The World s Den tal New spa per Po lish Edi tion. ISSN X MAJ-CZERWIEC CENA: 9,50 zł VOL.

Transkrypt

1 1 News Wewnątrz numeru: Laser Tribune Cosmetic Tribune DENTAL TRIBUNE Polish Edition DEN TAL TRI BUNE The World s Den tal New spa per Po lish Edi tion ISSN X MAJ-CZERWIEC CENA: 9,50 zł VOL. 10, NR 5+6 News Kobiety w czasie ciąży unikają wizyt u dentysty Strona 3 Business Atrakcyjna i prosta forma finansowania inwestycji Strona 8 Wydarzenia Osteologia 2012 z transmisją DT Study Club Strona 11 W Polsce konieczne jest wdrożenie procedur poekspozycyjnych Markgraf/Shutterstock.com Corocznie w Europie dochodzi do ponad 1 mln zakłuć igłami i innymi ostrymi narzędziami wśród pracowników opieki zdrowotnej. Aż 75% zranień powstaje podczas czynności związanych z opieką nad pacjentem, zaś ok. 80% przypadkowo zakłutych osób nikomu tego nie zgłasza. Spotkanie ekspertów z lekarzami, pielęgniarkami i przedstawicielami instytucji związanymi z opieka zdrowotną podczas Ogólnopolskiego Kongresu Ekspozycji Zawodowej, który odbył się w Warszawie miało na celu określenie kierunku działań implementacji Dyrektywy 2010/32/UE z 10 maja 2010 r. dotyczącej zapobiegania zranieniom ostrymi narzędziami w sektorze opieki medycznej. Skala problemu Pomimo znacznych różnic pomiędzy danymi statystycznymi poszczególnych państw, szacuje się, że corocznie na 100 łóżek szpitalnych przypada zakłuć. Dr hab. n. med. Maria Gańczak z Zakładu Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego podkreśla, że skala zjawiska jest bardzo duża. W Polsce dochodzi rocznie do ok zakłuć ostrym sprzętem medycznym, czyli do ok. 100 zakłuć dziennie. Trzeba powiedzieć jasno, że w polskich szpitalach nie ma mechanizmów pozwalających na precyzyjne monitorowanie takich zdarzeń, wobec tego rzeczywista ich liczba może być całkiem inna wyjaśnia. Z badań przeprowadzonych w naszym kraju wynika, że tylko 20-25% przypadków ekspozycji zawodowej na materiał zakaźny jest zgłaszanych przez pielęgniarki lub ekipy sprzątające, zaś przez lekarzy jedynie 2%. Eksperci tłumaczą, że duży odsetek zakłuć, a jednocześnie niska zgłaszalność takich zdarzeń wynika z braku wystarczającej świadomości na temat zagrożeń, jakie może wywołać ekspozycja zawodowa oraz brak jednolitego systemu zgłaszania i monitorowania tego rodzaju wypadków. Każda procedura medyczna niesie za sobą wysokie ryzyko zakażenia ponad 30 potencjalnie niebezpiecznymi patogenami, m.in. WZW B i C oraz HIV. Osoba eksponowana powinna jak najszybciej, nie później niż 48 godz. po zdarzeniu, zgłosić się do lekarza i podjąć stosowne w takiej sytuacji kroki dodaje dr Paweł Grzesiowski ze Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa. Koszty ekonomiczne i społeczne Koszt leczenia poekspozycyjnego to ok PLN. Dodatkowo trzeba brać pod uwagę koszty leczenia szpitalnego osoby, u której dojdzie do zakażenia np. wirusem zapalenia wątroby typu B lub C. Tymczasem, wg Hiszpańskiej Rady Pielęgniarek wprowadzenie bezpiecznego sprzętu to oszczędność nawet 75% kosztów wynikających z postępowania poekspozycyjnego, ponoszonych przez pracodawców. Polacy wciąż niechętnie chodzą do dentysty Nowe przepisy Polska jest zobowiązana do wprowadzenia do 11 maja 2013 r. Dyrektywy 2010/32/UE z 10 maja 2010 r. Najważniejszym celem Dyrektywy jest ochrona pracowników narażonych na ekspozycję poprzez zapewnienie możliwie najbezpieczniejszego środowiska pracy oraz zapobieganie zranieniom pracowników wskutek stosowania ostrych narzędzi medycznych. Zgodnie z jej wytycznymi, konieczne jest też przyjęcie zintegrowanego podejścia w formułowaniu polityki w odniesieniu do oceny ryzyka, określenia metod zapobiegania oraz monitorowania epizodów ekspozycyjnych. Implementacja Dyrektywy pomoże wyznaczyć minimalny standard dla wyrobów zawierających mechanizmy chroniące przed zranieniem oraz szczegółowo określić procedury poekspozycyjne. Jednocześnie przyczyni się do eliminacji stosowania zagrażającego zranieniem ostrego sprzętu medycznego i zastąpienia go bezpiecznymi wyrobami medycznymi. Powinny zostać również ustanowione skuteczne kary finansowe dla pracodawców za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa pracy. DT Aż 10% mężczyzn i 3% kobiet w Polsce nigdy nie było u dentysty. Pozostali, jeśli odwiedzają gabinety, to robią to rzadko 17% raz na kilka lat i zwykle wtedy, kiedy pojawi się dotkliwy ból. Polacy także krócej myją zęby niezbędne 3 min. na szczotkowanie poświęca obecnie 25%, w 2007 r. było ich 33%. Prawie 1 mln Polaków nie ma szczoteczki do zębów. Walka z dentofobią Polaków przynosi już jednak efekty. Do gabinetów coraz częściej przychodzą ludzie młodzi, którzy chcą mieć zdrowe i równe zęby. Co ciekawe, leczą się bez obaw, ale wymagają dużego komfortu i estetycznego otoczenia, np. pachnącego gabinetu. Aż 43% Polaków deklaruje, że to właśnie strach jest głównym powodem, dla którego rzadko lub w ogóle odwiedzają gabinet stomatologiczny. U dentysty stresować może wszystko, np. dźwięk wiertła przeszkadza 41% pacjentów. Stresuje także stan kiepski stan własnych zębów powstrzymuje on przed wizytami aż 18% Polaków. Twierdzenie Nie lubię dentysty deklaruje 81%. Przed wizytą u dentysty sami się nakręcamy. Mamy projekcje bólu, wyobrażamy sobie zgryźliwe komentarze dentysty, a nawet obskurny gabinet. A to bzdura. Dentysta widział niejeden przypadek i nic go już nie zdziwi, ból eliminujemy natomiast komputerowym, nie strzykawkowym znieczuleniem, a gabinety już dawno przestały przypominać prosektoria. Dla tych, których odrzuca specyficzny zapach gabinetu, także mamy dobrą wiadomość: u dentysty już nie pachnie dentystą, a coraz częściej np. wanilią. Dźwięku wiertła nie usłyszymy, siedząc w poczekalni. To mity, które sami sobie mnożymy, a co gorsza, wielu rodziców przekazuje je swoim dzieciom przekonuje dr Dariusz Wilisowski, lekarz dentysta z Krakowa. Z tym, jak pacjenci postrzegają gabinety i samych dentystów, od lat walczą sami lekarze. Także pacjenci mają swoje wyobrażenie wymarzonego gabinetu. Wg badań przeprowadzonych przez portal dentysta.eu musi on być przede wszystkim bez kolejek ważne jest to dla 51% ankietowanych. Na dalszych pozycjach na liście wymagań znalazły się wygodne fotele, muzyka w poczekalni, zapach wnętrza i kolory ścian. Wymagamy także możliwości oglądania filmów i dobrego oświetlenia. 11% Polaków skołatane nerwy w gabinecie łagodzi widok przystojnego dentysty lub atrakcyjnej dentystki. Dla pacjentów ważna jest także technologia aż 45% oczekuje od swojego dentysty najnowocześniejszego sprzętu. Pod względem wyposażenia, wyglądu, podejścia i leczenia polskie gabinety dawno przegoniły już placówki tego typu w Wielkiej Brytanii, Niemczech czy nawet w USA. Co więcej, coraz częściej pacjenci z zagranicy, mając do wyboru leczenie w Polsce albo na Węgrzech, wybierają właśnie nasze gabinety. Stąd tłumy Duńczyków, Szwedów, Niemców i Anglików w polskich przychodniach. Tylko Polacy wciąż myślą, że gabinet wygląda tak samo jak 20 lat temu mówi dr Wilisowski. Zmienia się także sama stomatologia i stosowana technologia. Ponad 600 gabinetów w Polsce znieczula już nie przy użyciu strzykawki, a komputera The Wand, który podaje znieczulenie bezboleśnie. Polskie gabinety zaczynają także rywalizować z niemieckimi pod względem liczby wszczepianych implantów. DT krutikof /Shutterstock.com

2 2 News DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Rośnie wartość polskiego rynku implantologicznego W Polsce rocznie wszczepia się ok implantów stomatologicznych, w Niemczech 1 mln, a i tak polski rynek implantologiczny należy do najdynamiczniej rozwijającego się na świecie. Implanty mają już 18% udziału w globalnym rynku stomatologicznym wylicza agencja Markets and Markets. Wartość rynku światowego to 3,3 mld dolarów, z czego 42%przypada na Europę. Szacuje się, że już ponad 75% gabinetów w Polsce oferuje leczenie implantologiczne. Najwięcej gabinetów oferujących taki zakres usług działa w dużych miastach: Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Katowicach, ale coraz częściej także małe gabinety oferują takie świadczenia. Przybywa rónież lekarzy specjalizujących się w nowoczesnym leczeniu implantologicznym. Jak szacuje firma Dental Depot Wasio lider na rynku implantologicznym, obecnie w Polsce pracuje ok specjalistów implantologów. Rozwój rynku z jednej strony pobudzają sami Polacy, wydając coraz więcej na leczenie, ale także denturyści z Niemiec, USA i Skandynawii, którzy podczas jednej wizyty zostawiają w gabinecie nawet euro. Chociaż za leczenie implantologiczne trzeba niekiedy zapłacić nawet PLN, to w Polsce nie brakuje pacjentów gotowych na to tym bardziej, że od ponad 2 lat banki w porozumieniu z gabinetami finansują tego typu zabiegi. Rynek implantologiczny należy dziś do najdynamiczniej rozwijającej się dziedziny stomatologii w Polsce. To właśnie on podnosi z roku na roku wartość całego rynku usług stomatologicznych. Jak szacują analitycy PMR Publications, jego wartość w Polsce do 2013 r. wyniesie ponad 10 mld PLN. W porównaniu do 2010 r. daje to blisko 3 mld wzrost! Pojawianie się leczenia implantologicznego oraz jego upowszechnienie w ostatnich 5 latach zmieniło zupełnie obraz stomatologii w Polsce. Od kilku lat obserwujemy stale rosnący popyt ze strony pacjentów, którzy coraz częściej w swoich miastach poszukują tego typu leczenia, wymuszając tym samym rozwój oferty lokalnych NZOZ-ów i prywatnych gabinetów. Rośnie także popyt ze strony lekarzy i gabinetów, coraz częściej ukierunkowanych na inwestycje w sprzęt, nowoczesne systemy implantologiczne, technologię cyfrową oraz szkolenia i specjalistów mówi Małgorzata Wasio-Malinka, dyrektor marketingu Dental Depot Wasio, dystrybutora implantów Biomet 3i. Obecnie zabiegi z zakresu implantologii stanowią ponad 40% wszystkich zabiegów wykonywanych w gabinetach, w których ofercie znajduje się takie leczenie. Gabinety specjalizujące się wyłącznie w implantach rocznie wszczepiają implantów. Łącznie każdego roku w Polsce wszczepianych jest ponad implantów, w Niemczech blisko 1 mln wynika z danych Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Implantologii Stomatologicznej. Jednak te usługi, takie same jak świadczone w Niemczech lub Szwecji, przyciągają również obcokrajowców, przede wszystkim denturystów z Niemiec, Wielkiej Brytanii czy Danii. Powód jest oczywisty w Polsce jest taniej: średnia cena implantu i korony z łącznikiem w naszym kraju wynosi ok euro, a w innych krajach Unii Europejskiej może sięgać nawet euro. I choć dentyści już teraz obserwują powolne wyrównywanie się cen usług, to wciąż turystyka stomatologiczna ukierunkowana na implanty ma przed sobą najlepsze lata. Otwarcie się gabinetu na le - czenie implantologiczne oznacza otwarcie się także na zupełnie nową grupę pacjentów. Z jednej strony są to pacjenci gotowi wydać PLN na leczenie wysokiej jakości z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, z drugiej strony nie brakuje obcokrajowców wybierających najczęściej gabinety w dużych miastach, łączących odbudowę uzębienia ze zwiedzaniem, np. Krakowa, Wrocławia czy Warszawy wyjaśnia Wasio-Malinka. Dynamiczny rozwój rynku sprawia także, że wzrasta zapotrzebowanie na specjalistów. Obecnie w Polsce pracuje ponad implantologów. To niewiele wobec działających w całej Polsce ponad gabinetów stomatologicznych (dane GUS). Ta liczba jednak może się zmienić w ciągu najbliższych 5 lat. Kursy z zakresu implantologii należą dziś do najpopularniejszych w stomatologii. Jak szacują specjaliści rynku szkoleń, już dziś przyszły implantolog rocznie na swoją edukację w Polsce i za granicą wydaje nawet PLN, a rekordziści PLN na jeden kurs. Najwięcej inwestują w swoje umiejętności dentyści, którzy chcą specjalizować się w dziedzinie implantologii. Zauważyli to także Amerykanie, którzy od 2009 r. kształcą polskich dentystów w zakresie leczenia implantologicznego w New York University. Pierwsza grupa 10 dentystów ukończyła właśnie amerykańską uczelnię jesienią 2011 r. Amerykanie chcą inwestować w rozwój polskiej implantologii, bo widzą w nas potencjał. Rynek w Polsce wciąż jest rynkiem wschodzącym, o ogromnym zapotrzebowaniu na specjalistów wykształconych za granicą. Niestety, dopiero od niedawna dentyści z kraju mogą kształcić się razem z kolegów z 26 państw w New York University. Dla rynku oznacza to nie tylko napływ nowych specjalistów z dyplomami zagranicznych uczelni, ale także transfer wiedzy, jakiego jeszcze nigdy nie mieliśmy dodaje Wasio-Malinka. W Polsce jeden implantolog przypada na ok. 20 gabinetów. Bywa, że specjaliści znajdują zatrudnienie w kilku praktykach jednocześnie. Są to także jedni z najlepiej opłacanych lekarzy ich zarobki często przekraczają miesięcznie. Są dentyści, którzy w poniedziałek przyjmują w klinice w Katowicach, we wtorek we Wrocławiu, a w piątek w Krakowie. Gabinety wręcz prześcigają się w tym, aby mieć u siebie najlepszych specjalistów. Z drugiej strony, wiele placówek stawia na edukację własnej kadry mówi Wasio-Malinka, zwracając jednocześnie uwagę na inny aspekt rynku implantologicznego w Polsce. Ostatnimi laty pojawiło się na rynku wiele tanich systemów implantologicznych bez gwarancji międzynarodowych. To spore zagrożenie dla pacjenta, a przede wszystkim dla trwałości i jakość leczenia i jego efektu. Dlatego konieczne jest bardzo selektywne podejście w wyborze leczenia w tych placówkach, które korzystają ze sprawdzonych systemów, a także zatrudniają wykwalifikowanych i wyedukowanych implantologów dodaje. Wartość światowego rynku prywatnych usług stomatologicznych wycenia się na 3,2mld dolarów. Do 2015 r. wartość światowego rynku osiągnie poziom 4,2 mld dolarów, przy średniej rocznej stopie wzrostu (CAGR) 6%. Największym udziałowcem tego rynku jest Europa z 42% udziałów i roczną stopą wzrostu prze - widywanego na 7% od 2010 do 2015 r. podaje Markets and Markets. Samorząd lekarski przypomina o obowiązkach w zakresie ponownej rejestracji praktyk DT Lekarze i lekarze dentyści wykonujący zawód w ramach praktyki lekarskiej, zarejestrowanej w dniu wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej w rejestrze indywidualnych, indywidualnych specjalistycznych bądź grupowych praktyk lekarskich, nie muszą na nowo rejestrować swojej praktyki w rejestrze podmiotów prowadzących działalność leczniczą. Zgodnie z ustawą wpisy do rejestru indywidualnych, indywidualnych specjalistycznych bądź grupowych praktyk lekarskich stały się z mocy prawa wpisami w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą. W praktyce oznacza to, że dotychczasowe dane figurujące w rejestrze praktyk lekarskich zostały przeniesione do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą i lekarz wykonujący działalność w ramach praktyki nie ma obowiązku ponownego ich zgłoszenia. Zmian w rejestrze należy natomiast dokonać w przypadku ewentualnej konieczności aktualizacji danych i wówczas, gdy konieczność ich dokonania wynika z ustawy, np. w przypadku konieczności przedstawienia organowi rejestrowemu (tzn. właściwej okręgowej radzie lekarskiej) dokumentu ubezpieczenia potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia OC. Praktyka w miejscu wezwania Lekarze wykonujący zawód w indywidualnej bądź indywidualnej specjalistycznej praktyce lekarskiej wyłącznie w miejscu wezwania powinni pamiętać, że zgodnie z art. 20 ustawy miejscem wezwania dla takiej praktyki nie może być przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego (np. szpital, przychodnia). Zatem lekarz, który w dniu wejścia w życie ustawy wykonywał zawód w szpitalu lub innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego w ramach praktyki lekarskiej wyłącznie w miejscu wezwania, powinien do końca czerwca 2012 r. zgłosić się do właściwej okręgowej izby lekarskiej celem zarejestrowania praktyki lekarskiej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem i ewentualnie, złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru praktyki lekarskiej wyłącznie w miejscu wezwania. Rejestracja praktyki wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem odbywa się, podobnie jak w przypadku pozostałych rodzajów praktyk, po uzyskaniu wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Elektroniczne zaświadczenie Lekarze i lekarze dentyści powinni uzyskać z okręgowych rad lekarskich, będących organami rejestrowymi dla ich praktyk zawodowych, zaświadczenie o wpisie do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Zaświadczenie to jest wystawiane w postaci elektronicznej i generowane z systemu teleinformatycznego w sposób umożliwiający jego wydruk. Nie wymaga podpisu ani pieczęci. Organ prowadzący rejestr przekazuje wnioskodawcy, na adres poczty elektronicznej wskazany we wniosku, informację o wydaniu zaświadczenia oraz dane umożliwiające pobranie zaświadczenia z systemu teleinformatycznego. ZOZ i NZOZ Po wejściu w życie ustawy wpisy w rejestrach zakładów opieki zdrowotnej prowadzonych na podstawie przepisów ustawy o zoz-ach pozostają ważne. Zgodnie z ustawą, z dniem 1 lipca 2011 r. niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej stały się przedsiębiorstwami podmiotów leczniczych. Jednocześnie, wpisy w rejestrach zakładów opieki zdrowotnej stały się z mocy prawa wpisami w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Dotychczasowe dane figurujące w rejestrze praktyk lekarskich zostały przeniesione do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą i podmiot leczniczy nie ma obowiązku zgłaszać ich ponownie (chyba, że niezbędna jest ich aktualizacja). Z dniem 1 lipca 2011 r. automatycznie z mocy ustawy, podmiot założycielski, który utworzył niepubliczny zakład opieki zdrowotnej stał się podmiotem leczniczym, a utworzony przez niego NZOZ stał się przedsiębiorstwem tego podmiotu. W związku z tym, że dawne NZOZ-y stały się przedsiębiorstwami podmiotu leczniczego, podmiot leczniczy, który je założył powinien również uzyskać w Urzędzie Statystycznym numer RE- GON przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. Więcej informacji na stronie internetowej: DT źródło: NIL

