Reductio ad absurdum

Transkrypt

1 london 3 november (174) free issn Czas na wyspie»3 Sir Leszek z Cambridge University Jest Polakiem zajmującym jedno z najbardziej prestiżowych stanowisk na Wyspiach Brytyjskich. Ostatnio został odznaczony przez polskie władze medalem Bene Merito. Czas na wyspie»8 Squatersi za i przeciw Z jednej strony trudno odmówić ochrony prawnej właścicielom nieruchomości, z drugiej należy brać pod uwagę dramatyczną sytuację osób zmuszonych sytuacją życiową do squattingu w zagrażających zdrowiu i życiu budynkach. fawley Court»12 Reductio ad absurdum Well, we re all still here. What a mess. Who would have thought that The Fawley Court Affair would today be such a bigos (stew)? As the saying goes: it would be easier nailing a jelly to the ceiling. We still do not know who really owns Fawley Court. kultura»17 O czym to w Londynie Związek a co za tym idzie jego wystawy i znaczenie w świecie sztuki potrzebuje nowej krwi. Bez tych zmian APA nie ma szans, by w poczet członków tego związku, działającego tu od ponad pół wieku mieli ochotę wchodzić młodzi, zdolni artyści. Czasoprzestrzeń»21 Cień Osamy Kierowca uśmiechnął się szeroko, pokazując żółtawe zęby. Pan wybaczy. Miałem modlitwę. Nie ma sprawy. A ten drugi? Boi się, że pan się wysadzi. Rozumiem kierowca roześmiał się hałaśliwie i zamknął drzwi. Pojechali.

2 2 3 listopada 2011 nowy czas Czas jest zawsze aktualny Sławomir Mrożek Czwartek, 3 li sto pa da, Hu ber ta, syl wii 1957 Zwią zek Ra dziec ki wy strze lił sztucz ne go sa te li tę Sput nik 2 z psem Łaj ką na po kła dzie. pią tek, 4 li sto pa da, ka ro la, ol gier da 1956 Ar mia Czer wo na przy stą pi ła do ge ne ral ne go sztur mu na Bu da peszt w ce lu zdła wie nia an ty ko mu ni stycz ne go po wsta nia. so bo ta, 5 li sto pa da, elż bie ty, sła wo mi ra 1922 Jed no z naj więk szych od kryć ar che olo gicz nych. Bry tyj ski ar che olog Howard Car ter od krył w po bli żu Luk so ru gro bo wiec fa ra ona Tu ten cha mo na. Nie dzie la, 6 li sto pa da, Fe lik sa, le onar da 1950 Pre mie ro wy spek takl Ze spo łu Pie śni i Tań ca Ma zow sze pod kie rownic twem Ta de usza Sy gie tyń skie go i Mi ry Zi miń skiej. poniedziałek, 7 listopada, marzeny, kariny 1939 Generał Władysław Sikorski został mianowany Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych. wtorek, 8 listopada, bogdana, bożydara 1939 Nieudany zamach na Hitlera w monachijskiej piwiarni, w której wygłaszał przemówienie z okazji kolejnej rocznicy puczu NSDAP. Środa, 9 listopada, aleksandra, elżbiety 1989 Rozpoczęło się burzenie muru berlińskiego. Był to symboliczny dzień końca podziału Europy na blok wschodni i zachodni. Czwartek, 10 listopada, andrzeja, leona 1980 Zarejestrowany został Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność", jeden z głównych ośrodków masowego ruchu oporu przeciw komunistycznym rządom Polski Ludowej. piątek, 11 listopada, alicji, marcina 1940 Emigracyjne rządy Polski i Czechosłowacji ogłosiły w Londynie deklarację o zaprzestaniu sporów zachodzących w przeszłości i o podjęciu ścisłej współpracy po zakończeniu wojny. so bo ta, 12 listopada, gabriela, renaty 1919 Bracia Smith rozpoczęli pierwszy w historii lotnictwa lot z Anglii do Australii. Trasa przelotu wynosiła ponad 18 tys. kilometrów. Niedziela, 13 listopada, arkadiusza, stanisława 1924 Władysław Reymont otrzymał Nagrodę Nobla za powieść Chłopi. poniedziałek, 14 li sto pa da, aga ty, ste Fa Na 1926 W Par ku Ła zien kow skim w War sza wie od sło nię to po mnik Fry de ry ka Cho pi na pro jek tu Wa cła wa Szy ma now skie go. W ma ju 1940 ro ku pomnik zo stał wy sa dzo ny w po wie trze i wy wie zio ny na złom. wtorek, 15 li sto pa da, ar tu ra, le opol da 1988 Pa le styń ski przy wód ca Or ga ni za cji Wy zwo le nia Pa le sty ny Jaser Ara fat ogło sił nie pod le głość te go kra ju. Śro da, 16 li sto pa da, ed mun da, łu Cji 1849 Fio dor Do sto jew ski zo stał ska za ny na śmierć za przy na leż ność do tzw. Ko ła Pie tra szew skie go, pro za chod nie po glą dy oraz kry ty kę za co fa nia kul tu ro we go, spo łecz ne go i eko no micz ne go Rosji. Wy rok tuż przed egze ku cją zmie nio no na ze sła nie i służ bę woj sko wą w stop niu sze re gow ca. Czwartek, 17 li sto pa da, wik to rii, ro CHa 1989 Wyemitowano ostat nie wy da nie Dzien ni ka Te le wi zyj ne go, głów ne go pro gra mu in for ma cyj ne go TVP w cza sach PRL, nada wa ne go od 1958 roku. pro si my o prze ba cze nie". 