40przepisównapierogi Dziśpierwszaczęśćnaszegokulinarnegododatku zdradzamy recepturyciastifarszupierogowego.częśćdrugajużjutrozdz

Transkrypt

1 40przepisównapierogi Dziśpierwszaczęśćnaszegokulinarnegododatku zdradzamy recepturyciastifarszupierogowego.częśćdrugajużjutrozdz Piątek cena2,80(wtym8%vat) 60 NUMER 236(21.050)// ISSN // NR INDEKSU stron do czytania dziś magazyn + Telemagazyn Dzisiaj Twój tygodnik lokalny, awnimnajnowsze wieści z Twojej najbliższej okolicy. DZIENNIK ZACHODNI taniej, niż w kiosku, z dostawą do Twojego domu. Zadzwoń do nas: bezpłatna infolinia BogowiezZabrza, idziemyśladamireligi Zembala, Religa, Bochenek jak trzej muszkieterowie. W dniu premiery filmu Bogowie przedstawiamy zapis ze spaceru, jaki po zabrzańskim szpitalu śladami profesora Religi odbyliśmy z wybitnym kardiochirurgiem, prof. Marianem Zembalą. STR Magazyn Mekkabluesmanów jestgdzieśwstanach? Skądże.DziękiIrkowi DudkowitoKatowice! NOSPRiSpodek. astr.24 Profesor Paweł Lampe specjalnie dla DZ: Większość szpitali broni się przed wariatami, którzy chcą operować trzustkę. a STR Trudnowtouwierzyć.Są jednakmatki, którezabijająwłasne dzieci.dziś katowicki sądmaorzec,czy jest wśród nich Katarzyna W. a STR.22 ŚląskPlus.Dzisiaj premiera nowego tygodnika internetowego DZ. a WIĘCEJNASTR.2i18 FOT. ZBIGNIEW SAWICZ Region Poparzeni górnicy walczą o życie GÓRNICTWO.TragediawHalembie sprzed8latniczegonasnienauczyła? Wyniki kopalni nadal są ważniejsze od ludzkiego życia? Stan wielu rannych zwesołej jest krytyczny. astr.4-5 SPOŁECZEŃSTWO.Wesołejestżycie emeryta.na pewno wnaszym regionie weselsze niż winnych województwach. Ale kłopotów też sporo. astr.7 KULTURA.PałacKulturyZagłębiato zabytek...powojenny,aleabsolutnieniezwykły. Przy okazji zakończenia wielkiej rekonstrukcji PKZ przyglądamy musięzbliska. astr.10 NrISSN Nrindeksu REKLAMA W OKRESACH ZWIĘKSZONEJ ZACHOROWALNOŚCI KROPLE ZDROWIA W APTEKACH

2 02// Druga strona Wg 58 proc. badanych Donald Tusk jako przewodniczący Rady Europejskiej będzie głównie organizatorem i koordynatorem jej prac. 28 proc. uważa, że Tusk będzie faktycznym przywódcą UE, mającym wpływ na kierunek jej działań z sondażu CBOS DZISIAJ MAX 22 MIN 10 Od redaktora Janusz Szymonik, zastępca redaktora naczelnego DZ Jeślibyłotak źle,dlaczego siedzielicicho? Kiedy słucham relacji bliskich poszkodowanych górników, że w kopalni Wesoła kilka dni przed wypadkiem było zagrożenie wybuchem metanu, a sami górnicybalisięiśćdopracy, współczuję im głęboko. Wielu z mysłowickich górników chętnie anonimowo opowiada teraz przed kamerami stacjitv,żedziałosięźle.(owypadkuiwalceożyciepoparzonych górników piszemy na stronach 4-5). Z drugiejstronyzastanawiającejestto,żedominionego wtorkunicztąwiedząniezrobiono. Żaden z zagrożonych nie powiadomił Wyższego Urzędu Górniczego(dopiero po wypadkudowugwpłynęłydwaanonimy). Gdzie byli związkowcy, którzy na wiecach potrafią używaćmocnychsłów?ocotu chodzi? Jeśli wiedzieli o przekrętach i posyłaniu ludzi w zagrożone wyrobiska, czy nie powinni poczuwać się do odpowiedzialności? Ja po prostu pytam. a TWITTER:@JANUSZSZYMONIK Zapraszamy, poznajmy wspólnie Śląsk z naszym nowym serwisem. Teksty, zdjęcia, filmy, interakcja Nowewsieciod DZ ŚląskPlus slaskplus.pl to nowy serwis, który poświęcamy sprawom Śląska. Dużo nowych narzędzi, filmów, zdjęć. Warto, będziecie zaskoczeni. MarekTwaróg marek.twarog@dz.com.pl Śląsk Plus. Już dziś premiera nowego tygodnika internetowego DZ. Szukaj na b Tak wygląda główna strona Śląska Plus jest przyjazna, zapewnia łatwą nawigację OŚląsku możemy dużo, mądrze iszybko.jestemdumny,gdydoceniają Państwo nasze wysiłki w papierowym Dzienniku Zachodnim czy internetowym dziennikuzachodnim.pl. W serwisie, do którego dziś Państwa zapraszam, do tych wszystkich cech dziennikarstwa dodajemy jeszcze:nowocześnieielegancko. Slaskplus.pl to nowy serwis, wydawany raz w tygodniu, wpiąteko7rano,którypoświęcamy sprawom historycznego Śląska, lecz który kierujemy nie tylko do mieszkańców Śląska. Będziemy tam pisać o rozwoju regionu,będziemyprzedstawiać bohaterów śląskiej codzienności, będziemy wracać do historii naszejziemi,cieszyćsięzsukcesówitroszczyćonasządumę. Chcemy, by był to serwis, w którym odnajdzie się każdy mieszkaniecgórnegośląska,zarówno ten dumny z postawy swoichpradziadków, którzybudowali potęgę tego regionu, jak iten,któryzawitałdonascałkiem niedawno, ale dobrze się odnalazł w śląskim widzeniu świata. Chcielibyśmy tam skupiaćludzi,którzyciesząsięztego,jakrozwijająsięnaszemiasta, którzy doceniają tę ogromną zmianę, jaka zaszła w ostatnim ćwierćwieczu, ale też tych, którzy szanując potęgę tradycji apelują o zachowanie chociaż cząstki starego Śląska. Dziś swą tożsamość budujemy często w oparciu o swoje miasto,anawetdzielnicę.dlategowogromnejmierzepoświęcimytenserwismateriałomdotyczącymkonkretnychmiejsc,bez konieczności dostrzegania w każdym zagadnieniu kwestii regionalnej. Bonacodzieńżyjemy w Katowicach, Mikołowie, Rybniku, Rudzie Śląskiej, Chorzowie, Mysłowicach, Zabrzu, GliwicachczywreszciewWodzisławiu, Żorach, Orzeszu albo Tychach Nie będziemy tam podawać szczególnie wielu newsówznaszychmiast,boto jestserwisnadłużej,kurefleksji, by poznać ludzi, zastanowić się, czy inwestycja jest trafiona, zadumać nad pięknem zabytków, podyskutować nad postrzeganiemśląskanazewnątrziotym, jak my siebie widzimy. Tam nie będzie uciążliwych reklam,okienkaniebędąskakać, przeglądaniemabyćniespieszną przygodą,którązafundujemysobie przed ekranem komputera zfiliżankądobrejkawyicisząwokół.torozrywkadlatych,którzy lubiączytać,oglądaćzdjęcia,którzy nie chcą codziennie pędzić ipędzić. Totakżeofertadlatych, którzy doceniają nowe media przedstawiamy tam Państwu niektórezagadnieniawatrakcyjny, interaktywny sposób. Naprawdę warto, będziecie zaskoczeni.stawkęabonamentuoszacowaliśmynapoziomieprzeciętnejcenypapierowejgazetyiwierzymy, że podobniejakwprzypadku wydania tradycyjnego również tam spotkamy się ze sporą grupą Czytelników. a Zapraszam,poznajmywspólnie Śląsk z naszym serwisem slaskplus.pl Więcejnastronie18. Wsobotę i poniedziałek wprezenciezdz dodatki, które warto mieć a SOBOTA: OBRAZEK Z WIZERUNKIEM ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ wrazzmodlitwądojejoblicza. Zokazjizbliżającegosiędniajej liturgicznegowspomnienia. a SOBOTA: PRZEPISY NA PIEROGI CZĘŚĆ II wsumie 40najsmaczniejszych przepisów,któreprzygotowaliśmyspecjalniedlawas. Najnowszy numer w dobrych kioskach Nasza Historia awniejm.in.: Sawka komentuje Kalendarium 220lattemu(1794r.) APowstańcyponieśliklęskęwbitwiepodMaciejowicami, wczasie którejzostałciężkorannyiwzięty doniewolitadeuszkościuszko. 92latatemu(1922r.) AWKatowicachzebrałsięnapierwszymswoimposiedzeniuSejmŚląski. a SOBOTA: RÓBCIE BADANIA PRENATALNE. Sąpoto,bywaszedzieci były zdrowe. Bezpłatne in vitro. 57lattemu(1957r.) AOdbyłasiępremiera1. odcinkaserialutelewizyjnego ZnakZorro. a Palędzkiijegopieśń Niezwykła historia autora powstańczej pieśni o bytomskich strzelcach. a PolskiFiatrządzi Polskę Gierka zmotoryzowałmaluch.hitemiirpbył Polski Fiat 508. Jeździł nim nawet prezydent Mościcki. 46lattemu(1968r.) ATelewizjaPolskawyemitowała premierowyodcinekserialu Stawka większaniżżycie. 35lattemu(1979r.) A34górnikówzginęłowwyniku wybuchupyłuwęglowegowkopalnidymitrowwbytomiu. 33latatemu(1981r.) AReprezentacjaPolskipokonała wlipskunrd3:2izapewniłasobie awansnapiłkarskiemistrzostwa światawhiszpanii.(jj) a PONIEDZIAŁEK: NOWY AKTUALNY ROZKŁAD JAZDY PKP Odjazdywszystkichpociągów zestacji:bielsko-biała,częstochowa,gliwice,katowice,rybnik,zawiercie.

3 Reklama//03 REKLAMA

4 04// Wydarzenia GÓRNICY,KTÓRZYPRZEŻYLIWYBUCHMETANU,PRZEZWIELELATWYCHODZĄZTRAUMY.BOJĄSIĘNAWETZAPALONEJZAPAŁKI Towalkaożyciegórników A Stan zdrowia poparzonych zmienia się z godziny na godzinę. Rehabilitacja może trwać długie lata A Premier Ewa Kopacz deklaruje wszelką pomoc dla siemianowickiego Centrum Leczenia Oparzeń Wypadek w kopalni AgataPustułka a.pustulka@dz.com.pl b Rodziny cały czas czuwają nad swoimi bliskimi. Poszkodowani górnicy przebywają w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich oraz w szpitalu św. Barbary w Sosnowcu W pewnym momencie czujesz, jakbyś się znajdował w beczce. Przeraźliwie ciemno. Nie ma czym oddychać. Nie można się poruszyć.gdzieśzoddalisłychać jękiizduszonekrzyki: Ratujcie nas!. Władysław Rogalski, górnik z kopalni Mysłowice, cudem przeżył wybuch metanu w 1987 roku. Wtedy zginęło jego siedemnastu kolegów. Nie wie, jakimcudemwstałiprzykryłswoim ciałem leżącego obok kolegę Pietrka. Uratował mu życie. Pamięta, jak zakrył rękoma twarz ijeszcze, żezrąkwciągusekundy zeszła mu oparzona skóra. Kiedyusłyszałemotymkolejnym wypadku, wszystko do mnie wróciło, znów znalazłem się kilkaset metrów pod ziemią. Znów walczyłem o życie. Tak dzieje się zawsze. Niby spokój, normalność i nagle jakiś wypadek, metan, wybuch, górnicy mówi pan Władysław. 27lattemu,tużpowybuchu metanu, nastąpił wybuch pyłu węglowego.panwładysławnajpierw językiem, a potem palcamiwyjmowałczarnąmaźzust. On, Władek Rogalski, dobrze wie,costałosięwnocy6październikawmysłowickiejkopalni.wie,co czuligórnicy.gdywybucha metan, temperatura błyskawicznie wzrasta do stopniCelsjusza.Toułamkisekund.Ondodziśniemapojęcia,jakpodniósłsięna nogach inailemetrówodrzuciłgowybuch. Wielu ocalonych nie chce wspominać. Potem, po 1987 roku, metan i zaniedbania zabiły górnikówwkopalniachhalemba i Wujek-Śląsk. Kilkadziesiąt niepotrzebnychofiar,kilkusetposzkodowanych. Oniwogóleniechcąotym rozmawiać. Nie chcą rozdrapywaćtraum.tosąranynaciele, adlanichjeszczebardziejnaduszy.dlawieluznichzapalonazapałka lub zapalniczka to powrót do koszmaru. Nie można przy nich tego robić tłumaczy Krzysztof Urban,założycielStowarzyszenia na rzecz Zdrowia i Pomocy Społecznej przy KWK Mysłowice-Wesoła. Stowarzyszeniepomogłojużwielugórnikom.Bogdypotrzech,sześciu miesiącachwychodzązeszpitala, to wciąż muszą mieć pieniądzenamaści,narehabilitację,na ważną pomoc psychologiczną. Dlaczego pomagamy? Bo tubka maści potrzebnej oparzonemu górnikowi kosztuje do 50 złotych,aontakichtubekpotrzebujetrzydziennieprzezwieletygodni dodaje Urban. Stowarzyszenie czuwa nad poszkodowanymi. Dzięki sponsorom opłaca im kursy rehabilitacyjne. Górnicy po wypadku zwykle przechodzą na renty, bo po przeżyciu takiego koszmaru niedasięzjechaćnadół.część z nich ma trwałe okaleczenia, część wymagała operacji plastycznych odtwarzających np. małżowiny uszne. Niektórzy z górników z Mysłowic-Wesołejmająspalone 80 proc. powierzchni ciała. 31 górników trafiło po katastrofie do szpitali w Sosnowcu, KatowicachidoCentrumLeczenia OparzeńwSiemianowicachŚląskich. Do CLO przewieziono 18 najpoważniej rannych. Siedmiu FOT. LUCYNA NENOW jest na oddziale intensywnej terapii.stantrzechpacjentówoceniany jest jako ciężki, ale stabilny.pozostalisąwstaniekrytycznym, walczą o życie. Stantychczterechgórników pogarsza się przyznał wczorajprof.marekkaweckizcentrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich. Okołogodz.12doCLOtrafił kolejny,19.górnik, 26-letnimężczyzna,którywcześniejbyłopatrzony w szpitalu w Mysłowicach. Wczorajośmiuposzkodowanychprzeszłozabiegichirurgiczne, które polegały m.in. na wycięciu martwicy oparzeniowej, przeszczepieskóryorazzastosowaniu specjalistycznych opatrunków, które mają działanie antybakteryjne.jednak jakdodajeprof.marekkawecki rokowania dla wszystkich górników sąbardzoostrożne.wczorajtrzecidzieńspecjaliściclostosowaliutychgórników, którychogólnyciężkistannatopozwala,terapię hiperbarii tlenowej. Ugórników rozwija się choroba oparzeniowa. Czekają nas następstwa choroby oparzeniowej, m.in. problemy septyczne, które w przypadku rozległych oparzeń mogą skończyć się wstrząsemseptycznyminiewydolnościąwielonarządową mówił prof. Kawecki. Rano z pacjentami spotkali się konsultanci wojewódzcy z angiologii, nefrologii, chirurgii ogólnejzakresuchoróbpłuc,chirurgiiplastycznej.takżewczoraj górników odwiedził w Siemianowicach abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki. a WSPÓŁPR.: K. ROŻNOWSKA Potrzebne wsparcie Dlaposzkodowanych A NSZZSolidarnośćzkopalni Mysłowice-Wesołarozpoczęła zbiórkępieniędzynaleczenie górnikówposzkodowanych wwynikuwypadku6października2014roku. Wszyscy, którzychcąpomóc wichleczeniu, mogąwpłacać pieniądzenakontostowarzyszenianarzeczochronyzdrowia ipomocyspołecznej wmysłowicach.(stowarzyszenienarzeczochronyzdrowia ipomocyspołecznej wmysłowicach: BankPKOBPSA o. Mysłowice, numerkonta: zdopiskiem Mysłowice -Wesoła ). Tacharytatywnaorganizacja powstała14lattemuzinicjatywy Solidarnościzówczesnejkopalni Mysłowice. Celemnaszegostowarzyszenia jestprzedewszystkimfinansowapomocludziomwtrudnych sytuacjachżyciowych, spowodowanychchorobąlubwypadkiem. Dlategopowypadkach wkopalniachzawszezbieramy pieniądzenaleczenieposzkodowanychgórników, bezwzględu naichprzynależnośćzwiązkową. Terazteżmusimywesprzeć poparzonychchłopaków zmysłowic-wesołej, bowiemy, żeichleczeniezcałąpewnością będziebardzodrogokosztować mówitadeuszstacha, wiceprzewodniczący Solidarności wkopalniwesoła. (Oprac. AGA) WSiemianowicachpomagająhodowleskóryileczenierantlenem Nowoczesna medycyna Lekarze z siemianowickiej oparzeniówki uratowali już życie wielu górnikom. To wyjątkowy szpital, od lat pomagający poszkodowanym. AgataPustułka a.pustulka@dz.com.pl Centrum Leczenia Oparzeń to namapiepolskiwyjątkowemiejsce.odlatlekarzezsiemianowic Śląskich ratują życie nie tylko górnikom poszkodowanym w katastrofach, aleteżofiarom innych wypadków. Tu specjalistom pomaga nie tylko wiedza, ale też nowoczesna aparatura. Organizmygórnikówposzkodowanych w wyniku wybuchu metanu są niemal całkowicie bezbronne wobec bakterii, bo przecież straciliswojąnaturalną ochronę i zaporę dla drobnoustrojów, czyli skórę. Muszą przebywać w maksymalnieantyseptycznychwarunkach.niezwykleistotnadlatych chorychjestpracaukładuoddechowego.gdytylkostanpacjentównatopozwoli,powinnizostać poddani leczeniu w komorzehiperbarycznej,wktórejdzię- ki zwiększonemu ciśnieniu tlenu rany szybciej się goją. W Siemianowicach taka terapia uratowała już wielu górników ofiar wypadków. W komorze tlen jest bardziej dostępnydlauszkodzonychtkanek, mimo że dopływ krwi donichjestpoważnieutrudniony. Polepsza to gojenie się ran i zmniejsza obrzęk tkankowy. Gdy górnicy potrzebują nowej skóry, co jest konieczne w przypadku rozległych oparzeń, to w Centrum Leczenia Oparzeńzakładasiędlakażdego zposzkodowanychspecjalnąhodowlę. Od pacjenta pobiera się fragmentjegoskóry,anastępnie namnaża się jej komórki. Koszt procedurywahasięodkilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych, w zależności od rozległości poparzeń. Czas niezbędny na przygotowanie przeszczepu tominimum10dni.wtymokre- Siemianowicka oparzeniówka to najlepszy ośrodek leczenia oparzeń w Polsce sieranapowinnabyćoczyszczo- na. Skóra stanowi najlepszy, aktualniedostępnyopatrunekbiologiczny, który nie tylko chroni ranę przed utratą wilgoci i zakażeniamibakteryjnymi, aletakże stymuluje gojenie się rany. Siemianowicka oparzeniówka stała się słynna w 1994 roku,gdydoszłodopożaruwhali Stoczni Gdańskiej. Podczas koncertu rockowego zespołu Golden Life ktoś celowo zaprószył ogień(sprawcy do dziś nie wykryto).śmierćponiosłowówczas siedem osób, a najciężej poszkodowani trafili właśnie do szpitala w Sie-mianowicach, w ręce dr. Stanisława Sakiela, twórcyośrodka,wybitnegolekarza. Właśnie z inicjatywy dr. Sakiela otwarto w 1973 roku nowybudynekszpitalamiejskiego nr2wsiemianowicach, awnim pierwszy w Polsce oddział oparzeń z prawdziwego zdarzenia (CLO nosi imię swojego twórcy zmarłego w ubiegłym roku). Od lat dyrektorem Centrum jest dr Mariusz Nowak, z inicjatywy którego rozbudowano i unowocześniono szpital. a Bieżące informacje z CLO na