3 DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion News 3 Kobiety w czasie ciąży unikają dentysty W Krakowie rozpoczyna się kampania edukacyjna dla przyszłych mam. W ramach akcji odbędą się m.in. bezpłatne konsultacje i spotkania edukacyjne. Przedsięwzięcie ma uświadomić kobietom, jaki wpływ ma higiena i zdrowie jamy ustnej na przebieg ciąży. Kobiety w ciąży często unikają dentysty, ponieważ są przekonane, że wtedy właśnie nie wolno leczyć zębów. Tymczasem jest to okres, w którym kobieta powinna szczególnie zwracać uwagę na zdrowie jamy ustnej. Niewłaściwa higiena, Zametalov/Shutterstock.com zakażenia, próchnica mogą negatywnie wpłynąć zarówno na przebieg ciąży, jak i zdrowie dziecka. W USA w okresie ciąży pod opieką dentysty znajduje się ponad 50% ciężarnych kobiet podaje American Dental Association. W Polsce kobieta w ciąży u dentysty to wciąż rzadki widok. Zdaniem lekarzy przyczyną jest niewiedza kobiet oraz bezpodstawny lęk, że zabieg może zagrozić dziecku. Faktem natomiast jest, że nieleczone stany zapalne i choroby zębów zwiększają ryzyko przedwczesnego porodu aż 7-krotnie! Z tymi stereotypami i obawami młodych mam ma walczyć kampania Mamo, uśmiechnij się!, która rusza w Krakowie. Dzięki niej kobiety w ciąży będą mogły wziąć udział w bezpłatnych konsultacjach stomatologicznych, przeglądach i warsztatach poświęconych zdrowiu jamy ustnej mamy i noworodka. Dieta, odpowiednie ćwiczenia, masaże, regularne wizyty u ginekologa to zadania obowiązkowe na czas ciąży. Coraz częściej jednak pojawiają się głosy, że brakuje w nich jeszcze jednej istotnej pozycji wizyt u dentysty. Przez lata kobiety w ciąży unikały leczenia. Wokół zabiegów narosły mity, że szkodzi dziecku i lepiej poczekać na rozwiązanie. Tymczasem, to właśnie ciąża może wywołać np. zapalenie dziąseł, a wtedy konieczna staje się wizyta u dentysty. Jeśli planujemy dziecko, najpierw trzeba wyleczyć zęby. Jeśli już w ciąży pojawią się problemy z zębami, należy bez obaw odwiedzić gabinet stomatologiczny. W drugim trymestrze można wykonywać nawet tak skomplikowane zabiegi jak usunięcie zęba. W żadnym wypadku nie należy rezygnować z leczenia ortodontycznego. Można leczyć próchnicę, pod warunkiem jednak, że dentysta użyje innych plomb niż amalgamatowe. Wizyta jest konieczna, jeśli pojawiają się krwawienia z dziąseł. Ten problem dotyka 10% kobiet, jednak nieleczony może spowodować infekcję i wpłynąć na cały przebieg ciąży. Niestety, większość kobiet w obawie o zdrowie dziecka woli przeczekać 9 miesięcy z bolącym zębem i wyrwać go dopiero po narodzinach dziecka mówi Dariusz Wilisowski, lek. dent. z Krakowa. Zdaniem dentysty, konieczna staje się edukacja kobiet w tym zakresie. Wiedząc, jakie zabiegi są dopuszczalne, jakie rozwiązanie proponują dentyści ciężarnym, jaką dietę stosować, jak poprowadzić higienę jamy ustnej w okresie ciąży, kobieta jest w stanie nie tylko zadbać o własne zdrowie, ale także zdrowie dziecka. Ktoś musi jednak młodym mamom to pokazać dodaje. Taki jest właśnie cel akcji Mamo, uśmiechnij się. W ramach kampanii kobiety w ciąży i przyszłe mamy mogą skorzystać nie tylko z bezpłatnych konsultacji, porad dentystów i pedodontów, ale także wziąć udział w cyklicznych spotkaniach edukacyjnych w towarzystwie innych przyszłych mam. Chcemy rozmawiać z kobietami o zdrowiu ich jamy ustnej w okresie ciąży, o wpływie higieny na zdrowie dziecka, diagnostyce i zabiegach, ale także o tym, jak dbać o ząbki i dziąsła niemowlaków, jak walczyć z coraz powszechniejszą próchnica butelkową tłumaczy dr Wilisowski. Udział w spotkaniach jest bezpłatny. Więcej informacji na ten temat na DT Wydawca : Biuro w Polsce: Al. Jerozolimskie 44, lok War szawa info@dental-tribune.com O wy dawcy Zespół redakcyjny: Redaktor naczelna: Marzena Bojarczuk, m.bojarczuk@dental-tribune.com Tłumacze: Ewa Alek sińska, Marcin Aleksiński, Ewa Ganowicz, Marketing i reklama: Grzegorz Rosiak, g.rosiak@dental-tribune.com Informacje w sprawie prenumeraty: info@dental-tribune.com Tel.: Na kład: egz. AD Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść rek lam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381, z późn. zmianami i rozporządzeniami). Redakcja Dental Tribune dokłada wszel kich sta rań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów. Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune. Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical errors. The pub - lishers also do not assume responsibility for product names DEN TAL TRI BUNE The World s Den tal New spa per or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of Dental Tribune International. Licensing by Dental Tribune International Publisher Torsten Oemus Group Edi tor Daniel Zimmermann newsroom@dental-tribune.com Tel.: / Editor Specialities Magdalena Wojtkiewicz Editorial Assistant Yvonne Bachmann Copy Editors Sabrina Raaff, Hans Motschmann President/CEO Torsten Oemus Sales & Marketing Matthias Diessner, Vera Baptist, Peter Witteczek Director of Finance & Controlling Dan Wunderlich Marketing & Sales Services Nadine Parczyk License Inquiries Jörg War schat International Editorial Board Dr Nasser Barghi, USA Ceramics Dr Karl Behr, Germany Endodontics Dr George Freedman, Canada Esthetics Dr Howard Glazer, USA Cariology Accounting Manuela Hunger Business Development Manager Bernhard Moldenhauer Project Manager Online Alexander Witteczek Executive Producer Gernot Meyer Dental Tribune International Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany Tel.: Fax: info@dental-tribune.com Regional Offices Asia Pacific Dental Tribune Asia Pacific Limited Room A, 20/F, Harvard Commercial Building, 111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong Tel.: Fax The Americas 116 West 23rd Street, Ste. 500, New York, N.Y , USA Tel.: Fax: Prof. Dr I. Krejci, Switzerland Conservative Dentistry, Dr Edward Lynch, Ireland Restorative Dr Ziv Mazor, Israel Implantology Prof. Dr Georg Meyer, Germany Restorative Prof. Dr Rudolph Slavicek, Austria Function, Dr Marius Steigmann, Germany Implantology 2012, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved

4 4 Perspektywy DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Stawy skroniowo-żuchwowe i warunki zwarciowe a ogólny stan zdrowia człowieka Yong-Keun Lee i Hyung-Joo Moon, Korea Południowa Podczas leczenia objawów zaburzeń dotyczących stawów skroniowo-żuchwowych (SSŻ) i zwarcia zaobserwowano, że przywrócenie prawidłowych warunków w obrębie SSŻ prowadziło do zmiany ogólnego stanu zdrowia pacjentów. W większości przypadków była to zmiana na lepsze. Wobec licznych podobnych doniesień postawiono hipotezę o istnieniu wzajemnych związków pomiędzy sytuacją panującą w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych i ogólnym stanem zdrowia. Mechanizm tej zależności pozostaje jednak niejasny. prawdopodobnie wywołana przez wady zgryzu, nieprawidłowe ustawienie i nawykowe parafunkcje szczęki i żuchwy, nieprawidłową postawę na poziomie głowy i szyi lub urazy. Zależność między stawami skroniowo-żuchwowymi i ogólnym stanem zdrowia Przeprowadzono wiele badań dotyczących zależności pomiędzy warunkami zwarciowymi i/lub stawami skroniowo-żuchwowymi a ogólnym stanem zdrowia. Stwierdzono m.in., że patologiczne zmiany w obrębie mięśni żucia lub ozębnej mogą zaburzać stabilność 1. Synchronizacja mięśni głowy i żucia z pozostałymi mięśniami organizmu. Dla utrzymania prawidłowej postawy ciała niezbędna jest systemowa synchronizacja pomiędzy mięśniami głowy i żucia oraz pozostałymi mięśniami ciała. Dobrze znane jest czynnościowe sprzężenie układu stomatognatycznego z mięśniami szyi. Pacjenci cierpiący z powodu zaburzeń zwarcia lub zaburzeń dotyczących stawów skroniowo-żuchwowych często zgłaszali dysfunkcję i ból mięśni szyi. Zaburzenie równowagi aktywności mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych, prowadzące często do bólu szyi może być spo- runkami zwarciowymi i kontrolą postawy. 2. Stawy skroniowo-żuchwowe a stabilność postawy. Warunki zwarciowe i/lub stan stawów skroniowo-żuchwowych wywierają wpływ na stabilność postawy. W pozycji wyprostowanej ludzie mają stosunkowo mało stabilną postawę. Dlatego utrzymanie tej pozycji wiąże się z wahaniami ośrodka grawitacji, kontrolowanego przez obszar oczny, 3 kanały półkoliste oraz mięśnie przeciwdziałające sile ciążenia. Sugeruje się, że warunki zwarciowe i pozycja głowy wpływają na ośrodek grawitacji, w przypadku niepra- skutek wywołanej eksperymentalnie zmiany powierzchni kontaktów zwarciowych. Wyniki tego badania potwierdziły, że warunki zwarciowe wpływają na wahania ośrodka grawitacji, a prawidłowa sytuacja zwarciowa, uwarunkowana równomiernymi kontaktami zwarciowymi w bocznych odcinkach łuków zębowych ma kluczowe znaczenie dla pracy tego ośrodka. 3. Stawy skroniowo-żuchwowe a sprawność fizyczna. Zaburzenia dotyczące SSŻ mogą wpływać na sprawność fizyczną. Trenerzy często zalecają sportowcom noszenie w czasie za- W niniejszym artykule przeanalizowano związki pomiędzy warunkami zwarciowymi i/lub stanem stawów skroniowo-żuchwowych a ogólnym stanem zdrowia w oparciu o recenzowane publikacje. Zaproponowano też teorię koncepcyjną, która może wyjaśniać mechanizm tej zależności. Stawy skroniowo-żuchwowe i bóle mięśniowo-powięziowe Zwarcie można określić jako wzajemną relację pomiędzy zębami szczęki i żuchwy w chwili, kiedy kontaktują się ze sobą. Staw skroniowo-żuchwowy jest stawem, w którym odbywa się ruch żuchwy. Jego wyjątkową cechą jest fakt, że to jedyny dwustronny staw, który przekracza płaszczyznę pośrodkową ciała. Celem leczenia stomatologicznego jest przywrócenie harmonii w obrębie całego układu stomatognatycznego. Łuki zębowe można więc traktować jako koła zębate, natomiast szczęka i żuchwa są ze sobą połączone za pośrednictwem stawów skroniowożuchwowych. Przyczyny zaburzeń ze strony SSŻ można podzielić na 5 kategorii: przyczyny zębowe, urazy, nawyki, stresujące sytuacje społeczne i czynniki emocjonalne. Do urazów zaliczamy uraz kręgosłupa szyjnego, wyciągi i uderzenia w głowę, twarz lub szczękę/żuchwę. Stwierdzano także objawy znaczącego urazu stawów skroniowo-żuchwowych po naciągnięciu odcinka szyjnego kręgosłupa. W zakresie nawyków opisywano wady postawy, nieergonomiczne stanowiska pracy, dysfunkcje i przetrwałe nawyki dziecięce, a także nieprawidłową dietę i forsowny wysiłek fizyczny, np. dźwiganie ciężarów. Ból mięśniowo-powięziowy, wywoływany w punktach o nadmiernej wrażliwości położonych w mięśniach szkieletowych i powięziach objawia się często jako uporczywy miejscowy ból. Generalnie uważa się, że komponenta mięśniowo-powięziowa należy do objawów bólowych związanych ze stawem skroniowo-żuchwowym. Obecność punktów wyzwalających ból w mięśniach żucia jest widzenia, prowadząc w ten sposób do zaburzeń równowagi. Pozycja i ruchy czynnościowe żuchwy wpływają na ośrodek grawitacji. Warunki zwarciowe mają związek z mniejszą siłą kończyn, sprawnością i równowagą u osób w starszym wieku. Wykazano, że prawidłowe czynnościowe zwarcie zębów naturalnych lub sztucznych odgrywa istotną rolę w wywoływaniu odpowiednich odruchów dotyczących postawy. Zaburzenia ogólnoustrojowe związane ze stawami skroniowo-żuchwowymi mogą należeć do jednej z 3 kategorii: wodowane jednostronną utratą podparcia w zwarciu. Obliczono wielkość działania biomechanicznego na kręgosłup szyjny podczas żucia. Badanie to potwierdziło, że zaburzenia wysokości zwarcia mogą wpływać na rozkład naprężeń w obrębie kręgosłupa. Opisywano istnienie potencjalnych zależności pomiędzy asymetrią tułowia i szyi a symetrią twarzy. Stwierdzono np., że kontrola percepcji wzrokowej ma największe znaczenie dla właściwego ustawienia twarzy względem płaszczyzny czołowej. Postulowano także istnienie zależności pomiędzy wa- widłowości zwiększając ryzyko upadków. Brak podparcia zwarciowego lub inne zaburzenia zwarcia mogą zmniejszać pobudzanie proprioreceptorów w tej okolicy, co utrudnia właściwą stabilizację pozycji głowy. Utratę zębów uważa się za czynnik ryzyka niestabilności postawy. W warunkach fizjologicznych mechanoreceptory zlokalizowane w ozębnej kontrolują ruchy żuchwy i koordynują funkcje żucia. Ich praca jest powiązana z aktywnością ruchową mięśni szyi. Przeprowadzono badanie, mające na celu ocenę wahań w obrębie ośrodka grawitacji powstałych na hjschneider/shutterstock.com Zmiany w obrębie mięśni żucia lub ozębnej mogą zaburzać stabilność widzenia wodów szyn zwarciowych lub ochronnych w celu zwiększenia sprawności motorycznej. Stwierdzono ponadto, że prawidłowe zwieranie zębów ma istotne znaczenie dla zwiększania sprawności fizycznej. Badano zależność pomiędzy obecnością podparcia zwarciowego u osób bezzębnych i możliwością wykonywania przez nie ćwiczeń fizycznych. Na tej podstawie wysunięto wniosek, że odbudowa podparcia zwarciowego ma istotne znaczenie nie tylko dla przywrócenia czynności żucia, ale także dla utrzymania sprawności fizycznej.

