Transmisja widowisk sportowych to dziœ najprê niej rozwijaj¹ca siê dziedzina dzia³alnoœci medialnej, w której konkuruje niezliczona liczba nadawców.

Transkrypt

1 Prawo sportowe Transmisja widowisk sportowych to dziœ najprê niej rozwijaj¹ca siê dziedzina dzia³alnoœci medialnej, w której konkuruje niezliczona liczba nadawców. 55 Prawa do transmisji widowisk sportowych - zarys problemu Praca ukazuje zasadnicze problemy natury prawnej, zwi¹zane z funkcjonowaniem rynku praw do transmisji widowisk sportowych. Autor prezentuje system sprzeda y praw i konfrontuje go ze wspólnotowym prawem konkurencji, zwracaj¹c uwagê na jego ewolucjê (na przyk³adzie sprzeda y praw do transmisji rozgrywek Ligi Mistrzów). Omawia problem w³asnoœci praw do transmisji widowisk sportowych, istotny dla ustalenia krêgu podmiotów uprawnionych do zbycia tych e praw. Rozwa a ponadto mo liwoœci ograniczenia swobody handlu prawami do transmisji. S OWA KLUCZOWE: prawo widowisko sportowe sprzeda praw do transmisji. Wprowadzenie Era transmisji sportowych zapocz¹tkowana zosta³a w Stanach Zjednoczonych w 1921 r., kiedy to przeprowadzono pierwszy tego rodzaju przekaz drog¹ radiow¹. Transmisjê telewizyjn¹ do œwiata sportu wprowadzili wspó³pracownicy J. Goebbelsa w roku pamiêtnych Igrzysk Olimpijskich w Berlinie. Zainstalowano wówczas, jak informuje Polski Portal Olimpijski, na stadionie w stolicy Rzeszy jedn¹ kamerê, z której obraz pokazywany by³ na piêciu ekranach rozstawionych w mieœcie. Szacuje siê, e relacjê tê obejrza³o oko³o 160 tys. widzów. Telewizja wkroczy³a na sportowe areny na dobre po drugiej wojnie œwiatowej, podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 1948 r. I choæ zasiêg tej transmisji ogra- Sport Wyczynowy 2006, nr 5-6/

2 56 nicza³ siê jedynie do centralnej Anglii, to zgromadzi³a ona przed odbiornikami blisko pó³ miliona widzów. Igrzyska te zapisa³y siê w historii œrodków masowego przekazu równie z tego powodu, i BBC sta³a siê pierwsz¹ stacj¹ telewizyjn¹, która zap³aci³a za prawa do transmitowania olimpijskich zawodów (3 tys. dolarów!). Szeœæ lat póÿniej w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono pierwsz¹ w historii transmisjê telewizyjn¹ zawodów sportowych w kolorze. Wraz z rozwojem œrodków masowego przekazu i rosn¹cym zainteresowaniem sportem wyczynowym pojawi³ siê rynek praw do transmisji widowisk sportowych. Pierwsze radiowe i telewizyjne transmisje zapocz¹tkowa³y trwaj¹c¹ do dziœ wspó³pracê nadawców publicznych i prywatnych z organizatorami widowisk sportowych. Najwa niejsze wydarzenia w dziedzinie sportu pozyskuj¹ dla nadawców wiêksze grono zainteresowanych, ni jakiekolwiek inne audycje, zaœ rywalizacja o odbiorców programów sportowych odbywa siê ju nie tylko na rynku us³ug telewizyjnych czy radiowych, ale tak e internetowych czy telefonii komórkowej. Transmisja widowisk sportowych to obecnie najprê niej rozwijaj¹ca siê dziedzina dzia³alnoœci medialnej, w której konkuruje niezliczona liczba nadawców. Funkcjonowanie europejskiego rynku praw do transmisji wi¹ e siê z wieloma problemami, wœród których najwa niejsze to zgodnoœæ stosowanych przez dzia- ³aj¹ce na nim podmioty praktyk ze wspólnotowym prawem konkurencji, a tak e kwestia tego, kto uprawniony jest do dysponowania tymi prawami, oraz wolnego dostêpu widzów do najwa niejszych wydarzeñ sportowych. System sprzeda y praw do transmisji widowisk sportowych a wspólnotowe prawo konkurencji G³ównym celem wspólnotowego prawa konkurencji jest zapewnienie takich warunków rynkowych, w których prawo popytu i poda y mog³oby w³aœciwie funkcjonowaæ. Prawo to zmierza do zapewnienia przedsiêbiorcom mo liwoœci swobodnego podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz wzajemnego konkurowania. Przewiduje ponadto istnienie mechanizmów zabezpieczaj¹cych w³aœciwe funkcjonowanie rynku, np. artyku³u 81. Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹ mówi¹cego o zakazie stosowania okreœlonego rodzaju porozumieñ i praktyk rynkowych ( Niezgodne ze wspólnym rynkiem i zakazane s¹ wszelkie porozumienia miêdzy przedsiêbiorcami, wszelkie decyzje zwi¹zków przedsiêbiorców i wszelkie praktyki uzgodnione, które mog¹ wp³ywaæ na handel miêdzy pañstwami cz³onkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobie enie, ograniczenie lub zak³ócenie konkurencji wewn¹trz wspólnego rynku ). Praktyki stosowane na rynku praw do transmisji widowisk sportowych mog¹ byæ w okreœlonych przypadkach uznane za sprzeczne z wspólnotowym prawem konkurencji. Zbiorcza sprzeda praw, wspólnie przez kluby sportowe i federacjê, postrzegana jest jako ograniczaj¹ca dzia³anie czynników rynkowych, gdy unicestwia wzajemn¹ w tym przedmiocie konkurencjê miêdzy klubami, a ponadto prowadzi do zmniejszenia liczby transmitowanych spotkañ sportowych. Efektem takiej sprze-

3 Prawa do transmisji widowisk sportowych zarys problemu 57 da y s¹: ograniczona wydajnoœæ transmisji, ustalenie odgórne cen praw do transmisji, a tak e wzmocnienie pozycji rynkowej g³ównych stacji nadawczych. Interesuj¹c¹ w kontekœcie prawa konkurencji kwesti¹ jest tzw. sprzeda na wy³¹cznoœæ, polegaj¹ca na zagwarantowaniu jednemu tylko nadawcy prawa do transmisji. Stanowisko Komisji Europejskiej w przedmiocie wy³¹cznoœci sprzeda y przedstawione zosta³o w Competition Policy Newsletter z 1998 r.: Sprzeda na wy³¹cznoœæ jest przyjêt¹ praktyk¹ handlow¹ w sektorze nadawczym. Gwarantuje ona wartoœciowoœæ programu, co jest wyj¹tkowo wa ne w przypadku sportu, jako e nadawanie nastêpuje tylko do ograniczonej liczby odbiorców i w ograniczonym czasie. Wy³¹cznoœæ w ograniczonym zakresie czasowym nie powinna byæ postrzegana jako naruszenie konkurencji (...) Jedynie wy³¹cznoœæ gwarantowana w d³ugim okresie czasu mo e naruszaæ to prawo, prowadz¹c do przejêcia rynku i uzyskania pozycji dominuj¹cej, g³osi treœæ dokumentu. Zbiorcza sprzeda praw do transmisji na wy³¹cznoœæ w d³u szym okresie czasu, w relacji ze wspomnianym efektem w postaci ograniczenia konkurencji, prowadzi zatem do ukszta³towania porozumienia sprzecznego z artyku³em 82. Traktatu ( Niezgodne ze wspólnym rynkiem i zakazane jest nadu ywanie przez jedno lub wiêksz¹ liczbê przedsiêbiorstw pozycji dominuj¹cej na wspólnym rynku lub na znacznej jego czêœci, w zakresie, w jakim mo e wp³ywaæ na handel miêdzy pañstwami cz³onkowskimi ). Porozumienia podmiotów sportowych z nadawcami mog¹ wiêc naruszaæ prawo konkurencji, wspólnotowe lub krajowe. Herbert Ungerer, wypowiadaj¹c siê w imieniu Komisji Europejskiej podczas konferencji w Hiszpanii 2 X 2003 r., stwierdzi³: Kartel pozostanie kartelem, nawet jeœli dzia³a w celu sprzeda y praw telewizyjnych. Dziedzina ta pozostaje przedmiotem zainteresowania wspólnotowego prawa konkurencji (5 poz. piœm., s. 67). Stanowisko to odnosi siê jednak tylko do takiej wspó³pracy miêdzy klubami i federacjami a nadawcami, która