5 Wydarzenia//05 SPECJALNĄKOMISJĘDOZBADANIAPRZYCZYNWYPADKUWKOPALNIMYSŁOWICE-WESOŁATWORZY20SPECJALISTÓW Halembaniczegonasnienauczyła, pieniądzesąważniejszeodżycia? Górnictwo WMysłowicach-Wesołejzapalił sięmetan,prawdopodobnie byłteżwybuch.poszkodowanychzostało29górników. Wieluznichwalczyożycie. AldonaMinorczyk-Cichy Za miesiąc będziemy obchodzić ósmą rocznicę katastrofy w kopalni Halemba. Tam po wybuchu metanu i pyłu węglowego zginęło23górników.proceswtej sprawie jeszcze się nie zakończył, a winni nie ponieśli kary. Kilka dni temu kolejna tragedia. Iznowuzmetanemzroligłównej.Dotegowielewskazujena to, że także w kopalni Mysłowice-Wesoładoszłodozaniedbań, prac na skróty, pogoni za zyskiem.dowodówbędzieszukać prokuraturaiwyższyurządgórniczy. Najpierw jednak trzeba na miejscu katastrofy odnaleźć ostatniegozaginionegogórnika. Poparzonaskóra schodziłaznichpłatami Tużprzedgodz.21wponiedziałek,wpokładzie560napoziomie665metrówwRuchuWesoła kopalni Mysłowice-Wesoła, zapaliłsięmetan.prawdopodobniedoszłoteżdowybuchu,bo górnicy, którym udało się ewakuować, opowiadają o potężnym podmuchu. Na 37 pracujących tam ludzi, ewakuowało się 36. Wzajemnie sobie pomagali. Połowa z nich odniosła bardzo poważne obrażenia. Świadkowie opowiadają, że poparzona skóra schodziła z nich płatami. Krzyczeli z bólu. Jedengórnikjednakniewyszedł. Tokombajnista,42-letniBogdan Jankowski. Nie pracował na kombajnie, bo z dokumentacji wynika, że pół godziny wcześniejurządzeniestanęło.jegokolegaopowiada,żeszlidowyjścia razem. Potem kompan zniknął. OjciecpanaBogdana,Franciszek Jankowski, przez dwa dni stał pod kopalnią. Czekał na syna i opowiadał dziennikarzom o telefonie, jaki dostał Bogdan w niedzielę. Niemów,jaktam było,bowug zamknie kopalnię ostrzegająsię w Mysłowicach b Ratownicy w kopalni Mysłowice-Wesoła wciąż szukają kolegi Kolega z kopalni dzwonił doniegoimówiłowysokimstężeniumetanuorazotym,żeludzieniepowinnitampracować. Alejaknieidziesz,gdzieciępoślą,totujestbramaizabramę. Póki co, niewiele wiadomo na pewno. Nieoficjalnie mówi się, że pożar pojawił się już wpiątek,awrazznimratownicy.jednocześnieprzezweekend i potem w poniedziałek prowadzono wydobycie. Żona jednego z poparzonych górników twierdzi, żewniedzielęzpowodu zbyt wysokiego poziomu metanuewakuowanogórników. Potemjednakznowukazanoim fedrować. Teraz sprawdza to WUG. Pocofedrowali?Na zwałachleży400tys.ton Pocofedrowanonatejścianie? Przecieżnazwałachsamejtylko kopalni Mysłowice-Wesoła jest 400tys.tonwęgla.Niepotrafię tego zrozumieć. To druga Halemba podkreśla Bogusław Ziętek, szef WZZ Sierpień 80. FOT. ANDRZEJ GRYGIEL/PAP Fakty A Otofragmentyanonimu odosobyzwiązanejzkopalnią Mysłowice-Wesoła, którytrafił dodzidowug-u: Podkażdymwzględemjestto najgorszakopalniawpolsce, awszczególnościpodwzględembezpieczeństwa.samisztygarzyorazpracownicymówią, żetusiętylkoliczywydobycie, anieichzdrowie.tylko,niestety, każdyboisiętopowiedzieć nagłos,bosązastraszeni.( ) nadsztygar( )kazałkoledze zserwisupracowaćwstężeniu metanu11proc.kiedykolega namiejscuodmówiłpracy, topannadsztygarbył bardzo zbulwersowanyiużywałbardzo niecenzuralnychsłów. Innejosobiekazanonaprawiać maszynęwrejonieściany, gdzie szłydymy. Fragmentylistuzostałyzmienione, abyzapewnić anonimowośćautorowi. Kolejnezawiadomienie doprokuratury asolidarność80poinformowaławczorajozłożeniudoniesienia doprokuraturyopodejrzenie popełnieniaprzestępstwaprzez zarządzającychkopalnią. Związekprzedwypadkiem,wponiedziałekrano,interweniował wzarządziekopalni.żądałpoinformowaniawug-uopodziemnym pożarze.zdaniemzwiązkowców, tego niezrobiono. AMC Na miejsce wypadku przyjechała górnicza policja i wojewoda śląski Piotr Litwa, wcześniej prezes WUG-u. Pojawili się też prokuratorzy. Zabezpieczyli dokumenty, przesłuchali pierwszychświadków.potym,co8lat temustałosięwhalembiei5lat temunawujku-śląsku,majądoświadczeniewtakichsprawach. Nauczyli się rozmawiać z górnikami.atosztuka,boichjęzyk, podziemny slang jest dla niewtajemniczonych zupełnie niezrozumiały. Do tego jeszcze fałszywa górnicza solidarność : Tylko nie mówcie, jak było, bo nam WUG kopalnię zamknie toostrzeżenieprzekazywanejest wmysłowicachzustdoust.nie wszyscysłuchają.sątacy,którzy jużwykrzyczelizarzuty.innimają mniej odwagi i wysyłają anonimy: do WUG-u i Dziennika Zachodniego. Wchwilizamykaniategowydania DZ ratownicy musieli dozaginionegogórnikapokonać ok. 700 metrów. Wczoraj widocznośćnamiejscutragediiwy- nosiła zaledwie pół metra. Warunki koszmarne. Mimo to ratownicy nie odpuszczali. Nadole cały czas pracowało na zmianę8-10zastępówratowniczych. Jeden bezpośredniowmiejscu, drugi ubezpieczający. Ratownicywciążdaleko odzaginionego Ratownicy zwieźli na dół ważący 700 kg wentylator, budowali rurociąg, którym miano przewietrzyć wyrobisko. Budowano też tamę przeciwwybuchową. Akcjaratowniczaniezostaławstrzymanaiwstrzymananie będzie,dopókiniewyciągniemy naszegopracownika podkreśla Grzegorz Standziak, kierownik Działu Energomechanicznego w kopalni Mysłowice-Wesoła. Bo na ratowników zawsze można liczyć. Idą do końca, nawetkiedyniemajużnadziei. Szkoda, że górnicy nie zawsze mogą liczyć na oddanie swoich przełożonych. a + Więcej na slaskplus.pl Rozmowa WUG nie zamknie kopalni, ale ścianę, na której doszło do wypadku Odszkodowanie, zadośćuczynienie RozmowazJolantąTalarczyk, rzeczniczkąprasowąwyższegourzędu GórniczegowKatowicach. awkopalnimysłowice-wesoła górnicyostrzegająsię,żebynie mówić jakbyło,bowug zamkniekopalnię.zamkniecie? Niktniezamierzazamykaćtejkopalni. Napewnozatrzymananaconajmniejkilkamiesięcyzostanieściana, gdziedoszłodowypadku. Jużteraz jestgotowadootamowania, ale priorytetemjestposzukiwaniegórnika, którytamnadaljest. Decyzje należądokierownikaakcjiratunkowej. Niejestłatwo, bozjednejstrony niemożnaodciąćdopływupowietrzazewzględunazaginionego, alezdrugiejniemożnaugasićpożaru, bowrejon, wktórymsiępali, dochodzipowietrze. Najważniejszy jestczłowiek. Tuniktniemażadnych wątpliwości. aczynaścianie,tam,gdziedoszłodozdarzenia,wcześniejteżbyłyniebezpiecznesytuacje? Tojestnowaściana, uruchomiona wewrześniu. Kontrolowaliśmyją wczerwcuiwsierpniu. Byłynieprawidłowości, którenakazaliśmyusunąć. Niemogędzisiajpowiedzieć, czegodotyczyły,botojestobjęte postępowaniem. Takiesązasady. Sprawdzimy, czytenieprawidłowościsięniepowtórzyły. Natej ścianiewspółwystępowałypoważnezagrożenia, alejednaknienatyle poważne, abyuznaćjązarejon szczególniezagrożony. WJastrzębskiejSpółceWęglowejsąściany zbardziejskomplikowanymi zagrożeniami, aleprzyodpowiedniejprofilaktycesąbezpiecznie eksploatowane. akomisjawug-udozbadania wypadku jużdziała? Tak, zostałapowołana. Liczy 20osób specjalistówzróżnych dziedzin. Zaprosiliśmydopractakże przedstawicieliprokuratury, która prowadziśledztwo. Niestety, nie mogępodaćżadnychdat. Sytuacja wmysłowicach-wesołejjesttaka, żeniemożnapókiconiczegozaplanować. Trwaakcjaratownicza. Amusimyzebraćdowody, przeprowadzićwizję. Teraztaknaprawdę niemożemynawetstwierdzić, czydoszłodowybuchumetanu. Potwierdzajątozeznaniagórników mówiącychosilnympodmuchu. Koniecznyjestjednakdowód. adourzęduteraz,powypadku, wpływająanonimy.wcześniej niebyłoniepokojącychsygnałów? Niestety, nie. Winnymprzypadku zareagowalibyśmyiprzeprowadzili doraźnąkontrolę. Atak niebyło doniejpodstaw. ROZMAWIAŁA: ALDONA MINORCZYK-CICHY AKiedyposzkodowaniwMysłowicach-Wesołejzacznąwracać dozdrowia, wartopomyślećoodszkodowaniu. Iwartodowalki oniewynająćprawników. Pieniądzebędąpotrzebnenaleczenie irehabilitację. GrupaDoradczaPrawno-Medyczna zgdańskachwalisię, żewywalczyła ponad1,6mlnzł zadośćuczynienia orazodsetekdlarodzinygórnika zkopalnikwk Wujek, któryzginął wwynikuwybuchumetanu podziemiąwewrześniu2009 roku. Wyrokjestprawomocny. Kopalniauznałaswojąodpowiedzialnośćzaskutkiwypadku przypracy, jednakżewypłacone przezniąrodzinieświadczenianie obejmowałyzadośćuczynienia zaśmierćbliskiejosoby. Przed SądemOkręgowymwKatowicach wytoczonezostałopowództwo. Żonazmarłego, jegodzieciirodzice zażądalizasądzeniaodpozwanejkopalnizadośćuczynieniaorazodszko- dowania. Śmierćgórnikamiałanegatywnywpływnakondycjęrodziny. Prawnicytłumaczyli, żezmarłybył osobązaradnążyciowoiopiekuńczą. Wspierałswojąrodzinęfinansowo, zapewniałpoczuciespokoju istabilnościżyciowej. Zmarłypomagałsynomwnauceiwspólniespędzałznimiczasorazwspierałżonę wprowadzeniugospodarstwadomowego. Uzyskiwaneprzezniego dochodystanowiłyznacznączęść domowegobudżetu. Sądnieuwzględniłroszczeniadotyczącego odszkodowania, aleuznałroszczenieozadośćuczynienie. Stwierdził, żekrzywdaiżalpostraciemęża, ojcaisynabyłybardzodużeiwynikałynietylkozsilnychzwiązków znim, alebyłyrównieżkonsekwencjązawiedzionychnadziei, poczuciemosamotnienia, żałobąoraz utratąwzorca, jakimdlasynówbył ichojciec. Sądzasądziłzadośćuczynienia. SądApelacyjnywKatowicachutrzymałtenwyrokwmocy.

