WYMAGANIE EDUKACYJNE Z CHEMII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 4 W KALISZU

Transkrypt

1 WYMAGANIE EDUKACYJNE Z CHEMII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 4 W KALISZU Podstawa prawna 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 2. Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania w Szkole Podstawowej nr 4 w Kaliszu

2 I. CELE OCENIANIA NA CHEMII 1. Sprawdzanie umiejętności posługiwania się wiedzą chemiczną w życiu codziennym w sytuacjach typowych i problemowych. 2. Sprawdzanie wiadomości i umiejętności praktycznych. 3. Kształtowanie postaw ucznia. 4. Kształtowanie umiejętności logicznego samodzielnego myślenia. 5. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 6. Wdrożenie uczniów do systematycznej nauki, samokontroli i samooceny. 7. Wskazanie uczniowi, nauczycielowi i rodzicom stanu umiejętności uczniów i pomoc w wyborze formy wyrównania braków lub pokonaniu trudności. II. PREZENTACJA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Wymagania na poszczególne oceny: KLASA VIII 1) ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą i bardzo dobrą oraz: - potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), - umie formułować problemy i dokonywać analizy lub syntezy nowych zjawisk, - proponuje rozwiązania nietypowe; - potrafi zastosować wiedzę i umiejętności do rozwiązywania zadań i problemów dotyczących więcej niż jednego działu chemii; 2) ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną i dobrą oraz umie: - wyciągać wnioski z przeprowadzonego doświadczenia, - stosować zasady bezpiecznej pracy w laboratorium, - podać przyczyny kwasowego, zasadowego i obojętnego odczynu roztworu, - zdefiniować kwasy i zasady zgodnie z teorią Arrheniusa, - pisać równania dysocjacji elektrolitycznej stopniowej dla kwasu węglowego i siarkowodorowego, - zaplanować doświadczenie, w którym można otrzymać wodorotlenek, kwas tlenowy i beztlenowy, - stwierdzić, czy po dodaniu danego metalu lub tlenku metalu do wody zajdzie reakcja chemiczna, - pisać równania reakcji otrzymywania soli metodą wodorotlenek + tlenek niemetalu, - zaplanować doświadczenie pozwalające otrzymać daną sól różnymi metodami, - rozwiązywać chemografy z wykorzystaniem tlenków, kwasów, wodorotlenków i soli, - pisać równania reakcji otrzymywania wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie (np. wodorotlenku glinu) w formie jonowej i skróconej jonowej, - pisać równania reakcji otrzymywania soli w reakcjach strąceniowych w formie cząsteczkowej, jonowej i skróconej jonowej, - napisać równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego dowolnego alkanu, - napisać równanie reakcji polimeryzacji etenu (etylenu), posługując się wzorami strukturalnymi lub półstrukturalnymi, - ustalić wzór sumaryczny alkanu, alkenu i alkinu na podstawie jego masy cząsteczkowej, - ustalić liczbę atomów węgla na podstawie liczby atomów wodoru we wzorach alkanów, alkenów i alkinów, - zaklasyfikować węglowodór do alkanów, alkenów i alkinów na podstawie wzoru sumarycznego, - stwierdzić, czy węglowodór o danym wzorze sumarycznym odbarwia wodę bromową,

