D

Transkrypt

1 WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH NAWIERZCHNIA Z MIESZANKI GRYSOWO- MASTYKSOWEJ (SMA) - WARSTWA ŚCIERALNA CPV: Roboty w zakresie konstruowania, fundamentowania oraz wykonywania nawierzchni autostrad, dróg.

2

3 1. Wstęp 1.1.Przedmiot WWiORB Przedmiotem niniejszych Warunków Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych są wymagania dotyczące wykonania nawierzchni jezdni warstwy ścieralnej z mieszanki SMA w związku z budową obwodnicy Kościerzyny w ciągu drogi krajowej nr 20 Stargard Szczeciński Gdynia Określenia podstawowe Nawierzchnia konstrukcja składająca się z jednej lub kilku warstw służących do przejmowania i rozkładania obciążeń od ruchu pojazdów na podłoże Warstwa ścieralna górna warstwa nawierzchni będąca w bezpośrednim kontakcie z kołami pojazdów Mieszanka mineralno-asfaltowa mieszanka kruszyw i lepiszcza asfaltowego Wymiar mieszanki mineralno-asfaltowej określenie mieszanki mineralno-asfaltowej, wyróżniające tę mieszankę ze zbioru mieszanek tego samego typu ze względu na największy wymiar kruszywa, np. wymiar 8 lub Mieszanka SMA (mieszanka mastyksowo-grysowa) mieszanka mineralno-asfaltowa o nieciągłym uziarnieniu, składająca się z grubego łamanego szkieletu kruszywowego, związanego zaprawą mastyksową Dodatek stabilizujący stabilizator mastyksu, zapobiegający spływaniu lepiszcza asfaltowego z ziaren kruszywa w wyprodukowanej mieszance SMA Kategoria ruchu obciążenie drogi ruchem samochodowym, wyrażone w osiach obliczeniowych (100 kn) wg Katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych GDDP-IBDiM Wymiar kruszywa wielkość ziaren kruszywa, określona przez dolny (d) i górny (D) wymiar sita Kruszywo grube kruszywo z ziaren o wymiarze: D 45 mm oraz d > 2 mm Kruszywo drobne kruszywo z ziaren o wymiarze: D 2 mm, którego większa część pozostaje na sicie 0,063 mm Pył kruszywo z ziaren przechodzących przez sito 0,063 mm Wypełniacz kruszywo, którego większa część przechodzi przez sito 0,063 mm. (Wypełniacz mieszany kruszywo, które składa się z wypełniacza pochodzenia mineralnego i wodorotlenku wapnia. Wypełniacz dodany wypełniacz pochodzenia mineralnego, wyprodukowany oddzielnie) Kationowa emulsja asfaltowa emulsja, w której emulgator nadaje dodatnie ładunki cząstkom zdyspergowanego asfaltu. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w WWiORB D-M Wymagania ogólne. 1.3.Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz zgodność z Dokumentacją Projektową WWiORB i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w WWiORB D-M Wymagania ogólne.

4 2. Wyroby budowlane i materiały Ogólne wymagania dotyczące wyrobów, ich pozyskiwania i składowania podano w WWiORB D-M Wymagania ogólne. 2.1 Kruszywo grube wg PN-EN Tablica 1. Właściwości kruszywa Wymagania wobec kruszyw w zależności od kategorii ruchu KR3 KR4 Uziarnienie wg PN-EN 933-1, kategoria nie niższa niż: Gc90/15 Tolerancja uziarnienia; odchylenia nie większe niż wg kategorii: G 25/15 Zawartość pyłów wg PN-EN kategoria nie wyższa niż: f 2 Kształt kruszywa wg PN-EN lub wg PN-EN 933-4; kategoria nie wyższa niż: FI 20 lub SI 20 Procentowa zawartość ziaren o powierzchni przekruszonej i łamanej w kruszywie grubym wg PN-EN 933-5; kategoria nie C 100/0 niższa niż: Odporność kruszywa na rozdrabnianie wg PN-EN , badanie na kruszywie o wymiarze 10/14 rozdział 5; kategoria nie LA 30 wyższa niż: Odporność kruszywa na polerowanie wg PN-EN ; kategoria nie niższa niż PSV Deklarowana48 Gęstość ziaren wg PN-EN , rozdz. 7, 8 lub 9. deklarowana przez producenta Gęstość nasypowa według normy PN-EN : deklarowana przez producenta Nasiąkliwość wg PN-EN , zał B kategoria nie wyższa niż; WA 24 Deklarowana Mrozoodporność wg PN-EN załącznik B w 1% NaCl kategoria nie wyższa niż F NaCl 7 Zgorzel słoneczna bazaltu wg PN-EN SB LA Skład chemiczny uproszczony opis petrograficzny wg PN-EN 932-3: deklarowana przez producenta Grube zanieczyszczenia lekkie, wg PN-EN p. 14.2; kategoria nie wyższa niż: m LPC 0,1 Rozpad krzemianowy żużla wielkopiecowego chłodzonego powietrzem wg PN-EN p.19.1 Wymagana odporność Rozpad żelazowyc żużla wielkopiecowego chłodzonego powietrzem wg PN-EN p.19.2 Wymagana odporność Stałość objętości kruszyw z żużla stalowniczego wg PN-EN 1744-lp 19.3 kategoria nie wyższa; V 3,5

5 2.2 Kruszywo drobne łamane wg PN-EN Tablica 2 Wymagania wobec kruszyw w Właściwości kruszywa zależności od kategorii ruchu KR3 KR4 Uziarnienie wg PN-EN 933-1; wymagana kategoria : G F 85 Tolerancja dla kruszywa drobnego i o ciągłym uziarnieniu; odchylenia nie większe niż wg kategorii: G TC 20 Zawartość pyłów wg PN-EN w kruszywie drobnym; kategoria nie wyższa niż: f 16 Jakość pyłów wg PN-EN 933-9; kategoria nie wyższa niż: MB F 10 Kanciastość kruszywa drobnego wg PN-EN 933-6, rozdział 8: kategoria nie niższa niż: E cs 30 Gęstość ziaren wg PN-EN , rozdział 7,8 lub 9 deklarowana przez producenta Nasiąkliwość wg PN-EN rozdz. 7,8 lub 9 WA 24 Deklarowana Grube zanieczyszczenia lekkie, wg PN-EN p. 14.2; kategoria nie wyższa niż: m LPC 0,1 2.2a Kruszywo do uszorstnienia Tablica 2a Właściwości kruszywa Rodzaj lub wymiar kruszywa 2/4 Uziarnienie wg PN-EN 933-1; G C 90/10 Zawartość pyłu wg PN-EN 933-1; kategoria nie wyższa niż: b) f 1 Kanciastość kruszywa drobnego wg PN-EN 933-6, rozdział 8: kategoria nie niższa niż: E CS Deklarowana Odporność na polerowanie kruszywa wg PN-EN , kategoria nie niższa niż: PSV 50 Gęstość ziaren wg PN-EN , rozdział 7,8 lub 9 deklarowana przez producenta Grube zanieczyszczenia lekkie, wg PN-EN p. 14.2; kategoria nie wyższa niż: m LPC 0, Wypełniacz wg PN-EN Tablica 3 Wymagania wobec kruszyw w Właściwości wypełniacza zależności od kategorii ruchu KR3 KR4 Uziarnienie wg PN-EN : zgodne z tablicą 24 wg PN-EN Jakość pyłów wg PN-EN 933-9; kategoria nie wyższa niż: MB F 10 Zawartość wody wg PN-EN ; nie wyższa od: 1% (m/m) Gęstość ziaren wg EN deklarowana przez producenta Wolne przestrzenie w suchym zagęszczonym wypełniaczu wg PN-EN ; wymagana kategoria: V 28/45 Przyrost temperatury mięknienia wg PN-EN ; wymagana kategoria: R&B 8/25 Rozpuszczalność w wodzie wg PN-EN ; kategoria nie wyższa niż: WS 10 Zawartość CaCO 3 w wypełniaczu wapiennym wg PN-EN ; kategoria co najmniej: CC 70 Zawartość wodorotlenku wapnia w wypełniaczu mieszanym; kategoria: K adeklarowana Liczba asfaltowa wg EN wymagana kategoria: BN Deklarowana 2.4. Asfalt Do warstwy z SMA należy stosować asfalt modyfikowany PMB45/80-55, spełniający wymagania PN-EN 14023:2011 zapisane w tablicy 4:

6 Tablica 4. Jednostka Gatunki asfaltów modyfikowanych polimerami (PMB) Wymaganie Właściwość Metoda 45/80 55 podstawowe badania wymaganie klasa Konsystencja w pośrednich temperaturach eksploatacyj Penetracja PN-EN 1426 w 25 C 0,1 mm nych Temperatura mięknienia PN-EN 1427 o C 55 7 Konsystencja w wysokich temperaturach eksploatacyjnych Stałość konsystencji (Odporność na starzenie) wg PN-EN lub -3 Inne właściwości Siła rozciągania (mała prędkość rozciągania) PN-EN PN-EN J/cm 2 1 w 5 C 4 Zmiana masy % 0,5 3 Pozostała penetracja PN-EN 1426 % 60 7 Wzrost temperatury mięknienia PN-EN 1427 C 8 2 Temperatura zapłonu PN-EN ISO 2592 C Temperatura łamliwości Nawrót sprężysty w 25 C Wymagania dodatkowe Zakres plastyczności PN-EN Punkt Stabilność magazynowania. Różnica penetracji Spadek temperatury mięknienia po starzeniu wg PN-EN lub -3 Nawrót sprężysty w 25 C po starzeniu wg PN-EN lub -3 PN-EN C PN-EN % 50 5 PN-EN PN-EN 1426 PN-EN PN-EN 1427 a NPD No Performance Determined (właściwość użytkowa nie określana) b TBR To Be Reported (do zadeklarowania) C TBR b 1 0,1 mm NPD a 0 C TBR b 1 PN-EN % 50 4 Rodzaj lepiszcza i jego pochodzenie oraz uzgodnienie z dostawcą (producentem) zasady jakościowego odbioru lepiszczy, powinny być akceptowane przez Inżyniera. 2.5.Stabilizator mastyksu Jako stabilizator mastyksu w mieszance SMA należy stosować włókna celulozowe, dopuszczone do stosowania w mieszankach SMA Aprobatą Techniczną IBDiM. Włókna te mogą być stosowane w postaci granulatu, a w tym ze środkiem wiążącym. 2.6.Środek adhezyjny Zastosowane kruszywo mineralne i lepiszcze asfaltowe powinno wykazywać powinowactwo fizykochemiczne, zapewniające odpowiednią przyczepność (adhezję) lepiszcza kruszywa i odporność mieszanki mineralno-asfaltowej na działanie wody. W celu poprawy

7 powinowactwa lepiszcza asfaltowego do kruszywa należy stosować środki poprawiające adhezję. Środki adhezyjne i jego ilość powinny byż dostosowane do konkretnego kruszywa i lepiszcza. Ocenę przyczepności należy określić na podstawie badania wg PN-EN , metoda A po 6h obracania stosując kruszywo 8/11 jako podstawowe (dopuszcza się inne wymiary w wypadku braku wymiaru podstawowego do tego badania). Wymagana przyczepność nie mniej niż 80%. Wyniki z tych badań przyczepności należy dostarczyć Inżynierowi Do uszczelniania powierzchni krawędzi należy stosować asfalt 50/70 spełniający wymagania PN-EN Do uszczelniania złączy podłużnych i poprzecznych należy stosować termoplastyczne taśmy asfaltowe spełniające wymagania polskich norm lub aprobat technicznych. Do uszczelniania spoin, studni, zaworów i innych urządzeń w jezdni z SMA stosować termoplastyczne taśmy asfaltowe lub pasty spełniające wymagania polskich norm lub aprobat technicznych. Do uszczelniania spoin krawężników i kostek z SMA stosować asfalt 50/70. Grubość materiału termoplastycznego do spoiny powinna wynosić nie mniej niż 15 mm Dostawy wyrobów Za dostawy wyrobów i materiałów odpowiedzialny jest Wykonawca robót zgodnie z ustaleniami określonymi w STWIORB D-M Wymagania ogólne. Do obowiązku Wykonawcy należy takie zorganizowanie dostaw, aby zapewnić nieprzerwaną pracę otaczarki w trakcie wykonywania dziennej działki roboczej Składowanie wyrobów Składowanie kruszywa Składowanie kruszywa powinno odbywać się w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi rodzajami lub frakcjami kruszywa. Podłoże składowiska musi być równe, utwardzone i odwodnione Składowanie wypełniacza Wypełniacz należy składować w silosach wyposażonych w urządzenia do aeracji Składowanie asfaltu modyfikowanego Asfalt powinien być składowany w zbiornikach, których konstrukcja i użyte do ich wykonania materiały wykluczają możliwość zanieczyszczenia asfaltu. Zbiorniki powinny być wyposażone w automatyczne urządzenia grzewcze - olejowe, parowe lub elektryczne pośrednie. Nie dopuszcza się ogrzewania asfaltu otwartym ogniem. Zbiornik roboczy otaczarki powinien być izolowany termicznie, posiadać automatyczny system grzewczy z termostatem do utrzymania zadanej temperatury oraz posiadać układ cyrkulacji asfaltu. Zaleca się wyposażenie zbiornika w mieszadło. Należy unikać wielokrotnego rozgrzania i chłodzenia polimeroasfaltu. Należy unikać niekontrolowanego mieszania polimeroasfaltów różnego rodzaju i klasy oraz z asfaltem zwykłym Składowanie środka adhezyjnego Środek adhezyjny, dostarczany przez producenta w szczelnie zamkniętych i oznakowanych opakowaniach, należy składować w tych opakowaniach w warunkach określonych w aprobacie technicznej Składowanie stabilizatora mastyksu Składowanie stabilizatora mastyksu jest dozwolone tylko w oryginalnych opakowaniach producenta lub w odpowiednich do tego celu przystosowanych zbiornikach, zgonie z

