Opinia do ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz niektórych innych ustaw. (druk nr 355)

Transkrypt

1 Warszawa, 21 maja 2013 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz niektórych innych ustaw (druk nr 355) I. Cel i przedmiot ustawy Przedmiotowa ustawa ma na celu zwiększenie skuteczności rozwiązań przyjętych w 2011 roku w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Z załączonego do projektu ustawy uzasadnienia wynika, że propozycje zmian zostały przygotowane między innymi na podstawie uwag zgłaszanych przez podmioty prowadzące żłobki lub kluby dziecięce oraz postulatów przedstawionych podczas debaty zorganizowanej w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w kwietniu 2012 r. Do najistotniejszych zmian wprowadzanych przez przedmiotową ustawę należy zmniejszenie wkładu własnego gminy z 50 % do 20 % w kosztach realizacji zadania przy ubieganiu się o środki finansowe z budżetu państwa na utworzenie i funkcjonowanie instytucji opieki nad dziećmi do lat 3. Ponadto rozszerzony został katalog podmiotów, które będą mogły się ubiegać się o tego rodzaju środki. Oprócz gmin o dofinansowanie będą mogły się starać także osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. W wyniku wprowadzonych zmian nie tylko gminy, ale także osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej będą mogły zatrudniać dziennych opiekunów. Wprowadzone zostały przepisy umożliwiające organizowanie wspólnej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, a także stworzona została możliwość zapewnienia takiej obsługi przez jednostki obsługi ekonomiczno administracyjnej szkół i placówek określonych w ustawie o systemie ul. Wiejska 6, Warszawa, tel , fax , drypa@nw.senat.gov.pl

2 2 oświaty. W świetle dotychczas obowiązujących przepisów z możliwości zatrudnienia niani, za którą są opłacane składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne ze środków budżetu państwa mogą korzystać rodzice, którzy są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Wprowadzone zmiany dają taką możliwość również osobom, które prowadzą działalność rolniczą. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który przekazuje ministrowi właściwemu do spraw rodziny informacje o liczbie niań zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych lub do ubezpieczenia zdrowotnego w poszczególnych miesiącach, został obowiązany do przekazywania także informacji o wysokości kosztów, jakie zostały na ten cel poniesione. Ponadto podmioty tworzące żłobki, kluby dziecięce oraz zatrudniające dziennego opiekuna będą mogły przetwarzać dane osobowe zbierane na potrzeby rekrutacji oraz zapewnienia właściwej opieki nad dziećmi. Dotychczas dane osobowe zbierane były na podstawie podejmowanych przez samorządy uchwał bądź zarządzeń poszczególnych dyrektorów żłobków lub osób prowadzących kluby dziecięce, co nie było rozwiązaniem prawidłowym. W związku z tym zostały wprowadzone odpowiednie przepisy regulujące zakres gromadzonych danych osobowych, a także określono cel ich przetwarzania. Wprowadzone zmiany umożliwiają podmiotom organizującym opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3 przeprowadzenie procedury rejestracji żłobka i klubu dziecięcego przez elektroniczną platformę usług administracji publicznej (epuap). Obecnie brak wzoru dokumentu elektronicznego uniemożliwia przeprowadzenie procedury rejestracji tą drogą. W związku z powyższym minister właściwy do spraw rodziny został obowiązany do określenia, w drodze rozporządzenia, wzorów dokumentów elektronicznych o wpis, zmianę oraz wykreślenie w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. Wymieniony minister został upoważniony do zamieszczenia wzorów tych dokumentów w centralnym repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych. Ponadto jednoznacznie wskazano w ustawie, że żłobek oraz klub dziecięcy są prowadzone w lokalu, który spełnia wymagania lokalowe i sanitarne określone przez ministra właściwego do spraw rodziny, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, w odpowiednim rozporządzeniu. Przedmiotowa ustawa wprowadza także zmiany w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592, 908 i 1456) oraz

3 3 w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.). Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. II. Przebieg prac legislacyjnych Sejm uchwalił ustawę na 39. posiedzeniu w dniu 10 maja 2013 r. Projekt ustawy był przedłożeniem rządowym (druk sejmowy nr 1075). Pierwsze czytanie odbyło się na posiedzeniu sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w dniu 19 lutego 2013 r. Następnie projekt ustawy został skierowany do dalszych prac do podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Efekt tych prac został zawarty w sprawozdaniu wymienionej Komisji (druk nr 1284). W trakcie drugiego czytania na posiedzeniu Sejmu w dniu 8 maja 2013 r. nie zgłoszono poprawek i niezwłocznie przystąpiono do trzeciego czytania. III. Uwagi szczegółowe oraz propozycje poprawek 1) Art. 1 pkt 1, art. 3a ust. 1. Zgodnie z tym przepisem rodzic ubiegający się o objęcie dziecka opieką w żłobku lub klubie dziecięcym albo przez dziennego opiekuna przedstawia w formie oświadczenia lub zaświadczenia określone dane. Jednym podstawowych założeń ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. 106, poz. 622) było wprowadzenie instytucji oświadczenia w miejsce obowiązku przedkładania zaświadczeń, czyli wprowadzenie zasady, że obywatel zamiast udowadniać dokumentami określony stan faktyczny lub prawny, będzie mógł składać oświadczenie zamiast zaświadczeń. Oświadczenia takie mają zawierać zapis, że składający je jest świadom odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Przepis nakładający na rodziców ubiegających się o objęcie dziecka opieką konieczność podania określonych danych nie zawiera regulacji dotyczącej odpowiedzialność karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. W związku z powyższym należy rozważyć uzupełnienie tego przepisu w tym zakresie

