Przedmiotowy system oceniania (język polski)

Transkrypt

1 Przedmiotowy system oceniania (język polski) Ocena pracy ucznia i postępów w nauce jest ciągła, systematyczna i zróżnicowana. Obejmuje wszystkie obszary oddziaływania dydaktycznego jakie zostały wyznaczone w programie w postaci przyjętych celów nauczania. W szczególności kontrola i ocena osiągnięć ucznia będzie realizowana w skali sześciostopniowej z możliwością wystawienia również oceny (+bdb) za osiągnięcia ponad program, ale nie zasługujące jeszcze na ocenę celującą. Realizowana będzie w następujących formach: - praca literacka respektująca określone formy wypowiedzi oraz normy współczesnego języka polskiego (np. charakterystyka, sprawozdanie, rozprawka, opowiadanie itp.) (kilka prac w ciągu miesiąca jako prace domowe i przynajmniej 1 praca klasowa w semestrze), - dyktando ortograficzne (około 2 3 w semestrze, - sprawdzian kompetencji czytelniczych (1 2 w semestrze w formie zestawu zadań do wykonania na podstawie nieznanego wcześniej tekstu), - kartkówka sprawdzająca znajomość lektur zadanych do przeczytania w domu, - odpowiedź bieżąca obejmująca wiadomości z lekcji poprzednich (do 3 lekcji wstecz), - odpowiedzi z większej partii materiału (przy okazji wcześniej zapowiedzianego powtórzenia wiadomości), - ocena aktywności pracy na lekcji, - recytacja, - kartkówka sprawdzająca stopień opanowania wiadomości z ostatniej lekcji, - inscenizacja, przekład intersemiotyczny, - kultura języka

2 Uczeń klasy I powinien znać następujący zakres materiału z j. polskiego: Na ocenę dopuszczającą 75% wiadomości i umiejętności na ocenę dostateczną, Na ocenę dostateczną powinien: - rozumieć przeczytany tekst w stopniu dostatecznym, - wypowiadać się precyzyjnie w określonych sytuacjach dydaktycznych (na zadany temat), - dokonać charakterystyki postaci literackiej i rzeczywistej, - opowiadać według planu (opowiadanie twórcze i odtwórcze), - wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty wskazane przez nauczyciela, - znać podstawowe zasady interpunkcji i ortografii i potrafić je stosować(60%), - rozpoznawać podstawowe części mowy w tekście (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, spójnik), - rozróżniać czas, liczbę, rodzaj, osobę i tryb czasownika, - odmieniać rzeczowniki i przymiotniki przez przypadki i liczby, - rozpoznawać przeczenie, podmiot, dopełnienie, przydawkę i okolicznik, - rozpoznawać typy zdań (pojedyncze, złożone, nierozwinięte, rozwinięte). - Odróżniać wyrazy podstawowe i pochodne, - Znać 60% przeznaczonych do omówienia w roku szkolnym lektur, Na ocenę dobrą powinien: - rozumieć przeczytany tekst w stopniu dobrym, - wypowiadać się precyzyjnie na zadany temat, - aktywnie uczestniczyć w rozmowie z nauczycielem i kolegami podczas pogadanki na lekcji, - dokonać charakterystyki postaci literackiej i rzeczywistej, - napisać streszczenie fabularnego utworu literackiego, - opowiadać według planu (opowiadanie twórcze i odtwórcze z oddaniem treści właściwą intonacją, barwą i natężeniem głosu), - wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty wskazane przez nauczyciela, - znać podstawowe zasady interpunkcji i ortografii i potrafić je stosować (w 75%), - rozpoznawać podstawowe części mowy w tekście (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, spójnik),