8 warunkami podanymi w Aprobacie Technicznej i przez producenta. 3. Sprzęt 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące stosowanego sprzętu podano w WWiORB D- M Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Wykonawca przystępujący do wykonania warstwy nawierzchni z mieszanek mineralno-asfaltowych powinien dysponować następującym sprzętem: Wytwórnią (otaczarką) o mieszaniu cyklicznym do wytwarzania mieszanek mineralnoasfaltowych, z automatycznym sterowaniem produkcją, z możliwością dozowania stabilizatora mastyksu i dodatków adhezyjnych. Otaczarka winna być wyposażona w automatyczne urządzenie dozujące wszystkie składniki i termostatyczny układ utrzymania żądanej temperatury kruszywa i lepiszcza. Urządzenia dozujące oraz pomiaru temperatury winny być okresowo sprawdzane i posiadać aktualne dokumenty tych sprawdzeń. Zbiorniki lepiszcza winny być ogrzewane pośrednio to jest bez kontaktu lepiszcza z ścianą ogrzaną do temperatury wyższej od dopuszczalnej dla kruszywa. Wytwórnia mieszanek bitumicznych musi posiadać akceptację Inżyniera i posiadać certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP), wydany przez uprawnioną jednostkę. Układarką do układania mieszanek mineralno-asfaltowych typu zagęszczanego, z elektronicznym sterowaniem równością rzędnymi i pochyleniami układanej warstwy i z możliwością ułożenia nawierzchni na całej przewidzianej szerokości to jest bez złącz podłużnych. Jedno złącze podłużna dopuszcza się na odcinkach, których nie można zamykać do ruchu. Skrapiarką. Rozsypywarką kruszywa uszorstniającego. Walcami stalowymi gładkimi: lekkim, średnim i ciężkim z systemem zwilżania wodą. Szczotką mechaniczną i/lub innym urządzeniem czyszczącym. Przed przystąpieniem do wykonania robót Inżynier sprawdzi zgodność przedstawionej przez Wykonawcę propozycji sprzętowej z wymaganiami WWiORB. 4. Transport 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w WWiORB D-M Wymagania ogólne Transport wyrobów i materiałów Asfalt i polimeroasfalt należy przewozić w cysternach kolejowych lub samochodach izolowanych i zaopatrzonych w urządzenia umożliwiające pośrednie ogrzewanie oraz w zawory spustowe. Kruszywa można przewozić dowolnymi środkami transportu, w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi wyrobami i nadmiernym zawilgoceniem. Wypełniacz należy przewozić w sposób chroniący go przed zawilgoceniem, zbryleniem i zanieczyszczeniem. Wypełniacz luzem powinien być przewożony w odpowiednich

9 cysternach przystosowanych do przewozu produktów sypkich, umożliwiających rozładunek pneumatyczny. Emulsja asfaltowa może być transportowana w zamkniętych cysternach, autocysternach, beczkach i innych opakowaniach pod warunkiem, że nie będą korodowały pod wpływem emulsji i nie będą powodowały jej rozpadu. Cysterny powinny być wyposażone w przegrody. Nie należy używać do transportu opakowań z metali lekkich (może zachodzić wydzielanie wodoru i groźba wybuchu przy emulsjach o ph 4). Mieszankę SMA należy dowozić na budowę pojazdami samowyładowczymi w zależności od postępu robót. Podczas transportu i postoju przed wbudowaniem mieszanka powinna być zabezpieczona przed ostygnięciem i dopływem powietrza (przez przykrycie, pojemniki termoizolacyjne lub ogrzewane itp.). Warunki i czas transportu mieszanki, od produkcji do wbudowania, powinna zapewniać utrzymanie temperatury w wymaganym przedziale zapisanym w p. 5.3 Tablica 7. Powierzchnie pojemników używanych do transportu mieszanki powinny być czyste, a do zwilżania tych powierzchni można używać tylko środki antyadhezyjne nie wpływające szkodliwie na mieszankę. 5. Wykonanie robót 5.1. Ogólne zasady wykonania robót ogólne. Ogólne zasady wykonania robót podano w WWiORB D-M Wymagania Wydajność wytwórni (otaczarki), liczba i wydajność środków transportu, wydajność rozkładarek oraz liczba i rodzaj walców powinny być tak dobrane, ażeby zapewniały ciągłość procesu wbudowywania mieszanki mineralno-asfaltowej Projektowanie mieszanki SMA Za przygotowanie składu docelowego receptury odpowiada Wykonawca, który dostarczy go wraz z sprawozdaniem z badania typu wg PN-EN oraz próbkami składników pobranymi w obecności Inspektora Nadzoru Inwestorskiego do weryfikacji do Laboratorium Drogowego GDDKiA O/Gdańsk minimum 3 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem produkcji. Receptura powinna być opracowana dla konkretnych wyrobów zaakceptowanych wcześniej przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego i przy wykorzystaniu reprezentatywnych próbek tych składników. Recepta powinna być opracowana przez laboratorium Wykonawcy w oparciu o następujące źródła: - PN-EN [34] - wymagania i wytyczne niniejszych WWiORB, - wyniki wykonanych badań składników, - założenia materiałowe ujęte w PZJ. Skład docelowy po weryfikacji z wynikiem pozytywnym będzie akceptowany przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Jeżeli nastąpią zmiany kruszywa i lepiszcza opisane w pkt i PN-EN wymagane jest nowe badanie typu, ponowna weryfikacja i akceptacja składu docelowego. Minimalna zawartość lepiszcza (kategoria B min ) jest to najmniejsza ilość lepiszcza rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego, określonego dla danego typu mieszanki mineralnoasfaltowej przy założonej gęstości mieszanki mineralnej 2,650 Mg/m 2. Jeżeli stosowana mie-

10 szanka mineralna ma inną gęstość a to do wyznaczenia minimalnej zawartości lepiszcza podaną wartość należy pomnożyć przez współczynnik a według równania nr 4 z WT Minimalna zawartość lepiszcza w zaprojektowanej mieszance powinna być wyższa od podanego B min o wielkość dopuszczalnej odchyłki 0,3 zawierającej błąd dozowania składników i błąd badania. Minimalna zawartość lepiszcza asfaltowego odzyskanego w ekstrakcji jest to lepiszcze rozpuszczalne (tworzące błonkę lepiszcza na ziarnach kruszywa) w projektowanej mieszance mineralno-asfaltowej (recepcie) nie uwzględniająca lepiszcza zaabsorbowanego przez kruszywo. Krzywa uziarnienia zaprojektowanej mieszanki mineralnej powinna mieścić się w polu wymaganym zapisanym w tablicy 5, a zawartość asfaltu spełniać wymagania z tej tablicy. Projektowanie składu betonu asfaltowego i właściwości zaprojektowanej mieszanki mineralno-asfaltowej należy wykonać zgodnie z WT-2 Nawierzchnie asfaltowe Uziarnienie mieszanki mineralnej, zawartość lepiszcza oraz środka stabilizującego mieszanki SMA podano w tablicy. SMA 11 PMB 45/80-55 dla KR3 4 Tablica 5 Przesiew Właściwości SMA 11 KR3 KR4 Wymiar sita od do 16,0 11,2 8,0 5,6 2,0 0,125 0, Orientacyjna zawartość środka 0,3-1,5 stabilizującego, % (m/m) Zawartość lepiszcza * B min 6,4 - wzór 4+0,3% wg p. 8.1 WT Wymagane własności mieszanki SMA do warstwy ścieralnej dla KR 3 i KR 4 podano w tablicy 6. Właściwość Zawartość wolnych przestrzeni Odporność na deformacje trwałe Odporność na działanie wody Warunki zagęszczania wg PN-EN [48] C.1.2,ubijanie, 2 50 uderzeń C.1.20, wałowanie, P 98 -P 100 C.1.1,ubijanie, 2 35 uderzeń Metoda i warunki badania SMA 11 PN-EN , p. 4 PN-EN , metoda B w powietrzu, PN-EN , D.1.6,60 C, cykli PN-EN , przechowywanie w 40 C z jednym cyklem zamrażania, badanie w 25 C V min1,5 V max3,0 WTS AIR0,5 PRD AIR7,0 Spływność lepiszcza - PN-EN , p. 5 D 0,3 ITSR Wytwarzanie mieszanki SMA Mieszankę SMA należy wytwarzać na gorąco w otaczarce (zespole maszyn i urządzeń dozowania, podgrzewania i mieszania składników oraz przechowywania gotowej mieszanki).