5 DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Perspektywy 5 Mechanizm zależności pomiędzy stawami skroniowo-żuchwowymi i ogólnym stanem zdrowia w oparciu o aspekty mięśniowopowięziowe Pierwsza postawiona w niniejszym artykule hipoteza dotyczy zależności pomiędzy stawami skroniowo-żuchwowymi a resztą ciała, która miałaby wynikać z obecności powięzi elementów łącznotkankowych łączących poszczególne struktury anatomiczne i tworzących trójwymiarową sieć, rozprzestrzeniającą się po całym organizmie. Sieć ta może ulegać rozciąganiu na skutek leżących poniżej mięśni i przenosić naprężenia na duże odległości. Tkanki powięzi mają przebieg pionowy, od głowy aż po palce stóp. Dodatkowo ludzkie ciało przecinają 4 połączone ze sobą poprzeczne płaszczyzny powięziowe. Dlatego w przypadku urazu dotyczącego jednej okolicy ciała, ból i zaburzenia czynnościowe mogą rozprzestrzeniać się po całym organizmie. Mechanizm oparty na energii chi oraz meridianach Druga hipoteza mówi, że stawy skroniowo-żuchwowe i inne części ciała są połączone ze sobą systemem meridian, który jest tworzony przez powięzie. W tradycyjnej akupunkturze uważa się, że meridiany tworzą w ciele sieć, która łączy ze sobą nawet odległe tkanki. Badania mające na celu wyjaśnienie położenia punktów stosowanych w akupunkturze/meridian z zachodniego punktu widzenia koncentrowały się głównie na identyfikacji cech histologicznych, odróżniających te punkty od otaczających tkanek. Jedną z cech histologicznych i anatomicznych związanych z meridianami jest luźna tkanka łączna, zlokalizowana pomiędzy lub w obrębie mięśni (czyli tkanka powięziowa). Starożytne teksty dotyczące akupunktury zawierają wiele odniesień do tłustych, mazistych błon, powięzi i systemów błon łączących, przez które miała przepływać energia chi. Wielu autorów sugerowało, że mogą istnieć połączenia pomiędzy meridianami stosowanymi w akupunkturze. Połączenia te zwykle przebiegają wzdłuż płaszczyzn powięzi, pomiędzy mięśniami, między mięśniem a kością lub między ścięgnem i tkanką łączną. Wobec dostępnych wyników badań doświadczalnych wysunięto hipotezę, że sieć meridian można traktować jako obraz sieci śródmiąższowej tkanki łącznej. Wyniki te potwierdza obraz ultrasonograficzny, ujawniający w organizmie człowieka płaszczyzny tkanki miękkiej w miejscach stosowanych w akupunkturze. Zasugerowano, Tradycyjną akupunkturę i terapię bólu mięśniowo-powięziowego łączą podobne podstawy Minister Zdrowia ogłosił konkurs ofert na wybór realizatora programu polityki zdrowotnej Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach w zakresie zadań na r Celami ogólnymi programu Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach są: ocena tendencji próchnicy w Polsce, analiza występujących w kraju różnic w nasileniu tej choroby i związanych z tym potrzeb profilaktyczno-leczniczych, analiza ekspozycji dzieci i młodzieży oraz starszych wiekiem grup populacji na czynniki ryzyka próchnicy wynikające z uwarunkowań społecznych i ekonomicznych oraz organizacyjnych polskiego systemu opieki stomatologicznej, a także zachowań zdrowotnych jednostki oraz promocja zdrowia. Prowadzone w ramach programu w 2012 r. badania epidemiologiczne mają na celu: określenie odsetka dzieci w wieku 6 lat bez klinicznych oznak próchnicy zębów, tzn. dzieci wolnych od tej choroby, określenie nasilenia próchnicy zębów u dzieci w wieku 6 lat, określenie stopnia zaspokojenia potrzeb leczenia zachowawczego próchnicy u dzieci w wieku 6 lat, określenie odsetka dzieci w wieku 6 lat objętego regularną opieką profilaktyczną w placówce oświatowej, określenie odsetka dzieci w wieku 6 lat objętych profilaktycznym zabiegiem uszczelniania że punktów akupunktury nie należy traktować jako niezależnych jednostek, ale raczej jako miejsca konwergencji sieci tkanki łącznej, przeszywającej cały organizm podobnie jak traktujemy miejsca krzyżowania się autostrad, patrząc na całą mapę większych i mniejszych dróg. Zależność pomiędzy punktami wyzwalającymi ból i punktami akupunktury Tradycyjną akupunkturę i terapię bólu mięśniowo-powięziowego dzielą lat. Mimo to łączą je podobne podstawy. Najnowsze badania sugerują, że pod względem anatomicznym, klinicznym i fizjologicznym punkty wyzwalające ból mięśniowo-powięziowy i punkty stosowane w akupunkturze w znacznym stopniu się pokrywają. Analogia pomiędzy tymi punktami jest przedmiotem dyskusji od r. 1977, kiedy opisano 100% korelację anatomiczną i 71% korelację pod względem klinicznych dolegliwości bólowych pomiędzy punktami wyzwalającymi ból mięśniowo-powięziowy i punktami akupunktury. Zasugerowano także istnienie licznych podobieństw między nimi. Oba typy struktur charakteryzują się zbliżoną lokalizacją. Zastosowanie igieł w ich obrębie znosi ból. Ból związany z drganiem uzyskanym miejscowo w punktach wyzwalających ból mięśniowo-powięziowy przypomina odczucie de-chi. Nakłucie punktów wyzwalających wywołuje odczucia bólowe podobne do odczuć przenoszonych wzdłuż meridian. Zauważono jednak, że punkty akupunktury położone w miejscach wyzwalających ból mięśniowo-powięziowy są rzadko wykorzystywane w terapii metodą akupunktury, a wskazania do ich wykorzystania są inne niż w terapii opartej o punkty wyzwalające ból. Ponadto wskazano, że nie jest możliwa opisywana korelacja pomiędzy punktami akupunktury i punktami wyzwalającymi ból na poziomie 71%. Jeśli nawet pominiemy ten argument, to jednak korelację między punktami akupunktury i punktami leczenia bólu stwierdzono w nie więcej niż 40%. Bardziej prawdopodobne jest, że faktyczna korelacja dotyczy zaledwie ok % bruzd międzyguzkowych i liczby zębów uszczelnionych, określenie częstości występowania i nasilenia próchnicy zębów u dzieci w wieku 12 lat oraz określenie wartości wskaźnika leczenia zachowawczego próchnicy u tych dzieci, określenie wielkości potrzeb leczniczych dzieci w wieku 12 lat oraz młodzieży w wieku 18 lat (odsetek wymagających wykonania wypełnień lub ekstrakcji zęba, średnia liczba zębów wymagających wypełnienia lub ekstrakcji u badanego, określenie rozległości wymaganych zabiegów, np. wypełnień jedno- lub wielopowierzchniowych, leczenie endodontyczne, itp.), określenie odsetka dzieci szkolnych objętych różnego typu postępowaniem profilaktycznym (okresowym nadzorowanym szczotkowaniem zębów w szkole, uszczelnieniem bruzd międzyguzkowych), określenie odsetka dzieci w wieku 12 lat i młodzieży w wieku 18 lat z zębami usuniętymi z powodu próchnicy, określenie aktualnej tendencji próchnicy w badanej grupie dzieci, punktów. Z pewnością w przyszłości konieczne będzie dokładniejsze wyjaśnienie korelacji pomiędzy punktami wyzwalającymi ból i punktami akupunktury. Proponowana przez nas teoria połączeń powięziowych może wyjaśnić czynnościową zależność pomiędzy warunkami zwarciowymi i/lub stawami skroniowo-żuchwowymi a innymi częściami ciała w oparciu o wyzwalanie bólu mięśniowo-powięziowego lub system chi i meridian albo połączenie obu tych wyjaśnień. Dlatego wskazana jest odbudowa i utrzymywanie naturalnych prawidłowych warunków zwarciowych oraz usuwanie przyczyn zaburzeń ze strony stawów skroniowo-żuchwowych tak, aby odtworzyć naturalne warunki panujące w układzie stomatognatycznym. DT Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie 2 prac poglądowych, opublikowanych na łamach Journal of Alternative and Complementary Medicine 17 (2011): & Piśmiennictwo dostępne u wydawcy. Kontakt Yong-Keun Lee i Hyung-Joo Moon są lekarzami dentystami i pracują w Moon Dental Hospital oraz w ICPB w Seulu (Korea Południowa). Można się z nimi skontaktować, pisząc na adres e- mail: ykleedm@gmail.com. MZ wybierze realizatora programu monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej Polaków Fot.: Prodenta określenie częstości występowania zapaleń dziąseł u dzieci w wieku 12 lat i 18 lat oraz wielkości i rodzaju potrzeb leczniczych, określenie częstości występowania przypadków wymagających natychmiastowej interwencji w zakresie chorób jamy ustnej u dzieci i młodzieży, określenie wielkości różnic w nasileniu próchnicy i występowaniu chorób przyzębia zależnych od lokalizacji miejsca zamieszkania oraz różnic pomiędzy regionami w kraju. W ramach szczegółowych celów socjomedycznych na 2012 r. zakłada się określenie stanu świadomości zdrowotnej i postaw zdrowotnych dotyczących zachowania zdrowia jamy ustnej wśród matek dzieci w wieku 6 lat oraz potrzeb w zakresie edukacji prozdrowotnej tej grupy matek, a także określenie stanu świadomości i postaw zdrowotnych dotyczących zachowania zdrowia jamy ustnej dzieci w wieku 12 i 18 lat oraz ocenę osiągalności i wykorzystania systemu opieki stomatologicznej w kraju. Szczegółowe informacje oraz wymagania wobec kandydatów realizatora programu znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia: DT

6 6 News DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Ze szczoteczką i pastą do pracy! Tylko 3% Polaków dba o higienę jamy ustnej, używając szczoteczkę i pastę do zębów w pracy. Dla 67% mycie zębów w toalecie biurowca byłoby krępujące. W USA istnieje w miejscach pracy tzw. social brushing, w Polsce pozostają gumy, płyny i cukierki. Zamiast mycia zębów pracownicy wolą żuć gumę. O tym, że działa ona tak samo jak szczoteczka, przekonanych jest aż 47% uczestników badania. Zostało ono przeprowadzone na próbie osób pracowników firm w Katowicach, Wrocławiu, Krakowie i Warszawie. Dentyści podkreślają, że jesteśmy jednym z nielicznych narodów, który zaniedbuje higienę jamy ustnej podczas 8-godzinnego dnia prac. W wielu krajach funkcjonują już tzw. washroomy dla pracowników, w których można umyć zęby, firmy ustalają nawet specjalne etykiety i zasady mycia zębów w czasie pracy. W USA, Wielkiej Brytanii czy Szwecji taka praktyka nikogo już nie dziwi. W Polsce najczęściej wywołuje zdziwienie i brak zrozumienia. Życie Polaków przenosi się z domu do pracy. Nic więc dziwnego, że wiele czynności higienicznych wykonujemy w biurowych łazienkach i toaletach. I o ile nikogo nie szokuje robienie makijażu ani golenie, to osoba ze szczoteczką do zębów wciąż jest zjawiskiem niespotykanym w większości polskich firm. Tymczasem 8 godz. bez mycia zębów może wpłynąć negatywnie nie tylko na stan uzębienia, ale także na powodzenie wielu spotkań biznesowych. W wielu amerykańskich firmach pracownicy odpowiadający za relacje z klientem mają wręcz obowiązek mycia zębów przed każdym spotkaniem z klientem, określony jest on w regulaminie lub wytycznych dla pracowników. Higiena osobista w miejscu pracy przestaje więc dziwić przynajmniej w branżach, gdzie wiele zależy od wizerunku. W wielu przypadkach to, jakie mamy zęby czy oddech wpływa na powodzenie negocjacji, prezentacji czy poziom osiąganych wyników. Choć może to się wydawać przesadą, firmy w Japonii, USA czy Korei wprowadzają nawet specjalne etykiety, a w łazienkach wieszają zasady i instrukcje szczotkowania zębów. Pojawił się nawet termin social brushing, czyli społeczna odpowiedzialność za swój oddech i higienę jamy ustnej w miejscu pracy. Nieświeży oddech, przebarwione zęby czy osad może zniechęcić wielu klientów do rozmowy, może wpłynąć także na ocenę pracownika, a nawet czas trwania rozmowy. Świeży oddech z kolei może być traktowany jako szacunek dla rozmówcy, a na pewno oznaka higieny i zdrowia. W Polsce podczas 8-godzinnego dnia pracy zęby myje nieco ponad 3% pracowników. Najczęściej z problemem nieświeżego oddechu radzą sobie oni z pomocą gum do żucia wybiera je aż 47%, niemal 25% zdecydowanie woli Jovanovic Dejan /Shutterstock.com miętowe cukierki, a 10% stosuje płyny. Jednocześnie aż 83% pracowników firm potwierdza, że nieświeży oddech zniechęca do kontaktu z klientem lub współpracownikiem. Jak zatem dbać o zęby w pracy? Rozwiązaniem są płyny do płukania, pozwalają one nie tylko obniżyć poziom ph w ustach, eliminują także nadmiar bakterii rozwijających się w jamie ustnej po posiłku. Płyn do płukania ust w żaden sposób nie zastąpi szczotkowania, które usuwa zalegające między zębami resztki jedzenia, jednak jest sposobem na higienę jamy ustnej podczas 8 godz. w pracy i zapewnienie świeżego oddechu. Warto wybierać płyny, które nie mają zbyt intensywnego miętowego lub ziołowego zapachu, bo taki również może być niezbyt przyjemny dla otoczenia aż 32% ankietowanych pracowników przyznało, że drażni ich zbyt intensywny, miętowy zapach z ust rozmówcy. DT Zespół badaczy ze Szkoły Wyż - szej Psychologii Społecznej we Wrocławiu pod kierunkiem prof. Aleksandry Łuszczyńskiej zbadał nawyki żywieniowe polskich uczniów podstawówek, gimnazjów i liceów. Przebadano ponad 800 osób w wieku lat uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i liceów z płd.-zach. Polski. Takie Kurhan /Shutterstock.com same badania przeprowadzono w Wielkiej Brytanii, Portugalii i Holandii w ramach projektu badawczego TEMPEST finansowanego ze środków UE. Łącznie przebadano uczniów. Okazało się, że polskie dzieci, w porównaniu do uczniów z innych krajów europejskich, mają najłatwiejszy dostęp do niezdrowej żywności i coraz częściej cierpią na nadwagę lub otyłość. W ich codziennej diecie brakuje warzyw, a w zamian dzieci wypijają codziennie ok. 2 szklanek słodzonych napojów i 2 razy dziennie spożywają słodkie lub słone przekąski. Uczniowie polskich szkół często nie jedzą śniadań ponad 20% badanych zadeklarowało, że zjada je tylko 1-3 razy w tygodniu. Choć w ich dziennym jadłospisie znajdują się 2 porcje owoców, to nie ma w nim warzyw. Pod tym względem lepiej odżywiają się uczniowie z Portugalii, Holandii i Wielkiej Brytanii. Z przeprowadzonych badań wynika, że młodzi ludzie chcą Uczniowie polskich szkół nie jedzą warzyw zdrowo jeść, ale potrzebują w tym zakresie wsparcia zarówno w szkole, jak i ze strony rodziców. Niemal 40% badanych uważa, że w szkołach nie powinno się sprzedawać niezdrowych i wysokokalorycznych przekąsek oraz słodzonych napojów, a 35% zgadza się na podwyżki cen tego typu żywności. Zdaniem ponad 60% badanych, szkoły powinny zaangażować się w promocję zdrowego stylu życia. Jednocześnie ok. 65% dzieci podkreśla rolę rodziców w dziedzinie edukacji zdrowotnej i wskazuje na potrzebę rozmów o zdrowej diecie. DT Prawie połowa przypadków raka ma związek ze stylem życia Według raportu opublikowanego w British Journal of Cancer ponad 40% przypadków nowotworów diagnozowanych corocznie w Wielkiej Brytanii ma związek ze stylem życia i niektórymi nawykami, jak np. palenie tytoniu, picie alkoholu i złe odżywianie. W Wielkiej Brytanii każdego roku diagnozowanych jest ok przypadków nowotworów. Raport, który jego autorzy określają jako najbardziej wyczerpującą analizę na ten temat ocenia, że 14 czynników związanych ze stylem Serwis EurekAlert informuje o skonstruowaniu przenośnego urządzenia wielkości dużej latarki, które dzięki wykorzystaniu plazmy niszczy bakterie na skórze człowieka. życia i środowiskiem wpływa na zachorowania na raka. Ok. 34% występujących przypadków nowotworów wiąże się z paleniem, dietą, spożywaniem alkoholu i nadwagą. Specyficzne warunki pracy, np. narażenie na kontakt ze szkodliwymi substancjami (chemikalia lub azbest) powiązane są z przypadkami nowotworów w kilku procentach. Plazmą w bakterie! Emitujący plazmę przyrząd to efekt wspólnych prac naukowców z Australii i Chin. Może być stosowany w ambulansach, podczas i po klęskach żywiołowych, w czasie operacji wojskowych i wielu innych zdarzeń w mniej cywilizowanych, odległych rejonach świata. Plazma niszczy nie tylko pojedyncze grzyby, wirusy i bakterie, ale całe wielowarstwowe kolonie bakterii (tzw. biofilm). Nie ma z tym problemów nawet w przypadku wyjątkowo odpornej na antybiotyki i gorąco bakterii Enterococcus faecalis, która często zakaża kanały zębów podczas zabiegów dentystycznych. Wśród mężczyzn ponad 6% przypadków nowotworów wiązało się z brakiem warzyw i owoców w diecie, wśród kobiet nadwaga i otyłość miały związek z 7% zachorowań czytamy w raporcie. Nie sądziliśmy, że spożywanie warzyw i owoców okaże się tak ważne w chronieniu mężczyzn przed nowotworami. W przypadku kobiet nie oczekiwaliśmy z kolei, że nadwaga będzie większym czynnikiem ryzyka niż alkohol stwierdził prof. Max Parkin, główny autor badania. Wielu ludzi sądzi, że rak jest kwestią przeznaczenia albo genów i to, czy na niego zachorują jest kwestią szczęścia lub jego braku. Kiedy patrzymy na uzyskane dane, staje się jasne, że ok. 40% zachorowań powodują zachowania, które w większości jesteśmy w stanie zmienić dodał. DT Plazmą można czyścić i sterylizować zarówno sprzęt medyczny, jak i rany, wspomagać gojenie się trudnych i rozległych ran, a nawet leczyć niektóre postacie nowotworów skóry. Twórcy urządzenia przewidują nawet, że jego miniaturowe wersje mogłyby posłużyć do sterylizowania szczoteczek do zębów i kuchennych desek do krojenia. DT Źródło: PAP Nauka w Polsce qcontrol/shutterstock.com

