowanie moŝliwie najwłaściwszych warunków i szans dla zawodników, by mogli wykazać swe umiejętności. Poziom widowiska wskazuje na poziom samej dyscypliny. Zawodnicy trenują wiele lat aby uczestniczyć w zawodach. Dlatego teŝ, są dla nich waŝnym wydarzeniem, w którym mogą zaprezentować swoje 6

7 umiejętności i jeszcze bardziej doskonalić efekty treningów. Sprawiedliwa ocena klasy zawodników i wynik meczu będzie moŝliwa tylko podczas takiego widowiska. Dla sędziego istotne jest, aby ciągle był świadomy faktu, iŝ kaŝda jego decyzja będzie miała oczywisty psychologiczny wpływ na zawodników. KaŜde psychologiczne oddziaływanie będzie powodowało pozytywny lub negatywny efekt. Dlatego, jedno z zasadniczych wymagań w stosunku do sędziego polega na tym, aby dał szansę grać zawodnikom na jak najwyŝszym poziomie. Z tego punktu widzenia, bardzo istotnym punktem dotyczącym sędziowania jest bezstronność i konsekwencja, a ich podstawę stanowi dokładność i uczciwość. Kolejnym punktem ułatwiającym grę na wysokim poziomie jest kontrola właściwego tempa gry. Nie powinno być ani za szybkie ani za wolne. B/ DąŜenie do widowiskowości Widowisko to samo sedno promocji sportu. Pobudzenie entuzjazmu kibiców jest czynnikiem, który powinien być takŝe uwzględniany przez sędziego. Dla przykładu, sędzia powinien rozwaŝyć jak skrócić przerwy i wyeliminować wszelkie zakłócenia oraz jak uatrakcyjnić mecz. Sędzia nie musi wykazywać inicjatywy w motywowaniu kibiców, ale nie moŝe ich zniechęcać widzów i gasić entuzjazmu. Sędzia jest równieŝ odpowiedzialny za promocję sportu. C/ Współpraca Komisji Sędziowskiej Administracyjną podstawą dla jak najlepszej pracy sędziego i prowadzenia meczu jest współpraca między komisją sędziowską. KaŜdy jej członek posiada szczególne kompetencje i ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach. Ma równieŝ określone miejsce na boisku, optymalne dla wyznaczonego mu zadania. Mimo Ŝe moŝe to powodować ograniczenie widzenia przebiegu gry przez sędziego, to cały zespół sędziów ma dobry widok na całość gry. Tak więc, pełna współpraca między sędziami jest jedynym sposobem, aby zapewnić właściwą ocenę i wypełnić powierzone zadania. Podsumowując, wszystkie powyŝsze punkty, moŝna stwierdzić, Ŝe sędzia nie jest tylko osobą, która prowadzi mecz i właściwie stosuje przepisy, ale równieŝ musi brać pod uwagę psychologiczne, społeczne i techniczne czynniki wpływające na grę. Sędzia jest nie tylko sędzią i organizatorem, ale takŝe promotorem pełniącym rolę edukacyjną. ZAŁOśENIA WYDANIA KSIĘGI PRZYPADKÓW 2009 Księga Przypadków jest odzwierciedleniem przepisów, które zostały zatwierdzone przez Kongres FIVB w 2008 roku. Podczas gdy przepisy i załoŝenia filozoficzne są zawsze chętnie rozpatrywane, tak jak sport i społeczeństwo, to naleŝy pamiętać, Ŝe przedstawione tu przypadki są obowiązujące na dzień dzisiejszy. Uwaga: Tam gdzie druŝyny i zawodnicy nie zostali wymienieni z nazwiska, dla łatwiejszej oceny sytuacji, litera S oznacza druŝynę zagrywającą i jej zawodników, a R odbierającą. W obu przypadkach, na pozycjach 2, 3 i 4 stoją zawodnicy linii ataku. S-1 jest właściwym zagrywającym druŝyny zagrywającej, a R-1 jest ostatnim zagrywającym w druŝynie odbierającej. 7

8 CZĘŚĆ II : PRZYPADKI ROZDZIAŁ 1 UCZESTNICY GRY ZAKAZANE CZĘŚCI UBIORU 1.1 /2.1/ Sędzia II zauwaŝył, Ŝe zawodnik który podszedł do strefy zmian, aby wejść na boisko ma protezę części jednej nogi. Czy jest to dozwolone? Przepis: Sędzia II moŝe zezwolić na wejście zawodnika na boisko pod warunkiem, Ŝe nie spowoduje to zagroŝenia zdrowia tego zawodnika oraz innych zawodników w trakcie gry. Z drugiej strony zawodnik noszący protezę nie moŝe być dopuszczony do gry, ani nie moŝe siedzieć na ławce rezerwowych /4.5.1/ 1.2 /2.2/ Podczas zawodów kobiecych, zawodniczka jednej z druŝyn miała pierścionek z ostrym diamentem na palcu. Sędzia I poprosił ją o jego zdjęcie. Zawodniczka odpowiedziała, Ŝe jest to niemoŝliwe. Czy moŝe być ona w tej sytuacji dopuszczona do gry? Przepis: Zawodniczka powinna zdjąć pierścionek. JeŜeli jest to niemoŝliwe, powinien być on zawinięty, tak, aby zawodniczka nie spowodowała urazu innych zawodniczek. WaŜnym jest poinformowanie trenera i innych zawodniczek, Ŝe naruszenie przepisów moŝe spowodować kontuzję /4.5.1/ KAPITAN 1.3 /2.3/ Podczas zawodów Pucharu Ameryki kapitan zespołu Argentyny kilkakrotnie kwestionuje decyzje sędziego i zadaje pytania dotyczące wydanych decyzji. Jakie powinno być prawidłowe zachowanie sędziego I? Przepis: Kiedy w odczuciu sędziego I zachowanie kapitana zespołu wykracza poza jego uprawnienia zawarte w przepisie 5.1.2, sędzia I powinien upomnieć kapitana zespołu nie karząc go jednak. Jeśli zachowanie takie jest kontynuowane, kapitan powinien być ukarany Ŝółtą kartką za zachowanie grubiańskie /5.21.2, 20.1, 20.2, 21.2, Diagram 9/ 1.4 /2.4/ Kapitan druŝyny Puerto Rico, znajdujący się na boisku nie jest pewny czy kolejność zagrywki w jego zespole jest poprawna. Prosi więc sędziego II o sprawdzenie ustawienia zawodników przed kolejną zagrywką. Jakie powinno być prawidłowe zachowanie sędziów w tej sytuacji? Przepis: Prośba prawidłowa. Sędzia I prosi sędziego II o sprawdzenie czy pozycje zawodników są prawidłowe. Sędzia I nie musi potwierdzać decyzji wydanej przez sędziego II. śaden sędzia nie moŝe udzielać jakichkolwiek informacji o ustawieniu przeciwników inaczej, niŝ czy jest ono prawidłowe. Prawo do próśb nie moŝe być przez zespoły naduŝywane / / 8