w sposób rzeczywisty oddzia³ywuje na konkurencjê. Ustalenie, czy tak siê dzieje, wymaga odpowiedniego zdefiniowania rynku. Im precyzyjniej zostanie on zdefiniowany, tym wiêksza szansa wykazania, e zawarte porozumienie ogranicza konkurencjê. Komisja Europejska uzna³a istnienie precyzyjnie okreœlonych rynków tak e w ramach prowadzonej transmisji sportowej. Stwierdzi³a, na przyk³ad, i przy ocenie zgodnoœci praktyk rynkowych ze wspólnotowym prawem konkurencji nie bêdzie braæ pod uwagê mo liwoœci zast¹pienia transmisji meczów pi³karskich innym rodzajem transmisji, staj¹c tym samym na stanowisku, i w zakresie praw do transmisji meczów pi³karskich istnieje samodzielny rynek. Rynek praw do transmisji widowisk sportowych zdominowany jest przez miêdzynarodowe federacje sportowe. Zawierane przez nie porozumienia, dotycz¹ce sprzeda y praw, czêsto stoj¹ w sprzecznoœci z za³o eniami wspólnotowego prawa konkurencji. Dlatego równie czêsto niezbêdna okazuje siê ingerencja Komisji Europejskiej, która analizuje treœæ zawieranych porozumieñ. Szczególnie interesuj¹cy jest tu rozpoznawany przez Komisjê przypadek Europejskiej Federacji Pi³ki No nej (Decyzja Komisji Europej-

4 58 skiej z 23 lipca 2003 roku, C (2003) 2627, Fina³ Ligi Mistrzów UEFA). UEFA sprzeda³a prawa do transmisji rozgrywek fina³owych Ligi Mistrzów w imieniu uczestnicz¹cych w niej klubów. Porozumienie dotyczy³o pe³nego pakietu gier i zawarte zosta³o z pojedynczymi nadawcami z ka dego z pañstw cz³onkowskich na okres czterech lat. Na pocz¹tku 1999 r. UEFA powiadomi³a o zawarciu porozumienia Komisjê Europejsk¹. Ta uzna³a, i postanowienia umowy naruszaj¹ prawo konkurencji. Zg³oszone w lipcu 2001 r. zastrze enia dotyczy³y miêdzy innymi tego, i Europejska Federacja Pi³ki No nej uniemo liwi³a poszczególnym klubom zaoferowanie we w³asnym zakresie praw do transmisji zainteresowanym nabywcom. Ponadto zainteresowani ofert¹ Federacji nabywcy mogli zawrzeæ porozumienie z jednym tylko dostawc¹ Europejsk¹ Federacj¹ Pi³ki No nej. Komisja wskaza³a te na daleko posuniêt¹ wy³¹cznoœæ sprzeda y. Wszelkie bowiem prawa, zarówno do transmisji w paœmie otwartym, jak i p³atnym, zosta³y przekazane jednemu nadawcy (5 poz. piœm., s ). W zwi¹zku z powy szymi zastrze eniami UEFA zmodyfikowa³a treœæ porozumienia. Europejska Federacja Pi³ki No nej zobowi¹za³a siê do kontynuowania sprzeda y praw do transmisji bezpoœredniej (live) meczów pi³karskiej Ligi Mistrzów (przy za³o eniu, e prawa dotycz¹ transmisji pe³nej rundy spotkañ pi³karskich, z których ka da trwa dwa dni). Prawa do transmisji zosta³y podzielone na dwa pakiety z³oty i srebrny, a nabywcom pozostawiono prawo wyboru meczów, które chc¹ transmitowaæ. UEFA zachowa³a te wy³¹czne pocz¹tkowo uprawnienie do sprzeda y praw do pozosta³ych meczów, nie wybranych przez zwyciêskich nabywców ( br¹zowy pakiet). W przypadku ich niesprzedania w wyznaczonym czasie mo liwoœæ sprzeda y uzyskiwa³y kluby. Nowe porozumienie stworzy³o tak e perspektywy rozwoju nowego rodzaju œrodków przekazu jako e przewidziano sprzeda praw operatorom internetowym oraz dzia³aj¹cym na rynku telefonii komórkowej. Kluby pi³karskie, z kolei, zachowa³y w ograniczonym zakresie mo liwoœæ korzystania z praw telewizyjnych do rozgrywanych przez nie meczów oraz uprawnienie do wykorzystywania zawartoœci archiwalnej (np. w celu tworzenia materia³ów filmowych i ich dystrybucji wœród fanów). UEFA zobowi¹za³a siê