11 Dozowanie składników mieszanki SMA w otaczarkach, w tym także wstępne, powinno być zautomatyzowane i zgodne z receptą roboczą, a urządzenia do dozowania składników oraz pomiaru temperatury powinny być okresowo sprawdzane. Kruszywo o różnym uziarnieniu lub pochodzeniu należy dodawać odmierzone oddzielnie. Lepiszcze asfaltowe należy przechowywać w zbiorniku z pośrednim systemem ogrzewania, z układem termostatowania zapewniającym utrzymanie żądanej temperatury zgodnie z wymaganiami WWiORB D /a. Temperatura lepiszcza asfaltowego w zbiorniku magazynowym (roboczym) nie powinna przekraczać 180 C dla polimeroasfaltu drogowego 45/ Kruszywo (ewentualnie z wypełniaczem) powinno być wysuszone i podgrzane tak, aby mieszanka mineralna uzyskała temperaturę właściwą do otoczenia lepiszczem asfaltowym. Temperatura mieszanki mineralnej nie powinna być wyższa o więcej niż 30 C od najwyższej temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej podanej w tablicy 7. W tej tablicy najniższa temperatura dotyczy mieszanki mineralno-asfaltowej (SMA) dostarczonej na miejsce wbudowania, a najwyższa temperatura dotyczy mieszanki mineralno-asfaltowej bezpośrednio po wytworzeniu w wytwórni. Tablica 7. Najwyższa i najniższa temperatura mieszanki SMA Lepiszcze asfaltowe Temperatura mieszanki [ C] PMB 45/80-55 od 140 do 180 Sposób i czas mieszania składników mieszanki mineralno-asfaltowej powinny zapewnić równomierne otoczenie kruszywa lepiszczem asfaltowym. System dozowania dodatków modyfikujących lub stabilizujących powinien zapewnić jednorodność dozowania dodatków do wytwarzanej mieszanki. Warunki wytwarzania i przechowywania mieszanki mineralno-asfaltowej na gorąco nie powinny istotnie wpływać na skuteczność działania tych dodatków. Rodzaj i liczba badań składników mieszanki SMA Tablica 8 Składniki Właściwości Metoda badania Liczba badań Kruszywo (PN-EN 13043) Lepiszcze (PN-EN 12691, PN-EN 13924, PN-EN 14023) Wypełniacz (PN-EN 13043) Dodatki Uziarnienie PN-EN na frakcję Gęstość PN-EN na frakcję Penetracja lub temperatura mięknienia PN-EN 1426 lub PN-EN 1427 Nawrót sprężysty b) PN-EN Uziarnienia PN-EN Gęstość PN-EN Typ b) dotyczy jedynie lepiszczy według PN-EN Przygotowanie podłoża Podłoże (warstwa wiążąca) pod warstwę SMA powinno być na całej powierzchni: ustabilizowane i nośne, czyste, bez zanieczyszczenia lub pozostałości luźnego kruszywa, wyprofilowane, równe i bez kolein. Do oceny nierówności należy przyjąć dane z pomiaru równości tej warstwy.

12 Rzędne wysokościowe podłoża winny spełniać wymagania WWiORB D /a. Rzędne urządzeń usytuowanych w nawierzchni lub ją ograniczających powinny być zgodne z dokumentacją projektową. Z podłoża powinien być zapewniony odpływ wody Próba technologiczna Wykonawca przed przystąpieniem do produkcji mieszanki jest zobowiązany do przeprowadzenia w obecności Inżyniera próby technologicznej, która ma na celu sprawdzenie zgodności właściwości wyprodukowanej mieszanki z receptą. W tym celu należy zaprogramować otaczarkę zgodnie z receptą roboczą i w cyklu automatycznym produkować mieszankę. Do badań należy pobrać mieszankę wyprodukowaną po ustabilizowaniu się pracy otaczarki. Nie dopuszcza się oceniania dokładności pracy otaczarki oraz prawidłowości składu mieszanki mineralnej na podstawie tzw. suchego zarobu, z uwagi na możliwą segregację kruszywa. Mieszankę wyprodukowaną po ustabilizowaniu się pracy otaczarki należy zgromadzić w silosie lub załadować na samochód. Próbki do badań należy pobierać ze skrzyni samochodu zgodnie z metodą określoną w PN-EN Na podstawie uzyskanych wyników Inżynier podejmuje decyzję o wykonaniu odcinka próbnego Odcinek próbny Przed przystąpieniem do wykonania warstwy SMA Wykonawca wykona odcinek próbny celem uściślenia organizacji wytwarzania i układania oraz ustalenia warunków zagęszczania i uzyskiwanych parametrów jakościowych, a w tym zgodności właściwości wyprodukowanej mieszanki z receptą. Odcinek próbny powinien być zlokalizowany w miejscu uzgodnionym z Inżynierem. Powierzchnia odcinka próbnego powinna wynosić co najmniej 500 m 2, a długość co najmniej 50 m. Na odcinku próbnym Wykonawca powinien użyć takich wyrobów oraz sprzętu jakie zamierza stosować do wykonania warstwy ścieralnej. Wykonawca może przystąpić do realizacji robót po zaakceptowaniu przez Inżyniera technologii wbudowania i zagęszczania oraz wyników z odcinka próbnego Połączenie międzywarstwowe Uzyskanie wymaganej trwałości nawierzchni jest uzależnione od zapewnienia połączenia między warstwami i ich współpracy w przenoszeniu obciążenia nawierzchni ruchem. Wymagania dotyczące sczepności międzywarstwowej podano w WWiORB D Wbudowanie mieszanki mineralno-asfaltowej Mieszankę mineralno-asfaltową można wbudowywać na podłożu przygotowanym zgodnie z zapisami w punktach 5.4 i 5.7. Transport mieszanki SMA powinien być zgodny z zaleceniami podanymi w punkcie 4.2. Mieszankę SMA należy wbudowywać w odpowiednich warunkach atmosferycznych. Nie wolno wbudowywać mma, gdy podłoże jest całkowicie mokre (zamknięty film wodny). Mieszankę mineralno-asfaltową należy wykonywać w odpowiednich warunkach atmosferycznych. Nie dopuszcza się wbudowywania mieszanki mineralno-asfaltowej podczas silnego wiatru przekraczającego 16 m/s oraz podczas opadów atmosferycznych. Temperatura podłoża pod rozkładaną warstwę nie może być niższa niż +5 o C. Temperatura otoczenia w ciągu doby nie powinna być niższa niż temperatura podana w tablicy 9. Temperatura powie-