3 - określać czas, liczbę, rodzaj, osobę i tryb czasownika, - odmieniać rzeczowniki i przymiotniki przez przypadki i liczby, - rozpoznawać orzeczenie, podmiot, dopełnienie, przydawkę, okolicznik, - rozpoznawać typy zdań (pojedyncze, złożone, nierozwinięte, rozwinięte, złożone współrzędnie i podrzędnie), - odróżniać wyrazy podstawowe i pochodne (rozróżniać podstawę słowotwórczą i formant), - znać 75% przeznaczonych do omówienia w roku szkolnym lektur, - być czytelnikiem biblioteki szkolnej. Na ocenę bardzo dobrą powinien: - rozumieć przeczytany tekst w stopniu bardzo dobrym, - wypowiadać się precyzyjnie na zadany temat, - aktywnie uczestniczyć w rozmowie z nauczycielem i kolegami na lekcji podczas pogadanki, - dokonywać charakterystyki postaci literackiej i rzeczywistej, - napisać streszczenie fabularnego utworu literackiego, - napisać sprawozdanie, np.: z wycieczki, uroczystości, filmu, - opowiadać według planu (opowiadanie twórcze i odtwórcze z oddaniem treści właściwą intonacją, barwą i natężeniem głosu), - wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty wskazane przez nauczyciela, - znać podstawowe zasady interpunkcji i ortografii i potrafić je stosować w (90%), - rozpoznawać podstawowe części mowy w tekście (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, spójnik), - określać czas, liczbę, rodzaj, osobę i tryb czasownika, - odmieniać rzeczowniki i przymiotniki przez przypadki i liczby, - rozpoznawać przeczenie, podmiot, dopełnienie, przydawkę, okolicznik, - rozpoznawać typy zdań (pojedyncze, złożone, nierozwinięte, rozwinięte, złożone współrzędnie i podrzędnie), - odróżniać wyrazy podstawowe i pochodne (rozróżniać podstawę słowotwórczą i formant), - znać 90% przeznaczonych do omówienia w roku szkolnym lektur, a także włączać się do pracy na lekcji związanej z daną lekturą, - być aktywnym czytelnikiem biblioteki szkolnej

4 Na ocenę celującą powinien: Swymi umiejętnościami i wiedzą wybiegać poza wymagania programowe na ocenę bardzo dobrą. GRAMATYKA Uczeń na ocenę dostateczną powinien: 1. Rozróżniać części mowy i części zdania. 2. Wskazywać na prostych przykładach orzeczenie imienne i czasownikowe oraz podmiot domyślny i szeregowy. 3. Rozróżniać zdania pojedyncze, złożone współrzędnie i podrzędnie, bezpodmiotowe. 4. Wykresy zdać trzystopniowe. 5. Określać liczbę, rodzaj, przypadek podanego w zdaniu rzeczownika oraz liczbę, rodzaj, tryb, osobę, czas czasownika. 6. Utworzyć formy czasownika. 7. Oddzielić podstawę słowotwórczą od formantu. 8. Utworzyć wyraz pochodny od podanego podstawowego i odwrotnie. 9. Wskazać neologizmy i archaizmy w tekście. 10. Rozróżniać głoski, samogłoski, litery. 11. Wyodrębniać głoski nosowe, ustne, dźwięczne, bezdźwięczne, twarde, miękkie. 12. Poprawnie zaznaczyć akcent. LITERATURA 1. Wskazywać rymy, wersy, strofy. 2. Wyjaśnić swoimi słowami terminy: fraszka, tren, hymn, baśń, opowiadanie, powieść. 3. Rozróżniać rodzaje literackie: lirykę, epikę, dramat. 4. Wskazać w tekście: epitet, porównanie, ożywienie, uosobienie, wyraz dźwiękonaśladowczy, apostrofę (proste przykłady). 5. Posługiwać się słownikami i encyklopedią. 6. Pisać: opowiadanie, streszczenie, opis, list, charakterystykę, dialog, prostą rozprawkę, formułować argumenty, określać uczucia. 7. Wymienić kilka najwybitniejszych twórców literatury polskiej i przykłady ich twórczości. Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien opanować 80% tych wiadomości (co na ocenę dst).