3 - pisać równania reakcji spalania węglowodorów zawarte w "chemografach", - napisać równania reakcji spalania metanolu i etanolu, - pisać równania kwasu octowego z metalami, tlenkami metali i zasadami, - zaprojektować doświadczenie, pozwalające na odróżnienie kwasu oleinowego od stearynowego lub palmitynowego, - napisać wzór sumaryczny i półstrukuralny estru na podstawie nazwy, oraz nazwać ester na podstawie wzoru, - zaplanować i wykonać doświadczenie pozwalające otrzymać ester o podanej nazwie, - opisać właściwości chemiczne glicyny, - zdefiniować tłuszcze jako estry wyższych kwasów karboksylowych i gliceryny, - rozpoznać tłuszcz nasycony i nienasycony na podstawie zapisanego wzoru, - zaprojektować doświadczenie, pozwalające odróżnić tłuszcz nasycony od nienasyconego, - wyjaśnić do czego służy próba akroleinowa, - napisać równanie reakcji pomiędzy dwiema cząsteczkami glicyny, - opisać różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek oraz wymienić czynniki, które wywołują te procesy, - napisać równanie reakcji hydrolizy skrobi, - wyjaśnić, dlaczego ziemniaki długo przechowywane w nieodpowiednich warunkach nabierają słodkiego smaku, - zidentyfikować cukier na podstawie jego właściwości, występowania i zastosowania, - wykonać obliczenia związane z zalecanym dziennym spożyciem białka, tłuszczów i cukrów; 3) ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą i dostateczną oraz umie: - stosować zasady bezpiecznej pracy w laboratorium, - wykonać podstawowe czynności laboratoryjne - opisać zastosowania kwasów i wodorotlenków wynikające z ich właściwości, - napisać wzór dowolnego wodorotlenku i nazwać wodorotlenek na podstawie wzoru, - wyjaśnić, jak powstają kwaśne opady, - zaproponować sposoby ograniczające powstawanie kwaśnych opadów, - wyjaśnić, na czym polega dysocjacja elektrolityczna kwasów i zasad, - napisać równania dysocjacji elektrolitycznej kwasów, - napisać równania dysocjacji elektrolitycznej zasad, - napisać równania reakcji otrzymywania kwasów tlenowych metodą tlenek niemetalu + woda, - napisać równania reakcji zasad metodą metal + woda oraz tlenek metalu + woda, - pisać równania reakcji otrzymywania soli metodami: metal + kwas, tlenek metalu + kwas, wodorotlenek + kwas, - pisać równania reakcji otrzymywania wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie (np. wodorotlenku glinu) w formie cząsteczkowej, - pisać równania reakcji strąceniowych w formie cząsteczkowej, - napisać równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu i etanu, - napisać równania reakcji spalania etenu (etylenu), - napisać równania reakcji spalania etynu (acetylenu), - opisać zastosowania etenu (etylenu), - opisać zastosowania etynu (acetylenu), - zaprojektować doświadczenie pozwalające na odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych, - napisać równanie reakcji przyłączenia bromu do etenu, - napisać równanie reakcji przyłączenia bromu do etynu, - pisać wzory sumaryczne, rysować wzory strukturalne i półstrukturalne propenu, butenu i pentenu,

4 - pisać wzory sumaryczne, rysować wzory strukturalne i półstrukturalne propynu, butynu i pentynu, - wymienić nazwy produktów destylacji ropy naftowej oraz wskazać na ich zastosowania, - rysować wzory strukturalne alkoholi jednowodorotlenowych o dowolnej liczbie atomów węgla i na tej podstawie pisać ich wzory sumaryczne, - pisać wzory sumaryczne, rysować wzory strukturalne i półstrukturalne prostych kwasów karboksylowych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce), - napisać równanie dysocjacji elektrolitycznej kwasu octowego, - opisać i porównać właściwości kwasu palmitynowego, stearynowego i oleinowego, - pisać równania reakcji estryfikacji pomiędzy prostymi kwasami karboksylowymi (do 4 atomów węgla w cząsteczce) i alkoholami jednowodorotlenowymi (do 4 atomów węgla w cząsteczce), posługując się wzorami półstrukturalnymi, - opisać właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań, - opisać budowę pochodnych węglowodorów zawierających w cząsteczce azot na przykładzie amin i aminokwasów, - opisać właściwości fizyczne glicyny, - zbadać zachowanie się białka jaja kurzego pod wpływem ogrzewania, stężonego etanolu, kwasów i zasad, soli metali ciężkich (np. CuSO4, Pb(NO3)2) i soli kuchennej, - wykryć obecność białka w różnych produktach spożywczych (np. twaróg, jajko kurze, ryba, mięso), - zapisać równanie reakcji hydrolizy sacharozy posługując się wzorami sumarycznymi reagentów - wykryć obecność skrobi w produktach spożywczych (np. za pomocą jodyny), - napisać wzory sumaryczne skrobi i celulozy - opisać zastosowanie skrob i celulozy; 4) ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz umie: - opisać budowę kwasów i wodorotlenków, - opisać podstawowe właściwości stężonych kwasów: solnego, siarkowego (VI), azotowego (V), fosforowego (V), - opisać podstawowe właściwości wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia, - bezpiecznie rozcieńczyć stężony kwas siarkowy (VI) wodą, - wyjaśnić, czym różni się mleko wapienne od wody wapiennej, - wykonać doświadczenie, które pozwoli zbadać ph produktów występujących w życiu codziennym, - rozróżnić doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników wskaźnika uniwersalnego i fenoloftaleiny, - rozróżnić pojęcie wodorotlenek i zasada, - wyjaśnić, na czym polega dysocjacja elektrolityczna, - napisać wzory siarczków, siarczanów (IV) i węglanów, oraz nazwać wymienione sole na podstawie wzoru, - pisać równia dysocjacji elektrolitycznej soli, - wymienić metody, jakimi można otrzymać sole kwasów tlenowych i beztlenowych, - wnioskować o przebiegu reakcji strąceniowej po zmieszaniu roztworów dwóch soli z wykorzystaniem tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków, - wytłumaczyć, co to jest szereg homologiczny, - rysować wzory strukturalne i półstrukturalne, pisać wzory sumaryczne węglowodorów z szeregu homologicznego alkanów o prostych łańcuchach, zawierających do pięciu atomów węgla w cząsteczce, posługiwać się ich nazwami - zapisać wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów, - zapisać wzór sumaryczny alkanu o podanej liczbie atomów węgla na podstawie wzoru ogólnego,

