Politechnika Śląska. Forum Debaty Publicznej Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju. ENERGETYKA PROSUMENCKA pole do współdziałania.

Transkrypt

1 C EP Centrum Energetyki Prosumenckiej Politechnika Śląska Wydział Elektryczny Forum Debaty Publicznej Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju Klaster 3x20 ENERGETYKA PROSUMENCKA pole do współdziałania Jan Popczyk Konin,

2 !!! Teza główna. Tak jak SAPARD w okresie przedakcesyjnym przyczynił się do wprowadzenia polskiego rolnictwa do UE tak odpowiednia część unijnych środków pomocowych w okresie , przeznaczonych w dużym stopniu (nie mniej niż 20%) na przebudowę polskiej energetyki, powinna zostać wykorzystana do wprowadzenia polskiego rolnictwa w obszar energetyki prosumenckiej 2

3 Teza pomocnicza. Reelektryfikacja rolnictwa (ogólnie obszarów wiejskich) za pomocą technologii prosumenckich jest w Polsce najefektywniejszym sposobem realizacji celów unijnej polityki energetycznej!!! 1. Liczby ludności mieszkającej na obszarach wiejskich wzrost w ostatniej dekadzie z 38% do 40% (obecnie około 15 mln osób żyje na obszarach wiejskich) 2.Zużycie (roczne, łączne) energii elektrycznej na obszarach wiejskich 12 TWh 3.W tym zużycie rolnictwa na cele produkcyjne 1, 6 TWh 3

4 POLSKA ENERGETYKA WEK: PALIWA ORAZ DOBRA INWESTYCYJNE Z IMPORTU, SPRZEDAŻ TYLKO NA RYNEK WEWNĘTRZNY 1. Cała energetyka sprzedaje swoje produkty energia elektryczna, ciepło, paliwa (na potrzeby produkcji energii elektrycznej, ciepła i na potrzeby transportu) praktycznie wyłącznie na rynek wewnętrzny 2. Roczna wartość rynków, struktura kosztów, w mld PLN: ciepło 30, energia elektryczna 45(w tym akcyza 3), paliwa transportowe 100(w tym akcyza 37). Łącznie 175 mld PLN (w tym akcyza 40 mld PLN) 3. Import paliwowy. Roczny wypływ środków na paliwa z importu: węgiel 12 mln ton, 1 mld $, ropa 22 mln ton, 15 mld $, gaz 11 mld m 3, 5 mld $. Łącznie 21 mld $ (70 mld PLN) 4. Antycypowany równoważny blokom węglowym o łącznej mocy 5 GW i blokom jądrowym o mocy 3 GW wypływ środków inwestycyjnych na bloki wytwórcze w elektroenergetyce do 2020 roku: bloki węglowe 5 GW 5 mld (około 55% z 9 mld ), bloki jądrowe 3 GW 12 mld 4 (około 80% z 15 mld ). Łącznie 17 mld (70 mld PLN)!!!

5 ENERGETYKA WEK ofiara finansjalizacji!!! 1. W jakich kategoriach rozpatrywać spadek wartości giełdowej firm energetycznych po ich wejściu na giełdę (Enea 2008, PGE 2009, Tauron 2010) wynoszący, względem wartości głównego indeksu (WIG 20): Enea 67%, PGE 40%, Tauron 22% (w przypadku Tauronutrzeba pamiętać o obniżce wartości spółki przez ministra skarbu z około 14 mld PLN do około 8 mld PLN; gdyby spadek liczyć względem wartości spółki wynoszącej 14 mld PLN, to wynosiłby on 55%) 2. Co oznacza zerwanie umowy PGE Rafako na budowę dwóch bloków 900 MW każdy, nakłady inwestycyjne 12 mld PLN? Wiadomo, że zbliżony status mają bloki o łącznej mocy około 10 GW i nakładach inwestycyjnych 60 mld PLN. Pytanie: czy oszacowanie poniesionych kosztów prac rozwojowych projektów na 1% nakładów inwestycyjnych jest racjonalne i w jakich kategoriach rozpatrywać te koszty (brak dobrej rządowej polityki energetycznej, brak realnej strategii przedsiębiorstw, ryzyko, interes kogo)? 5