7 DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion News 7 Choroby przyzębia dotyczą większości społeczeństwa Większość dorosłych Polaków, w różnym stopniu cierpi, na choroby przyzębia dowodzą najnowsze badania medyczne. Z badań opinii wynika jednak, że społeczna świadomość istnienia problemu oraz metod przeciwdziałania i leczenia jest niewielka. Tymczasem lekarze potwierdzają związek między chorobami przyzębia, a poważnymi chorobami ogólnoustrojowymi, jak np. cukrzyca i choroby sercowo-naczyniowe. Z badań epidemiologicznych przeprowadzonych w 2011 r. pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Renaty Górskiej wynika, że zaledwie 1,7% Polaków ma całkowicie zdrowe dziąsła i nie wymaga interwencji stomatologicznej. Przeważająca część społeczeństwa odczuwa większe lub mniejsze dolegliwości wynikające ze złego stanu zdrowia dziąseł. Zaawansowaną paradontozę zdiagnozowano u ponad 17% osób poddanych badaniom. Powszechne jest także występowanie kamienia nazębnego aż 61% badanych wymaga jego usunięcia. Nadmiar płytki bakteryjnej charakteryzuje ponad 16% pacjentów, którzy wymagają zarówno jej usunięcia, jak i instruktażu w zakresie higieny jamy ustnej. Ponad 18,5% Polaków powinno być poddanych kompleksowemu leczeniu przyzębia. Z badań wynika, że choroby przyzębia dotykają w równym stopniu kobiet i mężczyzn. W Gliwicach Dentysta jest fajny! Likwidacja szkolnych gabinetów stomatologicznych odbiła się negatywnie na stanie zdrowia dziecięcych zębów. Coraz częściej jednak sami dentyści odwiedzają szkoły albo zapraszają dzieci do gabinetu, by nauczyć ich właściwego dbania o higienę, a przy okazji zbadać stan zębów. Jedna z takich akcji rozpoczęła się w Gliwicach. Dmitriy Shironosov /Shutterstock.com Dzieci z gliwickich przedszkoli biorą udział w specjalnie przygotowanych dla nich warsztatach stomatologicznych pod hasłem Dentysta jest fajny, podczas których nie tylko dowiedzą się, jak prawidłowo myć zęby, ale także będą miały okazję oswoić się z gabinetem stomatologicznym. Nasza akcja to odpowiedź na potrzeby placówek oświatowych, które od dłuższego czasu nie dysponują gabinetami stomatologicznymi, a także próba stawienia czoła niepokojącym statystykom. Jak wynika z danych, 81% dorosłych Polaków boi się dentysty, zaledwie co 5. dorosły mieszkaniec naszego kraju wie, jak prawidłowo myć zęby, a ponad 90% społeczeństwa ma próchnicę. Te statystyki nie biorą się jednak znikąd. To efekt tego, jak dbamy o zdrowie jamy ustnej od najmłodszych lat. A dzieci boją się dentystów, nie potrafią dobrze myć zębów, do gabinetu przychodzą przeważnie z bólem, opuchlizną i płaczem. Większość dzieci ma próch - nicę, gdyż rodzice wciąż myślą, że nie warto leczyć mleczaków skoro i tak wypadną wylicza lek. stom. Bartosz Nowak, pomysłodawca akcji. Tymczasem, jeśli dziecku przedwcześnie wypadnie ząb, to może dojść do nieprawidłowego wyrzynania się zębów stałych i powstania wad zgryzu. Dlatego nie powinno się zostawiać niezabezpieczonej luki po utraconym zębie. Luka po utraconym mleczaku powinna być wypełniona za pomocą dziecięcej protezki lub też zabezpieczona przy pomocy utrzymywacza przestrzeni. Chcąc nauczyć dziecko prawidłowego mycia zębów i przestrzec je przed konsekwencjami braku dbania o higienę jamy ustnej, nie można tylko mówić. Dzieci najlepiej uczą się w trakcie zabawy. Zależy nam na tym, by dzieci przede wszystkim wyzbyły się strachu przed gabinetem i nauczyły się prawidłowo szczotkować zęby. Dlatego na samym początku chcemy dzieciom pokazać bajkę o ząbkach. Później, za pomocą kamery wewnątrzustnej będą mogły obejrzeć jamę ustną od środka i ewentualną próchnicę opisuje dr Nowak. Zdaniem dentystów, sytuacja wymaga przedsięwzięcia natychmiastowych działań profilaktycznoleczniczych ze względu na powszechność występowania chorób przyzębia, ale także z uwagi na poważane skutki zdrowotne, jakie powodują one dla całego ludzkiego organizmu. W świetle najnowszych badań, szczególnie niebezpieczny może być ich wpływ na inne współistniejące choroby. Mogą być one także niezależnym czynnikiem ryzyka dla chorób układu sercowo-naczyniowego (choroba wieńcowa serca, zawał mięśnia sercowego, niedokrwienny udar mózgu,) przedwczesnego porodu, a także mogą mieć wpływ na skuteczność leczenia cukrzycy i zaostrzeń przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) - podkreśla prof. dr hab. n. med. Renata Górska. Choć większość Polaków cierpi na choroby przyzębia, w większości przypadków chorzy nie zdają sobie z tego sprawy. Niewielka jest również ich wiedza o przyczynach i skutkach choroby, a także profilaktyce i metodach leczenia. Wg badań opinii dotyczących higieny jamy ustnej, tylko 7% ankietowanych przyznaje, że odczuwa dolegliwości wynikające z chorób dziąseł. Najczęściej uskar - żają się oni na krwawienie. Wśród osób, które potwierdzają, że mają Akcja Dentysta jest fajny to nie tylko atrakcje dla dzieci. Dla rodziców przygotowano komplet materiałów informacyjnych o tym, jak dbać o dziecięce mleczaki, jakie objawy powinny budzić niepokój, kiedy iść do dentysty, jakie zabiegi profilaktyczne wykonywać i z jaką częstotliwością. Lekarze dentyści będą także zachęcać rodziców, by sami umówili się na kontrolę zdrowia swoich zębów. Dzieci nie boją się dentysty bez przyczyny. Zazwyczaj trauma rodzi się, gdy dziecko za późno siada na fotelu dentystycznym. Często dzieciom udziela się także strach ich rodziców. To, że dorośli Polacy boją się dentysty, chociaż niesłusznie, wiadomo od dawna. Błędem jest to, że własne uprzedzenia przenoszą na dzieci i potem rośnie kolejne pokolenie, które na myśl o wizycie u dentysty dostaje gęsiej skórki tłumaczy lekarz. Lekarze podkreślają, że pierwszą wizytę u dentysty należy zaplanować już w momencie pojawienia się pierwszego zęba, a więc przed ukończeniem przez dziecko 1 r.ż. Niewielu rodziców jednak przyprowadza dzieci do gabinetu tak wcześnie. Większość rodziców obawia się, czy lekarz będzie miał odpowiednie podejście do ich małego Zęby mogą być narządem szczątkowym Tzw. zęby mądrości rosną późno, czasem przez wiele lat, często nie nadają się do gryzienia, a nawet te schowane w dziąśle mogą zaszkodzić. Czy człowiekowi potrzebne są zęby mądrości? Współczesny człowiek ich nie potrzebuje, bo to pozostałość po naszych praprzodkach, których natura wyposażyła w trzecie trzonowce. Ich szczęki miały znacznie więcej pracy, nie znano bowiem narzędzi i ognia, więc rozdrabnianie pokarmu całkowicie zależało od zębów. Dlatego ludzie pierwotni cieszyli się bardziej rozbudowanymi łukami zębowymi, w których było miejsce na ósemki. Kiedy człowiek zaczął gotować, piec i kroić pożywienie, zmianie uległa cała dieta i potrzeba posiadania dodatkowych trzonowców powoli zaniknęła, a zęby mądrości stały się zbędne. Obecnie nazywa się je narządem szczątkowym, podobnie jak np. kość ogonową. Ósemki jako trzonowce powinny służyć rozdrabnianiu pokarmu. W praktyce rzadko są w stanie pełnić tę funkcję. Gdy zaczynają wyrzynać się zęby mądrości, najczęściej brakuje dla nich miejsca. Rosną więc krzywo i zwykle nie biorą udziału w przeżuwaniu. Część z nich w ogóle nie pojawia się w jamie ustnej, pozostając w dziąśle. Taki niewyrżnięty ząb sprzyja powstawaniu bolesnych torbieli i stanów zapalnych. Wyrzynaniu ósemek towarzyszy zwykle promieniujący ból, bo starają się one wypchnąć pozostałe zęby, by zrobić dla siebie miejsce. Pacjenci skarżą się też na zawroty głowy oraz problemy z przeżuwaniem. Zęby te stają się przyczyną powracających dolegliwości, w skrajnych przypadkach nawet do 40. roku życia. Ponieważ są stłoczone z tyłu jamy ustnej, bardzo trudno zadbać o ich właściwą higienę. Stąd częsta próchnica w tej części uzębienia, przenosząca się najpierw na siódemki, a później także na pozostałe zęby. Ponadto krzywa ósemka może ranić policzek lub doprowadzić do wady zgryzu. Leczenie ubytków zębów mądrości bywa trudne, długotrwałe i problemy z dziąsłami, jako najczęstszą przyczynę ich występowania wskazują czynniki genetyczne, czyli czynniki od nich niezależne, a nie wynikające z zaniedbania higieny jamy ustnej. Prawie 60% osób cierpiących na choroby dziąseł nie wie, jak im zapobiegać i nie uważa, że ze względu na odczuwane dolegliwości powinni odwiedzać dentystę częściej. Zaledwie 29% respondentów zna metody zapobiegania chorobom dziąseł. Najczęściej wskazują oni na stosowanie właściwej codziennej higieny jamy ustnej, częste wizyt u dentysty, a także używanie specjalnej ochronnej pasty do zębów lub płynów do płukania jamy ustnej. DT dziecka, czy gabinet jest odpowiednio przystosowany. Inni sądzą, że skoro nic nie boli lub też dziecko nie ma jeszcze wszystkich zębów, to nie ma konieczności odwiedzania gabinetu. Zapewniam rodziców, że nie ma się czego obawiać. Gabinety są przygotowane na przyjęcia nawet bardzo małych pacjentów. Warto upewnić się, czy w gabinecie, który wybraliśmy przyjmuje także pedodonta, który nie tylko ma odpowiednia podejście do dziecka, ale i wiedzę, jak leczyć rozwijające się zęby radzi dr Nowak. Jeśli pierwszy kontakt z gabinetem będzie dla dziecka wizytą adaptacyjną, to mamy szansę na to, by wychować dziecko, które bez wahania powie Dentysta jest fajny! Początkowo akcją zostaną objęte 5-latki z wybranych przedszkoli. Placówki odwiedzą także higienistki stomatologiczne, które podczas zajęć przeprowadzą z dziećmi warsztaty z zakresu prawidłowej higieny jamy ustnej. Nie chcemy jednak poprzestać na jednorazowej inicjatywie. Wiemy, jak ważne jest, by stale dbać o zęby naszych dzieci, dlatego też planujemy organizowanie takich warsztatów cyklicznie, także dla maluchów z innych przedszkoli. Wierzę, że tylko w ten sposób wychowamy pokolenie, które do późnej starości będzie się cieszyło zdrowym i pięknym uśmiechem. Zacząć jednak musimy już teraz mówi lekarz. DT kosztowne. Dlatego też w wielu krajach usuwa się je prewencyjnie w bardzo wczesnym wieku, gdy korzeń jest jeszcze słabo wykształcony. Im starszy człowiek, tym trudniejszy i bardziej zagrożony powikłaniami zabieg. Jeżeli jednak pacjent cierpi na nawracające stany zapalne dziąseł, torbiele, rozprzestrzeniającą się próchnicę czy bóle neurologiczne, usunięcie kłopotliwych ósemek staje się koniecznością. Podobnie dzieje się, gdy niewyrżnięty ząb spowoduje zapalenie kości. Wskazaniami do zabiegu są także kwestie ortodontyczne i protetyczne. Przed ekstrakcją trzeba koniecznie wykonać zdjęcie rtg, które pokazuje faktyczne położenie zęba w dziąśle i pozwala precyzyjnie ustalić plan zabiegu. Bezwzględnie zęby mądrości usuwa się w znieczuleniu miejscowym. Czasem konieczne bywa założenie szwów. DT Kurhan /Shutterstock.com