63 King s Grove, London SE15 2NA Tel.: , redakcja@nowyczas.co.uk, listy@nowyczas.co.uk ReDAktoR NACZelNy: Grzegorz Małkiewicz (g.malkiewicz@nowyczas.co.uk); ReDAkCjA: Teresa Bazarnik (t.bazarnik@nowyczas.co.uk), Jacek Ozaist, Daniel Kowalski (d.kowalski@nowyczas.co.uk), Aleksandra Junga, Aleksandra Ptasińska (nowyczas@nowyczas.co.uk); WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA: Lidia Aleksandrowicz; FelIetoNy: Krystyna Cywińska, Wacław Lewandowski; RySUNkI: Andrzej Krauze; ZDJĘCIA: Monika S. Jakubowska; WSPółPRACA: Maciej Będkowski, Adam Dąbrowski, Włodzimierz Fenrych, Mikołaj Hęciak, Robert Małolepszy, Grażyna Maxwell, Michał Opolski, Bartosz Rutkowski, Sławomir Orwat, Michał Sędzikowski, Wojciech A. Sobczyński, Agnieszka Stando. DZIAł MARketINGU: tel./fax: , mobile: marketing@nowyczas.co.uk Marcin Rogoziński (m.rogozinski@nowyczas.co.uk), WyDAWCA: CZAS Publishers Ltd. nowyczas Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń oraz zastrzega sobie prawo niezamieszczenia ogłoszenia. Wydanie dofinansowane ze środków Kancelarii Senatu w ramach opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2011 roku. listy@nowyczas.co.uk szanowni Państwo! Czy polskość to nienormalność? Tak twierdzi premier Donald Tusk. zastanówmy się czy ma rację. Gdyby jakiś Francuz ogłosił, że francuskość, to nienormalność, nie miałby czego w polityce szukać. a czy wyobrażacie sobie Państwo kanclerza Niemiec wygłaszającego podobne herezje skierowane do Niemców? Nie. Żaden szanujący się naród nie pozwoliłby się obrażać w taki sposób. Jeśli nawet nie honor, to instynkt samozachowawczy nie pozwoliłby nikomu innemu w Europie, lub poza nią, na to, żeby taki człowiek reprezentował jego interesy. Może więc rzeczywiście z tą naszą normalnością jest coś nie tak? serdecznie pozdrawiam MałGorzaTa ToDD o spopielaniu Ukazuje się coraz więcej nekrologów w polskiej prasie emigracyjnej, szczególnie w Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza, które często kończą się zdaniem: Po mszy żałobnej nastąpi spopielenie zwłok w krematorium. W Nowym Czasie, z dnia 20 października [NC 16/173] ukazał się artykuł pt. i w proch się (nie) obrócisz. W tym artykule podane jest, że Kościół katolicki chce praktyki spopielania ograniczyć. Były bowiem decyzje, że bliscy zmarłego zlecali zakładowi pogrzebowemu przewiezienie ciała do spalarni i dostarczenie urny z prochami do kościoła na mszę żałobną. arcybiskup Gądecki zaś wyraził się nawet, że spopielanie zwłok i pochówek urnowy jest pozostałością po czasach pogańskich. Trzeba też pamiętać, że metoda spopielania zwłok w krematoriach była szeroko stosowana przez hitlerowców po unicestwianiu ludzi w obozach śmierci. Dopiero po ii wojnie Kościół katolicki pozwolił, ze względu na brak miejsca, szczególnie w dużych miastach, na spopielanie zwłok. Wyżej wspomniany artykuł w Nowym Czasie informuje, że teraz nie będzie się odprawiać mszy żałobnej nad urną z prochami, a wyłącznie nad trumną z ciałem. zupełnie słusznie, bo nie ma pewności, jaki procent prochów zmarłego znajduje się w urnie. Podczas spopielania bowiem nikt z rodziny zmarłego nie ma prawa być obecny w krematorium. religia Hindu nakazuje spopielenie zwłok, ale przynajmniej jeden członek z rodziny zmarłego musi być obecny przy spopieleniu. roman M. KoszUTa Od redakcji: W poprzednim numerze Nowego Czasu w podpisie pod zdjęciem Andrzeja Dobosza wkradł się błąd. Nagroda literacka została przyznana przez powstałe w 2010 roku Stowarzyszenie Pisarzy Polskich za Granicą, a nie przez