9 1.5 /2.5/ Kapitan zespołu zagrywającego ma problemy z określeniem, którzy z zawodników zespołu odbierającego grają w linii ataku. Próbując to ustalić prosi sędziego I o sprawdzenie ustawienia przeciwników. Czy jest to dozwolone? Przepis: JeŜeli prośba taka nie zdarza się często, sędzia I nakazuje sędziemu II sprawdzenie ustawienia przeciwników. Jednak udzielona informacja moŝe tylko mówić czy pozycje zawodników są prawidłowe czy teŝ nie. Nie wolno udzielać informacji, którzy zawodnicy znajdują się w pierwszej a którzy w drugiej linii / / 1.6 /2.6/ Znajdujący się na boisku kapitan zauwaŝył, Ŝe sędzia liniowy zasygnalizował piłkę po bloku. Sędzia I nie zauwaŝył sygnalizacji liniowego. Jak kapitan zespołu moŝe prawidłowo poprosić sędziego I o zwrócenie uwagi na sygnalizację sędziego liniowego? Przepis: Grający kapitan moŝe podnieść rękę i grzecznym gestem poprosić, czy moŝe zwrócić się do sędziego I. Wówczas moŝe prosić o wyjaśnienie interpretacji danej sytuacji przez sędziego I. Sędzia musi honorować prośbę kapitana / , / 1.7 /2.7/ Kapitan zakwestionował karę zastosowaną przez sędziego. Sędzia stwierdził, Ŝe decyzja sędziowska jest ostateczna i Ŝaden protest nie moŝe być zaakceptowany. Czy sędzia postąpił słusznie? Przepis: Sędzia postąpił nieprawidłowo. Protesty dotyczące przepisów i zastosowania kar są dozwolone i muszą być akceptowane. Kapitan ma prawo zastrzec sobie w trakcie meczu prawo do wpisania swojego niezadowolenia do protokołu po meczu jako oficjalny protest. Protest moŝe być równieŝ wpisany przez sekretarza zawodów pod dyktando kapitana. Jakakolwiek dyskusja dotycząca tego incydentu podczas meczu jest niedozwolona / , / TRENER 1.8 /2.8/ W trakcie Igrzysk Olimpijskich w Atenach,, sędzia I zauwaŝył, Ŝe trener zespołu Brazylii uŝywał słuchawki i komunikował się ze statystykiem siedzącym poza panelami reklamowymi. Czy jest to dozwolone? Przepis: Tak. Dwóch statystyków moŝe siedzieć przy stole poza panelami. Nie mogą jednak wchodzić na boisko, pole gry i przestrzeń kontrolowaną oraz zbliŝać się do ławki rezerwowych. 1.9 /2.9/ W secie I i II meczu pomiędzy Niemcami i Kanadą, niemiecki trener nie zgadzał się z decyzjami sędziego I. Trener podszedł do sędziego II i prosił o wyjaśnienie decyzji sędziego I. Dwukrotnie sędzia II rozmawiał z nim dłuŝej niŝ 10 sekund. Czy było to poprawne zastosowanie przepisów przez sędziów? Przepis: Zgodnie z przepisem 5.1.2, tylko grający kapitan ma prawo prosić sędziów o wyjaśnienia. Trener nie jest do tego upowaŝniony. Sędzia II powinien odmówić rozmowy z nim i poprosić o powrót na ławkę rezerwowych. JeŜeli nie przyniosłoby to skutku powinien natychmiast zawiadomić sędziego pierwszego o zaistniałej sytuacji w celu zastosowania właściwej kary. Normalnie sędzia I upomina trenera za jego złe zachowanie poprzez kapitana. 9

10 Nie jest to kara. JeŜeli sytuacja taka powtarza się, jest to grubiańskie zachowanie i powinno być ukarane Ŝółtą kartką poprzez kapitana, w rezultacie czego druŝyna przeciwna powinna uzyskać punkt i prawo do zagrywki /5.12, , 21.1, / 1.10 /2.10/ Podczas Turnieju Panamerykańskiego w Argentynie, po zakończonej akcji trener druŝyny USA wstał i głośno skarŝył się na decyzję sędziego oraz poprosił o jej zmianę. Jak powinien zachować się w tej sytuacji sędzia I? Przepis: Sędzia I moŝe upomnieć kapitana, trenera i jakiegokolwiek innego członka druŝyny lub w szczególnych przypadkach ukarać ich Ŝółtą kartką według gradacji kar / rysunek 9, przepis 21.3 / Tylko grający kapitan upowaŝniony jest do rozmowy z sędzią I moŝe prosić go o wyjaśnienie decyzji /5.1.2, 5.2.3, 21.1, 21.2, 21.3/ 1.11 /2.11/ W meczu CEV Cup, poruszający się w wyznaczonej strefie przy bocznej linii boiska trener druŝyny węgierskiej, chcąc poprosić o przerwę dla odpoczynku, nakazał drugiemu trenerowi, aby ten włączył sygnalizator dźwiękowy, po czym sam zwrócił się do sędziego II o przerwę uŝywając oficjalnej sygnalizacji. Czy taka procedura jest dozwolona? Przepis: Tak. Trener odpowiada zarówno za sygnalizator dźwiękowy jak i za sygnalizację ręczną i moŝe nakazać swojemu asystentowi uruchomienie sygnalizatora dźwiękowego. Oficjalnej sygnalizacji ręcznej moŝe uŝywać tylko pierwszy trener /5.2.1, , 5.3.1/ 1.12 Podczas Mistrzostw Świata kobiet w Japonii, w meczu Japonii z Rosją, masaŝysta oraz asystent trenera Japonii podczas gry opuścili ławkę zawodników rezerwowych i podeszli do linii bocznej boiska do znajdującego się tam I trenera zespołu. Sędzia I nie zareagował na to. Czy zachowanie asystenta trenera i masaŝysty było prawidłowe? Przepis: Przepisy pozwalają tylko trenerowi poruszać się swobodnie w wolnej strefie pomiędzy przedłuŝeniem linii ataku i polem rozgrzewki. Podczas tych zawodów trener był upowaŝniony wykonywać swą funkcję poza linią przerywaną. Inni członkowie zespołu muszą siedzieć na ławce lub znajdować się w polu rozgrzewki. Sędzia I powinien upomnieć japońskiego trenera, poprzez kapitana zespołu, oraz poinstruować drugiego trenera i masaŝystę, o ich obowiązku siedzenia na ławce / , , 5.3.1/ 1.13 /2.14/ W trakcie meczu Nyborg przeciwko Austrat, trener Autrsat wszedł na boisko przez linię końcową boiska w celu poinstruowania zawodnika libero swojej druŝyny. Chwilę później, ten sam trener wkroczył w przestrzeń pomiędzy linią ataku a linią środkową boiska utrudniając w ten sposób sekretarzowi zawodów obserwację zawodnika zagrywającego. Jakie powinno być w tej sytuacji zachowanie sędziego I? Przepis: Tylko trener zespołu ma prawo poruszać się pomiędzy przedłuŝeniem linii ataku a polem rozgrzewki. Trener nie ma prawa wchodzić na boisko w celu udzielania rad swoim zawodnikom. W tej sytuacji trener trzykrotnie złamał przepisy gry: 1- wkraczając poza boisko w strefę zagrywki, 2- wkraczając w strefę pomiędzy przedłuŝeniem linii ataku i linii środkowej boiska, 3- wchodząc na boisko. Sędzia I powinien za pośrednictwem kapitana druŝyny upomnieć trenera za niewłaściwe zachowanie. Sędzia powinien równieŝ pouczyć trenera o zakresie jego uprawnień dotyczących poruszania się poza ławką zawodników rezerwowych / / 10