13 trza powinna być mierzona 3 razy dziennie: przed przystąpieniem do robót oraz podczas ich wykonywania w okresach równomiernie rozłożonych w planowanym czasie realizacji dziennej działki roboczej. Tablica 9. Minimalna temperatura otoczenia podczas wykonywania warstw asfaltowych Rodzaj robót Minimalna temperatura otoczenia [ o C] Przed przystąpieniem W czasie robót do robót Podbudowa + 5 > +5 Właściwości wykonanej warstwy powinny spełniać warunki podane w tablicy 10. Tablica 10. Właściwości warstwy SMA Typ i wymiar mieszanki SMA 11 KR3 i KR 4 Projektowana grubość warstwy technologicznej [cm] Wskaźnik zagęszczenia [%] Zawartość wolnych przestrzeni w warstwie [%(v/v)] 4,0 97 3,0 6,0 Mieszanka mineralno-asfaltowa powinna być wbudowywana rozkładarką wyposażoną w układ automatycznego sterowania grubości warstwy i utrzymywania niwelety, pochyleń i równości zgodnie z dokumentacją projektową. W miejscach niedostępnych dla sprzętu dopuszcza się wbudowywanie ręczne. Podczas wykonywania dziennej działki rozkładarka powinna się poruszać ze stałą prędkością bez zatrzymywania. Grubość wykonywanej warstwy powinna być sprawdzana co 25 m, w co najmniej trzech miejscach (w osi i przy brzegach warstwy). Powierzchnia SMA winna być 0,5-1,0 cm wyżej od powierzchni ścieku lub krawężnika wtopionego. Warstwy wałowane powinny być równomiernie zagęszczone ciężkimi walcami drogowymi. Do warstw z mieszanki SMA można stosować wyłącznie walce drogowe stalowe gładkie. Nie zaleca się stosowania wibracji podczas zagęszczania SMA Spoiny, złącza i krawędzie Spoiny SMA ze studniami, zaworami i innymi urządzeniami w jezdni winny mieć grubość 15 mm, a z krawężnikami i kostkami 3mm. Wymaga się, by warstwa ścieralna była wykonana na całej szerokości jezdni tj. bez złącza podłużnego. Jedno złącze jest dopuszczalne na odcinkach których nie można zamknąć do ruchu. Złącza podłużne kolejnych warstw winny być oddalone co najmniej o 15 cm, a poprzeczne o 2 m. Przed wykonaniem złącza poprzecznego należy usunąć warstwę na długości, na której jej grubość jest mniejsza od wymaganej. Powierzchnie krawędzi złącza winny być pokryte taśmą asfaltową. Wcześniej wykonany pas warstwy technologicznej powinien mieć wyprofilowaną krawędź, równomiernie zagęszczoną, bez pęknięć. Krawędź ta nie może być pionowa, lecz powinna być skośna. Najczęściej takie przygotowanie krawędzi polega na odcięciu wąskiego pasa wzdłuż krawędzi ciepłej warstwy. Połączenia technologiczne powinny być jednorodne i szczelne. Złącza podłużnego nie można umiejscawiać w śladach kół. Należy unikać umiejscawiania złączy w obszarze poziomego oznakowania jezdni.

14 Po wykonaniu nawierzchnia asfaltowej o jednostronnym pochyleniu jezdni należy uszczelnić krawędź położoną wyżej, a strefie zmiany przechyłki obie krawędzie. W tym celu boczną krawędź nawierzchni należy pokryć lepiszczem w ilości 4,0 kg/m 2. Lepiszcze powinno być naniesione odpowiednio szybko tak, aby krawędzie nie uległy zabrudzeniu. Niżej położona krawędź (z wyjątkiem strefy zmiany przechyłki) powinna zostać nieuszczelniona. Krawędź kolejnych warstw może być uszczelniona jednocześnie, jeżeli kolejne warstwy układane są jedna po drugiej oraz jeżeli zabezpieczy się krawędzie przed zanieczyszczeniem. Jeżeli krawędź położona wyżej jest uszczelniona warstwowo, to przylegającą powierzchnię odsadzki danej warstwy należy również uszczelnić na szerokości co najmniej 10cm Uszorstnienie warstwy SMA Warstwa ścieralna z SMA powinna mieć jednorodną teksturę i strukturę, dostosowaną do przeznaczenia, np. ze względu na właściwości przeciwpoślizgowe, hałas toczenia kół lub względy estetyczne. Do warstw z mieszanki SMA 11 mm należy stosować posypkę o wymiarze 2/4. Na powierzchnię gorącej warstwy należy równomiernie nanieść posypkę odpowiednio wcześnie tak, aby została wgnieciona w warstwę przez walce. Nanoszenie posypki powinno odbywać się maszynowo, a jedynie w miejscach trudno dostępnych dopuszcza się wykonanie ręczne. Zalecana ilość posypki do warstwy z mieszanki SMA: kruszywo o wymiarze 2/4 mm: od 0,5 do 1,5 kg/m 2. Dopuszczenie ruchu na warstwie może nastąpić po jej ochłodzeniu do temperatury 60 C. 6. Kontrola jakości robót 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w WWiORB D-M Wymagania ogólne. Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien przedstawić Inżynierowi wyniki wszystkich badań wyrobów przeznaczonych do produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej na warstwę ścieralną celem zatwierdzenia źródeł dostaw 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien: uzyskać wymagane dokumenty, dopuszczające wyroby budowlane do obrotu i powszechnego stosowania (np. stwierdzenie o oznakowaniu materiału/wyrobu znakiem CE lub znakiem budowlanym B, certyfikat zgodności, deklaracje właściwości użytkowych, aprobatę techniczna, ew. badania materiałów/wyrobów wykonane przez dostawców itp.), ew. wykonać własne badania właściwości materiałów/wyrobów przeznaczonych do wykonania robót, określone przez Inżyniera, sprawdzić cechy zewnętrzne gotowych materiałów/wyrobów z tworzyw.

15 Wszystkie dokumenty oraz wyniki badan Wykonawca przedstawia Inżynierowi do akceptacji Badania w czasie robót Uwagi ogólne Badania dzielą sie na: badania wykonawcy (w ramach własnego nadzoru), badania kontrolne (w ramach nadzoru zleceniodawcy Inżyniera). Pobieraniem próbek i wykonaniem badan na miejscu budowy zajmuje sie Inżynier w obecności Wykonawcy. Badania odbywają sie również wtedy, gdy Wykonawca zostanie w porę powiadomiony o ich terminie, jednak nie będzie przy nich obecny. Badania obejmują, jeśli to konieczne: pobranie próbek zapakowanie próbek do wysyłki transport próbek z miejsca pobrania do placówki wykonującej badania i sprawozdania z badań. Na żądanie Zleceniodawcy z wszystkich materiałów i wyrobów przewidzianych do budowy (kruszywa grube i drobne, wypełniacze, lepiszcze itd.) należy przekazać próbki o odpowiedniej wielkości, a Zleceniodawca będzie je przechowywał pod zamknięciem. Strony kontraktu potwierdzają uznanie próbek na piśmie, w protokole pobrania ewentualnie przekazania próbek. W ramach badan kontrolnych próbki te służą do oceny zgodności dostaw z warunkami kontraktu Kruszywa Z kruszywa należy pobrać i zbadać średnie próbki. Wielkość pobranej średniej próbki nie może być mniejsza niż: wypełniacz 2 kg kruszywa o uziarnieniu do 8 mm 5 kg kruszywa o uziarnieniu powyżej 8 mm 15 kg Lepiszcze Z lepiszcza należy pobrać próbkę średnią składającą sie z 3 próbek częściowych po 2 kg. Z tego jedna próbkę częściową należy poddać badaniom. Ponadto należy i zbadać kolejna próbkę, jeżeli wygląd zewnętrzny (jednolitość, kolor, zapach, zanieczyszczenia) może budzić obawy. Lepiszcze powinno spełniać wymagania podane w punkcie Materiały i wyroby do uszczelniania połączeń Z lepiszcza lub materiałów/wyrobów termoplastycznych należy pobrać próbki średnie składające sie z 3 próbek częściowych po 6 kg. Z tego jedna próbkę częściową należy poddać badaniom. Ponadto należy pobrać i zbadać kolejna próbkę, jeżeli zewnętrzny wygląd (jednolitość, kolor, połysk, zapach, zanieczyszczenia) może budzić obawy Badania Wykonawcy