8 8 Business DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Atrakcyjna i prosta forma finansowania inwestycji Wielu przedsiębiorców, właścicieli większych i mniejszych firm do rozwoju i funkcjonowania z sukcesem na rynku potrzebuje nowych inwestycji, najczęściej w tzw. środki trwałe: sprzęt komputerowy, samochody, urządzenia medyczne. Nie zawsze na inwestycje można przeznaczyć gotówkę, a kredyt bankowy coraz trudniej uzyskać. W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem może się okazać leasing. Minimum formalności potrzebnych do podpisania umowy oraz korzyści podatkowe to tylko niektóre z zalet tej formy finansowania. Czym jest leasing? Uniwersalna forma finansowania inwestycji, polegająca na uzyskaniu potrzebnego środka trwałego bez konieczności jego zakupu na własność taka jest definicja leasingu. Czynsze leasingowe, które leasingobiorca płaci firmie leasingowej, mogą pochodzić w takim przypadku z przychodów, które korzystający uzyskuje dzięki wykorzystaniu danego środka trwałego, sprzęt zarabia więc sam na siebie. Na podstawie umowy leasingowej klient dysponuje powierzonym mu przedmiotem, ale nie jest jego właścicielem. Warto wiedzieć, że przedsiębiorcy mogą wyleasingować nie tylko samochody osobowe czy ciężarowe, ale właściwie cały sprzęt i aparaturę potrzebną do prowadzenia swojego biznesu, w tym maszyny i urządzenia, komputery, a nawet nieruchomości. Operacyjny czy finansowy? Przedsiębiorca zainteresowany leasingiem ma do wyboru 2 jego podstawowe rodzaje. Każdy z nich ma inne zalety w zależności od specyfiki prowadzonej działalności i przedmiotu, który chcemy sfinansować. Warto zatem wiedzieć, który będzie najbardziej odpowiedni. Pierwsza forma to leasing finansowy, w przypadku którego korzystający uwzględnia leasingowany przedmiot w swoich aktywach i dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Kosztem uzyskania przychodu, który zmniejszy podstawę opodatkowania będą poza odpisami amortyzacyjnymi, także części odsetkowe rat leasingowych oraz codzienne koszty użytkowania. Zaletą tego rodzaju finansowania jest brak ograniczeń dotyczących minimalnej wartości końcowej oraz minimalnego okresu trwania umowy. Pogarsza się kondycja polskiej ochrony zdrowia W siedzibie Parlamentu Europejskiego w Brukseli ogłoszono wyniki raportu corocznego rankingu Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia (EHCI). Polska znalazła się na 27. miejscu wśród 34 europejskich systemów zdrowotnych. Ranking EHCI publikowany jest od 2005 r. przez instytut badawczy Health Consumer Powerhouse (HCP) z siedzibą w Szwecji. Powstaje w oparciu o własne badania HCP, powszechnie dostępne dane statystyczne i ankiety wypełniane przez pacjentów. Przewodniczący zespołu ds. raportu dr Arne Bjoernberg stwierdził, że Polska potrzebuje gruntownej reformy ochrony zdrowia. Wśród koniecznych zmian wskazał reformę systemu ubezpieczeń oraz kwestię ograniczonego dostępu do nowoczesnych leków. W tegorocznej edycji rankingu EHCI oceniono 34 publiczne systemy zdrowotne w Europie w oparciu o ok. 40 wskaźników, m.in. w takich kategoriach, jak: prawa pacjenta i dostęp do informacji, czas oczekiwania na leczenie, wyniki leczenia, profilaktyka, zakres i zasięg oferowanych usług oraz dostęp do leków. Maksymalna liczba punktów w rankingu wynosiła 1000, Polska zdobyła 577. Najlepiej wypadła Holandia z wynikiem 872 pkt. W polskiej ochronie zdrowia najgorzej oceniono czas oczekiwania na leczenie i dostęp do leków, w tym do eksperymentalnych terapii nowotworowych i leków stosowanych w leczeniu schizofrenii i choroby Alzheimera. Najlepiej oceniono przestrzeganie praw pacjenta i dostęp do informacji. Pierwsze miejsca w tegorocznym rankingu EHCI zajęły: Holandia (872 pkt), Dania (822 pkt), Islandia (799 pkt), Luksemburg (791 pkt) i Belgia (783 pkt). Czechy zajęły 15. miejsce (694 pkt), Słowacja 16. (675 pkt), Estonia 18. (653 pkt), Litwa 26. (585 pkt), Łotwa 31. (491 pkt). Najgorzej wypadła Serbia (451 pkt). Autorzy raportu zauważają pojawiającą się tendencję do zwiększania się udziału prywatnych wydatków w ogólnych wydatkach na ochronę zdrowia. Jest to najbardziej widoczne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz państwach, które najbardziej odczuły skutki kryzysu (Grecja, Portugalia, Irlandia). DT AXL/Shutterstock.com Zalety leasingu: minimum formalności, korzyści podatkowe, indywidualne warunki finansowania, dostępność dla firm z krótką (nawet kilkumiesięczną) historią, atrakcyjne usługi dodatkowe (np. ubezpieczenia). Dla większości firm, pod względem podatkowym, korzystniejszy od leasingu finansowego jest leasing operacyjny. W jego przypadku odpisów amortyzacyjnych dokonuje firma leasingowa, a opłata wstępna, raty leasingowe (część kapitałowa i odsetkowa), a także opłaty związane z eksploatacją stanowią koszt uzyskania przychodu leasingobiorcy i tym samym zmniejszają kwotę opodatkowania. Ponadto, w przypadku leasingu operacyjnego, podatek VAT jest naliczany do każdej raty leasingowej, co powoduje że zapłata tego podatku także jest rozłożona w czasie. Atrakcyjny, bo indywidualny W związku z tym, że środek trwały przez cały czas trwania umowy pozostaje własnością firmy leasingowej, nie ma konieczności W związku z pojawiającymi się informacjami na temat wprowadzenia możliwości udzielania przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej odpłatnych świadczeń medycznych po wyczerpaniu kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia przypomina, że pobieranie takich opłat jest niezgodne z obowiązującym prawem. W komunikacie MZ czytamy m.in., że zgodnie z art. 44 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą, a takim jest samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, udziela świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych osobom ubezpieczonym oraz innym osobom uprawnionym do tych świadczeń na podstawie odrębnych przepisów, nieodpłatnie, za częściową odpłatnością lub całkowitą odpłatnością. Skierowany do konsultacji społecznych projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej doprecyzowuje treść regulaminu organizacyjnego podmiotu wykonującego działalność leczniczą w zakresie cennika opłat za udzie- stosowania klauzuli przewłaszczenia lub wprowadzania zastawu. To sprawia, że zwykle łatwiej jest uzyskać leasing niż inne instrumenty finansowania: leasingodawcy stawiają mniejsze wymagania, jeśli chodzi o liczbę i szczegółowość potrzebnych dokumentów. Procedura uzyskania finansowania jest szybsza bo wynika z bezpośredniej współpracy z dostawcami środków trwałych. lane świadczenia zdrowotne. W obowiązującej ustawie o działalności leczniczej regulamin organizacyjny określa w szczególności wysokość opłat za udzielane świadczenia zdrowotne inne niż finansowane ze środków publicznych. W związku z licznymi wątpliwościami, iż takie brzmienie całkowicie wyklucza możliwość wykonywania odpłatnych świadczeń zdrowotnych przez podmiot leczniczy w nowelizacji zaproponowane zostało następujące brzmienie przepisu: wysokość opłat za świadczenia zdrowotne, które mogą być udzielane za częściową albo pełną odpłatnością. Nowelizacja nie wprowadza w tym zakresie merytorycznej zmiany, a jedynie ma na celu jednoznaczne wskazanie, iż podmiot leczniczy określa w regulaminie organizacyjnym wysokość opłaty za te świadczenia zdrowotne, których zgodnie z przepisami może udzielać za częściową albo pełną odpłatnością. Podmiot leczniczy, niebędący przedsiębiorcą (SP ZOZ) nie ma Leasing jest korzystny ze względów podatkowych. W przypadku leasingu finansowego kosztem uzyskania przychodu jest amortyzacja oraz część odsetkowa raty. Jeśli zdecydujemy się na leasing operacyjny, to kwotę podatku obniża całość płaconej raty oraz cała opłata wstępna. W każdym przypadku, niezależnie czy leasingobiorcą jest jednostka publiczna, czy przedsiębiorstwo prywatne, oferta leasingu jest konstruowana indywidualnie, zarówno w zakresie czasu, na jaki zostaje podpisana, rodzaju leasingu, jak i wysokości rat leasingowych. Leasingodawcy, współpracując z dostawcami sprzętu, mogą wynegocjować u nich atrakcyjne, często indywidualnie niedostępne rabaty. Oferują także całą gamę usług dodatkowych, takich jak ubezpieczenia OC i AC, assistance, polisy majątkowe czy karty paliwowe. Decydując się na finansowanie inwestycji przy pomocy leasingu, nie należy kierować się wyłącznie ceną, dużo ważniejsza jest jej relacja do zakresu oferty. Aby ostateczna decyzja okazała się słuszna, wybór powinien zostać poprzedzony analizą ofert przynajmniej 2-3 firm finansujących oraz zwróceniem uwagi na opłaty dodatkowe, wynikające z okoliczności, które mogą wystąpić w trakcie trwania umowy leasingu radzą eksperci. DT Na podst. materiałów informacyjnych BZ WBK. Stanowisko MZ w sprawie pobierania przez SP ZOZ opłat za świadczenia zdrowotne zatem podstaw prawnych do pobierania opłat za udzielanie osobom ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane, także w sytuacji wykorzystania limitu tych świadczeń wynikającego z umowy z NFZ. Przepisy nie zakazują natomiast takim podmiotom leczniczym odpłatnego udzielania świadczeń zdrowotnych osobom nieubezpieczonym lub świadczeń zdrowotnych niezakwalifikowanych jako gwarantowane. DT Lightspring/Shutterstock.com

9 DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Business 9 Zwiększa się popularność leasingu wśród małych i średnich przedsiębiorców Wg danych Związku Polskiego Leasingu, po I kwartale 2012 r. na rynku leasingowym zanotowano 6% wzrostu mierzonego rok do roku. Ogółem udzielono finansowania w wysokości 7 mln zł. Obecnie 63% mikro- i małych przedsiębiorców wskazuje leasing jako najchętniej wybieraną formę finansowania. Z danych Związku Polskiego Leasingu wynika, że 6% wzrost rynku to zasługa leasingu ruchomości (6,8 mld zł udzielonego finansowania, +11% r/r). Tutaj motorem wzrostu okazały się pojazdy (4 mld zł, +11% r/r), przede wszystkim samochody osobowe (1,8 mld zł, +25% r/r) oraz maszyny i urządzenia (2,4 mld zł, +7% r/r). Inwestują w nie głównie rolnicy (także dzięki unijnym dotacjom) oraz przedstawiciele branży produkcji tworzyw sztucznych i obróbki metalu. W segmencie nieruchomości zanotowano duży spadek: z 479 mln zł do 205 mln zł, tj. -57% r/r). Przedsiębiorca, decydując się na wybór takiej formy finansowania inwestycji, ma do wyboru leasing operacyjny lub finansowy. Obie formy mają inne zalety, stąd porównując korzyści wynikające z wyboru danego rodzaju finansowania, przedsiębiorca powinien wziąć pod uwagę specyfikę prowadzonej przez siebie działalności Szkolenia kompetencyjne dla lekarzy i lekarzy dentystów W ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego, Ośrodek Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów przy Naczelnej Izbie Lekarskiej zaprasza na szkolenia kompetencyjne. Szkolenia odbywać się będą pod wspólnym tytułem: Lekarz-przedsiębiorca na mazowieckim rynku pracy. Szkolenia kompetencyjne szansą na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw branży medycznej. Skierowane są do lekarzy i lekarzy dentystów z województwa mazowieckiego, którzy mają zarejestrowaną praktykę lekarską lub są zatrudnieni w mikro- albo małych przedsiębiorstwach. Szkolenia są akredytowane, a ich uczestnicy otrzymują punkty edukacyjne. Tematy szkoleń: Jak pracować z trudnym pacjentem wstęp do umiejętności komunikacyjnych, Techniki negocjacji warsztaty, Wystąpienia publiczne warsztaty, Asertywność i rozwiązywanie konfliktów w relacji pacjent-lekarz, Radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu, Jak rozpoznać uzależnienie i jak skutecznie pomagać uzależnionym (w tym swoim kolegom)?, Asertywna komunikacja lekarzy". Zapisy i szczegółowe informacje na temat szkoleń: Biuro projektu: Naczelna Izba Lekarska, Ośrodek Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów ul. Sobieskiego 110, Warszawa tel.: (22) , (22) faks: (22) szkoleniaunijne@hipokrates.org. oraz to, jaki środek trwały jest przedmiotem inwestycji. Ponadto, poza korzyściami natury podatkowej zarówno leasing operacyjny, jak i finansowy to maksymalnie uproszczone procedury oraz wyższa dostępność uzyskania finansowania. 20 YEARS OF TRADITION Professional partners Media partners Wybór odpowiedniego rodzaju finansowania zależy przede wszystkim od tego, w jakim tempie i jakie korzyści podatkowe związane z inwestycją zamierza zrealizować przedsiębiorca. Ponad 70% leasingobiorców decyduje się na leasing operacyjny, który daje korzyści podatkowe w krótszym okresie oraz pozwala na rozłożone w czasie płatności VAT-u, jednak czasami korzystniejszy może okazać się leasing finansowy. Jest tak np. wśród podmiotów z branży medycznej, które nie są płatnikami podatku VAT. 20 th INTERNATIONAL DENTAL FAIR Leasing finansowy pozwala im na doliczenie niższej stawki VAT, która w przypadku sprzętu medycznego w zdecydowanej większości wynosi 8% mówi Mariusz Włodarczyk, dyrektor zarządzający BZ WBK Leasing Prague Exhibition Grounds Holesovice DT AD

10 10 Produkty DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion P R O M O C J A BEGO Semados RI-Line TrayPlus Tego lata firma BEGO Implant Systems wprowadzi na rynek nową kasetę chirurgiczną BEGO Semados RI-Line TrayPlus z udoskonalonymi wiertłami. Skuteczne cięcie z Piezotome Solo Piezotome Solo to najnowsze urządzenie do chirurgii stomatologicznej firmy Satelec, wykorzystujące wysoką częstotliwość drgań ultradźwiękowych. Zapewnia skuteczne i ciągłe cięcie wszystkich rodzajów kości, pozwala na większą regularność oraz dokładność. Duża moc pracy regulowana jest automatycznie, bez wysiłku i przegrzewania dzięki zaawansowanej i sprawdzonej elektronice. Elektroniczny system znieczuleń SleeperOne umożliwia wykonanie wszystkich typów znieczuleń w sposób ergonomiczny dla lekarza i komfortowy dla pacjenta. Zastępuje wszystkie manualne strzykawki, jest kompatybilny ze wszystkimi rodzajami ampułek 1,8 ml oraz typami igieł. W codziennej praktyce Sleeper One pozwala na wykonywanie znieczuleń (oraz aspiracji) bez dodatkowych materiałów jednorazowych, a dołączone akcesoria mogą być sterylizowane w autoklawie. SleeperOne daje możliwość uchwytu długopisowego i pełnej kontroli podawanego środka znieczulającego za pomocą pedału to gwarancja precyzji i bezbolesnego znieczulenia. Sleeper One 4 to lżejsza końcówka i nowatorski design: opływowa końcówka wykonana z lekkiego i wytrzymałego materiału, kompaktowy unit, który można z łatwością zainstalować w dowolnym miejscu oraz bezprzewodowy i bezbateryjny pedał. Nowością jest możliwość stosowania 2 prędkości i 2 trybów iniekcji (ciągła i progresywna). SleeperOne 4 wyposażono w tryb iniekcji periodycznej dla szczególnie wrażliwych pacjentów. Zapewnia to dopasowanie Piezotome Solo to wszystko, co najlepsze z technologii SATELEC w kompaktowym i prostym w użytkowaniu urządzeniu połączenie niezawodności, potężnej mocy oraz niezbędnych funkcji wymaganych w piezochirurgii. Urządzenie Piezotome Solo dostępne jest z kompletem niezbędnych akcesoriów do natychmiastowego użycia: urządzenie Piezotome Solo, ultradźwiękowa rękojeść ze światłem LED, wielofunkcyjny sterownik nożny, Essential kit" zestaw 6 niezbędnych końcówek. ACTEON Satelec Tel. kom.: maciek.jerominek@ de.acteongroup.com SleeperOne 4 perfekcja w znieczuleniach! prędkości iniekcji do każdego znieczulenia. SleeperOne 4 wykonuje iniekcję pod odpowiednim ciśnieniem, bez wysiłku lekarza, zgodnie z zaprogramowaną prędkością. Unikalny system P.A.R. (stałej kontroli oporności tkanek) automatycznie dostosowuje moc silnika do oporności tkanek. Ponadto, aparat dzięki aktywnym zabezpieczeniom eliminuje ryzyko pękania ampułek. Implant Dental New Wave ul. Górnośląska 4A/ Warszawa tel. (22) /01, info@implant.waw.pl Nowa kaseta chirurgiczna zapewni bardziej przejrzystą i prostszą obsługę, co wpłynie na wzrost wydajności i skuteczności jej stosowania. Tak jak kasety BEGO Semados S-Line TrayPlus oraz Mini/OsseoPlus, które jako pierwsze pojawiły się na rynku, także zestaw do implantów BEGO Semados RI zaprojektowany został zgodnie z koncepcją oszczędności miejsca. Zmniejszenie kasety osiągnięto m.in. dzięki wydzieleniu zestawu ograniczników. Znajdują się one w osobnej kasecie, która stanowi uzupełnienie kompletu. Zmodyfikowano także sposób wyjmowania zasobnika z kontenera, co wpływa na zwiększenie komfortu użytkowania. Wiertła zostały całkowicie zmodyfikowane, ale nadal do starczane są przez jednego z naj bardziej uznanych niemieckich producentów. Zoptymalizowana geometria powierzchni tnących zapewnia łagodniejszy bezpieczniejszy sposób pracy podczas przygotowywania łoża implantu. Wiertła umożliwiają dokładny pomiar głębokości wiercenia dzięki bardzo wyraźnym laserowym oznaczeniom z dodatkowymi wyżłobieniami. Nici Cytoplast wykonane przy użyciu najnowszej technologii są innowacyjnym rozwiązaniem dla lekarzy i pacjentów w trakcie procedur augmentacyjnych GTR, GBR (odtwarzania wyrostka), rozległych zabiegów implantologicznych, periodontologicznych i chirurgicznych. Mają tak szerokie zastosowanie dzięki wyjątkowej budowie i elastyczności. Szeroka gama produktów obejmuje m.in. nici: CS-04 PTFE-S (USP 2-0), CS0518-S (USP-3), CS0618PERIO-S (USP 4-0), CS0618PREM-S (UPS 4-0) i inne. Nici Cytoplast zbudowane są z nieresorbowalnego monofilamentu z PTFE (politetrafluoroetylen), a ich jednowłóknowa struktura skutecznie eliminuje wnikanie bakterii. Odznaczają się wysoką W wyniku działań specjalistów z BEGO Implant Systems powstała skrócona procedura chirurgiczna składająca się z 3 narzędzi dla każdej ze średnic implantu. Efektem jest znaczna oszczędność czasu i kosztów lekarzy, a także skrócenie czasu zabiegu. Zmiany te sprawiają, że obsługa i protokół chirurgiczny stają się łatwiejsze w praktyce. Denon Dental Sp. z o.o. ul. Kolejowa Konstancin-Jeziorna Tel.: (22) Faks: (22) Nici chirurgiczne Cytoplast PTFE Suture Firma Zimmer Dental jako pierwsza i jedyna wprowadziła na rynek stomatologiczny implanty dentystyczne Trabecular Metal wykonane z biokompatybilnego i pasywnego pierwiastka tantal (Ta), używanego z ogromnym sukcesem w implantach ortopedycznych. Pierwszy implant ortopedyczny z pierwiastka Ta powstał już w 1940 r. Trabecular Metal to trójwymiarowy materiał o strukturze i właściwościach kości gąbczastej. Nowa kość powstaje na oraz w strukturze implantu. wytrzymałością mechaniczną i miękką teksturą, co korzystnie wpływa na odczuwany komfort pacjenta. Implant Dental New Wave Tel.: (22) (01) info@implant.waw.pl Trabecular Metal Implant trzeci wymiar implantów stomatologicznych Nowy implant stanowi połączenie właściwości implantu Tapered Screw-Vent z unikalnymi właściwościami materiału Trabecular Metal. Już po 2 ty - godniach od zabiegu wszczepienia implantu można go obciążyć pracą ostateczną. Kol-Dental ul. Cylichowska Warszawa Tel.: (22) info@ koldental.com.pl