do niezbywania praw na okres d³u szy ni 3 lata, a tak e do dokonywania sprzeda y w trybie przetargu, pozwalaj¹cego na z³o enie ofert ka demu zainteresowanemu nadawcy. Komisja Europejska zatwierdzi³a treœæ zmodyfikowanego porozumienia, dopuszczaj¹c je jako wyj¹tek przewidziany w artykule 81 ustêp 3 Traktatu i traktuj¹c jako przyczyniaj¹ce siê do polepszenia produkcji lub dystrybucji produktów, b¹dÿ do popierania postêpu technicznego lub gospodarczego, przy zastrze eniu dla u ytkowników s³usznej czêœci zysku, który z tego wynika. Zdecydowa³a siê mu przyznaæ taki status, gdy zawarte porozumienie prowadzi³o do rozszerzenia i zró nicowania oferty futbolowej w Unii Europejskiej, a tak e rozwoju nowych bran medialnych (np. internetowej) oraz utrzymania wewn¹trzsportowej solidarnoœci finansowej. Porozumienie zagwarantowa³o równie klubom mo liwoœæ samodzielnego dysponowania pewn¹ kategori¹ praw do transmisji, utrzymuj¹c przy tym

5 Prawa do transmisji widowisk sportowych zarys problemu 59 siln¹ pozycjê rynkow¹ Federacji, mog¹cej ci¹gle, dziêki zcentralizowanej sprzeda y czêœci praw, wyzyskiwaæ markê Ligi Mistrzów, któr¹ stworzy³a i wypromowa³a. W³asnoœæ praw do transmisji widowisk sportowych Prawa do transmisji widowisk sportowych przys³uguj¹ zasadniczo ich organizatorom, kontroluj¹cym dostêp do miejsca, gdzie odbywaj¹ siê zawody (orzeczenie S¹du Pierwszej Instancji z 8 IX 2002 roku, po³¹czone w sprawach nr T-185/00, T-216/00, T-299/00, T-300/00, Métropole télévision SA (M6) et elia v. Komisja Europejska). Stanowisko to jest niew¹tpliwie s³uszne, jednak tylko w odniesieniu do sportów indywidualnych (regu³a ta obowi¹zuje np. podczas meetingu lekkoatletycznego, gali bokserskiej czy zawodów p³ywackich). Odmiennie kszta³tuje siê sytuacja praw do transmisji zawodów dru ynowych. Do modyfikacji wyra onej przez S¹d opinii sk³ania zw³aszcza decyzja Komisji Europejskiej dotycz¹ca UEFA. Komisja przyjê³a, e w przypadku rozgrywania meczu, w którym wspó³zawodnicz¹ dwie dru yny, obie s¹ dysponentami okreœlonych praw do jego transmisji. Klub bêd¹cy gospodarzem zawodów jest oczywiœcie dysponentem praw do spotkania na w³asnym obiekcie jednak zdaniem Komisji trudno by³oby odmówiæ klubowi graj¹cemu na wyjeÿdzie, jako koniecznemu uczestnikowi zawodów, mo - liwoœci okreœlonego wp³ywu na to, czy mecz bêdzie rejestrowany i transmitowany, a tak e jak i przez kogo. Innymi s³owy, winien on mieæ choæ ograniczone uprawnienia w zakresie dysponowania prawami do transmisji. Ponadto Komisja Europejska wskaza³a na wspó³w³asnoœæ tych praw po stronie federacji sportowej, zrzeszaj¹cej rywalizuj¹ce kluby (dru yny), która jednak nigdy nie mo e byæ jedynym ich dysponentem (5 poz. piœm., s ). Prawa do transmisji a dostêp do najwa niejszych imprez sportowych Sytuacjê na rynku praw do transmisji imprez sportowych kszta³tuj¹ trzy kategorie podmiotów o rozbie nych interesach. Pierwsz¹ tworz¹ odbiorcy transmisji (telewizyjnych, radiowych), domagaj¹cy siê jak najszerszego dostêpu do nich za jak najni sz¹ cenê, najlepiej w nie kodowanym telewizyjnym paœmie naziemnym. Druga grupa interesów to nadawcy, d¹ ¹cy do maksymalizacji swych zysków (poprzez zakup jak najszerszego pakietu praw na jak najd³u szy okres czasu za jak najni sz¹ cenê), a nastêpnie do uzyskania jak najwiêkszego przychodu ze sprzeda y abonamentu (przerzucenie ciê aru ekonomicznego na odbiorcê) i/lub reklam emitowanych w trakcie transmisji (przerzucenie ciê aru ekonomicznego na reklamodawców). Do trzeciej grupy zaliczy³bym zbywców praw do transmisji, czyli organizatorów zawodów sportowych federacje, kluby sportowe, zainteresowanych uzyskaniem jak najwy szych wp³ywów ze sprzeda y praw (przychody z reklam umieszczonych wewn¹trz obiektu sportowego oraz wp³ywy ze sprzeda y praw do transmisji stanowi¹ wa n¹ sk³adow¹ ich bud etu). Decyzja, czy sprzedaæ prawa do transmisji nadawcy operuj¹cemu w nie kodowanym paœmie naziemnym czy te