Związek Pisarzy, jak błędnie podaliśmy. Za pomyłkę przepraszamy. Szanowni Państwo, zwracam się do Państwa o wsparcie w prowadzonej przez nas na terenie UK akcji charytatywnej MiKoŁajzWySPy. WrazzRyszardemPiecuchemiorganizacjąinternational CommunityorganizationofSunderlandcorokugromadzimy pieniądze,którewcałości,bezkosztowwłasnych,przeznaczamynazakupprezentównoworocznychdlawychowanków jednegozdomówdzieckawpolsce. TymrazemnaszymcelemjestzakupbutówiubrańdladziecizDomuDzieckaim.EwySzelburg-zarembinywLublinie. Bedziemybardzowdzięcznizawsparcie. jeślibylibypaństwozainteresowaniwsparciemfinansowym akcji,proponujemykupnomikołajowejgwiazdki,dziękiktórej logopanstwafirmylubnazwiskoosobyprywatnejzostanie umieszczonenastroniegłównejmikołajazwyspy ibędzie tamwidniałoażdoczasurozpoczęcianastępnejakcji. oferujemytrzyrodzajegwiazdekwcenie 25, 50i 100 (szczegółynawww.mikolajzwyspy.pl) WszelkieinformacjenatematakcjiznajdzieciePaństwona stroniewww.mikolajzwyspy.pl. informacjeoplacówce,którejchcemypomóc,możnaznaleźć nawww.domdziecka.lublin.pl zgórydziękujemyzakażdąformęwsparcia. agnieszkaorliczbłońska RyszardPiecuch internationalcommunityorganizationofsunderland radość w oczach Na początku lat 90. kilka razy zawoziłam do Polski 100 funtów przekazywane przez pana doktora Emila Dąbrowickiego z Bourmouth na rzecz dzieci z domu dziecka. Przekazywałam je do Domu Dziecka przy ul. Krupniczej w Krakowie. Imię i Nazwisko... Adres Kod pocztowy... Tel... Liczba wydań... Prenumerata od numeru...(włącznie) Prenumeratę zamówić można na dowolny adres w UK bądź też w krajach Unii. Aby dokonosć zamówienia należy wypełnić i odesłać formularz na adres wydawcy wraz z załączonym czekiem lub postal order Gazeta wysyłana jest w dniu wydania. Była to indywidualna pomoc jednego człowieka, ale nigdy nie zapomnę radości w oczach kierownictwa domu, z jakim przyjmowali ten wydawaloby się skromny dar i robienia natychmiastowych planów co do spożytkowania tych pieniędzy. TErEsa BazarNiK Czeki prosimy wystawiać na: CZAS PUBLISHERS LTD. 63 Kings Grove London SE15 2NA

3 nowy czas 3 listopada czas na wyspie Sir Leszek z Cambridge University Jest Po la kiem zaj mu ją cym jed no z naj bar dziej pre sti - żo wych sta no wisk na Wy spiach Bry tyj - skich. Pro fe sor Le szek Bo ry sie wicz, rek tor Uni wer sy te tu w Cam brid ge, jed ne - go z naj star szych i najlepszych uni wer - sy te tów na świe cie, zo stał 31 paź dzier ni - ka od zna czo ny przez mi ni stra Ra do sła wa Si kor skie go me da - lem Be ne Me ri to w Am ba sa dzie RP w Lon dy nie. Teresa Bazarnik Profesor Leszek Borysiewicz jest w zasadzie prorektorem, ale w Cambridge, podobnie jak w Oksfordzie, to właśnie prorektor sprawuje niepodzielną władzę. Rektor Uniwersytetu Cambridge, którym obecnie został lord Sainsbury, pełni funkcję reprezentacyjną. Urodził się w Walii, w polskiej rodzinie emigrantów wojennych i do piątego roku życia mówił tylko po polsku. Jego rodzice, jak wielu Polaków, którzy po wojnie znaleźli się w Wielkiej Brytanii, w czasie II wojny światowej przeżyli zsyłkę na Sybir i wyjście z nieliudzkiej ziemi z armią gen. Andersa. Studiował medycynę na walijskiej akademii medycznej, gdzie obronił doktorat. Z Walią, podobnie jak z Polską związany jest do dziś. Ale to właśnie na Uniwersytecie w Cambridge rozpoczynał swoją karierę naukową. Przez jakiś czas był konsultantem w Hammersmith Hospital, po czym na krótko wrócił do Walii, gdzie był szefem wydziału lekarskiego na University of Wales. Po kilku Zdjęcia: Monika S. Jakubowska Do Ambasady RP w Londynie na uroczystość wręczenia profesorowi Borysiewiczowi medalu Bene Merio przyjechała grupa polskich studentów z Cambridge. Przyjechalibyśmy tu dużą grupą, bo jesteśmy bardzo dumni, że rektorem tej tak bardzo prestiżowej uczelni jest ten wybitny Polak, gdybyśmy dowiedzieli się o tej uroczystości trochę wcześniej. Niestety, poinformowano nas dwa dni przed wydarzeniem powiedzieli studenci. latach znalazł się ponownie w Londynie, gdzie objął