Eduardo. Mendoza. Brak. wiadomości. od Gurba

Transkrypt

1 Eduardo Mendoza Brak wiadomości od Gurba

2

3 Eduardo Mendoza Brak wiadomości od Gurba przekład Magdalena Tadel wydawnictwo Znak Kraków 2010

4

5 Dzień Wciąż brak wiadomości od Gurba. Próbuję ponownie nawiązać kontakt telepatyczny. Słyszę rozwścieczony głos osobnika domagającego się w imieniu przeciętnych obywateli, za przedstawiciela których się podaje, pociągnięcia do pełnej odpowiedzialności jakiegoś Guerry. Rezygnuję z nawiązania kontaktu telepatycznego Opuszczam statek i zamieniony w perkoza oglądam okolicę z powietrza Uznaję operację za zakończoną i powracam na statek. O ile miasta są z założenia bezmyślnie zaplanowane: kręte drogi i pełno zaułków, o tyle o wsiach, które je otaczają, lepiej nie mówić. Nic 17

6 nie jest tu regularne i płaskie; wręcz przeciwnie: tak jakby ktoś specjalnie chciał nie dopuścić do użytkowania ich. Linia wybrzeża z lotu ptaka wygląda jak dzieło kogoś obłąkanego Po uważnym przestudiowaniu planu miasta (wersja kartograficzna z podwójną osią eliptyczną) postanawiam kontynuować poszukiwania Gurba w peryferyjnej dzielnicy, zamieszkanej przez odmianę gatunku ludzkiego określaną mianem b i e- d o t a. Ponieważ Katalog Astralny przyznaje jej współczynnik dobrej woli nieco niższy niż odmianie nazywanej b o g a c i i znacznie niższy niż odmianie nazywanej klasa średnia, decyduję się na wygląd osobnika zwanego Gary Cooper Materializuję się na pozornie opustoszałej uliczce w dzielnicy San Cosme. Wątpię, by Gurb z własnej woli zdecydował się tu zamieszkać, mimo że nigdy nie był zbyt bystry Grupa młokosów zaopatrzonych w noże odbiera mi portfel Grupa młokosów zaopatrzonych w noże odbiera mi pistolety i gwiazdę szeryfa. 18

7 10.03 Grupa młokosów zaopatrzonych w noże odbiera mi kamizelkę, koszulę i spodnie Grupa młokosów zaopatrzonych w noże odbiera mi buty, ostrogi i harmonijkę Samochód policji narodowej zatrzymuje się obok mnie. Wysiada członek policji narodowej, informuje mnie o konstytucyjnie przysługujących mi prawach, nakłada mi kajdanki i jednym pchnięciem umieszcza mnie w samochodzie. Temperatura 21 stopni Celsjusza; wilgotność względna 75%; silny wiatr z kierunku południowego; stan morza: wzburzone Wchodzę do aresztu na komisariacie. W tym samym pomieszczeniu znajduje się osobnik o niechlujnym wyglądzie, któremu się przedstawiam i opowiadam o przeciwnościach losu, jakie sprawiły, że znalazłem się w tym niegodziwym miejscu Po przełamaniu początkowej nieufności, jaką istoty ludzkie czują w stosunku do wszystkich bez wyjątku jednostek tego samego gatunku, osobnik, z którym złączył mnie los, postanawia 19

8 nawiązać ze mną rozmowę. Wręcza mi swoją wizytówkę, na której jest napisane: jetulio pencas Profesjonalny żebrak. Stawiam tarota, gram na skrzypcach, wzbudzam litość. Świadczę usługi na ulicy i w domu klienta Mój nowy znajomy opowiada mi, że wsadzono go przez pomyłkę, bo raz otworzył jakiś samochód i nic z niego nie zabrał, że żebrząc, zarabia na życie bardzo dobrze i bardzo uczciwie, i że zarekwirowany mu proszek to nie to, co twierdzi policja, ale prochy jego zmarłego ojca niech Bóg ma go w swojej opiece które właśnie tego dnia miał rozsypać nad miastem z Mirador del Alcalde. Potem dodaje, że wszystko, co mi przed chwilą powiedział, mimo że jest niezłym kłamstwem, na nic mu się nie przyda, bo sprawiedliwość w tym kraju jest zgniła, tak więc bez dowodów i świadków, za sam wygląd, z całą pewnością wyślą nas do pudła, skąd wyjdziemy z aids i pchłami. Mówię mu, że nic nie rozumiem, a on odpowiada, że nie ma tu nic do rozumienia, nazywa mnie chłopem i dodaje, że takie jest życie i że sęk w tym, że bogactwa w tym kraju są źle rozdzielone. Jako przykład podaje przypadek pewnego osobnika, którego nazwiska nie zapamiętuję, który wybudował sobie dom z dwudziestoma dwiema ubikacjami, i dorzuca, że życzy mu, żeby niespodziewanie dostał sraczki i żeby akurat wtedy wszystkie te ubikacje były zajęte. Potem wchodzi na jedną z prycz i oświadcza, że kiedy nadejdzie jego kolej (do ubikacji?), zmusi wspomnianego osobnika do załatwiania naturalnych potrzeb w kurniku i rozdzieli 20