6 06// Wydarzenia Polityczneremanenty,czyliczego samorządowiecmożesięwstydzić A Wybór na prezydenta, burmistrza, wójta czy radnego nie uwalnia, niestety, od pokus czy słabości Samorząd SławomirCichy s.cichy@dz.com.pl Samorządowcy właśnie zaczęli finiszować na ostatniej prostej przedwyborami.listykandydatównaradnychzostałyzamknięte, a prezydenci, burmistrzowie i wójtowie przekonują swoich wyborców, że byli najlepszymi gospodarzami.napoparcieswoichsłówpublikująbiuletyny,broszury i całe albumy z osiągnięciami ostatnich czterech lat. To rytuał,bomiłojestpisaćosukcesach,nawetjeśliwwieluprzypadkachsąonetylkopapierowe. Bankructwogminy puka do drzwi Trudniej przyznać się jak mówionowsłusznieminionejepoce do błędów i wypaczeń, a tych w życiu samorządowców też było niemało zarówno w tej, jak i poprzednich kadencjach. W samorządzie są ludzie, którzy nie wylewają za kołnierz, aihazardemnie gardzą b Napad i rana zadana nożem wywołały dla kandydata w wyborach falę współczucia. Tymczasem Grzegorz Osyra zdarzenie upozorował FOT. ARC/ADAM NOCOŃ Spektakularnym przykładem,żeniezawszedobrechęci wystarczą,jestgminakoniecpol, która praktycznie jest bankrutem. Po upadku Koniecpolskich Zakładów Płyt Pilśniowych pilną potrzebą była nowa kotłownia i przebudowa kanalizacji. W efekcie miasto przekroczyło dozwolony poziom zadłużenia wynoszący 60 proc. i Regionalna Izba Obrachunkowa złożyła w czerwcu tego roku wniosek o wprowadzenie zarządu komisarycznego dla Koniecpola. To pierwszy taki przypadek w naszym regionie. BurmistrzJózefKałużaprzekonywał,żewciąguostatnichlat gminawydałanainwestycje120 milionówirozwiązałaproblemy oświaty, służby zdrowia, ochronyśrodowiska.sampo20latach podziękował za służbę w samorządzie. Inny problem ma prezydent Zawiercia, Ryszard M. Siedzi wareszcie.awszystkozpowodu zarzutów korupcyjnych przedstawionychmuprzezprokuraturę.chodzim.in.ozmowę przetargową. Obrońca złożył w sierpniu zażalenie na decyzję Sądu Rejonowego, ale częstochowski Sąd Okręgowy zdecydował,żeryszardm.pozostanie w areszcie do 17 października. Teraz prokurator złożył kolejny wniosek o areszt na trzy miesiąceitylkokaucjawwysokości100 tys. zł może prezydenta uratować od pobytu za kratami. Czypoliczyćmajątekjest naprawdę tak trudno? Pozostając w kręgu prezydentów.13październikaodbędziesię kolejna rozprawa prezydenta Żor,WaldemaraSochy,któremu zarzuca się podanie nieprawdy woświadczeniachmajątkowych składanychzalata to jużdrugiproceswtejsamejsprawie SądOkręgowywGliwicach uchyliłwyroksądurejonowego wżorachz14maja2013roku, który uznał, że prezydent zaniżył wartość nieruchomości i nie wykazałposiadaniadziałki.sam Socha od początku twierdzi, że jest niewinny. Prawomocny wyrokbyłbykońcemjegokariery.zgodniebowiemzustawąsamorządową,kandydatnaprezydenta, burmistrza, wójta, aleteż radnego, nie może być skazany prawomocnym wyrokiem. Wcześniej w samorządzie nie było wcale lepiej Z możliwością kandydowania pożegnałsięnp. byłyprezydent MysłowicGrzegorzOsyra, zapamiętany z tego, że upozorował w2003r.przedwyboraminapad nasiebieiwprowadziłwbłąd policję, składając fałszywe zawiadomienie o tym zdarzeniu. KatowickiSądApelacyjnyw2012 r.prawomocnieuznałgozawinnego sfingowania napadu i skazałnarokwięzieniawzawieszeniuna3latai20tys.złgrzywny. Z kolei przed rokiem zapadł wyrok, po trwającym kilka lat procesieburmistrzaczerwionki- Leszczyn. Został on oskarżony onadużycieuprawnieńiwyrządzenie gminie szkody w kwocie conajmniej699tys.zł.karądodatkową dla burmistrza jest zakazzajmowaniasiępublicznymi pieniędzmi przez 10 lat. Mamy też samorządowców, którzyniewylewajązakołnierz, a i hazardem nie gardzą. Głośna jest zwłaszcza sprawa byłego prezydenta Zabrza Jerzego G. Odpowiadaonzazleceniezabójstwa znajomego, a sprawa ma podłoże hazardowe. Noipozostajejeszczekwestia osobistychmałżeńskichsporów samorządowców,któreniezawszekończyłysięwczterechścianach domu. Oto w poprzedniej kadencji głośno było o ówczesnym prezydencie Będzina, który pogryzł żonę. Z kolei wiceprezydent innego miasta został oskarżonyprzezbyłążonęopodrobienie w banku jej podpisu, co w konsekwencji kosztowało go utratę stanowiska. a Wskrócie KATOWICE Atak hakerów na stronę KHW Katowicki Holding Węglowy zwolni 30 proc. załogi na wszystkich kopalniach i zatrudni górników z Ukrainy taka informacja pojawiła się wczoraj na stronie internetowej holdingu. Padła ofiarą ataku hakerów. Zamieścili na niej nieprawdziwą informację, przedstawianą jako oświadczenie Zarządu Spółki tłumaczy Wojciech Jaros, rzecznik KHW SA. Jak spekuluje rzecznik, za atakiem mógł stać obcokrajowiec. Treść, fragmenty składni oraz niepoprawione błędy literowe mogą wskazywać, że autorem jest cudzoziemiec dobrze władający językiem polskim. Komunikat usunięto. (KS) KATOWICE, SIEMIANOWICE OficerABWzdomu Blidów znów w sądzie Rok temu Grzegorz S. został skazany na pół roku więzienia w zawieszeniu za niedopełnienie obowiązków w czasie zatrzymania Barbary Blidy w jej domu w Siemianowicach Śl. Teraz katowicki Sąd Okręgowy rozpoznaje apelację od tego wyroku,bogrzegorzs.uważa, żejestniewinny.w2007r.kierował tzw. grupą realizacyjną i nie sprawdził, czy była posłankalewicymabroń,aniniezlecił podwładnym, by to uczynili. Blida postrzeliła się wówczas śmiertelnie. Sprawa toczy się z wyłączeniem jawności i nie wiadomo, w jaki sposób sąd pierwszej instancji uzasadnił skazanie Grzegorza S. W rozprawie uczestniczą mąż i syn tragicznie zmarłej posłanki. Wyrok sąd odwoławczy ogłosi w środę, 15 października. Grzegorz S. jest jedyną osobą, która w tej bulwersującej sprawie została postawiona przed sądem. (TES) W wypadku w Przybędzy zginęło 8 osób. Sprawcatragediitrafidowięzieniana5lat Zwokandy Pięć lat więzienia dla Janusza S. za spowodowanie wypadku w Przybędzy, w którym zginęło osiem osób, a 10 zostało rannych. JacekDrost j.drost@dz.com.pl Taki wyrok zapadł wczoraj w bielskim Sądzie Okręgowym. DotegosądorzekłwobecJanusza S. sześcioletni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych,nawiązkidlapokrzywdzonych po 2 tys. złotych izwrotkosztówprocesuwwysokości ponad 39 tys. zł. Oskarżony nie pojawił się na ogłoszeniu wyroku. Przewodniczący rozprawie sędzia WojciechPaluchodczytał listoskarżonego.napisałon: (...) Mam świadomość,żeżadnesłowa nie zawrócą zaistniałego biegu wydarzeń. Jeśli jestem winien, to całą mocą z całego siebie przepraszam i proszę o wybaczenie napisał Janusz S., dodając,żesamniemógłstawić sięwsądzieiodczytaćlistu,bo jest to ponad jego siły(mężczyzna przeszedł załamanie nerwowe, leczy się psychiatrycznie). W mowie końcowej obrońcaoskarżonego,mec.maciej Zubek, domagał się uniewinnienia Janusza S.(prokurator żądał sześciu lat więzienia) podkreślając, żebyłtonieszczęśliwy wypadek. Zwrócił m.in. uwagę, że bus marki Mercedes, którym jechali górnicy, nie był dokońcasprawny,żejegokierowca jechał z niedozwoloną prędkością 90 km na godz., a pojazd nie był przystosowany do przewozu tylu osób. b Sala rozpraw bielskiego sądu Sąd nie podzielił zdania obrony. Uznał, że winę ponosi tylko i wyłącznie Janusz S., który prowadził ciągnik scania z wózkiem do przewozu drewna. W opinii biegłych jako właściciel firmy przewozowej i kierowca zawodowy poruszał się on po drodze zestawem, który stwarzał zagrożenie dla innych uczestników ruchu, bo wózek był wzłym stanie technicznym, a do tego został niewłaściwie połączony z ciągnikiem domowym sposobem, na szybko, za pomocą spawarki zostały FOT. JACEK DROST Oskarżony nie stawił się w bielskim sądzie na odczytanie wyroku wycięte pewne elementy konstrukcji, co powodowało, że cały zestaw niestabilnie zachowywałsięnadrodze. W efekcie naczepa uderzyła w jadącego znaprzeciwka busa. Wracali nim górnicy z kopalni Mysłowice-Wesoła. Na miejscu zginęło sześciu pasażerów i kierowca. Ósma osoba zmarła wszpitalu.mec.zubekniewyklucza odwołania. Wyrok jest sprawiedliwy powiedziała żona jednego zmężczyzn,któryzginąłwwypadku. a

7 Wydarzenia//07 Wesołejestżyciestaruszka? Społeczeństwo Emerytury wwojewództwie śląskim są najwyższe w Polsce.Stądnasiseniorzysąnajbardziej wpolsce zadowoleni ze swej sytuacji materialnej. MichałWroński m.wronski@dz.com.pl Zaledwie 40 procent emerytów zamieszkującychwojewództwo śląskie, opolskie i dolnośląskie zadowolonych jest ze swojego poziomu życia. Niemal co piąty dorabiadoemerytury,zaśniemal 22 procent pożycza pieniądze u znajomych lub rodziny. Niewiele mniej(17 proc.) żałuje, że w przeszłości nie wyjechało z Polski. Tymczasem z danych GłównegoUrzęduStatystycznegowynika,żetowłaśnieunassą najwyższe emerytury w Polsce. Jak wyjaśnić ten paradoks? Wbrewtemu,cosięsądzi, polscyemerycinatleresztyspołeczeństwawcaleniemająsiętak źle.tojestgrupa,któranajmniej straciłanazmianachostatnich25 lat,aichdochodysąlepiejchronione niż dochody pozostałych grup społecznych twierdzi dr b Wyższa emerytura oznacza także inny styl życia. W woj. śląskim świetnie rozwijają się wszelkie uniwersytety trzeciego wieku, także poza strukturami UTW sporo jest ofert dla seniorów hab. Krystyna Faliszek, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego. Ilu spośród przeszło 744 tys. zamieszkałych w woj. śląskim emerytów faktycznie dostaje te statystyczne2389,75zł(takajest wg GUS średnia emerytura w woj. śląskim)? Nie wiadomo. Wiadomo natomiast, skąd się wzięła ta, relatywnie wysoka na tle reszty kraju, kwota. Toemeryturygórników,ale teżpozostałychosóbprzedlaty pracujących w przemyśle ciężkim wyjaśnia dr Faliszek. Dla porównania: emeryci z drugiego w stawce Mazowsza otrzymują średnio 2045,50 zł. WsąsiadującychznaszymregionemMałopolsce,woj.opolskim, świętokrzyskim i łódzkim te kwoty nie przekraczają 2000 zł. FOT. MARCIN OLIVA SOTO I pewnie dlatego emerytów zadowolonych ze swego poziomu życiajestunaso10proc.więcej niż wynosi średnia krajowa. Awyższypoziomżyciapozwala także na zmianę jego stylu. Wszelkieaktywnościskierowane do seniorów sportowe, kulturalne czy turystyczne dynamiczniesięrozwijają.uniwersytetytrzeciegowiekuprzeżywa- ją prawdziwy boom podkreśla drfaliszek.to,żeunasjestlepiej niż u sąsiadów, nie oznacza jednak, że naszym emerytom spełniasięsenojesieniżyciapodpalmami. Tym bardziej że koszty utrzymania, lekarstw i służby zdrowiastalerosną,ato,cowypłaca ZUS, jest często znacznie niższeniżkwoty,doktórychprzywykliśmy pracując. To właśnie ówniedobórgotówkisprawia,że blisko 37 proc. emerytów z woj. śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego gotowych jest dorabiać doemerytury, zaś17proc. znich faktycznie to czyni. Niemal 22 proc.korzystazewsparciarodziny,znajomychlubinstytucjicharytatywnych(9 proc. nie wie, dokogosięotakąpomoczwrócićlubteżniechcetegoczynić, gdyżniepozwalaimnatoduma). Zdaniem Elżbiety Ożarek, szefowej katowickiego oddziału Polskiego Związku Emerytów irencistów,seniorzymająjednak prawooczekiwaćdrobnejrekompensaty chociażby za czas poświęconywnukom. Niechdzieciufundująimzatowczasy.Każdypracodawcabytakzrobił mówi Elżbieta Ożarek. a WŚląskiemniejestźle Żyjemy krótko, choć podobno na bogato Oilepodwzględemwysokości emeryturyjesteśmyliderem,to podwzględemdługościtrwania życiamamyjeszczewieledonadrobienia.wroku2012kobiety wwoj.śląskimprzeciętniedożywały80,amężczyźni72lat wobuprzypadkachtowyraźnie więcejniżuproguxxiwieku(kobiety zyskały prawietrzylata, mężczyźniblisko2,5roku),aleitak jesteśmybliżejkońcastawkiniżjej początku.krócejniżunasmężczyźniżyjątylkowwoj.łódzkim iwarmińsko-mazurskim,kobiety tylkowwoj.łódzkim.najbardziej długowiecznisąmężczyźniwmałopolsceinapodkarpaciu(odpowiednio74 i74,3latżycia).kobietynajdłużejżyjąnapodkarpaciu ipodlasiu(średniopowyżej82lat). Długośćżyciaizawartośćportfela niekonieczniemusząiśćwparze emeryturynapodkarpaciu ipodlasiusąnajniższewpolsce. Wskrócie SOSNOWIEC,WARSZAWA Będą pieniądze dla Kazimierza-Juliusza Sejm przyjął wraz z poprawkami ustawę wprowadzającą normyjakościowedlawęglaijednocześnie umożliwiającą przeznaczenie280mlnzłnalikwidację i spłatę długów kopalni Kazimierz-Juliusz. Za głosowało396posłów,niktniebył przeciw, jeden poseł się wstrzymał. Zgłoszony jako poselski projekt nowelizacji ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw początkowo zakładał jedynie wprowadzenie norm jakości dla paliw stałych. Dopuszczaniemwęglanarynekpolskima zająć się Służba Celna, kontrolą obrotu Inspekcja Handlowa. Normy jakościowe ma wydać minister gospodarki. W trakcie pierwszego czytania wnioskodawcy dopisali w imieniu rządu punkt o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, który przewiduje m.in. możliwość przejęcia kopalni Kazimierz-Juliusz przezsrkiwkonsekwencjipokrycie przez budżet państwa jej zobowiązań w wysokości ok. 120 mln zł i kosztów likwidacji, szacowanych na 160 mln zł. (TOS/PAP) RYBNIK Hala sportowa za 5mlnjestjużgotowa Zakończyła się budowa wartej około 5 milionów złotych hali sportowej w Rybniku. Obiekt dobudowany został do budynku Gimnazjum sportowegonr2.naponiedziałekzaplanowano jego otwarcie. Sala do ćwiczeń ma powierzchnię 1030metrówkw.iskładasię zboiskadogrywpiłkęręczną oraz siatkówkę, koszykówkę, tenisa. Budowa była konieczna, bowiem przyszli sportowcyzrybnikadotejporymieli do dyspozycji tylko niewielką salkę do ćwiczeń, a na treningi jeździli do Boguszowic. (KUB) BYTOM Uderzyli w drzewo. Byli bez szans Dwie osoby zginęły wczoraj w wypadku na ul. Powstańców Śląskich w Bytomiu. Kierowca forda na brytyjskich tablicach rejestracyjnych podczas wyprzedzania vw golfa prawdopodobnie stracił panowanie nad kierownicą i uderzyłwdrzewo.waucieznajdowało się dwóch mężczyzn obajpolacywwieku23i31lat. Jeden z mężczyzn zginął na miejscu, drugi zmarł, mimo reanimacji w drodze do szpitala. (MANO) REKLAMA Zapomniałam że go miałam Pogoda na zewnątrz bardzo zmienna, a dni coraz krótsze. Ostatnio jakiś czas miałam nawet spokój z chorobami. Poczułam się dobrze pomimo różnych wieści w mediach. Moja wnuczka Misia ma teraz 17 lat. Pojechała kilka dni temu na wycieczkę klasową. Późnym wieczorem czekali na autobus, który akurat miał awarię. Cała ferajna przemarzła do szpiku kości, bo byli za lekko ubrani. Ach to dojrzewanie! Rano po powrocie Misia dostała dreszczy i wysokiej gorączki. Wtedy zawsze potrzebuje mojej pomocy opieki psychicznej i domowego leczenia. Wiem, że Misia często się pieści i udaje, żeby sobie poleżeć i aby babcia przy niej pochodziła. Tym razem nie wyglądało to dobrze. Była jakaś taka szara jakby energia z niej odeszła. Do tego doszły katar i odnowione zajady, ból głowy a nawet swędzenie części intymnych. Jak zwykle zaparzyłam jej ziółek na przeziębienie, dałam czosnek, a wieczorem herbatkę imbirową. Choroba jednak tym razem nie ustępowała. Zaniepokoiłam się i już sięgałam po telefon, aby umówić wizytę w przychodni, gdy weszła nasza sąsiadka Renia. Słyszałam, że wasza Misia chora i że nie możesz sobie dać rady mówi do mnie. A próbowałaś oregano H97 ja mam takie i zawsze używam w trudnych przypadkach... dzięki niemu ostatnią zimę przebyliśmy, jak wiesz, bez szczególnych chorób. To prawdziwe nasze dobrodziejstwo powiedziała, a ja nagle sobie przypomniałam,- przecież ja mam buteleczkę olejku z oregano H97. Zapomniałam że go miałam - ach skleroza! Nie czekając dłużej prawie pobiegłam do kredensu, gdzie za wieloma tubkami i pudełkami leków stała prawie pełna buteleczka olejku z oregano H97. Ucieszona wielce przyniosłam go i zaraz z Renią podałyśmy kilkanaście kropel tego specyfiku naszej Misi. Już noc była lepsza. Minął katar i ból głowy. Rano dałam kolejne kilkanaście kropli olejku H97. Ma on gorzki, piekący smak, dlatego wnusia krzywi się zażywając go. Po południowej dawce tego naturalnego preparatu Misia wstała z łóżka i zaczęła mówić, że wieczorem jest wixa (tak się teraz mówi na prywatki) u koleżanki. Ucieszyłam się, że wnusia stanęła na nogi. Jednak powstrzymałam jej gorący temperament i zostawiłam jeszcze w łóżku do pełnego wydobrzenia. Miałyśmy tylko jeszcze problem z zajadami, które uparcie wdzierały się w jej skórę i piekły ją trochę mniej, ale jednak. Na to jakoś nie mogło pomóc oregano H97 i Misia musiała wybrać się z tym do lekarza, który zaordynował jej jakąś maść. Wcierałyśmy ją w zajady codziennie na przemian z oregano H97 i wtedy pomogło. Teraz bakterie są coraz dziwniejsze i trzeba różnych rzeczy próbować, żeby trafić. Człowiek uczy się całe życie, a szczególnie teraz, gdy świat tak szybko pędzi do przodu i to w nieznanym kierunku. Renia powiedziała mi, że ona i inne sąsiadki robią sobie małe zapasy w spiżarce i apteczce i że zabezpieczyła się w kilka buteleczek oregano H97. Stosuje go już kilka lat na przeziębienia, dolegliwości oskrzeli i płuc, migreny, grzybice, zatrucia pokarmowe, pasożyty, bóle mięśniowe, wszelkie zakażenia niemal wszystkimi niebezpiecznymi mikrobami, toksynami, na trądzik, kurzajki, łuszczycę, łupież, użądlenia pszczół, infekcje zębów i wiele innych przypadłości. Tak szeroki jest zakres stosowania oregano H97. Zdumiewające? Prawda? Tak potężna jest natura! A w moich starych książkach zielarskich czytałam, że na każdą chorobę jest w naturze lekarstwo. Dobrze jest ten specyfik mieć w domu na wszelki wypadek... Hanna Mitorek