11 ROZDZIAŁ 2 STRUKTURA GRY LOSOWANIE 2.1 /3.1/ Jaki wybór ma kapitan po wygraniu losowania przed I i V setem? Przepis: Zwycięzca losowania ma do wyboru cztery moŝliwości: 1) zagrywkę 2) odbiór zagrywki 3) wybrać stronę boiska Tak więc, jeŝeli wygrywający losowanie kapitan wybiera boisko, przegrywający kapitan musi wziąć drugie boisko oraz wybrać czy serwować, czy przyjmować zagrywkę. JeŜeli wygrywający losowanie kapitan wybiera zagrywkę, przegrywający losowanie kapitan musi odbierać zagrywkę, ale moŝe wybrać właściwe boisko. JeŜeli wygrywający losowanie kapitan wybiera odbiór zagrywki, przegrywający kapitan musi zagrywać, ale wybiera odpowiednie boisko /7.1.2/ BŁĘDY ROTACJI I USTAWIENIA 2.2 /3.2/ Podczas Mistrzostw USA, Sato środkowy obrony zespołu odbierającego stoi wyraźnie bliŝej siatki niŝ środkowy ataku Miller. TuŜ przed zagrywką druŝyny przeciwnej Sato wyskoczył w powietrze tak, Ŝe nie miał kontaktu z boiskiem przed środkowym ataku w momencie, kiedy zagrywający dotknął piłkę. Czy zespół odbierający popełnił błąd ustawienia? Przepis: Kiedy zawodnicy wybijają się z podłogi zachowują status, który mieli podczas ostatniego kontaktu z podłoŝem. Tak więc kiedy zawodnik linii obrony był w powietrzu, ostatnim miejscem kontaktu z podłogą było miejsce bliŝej siatki niŝ zawodnik linii ataku w związku z czym zawodnik linii obrony nie był na swojej pozycji. Jest to błąd /7.4, 7.4.2, 7.4.3/ 2.3 /3.2/ W momencie zagrywki, środkowy obrony R-6 stoi dwoma stopami za stopami środkowego ataku R-3. W momencie zagrywki R-6 ma ręce na podłodze wyraźnie bliŝej siatki niŝ stopy R-3. Czy jest to pozycja prawidłowa? Przepis: Pozycja prawidłowa. Tylko stopy mające kontakt z podłoŝem decydują o tym czy zawodnik popełnia błąd ustawienia czy nie /7.4.3, 7.5/ 2.4 /3.4/ W momencie kiedy piłka została dotknięta przez zagrywającego, amerykański rozgrywający Stork, stał częścią stopy na boisku przeciwnika, a pozostałą częścią na linii środkowej. Sędzia II odgwizdał Storkowi błąd ustawienia, gdyŝ ten nie znajdował się w granicach boiska zespołu przyjmującego zagrywkę w momencie gdy piłka była dotknięta przez zagrywającego. Przepis: Właściwa decyzja sędziego /1.3.3, 7.4/ 11

12 2.5 /3.5/ Brazylia rozgrywała mecz w turnieju Grand Prix. W III secie zespół ten wygrał wymianę i zdobył punkt. Sekretarz zawodów nie zauwaŝył, Ŝe niezgodnie z porządkiem rotacji, zamiast zawodniczki tej druŝyny nr 6, na zagrywkę poszła zawodniczka nr 5. Zdobyła trzy punkty. Po przegraniu akcji i wygraniu kolejnej w tym samym zespole na zagrywkę poszła zawodniczka nr 11, która była następna w kolejności po zawodniczce nr 5. Po zagraniu piłki przez zawodniczkę nr 11, sekretarz zawodów zasygnalizował błąd rotacji. Na podstawie protokołu jedynym błędem jaki moŝna było w danej chwili stwierdzić był błąd zawodniczki nr 11, która zagrywała zamiast zawodniczki nr 5. Późniejszy odczyt zapisu meczu na taśmie video ujawnił moment, w którym faktycznie nastąpił błąd. Sędziowie nie mieli jednak takiej moŝliwości w trakcie meczu. Sędzia odgwizdał błąd rotacji zawodniczce nr 11, a zespół wrócił na właściwe pozycje. Nie anulowano zdobytych wcześniej punktów. Czy była to właściwa decyzja sędziego? Przepis: Opierając się na dostępnych w tym momencie informacjach, sędzia postąpił słusznie /7.7.1, / 2.6 /3.6/ Przed wykonaniem zagrywki, kapitan druŝyny Korei poprosił sędziego o sprawdzenie ustawienia swojego zespołu i określenie zawodnika zagrywającego. Sekretarz zawodów powiedział, Ŝe zagrywać powinien zawodnik nr 10. Zawodnik ten zdobył kolejno cztery punkty. Przed kolejną zagrywką zawodnika nr 10, sekretarz poinformował sędziego II, Ŝe w rzeczywistości zagrywającym w tym zespole powinien być zawodnik nr 8. Sędzia I zadecydował, Ŝe cztery zdobyte przez zespół koreański punkty zostaną anulowane. Zespół ten powróci do stanu punktów oraz ustawienia, w którym powinien zagrywać zawodnik nr 8. Wszystkie przerwy i zmiany zawodników dokonane w czasie tych czterech wymian zostaną anulowane. Zawodnik nr 8 zagrywał i gra była kontynuowana od momentu, w którym kapitan Korei poprosił sekretarza o informację, który zawodnik powinien zagrywać. Czy była to właściwa decyzja sędziego? Przepis:.Sędzia postąpił prawidłowo. W takiej sytuacji jak opisana, tylko sankcje za nie sportowe zachowanie i przerwy techniczne zostaną zachowane. Zespoły muszą powrócić do prawidłowego ustawienia. Tego typu zdarzenia muszą być opisane w protokole zawodów. 2.7 /3.7/ Po gwizdku na zagrywkę, sędzia I zauwaŝył, ze na boisku było tylko pięciu zawodników. Libero i zmieniany przez niego zawodnik byli jeszcze w polu rozgrzewki, nie próbując wejść na boisko i brać udziału w grze. Jaka powinna być reakcja sędziego? Przepis: Sędzia I powinien gwizdnąć na zagrywkę kiedy jest pewien, Ŝe oba zespoły są gotowe do gry i zagrywający posiadając piłkę, przygotowany jest do jej wykonania. ZałoŜyć naleŝy, Ŝe zespoły znają swoje obowiązki. Dla przykładu, sędzia nie będzie informował zawodnika, Ŝe zagrywa ze złego miejsca lub stoi podczas zagrywki jedną nogą poza boiskiem. PoniewaŜ sędzia zauwaŝył błąd po gwizdku na zagrywkę, musi tak szybko, jak to moŝliwe odgwizdać błąd ustawienia. JednakŜe, w przypadku kiedy sędzia I zauwaŝył, Ŝe tylko pięciu zawodników weszło na boisko po przerwie dla odpoczynku, moŝe stwierdzić, ze nastąpiły okoliczności, aby ukarać zespół karą za opóźnianie. W tym przypadku zespół powinien /w zaleŝności od wcześniejszych kar za opóźnianie/ nadal zagrywać. śaden inny punkt nie powinien być przyznany /7.5, 7.7, 12.3, / 12