9 te dwadzieścia dwie ubikacje między rodziny żyjące z zasiłku dla bezrobotnych. W ten sposób, mówi, będą miały się czym zająć, zanim, tak jak obiecano, zostaną znalezione im jakieś miejsca pracy. Potem spada z pryczy i rozbija sobie głowę Członek policji narodowej, inny niż ten wymieniony wcześniej, otwiera drzwi aresztu i rozkazuje nam iść za sobą, prawdopodobnie w celu stawienia się przed panem komisarzem. Przestraszony zapowiedziami mojego nowego znajomego postanawiam przybrać bardziej szacowny wygląd i zmieniam się w don José Ortegę y Gasseta. Przez solidarność zmieniam mojego nowego znajomego w don Miguela de Unamuno Stawiamy się przed panem komisarzem, który bacznie nam się przygląda, drapie się po głowie, stwierdza, że nie chce komplikować sobie życia, i rozkazuje puścić nas wolno Mój nowy znajomy i ja żegnamy się w drzwiach komisariatu. Przed odejściem mój nowy znajomy błaga mnie, żebym przywrócił mu jego poprzedni wygląd, bo z obecnym nie dostałby jałmużny od samego Boga, nawet gdyby przykleił sobie sztuczne krosty, które sprawiają wprost odrażające wrażenie. Robię to, o co prosi, i odchodzi. 21

10 11.45 Wznawiam moje poszukiwania Wciąż brak wiadomości od Gurba. Naśladując otaczających mnie ludzi, postanawiam coś zjeść. Ponieważ wszystkie firmy są zamknięte, z wyjątkiem tych zwanych restauracjami, domyślam się, że tam właśnie można dostać coś do jedzenia. Obwąchuję śmietniki otaczające wejścia do różnych restauracji, aż napotykam taki, który pobudza mój apetyt Wchodzę do restauracji, gdzie gentleman ubrany na czarno pyta mnie z niechęcią, czy przypadkiem nie mam zrobionej rezerwacji. Odpowiadam, że nie, ale że buduję dom z dwudziestoma dwiema ubikacjami. W mig zostaję zaprowadzony do stolika przystrojonego bukietem kwiatków, które połykam, żeby nie wydać się nieokrzesanym. Podają mi kartę (niekodowaną), czytam ją i zamawiam szynkę, melon z szynką i melon. Pytają, co będę pił. Żeby nie zwracać na siebie uwagi, proszę o płyn najbardziej popularny wśród istot ludzkich: mocz Wypijam kawę. Na koszt firmy częstują mnie kieliszkiem likieru gruszkowego. Potem przynoszą mi rachunek, który opiewa na 6834 pesety. Nie mam ani grosza. 22

11 16.35 Palę cygaro marki Montecristo no. 2 i myślę, jak wyjść z tych tarapatów. Mógłbym się zdezintegrować, ale odrzucam tę myśl, ponieważ a) mogłoby to zwrócić uwagę kelnerów i klientów restauracji, b) byłoby niesprawiedliwością, żeby konsekwencje mojej nieprzezorności ponieśli ci mili ludzie, którzy zaprosili mnie na kieliszek likieru gruszkowego Pod pretekstem wzięcia czegoś z samochodu wychodzę na ulicę, wchodzę do kiosku i kupuję bilety i kupony różnych gier liczbowych, które można tam dostać Mnożąc cyfry za pomocą podstawowych reguł, otrzymuję w sumie 122 miliony peset. Wracam do restauracji, reguluję rachunek i zostawiam 100 milionów napiwku Wznawiam poszukiwania Gurba za pomocą jedynej znanej mi metody: dreptania po ulicach Buty dymią od zbyt długiego chodzenia. Od jednego odpadł obcas, co sprawia, że mój chód przypomina kołysanie tyle śmieszne, co męczące. Pozbywam się butów, wchodzę do sklepu 23