5 - określić stan skupienia alkanu na podstawie jego wzoru sumarycznego, - zapisać wzór ogólny szeregu homologicznego alkenów, - zapisać wzór ogólny szeregu homologicznego alkinów, - opisać właściwości etenu (etylenu), - opisać właściwości etynu (acetylenu), - napisać wzór ogólny alkoholi jednowodorotlenowych, - napisać wzór sumaryczny, narysować wzór strukturalny i półstrukturalny propanolu i butanolu, - zbadać właściwości etanolu (zapach, stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, palność, odczyn roztworu wodnego, działanie na białko jaja kurzego), - opisać zastosowania metanolu, - opisać negatywne skutki działania alkoholu etylowego na organizm, - zapisać wzór sumaryczny i narysować wzór strukturalny glicerolu, - zbadać właściwości glicerolu (zapach, stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, palność, odczyn roztworu wodnego), - napisać wzór sumaryczny i narysować wzór strukturalny kwasu mrówkowego, - podać nazwy zwyczajowe i systematyczne prostych kwasów karboksylowych, - wymienić reakcje, jakim ulega kwas octowy, - napisać wzory wyższych kwasów karboksylowych oraz wskazać wśród nich kwasy nasycone i nienasycony, - podać wzór i opisać budowę kwasu aminooctowego (glicyny), - zaklasyfikować tłuszcze pod względem charakteru chemicznego (nasycony, nienasycony), - wskazać wiązania peptydowe we fragmencie cząsteczki białka, - wyjaśnić, w jaki sposób można wykryć białko w produktach spożywczych, - podać wzór fruktozy, - zbadać i opisać właściwości fizyczne glukozy - wymienić zastosowania glukozy; 5) ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który umie: - wymienić zasady bezpieczeństwa w pracowni chemicznej, - wyjaśnić pojęcie kwas i wodorotlenek, - zapisać wzory najważniejszych kwasów: solnego, siarkowodorowego, siarkowego (VI), siarkowego (IV), azotowego (V), węglowego i fosforowego (V) - zapisać wzory najważniejszych wodorotlenków: sodu, potasu, wapnia, magnezu, glinu, - podać barwy wskaźników (fenoloftaleina, papierek uniwersalny, oranż metylowy, wywar z czerwonej kapusty) w wodzie, roztworze kwasu i zasady, - wymienić rodzaje odczynu roztworu i wskazać ph, jakie odpowiada danemu odczynowi, - napisać wzory chlorków, siarczanów (VI), azotanów (V), fosforanów (V) oraz nazwać wymienione sole na podstawie wzoru, - sprawdzić, czy podana sól rozpuszcza się w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków, - wyjaśnić, co to jest reakcja zobojętniania, - wyjaśnić, co to jest reakcja strąceniowa, - wymienić zastosowania najważniejszych soli: węglanów, azotanów (V), siarczanów (VI), fosforanów (V) i chlorków, wymienić naturalne źródła węglowodorów, - podać nazwy, wzory sumaryczne i narysować wzory strukturalne czterech pierwszych węglowodorów z szeregu homologicznego alkanów, - narysować wzór strukturalny alkanu o podanej liczbie atomów węgla i na tej podstawie zapisać jego wzór sumaryczny, - opisać właściwości fizyczne alkanów (rozpuszczalność w wodzie, barwa, stan skupienia) na przykładzie metanu i etanu, - podać, jaka jest zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia alkanu