16 Badania Wykonawcy są wykonywane przez Wykonawcę lub jego zleceniobiorców celem sprawdzenia, czy jakość materiałów/wyrobów budowlanych (mieszanek mineralnoasfaltowych i ich składników, lepiszczy i materiałów i wyrobów do uszczelnień itp.) oraz gotowej warstwy spełniają wymagania określone w Kontrakcie. Wykonawca powinien wykonywać te badania podczas realizacji kontraktu, z niezbędna starannością i w wymaganym zakresie. Wyniki należy zapisywać w protokołach. W razie stwierdzenia uchybień w stosunku do wymagań kontraktu, ich przyczyny należy niezwłocznie usunąć. Wyniki badan Wykonawcy należy przekazywać Inżynierowi na jego żądanie. Wyniki tych badan są podstawa odbioru. Jeżeli wyniki badan kontrolnych Inżyniera, o których mowa w pkt wykażą, że badania Wykonawcy są niewiarygodne, to podstawa do odbioru będą wyniki badan Inżyniera. W razie zastrzeżeń Inżynier może przeprowadzić badania kontrolne według punktu Zakres badań Wykonawcy związany z wykonywaniem nawierzchni: pomiar temperatury powietrza, pomiar temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej podczas wykonywania nawierzchni (wg PN-EN ), ocena wizualna mieszanki mineralno-asfaltowej, ocena wizualna posypki, wykaz ilości materiałów i wyrobów lub grubości wykonanej warstwy, pomiar spadku poprzecznego warstwy asfaltowej, pomiar równości warstwy asfaltowej (wg punktu ), dokumentacja działań podejmowanych celem zapewnienia odpowiednich właściwości przeciwpoślizgowych, pomiar parametrów geometrycznych poboczy, ocena wizualna jednorodności powierzchni warstwy, ocena wizualna jakości wykonania połączeń technologicznych. Tablica 11. Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów wykonawcy podczas wytwarzania mieszanki mineralno asfaltowej Lp. Wyszczególnienie badan Częstotliwość badan Materiały wsadowe mieszanki mineralno-asfaltowej 1 Właściwości asfaltu (penetracja lub temperatura mięknienia co 300 Mg) - zatwierdzenie źródła przed użyciem - przy każdej zmianie źródła dostawy 2 Właściwości wypełniacza (uziarnienie, gęstość i wilgotność) 3 Właściwości kruszywa (uziarnienie, a kształt i wskaźnik przekruszenia co 2000 Mg) 4 Właściwości dodatków (ocena organoleptyczna) Mieszanka mineralno-asfaltowa 5 Zawartość asfaltu i uziarnienie mieszanki mineralno - zatwierdzenie źródła przed użyciem - przy każdej zmianie źródła dostawy - zatwierdzenie źródła przed użyciem, - przy każdej zmianie źródła dostawy - zatwierdzenie źródła przed użyciem, - przy każdej zmianie źródła dostawy Minimalna ilość według Produkcyjnego Poziomu Zgodności wytwórni

17 - asfaltowej pobranej w wytwórni 6 Zawartość wolnych przestrzeni w próbkach 7 Temperatura składników mieszanki mineralnoasfaltowej 8 Temperatura mieszanki mineralnoasfaltowej w wytwórni Minimalna ilość według Produkcyjnego Poziomu Zgodności wytwórni dozór ciągły każdy pojazd przy załadunku 9 Sprawdzenie wizualne jednorodności mieszanki mineralno-asfaltowej 10 Ocena wizualna przydatności samochodów każdy pojazd przy załadunku każdy pojazd przed rozpoczęciem pierwszego załadunku 11 Ocena wizualna czystości samochodów każdy pojazd przed rozpoczęciem załadunku Tablica 12. Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów wykonawcy prowadzonych w ramach własnego nadzoru Badana cecha Minimalna częstotliwość badan i pomiarów 1 Temperatura powietrza Co najmniej 3 razy dziennie, w tym jeden raz przed przystąpieniem do robót (punkt 8.5 WT-2) 2 Temperatura mieszanki mineralno asfaltowej podczas wykonywania nawierzchni Każdy rozładunek mieszanki z samochodu do zasobnika rozkładarki 3 Grubość wykonywanej warstwy Nie rzadziej niż co 25 m w osi i na brzegach warstwy (punkt 8.5 WT-2) 4 Szerokość warstwy Minimum w miejscach przekrojów poprzecznych z dokumentacji projektowej 5 Spadki poprzeczne warstwy Minimum w miejscach przekrojów poprzecznych z dokumentacji projektowej 6 Równość podłużna warstwy Pomiar na każdym pasie ruchu łata 4-metrowa co 10 m lub metoda równoważna, (punktu WT-2) 7 Równość poprzeczna warstwy Każdy pas ruchu łata 4-metrowa co 10 m (punkt WT-2) 8 Rzędne wysokościowe warstwy Pomiar rzędnych w osi i na krawędzi co 20m, na krzywych co 10 m 9 Ukształtowanie osi w planie Pomiar usytuowania osi według dokumentacji projektowej 10 Ocena wizualna jednorodności powierzchni warstwy Ocena ciągła 11 Ocena wizualna jakości wykonania złączy podłużnych i poprzecznych oraz obramowania lub krawędzi warstwy Ocena ciągła na całej długości złączy i krawędzi 12 Zagęszczenie warstwy Oznaczenia wskaźnika zagęszczenia, pobrana

18 1 próbka na każde rozpoczęte 500mb z każdego pasa i dla każdej warstwy 13 Wolna przestrzeń w warstwie Oznaczenie wolnej przestrzeni, pobrana 1 próbka na każde rozpoczęte 500mb z każdego pasa i dla każdej warstwy 14 Wytrzymałość na ścinanie między warstwami (drogi o KR3-KR4) Raz na każdy rozpoczęty jeden km pasa ruchu. W przypadkach wątpliwych Inżynier może zwiększyć częstotliwość badań Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukształtowania osi w planie należy wykonać w punktach głównych łuków poziomych Badania kontrolne Inżyniera Badania kontrolne są badaniami Inżyniera, których celem jest sprawdzenie, czy jakość materiałów i wyrobów budowlanych (mieszanek mineralno-asfaltowych i ich składników, lepiszczy i materiałów i wyrobów do uszczelnień itp.) oraz gotowej warstwy (wbudowane warstwy asfaltowe, polaczenia itp.) spełniają wymagania określone w kontrakcie. Próby do badan kontrolnych są pobierane w obecności Inżyniera. Jeżeli wyniki badan kontrolnych Inżyniera wykażą, że raporty z badan Wykonawcy są niewiarygodne, podstawa odbioru będą wyniki badan kontrolnych Inżyniera. Do przeprowadzenia badan kontrolnych jest upoważniony tylko Zleceniodawca lub uznana przez niego placówka badawcza. Zleceniodawca decyduje o wyborze takiej placówki. Inżynier może zmienić częstotliwość i zakres (rodzaj) badan kontrolnych jeżeli zdecyduje, że istnieje taka konieczność. Wykonaniem badań na miejscu budowy zajmuje się Inżynier w obecności Wykonawcy. Wykonawca udzieli wszelkiej koniecznej pomocy Inżynierowi w poborze prób do badań kontrolnych. Wykonawca zobowiązany jest do zapewnienia bezpieczeństwa pod kątem organizacji ruchu przy realizowanych badaniach kontrolnych na budowie. Badania odbywają sie również wtedy, gdy Wykonawca zostanie w porę powiadomiony o ich terminie, jednak nie będzie przy nich obecny Kruszywa Z kruszywa należy pobrać i zbadać średnie próbki. Wielkość pobranej średniej próbki nie może być mniejsza niż: - wypełniacz 2 kg - kruszywa o uziarnieniu do 8 mm 5 kg - kruszywa o uziarnieniu powyżej 8 mm 15 kg Lepiszcze Z lepiszcza należy pobrać próbkę średnia składająca sie z 3 próbek częściowych po 2 kg. Z tego jedna próbkę częściowa należy poddać badaniom. Ponadto należy i zbadać kolejną próbkę, jeżeli wygład zewnętrzny (jednolitość, kolor, zapach, zanieczyszczenia) może budzić obawy. Lepiszcze powinno spełniać wymagania podane w punkcie Materiały i wyroby do uszczelniania połączeń