11 DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Wydarzenia 11 Osteologia w Warszawie 2012 z transmisją on-line Sympozjum Osteologia 2012 odbyło się w połowie kwietnia ( r.) w warszawskim hotelu Intercontinental pod naukowym patronatem Osteology Foundation ze Szwajcarii. Organizatorem spotkania była firma FM Produkty Dla Stomatologii z Krakowa. Sekretarzami naukowymi sympozjum, które odbywało się pod hasłem: Nowe kierunki w chirurgii regeneracyjnej tkanek miękkich byli: prof. Georg Watzek z Wiednia i prof. Marzena Dominiak z Wrocławia. Regeneracja tkanek miękkich i twardych to fascynujący proces, gdzie wciąż pojawiają się nowe pytania i nowe wyzwania. Podczas Sympozjum wybitni specjaliści i eksperci eksplorowali zagadnienia związane z regeneracją w stomatologii. W warsztatach i wykładach wzięło udział ponad 270 uczestników, a w całość przedsięwzięcia zaangażowanych było ok. 320 osób. W czasie wykładów interaktywnych można było poznać różne warianty leczenia tych samych przypadków oraz przekonać się, czy istnieją tzw. złote standardy terapii. Było to pierwsze sympozjum, gdzie wykłady transmitowano w Internecie przez Dental Tribune Study Club w czasie rzeczywistym, co umożliwiło obejrzenie prezentacji przez widzów lekarzy z różnych krajów. Podobnie jak poprzednio, tak i tym razem, sympozjum zostało podzielone na część warsztatową, na której pod okiem najlepszych specjalistów spróbować można było nowych technik regeneracji tkanek miękkich i kości, a także część wykładową świetną okazję do poznania najnowszych osiągnięć światowej sławy wykładowców. Patronat naukowy nad sympozjum objęła Osteology Foundation organizacja dążąca do promowania badań klinicznych, programów kształcenia i współpracy pomiędzy uczelniami a przemysłem w zakresie stosowania materiałów biologicznych w regeneracji tkanek. Jak co roku, wszystkie warsztaty oraz wykłady prowadzone były w języku angielskim, tłumaczone symultanicznie na język polski. Piątek, 13. kwietnia był dniem warsztatowym. W czasie 2 sesji, w 8 warsztatach wzięło udział ponad 170 osób. Warsztaty, którym patronowali sponsorzy oraz Osteology Foundation poprowadzili wybitni naukowcy: K-L. Ackerman, Giulio Rasperini Anton Sculean i Pascal Valentini. W programie naukowym w 4 sesjach tematycznych głos zabrało 11 wykładowców. Obrady rozpoczęły się oficjalnym powitaniem uczestników przez koorydnatorów naukowych prof. Georga Watzka oraz prof. Marzenę Dominiak. Pierwszy dzień sympozjum zakończono spotkaniem w Hard Rock Cafe jednym z najpopularniejszych warszawskich klubów muzycznych. Podczas Rock the Tissue Party goście oglądali show sztuki barmańskiej prowadzony przez mistrza świata barmanów Flaira oraz bawili się przy muzyce B.B.Blues. Osteologia w Warszawie 2012 była 4. sympozjum zorganizowanym pod patronatem Osteology Foundation i 6. z tej serii, odbywającym się w Polsce. Sympozja te to jedne z nielicznych spotkań w Polsce, na których językiem wykładowym jest język angielski. W połączeniu z transmisją internetową, taka formuła spotkania sprzyja międzynarodowej wymianie doświadczeń i stwarza okazję do zapoznania się i oceny poziomu dokonań polskich uczestników spotkania. DT W pierwszych dniach czerwca ( r.) w hotelu Sofitel we Wrocławiu odbyły się Wrocławskie Dni Implantologii. W tym roku kongres poświęcony był leczeniu zespołowemu w implantologii z mottem przewodnim: Ciągła wędrówka w poszukiwaniu spełnienia. Wrocławskie Dni Implantologii WDI to spotkanie, którego celem jest stworzenie platformy współpracy oraz wymiany wiedzy ponad podziałami dla lekarzy, techników, firm zajmujących się promowaniem wiedzy, sprzętu i materiałów stomatologicznych, a także stowarzyszeń, towarzystw stomatologicznych, w tym implantologicznych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. Celem kongresu jest promowanie najnowszej wiedzy opartej na szerokim doświadczeniu klinicznym i wiedzy prelegentów zapraszanych do wygłoszenia wykładów, seminariów, kursów i szkoleń praktycznych. Zaproszone do udziału w spotkaniach firmy stomatologiczne są kwintesencją staranności i jakości promowanych przez siebie produktów. W ten sposób powstaje platforma do poszerzenia kontaktów, nawiązania nowych, poszerzania wiedzy teoretycznej, praktycznej i produktowej. Tematem wiodącym tegorocznej konferencji była implantologia w ujęciu interdyscyplinarnym. Zaproszenie do wygłoszenia wykładów przyjęło wielu cenionych wykładowców z kraju i zagranicy. Aby umożliwić szerszy i dłuższy kontakt z zaproszonymi specjalistami w tym roku kongres miał charakter 2-dniowy z kursami praktycznymi i szkoleniami przedkongresowymi. Stworzono również możliwość zaprezentowania własnych doświadczeń związanych z leczeniem implantologicznym. W kongresie wzięli udział wykładowcy: dr hab. n. med. Małgorzata Pietruska, dr n. med. Jan Krzysztof Pietruski, dr Piotr Majewski, dr Krzysztof Gronkiewicz, dr Krzysztof Chmielewski, dr hab. Hanna Gerber, dr n. med. Katarzyna Sporniak-Tutak, prof. Andrzej Wojtowicz, dr Bartosz Cerkaski, prof. Tomasz Gedrange, prof. Marzena Dominiak, dr Wojciech Bednarz. Wykłady prowadzone w języku obcym były symultanicznie tłumaczone na język polski. Za udział w kongresie uczestnicy otrzymali 19 pkt. edukacyjnych. DT

12 12 Wydarzenia DENTAL TRIBUNE Po lish Edi tion Urodziny Dentomax-u W tym roku Dentomax białostocka spółka wyposażająca gabinety stomatologiczne w urządzenia i materiały obchodzi swoje 20. urodziny. W czerwcowy week - end ( r.) w Ostródzie odbyły się uroczystości z tej okazji. Firma w ponad 80-osobowym gronie lekarzy i kontrahentów świętowała swój jubileusz. Była to okazja nie tylko do wspólnej zabawy i wypoczynku, ale przede wszystkim do AD nauki. Urodziny odbyły się bowiem podczas Czerwcowego Kursu Medycznego, którego uczestnicy otrzymali aż 22 pkt. edukacyjne. Przez lata udało się nam zbudować mam taką nadzieję wizerunek profesjonalnej i solidnej firmy, która w pierwszej kolejności ma na uwadze klienta i jego potrzeby, a dopiero później myśli o zysku. Wierzę, że dziś Dentomax to silna marka, kojarząca się z profesjonalizmem i rzetelnością. Marka rozpoznawana już nie tylko w naszym regionie, lecz w niemal całej Polsce mówił podczas uroczystego powitania gości Kazimierz Klimczuk, założyciel i szef Dentomaxu. Dla szczególnego uczczenia swojego święta, władze firmy postanowiły zorganizować specjalną, kilkudniową konferencję stomatologiczną, będącą połączeniem urodzinowego przyjęcia i merytorycznych sesji szkoleniowych z wieloma wykładami i warsztatami. Jako miejsce spotkania wybrano Ostródę ze względu na liczne atrakcje turystyczne, jakie oferuje to miejsce oraz niemal jej centralne położenie względem obszaru, na którym skupia się działalność firmy. Największe emocje spośród wielu przygotowanych przez organizatorów atrakcji wzbudził konkurs dla uczestników szkolenia. Łączna pula 30 nagród wynosiła PLN! Konkurs miał wieloetapowy charakter. Uczestnicy musieli wykazać się nie tylko świetną pamięcią, bo część pytań dotyczyła wykładów, w których brali udział, ale też wiedzą praktyczną i teoretyczną z zakresu stomatologii. Wspólnie z wykładowcami zadbaliśmy o to, aby testy nie należały do najłatwiejszych, bo nagrody były naprawdę atrakcyjne, czego dowodem były wyniki konkursu dodaje szef firmy. Rywalizacja była wyjątkowo zacięta i trwała dosłownie do ostatniej chwili. Dla wyłonienia laureatów potrzebne były aż dwie dogrywki. Nagrodę główną kompletnie wyposażony unit stomatologiczny o wartości PLN produkcji HB Dental Panda Ergonomic Premium W dn. 1-2 czerwca br. na tere - nie Międzynarodowych Targów Gdańskich przy ul. Beniowskiego 5 odbyła się Baltdentica 2012 XI Gdańskie Forum Stomatologiczne i XI Bałtycka Wystawa Materiałów i Sprzętu Stomatologicznego. Kierownikiem naukowym tegorocznego XI Gdańskiego Forum Stomatologicznego była prof. dr hab. n. med. Barbara Adamowicz- Klepalska z Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku. Tegoroczny program naukowo-szkoleniowy Gdańskiego Forum skoncentrowano na zastosowaniu biozgodnych materiałów w leczeniu endodontycznym, a także na problemach klinicznych związanych z usuwaniem wkładów koronowo-korzeniowych w przypadkach wymagających powtórnego leczenia endodontycznego. W praktyce stomatologicznej lekarz dentysta niejednokrotnie u pacjentów napotyka na trudne sytuacje kliniczne wymagające niekonwencjonalnych rozwiązań w wykonywaniu mostów lub szynowaniu zębów. Teoretycznie i praktycznie zaprezentowano bezpieczne, poprawne i zdobył lek. dent. Piotr Napiwodzki. II miejsce i urządzenie do czyszczenia oraz sterylizacji firmy Tecno Gaz Multisteril o wartości PLN wygrała lek. dent. Maria Magdalena Przystupa. III miejsce zajęła lek. dent. Daria Kozak, która otrzymała asystor Studium firmy Apolonia Medical o wartości PLN. Uczestnicy wzięli udział w wykładach m.in.: dr hab. n. med. Doroty Olczak Kowalczyk, dr n. med. Adrianny Adamek, lek. med. Arlety Kaczmarek, lek. dent. Moniki Dzieciątkowskiej, lek. dent. Marcina Aluchny i lek. dent. Grzegorza Kalbarczyka. Byli też goście zza granicy: Maria Dobler, Miriam Herz i Alberto Vascetto. Dodatkowo, partner imprezy firma Dental S przeprowadziła profesjonalne badania narządu ruchu pod kątem obciążeń kręgosłupa spowodowanych pracą przy fotelu stomatologicznym. Patronat medialny nad Czerwcowym Kursem Medycznym objęły redakcje: Dental Tribune International, Art of Dentistry, Nowego Gabinetu Stomatologicznego, e- Dentico, Dentowizji i portalu Dentonet. Honorowy patronat na imprezą sprawował Burmistrz Miasta Ostróda. DT Baltdentica 2012 efektywne wykonywanie zdjęć rtg zewnątrzustnych i pantomograficznych, a także obrazowania 3D i tomografii wolumetrycznej w praktyce klinicznej. W programie Forum Baltdentica 2012 znalazły się zagadnienia z zakresu: protetyki planowanie prac protetycznych w wybranych sytuacjach klinicznych, ekonomii w gabinecie wzmacnianie potencjału sprzedażowego praktyki, endodoncji zastosowanie materiałów o wysokiej biozgodności w leczeniu endodontycznym zębów, kompozyt wzmacniany włóknem szklanym jako interesujące rozwiązanie niekonwencjonalnych sytuacji klinicznych, usuwanie wkładów koronowokorzeniowych utrudniających powtórne leczenie endodontyczne, prawa medycznego roszczenia pacjentów w praktyce stomatologicznej. Uczestnicy Gdańskiego Forum Stomatologicznego mogli wziąć udział w warsztatach poświęconych tematyce marketingu i zarządzania, a także mikroimplantologii w gabinecie, poprawnego wykonywania zdjęć wewnątrzustnych i pantomograficznych oraz obrazowania 3D w stomatologii tomografia wolumetryczna w praktyce klinicznej. DT

13 LASER TRI BUNE The World s Laser Dentistry New spa per Po lish Edi tion MAJ-CZERWIEC 2012 VOL. 1, NR 1 News Laserowa diagnostyka zmian próchnicowych Strona 4 Perspektywy Leczenia paradontozy z większą mocą Strona 3 News Profesjonalizm i nowoczesność w gabinecie Strona 4 Nowe metody wybielania TouchWhite Jugoslav Jovanoviç, Bośnia ihercegowina Białe zęby to nadal jeden z najbardziej pożądanych elementów upiększających wygląd. Badania sugerują, że przynajmniej 33% pacjentów nie jest zadowolona z koloru lub wyglądu swoich naturalnych zębów. Popyt na stomatologię estetyczną od wielu lat systematycznie rośnie, tak jak rozwój metod wybielania zębów przebarwionych przez palenie tytoniu lub czynniki żywieniowe. Najprostsze metody poprawiające kolor przebarwionych zębów to aplikacja żelu, pasty lub płynów, które nakłada się mechanicznie na Laserowe systemy wybielania zazwyczaj wymagają specjalistycznego żelu wybielającego, który zawiera wysokiej jakości mieszankę cząstek pochłaniających światło, a także odpowiedniego urządzenia emitującego światło o długości fal idealnie dopasowanej do cząstek pochłaniających światło. Po wykonaniu zabiegu, czyszczenie zębów zabarwionych żelami zawierającymi te cząstki może być trudniejsze i bardziej uciążliwe. Lekarz nie ma innego wyboru, jak tylko wierzyć, że dodane cząstki pochłaniające światło są nietoksyczne, biokompaty- który można zwiększyć przez wzrost temperatury. Ciepło zwiększa aktywację wolnych rodników w H 2 O 2, przyspieszając efekt wybielenia. Wyższa temperatura żelu powoduje szybsze wytwarzanie i większą mobilność H 2 O 2 w żelu wybielającym, rozpad H 2 O 2 na OH i O i w efekcie tego zwiększone tempo dyfuzji w powierzchnię zęba oraz szybszy czas reakcji pomiędzy aktywnymi formami nadtlenkowymi (rodniki OH lub tlenu atomowego O) i związkami szkliwa i zębiny. Typowy wzrost temperatury żelu pożądany do przeprowadzenia zabiegu wynosi C. minuje wymienione problemy poprzez optymalne zastosowanie unikatowych własności długości fali lasera Er:YAG, która jest najlepiej wchłaniana w wodzie. Woda jest głównym komponentem żeli wybielających i z powodu prawie natychmiastowej absorpcji wiązki Er:YAG w wodzie konieczność stosowania w żelu specjalnych cząstek pochłaniających światło została całkowicie wyeliminowana. Cała energia pochodząca z lasera Er:YAG jest stosowana do bezpośredniego ogrzania żelu wybielającego, zapobiegając ryzyku termicznego uszkodzenia zęba. Ryc. 1a, b: Termogram z widokiem bocznym zęba po naświetleniu laserem Er:YAG (a) oraz diodowym (b). powierzchnię zęba w celu usunięcia osadu i przebarwień. Działają one poprzez ścieranie, tzn. abrazyjnie. O wiele skuteczniejsze metody opierają się na produktach aktywowanych chemicznie. Wielu dentystów wspomaga proces wybielania laserami oraz światłem o wysokim natężeniu w celu uzyskania lepszego efektu wybielenia oraz skrócenia czasu zabiegu. Nie wszystkie metody wybielania za pomocą lasera są jednak takie same. W niniejszym artykule przedstawiono skuteczną i komfortową dla pacjenta metodę wybielania zębów TouchWhite (Fotona), eliminującą wady innych systemów wybielania. Procedura jest bardzo prosta, wymaga jedynie standardowego środka wybielającego opartego na wodzie i aktywowanego przez laser impulsowy Er:YAG. Kluczem do najwyższej skuteczności procedury jest unikatowa natura długości fali tego lasera oraz specyficzne parametry procedury TouchWhite. TouchWhite a tradycyjne metody wybielania wspomagane laserem Aby zrozumieć powód, dla którego TouchWhite jest jedną z najlepszych metod wybielania, należy poznać najbardziej charakterystyczne zalety i wady metod wspomaganych laserem. bilne oraz wystarczająco skutecznie pochłaniają światło lasera, aby zagwarantować bezpieczeństwo zabiegu. Niestety, gęstość cząstek pochłaniających światło w laserowych żelach wybielających jest zazwyczaj taka, że stosunkowo cienka warstwa żelu nakładanego na powierzchnię zęba nie całkowicie pochłania światło ze źródła. Z tego powodu część energii pochodzącej z lasera przechodzi bezpośrednio do tkanek zęba. Może to prowadzić do niepożądanego ogrzania całego zęba oraz miazgi, czego skutkiem może być ból oraz nieodwracalne uszkodzenie zęba. Niektóre procedury zalecają naświetlanie laserem tylko do momentu, gdy pacjent zgłosi ból. TouchWhite to zupełnie inne podejście dzięki wyjątkowemu sposobowi działania długości fali z żelem wybielającym. Skuteczność żeli wybielających Żel wybielający składa się najczęściej z wody i środka aktywnego najczęściej nadtlenku wodoru (H 2 O 2 ). Woda zazwyczaj stanowi ponad 50% składu żeli wybielających. W typowym procesie wybielania zębów, żel wybielający nakłada się na zęby i pozostawia na różnie długi czas. Intensywność efektu wybielenia zależy od czasu kontaktu z zębem oraz mocy żelu, Absorbcja światła Pierwsze badania z użyciem światła o wysokim natężeniu oraz nadtlenku wodoru przeprowadził Abbot w 1918 r. We współczesnych gabinetach dentystycznych lasery często stosuje się do uzyskania kontrolowanej wiązki światła o wysokim natężeniu w celu aktywacji cieplnej żelu wybielającego. Wielu producentów dodaje do żelu środek aktywujący, tzw. absorber lub barwnik zwiększający pochłanianie światła i obniżający ogrzewanie zęba, co powoduje aktywację fotochemiczną żelu wybielającego. Metoda ta poprawia skuteczność absorpcji, ale nie na tyle, aby zniwelować wszystkie zagrożenia. W przeglądzie systematycznym (dokonywanym przed wprowadzeniem metody TouchWhite), Buchalla i Attin stwierdzili, że nie ma dowodu na potwierdzenie fotochemicznego efektu wybielania oraz że zwiększony efekt wybielenia metodą laserową i świetlną był wynikiem aktywacji fototermicznej. Ponadto ostrzegali, że aktywacja czynników wybielających energią świetlną lub laserową może mieć niekorzystny wpływ na tkankę miazgi z powodu wzrostu temperatury wewnątrz miazgi, przekraczającej wartość krytyczną o 5,6 C. Wynika to z faktu, że większość długości fali lasera nie jest w pełni wchłaniana do stosunkowo cienkiej warstwy żelu nałożonego na powierzchnię zęba. W efekcie energia lasera penetruje bezpośrednio tkankę zęba, co może prowadzić do bólu oraz trwałego uszkodzenia zęba. Koncepcja TouchWhite Metoda TouchWhite opiera się na zupełnie innym podejściu. Eli- Podczas stosowania lasera Er:YAG wiązka światła jest całkowicie wchłaniania do pierwszych μ żelu, a głębsze warstwy żelu są stopniowo ogrzewane poprzez proces dyfuzji z dala od powierzchni ogrzewanej laserem. Nie występuje bezpośrednie ogrzewanie tkanki zęba lub miazgi, co zachodzi przy innych laserowych metodach wybielania. Metoda TouchWhite stanowi najbezpieczniejszy i najmniej inwazyjny dostępny sposób laserowego wybielania zębów. Warto również zaznaczyć, że w technologii TouchWhite parametry lasera są dostosowane do zabiegów wybielania tak, że fluencja lasera każdego impulsu nie przekracza 0,5J/cm 2, dużo poniżej progu ablacji tkanek zęba. Ponieważ próg ablacji szkliwa wynosi ok. 3,5J/cm 2, nie ma ryzyka przypadkowego uszkodzenia. Na rycinie 1 przedstawiono termogram z widokiem bocznym zęba przy naświetlaniu żelu wybielającego laserem Er:YAG oraz diodowym (810 nm). Jak widać na pierwszym zdjęciu (Ryc. 1a), długość fali przy Er:YAG jest całkowicie pochłaniana przez żel i nie występuje bezpośrednie ogrzewanie zęba. Z drugiej strony, promieniowanie diody jest słabo pochłaniane przez żel i światło ogrzewa bezpośrednio cały ząb. Dlatego energia lasera Er:YAG jest wykorzystywana bardziej efektywnie, a żel może być ogrzewany do wyższych temperatur bez szkody dla bezpieczeństwa zęba lub miazgi. W efekcie prędkość wybielania zębów może w bezpieczny sposób zostać zwiększona 5-10 razy. Procedura TouchWhite Zestaw do wybielania Fotona TouchWhite zawiera osłonę na dziąsła, żel wybielający oraz materiał ochronny do stosowania po wybielaniu, umieszczone w strzykawce. Cały zestaw należy przechowywać w lodówce (3-8 C). Przed aplikacją należy wymieszać żel w ilości potrzebnej do wykonania zabiegu i pozostawić go na 4-8min. w temperaturze pokojowej. Następnie nakłada się żel szpatułką w ustalonej sekwencji # dla zębów górnych oraz # dla zębów dolnych. Każdy ząb jest naświetlany przez 20 s w takiej samej kolejności jak aplikacja żelu. Rękojeść należy przesuwać ruchem omiatającym po powierzchni żelu. W przypadku pojawienia się bólu lub wrażliwości, należy natychmiast przesunąć rękojeść na następny ząb. Trzeba uważać, aby nie naświetlać równocześnie 2 sąsiadujących zębów. Cała procedura powtarzana jest 3 razy, zatem każdy ząb jest naświetlany 3 razy po 20 s. Po ukończeniu 3 cykli naświetlania, żel usuwa się odsysaczem, a powierzchnię zębów dokładnie spłukuje wodą. Kolor sprawdza się przy pomocy skali odcieni, a następnie pokazuje pacjentowi. Procedurę można powtórzyć do 3 razy przy jednej wizycie, jeśli jest taka potrzeba. Badania wspierajace TouchWhite Pomiary in vitro oraz badania kliniczne wykazały, że stosując