5 Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien umieć: - Określać problematykę omawianych tekstów. - Wskazywać charakterystyczne dla nich środki językowe. - Objaśniać związki pomiędzy tematyków obu tekstów. - Redagowanie notatki pod kierunkiem nauczyciela. - Układanie zdać z podanymi wyrazami, uzupełnianie wypowiedzeń; dobieranie wyrazów bliskoznacznych i zwrotów przeciwstawnych. - Znajomość zasad pisowni wyrazów typu: eksplodować, maksimum. - Nazywanie części mowy. - Odróżnienie odmiennych i nieodmiennych części mowy. - Określanie form fleksyjnych. - Określanie funkcji tekstu reklamowego (bez używania fachowej terminologii). - Rozpoznawanie w tekście reklamowym technik oddziaływania na odbiorcę. - Analiza i ocena sloganów reklamowych. - Określanie problematyki i intencji autorskich tekstu poszczególnych poetów. - Dostrzeganie w tekstach słownictwa należącego do różnych odmian języka, zastępowanie wyrazów charakterystycznych dla jakiejś odmiany synonimami właściwymi innej odmianie. - Stosowanie cudzysłowu zgodnie z zasadami interpunkcji. - Analiza składniowa wypowiedzeń. - Określanie stosunków zachodzących między treścią a zakresem podanych wyrazów. - Określanie typu wypowiedzeń. - Analiza składniowa wypowiedzeń. - Rozpoznawanie w tekście mowy niezależnej i zależnej. - Sprawne przytoczenie cudzych wypowiedzi w formie mowy zależnej i niezależnej. - Zgodny z zasadami interpunkcji zapis mowy zależnej i niezależnej. - Wskazywanie cech literatury przygodowej w omawianym utworze. - Dostrzeganie w serialu cech tworu kultury masowej. - Formułowanie własnej oceny filmu. - Określanie cech komiksu jako gatunku oraz zasadniczych cech obrazu świata pokazywanego przez komiks. - Wskazywanie elementów komizmu i parodii w sylwetkach postaci komiksu. - Wykorzystanie zdobytej wiedzy w sytuacji problemowej.

6 - Rozpoznawanie rodzajów wypowiedzeń; odczytywanie znaczenia słów i związków frazeologicznych. - Konstruowanie planu rozprawki wg przyjętych zasad kompozycji. - Rozpoznawanie wypowiedzeń podrzędnie złożonych. - Analiza składniowa wypowiedzeń złożonych ze zdaniem podrzędnym podmiotowym. - Twórczość Jana Kochanowskiego. - Nazywanie użytych w wierszu środków stylistycznych i określanie ich funkcji. - Posługiwanie się w opisie utworu kategoriami: obraz poetycki, podmiot liryczny, epitet, metafora, paradoks, zdrobnienie, wykrzyknienie. - Wiązanie interpretacji utworu literackiego z kontekstem muzycznym i plastycznym. - Wyrażanie własnej opinii na temat tekstu i jego związków z problemami świata współczesnego. - Prowadzenie samodzielnej notatki z lekcji. - Charakteryzowanie bohaterów dramatu na podstawie ich zachowania i sposobu mówienia oraz wypowiedzi innych postaci. - Rozpoznawanie konwencji baśniowej w dramacie. - Stosowanie swojej wiedzy o bohaterach w ćwiczeniach domowych???. - Dobieranie słownictwa i typów zdań odpowiednich ze względu na tematykę i cel wypowiedzi. - Odnajdywanie informacji o akcji i bohaterach dramatu w dialogach, monologach i didaskaliach. - Redagowanie własnych tekstów. - Analiza składniowa zdania złożonego ze zdaniem podrzędnym orzecznikowym. - Poprawna pisownia partykuł: -że, -ż, no, ci, lada, to. - Analiza składniowa wypowiedzeń wielokrotnie złożonych. - Poprawna pisownia przyimków. - Zgodne z zasadami interpunkcji używanie wielokropka. - Praktyczne wykorzystanie znajomości podstawowych pojęć związanych z językiem filmu. - Wykorzystywanie kontekstu muzycznego do interpretacji wiersza. - Znajomość znaczeń następujących pojęć: ballada, narrator, narracja, groza, humor, opis, misical, western, fantasy, horror, burleska. - Odnajdywanie środków stylistycznych w wierszu.