6 60 nadawcy oferuj¹cemu program kodowany, czyli p³atny, nale y do dysponentów praw do transmisji. Podejmuj¹ j¹ oni w oparciu o w³asny rachunek ekonomiczny. Mechanizmy ekonomiczne i komercjalizacja sportu sprawi³y, i sporadycznie brane jest pod uwagê w tego typu kalkulacjach stanowisko odbiorców, choæ i tu mo emy mówiæ o wyj¹tkach. Organizatorzy Igrzysk Olimpijskich , którym zale a³o na zapewnieniu imprezie jak najszerszej ogl¹dalnoœci, a poœrednio tak e na uzyskaniu jak najwiêkszych dochodów od reklamodawców i sponsorów, zdecydowali siê na sprzeda praw do transmisji na terenie Europy firmie EBU, choæ konkurencyjna oferta News Corporation opiewa³a na znacznie wiêksz¹ sumê za ten sam pakiet (1 poz. piœm., s. 111). Pojawienie siê p³atnych œrodków przekazu, w szczególnoœci kodowanej telewizji, sprawi³o, i os³abiona zosta³a pozycja dotychczas uprzywilejowanych odbiorców, którym oferowano transmisje sportowe za poœrednictwem bezp³atnych publicznych œrodków przekazu. Dlatego rz¹dy niektórych pañstw zdecydowa³y siê na wprowadzenie do ustawodawstwa regulacji dotycz¹cej transmisji imprez sportowych. Na przyk³ad w Wielkiej Brytanii na mocy ustawy nadawczej z 1996 r. utworzono tzw. listê wiod¹cych imprez sportowych w przypadku których winien byæ zapewniony bezp³atny dostêp jak najszerszej publicznoœci. Ingerencja taka w dzia³anie mechanizmów wolnorynkowych mo e byæ jednak postrzegana jako sprzeczna z prawem wspólnotowym. Dlatego usprawiedliwiana jest treœci¹ prawa do informacji. Badaj¹c treœæ tego prawa na gruncie art. 10 Konwencji o ochronie praw cz³owieka i podstawowych wolnoœci zauwa- amy, i Europejski Trybuna³ Praw Cz³owieka postrzega je raczej jako zakazuj¹ce rz¹dom ograniczanie osoby w zakresie otrzymywania informacji, któr¹ inni chc¹, b¹dÿ mogliby chcieæ rozpowszechniaæ w stosunku do tej e osoby, ni obejmuj¹ce publiczne prawo do informacji, któr¹ jednostka chcia³aby uzyskaæ (Por. Leander v. Szwecja). Jednak e na gruncie prawa wspólnotowego prawo do informacji rozumiane jest szerzej. X Dyrektoriat Ogólny Komisji Europejskiej w swym dokumencie Europejski Model Sportu uzna³ swobodny dostêp telewizyjny do g³ównych imprez sportowych za wchodz¹cy w zakres prawa do informacji. Parlament Europejski w Rezolucji z 1996 roku w sprawie nadawania transmisji imprez sportowych oœwiadczy³, i wszyscy widzowie maj¹ prawo dostêpu do g³ównych widowisk sportowych, tak jak maj¹ prawo do informacji sugeruj¹c jednak, i treœæ obu praw nie jest to sama (OJ EC 1996 No. C 166/109). Problem mo liwoœci powo³ania siê na prawo do informacji w omówionym przypadku pozostaje zatem otwarty (1 poz. piœm., s. 112). Kwestia zapewnienia odbiorcom bezp³atnego i nieograniczonego dostêpu do g³ównych imprez sportowych za pomoc¹ ustawodawstwa krajowego jest o tyle kontrowersyjna, i mo e prowadziæ do sprzecznoœci z europejskim prawem wspólnotowym. Ju w 1974 r. w sprawie Sacchiego (C 155/73, Sacchi/1974/ECR/ 409) Europejski Trybuna³ Sprawiedliwoœci uzna³, i sektor nadawców podlega przepisom o swobodach wspólnego rynku Unii Europejskiej. Nadawanie transmisji sportowych okreœlono jako us³ugê i w konsekwencji uznano za wchodz¹ce