6 FINANSOWANIE ENERGETYKI OBYWATELSKIEJ/PROSUMENCKIEJ/ROZPROSZONEJ!!! 1.Udział inwestycji prywatnych w energetykę OZE osiągnął w Niemczech 80% 2.Depozyty przedsiębiorców polskich, osiągnęły poziom 160 mld PLN 3. Środki unijne z UE w perspektywie budżetowej : fundusz spójności 72,8 mld, fundusz rolny 28,5 mld? 4. Czy Polska wykorzysta do reelektryfikacjiwsi (i rolnictwa) 14 TWh cywilizacyjny projekt przebudowy energetyki realizowanej na osi Chiny Afryka, a także w USA? 6

7 !!! 1.Liczba domów mieszkalnych, poza gospodarstwami rolnymi, na terenach wiejskich tworzących potencjalny rynek energetyki budynkowej słonecznej i wiatrowej, PME 2 2,5 mln. 2.Liczba socjalnych gospodarstw rolnych, tworzących potencjalny rynek energetyki budynkowej słonecznej i wiatrowej, PME 1 (powierzchnia gospodarstwa 1 do 10 ha) 1,05 mln. 3.Liczba niskotowarowych gospodarstw rolnych, tworzących potencjalny rynek mikrobiogazowni kontenerowych (prefabrykowanych) o mocy elektrycznej kw, PµB(powierzchnia gospodarstwa 10 do 20 ha) 225 tys. 7

8 1.Liczba towarowych gospodarstw rolnych 1, tworzących potencjalny rynek minibiogazowni o mocy elektrycznej kw, PmB1 (powierzchnia gospodarstwa 20 do 50 ha) 95 tys. 2. Liczba towarowych gospodarstw rolnych 2, tworzących potencjalny rynek minibiogazowni o mocy elektrycznej kw, PmB2 (powierzchnia gospodarstwa 50 do 100 ha) 15 tys. 3.Liczba wielkotowarowych gospodarstw rolnych 1, tworzących potencjalny rynek biogazowni o mocy elektrycznej kw, PB 1 (powierzchnia gospodarstwa 100 do 200 ha) 5 tys. 4. Liczba wielkotowarowych gospodarstw rolnych 2, tworzących potencjalny rynek biogazowni o mocy elektrycznej powyżej 200 kw, PB 2 (powierzchnia gospodarstwa powyżej 200 ha) 4 tys.!!! 8

9 PROW (6 Priorytetów) Jest działanie rolnictwo ekologiczne Dlaczego nie mogłoby też być rolnictwo energetyczne (gospodarstwa towarowe)!!! Polityka Spójności Reelektryfikacjarolnictwa (obszarów wiejskich) za pomocą technologii prosumenckich filar przebudowy energetyki, priorytet UE w okresie Włączyć do programów krajowych, przede wszystkim jednak RPO i ponadregionalnych Zakres energetyki prosumenckiej OZE, utylizacja odpadów, smart grid (Propozycje w PROW: gospodarka odpadami, gospodarka wodno-ściekowa, OZE, Internet szerokopasmowy) 9

10 Rolnictwo (konieczność zagospodarowania 3 mln ha!!!, konieczność utylizacji odpadów w produkcji hodowlanej, konieczność reelektryfikacji obszarów wiejskich) Wydajność, MWh/ha jednoroczne rośliny energetyczne 80 (kiszonka) mikrobiogazownie utylizacyjno-rolnicze (50/50 mnożnik 2; 115 tys. gospodarstw nisko-towarowych) 160 (biogaz) 10

11 Budownictwo (6 mln domów + 6 mln mieszkań) Zużycie energii, kwh/(m 2 rok) Polska: lata 1970ʼ 300, wymagane dla nowych budynków 120, przeciętne 180 UE 80 dom pasywny poniżej 15 głęboka termomodernizacja (wykorzystanie technologii domu pasywnego) 24 11

12 Transport (17 mln samochodów) Zużycie energii, kwh/100 km samochód z silnikiem spalinowym 55 kwh (benzyna) smart EV 17 (energia elektryczna, OZE) 12