7 - Znajomość pojęć: romantyzm, podmiot liryczny. Testament, przesłanie, nakaz moralny, poezja. - Określanie relacji słowotwórczej między wyrazami. - Poprawne odmienianie nazwisk polskich. - Zgodne z zasadami ortografii stosowanie małej i wielkiej litery w pisowni nazw własnych. - Analiza słowotwórcza wyrazów. - Poprawna pisownia wyrazów typu: bezprzykładny, międzynarodowy, nadbudować, poowijać. - Używanie nawiasu zgodnie z zasadami polskiej interpunkcji. - Selekcjonowanie i zapamiętywanie najistotniejszych informacji z tekstów źródłowych. - Znajomość pojęć: reportaż, humor, animizacja, epitet, metafora, wypowiedzenie, relacja. - Redagowanie tekstu własnego (list). - Poprawna pisownia przedrostków obcych: a-, anty-, arcy-, kontr-, super, wice. - Zgodne z zasadami interpunkcji stosowanie myślnika. - Układanie planu odtwórczego relacji o odkryciu grobowca Tutenchamona. - Umiejętność wyjaśnienia pojęć: Biblia, potop, gałązka oliwna, tęcza, arka Noego, hipoteza naukowa. - Wykorzystanie wyobraźni i kontekstu muzycznego przy określaniu nastroju i problematyki wiersza. - Odczytywanie metaforycznego znaczenia słów i obrazów, rozpoznawanie i analizowanie neologizmów słowotwórczych. - Znajomość pojęć: neologizm słowotwórczy, wzorzec słowotwórczy, budowa słowotwórcza, poprawność językowa. - Wykorzystywanie zdobytej wiedzy w sytuacji problemowej. Na ocenę dobrą uczeń musi posiąść 80% wiedzy, która obowiązuje ucznia na ocenę bardzo dobrą. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który posiada wiadomości wybiegające poza program plus wiadomości na ocenę bardzo dobrą.

8 SKALA OCEN Gramatyka i słownictwo 5 Potrafi poprawnie operować prostymi strukturami Potrafi budować spójne zdania Stosuje szeroki zakres słownictwa odpowiedni do zdania Używa poprawnie niektórych elementów słownictwa o charakterze bardziej złożonym 4 Potrafi poprawnie operować większością prostych struktur Potrafi budować zdania w większości wypadków spójne Na ogół używa szerokiego zakresu słownictwa odpowiedniego do zdania Używa poprawnie niedużej ilości elementów słownictwa o charakterze bardziej złożonym 3 Potrafi poprawnie operować niektórymi prostymi strukturami Potrafi budować zdania niekiedy spójne Czasami używa zakresu słownictwa odpowiedniego do zdania Używa poprawnie ograniczonego zakresu słownictwa odpowiedniego do zadania Czasami poprawnie używa codziennego słownictwa o charakterze bardziej złożonym Potrafi poprawnie operować niedużą ilością prostych struktur Potrafi budować zdania, ale przeważnie niespójne Dysponuje niewielkim zakresem słownictwa odpowiedniego do zdania Czasami niepoprawnie używa codziennego słownictwa

9 SKALA OCEN Słuchanie 5 Potrafi zrozumieć ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów Potrafi zrozumieć kluczowe informacje w różnorodnych tekstach i rozmowach Potrafi wydobyć potrzebne informacje i przekształcić je s formę pisemną Potrafi rozpoznać uczucia i reakcji mówiącego Potrafi z łatwością rozróżnić dźwięki Potrafi z łatwością zrozumieć polecenia nauczyciela 4 Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów Potrafi zrozumieć większość kluczowych informacji w różnorodnych tekstach i rozmowach Potrafi wydobyć większość potrzebnych informacji i przekształcić je w formę pisemną Potrafi zwykle rozpoznać uczucia i reakcje mówiącego Potrafi rozróżnić dźwięki Potrafi zrozumieć polecenia nauczyciela 3 Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów Potrafi zrozumieć część kluczowych informacji w różnorodnych tekstach i rozmowach Potrafi wydobyć część potrzebnych informacji i przekształcić je w formę pisemną Potrafi czasem rozpoznać uczucia i reakcje mówiącego Potrafi rozróżnić większość dźwięków Potrafi zazwyczaj zrozumieć polecenia nauczyciela 2 Potrafi od czasu do czasu zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów Potrafi zrozumieć kilka kluczowych informacji w różnorodnych tekstach i rozmowach Potrafi wydobyć niedużą ilość potrzebnych informacji i przekształcić je w formę pisemną Potrafi rzadko rozpoznać uczucia i reakcje mówiącego Potrafi rozróżnić niektóre dźwięki Potrafi zazwyczaj zrozumieć polecenia nauczyciela, ale może potrzebować pomocy lub podpowiedzi