8 08// Wydarzenia bpierwotny,zwycięskiprojekttomaszakoniora.późniejzmienionyna śląskącegłę FOT. MATERIAŁY PRASOWE b Wyróżniona koncepcja holenderskiego studia Group A. NOSPR rozbity na dwie bryły FOT. MATERIAŁY PRASOWE OtoŚląsk,któregoniebyło: jak jeszczemógłwyglądaćnospr? Architektura Cobybyło,gdyby...Taknową siedzibę NOSPR wyobrażali sobie inni architekci, biorący w 2008 r. udział wmiędzynarodowym konkursie. MarcinZasada m.zasada@dz.com.pl O nowej siedzibie NOSPR w Katowicach powiedziano już chyba wszystko. Więc przy tej okazji, a także w ramach naszego facebookowego projektu Śląsk, którego nie było, przypominamy inne ciekawe projekty zauważone podczas konkursu na ten budynekw2008r. Niechodzioto,bydziśsamemubawićsięwjurorów.To raczej ciekawostka pokazująca,jakiepomysłynanowąwizytówkę kulturalną regionu mieli architekci z innych stron Polski i ci z innych zakątków świata. Konkurs przed 6 laty wygrał, jak wiemy Tomasz Konior. Ale, o czym mało kto pamięta, nawet jego pierwotna koncepcja znacząco różniłasięodtej,którafinalnietrafiła do realizacji. Zanim Konior oparł projekt o elementy związane ze śląską tradycją, planował bardziej futurystyczny gmachzjednąbryłąwdrugiej. Do regionalnej tradycji chciał nawiązać też wyróżniony zespół Marka Rytycha NOSPR składałby się z 5 odrębnych, połączonych ze sobą budynków przypominających z zewnątrz grudki węgla.zkoleina2części,zapomocą promenady, gmach podzielili projektanci z holenderskiego biura Group A. Ciekawe? Skoro jesteśmy przy zagranicznych pracach, co powiecie na małego Franka Gehry ego (podobieństwa z jego Muzeum Guggenheima w Bilbao), jakiego chcieli zafundować Katowicom Amerykanie ze studia Frederic Schwartz Architects? Ocenę zostawiamy Państwu. Warto pamiętać też o prostszym w formie JEMS Architekci (II nagroda). a AWIĘCEJWIZUALIZACJINAWWW.DZIENNIKZACHODNI.PLORAZNAFACEBOOKU,PROFIL:ŚLĄSK,KTÓREGONIEBYŁO b A może trochę Franka Gehry ego? Małe Bilbao chciało budować w Katowicach biuro Frederic Schwartz Architects z USA FOT. MATERIAŁY PRASOWE bnosprjakopięćgrudekwęgla? Możetakbyłoby,gdyby konkurs wygrało wyróżnione studio Marek Rytych Architekt FOT. MATERIAŁY PRASOWE Śląsk, którego nie było szukaj na Facebooku A Śląsk, któregoniebyło to tytułnaszegofacebookowego fanpage a, naktórymjakopierwsiprzybliżamyalternatywną historięregionu. Tahistoriaopowiadanajestprzez pryzmatwielkich, wizjonerskich, aczasemzupełnieosobliwychinwestycjiiplanówarchitektonicznychczyurbanistycznych, których nigdynaśląskuniezrealizowano. Wróżnychepokach. Przez2tygodniezebraliśmyjużprawie1,2 tys. fanów. MZ b Za ten projekt stołeczne biuro JEMS Architekci otrzymało drugą nagrodę w konkursie na nową siedzibę NOSPR FOT. MATERIAŁY PRASOWE b Futurystyczne kształty i pomysły na zewnątrz i wewnątrz tak budynek NOSPR wyobrażali sobie architekci z biura Stabil FOT. MATERIAŁY PRASOWE

9 Reklama //09 REKLAMA MILIONÓW POWODÓW REKORDOWEJ OFERTY. PASSAT/RABAT TIGUAN/RABAT =ð =ð POLO/RABAT =ð :\SURGXNRZDOLąP\ PLOLRQµZ SRMD]GµZ Z tej okazji tylko do końca października możesz kupić wybrane modele Volkswagena z rekordowymi rabatami. Sprawdź ofertę w salonach i dołącz do 200 milionów zadowolonych klientów! W zależności od wariantu i wersji zużycie paliwa w cyklu łączonym od 3,4 l/100 km do 8,5 l/100 km, emisja CO2 od 88 g/km do 198 g/km. Informacje dotyczące odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji na stronie JETTA/RABAT =ð W /LF]ED DX D Q RJUDQLF]R

10 10// Wydarzenia Pałac Kultury Zagłębia otrzymał drugie życie. Zobaczcie nowości A Pałac Kultury Zagłębia to socrealizm w czystej A Pałacowe wnętrza gościły m.in. Agnieszkę postaci. Od 1979 r. wpisany do rejestru zabytków Holland, Gustawa Holoubka czy Jerzego Stuhra ZEWNĘTRZNE TARASY Po obu stronach PKZ-etu znajdują się zewnętrzne tarasy i przybudówki. Zostały gruntownie odrestaurowane, są m.in. nowe tralki z piaskowca. PAŁACOWE PODDASZE Pałacowe poddasze dotąd nie było wykorzystane. Teraz pojawiły się tu świetliki w dachu, dzięki czemu powstały sale warsztatowe i studio nagrań. DACH Całkowicie wyremontowany został dach budynku. Wcześniej często przeciekał, obecnie ułożonych zostało kilka warstw, które zabezpieczają całość. ZEWNĘTRZNA ELEWACJA Zewnętrzna elewacja została dokładnie wyczyszczona, uzupełnione zostały także ubytki. Ściany zabezpieczone zostały również przed ptakami. PAŁACOWE DRZWI W budynku wymienionych zostało na nowe 300 drzwi, z odwzorowaniem ich zabytkowego charakteru. 70 drzwi zostało odrestaurowanych. ZEWNĘTRZNE ZDOBIENIA Zewnętrzna elewacja, m.in. kolumny i płyty przy wejściu, wykonana została w sporej części z piaskowca. Wszystkie te elementy zostały odnowione. PAŁACOWE SCHODY Stare schody do PKZ-etu zostały całkowicie zburzone. Powstały od nowa. Są bardziej funkcjonalne i bezpieczne. Są podjazdy dla osób niepełnosprawnych. NOWE ARANŻACJE ZIELENI Wokół zabytku, po prawej i lewej stronie, pojawiły się również nowe aranżacje zieleni. Są nowe drzewa, krzewy, alejki wyłożone kamykami. Inwestycje Piotr Sobierajski p.sobierajski@dz.com.pl Liczy sobie 56 lat, a więc jest raczejdojrzałymprzedstawicielem socrealistycznegostyluarchitektonicznego niż staruszkiem. A mimo tego już w 1979 r. został wpisanydoówczesnegorejestru zabytków. To Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej, któryobokwarszawskiegopałacu Kultury i Nauki oraz katowickiego Pałacu Młodzieży należy do najbardziej charakterystycznych, architektonicznych symboli czasów PRL-u w naszym kraju.przezostatnietrzyipółrokupałacbyłwielkimplacembu- dowy, bo doczekał siępierwszego generalnego remontu. Kosztował ponad 60 mln zł. Dziświelkainauguracja Dziśogodz.19zaproszenigoście zasiądąwsaliwidowiskowej,by wysłuchać koncertu, który zainaugurujenowe,drugieżycietego monumentalnego budynku. Wystąpią laureaci nagrody prezydenta miasta Dąbrowa Górnicza w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury. A jutro od godz. 15 każdy mieszkaniec Zagłębia będzie mógł zobaczyć odnowione pałacowe wnętrza, nowepracownieiodrestaurowaną sztukaterię. Około godz. 19 rozpocznie się pokaz tańca ze światłem grupy Azislight oraz Koncert na ścianie. Muzycy pod kierunkiem Ryszarda Bazarnika zagrają wbrew prawu grawitacji, na pionowej scenie. Remont i przebudowa PKZetubyłykonieczne,bymógłsłużyć kolejnym pokoleniom przez dalsze dziesięciolecia. Dopiero terazwymienionezostałytubowiem wszystkie instalacje. Wyczyszczona i odnowiona została zewnętrzna elewacja z piaskowca, przebudowano też schody i przybudówki. W środkuodnowionezostaływszystkie elementysztukateriiimarmurowych korytarzy. Jest nowa scena, której część będzie się teraz znów obracała, są nowe drzwi, nowe sale zajęć i studio nagrań na zagospodarowanym po raz pierwszy poddaszu. Zawadzkizadecydował Jak to się stało, że monumentalna budowla stanęła właśnie w Dąbrowie Górniczej? Na taki pomysłwpadłwojewodaśląskodąbrowski, gen. Aleksander Zawadzki. Pierwsza koncepcja budowy pojawiła się już w 1945 r., a cztery lata później powołany został Komitet Budowy Domu Kultury. Jego wiceprzewodniczącym był Marian Kuzior, któ- W Pałacu ułożono 200 km kabli elektrycznych, jest 300 nowych drzwi oraz 50 kamer rego syn, Wojciech, mieszka do dziś w Dąbrowie Górniczej. Ojciec był społecznikiem i działał na wielu frontach mówi Wojciech Kuzior. Niewiele pamiętam z czasów, kiedy koordynowałbudowępałacu,alebudynek robił wielkie wrażenie. Mogłempotemwejśćnaniektóre spektakle i siedzieć w pierwszych rzędach. To było coś dodaje. Od1951do1958r.Pałac,według projektu Zbigniewa Rzepeckiego, postawiło Zjednoczenie Budownictwa Miejskiego w Sosnowcu. Wielkie otwarcie miało miejsce 11 stycznia 1958 r. Z ponad 4,7 tys. m kw. powierzchni 1,9 tys. m kw. to przestronnemarmurowehole,asala teatralna na ponad 600 miejsc z obrotową sceną była jedną znajnowocześniejszychwkraju. W PKZ-ecie znalazły się charakterystycznesale.jednąznichjest Sala Ślubów. Tafle luster, ozdobneżyrandoleorazdrewnianeposadzkiiboazerienaścianachdodajątemumiejscuwyjątkowego uroku. Jest też sala im. Michała Spisaka, sala kinowa, licząca 88 miejsc. To tu działał Amatorski Klub Filmowy Zagłębie. Wśród osobistości, które odwiedziły klub,wymienićmożnam.in.gustawa Holoubka, Agnieszkę HollandorazJanaMachulskiego. Na drugim piętrze budynku kiedyś mieściło się Muzeum HistoriiRuchuRobotniczegoim.A.Zawadzkiego, a w marmurowych holachodbywałysięnajwiększe bale sylwestrowe w mieście. a INFOGRAFIKA: MAREK MICHALSKI, FOT. MACIEJ GAPIŃSKI Pałac powstał w latach Remontowany był przez 3,5 roku. Oto co się tutaj zmieniło

11 Warunkami przyjęcia przez Polskę wspólnej waluty są: dobra kondycja polskiej gospodarki oraz dobra kondycja samej strefy euro. Premier Ewa Kopacz, podczas wizyty w Berlinie //11 Polska GdyniapożegnałaAnnęPrzybylską Pogrzeb aktorki Wczoraj wgdyni-oksywiu odbył się pogrzeb Anny Przybylskiej. Aktorka zmarła 5 października wwieku 36 lat. Przegrała walkę znowotworem. StefanKowlaski, mk/pap redakcja@dz.com.pl Rodzina, przyjaciele, fani imieszkańcytrójmiastauczestniczyli wczoraj w uroczystościachpogrzebowychzmarłejaktorki Anny Przybylskiej. W okolicy kościoła przy ul. Świętojańskiej, w którym odprawiono b Ulica Świętojańska w Gdyni w dniu pogrzebu Anny Przybylskiej udekorowana była 4 tys. róż i banerami z portretami aktorki FOT. TOMASZ BOŁT mszę w intencji zmarłej, ułożono 4 tys. białych róż. Natomiast na słupach ogłoszeniowych umieszczono banery z fotografiąaktorkiinapisem: Będziemy o Tobie zawsze pamiętać.. Po mszy godz. 15 nastąpiło odprowadzenie zmarłej do grobu na cmentarz parafialny przyparafiipodwezwaniemśw. MichałaArchanioła.Bliscyaktorki prosili przed uroczystościąoto,abynierobićzdjęćpodczasmszyipogrzebuinieskładaćkondolencji.byłateżprośba o nieprzynoszenie kwiatów. Zamiasttegopodczasuroczystości pogrzebowych odbyła się kwestanarzeczhospicjumim.świę- tego Wawrzyńca w Gdyni, poświęcona pamięci Przybylskiej. Od zeszłego roku aktorka zmagała się z rakiem trzustki. Pozabiegu,radykalniezmieniło się jej spojrzenie na życie. Przyznała, że po raz pierwszy od trzynastu lat poszła do spowiedzi. Terazznowukumpluję się z Panem Bogiem, chodzimy coniedzielanakawę.bardzodobrzemiztąprzyjaźnią,lecznie narzucam nikomu mojej wiary, nie manifestuję jej i nie zmuszaminnych,byrazemzemną na tę niedzielną kawę chodzili. Aleuwierzmi,żepotychspotkaniachjestmiowielelżej.Imyślę, że dostałam swoją lekcję odniegowjakimścelu.pocoś wyznaławrozmowiez Vivą!. Anna Przybylska zadebiutowała wkinie w1997 r. rolą Suczkiwfilmie CiemnastronaWenus. Szerokiej publiczności znana z roli Marylki w serialu TVP2 Złotopolscy.W2000zagrała również wfilmie BogusławaLindy Sezonnaleszcza.Zagrała także w filmach: Dzień świra (2002), Superprodukcja (2002), KarieraNikosiaDyzmy (2002), Dlaczegonie! (2007), Złoty środek (2009), Sęp (2012)i BiletnaKsiężyc (2013). JejżyciowympartnerembyłpiłkarzJarosławBieniuk, zktórym miałacórkęidwóchsynów.a Wskrócie BIELSKO-BIAŁA Zjazd Solidarności Ochrona miejsc pracy i stałego zatrudnienia, wzrost płac oraz poprawa bezpieczeństwa pracowników to najważniejsze zadania, jakie stoją przed NSZZ Solidarność głosi uchwała programowa, którą przyjął obradujący w Bielsku-Białej zjazdzwiązku.wśrodęnaszefa S ponownie wybrano Piotra Dudę.(PAP) WARSZAWA Razem do sejmików Prawo i Sprawiedliwość, Polska Razem i Sprawiedliwa Polska w wyborach samorządowych startują wspólnie do sejmików wojewódzkich poinformował w czwartek prezes PiS Jarosław Kaczyński. Zarejestrowaliśmy wspólnie listy do sejmików, czyli konsumujemy porozumienie, które zostało zawarte w końcu lipca. Porozumienie okazało się efektywne, mamy nową jakość na polskiej scenie politycznej podkreślił Kaczyński.(PAP) REKLAMA W poniedziałek Aktualny Rozkład Jazdy PKP Nowe godziny odjazdów z największych stacji w regionie. Zmiany w ofercie i promocje PKP.