7 Prawa do transmisji widowisk sportowych zarys problemu 61 w zakres regulacji art. 49 Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹, oczywiœcie pod warunkiem, i us³uga œwiadczona jest odp³atnie i ma charakter transgraniczny (por. C 352/85, Bond van Adverteerders i inni v. Holandia/ 1988/ECR 2085). Jednak e fakt, i prawo krajowe ogranicza swobodny przep³yw us³ug, gwarantowany przez prawo wspólnotowe, nie przes¹dza definitywnie o losie takiej regulacji, zw³aszcza jeœli nie ma ona charakteru dyskryminacyjnego i jest uzasadniona koniecznoœci¹ ochrony interesu powszechnego, a zatem spe³nia warunki tzw. testu proporcjonalnoœci (por. C-154/89, Komisja Europejska v. Francja/1991/ECR I-659). Organy wspólnotowe maj¹ tendencjê do liberalnego traktowania ustawowego zapewniania odbiorcom dostêpu do wiod¹cych wydarzeñ sportowych. Sama Komisja Europejska, pod presj¹ Europejskiego Trybuna³u Sprawiedliwoœci, zaproponowa³a wprowadzenie zmian w treœci Dyrektywy TWF (ang. Television Without Frontiers) z 1989 r. Zmiany te oparte by³y na za³o eniu, i obowi¹zuj¹ce na terenie pañstw cz³onkowskich rozwi¹zania prawne, celem których jest zagwarantowanie dostêpu do wiod¹cych imprez sportowych, winny byæ co do zasady uznane za zgodne z prawem wspólnotowym, choæby godziæ mog³y w swobodny przep³yw us³ug na rynku (1 poz. piœm., s. 118). Podsumowanie Zarówno kszta³t, treœæ praw do transmisji widowisk sportowych, jak i problem obrotu, uprawnieñ do dysponowania nimi, granic dozwolonej ingerencji w mechanizmy rynkowe, budz¹ wiele kontrowersji. Wielkoœæ kapita³u zwi¹zanego z rynkiem transmisji widowisk sportowych sprawia, e nie jest on obojêtny zarówno dla prawodawcy krajowego, jak i miêdzynarodowego. Równie grupom interesu, operuj¹cym na rynku praw do transmisji sportowych, nie jest obojêtny kszta³t ustawodawstwa. Dlatego wykorzystuj¹ one lobbing do zapewnienia sobie wp³ywu na brzmienie regulacji w tym zakresie. Na ogó³ jest on skuteczny. Sytuacjê na rynku praw do transmisji imprez sportowych komplikuje dodatkowo fakt, i struktura dysponowania tymi prawami jest z³o ona i nieprzejrzysta, a organizacje i podmioty sportowe d¹ ¹ do partycypowania w jak najwiêkszym stopniu w zyskach z ich sprzeda y. Piœmiennictwo 1. Bottcher B., Craufurd Smith R.: Football and Fundamental Rights: Regulating Access to Major Sporting Events on Television. European Public Law 2002, No 1 2. Ferrari L.: The New Entry of Mediaset and La 7 into the Pay-TV Market in Italy. The International Sports Law Journal 2005/ Konwencja o ochronie praw cz³owieka i podstawowych wolnoœci, sporz¹dzona w Rzymie 4 listopada 1950 roku, zmieniona Protoko³ami nr 3, 5 i 8 oraz uzupe³niona Protoko³em nr 2 (Dz.U ). 4. Morris P., Spink P.: The Battle for TV Rights in Professional Football [w:] Professional Sport in the EU: Regulation and Re-regulation. Haga Olfers M.: Team Sport and the Collective Selling of TV rights: The Netherlands and European Law Aspects. The International Sports Law Journal 2004, Panagiotopoulos D.: Sports Law, A European Dimension. Ateny Traktat ustanawiaj¹cy Uniê Europejsk¹ podpisany 7 lutego 1992 roku (Dziennik Urzêdowy Unii Europejskiej, ; C tj.).