10 SKALA OCEN Mówienie 5 Potrafi z powodzeniem przekazać wiadomości Potrafi mówić spójnie baz zawahań Posługuje się poprawnym językiem, popełniając niewiele błędów Dysponuje dużym zakresem słownictwa dla wyrażania myśli i idei Umie w naturalny sposób zabierać głos w rozmowie Można go zrozumieć bez trudności 4 Przeważnie potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość Potrafi mówić spójnie z lekkim wahaniem Posługuje się w miarę poprawnym językiem popełniając niekiedy błędy Dysponuje zakresem słownictwa dla wyrażania myśli i idei Umie zazwyczaj w naturalny sposób zabierać głos w rozmowie Można go zazwyczaj zrozumieć 3 Czasem potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość Potrafi mówić spójnie, ale z wyraźnym wahaniem Posługuje się częściowo poprawnym językiem ale popełnia sporo zauważalnych błędów Dysponuje ograniczonym zakresem słownictwa dla wyrażania myśli i idei Umie czasami w naturalny sposób zabierać głos w rozmowie Można go zazwyczaj zrozumieć 2 Czasami potrafi przekazać wiadomość ale z trudnościami Potrafi czasem mówić spójnie, ale z częstym wahaniem Posługuje się czasem poprawnym językiem ale popełnia wiele zauważalnych błędów Dysponuje bardzo ograniczonym zakresem słownictwa i wyrażania myśli i idei Rzadko próbuje zabierać głos w rozmowie Można go zazwyczaj zrozumieć, ale z pewną trudnością

11 SKALA OCEN Pisanie 5 Potrafi zapisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo Potrafi w spójny sposób zorganizować tekst W zadaniu pisemnym zawiera wszystkie istotne punkty Pisze teksty o odpowiedniej długości Używa prawidłowej pisowni i interpunkcji 4 Potrafi na ogół napisać zadanie, zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo Pisze teksty na ogół dobrze zorganizowane i spójne W zadaniu pisemnym zawiera wszystkie istotne punkty, choć niektórym poświęca niewiele miejsca Pisze teksty nieco dłuższe lub krótsze od wymagania długości Używa przeważnie prawidłowej pisowni i interpunkcji 3 Próbuje napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo Potrafi zorganizować tekst, który mógłby być bardziej spójny W zadaniu pisemnym zawiera większość istotnych punktów Zdarza mu się pisać teksty znacznie dłuższe lub krótsze od wymaganej długości Używa czasem nieprawidłowej pisowni i interpunkcji 2 Ma trudności z napisaniem zadania zawierającego pełne zdania, proste struktury i słownictwo Tekst bywa spójny, ale brak mu organizacji W zadaniu pisemnym zawiera niektóre istotne punkty Zdarza mu się pisać teksty znacznie dłuższe lub krótsze od wymaganej długości Używa w większości nieprawidłowej pisowni i interpunkcji

12 Przedmiotowy system nauczania z języka polskiego. Klasa II gimnazjum. Uczeń na ocenę dostateczną powinien: GRAMATYKA 1. Rozróżniać części mowy i części zdania. 2. Wskazywać na prostych przykładach orzeczenie imienne i czasownikowe oraz podmiot domyślny i szeregowy. 3. Rozróżniać zdania pojedyncze, złożone współrzędnie i podrzędnie, bezpodmiotowe. 4. Wykresy zdań trzystopniowe 5. Określić liczbę, rodzaj, przypadek podanego w zdaniu rzeczownika oraz liczbę, rodzaj, tryb, osobę, czas czasownika. 6. Utworzyć formy czasownika. 7. Oddzielić podstawę słowotwórczą od formantu. 8. Utworzyć wyraz pochodny od podanego podstawowego i odwrotnie. 9. Wskazać neologizmy i archaizmy w tekście. 10. Rozróżniać głoski, samogłoski, litery. 11. Wyodrębniać głoski nosowe, ustne, dźwięczne, bezdźwięczne, twarde, miękkie. 12. Poprawnie zaznaczyć akcent. LITERATURA 1. Wskazywać rymy, wersy, strofy. 2. Wyjaśnić swoimi słowami terminy : fraszka, tren, hymn, baśń, opowiadanie, powieść. 3. Rozróżniać rodzaje literackie : lirykę, epikę, dramat. 4. Wskazać w tekście : epitet, porównanie, ożywienie, uosobienie, wyraz dźwiękonaśladowczy, apostrofę (proste przykłady). 5. Posługiwać się słownikami i encyklopedią. 6. Pisać : opowiadanie, streszczenie, opis, list, charakterystykę, dialog, prostą rozprawkę, formułować argumenty, określać uczucia. 7. Wymienić kilku najwybitniejszych twórców literatury polskiej i przykłady ich twórczości. Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien opanować 80% tych wiadomości (co na ocenę dst). Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien umieć : 1. Określać problematykę omawianych tekstów. 2. Wskazywać charakterystykę dla nich, środki językowe. 3. Objaśniać związki pomiędzy tematyką obu tych tekstów. 4. Redagowanie notatki pod kierunkiem nauczyciela. 5. Układanie zdań z podanymi wyrazami, uzupełnianie wypowiedzeń; dobieranie wyrazów bliskoznacznych i zwrotów przeciwstawnych. 6. Znajomość zasad pisowni wyrazów typu : eksplodować, maksimum. 7. Nazywanie części mowy. 8. Odróżnianie odmiennych i nieodmiennych części mowy. 9. Określanie form fleksyjnych.