12 12// Świat Jak najszybsze pokojowe rozwiązanie sytuacji na Ukrainie leży w interesie wszystkich krajów Wspólnoty Niepodległych Państw(WNP). Uadzimir Makiej, szef dyplomacji Białorusi Wskrócie SZTOKHOLM Literacki Nobel dla 69-letniego francuskiego pisarza Patricka Modiano b Modiano to autor wysoko ceniony we Francji BRUKSELA KE opóźni początek swojej pracy Istnieje ryzyko, że nowa Komisja Europejska nie rozpocznie pracy 1 listopada, jak planowano, ale z opóźnieniem. Głównym powodem możliwego opóźnienia jest zamieszanie, jakie powstało po decyzji komisji europarlamentu ds. przemysłu i ds. środowiska, które w środę wieczorem odrzuciły kandydaturę Słowenki Alenki Bratuszek na wiceprzewodniczącą KE ds. unii energetycznej. PAP MIŃSK Białoruś z Rosją i Kazachstanem Obie izby białoruskiego parlamentu ratyfikowały w czwartek porozumienie o Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej(EUG) Rosji, Kazachstanu. Przewiduje się, że Eurazjatycka Unia Gospodarcza powstanie 1 stycznia 2015 r. Przedstawiciel Białorusi w powstającej organizacji EUG Siarhiej Rumas wyraził przekonanie, że jego kraj nie straci suwerenności gospodarczej w Unii. PAP RZYM Mandat dla lekarki za rozmowę telefoniczną Sąd Najwyższy Włoch podtrzymał wyrok o ukaraniu mandatem lekarki, która jadąc samochodem rozmawiała przez komórkę bez zestawu głośnomówiącego. Sąd odrzucił argumentację, że odebrała telefon od ordynatora pytającego o pacjentkę w ciężkim stanie. Sprawa dotyczyła lekarki z Padwy, która zaskarżyła mandat wystawiony przez strażmiejskąw2011r. PAP FOT. PAP/EPA/GALLIMARD PUBLISHING HOUSE Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymałurodzonyw1945r.francuski pisarz Patrick Modiano. Jak uzasadnił Komitet Noblowski, wyróżnienie przyznano za sztukę pamięci, którą przywołał najbardziej nieuchwytne losy człowieka i odsłonił realia życia podczas okupacji. Na swoim koncie ma także najważniejszą francuską nagrodę literacką Nagrodę Goncourtów za Ulicę Ciemnych Sklepików.(PAP) HONGKONG Nie chcą rozmawiać ze studentami Władze Hongkongu odwołały rozmowy z prodemokratycznymi demonstrantami, zarzucającimbrakchęcidoporozumienia. Podkreśliły, że nie ma szans na konstruktywne rozmowy. Do negocjacji miało dojść w piątek. Studenci zaapelowali o rozwój ruchu(protestu), co podkopało nasze zaufanie i nie możemy prowadzić dialogu powiedział przedstawiciel lokalnych władz Carrie Lam. PAP DELHI Seria groźnych starć w Kaszmirze Minister obrony Indii Arun Jaitley oskarżył Pakistan o przeprowadzenie niesprowokowanych ataków na część Kaszmiru, nad którą kontrolę sprawują Indie. Delhi i Islamabad ostrzegają się przed konsekwencjami eskalowania napięcia. Do wymiany ognia między siłami pakistańskimi i indyjskimi w podzielonym Kaszmirze dochodzi od tygodnia. PAP TEHERAN Pat w rozmowach o atomie Iranu Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej(MAEA) nie osiągnęła postępów w negocjacjach z władzami Teheranu w sprawie irańskiego programu nuklearnego. Rozmowy mają być kontynuowane. Po trwających we wtorek i środę spotkaniach dwustronnych w Teheranie MAEA wydała krótkie oświadczenie, w którym podkreślono konieczność dalszych rozmów. PAP Turcjaumywaręce iniepomożekurdom A Zachód pomógł odbić Kobane z rąk dżihadystów, ale Ankara nie chce włączyć się do toczonych przy granicy syryjsko-tureckiej walk Wojna z islamistami MałgorzataGołota malgorzata.golota@polskatimes.pl To jedna z najdłuższych walk stoczonych przez wojska Państwa Islamskiego w Syrii. Oblężenie Kobane, miasta na północy Syrii, przy granicy z Turcją, trwa już przeszło trzy tygodnie. Siły kurdyjskie nadal kontrolują większą część Kobane i skutecznie odpierają ataki oblegających je dżihadystów. To częściowo dzięki wsparciu zachodniej koalicji dowodzonej właśnie przez USA. Amerykańskie i jordańskie samoloty zorganizowały w środę dziewięć nalotów na pozycje wojsk Państwa Islamskiego wsyrii, w tym aż osiem w pobliżu Kobane. Wnalotachzniszczonom.in. pojazdyopancerzone,magazyn, a także centrum dowodzenia. Jednakmimoseriiataków z powietrza, dżihadyści zdołali zamknąć pierścień okrążenia wokół Kobane. Państwo Islamskie kontroluje teraz ponad jedną trzecią miasta. W rękach ich wojowników znajdują się głównie wschodnie dzielnice poinformowało w czwartek Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka. Ta sama organizacja alarmuje, że w starciach dżihadystów bwturcjidoszłodostarćkurdówzpolicją.kurdowiemajązazłeankarze,żeturcjaniezamierza interweniować w przygranicznym syryjskim mieście Kobane, gdzie trwają walki z dżihadystami z zamieszkującymi ten region Kurdami zginęło już ponad 400 osób. Szacuje się, że zginęło co najmniej 20 cywilów, 219 dżihadystów i 173 kurdyjskich bojowników. Jeśli Państwu Islamskiemu uda się opanować miasto, będzie to oznaczać przejęcie przez dżihadystów kontroli nad większością obszaru w pobliżu syryjsko-tureckiej granicy. Starcia z islamistami wywołaływsyriimasowyexoduscywilówdoturcji. Wyjechałotam już ponad 150 tys. Kurdów iwsumieprzeszło1,5mlnsyryjczyków. Turcja, która w ostatnich tygodniach zgromadziła przygranicyzsyriąznacznesiływojskoweibrońpancerną,niezamierza jednak interweniować. Nierealne jest oczekiwanie od nas, byśmy przeprowadzili jednostronną operację lądową wkobane oświadczyłminister spraw zagranicznych Turcji Mevlut Cavusoglu. Tymczasem równolegle dosyriizaostrzasięsytuacja wiraku.wojownicypaństwa Islamskiego zajęli tam ogromneterenynapółnocyiwcentrum kraju. Coraz częściej celem ich ataków stają się cywile. Porwalijużponad25tys.młodychjazydek.Częśćznichwywieziono dosyrii, część więzionajestwiraku. Porwanotekobiety,byje gwałcićlubsprzedawać. Wiem, że cena za jedną to 150 dolarów mówiławiandachil,jedyna reprezentantka jazydów w irackim parlamencie, w wywiadzieudzielonymradiuwolnaeuropa. a Hiszpania sparaliżowana strachem przed ebolą Zdrowie Mimo protestów obrońców praw zwierząt whiszpanii, uśpiono psa pielęgniarki zarażonej ebolą. To objaw skrajnej paniki mówią mieszkańcy. MałgorzataGołota malgorzata.golota@polskatimes.pl Niestety, nie mieliśmy innego wyjścia tłumaczą władze Hiszpanii decyzję o uśpieniu psa Teresy Romero, pielęgniarki chorej na ebolę. Sprawa wywołałaogromnekontrowersjeipro- testy obrońców praw zwierząt na całym świecie. ChorobaHiszpankitopierwszy przypadek zarażenia tym wirusem poza Afryką. Na jego działanie kobieta naraziła się prawdopodobnie podczas opieki nad hiszpańskim duchownym Manuelem Garcią Viejo. Ten ebolą zaraził się w Sierra Leone, ale na leczenie został przewieziony właśniedomadryckiegoszpitalaim. Carlosa III. Duchowny zmarł 26 września. Romeroodkilkudniprzebywa w szpitalu. Pod obserwacją znajduje się również 30 innych pracowników służby zdrowia, którzy opiekowali się zarażonym ebolą księdzem. Przymusowej kwarantannie w szpitalu poddany został także mąż kobiety. Mieszkanie należące do TeresyRomerozostałojużzdezynfekowane. Uśmiercono też jej psa o imieniu Excalibur. Mimo licznych protestów, zgodził się na to madrycki sąd. Kampanię na rzecz ratowaniapsaprowadziłm.in. mążpielęgniarki: Excalibur jest sam wdomu,mawodęijedzenie, niemaszans,bymógłkogokolwiek zarazić przekonywał mężczyzna na łamach dziennika El Pais. Doakcjiwłączylisięobrońcy prawzwierząt.około50znich próbowałowczorajzablokować pracownikomochronyzdrowia wejście do mieszkania pielęgniarki. Dopiero po interwencji policji i przepychankach z aktywistamimedykomudałosiędostać do środka i zabrać psa z mieszkania. Zdania Hiszpanów są w tej sprawie podzielone. Większość uważajednak,żeuśpienieczworonoga nie było koniecznością, aobjawemskrajnejpanikiwładz przerażonychwizjąepidemii. a FOT. PAP/EPA/SERTAC KAYAR

13 magazyn Piątek, 10 października 2014 Rawa to taka nasza czarna Missisipi mówi Irek Dudek, tłumacząc, skąd wzięła się nazwa Rawa Blues Festival. 34. edycja tej imprezy już dzisiaj i jutro w Katowicach Czarne chmury zbierają się nad e-papierosami. Lekarze ostrzegają,żepalenieich też jest groźne Zabiłyswoje dzieci.matka Madzi,matka Szymonka. Czemu tozrobiły? [str. 24] FOT. ARKADIUSZ ŁAWRYWIANIEC [str. 21] [str. 22] Prof.Zembala:Religakażdego lekarzazwolniłbyzpracy zabraniepieniędzyodpacjentów MariaZawała m.zawala@dz.com.pl Kochani! Przepraszam, że musieliście troszkę czekać, sporo sprawnagłowie, najważniejsze, że wszystko idziebardzodobrze mówiprof. Marian Zembala, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca wzabrzu.siedzimywgabinecie. Wokół statuetki za liczne osiągnięciawmedycyniei...replikiżaglowców. Profesor Zembala je uwielbia.największareplikastoi w holu głównym szpitala. S/y Batavia, słynny Holender. Zbudowany w Amsterdamie w 1628 roku przez najlepszych szkutników, który zatonął w pierwszym rejsie do Australii z powodu konfliktów i walk wśród załogi. Dokumentuje znanąinieprzemijającąprawdę, że zgoda buduje, a niezgoda rujnuje tłumaczyprofesor. Onma nasprzestrzegaćprzedkonfliktami. Przypominać, że nowoczesny sprzęt w szpitalu nie wystarczy,jeślijegoużytkownikaminie będą uczciwi, zdolni ludzie, dla b Prof. Marian Zembala w Centrum Chorób Serca w Zabrzu FOT. ARKADIUSZ ŁAWRYWIANIEC którychchoryczłowiekpozostanienajważniejszy wyjaśniaprof. Zembala. Religa za branie pieniędzy od pacjentów każdego lekarza czy pielęgniarkę wyrzuciłby z pracy. Jateżniedarowałbym mówiprof.zembala. NaszczęścienasiludziemająklasęiwŚląskim Centrum Chorób Serca wzabrzuniematakichproblemów, pomimoponad2300operacjisercarocznieinowoczesnej kardiologii dorosłych i dzieci dodaje profesor. Uniwersalnych prawd o zawodzie lekarza nauczył prof. Zembalę Zbigniew Religa, młody i ambitny docent, któremu wlatach80. wwarszawiezrobiłosięzaciasno.szansęzbudowania kardiochirurgii w sercu GórnegoŚląskadałRelidzeprof.Stanisław Pasyk, który od 1976 do1983r.byłdyrektoremówczesnego Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu. W1984rokuściągnąłReligę,aon nas wspomina prof. Zembala. Ma na myśli m.in. prof. Andrzeja Bochenka oraz innych adeptów kardiochirurgii, gotowych kiedyś pójść w jego ślady. Czytaj astr.16-17