stanowisko zastępcy rektora do spraw planowania akademickiego i naukowego w Imperial College. W czasie swojej kariery akademickiej pisze liczne prace podsumowujące przełomowe w medycynie badania dotyczące immunologii wirusów, chorób zakaźnych i nowotworów złośliwych wywołanych wirusami. Największą sławę profesorowi Borysiewiczowi przynosi odkrycie szczepionki pozwalającej zwalczać wirus powodujący raka macicy. Opatentowana szczepionka jest już powszechnie stosowana w wielu krajach. W dowód uznania za osiągnięcia naukowe królowa Elżbieta II nadała mu tytuł szlachecki. Z żartów, które profesor opowiadał w Ambasadzie RP można by sądzić, że chodziło o uproszczenie procedury towarzyskiej. Ser pozwala omijać trudne dla Brytyjczyków nazwisko rodowe. Dopuszczalna forma sir Leszek nie stanowi już takich problemów językowych. Córka nawet proponowała, żeby nazwisko zmienić na angielskie żartował profesor, otoczony gronem polskich studentów z Cambridge. Profesor Borysiewicz nie zmienił jednak nazwiska, a zwiększył liczbę studentów, którzy z jego nazwiskiem problemu nie mają. Obecnie w Cambridge studiuje ponad 160 Polaków. Anglicy ułatwiali sobie zadanie nazywając profesora po prostu Borysem. Jednak przestało to być takie proste tu, w Londynie, od kiedy burmistrzem jest Boris Johnson, to może się trochę ludziom mylić żartował sir Leszek. Profesor Borysiewicz jest zwolennikiem stworzenia polskiej katedry w Cambridge, za co szczególnie podziękował mu minister Radosław Sikorski. To właśnie obecny szef MSZ dwa lata temu ustanowił to odznaczenie dla osób szczególnie zasłużonych w podnoszeniu prestiżu Polski na arenie międzynarodowej. Czy polska katedra znajdzie wystarczająco dużo zwolenników? pytamy profesora. Polska jako największy kraj Europy Środkowo- Wschodniej utożsamiana jest jako reprezentant tego regionu. Zainteresowanie naszym krajem jest duże opowiedział profesor. Ważnym etapem w naukowej karierze profesora Borysiewicza była praca w Medical Research Council instytucji rządowej do spraw badań medycznych w której był dyrektorem w czasie ostatniej kadencji rządu laburzystowskiego. Trudno o większe sukcesy, a w przekonaniu profesora są to sukcesy Polaka. Czuję się zaszczycony, międzynarodowe sukcesy Polaków są wizytówką naszego kraju powiedział profesor Borysiewicz dziękując za odznaczenie. Ostrzegał też przed eurosceptykami: Te tendencje nasilają się, dlatego tak ważne jest pokazywanie wkładu Polski w budowę Europy. Musimy o tym przypominać, pamiętając o naszych korzeniach. 11 Li Sto PA da w 1918 ro ku o godz w Com pie gne, w pół noc nej Fran cji, pod pi sa ne zo sta ło za wie sze nie bro ni. Sześć go dzin póź niej usta ły wszel kie wal ki i woj ny świa - to wej. Co ro ku te go dnia Re mem bran ce day (dzień Pa - mię ci) gdy zbie gną się wszyst kie je dyn ki (godz , 11.11) Wiel ka Bry ta nia za mie ra na dwie mi nu ty, by w ci szy uczcić pa mięć we te ra nów oraz po le głych na wszyst kich fron tach i we wszyst kich woj nach. Czę sto też po dwu mi - nu to wej ci szy sa mot ny trę bacz od gry wa the Last Post (ostat ni cap strzyk) me lo dię przy po mi na ją cą o cza sach, gdy trąb ka by ła rów nie waż nym ele men tem bi twy, co ba - gne ty. Nie dzie la naj bliż sza da cie 11 li sto pa da (w tym ro ku 13.11), zwa na jest Re mem bran ce Sun day, pod czas któ rej w nie mal wszyst kich ko ścio łach od pra wia ne są msze upa - mięt nia ją ce po le głych. Re mem bran ce day zwa ny jest też Pop py day (dzień Ma ku). Już od kil ku ty go dni przed 11 li - sto pa da wie le osób no si wpię ty w ubra nie sztucz ny kwiat ma ku po lne go. Sprze da je je Bry tyj ska Le gia Kró lew ska, a do chód ze sprze da ży prze zna czo ny jest na rzecz we te ra - nów. dla cze go mak? Jak wieść nie sie, zie mia, gdzie przebiegał fron t za chod ni i woj ny świa to wej peł na by ła uśpio nych od lat na sion ma ku po lne go. Bi twy to czo ne na tych terenach wzru szy ły gle bę tak bar dzo, że ma ki za czę ły roz kwi tać jak ni gdy do tąd.