13 10. Określanie funkcji tekstu reklamowego (bez używania fachowej terminologii). 11. Rozpoznawanie w tekście reklamowym techniki oddziaływania na odbiorcę. 12. Analiza i ocena sloganów reklamowych. 13. Określanie problematyki i intencji autorskich tekstu poszczególnych poetów. 14. Dostrzeganie w tekstach słownictwa należącego do różnych odmian języka, zastępowanie wyrazów charakterystycznych dla jakiejś odmiany synonimami właściwymi innej odmianie. 15. Stosowanie cudzysłowu zgodnie z zasadami interpunkcji. 16. Analiza składniowa wypowiedzeń. 17. Określanie stosunków zachodzących między treścią a zakresami podanych wyrazów. 18. Określanie typu wypowiedzeń. 19. Rozpoznawanie w tekście mowy zależnej i niezależnej. 20. Sprawne przytaczanie cudzych wypowiedzi w formie mowy zależnej i niezależnej. 21. Zgodny z zasadami interpunkcji zapis mowy zależnej i niezależnej. 22. Wskazywanie cech literatury przygodowej w omawianym utworze. 23. Dostrzeganie w serialu cech tworu kultury masowej. 24. Formułowanie własnej oceny filmu. 25. Określanie cech komiksu jako gatunku oraz zasadniczych cech obrazu świata pokazywanego przez komiks. 26. Wskazywanie elementów komizmu i parodii w sylwetkach postaci komiksu. 27. Wykorzystanie zdobytej wiedzy w sytuacji problematycznej. 28. Rozpoznawanie rodzajów wypowiedzeń; odczytywanie znaczenia słów i związków frazeologicznych. 29. Konstruowanie planu rozprawki wg przyjętych zasad kompozycji. 30. Rozpoznawanie wypowiedzeń podrzędnie złożonych. 31. Analiza składniowa wypowiedzeń złożonych ze zdaniem podrzędnym podmiotowym. 32. Twórczość Jana Kochanowskiego. 33. Nazywanie użytych w wierszu środków stylistycznych i określanie ich funkcji. 34. Posługiwanie się w opisie utworu kategoriami : obraz poetycki, podmiot liryczny, epitet, metafora, paradoks, zdrobnienie, wykrzyknienie. 35. Wiązanie interpretacji utworu literackiego z kontekstem muzycznym i plastycznym. 36. Wyróżnianie własnej opinii na temat tekstu i jego związków z problemami świata współczesnego. 37. Prowadzenie samodzielnej notatki z lekcji. 38. Charakteryzowanie bohaterów dramatu na podstawie ich zachowania i sposobu mówienia oraz wypowiedzi innych postaci. 39. Rozpoznawanie konwersji baśniowej w dramacie. 40. Stosowanie swojej wiedzy o bohaterach w ćwiczeniach dramowych. 41. Dobieranie słownictwa i typów zdań odpowiednich ze względu na tematykę i cel wypowiedzi. 42. Odnajdywanie informacji o akcji i bohaterach dramatu w dialogach, monologach i didaskaliach. 43. Redagowanie własnych tekstów. 44. Analiza składniowa zdania złożonego ze zdaniem podrzędnym orzecznikowym. 45. Poprawna pisownia partykuł : -że, -ż, no, ci, lada, to. 46. Analiza składniowa wypowiedzeń wielokrotnie złożonych. 47. Poprawna pisownia przyimków. 48. Zgodne z zasadami interpunkcji używanie wielokropka. 49. Praktyczne wykorzystanie znajomości podstawowych pojęć związanych z językiem filmu.