14 2 Praktyka LASER TRI BU NE Po lish Edi tion metodę TouchWhite, można w sposób bezpieczny skrócić czas wybielania zębów do 1-2 z min. potrzebnych przy metodzie bez aktywacji laserowej. Metoda jest skuteczna oraz bezpieczna, co potwierdzają pomiary temperatury w jamie miazgi. Metodę TouchWhite po raz pierwszy zastosowała oraz zbadała Laser and Health Academy we współpracy z europejskim producentem Fotona. Później ośrodek Aachen Dental Laser Center (AALZ) w Niemczech przeprowadził szczegółowe badanie in vitro dotyczące wzrostu temperatury w jamie miazgi w różnych oko - licznościach wybielania laserem Er:YAG, a następnie badanie kliniczne dotyczące wybielania laserem Er:YAG. Oba badania potwierdziły, że metoda TouchWhite jest bezpieczna oraz skutecznie skraca czas aktywacji żeli wybielających. Inne wstępne badanie kliniczne przeprowadzone przez Kozarac Dental Clinic w 2009 r. oceniało metodę wybielania laserem Er:YAG. Żel wybielający naświetlano w 3 sekwencjach po 20 s z 10-sekundową przerwą pomiędzy sekwencjami (wg badań przeprowadzonych przez Fotona i AALZ, taki sposób naświetlania może skrócić czas wybielania z do 1,5-2min.). a Ryc. 2a, b: Przed (a; A3 w skali odcieni VITA) oraz zaraz po (b; A1 w skali odcieni VITA) zastosowaniu lasera TouchWhite Er:YAG. 5 pacjentów z przebarwieniami wewnętrznymi 16 zębów (12 żywych i 4 martwych) poddano wybielaniu żelem wybielającym Fotona (35% H 2 O 2 ). Przeprowadzono 1-3 sesji, w zależności od intensywności przebarwienia. Wyniki tego wstępnego badania potwierdziły, że naświetlanie laserem Er:YAG w trybie b 3 cykli jest bezpieczną i skuteczną metodą wybielania przebarwionych żywych i martwych zębów. Od tamtej pory zabieg TouchWhite przeprowadzono u wielu pacjentów. AD W porównaniu z wybielaniem laserem diodowym oraz Nd:YAG, metoda laserowa Er:YAG jest bardziej komfortowa dla pacjenta, a jednocześnie daje taką samą lub wyższą skuteczność wybielania w krótszym czasie. Na rycinie 2 przedstawiono zdjęcia przed i po zabiegu u jednego z pacjentów. Prawidłowa diagnoza kluczem do sukcesu Tak jak w każdej terapii medycznej, kluczem do sukcesu stosowania TouchWhite jest właściwa diagnoza. Pacjenci często pytają dentystów o specjalistyczną opinię w sprawie przyczyn przebarwienia zębów. Można właściwie odpowiedzieć na to pytanie oraz zaproponować pacjentowi najlepszą metodę leczenia, znając związek pomiędzy rozwojem zębów a różnymi czynnikami, które mogą powodować ich niewłaściwy i niepożądany kolor. Istnieje ok. 50 różnych uwarunkowań działających miejscowo lub ustrojowo, które mogą powodować zaburzenia rozwojowe w powstawaniu zębów. Każdy lekarz stomatologii estetycznej musi umieć wskazać, która metoda będzie najlepsza dla uzyskania najbardziej pożądanego przez pacjenta rezultatu. NAJBARDZIEJ ZAAWANSOWANE LASERY STOMATOLOGICZNE NA ŚWIECIE Lasery stomatologiczne do zabiegów na tkankach twardych i miękkich Stomatologiczne systemy laserowe najnowszej generacji Dwie najlepsze długości fali Er:YAG i Nd:YAG w laserach stomatologicznych Doskonałe efekty zabiegowe Najwyższy poziom bezpieczeństwa Bezbolesne zabiegi Bez potrzeby znieczulania Zastosowania: Stomatologia zachowawcza Stomatologia dziecięca Zabiegi PERIO Zabiegi ENDO Chirurgia tkanek miękkich Leczenie nadwrażliwości zębów Wybielanie zębów Leczenie chrapania Medycyna estetyczna BTL Polska Sp. z o.o. ul. Leonidasa 49, Warszawa, tel , fax , btlnet@btlnet.pl, Doświadczenie w stosowaniu metody TouchWhite pokazuje, że skuteczne leczenie obejmuje przebarwienia wewnętrzne nabyte w fazie formowania zębów (fluoroza przebarwienia brązowe lub matowe oraz przebarwienia wywołane tetracyklinami) oraz przebarwienia wewnętrzne nabyte po okresie formowania zębów (kolor wywołany martwicą miazgi, czynnikami jatrogennymi związanymi z wypełnieniem korzenia i korony oraz przebarwienia związane z procesem starzenia). Dla innych typów przebarwień wewnętrznych z okresu formowania zębów oraz później, należy uwzględnić rozwiązania protetyczne. Wnioski Proces TouchWhite wykorzystuje wyjątkowe właściwości fal laserowych, które są dobrze absorbowane przez wodę główny składnik żelu, zatem eliminuje konieczność dodawania do żelu specjalnych czynników absorbujących światło. Ponieważ wiązka laserowa jest w pełni wchłaniana przez żel wybielający, nie dochodzi do efektu przegrzewania miazgi albo tkanki miękkiej. Ponadto, parametry lasera ustawione są znacznie poniżej wrażliwości tkanek zęba. Ze względu na optymalne parametry, metoda TouchWhite jest jedną z najbezpieczniejszych i minimalnie inwazyjnych metod wybielania wspomaganego laserem. LT Piśmiennictwo dostępne u wydawcy. LT Autor Dr Jugoslav Jovanoviç to badacz i wykładowca w zakresie wykorzystania laserów w stomatologii. Członek wielu organizacji w dziedzinie stomatologii laserowej, autor licznych artykułów i wykładów prezentowanych na całym świecie. Prowadzi własną praktykę w Kozarac (Bośnia i Hercegowina), gdzie zajmuje się endodoncją, periodontologią, chirurgią i stomatologią estetyczną.

15 LASER TRI BU NE Po lish Edi tion Perspektywy 3 Leczenie paradontozy z większą mocą Darius Moghtader, Niemcy Czasem zadawanie pytań, których nikt nigdy nie postawił, prowadzi do przełomowych odkryć. W moim przypadku pytanie brzmiało: jak skuteczniej pomagać pacjentom z paradontozą? Odpowiedź jest prosta: poprzez zastosowanie terapii 3000% więcej mocy! Czym jest nowa terapia? Czy jest niebezpieczna? Na czym polega? Dlaczego jest potrzebna? Co oznacza? Nikt nie zadał mi żadnego z tych pytań, gdy prezentowałem koncepcję rozwiniętą w swoim gabinecie jako projekt pilotażowy na Międzynarodowych Targach Dentystycznych IDS (International Dental Show) w 2007 r. Niemniej jednak, w niniejszym artykule odpowiem na nie. Pomysł Na pomysł wprowadzenia nowej metody leczenia paradontozy wpadłem podczas zapoznawania się z literaturą naukową na temat laserów. Raport Yukna z 2003 r. opisywał metodę LANAP (Laser-Assisted New Attachment Procedure). Ta nowa procedura laserowa obiecywała regenerację zamiast naprawy w połączeniu z imponującym efektem wizualnym. Dr Yukna z Nowego Orleanu (Luizjana, USA) wytypował 3 pacjentki, z których każda zgodziła się na przeprowadzenie badania 2 jednokorzeniowych zębów pokrytych osadem. Jeden z zębów każdej pacjentki był leczony metodą LA- NAP, a drugi laserem Nd:YAG z zastosowaniem standardowego protokołu. Po kilku miesiącach powtarzania badań, wszystkim pacjentkom usunięto oba zęby z bloku kostnego. Wyniki histologiczne wykazały zregenerowanie kości oraz powstanie nowego więzadła przyzębia w 2 z 3 zębów leczonych metodą LANAP. W grupie kontrolnej zaobserwowano tylko jeden długi nabłonek funkcjonalny. Powierzchnia korzenia oraz miazga nie wykazały żadnych zmian histologicznych. Jako dentysta ogólny jestem zwolennikiem lasera diodowego. Jedynym laserem typu Nd:YAG, który jest w stanie poradzić sobie z zabiegiem LANAP jest laser Millennium, stworzony przez niekwestionowanego mistrza i pioniera w tej dziedzinie dr. Roberta H. Gregga. Metodologia Przeprowadziłem analizę czynników, które różniły się od standardowego protokołu laserowego, a następnie odpowiednio dopasowałem procedurę lasera diodowego. Przygotowałem protokół dla lasera Claros o mocy 30W oraz częstotliwości 20000Hz. Jaka jest oznaka skuteczności leczenia zgodnie z założeniami raportu Yukna? Może być nią krwawienie wydobywające się z kieszonki po przeprowadzonym zabiegu. Każdy lekarz korzystający z lasera wie, że po tradycyjnym leczeniu laserem kieszonki mogą być bardzo wysuszone. Wielu producentów używa tego argumentu jako reklamy, a pacjenci są zadowoleni z braku krwawienia. Problem w tym, że brak krwi oznacza brak regeneracji, gojenia ran oraz brak powstawania nowej kości. Każdy dentysta wie, jak wiele niedogodności powodują suche kieszonki. Schulte poruszył tę kwestię w odniesieniu do zabiegu wypełniania torbieli krwią autologiczną. Pytania Jak wykonać zabieg? Zabieg wykonujemy, stosując bardzo krótkie impulsy oraz wysoki poziom mocy. Czy zabieg jest bezpieczny dla pacjenta? Aby odpowiedzieć na to pytanie, w 2007 r. poprosiliśmy dr. I. Krejc z Uniwersytetu w Genewie o przeprowadzenie badania pilotażowego. Wyniki badania można podsumować następująco: po zastosowaniu zalecanych przetestowanych ustawień, temperatura zmniejszyła się o 20% w porównaniu z wynikami otrzymanymi po zaaplikowaniu mocy 1,11 W oraz fali ciągłej. Analiza mikroskopowo-elektronowa nie wykazała żadnych znaczących zmian korzenia. Po przeprowadzeniu zabiegu zgodnie z tymi ustawieniami nie zaobserwowano zwęglonej warstwy na powierzchni korzenia. Aby potwierdzić otrzymane wyniki, niezbędne jest przeprowadzenie dalszych badań. Jaki jest cel tego zabiegu? Celem proponowanej terapii jest zwiększenie regeneracji zamiast stosowania technik rekonstrukcyjnych. Jak to działa? Zabieg jest wykonywany w oparciu o procedurę elap-p, rozwiniętą w gabinecie stomatologicznym na jego potrzeby. Czym jest elap-p? Skrot elap-p oznacza 3 000% więcej mocy oraz 20% mniej wytwarzanego ciepła bez efektu zwęglenia lub koagulacji. Opis przypadku Scenariusz początkowy W piątkowy wieczór pacjent przychodzi do gabinetu z rwącym bólem i narzeka na nieprzespaną noc. Środki przeciwbólowe działają krótko. Zaczerwienienie oraz krwawienie wskazują na przyczynę natury periodontologicznej. Otwieranie kieszonki Po zastosowaniu miejscowego znieczulenia wykonujemy tradycyjne oczyszczanie pola roboczego, włącznie z usunięciem osadu nazębnego. Zabieg możemy wykonać za pomocą lasera Er:YAG lub ultradźwiękowego próbnika periodontycznego (Ryc. 4). Można także zastosować narzędzia ręczne. Oczyszczenie ułatwi dostęp lasera do zapalonej tkanki. Zastosowanie procedury elap-p po raz pierwszy Odkażenie lasera wykonujemy za pomocą lasera diodowego o następujących ustawieniach: długość fali 810nm, moc 30W, częstotliwość Hz, czas trwania pulsu 10 μs. Średnia wartość mocy uzyskiwanej z włókna o grubości 400 μm wynosi 1,2 W. Powierzchnia każdego zęba jest następnie oczyszczana za pomocą kątnicy periodontycznej naprzemiennie przez 5s (należy poświęcić ok. 20s na każdy ząb). Wymuszone celowo krwawienie występuje bez efektu koagulacji lub zwęglenia. Usuwanie osadu nazębnego oraz złogów Laser Er:YAG, ultradźwiękowy próbnik periodontyczny lub narzędzia ręczne są po raz kolejny wykorzystane do usuwania bakteryjnych złogów toksyn (antygenów) oraz osadu. Zastosowanie procedury elap-p po raz drugi Powtarzamy odkażenie lasera za pomocą lasera diodowego o następujących ustawieniach: długość fali 810 nm, moc 30 W, częstotliwość Hz, czas trwania pulsu 10 μs, włókno o grubości 400 μm dające moc 1,2 W. Powierzchnia każdego zęba jest następnie oczyszczana za pomocą kątnicy periodontycznej naprzemiennie przez 5 s (20 s na każdy ząb). Podwójne zastosowanie procedury pozbywania się bakterii (odkażania lasera), wymuszania krwawienia bez uzyskiwania efektu zwęglenia lub koagulacji oraz aplikacja pulsu o mocy 30 W wskazuje na wysokie właściwości gojenia się ran, a także wykazuje minimalne zniszczenie tkanki przyzębia. Wszystko dzięki obecności krwi, która jest niezbędna do regeneracji lub naprawy tkanki. Zamknięcie rany Ranę zamyka się poprzez przyciskanie dziąsła kciukiem oraz palcem wskazującym. Leczenie laserem miękkim Leczenie laserem miękkim (moc 75 MW, częstotliwość Hz, czas trwania pulsu 9 μs) jest wykonywane przez 2 min. w celu złagodzenia bólu oraz przyspieszenia procesu gojenia rany. Obserwacja po 48. godz. Pacjentka odwiedza gabinet w poniedziałek o 8:30 rano i informuje, że po zabiegu ból minął. Dzięki temu ona mogła zrezygnować z stosowania środków przeciwbólowych lub antybiotyków, a bezpośrednio po wykonaniu zabiegu była w stanie przyjmować pożywienie. Porównanie tkanki leczonej oraz nieleczonej W przypadku wskaźnika ruchomości wyższego niż 1 zaleca się stosowanie prostej wytrawionej kwasem szyny nazębnej. Należy unikać przedwczesnej styczności powodującej niefizjologiczne napięcia. Po skutecznym przeprowadzeniu doraźnego leczenia należy wykonać systematyczne leczenie periodontyczne. LT Ryc. 1: Scenariusz początkowy. Ryc. 2: Otwieranie kieszonki. Ryc. 3: Procedura elap-p, podejście pierwsze. Ryc. 4: Usuwanie osadu nazębnego oraz złogów toksyn. Ryc. 5: Elap-p, drugie podejście. Ryc. 6: Leczenie laserem miękkim. Ryc. 7: Obserwacja po 48 godz. Ryc. 8: Porównanie tkanki leczonej oraz nieleczonej.