4 4 3 listopada 2011 nowy czas czas na wyspie Jak spożytkować ten spadek? Fot. Robert Małolepszy było ich setki, tysiące. Pisarze, malarze, muzycy, śpiewacy, myśliciele. sławni za życia, albo niedoceniani. Czasem sami nie zabiegali o poklask i uznanie. Ich dorobek twórczy i intelektualny, ten cenny spadek, który zostawili tu, na Wyspach, bywa nierzadko zaprzepaszczany. K siądz Jan Twardowski uczył nas śpieszyć się kochać ludzi, bo tak szybko odchodzą. Gdy jednak odejdą, nadal trzeba się śpieszyć aby uchronić od zniszczenia i zapomnienia to, co po nich zostało. Artystów, intelektualistów, ludzi wybitnych w różnych dziedzinach twórczości, albo na tak zwanej niwie społecznej, zawsze mieliśmy pod dostatkiem. Zawodowcy i pasjonaci sławni już za życia, odkryci dopiero po śmierci, albo nie odkryci wcale. Ich spuściznę też spotykają bardzo różne losy. Po jednych zostały pokaźne archiwa, po innych wyłącznie wspomnienia. Archiwa trafiały lepiej albo gorzej. Czasem na śmietnik, a czasem do piwnicznych składów jakiejś bardzo ważnej instytucji co nieomal na jedno wychodzi. Też nikt już do tego nie zajrzy. Wspomnienia odchodzą wraz z ich depozytariuszami. Czasami zostaje tylko krótka wzmianka na Wikipedii. Dobrze, jeśli chociaż wzmianka zostanie Jak uchronić ten dorobek i jak sprawić, aby kolejne pokolenia chciały się nim zainteresować i z niego korzystać? To jest proste pytanie, na które niełatwo znaleźć prostą odpowiedź. Z pewnością jednak, nie ma jednej, uniwersalnej, odpowiedzi. DzIesIęCIu z KIlKuseT Tych odpowiedzi szuka m.in. dr Dobrosława Platt, dyrektor Biblioteki Polskiej w POSK-u. Właśnie w tej instytucji została zdeponowana spuścizna wielu wielkich ludzi Emigracji. Nie ulega wątpliwości, że trzeba ją propagować, promować, czasem odkrywać na nowo. Jedną z pierwszych inicjatyw nowej pani dyrektor była prezentowana niedawno w Galerii POSK wystawa pt. Pisarze wygnani. Pokazane zostały na niej cenne materiały ze spuścizny dziesięciu autorów, znajdujące się w zbiorach Biblioteki. Autorów nagrodzonych przez Związek Pisarzy na Obczyźnie i jednego nigdy nie nagrodzonego Kazimierza Wierzyńskiego. Ponadto przypomniane zostały postacie Herminii Naglerowej, Jana Lechonia, Tymona Terleckiego, Stefanii Zahorskiej, Józefa Wittlina, Mariana Hemara, Ferdynanda Goetla, Wita Tarnawskiego i Stanisława Balińskiego. Jak wyglądało dawne życie literackie w polskim Londynie obrazują plakaty z wieczorów autorskich, bywało, że z udziałem kilkunastu pisarzy i poetów jednocześnie. Dobrze przygotowana wystawa z dobrym katalogiem na pewno przyczyniła się do przypomnienia kilku nazwisk z co najmniej kilkuset. Szkoda tylko, że wśród zwiedzających ekspozycję nie zauważono na przykład grup młodzieży z polskich szkół sobotnich. Dr Platt przyznaje, że obecnie trudno jest promować rodzimych pisarzy, zwłaszcza tych sprzed lat, gdy Polacy czytają coraz mniej. A jeśli już, to wybierają coś lekkiego i przyjemnego. Oczywiście trzeba to robić i z pewnością ma to sens. W polskiej literaturze jest wciąż wiele do odkrycia. W najbliższym czasie zamierzam zorganizować spotkanie z tłumaczką utworów Zygmunta Krzyżanowskiego to taki polski Józef Conrad w Rosji. Polski emigrant piszący po rosyjsku, z tym że głównie do szuflady. Jego utwory, w tym satyry i groteski, znane są polskiemu czytelnikowi dopiero od niedawna dodaje pani dyrektor. Nie tylko jednak ludzie pióra i ich dorobek potrzebują miejsca w pamięci potomnych. Ci, którzy tworzyli przy pomocy nut, pędzla i dłuta również. A także ci z nieodłącznym aparatem fotograficznym w dłoni. O Janie Stanisławie Markiewiczu też bym pewnie nigdy nie usłyszał, gdyby