19 Z lepiszcza lub materiałów/wyrobów termoplastycznych należy pobrać próbki średnie składające sie z 3 próbek częściowych po 6 kg. Z tego jedna próbkę częściową należy poddać badaniom. Ponadto należy pobrać i zbadać kolejna próbkę, jeżeli zewnętrzny wygład (jednolitość, kolor, połysk, zapach, zanieczyszczenia) może budzić obawy. Materiały i wyroby uszczelniające powinny spełniać wymagania podane w punkcie 2.7. Rodzaj badań kontrolnych mieszanki mineralno-asfaltowej i wykonanej z niej warstwy podano w tablicy 13. Lp. Tablica 13. Rodzaj badań kontrolnych Rodzaj badań a), b) 1 Mieszanka mineralno-asfaltowa 1.1. Uziarnienie 1.2. Zawartość lepiszcza 1.3. Temperatura mięknienia lepiszcza odzyskanego 1.4. Zawartość wolnych przestrzeni próbki 2 Warstwa asfaltowa 2.1. Wskaźnik zagęszczenia a) 2.2. Spadki poprzeczne 2.3. Równość 2.4. Grubość 2.5. Zawartość wolnych przestrzeni a) 2.6 Właściwości przeciwpoślizgowe a) jedna próbka na każde rozpoczęte 1000 mb z każdego pasa i dla każdej warstwy b) w razie potrzeby specjalne kruszywa i dodatki Badania kontrolne dodatkowe W wypadku uznania, że jeden z wyników badan kontrolnych nie jest reprezentatywny dla ocenianego odcinka budowy, Wykonawca ma prawo żądać przeprowadzenia badan kontrolnych dodatkowych. Inżynier i Wykonawca decydują wspólnie o miejscach pobierania próbek i wyznaczeniu odcinków częściowych ocenianego odcinka budowy. Jeżeli odcinek częściowy przyporządkowany do badan kontrolnych nie może być jednoznacznie i zgodnie wyznaczony, to odcinek ten nie powinien być mniejszy niż 20% ocenianego odcinka budowy. Do odbioru uwzględniane są wyniki badan kontrolnych i badan kontrolnych dodatkowych do wyznaczonych odcinków częściowych. Koszty badan kontrolnych dodatkowych zażądanych przez Wykonawcę ponosi Wykonawca Badania arbitrażowe Badania arbitrażowe są powtórzeniem badan kontrolnych, co do których istnieją uzasadnione wątpliwości ze strony Inżyniera lub Wykonawcy (np. na podstawie własnych badan). Badania arbitrażowe wykonuje na wniosek strony kontraktu niezależne laboratorium, które nie wykonywało badan kontrolnych.

20 Koszty badan arbitrażowych wraz ze wszystkimi kosztami ubocznymi ponosi strona, na której niekorzyść przemawia wynik badania. Wniosek o przeprowadzenie badan arbitrażowych dotyczących zawartości wolnych przestrzeni lub wskaźnika zagęszczenia należy złożyć w ciągu 2 miesięcy od wpływu reklamacji ze strony Zamawiającego Właściwości warstwy i nawierzchni oraz dopuszczalne odchyłki Uwagi ogólne Właściwości materiałów i wyrobów budowlanych należy określać dla każdej warstwy technologicznej, a metody badan powinny być zgodne z niniejszymi wymaganiami technicznymi. Jeżeli nie ma danych o materiałach i wyrobach budowlanych przeznaczonych do użycia oraz składzie mieszanki mineralnoasfaltowej, to wyniki badan kontrolnych powinny być zgodne z wymaganiami określonymi w punkcie 5. (dotyczy właściwości mieszanek mineralno-asfaltowych). Właściwości materiałów i wyrobów należy oceniać na podstawie badan pobranych próbek mieszanki mineralno-asfaltowej przed wbudowaniem (wbudowanie oznacza wykonanie warstwy asfaltowej). Wyjątkowo dopuszcza sie badania próbek pobranych z wykonanej warstwy Zawartość lepiszcza Zawartość rozpuszczalnego lepiszcza z każdej próbki pobranej z mieszanki mineralnoasfaltowej z danego odcinka budowy nie może odbiegać od wartości projektowanej, z uwzględnieniem dopuszczalnej odchyłki równej 0,3%. Zawartość lepiszcza należy określać wg PN-EN [35].

21 Uziarnienie Uziarnienie każdej próbki mieszanki mineralno-asfaltowej do warstwy podbudowy pobranej zza rozściełacza z danego odcinka budowy przed jej zagęszczeniem nie może odbiegać od wartości projektowanej, z uwzględnieniem dopuszczalnych odchyłek, które nie mogą być większe niż wartości podane poniżej: Tablica 14 Dopuszczalne odchyłki od założonego składu mieszanki mineralnej Lp. Przechodzi przez sita 1 D 4 2 D/2 lub sito charakterystyczne dla kruszywa grubego mm 3 4 sito charakterystyczne dla kruszywa drobnego 2 5 0,063 mm 1 Uziarnienie należy określać wg PN-EN [36]. Dopuszczalne odchylenie od założonego składu (%) Zawartość wolnych przestrzeni Zawartość wolnych przestrzeni w próbce Marshalla pobranej z mieszanki mineralnoasfaltowej lub wyjątkowo powtórnie rozgrzanej próbki pobranej z nawierzchni, powinna być zgodna z przedziałem podanym w tablicy 6. Zawartość wolnych przestrzeni należy określać zgodnie z PN-EN Warstwa asfaltowa Grubość warstwy Grubość warstwy należy sprawdzać metodą geodezyjnej inwentaryzacji rzędnych nawierzchni w przekrojach poprzecznych rozmieszczonych nie rzadziej niż co 25m, w co najmniej 3 punktach pomiarowych w osi i przy brzegach warstw. Grubość warstwy po wykonaniu nie może się różnić od projektowanej grubości o więcej niż ± 10% w jakimkolwiek punkcie sprawdzenia, z jednoznacznym zastrzeżeniem, że na całym odcinku grubość średnia nie może być mniejsza od projektowanej Wskaźnik zagęszczenia warstwy Zagęszczenie wykonanej warstwy, wyrażone wskaźnikiem zagęszczenia oraz zawartością wolnych przestrzeni, nie może przekroczyć wartości dopuszczalnych podanych w tablicy 10. Dotyczy to każdego pojedynczego oznaczenia danej właściwości. Określenie gęstości objętościowej należy wykonywać według PN-EN Zawartość wolnych przestrzeni w nawierzchni Zawartość wolnych przestrzeni w próbce pobranej z nawierzchni, nie może wykroczyć poza wartości dopuszczalne 3,0-6,0% (v/v) Spadki poprzeczne Spadki poprzeczne nawierzchni należy badać nie rzadziej niż co 20 m oraz w punktach głównych łuków poziomych.