13 2.8 /3.8/ W meczu pomiędzy zespołami A i B zagrywał zespół A. Chwilę po wykonaniu zagrywki, sędzia liniowy nr 2 podniósł chorągiewkę i wskazał, Ŝe część stopy zawodnika nr 13 z zespołu B znajdowała się podczas zagrywki poza boiskiem. Sędzia II tego nie zauwaŝył, ale widział to sędzia I i odgwizdał błąd ustawienia zespołu odbierającego B. Czy była to właściwa decyzja sędziego I? Przepis: Tak. Było to prawidłowe, poniewaŝ sędzia I ma zadanie kontrolować i ewentualnie zmieniać decyzje wszystkich członków komisji sędziowskiej, nawet jeŝeli nie widział błędu, gdyŝ obserwował zespół zagrywający podczas wykonywania zagrywki /zgodnie z instrukcją i przewodnikiem sędziowania/ 7.5, / ROZDZIAŁ 3 PRZEBIEG GRY ODBICIE PIŁKI 3.1 /4.1/ Po złym odbiorze zagrywki przez zespół Japonii, który rozgrywał mecz przeciwko Holandii, piłka przeleciała nad siatką poza antenkami ograniczającymi przestrzeń przejścia. Narida będąca rozgrywającą tej druŝyny pobiegła za piłką w kierunku wolnej strefy druŝyny przeciwnej próbując wycofać ją na własne boisko. Jednak źle odbita piłka skierowana została na boisko przeciwnika, w kierunku siatki, gdzie złapana została przez zawodnika druŝyny przeciwnej. Zanim piłka została złapana, sędzia I odgwizdał piłkę autową. Czy sędzia postąpił słusznie? W którym momencie piłka stała się autowa? Przepis: Sędzia postąpił słusznie. Piłka stała się autowa kiedy całkowicie opuściła wolną strefę po stronie druŝyny zagrywającej a więc kiedy przekroczyła linię boczną tej druŝyny wlatując na jej boisko. Piłka równieŝ staje się autowa kiedy w podobnej sytuacji zagrywana przez zespół broniący się w kierunku własnego boiska dotknie zawodnika druŝyny przeciwnej znajdującego się poza boiskiem, w obrębie własnej strefy wolnej, o ile ten celowo nie utrudniał wykonania takiej akcji /10.1.2, / 3.2 /4.2/ Usiłując obronić w pierwszym odbiciu trudną piłkę, zawodnik włoski Papi grający w linii obrony, odbił piłkę otwartą dłonią wyciągniętej do góry jednej ręki. Czy sędzia I postąpił słusznie nie przerywając gry? Przepis: Tak. Sędzia nie moŝe zbyt pochopnie przerywać gry dopóki z całą pewnością nie stwierdzi, Ŝe piłka była przetrzymana lub rzucona /9.2.1, 9.2.2, 9.3.3, 9.3.4/ 3.3 /4.3/ W meczu pomiędzy druŝynami Chin i USA, zawodniczka Chin Li zaatakowała piłkę w blok zespołu USA w którym występowała Elaina Oden. Piłka po odbiciu od bloku wróciła na stronę druŝyny z Chin, gdzie została odbita przez Li w akcji obronnej. Piłka odbiła się kolejno w jednej akcji od jednego jej przedramienia, drugiego i klatki piersiowej ale nie została przetrzymana ani rzucona. Czy sędzia I postąpił słusznie nie przerywając akcji? 13

14 Przepis: Tak. Było to pierwsze odbicie zespołu Chin, przy którym piłka moŝe być dotknięta kolejno kilkoma częściami ciała, pod warunkiem, Ŝe nie była przetrzymana ani rzucona, a kontakt z piłką miał miejsce w jednej akcji. Pierwsze odbicie, po którym dozwolone jest dotknięcie piłki kolejno kilkoma częściami ciała występuje w momencie: 1. odbioru zagrywki 2. odbioru ataku ( tak lekkiego, jak i silnego ) 3. odbioru piłki odbitej przez blok własnej druŝyny 4. odbioru piłki odbitej od bloku przeciwnika 3.4 /4.4/ W czasie meczu Igrzysk Panamerykańskich Po ataku Tee Williams z USA, piłka odbiła się od rąk zawodniczki Brazylii skaczącej do bloku i wpadła pomiędzy siatkę a blokującego. Próbując uratować piłkę, odbiła ją od dołu jedną ręką. Po tym odbiciu piłka uderzyła ją jeszcze w ramię i tułów. Sędzia I przerwał akcję odgwizdując piłkę rzuconą. Czy sędzia postąpił słusznie? Przepis: Odbicie spadającej między siatką a zawodnikiem piłki było pierwszym odbiciem zespołu i piłka mogła dotknąć w tej akcji kolejno kilku części ciała zawodnika odbijającego. Piłka nie moŝe być jednak przetrzymana ani rzucona w pierwszym odbiciu dlatego decydujące znaczenie w tej sytuacji miał pierwszy kontakt z piłką w momencie jej odbicia i sędzia mógł odgwizdać piłkę rzuconą /9.2.2, , 14.2/ 3.5 /4.5/ Po złym odbiorze zagrywki przez zespół Brazylii, piłka trafiła nad siatkę gdzie została skierowana w akcji bloku druŝyny Kanady w boisko zespołu odbierającego zagrywkę. Czy taka akcja jest dozwolona? Przepis: W akcji bloku moŝe zdarzyć się, Ŝe piłka będzie rzucona dlatego sędzia musi zwrócić uwagę, czy piłka jest odbita czysto, czy jest złapana i/lub rzucona. Blokowanie i kierowanie piłki w boisko przeciwnika w akcji bloku jest dozwolone. / przepis / 3.6. /4.6/ Zawodnik USA Dan Landry, wyskoczył w powietrze próbując obronić piłkę w obrębie trybun. Po odbiciu piłki zawodnik wylądował w trybunach. Czy taka akcja jest dozwolona? Przepis: Zagranie prawidłowe. Zawodnik moŝe zagrać piłkę poza wolną strefą. Poza polem gry zawodnik moŝe skorzystać z pomocy innego zawodnika lub jakiegokolwiek przedmiotu w celu osiągnięcia piłki / / 3.7 /4.7/ Zawodnik Kanady w meczu przeciwko USA, pobiegł za piłką w kierunku trybun. TuŜ przed jej odbiciem przez zawodnika jeden z kibiców podskoczył i złapał piłkę uniemoŝliwiając w ten sposób zagranie zawodnikowi. Trener tego zespołu domagał się powtórzenia akcji ze względu na jej utrudnianie przez kibiców. Jaka powinna być prawidłowa decyzja sędziego? Przepis: Zawodnik moŝe odbić piłkę z trybun oraz ławki zawodników rezerwowych w ramach przysługujących zespołowi trzech odbić. O ile jednak zawodnik jest uprzywilejowany do gry w obrębie pola gry, o tyle traci swoje przywileje poza nim. Sędzia powinien przyznać punkt druŝynie przeciwnej /9, 9.1.3/ 14