przyjaciel Nicole Tettersall (po matce pół-polki) nie znalazł na ulicy porzuconego kartonowego pudła pełnego zdjęć (zabranego z ulicy na chwilę przed przyjazdem śmieciarzy), wykonanych przez kolejnego fotografa Emigracji. Nicole zorganizowała wystawę w Instytucie i Muzeum im. gen. Sikorskiego oraz w POSK-u. Bez nadzwyczajnego entuzjazmu polskiego środowiska. Nie ekscytowały się też specjalnie tym wydarzeniem polonijne media. Duże relacje publikował jedynie Nowy Czas, który śledził losy tej kolekcji od chwili jej odnalezienia i zidentyfikowania, oraz autor tego artykułu. Niewykluczone więc, że pamięć o wielkich ludziach Emigracji leży właśnie w rękach pasjonatów. Dr Dobrosława Platt prezentuje plakat z wystawy Pisarze wygnani lepszych. Te zdjęcia to historia polskiej Emigracji Niepodległościowej w Londynie w obrazkach. A jedna fotografia mówi ponoć więcej niż tysiąc słów. Czy jednak zobaczymy jeszcze kiedyś wystawę zdjęć Pana Juliusza w Londynie? Tym polskim Londynie, oczywiście. Obawą, że nikt nie zada sobie trudu jej zorganizowania podzieliłem się ostatnio z Krystyną Cywińską. Felietonistka Nowego Czasu jest realistką: Bardzo możliwe panie Robercie, że już nie zobaczymy zdjęć Juliusza. Podobnie, jak nie mieliśmy okazji zobaczyć fotogramów Władysława Bednarskiego, który niegdyś też był wszędzie z aparatem tak jak teraz pan, a niedawno jeszcze Juliusz. Był też Edmund Wojtczak, słyszał pan to nazwisko? Wydawał nawet periodyk ilustrowany własnymi fotografiami. Proszę sprawdzić w Bibliotece Polskiej w POSK-u, może mają przynajmniej kilka numerów tego pisma doradza pani Krystyna. Sprawdziłem nie mają. Fot. Teresa Bazarnik Tę WysTAWę TrzebA Tu PoKAzAć Należy do nich profesor Aleksander B. Skotnicki, kierownik Katedry Hematologii Collegium Medicum w Krakowie, a prywatnie badacz historii polskich Żydów. Od lat organizuje wystawy, wydaje publikacje poświęcone tej tematyce. W utworzonym przez niego Stradomskim Centrum Dialogu do końca października czynna była wystawa prac Artura Szyka. Ten jeden z największych twórców miniatur XX wieku, a także niezwykły karykaturzysta walczący z nazizmem (a także stalinizmem) ostrzem swego piórka i wielki polski patriota został niemalże całkowicie zapomniany. A przecież przez kilka lat tworzył także w Londynie. To właśnie tutaj powstały jego prace ukazujące bohaterstwo polskiego żołnierza i dramat polskich Żydów zaraz po wybuchu wojny mówi Lili Pohlmann, zaprzyjaźniona od lat i współpracująca przy wielu projektach z profesorem Skotnickim. Pani Lili prezentuje liczący 125 stron katalog wypełniony barwnymi ilustracjami, a także wiadomościami o autorze, jego twórczości i czasach, w których żył. dokończenie na str. 6 Fot. Stanisław Mickiewicz PAN JulIusz I INNI Jeszcze dwa lata temu był na każdym emigracyjnym wydarzeniu. Był po prostu wszędzie. Zawsze z gotowym do strzału małym, kompaktowym aparatem fotograficznym. Juliusz Englert zmarł w styczniu 2010 roku. Pozostało po nim ogromne archiwum na wiele lat przed śmiercią starał się je uporządkować. W pewnym zakresie z sukcesem. Część zgromadzonych przez niego dokumentów, wydawnictw i najróżniejszych poloników trafiła do instytucji archiwalnych w Polsce. Także zdjęcia i negatywy. Robił ich tysiące. Widziałem wiele fotek Pana Juliusza, których nigdy nie opublikował. Nie dlatego, że były złe. Czasem, z różnych powodów, nie pokazuje się tych naj- Członkowie redakcji Nowego Czasu odwiedzili grób Josepha Conrada w Canterbury. Wielkiego Polaka, klasyka literatury angielskiej, który w kolejnych odsłonach swojego tułaczego losu zachował polskość, wyrytą na Jego grobie. Anna Mickiewicz przy tablicy nagrobnejkazimierza Wierzyńskiego