4 4 bądź ewentualnie zrezygnowanie z precyzowania w jakiej formie rodzice przedstawiają wymagane dane. w art. 1 w pkt 1, w art. 3a w ust. 1 we wprowadzeniu do wyliczenia skreśla się wyrazy,w formie oświadczenia lub zaświadczenia, ; albo w art. 1 w pkt 1, w art. 3a po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.. ; 2) W art. 1 w pkt 4, w art. 25 w ust. 1 wskazano, że żłobek oraz klub dziecięcy mogą być prowadzone w lokalu, który spełnia wymagania lokalowe i sanitarne zawarte w przepisach wydanych na podstawie ust. 3. Przepisy te mają określić jakie wymagania lokalowe i sanitarne musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy. Zgodnie z tzw. dobrymi praktykami legislacyjnymi przy formułowaniu przepisów o charakterze obligatoryjnym należy unikać stosowania czasowników modalnych tj. w tym przypadku czasownika mogą. art. 1 w pkt 4, w art. 25 w ust. 1 wyrazy mogą być zastępuje się wyrazem są ; 3) W art. 26 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 wprowadzony został skrót pojęcia wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych, który w dalszej części ustawy ma być zwany rejestrem. Zasada ta nie została zachowana w art. 1 w pkt 8, w art. 35a w ust. 1, gdzie ustawodawca posłużył się pełnym określeniem to jest rejestr żłobków i klubów dziecięcych. W związku z tym wydaje się zasadnym wprowadzenie stosownej poprawki, mającej na celu konsekwentne stosowanie przyjętego w ustawie skrótu dla oznaczenia określenia złożonego.

5 5 w art. 1 w pkt 8, w art. 35a w ust. 1 skreśla się wyrazy żłobków i klubów dziecięcych ; 4) Poprawka o charakterze językowym: w art. 1 w pkt 10, w lit. a w ust. 3 wyrazy u kandydata zastępuje się wyrazami przez kandydata ; 5) W art. 1 w pkt 18, w lit. a w ust. 1 wysokość opłaty oraz opłaty, o której mowa w art. 12 ust. 3 (czyli dodatkowej opłaty, za wydłużony wymiar opieki w żłobku), za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym utworzonym przez gminę albo u dziennego opiekuna zatrudnionego przez gminę oraz maksymalną wysokość opłaty za wyżywienie ustala rada gminy w drodze uchwały. Przepis ten wymaga przeredagowania, tak aby można było jednoznacznie i precyzyjnie wskazać rodzaje opłat, których wysokość ustala rada gminy w drodze uchwały. w art. 1 w pkt 18, w lit. a w ust. 1 wyrazy oraz opłaty, o której mowa w art. 12 ust. 3, za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym utworzonym przez gminę albo u dziennego opiekuna zatrudnionego przez gminę zastępuje się wyrazami za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym utworzonym przez gminę albo u dziennego opiekuna zatrudnionego przez gminę, opłaty, o której mowa w art. 12 ust. 3 ; 6) W art. 1 w pkt 21, w art. 62 w ust. 6 w pkt 7 ustawodawca wskazał, że wojewoda, udzielając podmiotowi dotacji zawiera z nim umowę określającą w szczególności tryb kontroli wykonania zadania; w umowie można postanowić, że kontrola będzie prowadzona na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej. W myśl 11 zasad techniki prawodawczej w ustawie nie zamieszcza się wypowiedzi, które nie służą wyrażaniu norm prawnych, a w szczególności apeli, postulatów, zaleceń, upomnień oraz uzasadnień formułowanych norm. W związku z powyższym zbędnym jest precyzowanie, że w umowie można postanowić, że kontrola będzie prowadzona na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej. art. 1 w pkt 21, w art. 62 w ust. 6 w pkt 7 skreśla się wyrazy w umowie można postanowić, że kontrola będzie prowadzona na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli

6 6 w administracji rządowej; ; 7) Art. 1 pkt 22, art. 63 lit. a ust. 1 w myśl tego przepisu gmina może otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych z zakresu organizacji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych. Natomiast zgodnie z 158 ust. 1 pkt 1 Zasad techniki prawodawczej, jeżeli w akcie normatywnym odsyła się wielokrotnie do innego aktu normatywnego, który nie był nowelizowany przy pierwszym odesłaniu przytacza się tytuł tego aktu w całości wraz z oznaczeniem numeru i pozycji oraz w razie potrzeby rocznika dziennika urzędowego, w którym ten akt ogłoszono, a przy kolejnych odesłaniach przytacza się tylko rodzaj aktu oraz jego datę i przedmiot, bez oznaczenia rocznika, numeru i pozycji dziennika urzędowego. W związku z powyższym należy wprowadzić poprawkę mającą na celu podanie całego tytułu ustawy do przepisów, której następuje odesłanie, czyli ustawy y dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wraz z jej adresem publikacyjnym. w art. 1 w pkt 23, w art. 63 w lit. a w ust. 1 wyrazy o finansach publicznych zastępuje się wyrazami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz z późn. zm.). Główny legislator Danuta Drypa