6 - wyjaśnić, czym różnią się węglowodory nasycone od nienasyconych, - napisać wzór sumaryczny, narysować wzór strukturalny i półstrukturalny etenu (etylenu), - napisać wzór sumaryczny, narysować wzór strukturalny i półstrukturalny etynu (acetylenu), - opisać właściwości i zastosowanie polietylenu, - napisać wzór sumaryczny, narysować wzór strukturalny i półstrukturalny metanolu i etanolu, - opisać typowe właściwości metanolu i etanolu (stan skupienia, barwa, rozpuszczalność w wodzie, toksyczność, palność) - opisać zastosowania etanolu, - opisać właściwości glicerolu (stan skupienia, barwa, rozpuszczalność w wodzie, toksyczność, higroskopijność) - opisać zastosowania glicerolu, - podać przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i podać ich zastosowania, - napisać wzór sumaryczny i narysować wzór strukturalny kwasu octowego, - opisać właściwości kwasu octowego (stan skupienia, barwa, rozpuszczalność w wodzie, odczyn wodnego roztworu), - wymienić nazwy wyższych kwasów karboksylowych, - wyjaśnić, na czym polega reakcja estryfikacji, - utworzyć nazwę estru na podstawie nazwy kwasu karboksylowego (do 5 atomów węgla w cząsteczce) i nazwy alkoholu (do 5 atomów węgla w cząsteczce) i odwrotnie, - podać przykład aminokwasu, - wskazać grupę karboksylową, aminową i wodorotlenową we wzorach pochodnych węglowodorów, - zaklasyfikować tłuszcze pod względem stanu skupienia (ciekły, stały) oraz pochodzenia (zwierzęcy, roślinny), - opisać właściwości fizyczne tłuszczów, - wymienić pierwiastki, których atomy wchodzą w skład cząsteczek białek, - wymienić pierwiastki wchodzące w skład cząsteczek cukrów, - dokonać podziału cukrów na proste i złożone wraz z przykładami, - podać wzór glukozy, - zbadać i opisać właściwości fizyczne sacharozy, - wymienić zastosowania sacharozy; 6) ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wiadomości zawartych w podstawie programowej. III. FORMY DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DO INDYWIDUALANYCH POTRZEB ROZWJOWYCH I EDUKACYJNYCH ORAZ MOŻLIOWŚCI PSYCHOFIZYCZNYCH UCZNIÓW POSIADAJĄCYCH ORZECZENIE O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO, LUB NAUCZANIA INDYWIDUALNEGO LUB OPINIĘ PORADNI PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ Wymagania edukacyjne dostosowuje się indywidualnie do wskazówek i zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach. W szczególności: 1. wydłuża się limit czasu przewidziany na napisanie pracy; 2. przekazuje się uczniom dodatkowe wskazówki podczas prac pisemnych, umożliwia się korzystanie z wzorów, schematów, itp. 3. uwzględnia się wysiłek włożony w napisanie pracy; 4. dopuszcza sie zastąpienie pracy pisemnej odpowiedzią ustną; 5. w szczególnych przypadkach przygotowuje się oddzielne sprawdziany zawierające treści podstawy programowej.