14 14// Magazyn Raktrzustkitojużchoroba4.de Rozmowa Jeżeli zrobię dwie resekcje trzustki dziennie, to zadłużam szpital na 12 tysięcy zł. Większość szpitali broni się przed wariatami, którzy chcą operować trzustkę mówi chirurg z Katowic, prof. Paweł Lampe, najlepszy w Polsce specjalista w leczeniu raka trzustki AgataPustułka a.pustulka@dz.com.pl ŚmierćaktorkiAnnyPrzybylskiejzpowodu raka trzustki, 36-letniej matki trójki dzieci, pokazała, że ten nowotwór jest w Polsce wyrokiem. To słuszny pogląd? Poniekąd jest to słuszne stwierdzenie. Odsetek wyleczonych chorych zależy odtego, do jakiego ośrodka w Polsce pacjent trafia,aleproblemchoróbtrzustkidotyczy wielu krajów. Część z nich wdraża jednak skuteczne modele organizacyjne. W państwach skandynawskich, ale też w Szkocji oraz częściowo w Niemczech, utworzono specjalne ośrodki referencyjne do leczenia trzustki, co powoduje, że pacjent od razu trafia we właściwe miejsce. bprofesorpawełlampetoautorytetwleczeniurakatrzustki FOT. TOMASZ HOŁOD AnnaPrzybylska oddiagnozy, apotemoperacji żyła kilka miesięcy. Lekarze dawali jej dwa, onawywalczyłasześćmiesięcy... Czas pięcioletniego przeżycia, za pomocąktóregolekarzeoceniająskuteczność swoich działań, w przypadku raka trzustki wahasięod5do10proc.,anawet jakraportująjapończycy do30proc.niewiemyjednak,czydojednegoworkaniesą wrzucane statystyki dotyczące nowotworu trzustki oraz raka brodawki Vatera. Obie choroby obejmują okolice dwunastnicy, ale mają zupełnie inną biologię. Tzw. przewodowy rak trzustki jest o wiele bardziej agresywny, ale przy dokładnej diagnostyce, patomorfologii, pogłębionej przez badania molekularne, możemy dokładnie ocenić jego złośliwość. Tylko że diagnostyka też kuleje. Najłatwiej zdiagnozować raka głowy trzustki, bo powoduje objaw wpostaci zżółknięcia ciała. Niestety, i ci pacjenci często zataczają koło i błąkają się po szpitalach zakaźnych, leczeni są na żółtaczkę i przychodządospecjalisty,gdyjestjużzapóźno. Toteż gdy zażółknięcie ciała pojawi się u zdrowego człowieka, należy natychmiast skierować swoje podejrzenia w kierunku choroby trzustki. Tu jednak pojawia się kolejny problem. Nabadanie tomografią komputerową ze wskazaniem pilne trzeba czekać do... stycznia, a na wizytę u specjalisty dwamiesiące.gdywkońcuchory trafi we właściwe miejsce, traci bezcenny czas.pozatym,takżegdytrafiwewłaściwymmomencie,toteżniezawszemamy moc wyleczenia każdego raka. Część nowotworów nie daje lekarzowi szans na reakcję, a pacjentowi na przeżycie. Problem polega na tym, że znacznie trudniej jest rozpoznać raka trzonu trzustki, któremu towarzysząbólekręgosłupaorazrakaogona trzustki, gdy objawem są wahania poziomu cukruwekrwi.dająonerelatywniewczesne przerzuty do wątroby. Odczegowięczależąwynikileczenia? W Europie są ośrodki, które uznają zoperowanie 8 przypadków rocznie za wynik uprawniający do traktowania placówki jako jednostki o najwyższym stopniu referencyjności. Inne stawiają poprzeczkę na30przypadkach.mywklinicewkatowicach wykonujemy tych operacji znaczniepowyżej50.gdyktośoperujeodprzypadku do przypadku, to taki zabieg jest dla niego wielkim wyzwaniem. Trzustka jest specyficznie unaczyniona, co powoduje, że każdy ruch chirurga musi być superprecyzyjny. Ztyłu trzustki na wysokości jej trzonu wiedzie tętnica doprowadzająca krew dojelit. Wraca ona żyłą krezkową górną i łączysięzżyłąśledzionową,tworzącżyłę wrotną. Jeśli uszkodzimy te naczynia wycinając guza, mamy jeszcze jeden problem. Zabieg resekcji trzustki jest niedoszacowany przez NFZ. Szpital dopłaca do niego około 6 tysięcy złotych. Jeśli zrobię dwie resekcje dziennie, to rachunek jest prosty zadłużam szpital na 12 tysięcy złotych. Dlategowiększośćdyrektorówbroni się przed takimi wariatami, którzy chcą operować trzustkę. Czyobowiązujestandardleczenianowotworów trzustki? Niestety,nie.Wtymrokuutworzona została przy Towarzystwie Chirurgów PolskichSekcjaChirurgiiTrzustki,właśnie po to, by takie standardy stworzyć, by wszyscy pacjenci mieli równe szanse, a lekarze mogli sprawdzić swoją skuteczność poprzez porównanie długoletniego przeżycia. Przecież skala zachorowań nie jest duża. W porównaniu z innymi nowotworamijesttookoło7tysięcyprzypadków rocznie.uważam,żewpolscepowinny powstać dwa centra, które skupiłyby się na leczeniu chorób trzustki. Sądzę, że dziękitemumoglibyśmypomóc30procent chorych, a nie 10 procent. Zjednejstrony naonkologięidągrubemiliony,azdrugiej taktrudnorozwiązaćkonkretnyproblem,jakimjestpoprostuzorganizowanieleczeniarakatrzustki! I właśnie onkolodzy najmniej chętnie zajmująsiętrzustką. 90procentoperacjipaliatywnych resekcji trzustki wykonują w Polsce chirurdzy ogólni. Mamy w rękach coraz więcej narzędzi, które umożliwiają przedłużenie życia chorym. Są nowe techniki, takie jak na przykład elektroporacja, gdzie za pośrednictwem prądu o określonych cechach niszczy się błony komórkowenowotworów.naświecietoteżniestandard postępowania, ale u nas wciąż wyjątek. Miałem zresztą możliwość operowania NanoKnifem[NanoKnife(nóż nano) stosuje się przy leczeniu zmian nowotworowych wątroby, trzustki, nerek i prostaty. To minimalnie inwazyjna metoda oparta na nanotechnologii przyp. red.]. Patrząc z boku Krzysztof Karwat, publicysta Gumowe buty pani premier Zadałem sobie nieco trudu, próbując poostatnich protestach górniczych w Warszawie przeczytać wszystkie ważniejsze relacje prasowe ikomentarze. A niechętnie zaglądam do opinii osób anonimowych, bo czasem na internetowych stronach gazet iportalach informacyjnych bulgoczą niczym wrzątek. Tym razem chciałem się jednak przekonać, czy mam dobrą intuicję, podejrzewając, że w kraju te demonstracje powszechnego entuzjazmu nie wywołają.byłojeszczegorzej niepozostawiono nagórnikach suchej nitki. Dlaczego? Bo Śląska pozaśląskiem sięniekochainie rozumie? Już sam wybór terminu manifestacji był osobliwy, choć przecież nieprzypadkowy. Liderzy związkowi orzekli, że chcą pod gmachem Sejmu gromadnie wysłuchać (cudzysłów jest niezbędny) expose nowej pani premier. Istne kuriozum. Przecież wte deklaracje nikt nie uwierzył, nawet ci, którzyjegłosili.stałosiętak,jak miało się stać. W tumulcie, wśród gwizdów iwyzwisk, wykrzykiwano antyrządowe hasła, grożąc, że to tylko preludium dotego, co będzie w przyszłości, jeśli władza nie ugnie się pod ciężarem postulatów(w rzeczy samej: finansowych). A słowa Ewy Kopacz? Przecież doprotestujących choćbytylkozpowoduhałasu mogły dotrzeć ledwie ich strzępy. Zresztą, zgóry było jasne, że nie będą się podobały. Nie trzeba było dostolicy jeździć, by się otymprzekonać.tosięodrazu potwierdziło wnaprędce notowanych reakcjach związkowców. Najbardziej zadziwił mnie pogląd zarejestrowany wreportażu radiowym, zrealizowanym przez jedną zanten ogólnopolskich. Rozemocjonowany męski głos wykrzyczał, że demonstranci mają przygotowane dla pani premier gumowe buty. Zakładając je, Ewa Kopacz przekonasię usłyszałem czymjest górnicza bieda. L itości!ogórnikachmożna wiele powiedzieć. Dobrego izłego. Mądrego i głupiego. Jednegonapewnonie:żeżyją w biedzie! Ubóstwem zagrożeni są tylko ci spośród nich, którzy w młodym wieku stracili pracę, anowej nie zdołali pozyskać. W tych jednak przypadkach ich sytuacja nie jest odmienna od pozostałych grup zawodowych. Ba, wniewielu profesjach korporacje wypłacają odszkodowania albo przenoszą swych pracowników doinnych, podobnych firm. Jeśli nie wierzycie, to zapytajcie hutników, energetyków czy pracowników innych przedsiębiorstw zdominującym kapitałem państwowym. Tych z branż sprywatyzowanych pytać nie musicie... Nie, nie atakuję górników. Nie tylko dlatego, że sam miałem ich wswej rodzinie. Znam też paru górniczych emerytów(ale ani jednego, który byłby biedakiem albo choćby człowiekiem ubogim). Rozumiem determinację broniących swych miejsc pracy ipodzielam niepokój rodzin górniczych w tak dramatycznych okolicznościach ujawniony choćby niedawno wsosnowieckim Kazimierzu-Juliuszu. Ajednak też tracę empatię, gdy słyszę przekleństwa, niewybredne okrzyki igroźby w chwili, gdy całą branżę ogarnął potężny kryzys, ana zwałach leżą miliony ton niesprzedanego węgla. Import z Rosji iinnych krajów jest tylko elementem większej całości, która jakoś nie chce się skleić.wiarazaśwto,żetoliderzy związkowi ocalą nierentowne kopalnie, jest niebezpieczna, bo tworzy pozór, że nam, górnikom niczłegoniemożesię stać. Może, może... Górnicy to naogół młodzi ludzie, więc nie muszą pamiętać lekcji, jaką przedlaty dostali ich koledzy z Anglii,którzyteż zdawałosię byli niedoruszenia. Tamtejszychkopalńbynajmniejniezamknęła jednoosobowo MargaretThatcher. Brytyjskapremiermiałasilnepoparciewspołeczeństwie. Udałojejsięgórnikówwyalienować, wyautować, pozbawićichkapitałuzaufania, ukazaćichjakosiłęwsteczną, hamującąrozwójkraju. N ietwierdzę,żeunasteżdo tegodoszło. Aleniekorzystnedlagórnikówprocesyspołecznejużsięzaczęły. Musiprzecieżzaskakiwać, zjakąniechęcią spotykająsięichdemonstracje. Wkażdyminnymprzypadku Polacyraczejpopierająprotestującychczystrajkujących, jakby widzącwnichkawałekswojego losuitymsamym zagłuszając własnylęk. Atowszystkonie jestbezznaczenia, bopolitykom łatwiejprzychodzipodejmować decyzje, gdyczują, żestojązaniminietylkoracjeekonomiczne, aleiprzekonaniadużychgrup społecznych. Górnicypowinni więczadbaćopoprawęswego wizerunku. Iwgumowcach, iwgalowychmundurach. Bo zostaną sami. a Gdziejażyję? Jan Dziadul, publicysta Wróg czai się za węgłem Wrogowie śląskiego górnictwa! ten temat miałem już naostrzunoża,atutragedia w Mysłowicach-Wesołej. Czy przystoi w takiej sytuacji dalej go drążyć? Grzebać paluchem w mrowisku ludzkiego nieszczęścia? A może, chyląc czoła przed owym nieszczęściem, wziąćsięnaodwagęizapytać jednak, czy to nie górnicze pokłosie naszej powszedniej siły przyzwyczajenia? Metan wróg naturalny. Był i będzie groźny. Głupota ludzka (kierownicza), która kazała górnikom pracować w podwyższonym stężeniu śmiertelnego ga-

15 Magazyn//15 kadyżycia PawełLampe, profesor,ordynatoroddziałuchirurgiiprzewodupokarmowegowcentralnym SzpitaluKlinicznym wkatowicach.profesorśląskiegouniwersytetumedycznego. Wybitnychirurg,pionierwielurozwiązań leczniczych.człowiek zpasją.uprawiawspinaczkęgórską,ale naprawdziwehimalaje wznosisięnasalioperacyjnej.specjalizujesię wleczeniunowotworówtrzustki;jestwtej dziedzinieautorytetem międzynarodowym. zu oniebogroźniejsza.aleja oinnych wrogach. O tych, którzy nie czają się wpodziemnych czeluściach, tylko paradują zpodniesioną przyłbicą w majestacie prawa iwolnego rynku. Nie o wszystkich, rzecz jasna. Rosyjski węgiel. Wiadomo. Nie tylko gospodarczo, ale ipolitycznie gra przeciwko nam. Zamknijmy mu przednosem granice inasze hałdy(ponad 9 mln ton rodzimego kruszcu) w oczach będą topnieć. To przecież takie proste! Tylko dla kogo? Nie jest tajemnicą, że ruski węgiel kupowała spółka-córka Katowickiego Holdingu Węglowego, bo właśnie określony gatunek potrzebny był jako dodatek doprodukcji ekogroszku. Taki węgiel ma wprawdzie po sąsiedzku Kompania Węglowa, ale zjakichś przyczyn nie dało się dogadać co do sprzedaży. To jak rodzima wroga kolumna, czy co? Obie firmy podlegają jednemu właścicielowi, czyli państwu. Czyli aktualnie rządzącej ekipie. Ale państwo olało swój majątek, puściło go napastwę losu iniekompetencji. Zrakiem trzustki nie wgrał ani genialny Steve Jobs, anipatrickswayze. Pieniądzeilepszydostępdodiagnostykiorazleczeniatoteżjednak niewszystko... Jeślichodziotrzustkę,tonacałymświecie postęp technologiczny, terapeutyczny przebiega wolno. Może dlatego, że tak niewielu lekarzy zajmuje się tym narządem. NacorocznychspotkaniachKlubuTrzustkowegowUSAspotykasięnajwyżej200osób. Lekarze unikają trzustki, bo leczenie nowotworówwtymwypadkuprzypomina kopaniesięzkoniem. Niemaspektakularnychsukcesów,któresątak ważnewmedycynie? Nie ma takich jak w kardiochirurgii, ale proszęmiwierzyć,żenaryneczkuwkatowicach kłania mi się wielu moich pacjentów sprzed wielu lat. Ale cóż, w innych dziedzinach łatwiej o sukces. Doniedawnauważałosię,żeraktrzustkitochorobaosóbstarszych? To nieaktualne. Tylko w tym roku leczyłemokoło10 ponadtrzydziestolatków,którym nowotwór niestety nie dał szans. Copowodujerozwójrakatrzustki?Geny? Niewiemytegodokońca,taksamojak nie wiemy, dlaczego nagle zniknął rak żołądkaukobietwwiekuokoło40latiprzesunął się w kierunku przełyku. Nowotwór trzustki nie jest już chorobą szóstej czy siódmej dekady życia, ale czwartej. Możetocenazastylżycia,cywilizację? Ja mówię, że to choroba widelca. Czego? Noludzi,którzyjedząwidelceminożem. Rak trzustki rzadko występuje w ogóle w Afryce Równikowej. Sądzimy, że przyczyną może być spożywanie produktów znacznie przetworzonych. a D obrze,wpatriotycznym geście zamachnijmy się na podrzucanego nam po sąsiedzku trojańskiego gada. Obetnijmy jego wraże głowy, które wypluwają ruskie barachło na nasze ziemie płynące rodzimym mlekiem, miodem i własnym węglem. Niestety, lament w naszym kraju będzie wielki. Pierdoły się bowiem opowiada o jego marnej jakości.jestdobryisporotańszy od naszego. Kupuje go, choćby biedna budżetówka: od szpitali po jednostki wojskowe. Na granicy zgoda,jakośćniejestnajlepsza. Rosyjskie kopalnie nie mają zakładów przeróbczych sortowanie węgla spada więc na odbiorców. Do wagonów, a potem do Polski, trafia wszystko,cołychakoparkiwodkrywce zgarnie. Przeróbka to już naszarzecz.niepotokulczykw Braniewie postawił nowoczesną sortownię(nasze kopalnie mogą pozazdrościć!), żeby na polskim rynku śmieci sprzedawać. Na nich przecież nie zarobi anadobrymwęgluróżnych gatunków, tak. Ale śnijmy, że Debata wyborcza JarosławMakowski, red. naczelny Instytutu Idei Śląskie to otwartość Zbliżałem się do Śląska powoli. Najpierw przyjeżdżałem tutaj do znajomych, brałem udział wdyskusjach nauniwersytecie, zbierałem materiał do zbioru wywiadów. Później zamieszkałem wpięknej Pszczynie, gdzie uczyłem młodzież filozofii. Ajeszcze później zachwycił mnie katowicki Nikiszowiec. Aleto,cotakłatwowkilku zdaniach opisuję, trwało całe lata. Przez ten czas poznałem naśląsku wielu ludzi. Choć, dla ścisłości, powinienem napisać: w województwie śląskim, bo mam znajomych wróżnych miastach regionu. Imuszę powiedzieć, że to właśnie ludzie najbardziej mnie tu fascynują. D lategopozwolęsobienaosobiste wspomnienie. Nie zapomnę jednego zpierwszych spotkań nanikiszowcu ze starszym, wielkim jak dąb mężczyzną, który, jak się później okazało, długie lata przepracował nakopalni, a teraz, jak mówił, gotuje żonie obiady. Ów mężczyzna siedział na ławce, gdy spacerowałem, podziwiając klimat nikiszowskich podwórek, które są absolutnie wyjątkowe. Ktobył,widział,wieoczym mówię. Mężczyzna widział, że jestem obcy, więc zapytał: Turysta?. Nie, odpowiedziałem, już tutejszy, bo właśnie się rosyjski wraży węgiel mamy zgłowy. Otonaringupojawiasiękolejny wróg energetyka. Obowiązkowo(według prawa unijnego i krajowego) spala określoną ilość tzw. biomasy. Ekologia ponad wszystko. W poprzednim roku do kotłów elektrownitrafiłook.6mlntonbiomasy. To tyle, ile rocznie fedrują dwie dużekopalnie.wkrajuniemamy takiej ilości biomasy. Jarosław Zagórowski, prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej, opowiadałmi,żedoniedawna,jak Rosyjski węgiel. Wiadomo. Nie tylko gospodarczo, ale i politycznie gra przeciwko nam. Zamknijmy mu przed nosem granice mówią sami energetycy, spalano drewno dobrych gatunków, żeby tylko zadośćuczynić obowiązującemu prawu. Jemu, synowi leśnika, serce się krajało. Nie wiem, ile jeszcze drewna zmarnujemy, ale wiem, że importujemy z Afryki miliony ton skorup różnych orzechów czyli niezbędnej do produkcji energii biomasy. Podpowiadam więc naszym dzielnym górniczym związkowcom nie wystarczy dać łupnia ruskiemu wrogowi na granicy, trzeba jeszcze dokopać skorupom w portach, bo one wypierają zrynku6mlntonwęgla. P odlubelskiejbogdankitakże nie można zaliczyć do przyjaciół. Wypiera nas z rynku, gdzie tylko może. Wschodni węgiel, choć nie ruski, dociera do Elektrowni Rybnik sąsiadującej z naszymi kopalniami. Ale francuski właściciel nie ma skrupułów kupuje tańszy surowiec. Bogdanka zwiększa wydobycie w tempie, w jakim naśląskumaleje.wtymroku możedojśćdo10mlnton.bez Ruskich, skorup i Bogdanki kre- wprowadziłem. Chłop znikisza, rzekł, podając mi wielką dłoń, której silny uścisk czuję dodziś. A więc popo pierwsze, ludzie naśląsku są niezwykle otwarci. Nie przypominam sobiepytaniaoto,skądjestem. Owszem, wiele osób pytało: dlaczego przyjechałem, dlaczegochcęzwiązaćżycieześląskiem, co chcę tutaj zrobić. Myślę, że to właśnie tutaj jest najważniejsze: zwielu względów tożsamość Ślązaków zbudowana jest naotwartości. Nato,conowe,inne,niecodzienne. Zawsze doskonale potrafili nie tylko oswajać odmienność, ale też naniej budować siłę swojej małej ojczyzny. G dybymmiałwymienićpostaci, które taką postawę wcielały wżycie, to wymieniłbym prymasa Augusta Hlonda oraz Krystynę Bochenek. Oni doskonale rozumieli, że otwartość stanowi jedną znajsilniejszych stron tej ziemi. Co więcej, rozumieli konieczność budowania społeczeństwa opartego nawspółpracy. Bo naśląsku bardziej niż gdzie indziej żyje się wspólnie, jeśli zaistotę wspólnoty uznamy umiejętność codziennego życia pośród różnorodnych punktówwidzenia.aztymzwiązana jest umiejętność współpracy,nadktórą jakmyślę ciągle powinniśmy pracować. Dlatego itojestdrugaważna kwestia województwo śląskie postrzegam jako wielki, pulsujący życiem inowymi ideami tygiel. Nie mam wątpliwości, że dzisiaj to jeden znajbardziej twórczych regionów wpolsceinajmocniej wwielu obszarach się rozwijających. Najwyraźniej tę różnorodność widać być może wkulturze, gdzie muzyka Góreckiego współbrzmi ztradycyjnymi pieśniami zespołu Śląsk, amalarstwo naiwne sąsiaduje zmuralami. Ajeśli żyjesz w takim miejscu, nie możesz być ksenofobiczny, co nie znaczy, że mieszkańcy Śląska nie podkreślają wyjątkowości swojego regionu. przeciwnie sąznie- Wręcz go bardzo dumni! Wystarczy wysiąść z pociągu, ajuż ktoś proponuje obejrzenie nowej siedziby NOSPR-u, wycieczkę nanikisz, bieganie w Parku Śląskim, zwiedzanie Szlaku Zabytków Techniki i oglądanie wielu innych rzeczywiście unikatowych miejsc województwa. Imuszę powiedzieć, że ta duma, ten silny lokalny patriotyzm, bardzo mi się podoba. Tymbardziejżeidzieon w parze z absolutnym brakiem wzniosłości, patosu, sztucznej pompy. To, co mnie tutaj szczególnie ujmuje, to właśnie owo silne zakorzenienie wcodzienności, w konkrecie wpracy, którą trzeba wykonać, w pomocy, której trzeba potrzebującym udzielić, wdobrym słowie, którym trzeba wesprzeć bliźniego. Ś ląskniczegonieudaje,jest autentyczny. Zna swoją wartość, ale pamięta też osłabościach. Niczego się nie wypiera, ale domaga się szacunku. Mogę obiecać, że szacunku ipokory w moich relacjach zmieszkańcami Śląskiego mi nie zabraknie. Bo najlepszą lekcję takiej postawy odebrałem właśnie tutaj. a Jarosław Makowski jest filozofem i teologiem, naczelnym kwartalnika Instytut Idei i dyrektorem Instytutu Obywatelskiego. Kandyduje do Sejmiku Wojewódzkiego z list PO. Mieszka na Nikiszu. skaposzłabywgórę,alenaho- ryzoncie pojawia się kolejna bestia wolnyrynek.nijaknie chce zrozumieć oferując dzisiajweuropiewęgielpo75 USD żeunaswydobycietony kosztuje średnio 100 zielonych. Ale za100 nie możemy takiej tony eksportować tylko za75. Od tej sumy odejmujemy około 15 dolarów za transport do portów, no ok. 10 zaprzeładunek ifracht. Wychodzi 50 zielonych (150 zł) dla kopalni. Stąd eksport spadłwtymrokuoblisko30 proc. Ciekawe, że wtym samym czasie wniemczech otaką samą wielkość wzrosła produkcja energii elektrycznej zpaneli słonecznych ifarm wiatrowych. Zmowa jakaś, czy co?! Stajesięcud:węgielnaświecie podskakuje do120 USD, jak trzy lata temu. Ijuż rentowne górnictwo mamy natalerzu! Niestety, zjawia się następna wrogamorda tosamośląskie górnictwo. Wciągu ostatniej dekady koszty wydobycia podskoczyły o100 proc., a wydajność spadłaopołowę dook.600 ton nazatrudnionego. a Felieton Paweł Smolorz, felietonista smolorz.com Wtęczowych rajtuzach Corazczęściejdopadamnie miszungśmiechuirozpaczy,gdywsłuchujęsięwdebatypolskichbonzówpolitycznych.napotrzebyzaciemniania, corazbardziejwidocznegogeszefciarstwawzarządzaniu zieloną wyspą,spuszczasięróżowezasłonkiwpostacipseudointelektualnychdebat ogejachitęczy, ogender,ozapładnianiu,oparytetach,itd.imwiększybonzo, tymciekawiej doszłojużdodyskusjiokopulującychosłachikazirodztwie. T ymczasem300kilometrów napołudnieleżywyeksploatowanadojnakrowapolski,kwiczącawbezdechuistojącanad głębinowymgrobemwykopanymprzez macierz.teraz,gdy poziomlękuprzedrealnymupadkiemgórnictwadoprowadził doscenznanychzfilmowychobrazówk.kutza,zjeżdżasięświta,bypomócprzedwyborami główniesobie.zakrawatona szpilplacsocjalizmu.wstrzyknąć kilkadziesiątmilionów,żoneczki zaprosićnakawkę,kosmetyczniezmienićprezesaz okrutnegokapitalisty na troskliwego tatusia iścięciegłowyprzesuniętewczasie.terazmożnawrócićdosprawistotnych;czyprezeskaczyńskinienawidzi,czy tylkoudaje,żenienawidzi,amożenienienawidzi,akocha,ale wmawiamusię,żenienawidzi. Ajeślitak,tokomuzależynanienawiściprezesa,którejniema? P onieważjestemzwolennikiemmniejabstrakcyjnych problemów,wybrałemsięna spotkanie WczorajSzkocja,dzisiajŚląsk.AutonomiaaniepodległośćwewspółczesnejEuropie, naktórymm.in.wynikiswoich badańnatematzwiązkuautonomiizseparatyzmemprezentowałdrtomaszćwienk.cieszę się,bonareszciepowstałpoważny podręcznik,takżedlaśląskofobów,awięccoś,doczego możnasięodnieśćwtych pędzącychodstępadogalopu wstronęśmiesznegosarmatyzmu dyskusjachosprawach GórnegoŚląska.Wskuteczność edukacyjnąpracydr.ćwienka, wkręgachbonzolanduniemaco liczyć.alepojawiłsięnowysposóbzainteresowaniaposłów zwiejskiejproblemamiślązaków trzebawpisaćsięwichdyskurs.kazimierzkutzzaproponowałrozebraniesiędonaga nasaliplenarnej,ajaproponuję JerzegoGorzelika(Mercikzagruby)ubraćwtęczowerajtuzy iprzekonaćelity,żetoregionalny ancuggórnoślązaków.nasto procentrozpętasiędebata. Śląskośćuratowana!a