13 1.Liczba odbiorców (domów/gospodarstw) zasilanych z jednej stacji wiejskiej wynosi około 25 (około 100 mieszkańców) i jest 4-krotnie mniejsza niż liczba odbiorców zasilanych z jednej stacji miejskiej. 2. Wskaźniki charakteryzujące (poza rozległymi awariami sieciowymi) zawodność zasilania odbiorców z sieci wiejskich: roczna liczba przerw wynosi 5 10, czas trwania pojedynczej przerwy wynosi 2 3 godziny; syntetyczny wskaźnik nieciągłości zasilania rozumiany jako prawdopodobieństwo braku zasilania w czasie wynosi (1 2) 10-4 jest to wskaźnik około 5-krotnie większy niż w przypadku sieci miejskich. 3. Rozległe awarie sieciowe stają się coraz większym polskim problemem na obszarach wiejskich. Przykłady: kilkunastogodzinne przerwy zasilania, które dotknęły 700 tys. mieszkańców Mazowsza i północno-wschodniej części kraju październik 2009; kilkudziesięciogodzinne przerwy zasilania, odczuło je 120 tys. mieszkańców Małopolski i Śląska oraz dwutygodniowe, które objęły 20 tys. mieszkańców Śląska styczeń 2010; kilkunastogodzinne i dłuższe przerwy dotykające ponad 20 tys. mieszkańców północno-zachodniej części kraju 13 grudzień 2010 i wiele innych.!!!

14 MIX ENERGETYCZNY 2050 zużycie energii elektrycznej 180 TWh (opracowanie własne) Lp. Rodzaj zasobu Redukcja rynku końcowego ciepła o 50% (za pomocą termomodernizacji i innych technologii, zwiększających efektywność systemów grzewczych i wentylacyjnych) Zapotrzebowanie transportu na energię elektryczną (wzrost liczby samochodów na 1 tys. mieszkańców o 50%, przejście na transport elektryczny) Zapotrzebowanie na węgiel kamienny i brunatny energia chemiczna (zmniejszenie o 70%) Zapotrzebowanie na gaz ziemny energia chemiczna (zwiększenie wykorzystania energetycznego o 20%) Wielkość zasobu/rynku [TWh/rok] 20 ch + 60 coze + 15 eloze 160 ch + 45 eloze 240 ch * 120 ch ** 5 Zapotrzebowanie na paliwa transportowe (zmniejszenie o 25%) 160 ch 6 Hydroenergetyka 5 el 7 Farmy wiatrowe 20 el Rolnictwo energetyczne (3000 biogazowni, około 200 tys. 8 mikrobiogazowni, paliwa drugiej generacji, biomasa stała, w tym 50 el +50 c odpadowa) 9 Biomasa z gospodarki leśnej 10 el +10 c 10 Pompy ciepła 45 c 11 Kolektory słoneczne 10 c 12 Mikrowiatraki 10 el 13 Ogniwa fotowoltaiczne 10 el

15 Przewrót! Ceny energii elektrycznej z układu hybrydowego OZE/URE niższe niż z energetyki WEK? Skonfrontowanie cen energii elektrycznej w energetyce prosumenckiej (OZE/URE) i WEK układ hybrydowy: mikrowiatrak 5 kw (900 /kw) + ogniwa PV 5 kw (1100 /kw), z baterią akumulatorów i przekształtnikiem, czas pracy układu hybrydowego około 25 lat, produkcja energii elektrycznej w okresie całego życia układu MWh, nakład inwestycyjny prosumenta 44 tys. PLN (x3), około 132 tys. zł, cena jednostkowa (stała) energii elektrycznej wynosi, w perspektywie tego prosumenta, 480 zł/mwh w porównaniu z ponad 600 PLN/MWh (z VAT-em, taryfa C) od sprzedawcy z urzędu Przedstawione porównanie jest skrajnie uproszczone, bo nie uwzględnia: że na jeden cykl życia ogniwa PV przypadają jeszcze dwa cykle życia przekształtnika, i podobnie dwa cykle życia baterii akumulatorów, że wydajność ogniw PV maleje po 25 latach o około 20% itd. wsparcia tych technologii (z tytułu świadectw pochodzenia energii), istniejącego ciągle jeszcze subsydiowania skrośnego ludności (taryfa G u dostawców z urzędu), nieuchronnego, istotnego wzrostu ponadinflacyjnego cen energii elektrycznej ogólnie w obszarze energetyki WEK, itp.