7 IV. OBSZARY AKTYWNOŚCI Podczas oceniania uwzględnia się następujące obszary aktywności i umiejętności: 1. rozumienie pojęć chemicznych; 2. posługiwanie się chemicznym językiem naukowym i słownictwem; 3. rozwiązywanie problemów z zakresu chemii; 4. stosowanie wiedzy z chemii w sytuacjach praktycznych, problemowych typowych i nietypowych; 5. aktywność na zajęciach; 6. umiejętność pracy w grupie; 7. wkład pracy ucznia. V. FORMY SPRAWDZANIA WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI 1. Oceny bieżące, śródroczne, roczne i końcowe wyrażone są w skali od 1 do 6: a) 6 celujący (cel) b) 5 bardzo dobry (bdb) c) 4 dobry (db) d) 3 dostateczny (dst) e) 2 dopuszczający (dop) f) 1 niedostateczny (ndst) 2. W ocenianiu bieżącym przy ocenach dopuszcza się stosowanie znaków graficznych: + (plus) i (minus). 3. Ocena ma przede wszystkim funkcję motywującą i ocenia umiejętności, wiadomości, aktywność i postawę ucznia. 4. Ocenianiu podlegać będą: a) sprawdziany pisemne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów, przeprowadzane na ogół po zakończeniu każdego działu, zapowiedziane co najmniej tydzień przed terminem pisania, zapisane w terminarzu w dzienniku elektronicznym; b) kartkówki pisemne formy sprawdzania wiadomości i umiejętności ucznia obejmujące treści z co najwyżej trzech ostatnich lekcji, nie muszą być zapowiedziane; c) odpowiedzi ustne ustne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów, obejmujące treści z co najwyżej trzech ostatnich lekcji; d) odpowiedź ustna ze znajomości symboli pierwiastków chemicznych wcześniej zapowiedziana, obowiązkowa odpowiedź ustna sprawdzająca znajomość symboli pierwiastków chemicznych; e) kary pracy pisemne formy pracy na lekcji, z możliwością korzystania z podręcznika, zeszytu lub innych wskazanych źródeł; f) aktywność ucznia na zajęciach nagradzana znakami graficznymi +, które ostatecznie przelicza się na oceny według zasad: = 6; ++++ = 5; +++ = 4; h) doświadczenia chemiczne przygotowane przez uczniów; i) prace domowe; brak prac domowych zaznaczany jest w dzienniku elektronicznym jako brak zadania (bz); j) praca w grupach. 5. W przypadku sprawdzianów i kartkówek przyjmuje się następujący sposób przeliczania uzyskanej liczby punków na oceny: a) celujący 98% - 100% możliwej do uzyskania liczby punktów; b) bardzo dobry 90-97% możliwej do uzyskania liczby punktów; c) dobry 75% - 89% możliwej do uzyskania liczby punktów; d) dostateczny 50% - 74% możliwej do uzyskania liczby punktów;

8 e) dopuszczający 30% - 49% możliwej do uzyskania liczby punktów; f) niedostateczny 0% - 29% możliwej do uzyskania liczby punktów. 6. Nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie do trzech tygodni do dnia pisania. 7. Wystawienie oceny śródrocznej, rocznej i końcowej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych, przy czym największą wagę mają oceny ze sprawdzianów, w dalszej kolejności kartkówek i odpowiedzi ustnych. Pozostałe oceny są wspomagające. 8. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji jeden raz w ciągu okresu. Nieprzygotowanie zgłasza się na początku lekcji. Zwalnia z kartkówek, odpowiedzi ustnych i prac domowych. Nieprzygotowanie odnotowuje sie w dzienniku elektronicznym jako np. 9. Uczeń, który nie napisał sprawdzianu lub kartkówki z powodu nieobecności w szkole, ma obowiązek napisać sprawdzian lub kartkówkę w ciągu dwóch tygodni po powrocie do szkoły. 10. Uczeń, który na lekcji, na której odbyła się kartkówka zgłosił nieprzygotowanie, ma obowiązek napisać ją w ciągu dwóch tygodni od dnia w którym odbyła się kartkówka. VI. FORMY I SPOSOBY POPRAWIANIA OCEN 1. Uczeń może poprawić każdą ocenę. 2. Oceny ze sprawdzianów i kartkówek należy poprawić w terminie do dwóch tygodni od dnia oddania pracy. W uzasadnionych przypadkach termin ten może być wydłużony po uzgodnieniu z nauczycielem. 3. Pozostałe oceny uczeń może poprawić w sposób uzgodniony z nauczycielem. VII. SPOSOBY INFORMOWANIA O OCENIE UCZNIÓW I RODZICÓW 1. Uczniowie o ocenach informowani są na bieżąco (po otrzymaniu oceny). Uczeń może sprawdzić swoje oceny w dzienniku elektronicznym. 2. Rodzice informowani są o ocenach: a) za pośrednictwem dziennika elektronicznego; b) na zebraniach z rodzicami kartka z ocenami ucznia; c) podczas indywidualnych spotkań z rodzicami, udostępniając zestawienie ocen z dziennika elektronicznego. 3. Na 14 dni przed radą klasyfikacyjną rodzice w formie pisemnej informowani są o przewidywanych rocznych ocenach klasyfikacyjnych z przedmiotu. 4. Informacja o przewidywanej niedostatecznej ocenie klasyfikacyjnej śródrocznej, rocznej lub końcowej przekazywana jest rodzicom w formie pisemnej na miesiąc przed radą klasyfikacyjną. Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte przedmiotowych zasadach oceniania, rozstrzygane będą zgodnie wewnątrzszkolnymi zasadami oceniania oraz rozporządzeniem MEN. Nauczyciel uczący Krzysztof Jarnuszkiewicz