12 i za pieniądze, które zostały mi z restauracji, kupuję nowe, mniej wygodne od poprzednich, ale zrobione z bardzo wytrzymałego materiału. Zaopatrzony w te nowe buty, zwane nartami, zaczynam przemierzanie dzielnicy Pedralbes Kończę poszukiwania w dzielnicy Pedralbes, nie napotkawszy Gurba, ale za to będąc pod wrażeniem eleganckich domów, bujnych trawników i basenów pełnych wody. Nie wiem, dlaczego niektórzy ludzie wolą mieszkać w takich dzielnicach jak San Cosme, skąd mam tak przykre wspomnienia, mogąc robić to w dzielnicach takich jak Pedralbes. Bardzo możliwe, że nie jest to kwestia preferencji, ale pieniędzy. Zdaje się, że istoty ludzkie dzielą się między innymi na bogatych i biednych. Jest to podział, do którego, nie wiedzieć czemu, przywiązują ogromną wagę. Podstawowa różnica między bogatymi i biednymi jest zdaje się taka: bogaci nigdzie nie płacą za to, co nabywają, czy za to, na co mają ochotę. Biedni zaś płacą niewyobrażalne sumy. Przywileje, z których korzystają bogaci, mogą być odziedziczone, uzyskane niedawno, czasowe lub fikcyjne; ogólnie rzecz biorąc, na jedno wychodzi. Ze statystycznego punktu widzenia wynika, że bogaci żyją dłużej i lepiej niż biedni, że są wyżsi, zdrowsi i ładniejsi, że więcej czasu poświęcają na rozrywkę, podróżują do bardziej egzotycznych miejsc, otrzymują lepsze wykształcenie, mniej pracują, żyją w większym luksusie, mają więcej ubrań, szczególnie przejściowych, otrzymują lepszą opiekę lekarską, mają wystawniejsze pogrzeby i pamiętani są przez dłuższy czas. Częściej też wzmianki na ich temat mogą pojawiać się w gazetach, magazynach i kronikach. 24

13 21.30 Postanawiam wrócić na statek. Dezintegruję się przed wejściem do klasztoru Pedralbes ku ogromnemu zaskoczeniu wielebnej matki, która właśnie w tym momencie wychodziła wyrzucić śmieci Doładowanie energii. Przygotowuję się do spędzenia kolejnego samotnego wieczoru. Czytam jeden odcinek przygód Lolity Galaktyki, ale ta lektura, w której tyle razy pogrążałem się razem z Gurbem, musząc mu zawsze wyjaśniać pikantniejsze fragmenty, bo nie ma większego matoła niż on, zamiast rozweselić, zasmuca mnie Mając dość chodzenia w kółko po statku, postanawiam się położyć. Dzisiejszy dzień był bardzo męczący. Wkładam pidżamę, mówię pacierz i idę spać.

14

15 Seria Eduardo Mendozy w Znaku: Niezwykła podróż Pomponiusza Flatusa Przygoda fryzjera damskiego Sekret hiszpańskiej pensjonarki Oliwkowy labirynt Prawda o sprawie Savolty Miasto cudów Brak wiadomości od Gurba Mauricio, czyli wybory

16 Eduardo Mendoza (ur. 1943) jest jednym z najwybitniejszych współczesnych pisarzy hiszpańskich. Pracował jako adwokat, radca prawny i tłumacz przy ONZ. Autor między innymi Niezwykłej podróży Pomponiusza Flatusa, Prawdy o sprawie Savolty, Mauricia, czyli wyborów. W Polsce najbardziej znany z niezrównanej trylogii detektywistycznej: Przygody fryzjera damskiego, Sekretu hiszpańskiej pensjonarki i Oliwkowego labiryntu. Wybierając się na planetę Ziemię, warto opanować następujące umiejętności: bieganie na nartach latem główną ulicą Barcelony, picie bez umiaru i uciekanie przed policją, głośne nocne śpiewanie piosenki Całuj mnie, całuj i podobnych, prowadzenie pozornie nic nieznaczącej rozmowy ze sprzątaczką, by wywiedzieć się wszystkiego o seksownej sąsiadce, poszukiwanie żony. W gorącej Barcelonie kosmita o matematyczno-logicznym umyśle trafia prosto w realia ludzkiej codzienności. Dla niego zaczyna się wędrówka przez świat nieodgadnionych rytuałów i tajemniczych zachowań. Dla nas wyborna zabawa przy jednej z najśmieszniejszych książek Eduardo Mendozy. cena detal. 29,90 zł ISBN