5 Polskan stacjonarne tacjonarane Polska Komórki Tel. Stacjonarne Tel. Komórkowe DARMOWE minuty i SMSy w sieci Lycamobile Top-up Top-up Top-up Top-up Po Lycamobile SIM odwied lub zadzwo Buy and top up online or in over 115,000 stores Customers may not be able to use Electronic Top-Up at all locations where e the top-up logo appears Poland Landline 1p/min & Mobile 3p/min promotion is valid from 01/11/2011 and valid until 30/11/2011. Visit for full terms and conditions and participating countries. *Free minutes and texts in the table are valid during the promotional period and only applied to the first 3 top ups in any calendar month. The free minutes and texts are valid for 30 days from the date of top-up. Once the free minutes and the free texts have been used or if all the free minutes and texts have expired, calls to Lycamobile PLUS will be charged at 7p/min and texts to Lycamobile PLUS will be charged at 9p per SMS. This offer fer is valid for a limited period of time. Any changes or withdrawal will be notified at Free online Top-up offer fer valid from to Prices are correct at the time of going to print

6 6 3 listopada 2011 nowy czas czas na wyspie Jak spożytkować ten spadek? dokończenie ze str. 4 Ta wystawa powinna być pokazana również tutaj, w Londynie. Zarówno ze względu na jej wartość artystyczną, jak również samą postać Artura Szyka. Rozmawiam w tej sprawie z różnymi instytucjami dodaje Lili Pohlmann. ZakąTek polskich poetów Nierzadko w zapomnienie popada nie tylko dorobek artysty, ale też miejsce jego doczesnego spoczynku. Przed Świętem Zmarłych Polish Heritage Society już po raz drugi prowadziło akcję Polski znicz na polskim grobie. Dzięki niej trafiono m.in. na Polish Poets Corner na cmentarzu na Hampstead. Jak mówi Małgorzata Alterman z Polish Heritage Society do oczyszczenia zaniedbanych od lat grobów trzeba było używać niemalże ciężkiego sprzętu. Na cmentarzu w Hampstead pochowano wielu twórców mieszkających po wojnie w polskim Domu Literata przy Finchley Road. Odwiedzająca często to miejsce Anna Maria Mickiewicz z Zarządu Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie informuje, że są tam mogiły Teodozji Lisiewicz, Zygmunta Tempki Nowakowskiego, Adama Pragiera, Tadeusza Sułkowskiego, Stefanii Zahorskiej, a także tablica nad dawnym grobem (przeniesionym do Polski w 1978 roku) Kazimierza Wierzyńskiego. Nie mam wątpliwości, że popularyzacja dorobku ludzi kultury i sztuki, w tym naszych emigracyjnych literatów, jest najskuteczniejsza poprzez media, a także najnowsze sposoby komunikacji, jakimi są portale społecznościowe i blogi. Informację o naszym Zakątku Poetów w Hampstead umieściłam na jednym z popularnych blogów literackich w USA i otrzymałam wiele zapytań zarówno od Polaków, jak obcokrajowców opowiada pani Anna. Jak mówi, ocalenie i propagowanie dorobku ludzi świata kultury, sztuki i nauki to jedno z ważniejszych wyzwań dla naszej społeczności na obczyźnie. To zadanie instytucji i organizacji, ale też osób indywidualnych. Wszyscy rozmówcy przyznawali zarazem, że nie jest to wyzwanie łatwe. Wystarczy tylko wspomnieć, że nawet utwory tak popularnego twórcy jak Marian Hemar nie pojawiają się właściwie w tutejszym repertuarze skromnej emigracyjnej sceny. Gdy jakiś czas temu Ewa Becla sprowadziła z Polski przedstawienie z utworami Hemara, też nadkompletu widzów na sali nie było. A przecież ludzi, którzy znali Go osobiście, albo przynajmniej oglądali na scenie jest tu wciąż tylu, że kilkakrotnie zapełniliby Salę Teatralną w POSK-u. Robert Małolepszy członkowie zespołu Mazury przed popiersiem