15 3.8 /4.8/ W meczu Mistrzostw Świata kobiet, pomiędzy druŝynami Japonii i ZSRR, zawodniczka radziecka wykonała bardzo silny atak. Zawodniczka Japonii odebrała atak, jednak na tyle niedokładnie, Ŝe piłka po odbiorze wyleciała daleko poza boisko. Inna zawodniczka japońska pobiegła w kierunku piłki, przeskoczyła reklamy i wybroniła piłkę w bardzo spektakularnej akcji, za co otrzymała od publiczności gromkie brawa. Jej odbicie było jednak trochę nieczyste i sędzia odgwizdał piłkę rzuconą. Publiczność z duŝym niezadowoleniem przyjęła decyzję sędziego co wyraziła gwizdami. Jak powinien zachować się sędzia w tej sytuacji? Przepis: Sędzia nie powinien traktować siebie jako osoby kierującej meczem i sztywno, wręcz mechanicznie stosować przepisy do zaistniałych sytuacji. Sędzia powinien równieŝ być promotorem siatkówki i docenić wysiłek i poświęcenie zawodniczki japońskiej w tej sytuacji. Jej spektakularne zagranie było czynnikiem najlepiej promującym siatkówkę. Sędzia nie powinien inicjować akcji dla przyjemności kibiców, ale równieŝ nie powinien zniechęcać zawodników do tak spektakularnej gry. Oprócz technicznych aspektów swojej pracy, sędzia musi zdawać sobie sprawę równieŝ z aspektów społecznych. Praktycznie mówiąc, sędzia obowiązkowo musi poświęcić błąd techniczny dla czynników propagandowych. To jest właśnie sztuka dobrego sędziowania! 3.9 /4.9/ Zawodnik odebrał bardzo mocny atak, po którym piłka odbiła się od jego rąk i poleciała daleko poza pole gry w trybuny. Inny zawodnik tego zespołu pobiegł za piłką, przeskoczył panele ograniczające pole gry i wbiegł pomiędzy kibiców, aby odbić piłkę. Publiczność była usatysfakcjonowana tym zagraniem, tym bardziej, Ŝe sędzia nie przerwał gry mimo nieczystego odbicia piłki przez zawodnika. Czy sędzia postąpił prawidłowo nie odgwizdując piłki rzuconej ani odbicia z pomocą? Przepis: Sędzia postąpił prawidłowo. Zgodnie z przepisem 9, piłka moŝe być odbita spoza wolnej strefy. Odbicie z pomocą jest tylko wtedy karane, kiedy wykonywane jest w polu gry. W celu dopuszczenia do lepszej gry obronnej i uatrakcyjnienia siatkówki wprowadzono przepis Mimo, Ŝe w opisywanej sytuacji, nieczyste odbicie piłki z trybun nie było pierwszym odbiciem zespołu, sędzia słusznie postąpił nie przerywając gry. Bardzo waŝne jest, aby sędzia dopuszczał do tak spektakularnej gry popularyzując jednocześnie siatkówkę jako wyjątkowo atrakcyjną dyscyplinę sportu. To waŝny element w sztuce dobrego sędziowania! / / 3.10 /4.10/ Piłka po ataku zawodnika druŝyny Włoch, odbiła się od rąk blokujących zawodników druŝyny Japonii i przeleciała nad antenką, częściowo poza przestrzenią przejścia i stanowiskiem sędziego I w stronę wolnej strefy zespołu Włoch. Japoński obrońca pobiegł za piłką, aby cofnąć ją na swoją stronę, jednak sędzia liniowy zasygnalizował piłkę autową a sędzia I potwierdził sygnalizację liniowego i przerwał grę. Zespół japoński zaprotestował, Ŝe piłka częściowo przeleciała nad antenką i miał jeszcze prawo wycofać piłkę w stronę własnego boiska a następnie przebić ją na stronę przeciwnika. Czy sędzia postąpił słusznie przerywając wcześniej grę? Przepis: Sędzia I popełnił błąd. PoniewaŜ piłka przeleciała nad antenką, a więc częściowo poza przestrzenią przejścia, zespół Japonii miał prawo do kolejnych odbić w celu wycofania piłki na własną stronę boiska i prawidłowego jej przebicia na stronę przeciwnika. Piłki autowej nie powinien równieŝ sygnalizować sędzia liniowy /10.1.2/ 15