16 16// Magazyn BogowiezZabrza, czylispacer pokliniceśladami profesorareligi Każdy pacjent Śląskiego Centrum Chorób Serca wiele zawdzięcza Zbigniewowi Relidze. Bez jego pasji nie byłoby wzabrzuprzeszczepówserca,mnieteżbyniebyło mówi prof. Marian Zembala. Ruszamy na spacer śladami Religi b Po raz pierwszy publikujemy zdjęcie księgi operacji. Są w niej zapisy pierwszych przeszczepówsercaprof.religiwzabrzu bnapoczątkulat80.tylko75proc.chorychprzeżywa później około 85 proc. Najdłuższy czas przeżycia po pr lata. Dziś pacjenci tacy jak pani Kasia z Warszawy mogą Spacer DZ MariaZawała m.zawala@dz.com.pl Mnie zmoich małych KrzepickołoCzęstochowy najpierw rzuciło na studia medycznedowrocławia wspomina prof. Marian Zembala, znany kardiochirurg, uczeńinastępcaprof.zbigniewareligiwśląskimcentrumchoróbsercawzabrzu. To ze względu na udział w nielegalnych pielgrzymkach młodzieży na Jasną Górę zasugerowano mi, bym nie zdawał do Katowic. Postudiach8latpracowałemwięcwKlinice Kardiochirurgii prof. Wiktora Brossa. Potemodbyłemprawiepięcioletnistaż naukowo-szkoleniowy w Klinice Kardiochirurgii w Utrechcie, w Holandii opowiada prof. Zembala,któregozainteresowaniemedycyną rozpoczęło się od lektury książki Hansa Selyego Stresżycia. Transplantologia,któradoPolskidotarław1967rokuwrazzsukcesem dr. Christiaana Barnarda z RPA i pierwszą transplantacją serca, wzmocniła moje pragnienie zostania kardiochirurgiem dodaje. Pierwsze spotkanie z Religą? W Polanicy-Zdroju podczas Konferencji Kardiologicznej organizowanej przez prof. Jana Molla, który 4 stycznia 1969 roku podjął się pierwszej w kraju transplantacji serca.pacjentzmarł.ztegopowodunadługi czas zaprzestano tych operacji. Podczas konferencji, w czasie której dzielił się swoimi doświadczeniami znany kardiochirurg, transplantolog z RPA, prof. Marius Barnard brat Christiaana, słuchałem tego wykładu z wypiekami na twarzy. Przypadkiem zamieszkałem w domu zdrojowym, w jednym pokoju właśnie z Religą. Zapytał, czy może palić. Nie śmiałem zaprotestować. Rozmawialiśmy o transplantacjach. Wiedziałem, że mamy wiele do nadrobienia, ale byłem pod wrażeniem jego pasji, wyniesionej ze stażów w USA u prof. Kantrowitza, który jako jeden zpierwszych wykonał transplantację serca u dziecka dodaje. Do Zabrza Religa zaprosił prof. Zembalę w sierpniu W podjęciu decyzji trochę Prof. Marian Zembala Katedra i Oddział Kliniczny Kardiochirurgii i Transplantologii, którą prof. Zembala przejął od prof. Zbigniewa Religi w roku 1999, wykonała tylko w latach ponad 34 tys. operacji serca u dorosłych i dzieci. Wtejchwiliniematakiej operacji serca na świecie, której nie wykonywano by w zabrzańskim ośrodku. W Polsce najdłużej żyjącym pacjentem z przeszczepionym sercem jest Tadeusz Żytkiewicz. Zabieg odbyłsięwzabrzu 4 sierpnia 1987 roku. Pacjent miał wówczas 61 lat. Wnocyz8na9października zespół prof. Zembali przeszczepił serce 46-letniemu pacjentowi, który prawie rok czekał na serce dzięki implantowalnym komorom. Trzy dni wcześniej w Śląskim Centrum Chorób Serca przeszczepiono płuca choremu z mukowiscydozą. pomogłamużona,którawmaju1985roku urodziła bliźniaki: Małgorzatę i Pawła. Relidze nie mogłem odmówić przyznaje. PracawZabrzutobyławielkaszkoła pokory i poświęcenia dla najtrudniejszych chorych, która wielu z nas połączyła, zbliżyłanacałeżycie przyznajedziśprof. Zembala. Sala operacyjna i księgi Idziemy po korytarzach Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu śladami Zbigniewa Religi. Zajegoczasówbyłtylkojedenskromny, adaptowany z przychodni miejskiej, budynek.terazsądwanowoczesne, aza6miesięcynanaszychoczachwyrośnienowyiultranowoczesnyszpital. Wfilmie Bogowie, któryopowiadaorelidze,aktórydziśwchodzidokinwcałejpolsce,wrolęsławnegoprofesorawcieliłsiętomaszkot, znakomiciego zagrał. Prawie wszystko to, co widzimy nafilmie, tofakty. Ito, żesami, własnymirękami czyściliśmy kafelki w salach operacyjnychwstarymbudynku.nadalwnichoperujemy, tyleżezamiastdwóchsątrzy. Ito, że Religakląłjakszewcistrestopiłwalkoholu. I to, że jeździł autem jak szalony. Odrzutowiec takmówiliśmyojegofiacie125p,czy potemhondzie przypominaprof.zembala. Ale najważniejsze, że doprowadził do udanychtransplantacjisercaistworzyłwspólnie z inżynierami: Romanem Kustoszem, Piotrem Wilczkiem i Zbigniewem Nawratem oraz ze wsparciem dr. Jana Sarny pierwsze polskie sztuczne komory serca opowiada prof. Zembala, podchodząc doszafy. Pokazuję to mediom pierwszy raz wżyciu.toksiążkinaszychpierwszych operacji. Nasz talizman. Proszę, sam pisałem,poddatą wsalia,pierwszą operację kardiochirurgiczną w Zabrzu. Operowali: Sitkowski, Religa, Bochenek, Zembala... Kilka stron dalej, pod datą , pierwszyudanyzabiegprzeszczepieniasercawpolsce. O,tuinformacjeodawcy, aobokobiorcy. ByłnimJózefKrawczyk, 62- letnirolnikzmoichrodzinnychkrzepic,który po operacji przeżył dwa miesiące przypominaprof. Zembala. Znałemgooddziecka inie ukrywam, że mam swój udział w wyborze właśnie jego do pionierskiego przeszczepu. Pan Józef był znajomym moichrodziców dodajeprof. MarianZembala. Operacja Krawczyka trwała 8 godzin. Myśmywtedywszpitalumieszkalicałądobę, żyli, pracowali uśmiecha się prof. b Czteroletni Alan(z lewej) to najmłodsze w Polsce dziecko z przeszczepionym sercem. Na badaniach z bratem, mamą i dr. Jarosławem Rycajem b O dawnym gabinecie prof. Religi informuje pamiątkowa tablica. Teraz znajduje się tu Oddział Intensywnej Opieki Transplantacyjnej b Unikatowapierw zabrzańskiej kardio b Prof. Andrzej Lek na Śląsku dokonał a

17 Magazyn//17 ło pierwszy rok po transplantacji. Dwadzieścia lat zeszczepie serca to, jak na razie, dwadzieścia cztery spodziewać się bardzo wielu lat życia sza księga operacji chirurgii ston jako pierwszy gioplastyki w zawale b Komorywspomagającesercepozwalająpacjentomnakomfort przebywaniawdomu.nazdjęciuzdzisławrydzkowski zbrodnicyibartłomiejjanczewskizbielska-białej b Pierwszy przeszczep serca odbył się w sali operacyjnej A. Profesor Zembala pokazuje też, gdzienasłynnymzdjęciudlangzroku1987siedziałdoc.romualdcichoń b Za model Batavii prof. Zembala zapłacił oddając kolekcjonerowi z Tarnowskich Gór prywatny XVI-wieczny starodruk. Batavia ma przestrzegać wszystkich pracowników szpitala przed konfliktami FOT. ARKADIUSZ GOLA Zembala. PrzyczynąśmierciKrawczykabyła skaza krwotoczna i ciężka niewydolność wielonarządowa, związana z wyjściowym ciężkim stanem chorego, ale i możliwym przedawkowaniemcyklosporyny,którejpoziomu nie potrafiliśmy dokładnie monitorować mówiprofesor. Kiedyo7.15przystępowali do pionierskiego przeszczepu, nie wiedzieli jeszcze wielu rzeczy. Wchodzimy na sale operacyjne. Wyremontowanojew1989roku.Niemajużtych kafelkówjaknafilmiełukaszapalkowskiego, czy słynnym zdjęciu, zrobionym w 1987 r. po jednej z kolejnych operacji przeszczepu serca,dlamagazynu NationalGeographic przez Jamesa Stanfielda. Pamięć bywa zawodna, więc jako strażnik pamięci Religi przypominam, że pacjentem z tego słynnegozdjęciabyłtadeuszg.,lat63,który,niestety, zabiegunieprzeżył. Tozdjęciedobrze przekazuje zarówno dramat chorego, jak i dramat lekarza. Pacjenci dziełoreligi Statystykizabrzańskiejkardiochirurgiiwminionych30latachtoponad34tys.362operowanych dorosłych i dzieci, 932 transplantacje serca, 111 transplantacji płuc oraz kilka transplantacjisercaipłucjednocześnie. To prawdziwyitrwałyśladreligi.toponimzostało dodaje prof. Zembala, oddając przyokazjiszacunekinnympionierom: Nie byłoby sukcesu zabrzańskiego ośrodka bez prof.stanisławapasyka,inicjatoranajlepszego,zabrzańskiegoprogramunowoczesnego leczenia zawału serca i dr med. Lilii Goldstein. Zwłaszcza tej ostatniej mają co zawdzięczaćpolskiedzieci.nauczyłanasnowoczesnejkardiologii wyjaśnia.nakorytarzu stworzonej przez nią Katedry i Kliniki Wrodzonych Wad Serca i Kardiologii Dziecięcej, którą kieruje obecnie prof. Jacek Białkowski,spotykamydzielnegoczterolatka zmamąibratem.toalanrybanieczzabrza, najmłodszedzieckowpolscezprzeszczepionym sercem. Operacja odbyła się 15 września2010roku,gdyalanmiał6miesięcy. Mały dobrze się czuje, rośnie, dziś wizyta kontrolna zdradza mama Alana. Klinika, w której naprawia się dziecięce serca, postała w 1986 roku. Dzieci w pierwszych dwóch latach były operowane przez Mariana Zembalę i Zbigniewa Religę. Dziś profesorzembalapoświęcasiędorosłympacjentom. Katarzyna Dybowska z Warszawy jest pięćipółrokupoprzeszczepieserca. Zapomniałamjuż,żebyłamchora mówi,ałzy lecą jej do oczu na wspomnienie przeszłości. To nasza szczególna pacjentka. Ciężko doświadczonachorobąnowotworową, którejserceuległouszkodzeniupochemioterapii dopowiada prof. Zembala. Finansistka ze stolicy nie poddała się, walczyła dla dzieci,15-letniegosynai12-letniejcórki.pokonałaraka,anowesercedałojejnoweżycie. Religa byłby szczęśliwy widząc panią Kasię mówizdumąprof.zembala. Maciej Karwat z Bełchatowa przeszczep serca przeszedł w 2005 roku. Wróciłem do zawodu, jestem inżynierem, normalnie pracuję cieszy się. Podprąd, czylisztuczneserce W kolejnej sali inni beneficjenci pasji Religi, chorzyzwszczepionymisztucznymikomoramiwspomagającymiserce.krążeniewspomaganesłużyczasowemuzastąpieniufunkcjisercalubczęściowemuodciążeniudomomentuprzywróceniajegoprawidłowejczynności. Umożliwia choremu doczekanie naprzeszczepserca.czasemtojedynametoda utrzymania życia, gdy pacjent nie kwalifikuje się do przeszczepu. Mechaniczneprotezysercastałysiędla Religi kolejnym wyzwaniem. Po udanych przeszczepach mógł osiąść na laurach, ale Więcej informacji, filmów i zdjęć szukaj w naszym nowymserwisie internetowym niebyłbyreligą.przeszczepyzostawiłnam, a sam znów poszedł pod prąd, poświęcając siępacjentom,dlaktórychniebyłonadziei opowiada prof. Zembala. Religawewspółpracyzdr. JanemSarnąi zabrzańskim ośrodkiem założył Fundację RozwojuKardiochirurgii, nowatorskiwpolsce ośrodek naukowo-badawczy Instytut Protez Serca, który realizuje m.in. badania nad polskim sztucznym sercem czy robotamikardiochirurgicznymi. Proszęzobaczyć naszychpacjentów. Nieto, codawniej. Małe komory, póki co produkcji amerykańskiej, pozwalają im żyć w domu, wśród bliskich, nie muszą być przykuci do szpitalnego łóżka chwalisięprof.zembalaipokazujepacjentów, w których klatce piersiowej wspomaga serce komputer ze sterownikiem połączony niewielkim kablem. Nowa generacjapompmadeinusa.naświeciewspomagaludzkieserca12tys.600takichkomór.23 wszczepionowzabrzu.jednąznichma17- letnibartłomiejjanczewskizbielska-białej. Inne życie. Dzięki małej walizeczce mogębyćwdomu, zbliskimi, chodzęnaspacery. Żyję przyznaje Bartek. Pracujemy,abyza2-3latawFundacji RozwojuKardiochirurgiiwyprodukowaćpodobnepolskieurządzenia.Jesteśmydośćblisko tłumaczy prof. Zembala. Kochani,musiciekoniecznieiśćdokina nafilmorelidze prof.zembalazapraszapacjentów. Awiepani zwracasiędomnie żeniemogęwyjśćzpodziwu, jakonitengabinetreligiwnajdrobniejszychszczegółach odtworzyli.starełóżko,kocwkratę,noite popielniczki wszędzie opowiada prof. Zembala. WZabrzuniemaśladupodawnymgabinecieReligi.Terazmieścisiętumałytrzyłóżkowy Oddział Intensywnej Opieki Transplantacyjnej dla chorych z przeszczepami płuc. Jestnamwstarymbudynkuniemiłosiernie ciasno, ale za 6 miesięcy będziemy mielinowy.powstajeogólnopolskiecentrum kliniczno-naukowetransplantacjipłucisercaorazleczeniamukowiscydozyudorosłych idzieci. Na korytarzu mija nas prof. Andrzej Lekston.Toonw1986r.wykonałpierwszy na Śląsku zabieg angioplastyki wieńcowej w zawale serca. Od 1992 roku jest kierownikiem Pracowni Hemodynamiki Śląskiego Centrum Chorób Serca. Wspominacie Religę?Powtarzał,żebysięgaćtam,gdzienikt niesięga.jakodrudzyweuropie(pofrancuzach)nowocześnieleczyliśmytakżezawałyserca.nadalnamsięchceiśćpodprąd podkreśla prof. Lekston. Niejesteśmybogami.Poprostutak pracują ludzie Religi dodaje prof. Zembala. a + Więcej na slaskplus.pl