22 0,5%. Spadki poprzeczne powinny być zgodne z dokumentacja projektowa, z tolerancja ± Równość podłużna i poprzeczna Pomiary równości podłużnej należy wykonywać prawym śladzie koła każdego ocenianego pasa ruchu. Długość odcinka podlegającego ocenie nie powinna być większa niż 1000m. Do oceny równości podłużnej warstwy ścieralnej nawierzchni drogi klasy S, GP lub G należy stosować metodę pomiaru umożliwiającą obliczanie wskaźnika równości IRI. Wartość IRI oblicza sie dla odcinków o długości 50 m. Jeżeli na odcinku nie można wyznaczyć więcej niż 10 wartości IRI, to wartość miarodajna będącą suma wartości średniej E (IRI) i odchylenia standardowego D: E (IRI ) + D nie powinna przekroczyć wartości odpowiedniej dla 80% długości badanego odcinka nawierzchni. Dopuszczalne wartości wskaźnika IRI wymagane przy odbiorze nawierzchni określono w rozporządzeniu dotyczącym warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne. Dopuszczalne wartości wskaźnika IRI wymagane przy odbiorze warstwy ścieralnej nawierzchni określono w tablicy 16, a dopuszczalne wartości wskaźnika IRI wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego podano w tablicy 17. Tablica 16. Dopuszczalne wartości wskaźnika równości podłużnej IRI warstwy ścieralnej wymagane przy odbiorze nawierzchni Klasa drogi Element nawierzchni Wartość wskaźnika IRI w mm/m, której nie można przekroczyć na 50% 80% 100% długości badanego odcinka nawierzchni S, GP Pasy ruchu zasadnicze 1,2 2,0 3,3 G Pasy ruchu zasadnicze 2,8 3,9 4,9 Jeżeli na odcinku nie można wyznaczyć więcej niż 10 wartości IRI, to wartość miarodajna będącą suma wartości średniej E (IRI) i odchylenia standardowego D: E (IRI ) + D nie powinna przekroczyć wartości odpowiedniej dla 80% długości badanego odcinka nawierzchni. Przed upływem okresu gwarancyjnego wartości wskaźnika równości IRI warstwy ścieralnej nawierzchni dróg wszystkich klas nie powinny być większe niż podane w tablicy 17. Badanie wykonuje sie według procedury jak podczas odbioru nawierzchni, w prawym śladzie koła. Tablica 17. Dopuszczalne wartości wskaźnika równości podłużnej IRI warstwy ścieralnej wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego Klasa drogi Element nawierzchni Wartości wskaźnika IRI [mm/m] S, GP Pasy ruchu zasadnicze 2,9 G Pasy ruchu 4,6

23 Do oceny równości podłużnej warstwy ścieralnej nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych, na odcinkach gdzie nie można wykonać pomiarów IRI należy stosować metodę z wykorzystaniem łaty 4-metrowej i klina lub metody równoważnej użyciu łaty i klina, mierząc wysokość prześwitu w połowie długości łaty. Pomiar wykonuje sie nie rzadziej niż co 10 m. Wymagana równość podłużna jest określona w rozporządzeniu dotyczącym warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne. Klasa drogi Tablica 18. Dopuszczalne wartości odchyleń równości podłużnej warstwy ścieralnej na- Element wierzchni Rodzaj warstwy konstrukcyjnej Wartość odchyleń równości w mm, które nie mogą być przekroczone w liczbie pomiarów stanowiących % liczby wszystkich pomiarów na badanym odcinku 95 % 100% GP Pasy ruchu ścieralna 3 5 G Pasy ruchu ścieralna 6 9 Na odcinkach dróg bocznych i placach pomierzona, dopuszczalna wielkość prześwitu pod łata wynosi: dla klasy: Z 9 mm, dla pozostałych klas - 12 mm. Do oceny równości poprzecznej warstwy ścieralnej nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych należy stosować metodę z wykorzystaniem łaty 4-metrowej i klina lub metody równoważnej użyciu łaty i klina. Pomiar należy wykonywać w kierunku prostopadłym do osi jezdni, na każdym ocenianym pasie ruchu, nie rzadziej niż co 10 m. Wymagana równość poprzeczna jest określona w rozporządzeniu dotyczącym warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne. Przed upływem okresu gwarancyjnego wartość odchylenia równości poprzecznej warstwy ścieralnej nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych nie powinna być większa niż podana w tablicy 19 Badanie wykonuje się według procedury jak podczas odbioru nawierzchni. Tablica 19. Dopuszczalne wartości odchyleń równości poprzecznej warstwy ścieralnej nawierzchni wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego Klasa drogi na- Element wierzchni Rodzaj warstwy konstrukcyjnej GP Pasy ruchu ścieralna 6 G Pasy ruchu ścieralna 8 Wartość odchyleń równości w mm, które nie mogą być przekroczone w liczbie pomiarów stanowiących % liczby wszystkich pomiarów na badanym odcinku Na odcinkach dróg bocznych i placach pomierzona, dopuszczalna wielkość prześwitu pod łata wynosi: dla klasy: Z 12 mm, dla pozostałych klas - 15 mm Szerokość warstwy Szerokość warstwy, mierzona 10 razy na 1 km jezdni, nie może sie różnic od szerokości projektowanej o więcej niż ± 5 cm.

24 Rzędne wysokościowe Rzędne wysokościowe, mierzone co 10 m na prostych i co 10 m na osi podłużnej i krawędziach, powinny być zgodne z dokumentacja projektowa z dopuszczalna tolerancja ± 1 cm, przy czym co najmniej 95% wykonanych pomiarów nie może przekraczać przedziału dopuszczalnych odchyleń Ukształtowanie osi w planie Ukształtowanie osi w planie, mierzone co 100 m, nie powinno różnic sie od dokumentacji projektowej o ± 5 cm Złącza podłużne i poprzeczne, krawędzie Złącza podłużne i poprzeczne, sprawdzone wizualnie, powinny być równe i związane, wykonane w linii prostej, równolegle lub prostopadle do osi drogi. Przylegające warstwy powinny być w jednym poziomie. Krawędzie powinny być równe, pokryte równomiernie lepiszczem Wygład zewnętrzny warstwy Wygład zewnętrzny warstwy, sprawdzony wizualnie, powinien być jednorodny, bez spękań, deformacji, plam i wykruszeń Właściwości przeciwpoślizgowe Przy ocenie właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni drogi powinien być określony współczynnik tarcia na mokrej nawierzchni przy całkowitym poślizgu opony testowej. Pomiar wykonuje sie przy temperaturze otoczenia od 5 do 30oC, nie rzadziej niż co 50 m na nawierzchni zwilżanej woda w ilości 0,5 l/m2, a wynik pomiaru powinien być przeliczany na wartość przy 100% poślizgu opony testowej o rozmiarze 185/70 R14. Miara właściwości przeciwpoślizgowych jest miarodajny współczynnik tarcia. Za miarodajny współczynnik tarcia przyjmuje sie różnice wartości średniej E(μ) i odchylenia standardowego D: E(μ) D. Długość odcinka podlegającego odbiorowi nie powinna być większa niż 1000 m. Liczba pomiarów na ocenianym odcinku nie powinna być mniejsza niż 10. W wypadku odbioru krótkich odcinków nawierzchni, na których nie można wykonać pomiarów z prędkością 60 km/h (np. rondo, dojazd do skrzyżowania), poszczególne wyniki pomiarów współczynnika tarcia nie powinny być niższe niż 0,47, przy prędkości pomiarowej 30 km/h. Dopuszczalne wartości miarodajnego współczynnika tarcia nawierzchni wymagane po dwóch miesiącach od oddania warstwy do eksploatacji są określone w tablicy 20. Tablica 20. Wymagane wartości miarodajnego współczynnika tarcia w okresie od 4 do 8 tygodni po oddaniu warstwy do eksploatacji Klasa drogi Element nawierzchni Miarodajny współczynnik tarcia przy prędkości zablokowanej opony względem nawierzchni 30 km/h 60 km/h 90 km/h S, GP, G Pasy ruchu, pasy dodatkowe, 0,48 0,39 0,32