14 50. Wykorzystanie kontekstu muzycznego do interpretacji wiersza. 51. Znajomość znaczeń następujących pojęć : ballada, narrator, narracja, groza, humor, opis, musical, western, fantasy, horror, burleska. 52. Odnajdywanie środków stylistycznych w wierszu. 53. Znajomość pojęć : romantyzm, podmiot liryczny, testament, przesłanie, nakaz moralny, poezja. 54. Określanie relacji słowotwórczej między wyrazami. 55. Poprawne odmienianie nazwisk polskich. 56. Zgodne z zasadami ortografii stosowanie małej i wielkiej litery w pisowni nazw własnych. 57. Analiza słowotwórcza wyrazów. 58. Poprawna pisownia wyrazów typu : bezprzykładny, międzynarodowy, nadbudować, poowijać. 59. Używanie nawiasu zgodnie z zasadami polskiej interpunkcji. 60. Selekcjonowanie i zapamiętywanie najistotniejszych informacji z tekstów źródłowych. 61. Znajomość pojęć : reportaż, humor, animizacja, epitet, metafora, wypowiedzenie, relacja. 62. Redagowanie tekstu własnego (list). 63. Poprawna pisownia przedrostków obcych : a-, anty-, arcy-, kontr-, super, wice. 64. Zgodne z zasadami interpunkcji używanie myślnika. 65. Układanie planu opowiadania z narracją retrospektywną. 66. Układanie planu odtwórczego relacji o odkryciu grobowca Tutenchamona. 67. Umiejętność wyjaśnienia pojęć : Biblia, potop, gałązka oliwna, tęcza, arka Noego, hipoteza naukowa. 68. Wykorzystanie wyobraźni i kontekstu muzycznego przy określaniu nastroju i problematyki wiersza. 69. Odczytywanie metaforycznego znaczenia słów i obrazów, rozpoznawanie i analizowanie neologizmów słowotwórczych. 70. Znajomość pojęć : neologizm słowotwórczy, wzorzec słowotwórczy budowa słowotwórcza poprawność językowa. dobrą. Na ocenę dobrą uczeń musi posiąść 80% wiedzy, która obowiązuje na ocenę bardzo Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który posiada wiadomości wybiegające poza program plus wiadomości na ocenę bardzo dobrą.

15 Przedmiotowy system nauczania z języka polskiego. Klasa III gimnazjum. Uczeń klasy III powinien znać następujący zakres materiału z j. Polskiego: Na ocenę dopuszczającą: 75% wiadomości i umiejętności koniecznych do uzyskania oceny dostatecznej Na ocenę dostateczną: - rozumieć przeczytany tekst - wypowiadać się precyzyjnie na zadany temat - opowiadać według planu - znać podstawowe zasady ortografii i interpunkcji i umieć je stosować (60%) - rozróżniać części mowy i części zdania - rozpoznawać typy zdać (zdania pojedyncze, złożone, wielokrotnie złożone, złożone współrzędnie, złożone podrzędnie, typy zdać zł. Współrzędnie i podrzędnie) - analizować podstawowe środki stylistyczne użyte w tekście (np.: porównanie, metafora, epitet animizacja, personifikacja, inwokacja, apostrofa, onomatopeja) - wskazywać rymy, wersy, strofy - wyjaśnić swoimi słowami terminy: fraszka, tren, hymn, baśń, bajda, opowiadanie, powieść (historyczna, przygodowa, fantastycznonaukowa, popularno naukowa) - rozróżniać rodzaje literackie: lirykę, epikę, dramat - posługiwać się słownikami i encyklopedią - wyrażać własne opinie na temat problemów poruszanych w tekście - rozpoznawać formy mowy zależnej, niezależnej - rozpoznawać typy związków frazeologicznych - rozróżniać podstawowe związki wyrazów w zdaniu (zw. zgody rządu, przynależności) - rozpoznawać typy wiersza: sylabotoniczny, sylabiczny, wolny - znać pojęcia: fikcja, realność, groteska - znać podstawowe style języka: potoczny, naukowy, literacki - znać pojęcia: stylizacja, archaizacja, dialektyzacja, archaizm, dialektyzm - znać pojęcia: adaptacja, scenariusz, scenopis, gatunek filmowy - dokonać interpretacji prostego tekstu poetyckiego