18 18// Magazyn FOT. ARC PoznajŚląskPluswinternecie Internet ŚląskPlustonowy serwisinternetowy dostępny pod domeną przygotowany przez zespół DZ. Zapraszamy MarcinKasprzyk To zupełnie inny serwis od tych, które znacie: ma charakter tygodnika. Dziś pierwszewydanie.następne będąukazywałysięwkażdy piąteko7rano.pierwszewydaniemożecieoglądaćzadarmo.kolejnebędą dostępne wniewysokiej cenie, już za 2,46 zł.wzakładce płatności zobaczycie,żemamyatrakcyjnąofertę.kupującdostępdowiększej liczby wydań, zapłacicie mniej. ŚląskPlusoferujeWamcotydzieńwybór najlepszychtekstówzmagazynowegowydania DZ oraz tygodników, które ukazują się wpiątekwrazzdzwmiastachaglomeracji śląskiejorazsubregionierybnickim.śląskplus obejmujewięcterytorialnietylkogórnyśląsk. Nieoznaczato,żeniebędziemyporuszaćtematyki ważnej dla całego regionu. Oprócz cotygodniowych wydań, będą Państwootrzymywaćwramachabonamentu całe piątkowe wydanie Dziennika Zachodniego wformaciepdfidostępdoserwisuekstramagazyn.chcemy,abywnaszym nowymtygodnikunajważniejszebyły:jakość treści oraz nowoczesna forma ich prezentacji. Teksty uzupełniane będą interaktywnymi formatami, zawierają zdjęcia, infografiki, filmy,dźwięki,linieczasu.galeriezdjęćprzewijająsięszybko.inspiracjeczerpaliśmyzprojektówinternetowych,którewyznaczajądziś światowe trendy. Zapraszamy! REPORTAŻ INTERAKTYWNY W internetowym tygodniku slaskplus.pl przedstawimy Państwu materiały w niebanalny sposób. Tonietylkotekst,aleteżfilm, infografiki, pliki dźwiękowe, całość masięskładaćwinteresujący reportaż interaktywny. CZYTAĆWARTO,SŁUCHAĆ DŹWIĘKÓW TAKŻE Słowem można oddać bardzo wiele. Niekiedy jednak aż prosi się, bydodaćmuzykę,októrejsię pisze, albo wypowiedź, która dobrze zabrzmi tylko wtedy, gdy słychać tembr głosu i towarzyszące dźwięki. Tak będzie na slaskplus.pl. MAPY INTERAKTYWNE Nowoczesny internet to także pełne informacji mapy interaktywne.toproste,atakwpolskim internecie rzadkie: po prostu najedź kursorem na odpowiednią część mapy, a zobaczysz rozwijające się propozycje zdjęć, filmów, dodatkowych wiadomości. DYNAMICZNE WYKRESY Infografiki statyczne zobaczycie w papierowej gazecie. Warto je oglądać, wyciąć, zastanowić się. Winternecienaslaskplus.plzobaczą Państwo wykresy, które zmieniają się w zależności od danych, których Państwo poszukują. Warto sprawdzić, wygodne narzędzie. DZISIAJ O PROFESORZE ZBIGNIEWIE RELIDZE W tym numerze papierowego Dziennika Zachodniego przeczytają Państwo o spacerze profesora Mariana Zembali po Śląskim CentrumChoróbSerca.Alefilmyztego spaceru zobaczą Państwo tylko na slaskplus.pl. PIĘKNA PIEŚŃ NA SWAĆBĘ Pieśń na swaćbę nas oczarowała. Cokolwiek nie myśleć o słowiańskich rytuałach oraz ludziach, którzy dziś je pielęgnują, jedno trzeba przyznać: ich życiu towarzyszy piękna, prosta muzyka. Z okazji ślubu młodych chorzowian dziś możecie jej posłuchać na slaskplus.pl. ŚLĄSKIENAJESIEŃ Dzisiaj na slaskplus.pl proponujemy Państwu mapę z 7 idealnymi miejscami w województwie na jesienny wypad za miasto. Nie zawsze wybraliśmy dla Was kierunki oczywiste. Mamy nadzieję, że niedługo dorzucicie do tego zestawu Wasze propozycje. ILU EMERYTÓW, JAKA EMERYTURA W tym numerze internetowego tygodnika Śląsk Plus proponujemy Państwu wykresy przedstawiające liczbę emerytów w woj. śląskim oraz liczbę i pochodzenie turystów, którzy do nas przyjeżdżają. Tak, tak, przyjeżdżają i to w sporej liczbie. FOT. INFO.MAREK MICHALSKI

19 Reklama//19 REKLAMA

20 20// Magazyn Naszczęściemiałamsięodkogouczyć Rozmowa Dziennikarz nie powinien być zimny jak lodówka. Nie może też być gorący jak gotująca się woda w czajniku. Nie może sobie pozwolić naemocje mówi Katarzyna Kolenda-Zaleska KatarzynaKachel redakcja@dz.com.pl Powiedziałaśkiedyś,żedziennikarzniemoże sobiepozwolićnaemocje. Dasiętak? Całyczassiętegouczę.Zjednejstrony uważam, że dziennikarz nie powinien epatować swoimi uczuciami, a ma być jedynie pośrednikiem w przekazywaniu informacji. Nie może być więc bohaterem tej historii.alezdrugiejstronyemocjesączasem potrzebne, by oddać nastrój. Kiedyjewykorzystałaś? WRzymie,gdyumierałJanPawełII. Robiłam wówczas wszystko, by się nie rozryczeć przed kamerą. Podobnie przy katastrofie smoleńskiej. Nie mogłam epatowaćswoimiłzamiczyłkaniem.kogotoby obchodziło w tamtym momencie? Ludzie mają własne odczucia, a dziennikarz musi wtedy zrobić krok do tyłu, wycofać się. Starałam się wówczas relacjonować z dystansem, ale jednocześnie znaleźć taki balans, by widzowie mogli poczuć emocje, które wtedy wszystkim towarzyszyły. Można było to uzyskać przez zdjęcia, słowa, rozmówców, którzy stają przed kamerą. Dziennikarz nie powinien być zimny jak lodówka.niemożeteżbyćgorącyjakgotująca się woda w czajniku. Byważezjadacięstres.Słyszałam,żejegopoziomstopniujeszwCarterach. OdczasuwywiaduzJimmymCarterem. 10 to maksimum, wtedy je osiągnęłam.alezregułyjestmniej. AjakczęstoCarteryidąwgórę? Do dziewięciu już kilka razy dochodziłam. Przykim? PrzyTonym Blairze choćby. I to nie wiedzieć czemu, bo był uroczy iświetnie przygotowany. Do dziś jestem pod wrażeniem jego profesjonalnej szkoły wypowiadania się, tak by było: krótko, zwięźle, inteligentnie, precyzyjnie. Żadnego lania wody. Przy Allenie zaczęłaś mówić tak cicho, że cię nieusłyszał.toprawda? Tak. I cant hear you, darling wypowiedziane przez reżysera jest prawdziwym hitemwśród moich znajomych.wtedy jeszcze nie miałam co prawda skali Cartera, ale na pewno Woody Allen kwalifikował się spokojnie do dziesięciu. b Katarzyna Kolenda-Zaleska, dziennikarka, autorka książek. Zrealizowała m.in. filmowy dokument Chwilami życie bywa znośne, poświęcony noblistce Wisławie Szymborskiej Odchorowujeszpóźniejtakiewywiady? Jasne. Nerwy, zaangażowanie, momenty, które aż tak bardzo mnie pochłaniają, wymagają później jakiegoś zresetowania. Siłowniaczyizolacja? Najczęściejspotkaniezprzyjaciółmi przy dobrym winie. To jest najlepszy sposób. FOT. TVN/ KRZYSZTOF DUBIEL Powiedz, tak szczerze, dlaczego dziennikarstwo? Rodzicechcieli, żebyśzostałanaukowcem. Topisarstwozawszegdzieśwemnie tkwiło.dotejporymoirodzice,gdyprzyjeżdżamdokrakowa,wyciągajązszafy kryminały, które pisałam będąc nastolatką.tosącałezeszyty,żebybyłajasność. Polityką też się zawsze interesowałam. Takimiałamtemperamentiwtakimdomu się wychowałam, gdzie wszystko, co się działo w Polsce, nie było obojętne. O byciu dziennikarką polityczną za czasów komuny nie było mowy. Momentem przełomowymbyłdlamnie1989rok,kiedyzaczęłam pracować w Komitecie Obywatelskim jako wynieś, przynieś, pozamiataj. Robiłamtoodświtudonocyibyłytojedne z najwspanialszych godzin mojego życia. Tam poznałam Maćka Szumowskiego. Jego postawa, pióro, sposób, w jaki pracował z ludźmi, mnie dosłownie zauroczyły. Dla niego dziennikarstwo było misją. Też tak chciałam. Towtedypostanowiłaśzamienićkarierękrytykateatralnegonadziennikarską? Tak, bo spotkałam wzór. Kogoś, od kogo mogłam się uczyć. Właściwie było ich dwóch. Pierwszy to Jerzy Turowicz, drugim był właśnie Maciek Szumowski. Po kilku latach pomyślałam więc: świat się otworzył, komuna upadła, mogę spełniać swoje marzenia. Mówiłci:róbtoKaśka,jesteśwtymdobra? Nie pamiętam, by mnie w szczególny sposób komplementował. Na pewno mnie lubił. Najważniejsze były jednak jego nauki.to,wjakisposóbpomagałukładaćmi tekst, opowiadać historie. Którędy dojść do prawdy. Zawsze mnie namawiał do tego, bym się rozwijała. Kiedy zastanawiałam się, czy przejść do telewizji, pierwszy radził: idź, nauczysz się czegoś nowego. Pamiętam jak dziś, gdy wychodziłam ostatnirazz GazetyKrakowskiej,wybiegł za mną i powiedział: Kasia, pamiętaj, gdy pracujesz z kamerą, masz tylko jedną szansę,byzadaćpytanie.zawszesiędobrze przygotuj i nie zmarnuj jej. Dziś to oczywiste dla mnie, ale wtedy byłam kompletnie zielona. Dbałodziennikarzy? Zależało mu na robieniu dobrej gazety, ale szanował także cały zespół. Chciał, by dziennikarze się rozwijali, nie stali w miejscu.podtymwzględembyłdlanasabsolutnym guru. A Szansadlamłodychreporterów!GrupaWydawnicza Polskapresse i TelewizjaTVN zapraszajądoudziałuwviiiedycji KonkursunaReportażim. Maćka Szumowskiego. Organizatorzy gwarantująwysokienagrody wsumie30tysięcyzłotych. Zwycięzcaotrzymaczekna15tys. zł. Organizatorzyzapewniajątakżelaureatomtrzymiesięczne stażewwybranejredakcji Polskapresse, MediówRegionalnychlubwredakcjimagazynu Uwaga TVNwKrakowielubKatowicach. Tematobecnejedycji brzmi: Poconamtestudia?. Konkursskierowanyjestdoreporterów, którzynieukończyli36. rokużycia zarównopracujących wzawodzie, jakiszukających swojejszansywdziennikarstwie orazdoludzi, którzypoprostulubiąobserwowaćiopisywaćświat. Abywziąćudziałwkonkursie, należy: 1. Napisaćreportażoobjętości do12000znaków. Wkonkursie mogąbraćudziałtylkoniepublikowaneutwory. Ustawiłcidziennikarskikręgosłup? To, jakim dziś jestem dziennikarzem ijakmyślęowieluróżnychsprawach,to zasługa Maćka. Bezcenne było móc go obserwowaćwpracy,choćw80roku,gdyre- dagował Krakowską, byłam gówniarzem. Moi rodzice dodzisiaj mają te egzemplarzegazet,botobyłniesamowitypowiew świeżego powietrza wtym dusznym, komunistycznym kraju. Dziennikarzpowinienlubićludzi? Ludzi trzeba lubić po prostu. A dziennikarz powinien swoich rozmówców szanować, co czasem jest trochę trudne. Polityków,zaktórymisięuganiasz,teżlubisz? Bardzo. Ostatnio spędziłam z nimi dużo czasu na pogaduszkach i plotkach, kto trafidorząduewykopacz.byłomiło:jedna kawka, druga kawka, trzecia i kolejna, poktórejmyślałamjuż,żemipękniegłowa. Ale zdobyłam wszystkie informacje i skład rządu podałam bezbłędnie dzień przed tym, jak ujawniła go pani premier. Colubiszcelebrowaćwswoimżyciu? O, podchwytliwe pytanie. Lubię celebrować przyjaźnie. Z wielką troską i uwagądonichpodchodzę.ichociażwwarszawie mieszkam 20 lat, wciąż mam kontakt z osobami, z którymi w Krakowie chodziłam do szkoły średniej. Zawsze jak przyjeżdżam, spotkanie jest absolutnie obowiązkowe, zresztą mamy stały kontakt. Wostatnipiątekbyliśmynakolacji,apotem, nocą, siedzieliśmy na Kazimierzu. To jedna z najważniejszych dla mnie spraw. Pozwalaszsobienauzależnienia? To dopiero podchwytliwe pytanie! Wszyscy wiedzą, że palę. Trudno, ale brak wadjestnudny.lubiędobrewino oileto uzależnienie i włóczenie się po knajpach. Lubię też rytuały. WKrakowieteżjemasz.Cojestobowiązkowe,gdytamjesteś? Kawa na Rynku, kolacja, najlepiej w Del Papa na św. Tomasza, Kazimierz nocą, niedzielnamszawmariackim,bieganiena Błoniachizakupyzmamą.Bochoćspokojnie mogłaby zrobić je ztatą, to ja uwielbiam pojechać na plac przy Lea. Bo niezmiennie jest tam pani, u której kupujemy jarzyny od czasów mojego dzieciństwa. Szymborskateżrobiłatamzakupy. I nigdy się nie spotkałyśmy. Dopiero potem się zgadałyśmy na ten temat. Te wszystkie rytuały stawiają mnie do pionu, przypominają mi o korzeniach i utwierdzają, że życie faktycznie bywa czasami znośne. a 30 tys. zł i redakcyjne staże czekają na odważnych! Konkurs na reportaż im. Maćka Szumowskiego Organizatorzy konkursu STOWARZYSZENIE R Z Y A I A A SZ OWS IE O 2. Niepodpisany, opatrzonygodłemreportażnależyprzesłać w3egzemplarzachwzaklejonej kopercieopisanejgodłem, lubdostarczyćosobiścienaadres: al. Pokoju3, Kraków, zdopiskiem Polskazzasiódmejmiedzy orazwwersjielektronicznej, napłycielubpocztąelektroniczną, wsposóbuniemożliwiający identyfikacjęimieniainazwiska uczestnika, naadres: konkurs_szumowski@gk.pl, wterminiedo 10grudnia2014r. 3. Laureatówwybierzekapituła konkursu, którejprzewodziredaktorstefanbratkowski. 4. Wynikizostanąogłoszonenie późniejniżdokońcalutego2015r. Szczegółoweinformacjenastroniewww.szumowski.eu. Pytania możnakierowaćteżpodadres: t.lachowicz@gk.pl lubg.lenartowicz@gk.pl Fundator nagród