16 PRZEKROCZENIA POD SIATKĄ 3.11 Zawodnik linii obrony Kuby Joel Despaigne, po prawidłowo wykonanym ataku, wylądował stopami na linii środkowej boiska następując jednocześnie na stopy blokującego zawodnika druŝyny Holandii Rona Zwervera. Zagraniem tym utrudnił mu prawidłowe wykonanie kolejnej akcji. Zwerver interweniował u sędziego II lecz bez skutku. Podobne sytuacje miały miejsce jeszcze kilkakrotnie w ciągu dalszej gry, jednak sędzia II nie reagował na nie mimo próśb zawodników. Czy sędzia II postąpił słusznie? Przepis: Przepis mówi, Ŝe dozwolone jest przekroczenie pod siatką przestrzeni przeciwnika pod warunkiem, Ŝe nie wpłynie to na grę przeciwnika. Zagranie zawodnika atakującego było nieprawidłowe poniewaŝ swym zagraniem utrudnił zawodnikowi druŝyny przeciwnej wykonanie akcji i powinno być ukarane przegraniem akcji. Jednym z obowiązków sędziego II jest obserwowanie potencjalnych błędów i odgwizdanie gdy zostaną popełnione, podobnie jak miało to miejsce w opisanym przypadku /11.2.1, , / 3.12 Atakujący w zespole Brazylii machnął nogą tak, Ŝe przypadkowo uderzył zawodnika blokującego druŝyny Holandii pod siatką. Utrudniło to blokującemu grę w bloku co w rezultacie doprowadziło do przegrania akcji przez Holendrów. Jaka powinna być prawidłowa decyzja sędziego II? Przepis: Błąd popełnił zawodnik atakujący. Sędzia II powinien przerwać akcję w momencie kontaktu obu zawodników pod siatką i przyznać punkt druŝynie Holandii /11.2.1/ 3.13 W piątym secie spotkania, zawodnik druŝyny A po wykonywanym ataku, wylądował na podłodze, a następnie stracił równowagę i upadł dotykając kolanami boiska przeciwnika, gdzie podnosząc się pozostawił mokrą plamę. Akcja trwała nadal, kiedy sędzia I gwizdkiem wstrzymał grę, przyznając punkt i serwis druŝynie B. Czy było to prawidłowe zastosowanie przepisów? Przepis: JeŜeli sędzia uznał, Ŝe mokra plama będzie stanowić niebezpieczeństwo dla zawodników druŝyny przeciwnej, wówczas będzie miało to wpływ na dalszą grę lub próbę wykonania akcji /11.4.4/ GRA PRZY SIATCE I JEJ DOTKNIĘCIE 3.14 Zespół USA odbierał zagrywkę. Lori Endicott amerykańska rozgrywająca była zawodniczką linii obrony. Tee Williams podała piłkę niedokładnie tak, Ŝe Endicott musiała biec do linii obrony aby wystawić piłkę. Kiedy obracała się, będąc blisko siatki dotknęła ją lekko. Sędzia nie odgwizdał błędu. Czy była to właściwa decyzja? Przepis Decyzja była prawidłowa, skoro akcja nie miała wpływu na grę /11.3.1, / 3.15 /4.16/ Po niedokładnym odbiorze zagrywki przez zespół USA piłka trafiła nad siatkę częściowo przekraczając jej płaszczyznę pionową. Rozgrywający tego zespołu Stork, próbując odbić piłkę, przełoŝył rękę ponad siatką na stronę druŝyny przeciwnej i rozegrał piłkę do 16

17 zawodnika atakującego Bucka, umoŝliwiając mu wykonanie prawidłowego ataku. Czy sędzia I postąpił słusznie przerywając grę? Przepis: Sędzia postąpił prawidłowo. Zawodnik nie moŝe w celu rozegrania piłki przełoŝyć rąk nad siatką na stronę druŝyny przeciwnej. Podobne zagranie poniŝej siatki nie jest błędem dopóki piłka całkowicie nie przekroczy płaszczyzny pionowej siatki /9, / 3.16 /4.16/ Podczas MŚ kobiet, w meczu pomiędzy Japonią i Rosją, znajdująca się nad siatką piłka została jednocześnie dotknięta przez atakującą druŝyny Japonii oraz blokującą druŝyny Rosji /bez przełoŝenia rąk ze strony Japonii/. Po tym zagraniu piłka upadła na aut po stronie zespołu Rosji. Czy sędzia I postąpił właściwie przyznając punkt druŝynie Japonii? Przepis: Decyzja sędziego I była błędna. JeŜeli po równoczesnym odbiciu piłki znajdującej się nad siatką przez zawodników obu zespołów piłka wyszła na aut jest to błąd zespołu znajdującego się po przeciwnej stronie niŝ wylądowała piłka. Akcja powinna zostać wygrana przez Rosję. Stosownie do decyzji Kongresu z 2006 roku, nawet jeŝeli kontakt z piłką przez zawodników przeciwnych zespołów powyŝej górnej taśmy siatki spowodował przetrzymanie piłki, wymiana jest kontynuowana / , / 3.17 /4.16/ Lai Yawen z Chin, blokowała amerykańską atakującą Tammy Liley. Piłka po ataku uderzyła w taśmę, która dotknęła ramion zawodniczki Chin. Sędzia I nie uznał tego jako dotknięcie siatki, mimo Ŝe Lai uczestniczyła w akcji gry piłką. Czy było to właściwe? Przepis: Decyzja sędziego była prawidłowa. JeŜeli siatka dotknie blokującego - nie ma błędu. JeŜeli blokujący dotknie górną taśmę siatki, podczas akcji gry piłką, popełni błąd /11.3.3, / 3.18 /4.18/ Podczas meczu zawodnik zablokował piłkę, która została mocno zaatakowana przez przeciwnika. Odbiła się ona od ręki blokującego i poleciała daleko poza linią końcową boiska. Libero wybiegła poza boisko i zrobiła rzut aby odebrać piłkę. Wszyscy widzowie skoncentrowani byli na efektownej i skutecznej grze Libero. Zawodnik blokujący po wykonaniu akcji bloku wylądował na podłodze i kończąc akcję obracał się aby kontynuować grę. Podczas obracania nieznacznie dotknął siatkę ramieniem. Sędzia II odgwizdał dotknięcie siatki. Czy powinien uznać to jako błąd? Przepis: Decyzja sędziego II nie była właściwa. Przepis stanowi, Ŝe kontakt z siatką nie jest błędem jeŝeli nie ma to wpływu na grę /11.3.1, / 3.19 /4.19/ Podczas meczu Kuby przeciwko USA, Kubańczyk zaatakował piłkę, która minęła blokującego. Piłka została odbita przez zawodnika linii obrony. Wcześniej amerykański blokujący wylądował po akcji bloku i dotknął dolną część siatki. Sędzia I odgwizdał błąd. Czy prawidłowo? Przepis: Decyzja sędziego I nie była właściwa, skoro akcja gry piłką nie miała wpływu na grę /11.3.1, / 3.20 /4.20/ W zespole Kuby, w meczu z druŝyną USA, trzech atakujących ruszyło w stronę siatki do ataku w celu zmylenia bloku druŝyny USA. Rozgrywający Kuby rozegrał trudną do odczytania przez przeciwnika piłkę do atakującego na lewym skrzydle tak, Ŝe blok USA nie 17