Fryderyka chopina w ratuszu dzielnicy ealing TRZY RAZY CHOPIN W ciągu ostatnich kilku miesięcy The Polish Heritage Society odsłoniło na Wyspach Brytyjskich trzy pomniki Fryderyka Chopina. Najważniejsza uroczystość (choć była to druga odsłona pierwsza 26 lutego 1975 roku) miała miejsce na londyńskim Southbank, gdzie dokonano odsłony pomnika, który przeszedł gruntowną renowację, po prawie trzydziestu latach niebytu w czasie modernizacji Royal Festival Hall usunięto pomnik do przechowalni, w której przebywał do wiosny ubiegłego roku [NC 9/166, ]. Pomnik Chopina, co rusz przenoszony z miejsca na miejsce, znalazł się w końcu w rupieciarni będącej pozostałością nieistniejącej już podziemnej osady bezdomnych londyńczyków). Odnaleziony, wyremontowany, dzięki staraniom dr Marka Stelli-Sawickiego wrócił na swe dawne miejsce przy wejściu do Royal Festival Hall. Druga uroczystość miała miejsce 16 sierpnia w Manchesterze, a ostatnia 25 października na Ealingu, w zachodnim Londynie. Pomnik w Manchesterze wykonany został przez polskiego rzeźbiarza Roberta Sobocińskiego. Dwu i półmetrowa statua, wykonana z brązu przedstawia kompozytora przy fortepianie, w trakcie tworzenia Etiudy Rewolucyjnej. U stóp fortepianu siedzi uczennica kompozytora, jego szkocka muza, Jane Sterling. To największy pomnik Chopina znajdujący się poza granicami kraju. Na uroczystościach w Manchesterze obecna była ambasador RP w Londynie Barbara Tuge-Erecińska, przedstawiciele lokalnych władz oraz polskiej społeczności. Natomiast na Ealingu popiersie Fryderyka Chopina odsłonili burmistrz Ealingu, John Gallagher i zastępca burmistrza dzielnicy Bielan Warszawskich, Kacper Piotrusiński. Uroczystość odbyła się w 10. rocznicę podpisania umowy o współpracy londyńskiej dzielnicy Ealing i warszawskich Bielan. W ramach uroczystości wystąpił zespół Mazury. Na zakończenie w Victoria Hall odbył się koncert pianisty Viv McLean. (aj) Generał Tadeusz Sawicz W kanadyjskiej prowincji Ontario w wieku 97 lat zmarł 19 pździernika Tadeusz Sawicz ostatni polski pilot, który uczestniczył w Bitwie o Anglię. Był absolwentem Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Walczył we wrześniu 1939 roku, był ostatnim żyjącym oficerem, pilotem Brygady Pościgowej broniącej Warszawy. 14 września 1939 roku wykonał brawurowy przelot z Kresów do oblężonej stolicy. Przywiózł rozkazy Naczelnego Wodza dla dowódcy obrony stolicy i dowódcy Armii Poznań. Przedostał się do Rumunii i następnie do Francji. Po kapitulacji Francji przedostał się do Anglii, gdzie walczył w polskich dywizjonach do końca wojny. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, oraz jako jedyny Polak brytyjskim, amerykańskim i holenderskim Krzyżem za Wybitną Służbę w Powietrzu. W 2006 roku otrzymał od prezydenta Lecha Kaczyńskiego stopień generała brygady. The Times w artykule poświęconym gen. Sawiczowi cytuje naczelnego marszałka lotnictwa sir Hugh Dowdinga, dowodzącego obroną powietrzną, który powiedział, że nie mógłby zagwarantować zwycięskiego wyniku Bitwy o Anglię, gdyby nie wkład polskich lotników. Mr Tadeusz Sawicz Early Day Motions, House of Commons, number 2303 in , proposed by Karl McCartney on 25/10/2011. That this House expresses its condolences to the family of Mr Tadeusz Sawicz, one of the last surviving Polish pilots to take part in the Battle of Britain, who passed away on 19 October 2011, in Toronto, Canada; further expresses its profound appreciation for his commitment to the defence of the UK; and pays tribute to all pilots and aircrew from Poland and other nations who were prepared to fight for a free Europe during World War Two.