16 - redagować: opowiadanie, streszczenie, notatkę, opis, list, charakterystykę, charakterystykę porównawczą, dialog, prostą rozprawkę, zaproszenie, życiorys, curriculum vitae, ogłoszenie, kartkę z pamiętnika, dialog, recenzję, sprawozdanie (znać cechy reportażu) - znać 60% lektur przeznaczonych do omówienia w roku szkolnym Na ocenę dobrą uczeń powinien: - w stopniu dobrym rozumieć przeczytany tekst - wypowiadać się precyzyjnie na zadany temat - dobrze opowiadać według planu - znać podstawowe zasady ortografii i interpunkcji i umieć je stosować (75%) - rozróżniać części mowy i części zdania, dokonywać analizy składniowej wypowiedzenia - rozpoznawać typy zdań ( pojedyncze, złożone, wielokrotnie złożone, złożone współrzędnie, złożone podrzędnie, typy zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, zdania podrzędne rozwijające, zdania złożone z wypowiedzeniem podrzędnym rozerwanym) - analizować podstawowe środki stylistyczne użyte w tekście (np.: porównanie, metafora, epitet, animizacja, personifikacja, inwokacja, apostrofa, onomatopeja, inwersja); omawiać ich funkcję w tekście - wskazywać rymy, wersy, strofy - wyjaśnić swoimi słowami terminy: fraszka, tren, hymn, baśń, bajka, opowiadanie, nowela, legenda, mit, powieść (historyczna, przygodowa, fantastycznonaukowa, obyczajowa, kryminalna, psychologiczna) - rozróżniać rodzaje literackie: lirykę, epikę, dramat, i znać ich podstawowe wyznaczniki - sprawnie posługiwać się słownikami i encyklopedią - wyrażać własne opinie na temat problemów poruszanych w tekście, odróżniać opinie od faktów - rozpoznawać formy mowy zależnej, niezależnej, pozornie zależnej - rozpoznawać typy związków frazeologicznych, podawać przykłady takich związków - rozróżniać związki wyrazów w zdaniu (zw. zgody, rządu, przynależności) - rozpoznawać typy wiersza: sylabotoniczny, sylabiczny, wolny, biały) - znać pojęcia: fikcja, realność, groteska

17 - rozpoznawać cechy stylu potocznego, naukowego, literackiego, urzędowego, przekształcać wypowiedzi ze stylu naukowego na potoczny i odwrotnie - znać pojęcia stylizacja, archaizacja, dialektyzacja, archaizm, dialektyzm, neologizm, wulgaryzm - znać pojęcia: adaptacja, scenariusz, scenopis, gatunek filmowy, kadr, plan - dokonać analizy i interpretacji tekstu poetyckiego, wykorzystać dzieła malarskie do pogłębianie interpretacji poezji - w stopniu dobrym redagować: opowiadanie, streszczenie, notatkę, opis, list, charakterystykę, charakterystykę porównawczą, dialog, rozprawkę, zaproszenie, życiorys, curriculum vitae, ogłoszenie, kartkę z pamiętnika, recenzję, sprawozdanie, reportaż, dziennik intymny - znać 75% lektur przeznaczonych do omówienia w roku szkolnym - w sytuacjach typowych stosować zdobytą wiedze - skutecznie komunikować się w różnych sytuacjach - efektywnie współdziałać w grupie Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien: - opanować w stopniu bardzo dobrym wszystkie wiadomości i umiejętności przewidziane na ocenę dobrą, a ponadto: aktywnie pracować na lekcjach i efektywnie uczestniczyć w rozmowie z nauczycielem podczas pogadanki rozwiązywać w sposób twórczy problemy pojawiające się podczas lekcji odczytywać uniwersalne sensy utworów literackich wykorzystywać w sposób twórczy zdobytą wiedzę w sytuacjach problemowych dobierać właściwe argumenty dla uzasadnienia swoich opinii określać cechy kompozycyjne i stylistyczne tekstów znać obowiązujące lektury i włączać się do pracy na lekcji związanej z daną lekturą Na ocenę celującą powinien swymi umiejętnościami i wiedzą wybiegać poza wymagania programowe.