18 zorientował się skąd będzie atak i blokował zawodnika markującego atak z prawego skrzydła. W akcji tej blok USA dotknął siatki, a sędzia II przerwał akcję wskazując błąd blokujących na prawym skrzydle. Czy sędzia postąpił właściwie? Przepis: Sędzia popełnił błąd. Zawodnik Kuby atakował z lewego skrzydła, a dotknięcie siatki miało miejsce w bloku na prawym skrzydle. Ani markujący atak z prawego skrzydła zawodnik Kuby, ani blokujący go zawodnicy USA nie brali udziału w akcji z piłką a dotknięcie siatki nie miało wpływu na grę /11.3.1/ 3.21 /4.22/ Podczas meczu pomiędzy uniwersytetami Arizona i Oregon w amerykańskiej lidze NCAA, środkowy ataku z Arizony zamierzał zaatakować piłkę. Rozgrywający tej druŝyny, źle obliczył podanie i piłka przeleciała ponad głową atakującego, a następnie nie dotknięta przez Ŝadnego zawodnika upadła na podłogę. Podczas próby bloku, środkowy Oregonu dotknął górną taśmę siatki. Stało się to zanim piłka dotknęła boiska Arizony. Sędzia uznał błąd zawodnika Oregonu. Czy była to właściwa decyzja sędziego I? Przepis: Decyzja sędziego I była prawidłowa. Środkowy bloku Oregonu znajdował się w akcji gry piłką w momencie dotknięcia górnej taśmy siatki i popełnił błąd nawet jeŝeli piłka nie została dotknięta ani przez atakującego ani blokującego /11.3.1, / 3.22 /4.23/ Japoński zespół męŝczyzn, przeprowadzał szybką kombinacyjną akcję z udziałem dwóch atakujących i rozgrywającego na środku boiska. Zamiast jednak podać piłkę do środkowego, rozgrywający posłał ją do atakującego na pozycji 4. Podczas tej akcji, koreański środkowy sięgając rękoma ponad siatką, dotknął górną jej taśmę, podczas próby zatrzymania kombinacyjnej gry. Sędzia I odgwizdał środkowemu Korei błąd dotknięcia siatki. Czy była to prawidłowa decyzja? Przepis: Tak. Decyzja była prawidłowa. JeŜeli sędzia uzna, Ŝe zawodnik i piłka są blisko siebie, a zawodnik dotyka górnej taśmy siatki, decyzja jest poprawna, gdyŝ dotknięcie górnej taśmy siatki uznane jest za błąd dotknięcia siatki /11.3.1, / 3.23 /4.24/ W meczu o Mistrzostwo Japonii Daiei odbierał piłkę meczową. Po wyprowadzeniu ataku zawodnik atakujący wylądował na podłodze nieznacznie tracąc równowagę, zrobił dwa kroki i delikatnie potrącił siatkę poza antenką. W tym czasie piłka pozostawała w grze. Sędzia I odgwizdał błąd dotknięcia siatki i zakończył mecz. Czy sędzia postąpił słusznie? Przepis: Decyzja sędziego I nie była prawidłowa. Skoro akcja nie miała wpływu na grę, dotknięcie nie było błędem /11.3.1, , / 3.24 /4.25/ Podczas meczu Chiny Korea, koreańska rozgrywająca posłała piłkę do atakującej. Kiedy ta zaatakowała piłkę, uderzyła takŝe rozgrywającą kolanem. Uderzenie spowodowało, Ŝe rozgrywająca dotknęła siatkę (poniŝej górnej taśmy). Sędzia II uznał to za błąd. Czy była to poprawna interpretacja przepisów? Przepis: Decyzja sędziego nie była właściwa, poniewaŝ dotknięcie siatki nie miało wpływu na grę /11.3.1, / 18

19 3.25 /4.26/ Rozgrywający z linii ataku w zespole A, rozegrał znajdującą się nad siatką piłkę jedną ręką w wyskoku, tak, Ŝe w momencie jej dotknięcia jego palce znajdowały się po stronie zespołu B. Piłka nie przekroczyła jednak w całości płaszczyzny siatki i w momencie jej rozegrania tylko częściowo znajdowała się po stronie zespołu przeciwnego. Po rozegraniu piłka skierowana została równolegle do siatki w kierunku atakującego zespołu A. Zanim jednak piłka została zaatakowana przez zespół A, blokujący zespołu B zablokowali to podanie, uniemoŝliwiając tym samym wykonanie prawidłowego ataku przeciwnikowi. Sędzia I odgwizdał błąd przełoŝenia rąk przez rozgrywającego zespołu A. Czy była to właściwa decyzja sędziego? Przepis: Zgodnie z przepisem 9, kaŝdy zespół musi grać na własnym polu gry i we własnej przestrzeni. Rozgrywający zespołu A popełnił błąd poniewaŝ dotknął piłkę przekładając ręce nad siatką na stronę zespołu przeciwnego. Nieprawidłowe było równieŝ odbicie piłki przez blokujących zespołu B, którzy dotknęli piłkę znajdującą się po stronie zespołu przeciwnego zanim ten wykonał atak. Sędzia słusznie jednak uznał, Ŝe jako pierwszy błąd popełnił rozgrywający zespołu A i przyznał punkt przeciwnikowi. ZAGRYWKA 3.26 /4.27/ Sekretarz zawodów stwierdził, Ŝe do wykonania zagrywki przygotowuje się niewłaściwa zawodniczka Elanie Youngs zamiast Stephenie Thater. W momencie zagrania piłki przez niewłaściwego zawodnika sekretarz zasygnalizował sędziemu błąd rotacji a sędzia przerwał akcję. Czy postępowanie sekretarza było właściwe? Przepis: Tak. Kiedy niewłaściwy zawodnik przygotowuje się do wykonania zagrywki, sekretarz musi poczekać aŝ zawodnik wykona zagrywkę po czym informuje sędziego II o zaistniałym błędzie. Sekretarz moŝe w tym celu uŝywać dzwonka lub innego sygnalizatora dźwiękowego /7.7.1, , , / 3.27 /4.28/ Podczas Turnieju Kwalifikacyjnego do Igrzysk Olimpijskich we Francji, po zakończonej przerwie technicznej, w zespole zagrywającym do zagrywki zaczął przygotowywać się zły zawodnik. Po gwizdku sędziego I na zagrywkę zespół zorientował się, Ŝe zagrywać powinien inny zawodnik w związku z czym właściwy zagrywający zajął miejsce w polu zagrywki. Sędzia I ponownie dał sygnał na zagrywkę. Czy sędzia postąpił właściwie? Przepis: Nieprawidłowe postępowanie sędziego I. Sędzia daje sygnał na zagrywkę tylko raz /12.4.4/ 3.28 /4.29/ Podczas meczu Puerto Rico Meksyk zagrywający podrzucił piłkę w celu wykonania zagrywki ale pozwolił jej upaść na podłogę. Następnie szybko złapał ją i prawidłowo zagrał przed upływem dozwolonych na zagrywkę 8 sek. Czy zagrywający postąpił prawidłowo? Przepis: Zagranie nieprawidłowe. Piłka musi być uderzona dłonią lub dowolną częścią ręki po podrzuceniu jej w górę lub opuszczeniu w dół z dłoni. Dozwolone jest tylko jedno podrzucenie piłki dlatego kaŝde zagranie, które sędzia uzna za podrzucenie piłki w celu wykonania zagrywki musi zakończyć się zagrywką /12.4.2/ 19

20 3.29 /4.30/ Piłka po zagrywce dotknęła siatki i antenki zanim została zagrana przez zespół odbierający zagrywkę. Sędzia I odgwizdał błąd zagrywki. Czy sędzia postąpił słusznie? Przepis: Tak. Piłka dotykająca antenki jest autowa /8.4.3/ 3.30 /4.31/ Podczas turnieju WEST CUP w Norwegii wielokrotnie podczas gry piłka po zagrywce uderzała w górną taśmę siatki. Za kaŝdym razem sędzia I natychmiast przerywał grę. W którym momencie sędzia powinien w tej sytuacji gwizdać? Przepis: Błędem jest jeŝeli zagrywana piłka nie przekroczy przestrzeni przejścia i nie znajdzie się nad polem gry przeciwnika. Zagrywana piłka musi przekroczyć przestrzeń przejścia. JeŜeli to nie nastąpi, zagrywka jest automatycznie błędna i sędzia I musi odgwizdać błąd. Nie musi więc czekać, aŝ piłka upadnie na podłogę lub dotknie zawodnika zespołu zagrywającego / / 3.31 (4.32) Zespół Wielkiej Brytanii znajdował się na swoich miejscach gotowy do wykonania zagrywki. Kapitan druŝyny poprosił o potwierdzenie prawidłowości wykonania zagrywki przez odpowiedniego zawodnika. Sekretarz poinformował, iŝ serwującym powinien być numer 6. Kapitan miał wątpliwości i twierdził, Ŝe powinien to być numer 1. Podczas gdy nie był usatysfakcjonowany z uzyskanej odpowiedzi, sędzia I zagwizdał na wykonanie zagrywki, a następnie podjął decyzję o popełnieniu błędu 8 sekund przez tą druŝynę. W międzyczasie po analizie protokołu zawodów, stwierdzono, Ŝe trener tej druŝyny niewłaściwie wypełnił kartkę z ustawieniem, w której zawodnik nr 6 występował na dwóch pozycjach, a powinien być nr 6 oraz nr 1. Zawodnik nr 1 powinien zagrywać przed prośbą kapitana. Jakie powinno być właściwe zastosowanie przepisów przez sędziego? Przepis: Na wstępie błąd popełnił trener druŝyny, niewłaściwie wypełniając kartkę z ustawieniem. Niestety nie zostało to zauwaŝone przez sędziego II oraz sekretarza, którzy popełnili równieŝ ewidentny błąd. Tak więc zespół Wielkiej Brytanii nie powinien być ukarany za niewłaściwego zagrywającego i zawodnik nr 1 powinien zostać dopuszczony do zagrywki. Z drugiej strony błąd trenera zespołu spowodował opóźnienie gry i ekipa ta powinna być za to ukarana według gradacji kar za opóźnianie. Ponadto sędzia II musi poprosić trenera o nową kartkę ustawieniem (4.33) W meczu PŚ męŝczyzn zagrywała druŝyna Kanady. Piłka uderzyła w siatkę i leciała w kierunku podłogi po stronie zagrywających. Zawodnik hiszpański złapał ją pod siatką po stronie kanadyjskiej nim dotknęła placu gry. Czy jest to dozwolone? Przepis: Piłka jest w grze do momentu, aŝ sędzia I, nie będzie pewny, Ŝe piłka nie przekroczy regulaminowo przestrzeni przejść i zostanie popełniony błąd. Tak więc sędzia I musi odgwizdać błąd natychmiast. Zawodnik druŝyny odbierającej moŝe złapać piłkę natychmiast po gwizdku sędziego / / ATAK 3.33 (4.34) Lloy Bell, rozgrywający USA grający w drugiej linii wyskoczył będąc w polu 20

21 ataku swego zespołu i odbił piłkę znajdującą się całkowicie ponad górną taśmą siatki w kierunku atakującego. Zanim atakujący dotknął piłki, przekroczyła ona przestrzeń przejścia i została zablokowana przez Brazylijczyka Limę. Sędzia pozwolił na kontynuowanie gry. Czy słusznie? Przepis: Sędzia I popełnił błąd. Odbicie Bella stało się nieregulaminowym atakiem zawodnika grającego w drugiej linii, gdy atak został spełniony (piłka została dotknięta przez blokującego Limę. Wymianę powinna wygrać Brazylia /13.1.3/ 3.34 /4.36/ W drugim uderzeniu zespołu, rozgrywający Brazylii Lima grający w drugiej linii, w celu rozegrania piłki, wyskakuje z pola ataku i dotyka piłkę w momencie gdy jest ona całkowicie powyŝej górnej taśmy siatki. Zamiast jednak rozegrać piłkę, zdecydował się ją uderzyć obok blokującego Kuby Hernandeza. Blokujący odczytał jednak intencje przeciwnika i zablokował skierowaną na jego boisko piłkę z przełoŝeniem rąk. Jaka powinna być prawidłowa decyzja sędziego I? Przepis: Sędzia I postąpił właściwie przyznając punkt zespołowi, który wykonał blok. KaŜde przebicie piłki na stronę przeciwnika, z wyjątkiem zagrywki i bloku, jest atakiem. Atak jest spełniony w momencie gdy piłka całkowicie przekroczy płaszczyznę siatki lub gdy jest dotknięta przez blok przeciwnika. W tym wypadku piłka była dotknięta przez blokujących w związku z czym atak był spełniony. Skoro spełniony atak wykonywał zawodnik linii obrony, który dotykał piłkę powyŝej górnej taśmy siatki, atak taki był nieprawidłowy /13.1.1, , , / 3.35 /4.36/ W drugim uderzeniu zespołu, zawodniczka USA Liley, będąc blisko siatki, kieruje piłkę w stronę boiska przeciwnika druŝyny Chin. Piłka nie przekracza jednak pionowej płaszczyzny siatki i zostaje zablokowana z przełoŝeniem przez zawodniczkę Chin Qi. Sędzia I uznał, Ŝe Ŝadna z zawodniczek druŝyny USA nie była w stanie dosięgnąć wcześniej piłki i przyznał punkt druŝynie azjatyckiej. Czy sędzia postąpił właściwie? Przepis: Jeśli nawet byłoby to drugie odbicie zespołu, a piłka kierowana jest na boisko przeciwnika, to jest to atak. Zatem jeŝeli według opinii sędziego I, Ŝaden zawodnik zespołu USA nie był w stanie dosięgnąć piłki, blok zawodniczek Chin był prawidłowy /13.1.1, 14.3/ 3.36 /4.37/ Zawodniczka linii obrony Egiptu Toron, wybiła się z pola ataku i zaatakowała piłkę w drugim uderzeniu zespołu. W momencie ataku piłka znajdowała się całkowicie powyŝej górnej taśmy siatki. Po ataku piłka uderzyła w górną taśmę siatki i odbiła się z powrotem na boisko tego zespołu. Czy sędzia postąpił właściwie pozwalając kontynuować grę? Przepis: Tak. JeŜeli piłka nie przekroczyła pionowej płaszczyzny siatki i nie była dotknięta przez blokującego, atak nie był spełniony. Zespół ma jeszcze prawo do trzeciego odbicia aby skierować piłkę na stronę druŝyny przeciwnej /9.1, , , / 3.37 /4.38/ Podczas meczu USA-Chiny zagrywał zespół Chin. Zawodniczka linii obrony USA Tee Williams wyskoczyła zza linii pola ataku i dotknęła zagraną piłkę powyŝej górnej taśmy siatki. Kontakt z piłką miał miejsce za linią ataku i piłka powróciła na stronę zespołu zagrywającego. Czy sędzia postąpił słusznie nie przerywając gry? 21