16 4 News LASER TRI BU NE Po lish Edi tion Inwestycje w innowacje Innowacje w medycynie to wynik postępu, który dokonał się w różnych dziedzinach nauki. Postęp ten umożliwił tworzenie i wdrażanie nowych, użytecznych społecznie technologii, a zmiany w medycynie na przełomie ostatnich dziesięcioleci nieodwracalnie zmieniły jej oblicze. Inwestycje innowacyjnych firm w badania i rozwój pozwoliły na odkrycie tysięcy leków, które pozwalają obecnie zwalczać choroby o Laserowa diagnostyka zmian próchnicowych Tradycyjnymi metodami wykrywa się ogniska próchnicze wtedy, gdy są one już poważnie zaawansowane. Ograniczone są w tym zakresie nawet możliwości diagnostyki radiologicznej, która ze względu na jonizacyjny charakter stosowanego promieniowania nie może być zbyt często stosowana. Nowa, laserowa metoda dia - gnostyki próchnicy wykorzystuje fizyczne zjawisko fluorescencji indukowanej promieniowaniem oświetlającym tkankę zmienioną patologicznie. Zwykle źródłem promieniowania jest dioda laserowa generująca długość fali 650 lub 670nm (w spektrum barwy czerwonej), zaś świecenie fluorescencyjne od zdemineralizowanej tkanki jest promieniowaniem podczerwonym detekowanym za pomocą fotodiody. Działanie aparatu jest proste, szybkie, nieinwazyjne i bardzo czułe. Pozwala odróżnić silniejszy sygnał światła fluorescencyjnego tkanek chorych od słabszej fluorescencji tkanek zdrowych, przy czym natężenie fluorescencji wzrasta wraz ze wzrostem stopnia demineralizacji tkanki. Elektroniczna analiza natężenia i widma promieniowania fluorescencyjnego pozwala określić zasięg i rozmiary toczącego się w zębie procesu patologicznego. Wyniki pomiaru podawane są na pulpicie sterowniczym zarówno w formie sygnału ilościowego, jak i świetlnego oraz akustycznego. Najważniejsze zalety laserowej diagnostyki zmian próchnicowych to: określenie zasięgu, w tym głębokości zmiany związanej z demineralizacją szkliwa i zlokalizowanie wczesnych zmian próchniczych, zbadanie skali procesu patologicznego w trudnodostępnych miejscach (np. w bruzdach, ścianach dolnodziąsłowych), brak obciążenia pacjenta szkodliwym działaniem promieniowania rtg. LT Profesjonalizm i nowoczesność wiele skuteczniej niż kiedykolwiek przedtem. Schorzenia, które jeszcze niedawno były śmiertelne, dziś mogą być efektywnie i bezpiecznie leczone. Pozytywny efekt innowacji farmaceutycznych to wpływ zarówno na jakość życia pacjentów, jak i całej gospodarki. Równocześnie, nowoczesne leki pozwalają na obniżenie kosztów opieki zdrowotnej poprzez zastępowanie wcześniejszych, mniej efektywnych terapii nowymi rozwiązaniami. Zgodnie z danymi Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych, od 1990 r. naukowcy odkryli i opracowali ponad 300 całkowicie nowych szczepionek i produktów leczniczych, które zostały wprowadzone do obrotu i pozwalają obecnie leczyć ponad 150 różnych chorób. Droga do innowacji to proces złożony i długotrwały. Czas, jaki zazwyczaj upływa od momentu rozpoczęcia badań laboratoryjnych do wprowadzenia danego leku do obrotu wynosi średnio lat i kosztuje ponad miliard euro. Dental Tribune for ipad Your weekly news selection Our editors select the best articles and videos from around the world for you every week. Create your personal edition in your preferred language. ipad.dental-tribune.com TatjanaRittner /Shutterstock.com W celu usprawnienia procesu opracowywania leków powstała inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych (Innovative Medicines Initiative IMI), która jest największym w Europie partnerstwem publiczno-prywatnym, wspierającym prowadzenie skuteczniejszych prac badawczo-rozwojowych nad lepszymi i bezpieczniejszymi lekami dla pacjentów. IMI jest wspólnym przedsięwzięciem Unii Europejskiej i Europejskiej Federacji Przemysłu Farmaceutycznego (EFPIA). W ramach IMI, dysponującej budżetem 2 mld euro, wspierane są wspólne projekty badawcze oraz tworzone są sieci ekspertów pochodzących ze środowisk branżowych i akademickich, skutkujące zwiększeniem liczby innowacji wprowadzanych w sektorze ochrony zdrowia. Jako neutralna strona w procesie tworzenia innowacyjnych partnerstw, IMI ma na celu stworzenie takiego otoczenia dla prac badawczo-rozwojowych (R&D) w przemyśle farmaceutycznym, które będzie w większym stopniu sprzyjać współpracy. Podmioty zaangażowane w tę inicjatywę liczą, że dzięki IMI Europa zwiększy swą konkurencyjność na szczeblu światowym, stając się najbardziej atrakcyjnym miejscem prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w obszarze farmakoterapii. LT AD Lasery to narzędzia dentystyczne, które coraz powszechniej używane w stomatologii stały się miarą nowoczesnego i profesjonalnie urządzonego gabinetu stomatologicznego. Lasery w stomatologii znajdują bardzo szerokie zastosowanie, które obejmuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dzięki nim możliwe jest szybsze leczenie stanów zapalnych, gojenie się ran i zmniejszanie obrzęku powstałego po wielu zabiegach dentystycznych. Zabiegi wykonywane za pomocą tego urządzenia są bezbolesne i bezkrwawe, co znacznie ułatwia pracę lekarzowi. Szerokie zastosowanie promieni laserowych obejmuje endodoncję, parodontologię, chirurgię, terapię przeciwbólową i zachowawczą. Wskazaniami do użycia lasera w stomatologii są takie zmiany patologiczne w jamy ustnej, jak: neuralgie jednej lub więcej gałęzi nerwu trójdzielnego, bóle w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, stany zapalne miazgi, zatok, zębodołu, ślinianek, choroby dziąseł, przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej, grzybice jamy ustnej, szczękościsk, bóle i obrzęki po zabiegach i złamaniach szczęki, bóle i rany wynikające z odsłoniętej zębiny, poekstrakcyjne oraz po tradycyjnych zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej. opryszczki, afty i inne owrzodzenia jamy ustnej, Światło typowych laserów biostymulacyjnych ma moc mw. W stomatologii znajdują one zastosowanie głównie w nieinwazyjnym leczeniu chorób błony śluzowej, znieczulaniu i zatrzymywaniu krwawienia. Promieniowanie laserowe poprzez swoje właściwości sterylizujące działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Skutecznie aktywizuje regenerację komórek. Dzięki zwiększeniu produkcji przeciwciał pobudza system immunologiczny. Lasery w stomatologii są ciągle udoskonalane i unowocześniane wiele wskazuje na to, że w przyszłości będą stanowić podstawę w leczeniu dentystycznym. LT

17 COSMETIC TRI BUNE The World s Cosmetic Dentistry New spa per Po lish Edi tion MAJ-CZERWIEC 2012 VOL. 2, NR 1 News Ortolifting jako kosmetyczna ortodoncja? Praktyka Rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji News Coraz więcej pacjentów z bleachoreksją Strona 1 Strona 2 Strona 4 Kosmetyczna ortodoncja? Ortolifting spowalnia proces utraty elastyczności mięśni twarzy, a tym samym opóźnia pojawianie się zmarszczek. Zastosowany w odpowiednim czasie może odmłodzić wygląd pacjenta o kilka, a nawet kilkanaście lat przekonują dentyści. Ortolifting to nowe rozwiązanie w stomatologii estetycznej. Leczenie tego typu jest mniej inwazyjne od stosowania botoxu i wypełniaczy, bardziej trwałe, a pozwala na uzyskanie porównywalnego efektu. Pacjenci po ortoliftingu, dzięki poszerzeniu łuku zębowego za pomocą aparatu ortodontycznego mają bardziej symetryczną twarz i zęby, mniej zmarszczek wokół ust i na policzkach, a usta i policzki stają się bardziej wypełnione, kości policzkowe bardziej uwydatnione. Takie leczenie często uzupełnia zabiegi estetyczne. Leczenie ortodontyczne pozwalające na poprawę elastyczności mięśni twarzy, poszerzające łuk zębowy i umożliwiające pełne uśmiechanie się, czyli tzw. ortolifting coraz powszechniej stosowane jest w polskich gabinetach. Pozwala ono nie tylko na zatrzymanie procesu starzenia się uśmiechu, ale także znacznie może go odmłodzić. W najnowocześniejszych aparatach ortodontycznych stosowanych do ortoliftingu nie wykorzystuje się metalowych i elastycznych ligatur, które utrzymują zęby we właściwej pozycji w trakcie noszenia aparatu. Zastosowanie nowych rozwiązań sprawia, że siły, z jakimi aparat ortodontyczny działa na zęby są odpowiednio zbilansowane, a leczenie ortodontyczne koordynuje się dodatkowo z naturalną pracą mięśni twarzy, języka, i kości szczęki. Dzięki temu udaje się zredukować dyskomfort związany z noszeniem aparatu. Ponieważ nowoczesne systemy generują niewielkie siły, nie ma także potrzeby usuwania zębów, a tym samym samo leczenie staje się minimalnie inwazyjne. Justin Kral/Shutterstock.com Ortolifting można polecić pacjentom w każdym wieku. Efektem takiej terapii jest przede wszystkim równy i symetryczny uśmiech z właściwym ułożenie zębów, zamknięciem diastem i właściwą długością zębów. Wpływa to także na wygląd całej twarzy. Zmniejsza się ryzyko wczesnego pojawiania się zmarszczek wokół ust, a tkanki miękkie w środkowej części twarzy uzyskują lepsze podparcie. Wyrównane zęby, dające podporę, podnoszą kąciki ust, przez co twarz staje się pogodniejsza. Często tego typu leczenie jest pomocne w terapii pozwalającej wyeliminować bezdech senny i problemy z górnymi drogami oddechowymi. CT Żywienie niemowląt w Polsce nie spełnia norm Tylko 7% matek w Polsce przestrzega zalecanych norm żywieniowych w karmieniu swoich dzieci w okresie niemowlęctwa wynika z przeprowadzonych badań. Zdaniem specjalistów, błędy w zakresie karmienia odbiją się negatywnie na zdrowiu przyszłych pokoleń. Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest zbyt duża liczba posiłków w ciągu dnia. Ponad 20% niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy je posiłki 10 i więcej razy na dobę, a powinny być karmione 5-6 razy dziennie podkreśla kierująca badaniami, dietetyk dr Anna Stolarczyk z Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Cenę za to zapłacimy za lat, kiedy będziemy mieli więcej problemów z otyłością, nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami metabolicznymi i nowotworami ocenia prof. Piotr Socha z CZD, konsultant merytoryczny badania. Prawidłową liczbę posiłków spożywała tylko 1/4 dzieci w wieku 6 miesięcy oraz 1/3 w wieku 12 miesięcy. W analizie nie uwzględniono jednak przekąsek, takich jak chrupki czy wafelki, a spożywa je 24% dzieci w wieku 6 miesięcy i 75% dzieci rocznych. Licówki dobre na wszystko? Porcelanowa licówka wykonana z niezwykle wytrzymałego, półprzezroczystego materiału, ukryje niedoskonałości estetyczne zęba nawet na lat. Licówki jednak nie są lekiem na wszystkie niedoskonałości uśmiechu. Zwykle wystarczy 0,3-0,5 mm porcelany, żeby poprawić kolor, kształt lub strukturę zębów. Licówki stosuje się m.in. w celu likwidacji diastemy. Sprawdzą się też, gdy chcemy przykryć niedoskonałości szkliwa, wydłużyć zęby lub zmienić ich kształt. Licówki stosuje się również często na zakończenie leczenia ortodontycznego. Gdy krzywe zęby ustawią się w harmonijne łuki, może się okazać, że niektóre z nich wyglądają w nowym ułożeniu nieestetycznie. Są nierówne, starte, między zębami mogą się też pojawić tzw. czarne trójkąty. Najlepiej zamaskować je licówkami i jednocześnie nadać zębom nowy kształt mówi lek. dent. Iwona Gnach- Olejniczak z Wrocławia. Licówki mogą także rozjaśnić uśmiech. Stosuje się je jednak dopiero wtedy, gdy tradycyjne wybielanie nie daje rezultatu. Na pewno nie poradzą sobie także z każdym rodzajem przebarwień. Niestety, np. silne plamy poantybiotykowe zamaskują tylko korony ceramiczne wyjaśnia lekarz i dodaje, że licówek nie stosuje się też na przykrycie licznych plomb, widocznych w strefie uśmiechu. Tradycyjnie licówki wymienia się jako sposób na kamuflaż uszkodzeń mechanicznych zęba. Tutaj jednak wszystko zależy od skali obrażeń gdy są one zbyt duże i np. ząb będzie musiał być leczony kanałowo, lekarz także zaproponuje założenie koronki porcelanowej, a nie licówki. Licówki są trwałe tylko wtedy, gdy pacjent nie cierpi na bruksizm, nie zgrzyta zębami, nie zaciska ich oraz nie ma szkodliwych nawyków takich jak np. obgryzanie paznokci czy gryzienie ołówków. Dlatego specjalista musi przeprowadzić szczegółowy wywiad medyczny oraz zdiagnozować zgryz i kon - dycję stawu skroniowo-żuchwowego. Trzeba potwierdzić, że same zęby są ogólnie zdrowe, zwłaszcza bez dużej skłonności do próchnicy oraz chorób dziąseł i przyzębia. Na zębach widoczne są także oznaki starzenia, ok. 40 r.ż. zaczynają zmieniać kolor na bardziej żółty. I nie jest to tylko efekt odkładającego się osadu czy kamienia, starzeje się ukryta pod szkliwem zębina. Poza tym, im więcej mamy lat, tym mniej pokazujemy górnych zębów. To m.in. efekt tzw. piramidy starości, czyli opadania tkanek miękkich. Skóra traci swoją młodzieńczą jędrność, opada cały owal twarzy, co ma wpływ także na uśmiech tłumaczy Gnach-Olejniczak. Można go odmłodzić, zakładając licówki, które nie tylko rozjaśnią uśmiech, ale jednocześnie przedłużą górne zęby. Niezdecydowanym dentysta może zaproponować sprawdzenie na prototypie, bez inwazyjnych zabiegów. Najpierw, bez ingerencji w tkankę zęba, lekarz wykona w gabinecie tzw. mock-up, czyli licówki kompozytowe, imitujące wygląd tych ostatecznych. Na tym etapie pacjent może wszystko dokładnie obejrzeć i skorygować. Specjalista dostosuje się do sugestii i tak je zaprojektuje, by spełniały oczekiwania. Dopiero później zeszlifuje ok. 0,5 mm szkliwa, by po doklejeniu licówek ząb wyglądał naturalnie. Tymczasowe licówki kompozytowe zabezpieczą zęby do czasu wykonania ostatecznych licówek z porcelany. Często pierwszym krokiem do porcelanowych licówek jest kompozytowy bonding nałożony w gabinecie na powierzchnię zęba, a następnie utrwalony lampą polimeryzacyjną. Mniej inwazyjny (szkliwo wytrawia się tylko chemicznie w celu zapewnienia przyczepności), ale także mniej trwały, wystarcza na 1-3 lata. Po tym czasie może zacząć żółknąć, tracić szczelność oraz pokrywać się osadem. Bonding jednak kosztuje mniej niż licówki porcelanowe, stąd jest dla nich cenową alternatywą. CT Do najważniejszych błędów żywieniowych popełnianych przez matki, oprócz zbyt dużej liczby posiłków, zalicza się także zbyt późne rozszerzanie diety dzieci o pokarmy inne niż mleko matki, a z drugiej strony zbyt wczesne wprowadzanie produktów nieodpowiednich w żywieniu niemowląt. Wyniki naszych badań są alarmujące! ocenia dr Stolarczyk. Wynika z nich, że 7% matek zna schemat żywienia niemowląt i stosuje go w praktyce, 14% zna go, ale nie stosuje, a ponad 50% przyznało, że nigdy nie słyszało o takim schemacie. Jednocześnie, aż 85% matek ocenia, że ma wystarczającą wiedzę, by prawidłowo karmić swoje dziecko. 17% matek 6-miesięcznych dzieci nie zaczęło rozszerzać ich diety, choć w tym wieku sam pokarm matki już nie wystarcza. Z kolei, jeśli nie wprowadzimy do diety pokarmów potencjalnie alergizujących, jak gluten, może nie rozwinąć się tolerancja na te produkty. Badania wykazały, że aż 40% matek nie wprowadziło glutenu do diety dziecka przed 6 miesiącem życia podkreśla dr Stolarczyk. Wśród produktów wprowadzanych zbyt szybko do diety dzieci półrocznych wymienia się: mleko krowie, parówki, soki z kartonu, czarną herbatę z cukrem i cytryną, zupki gotowane na kostce rosołowej. Ponadto, dzieciom podawane są m.in. pierogi ruskie, jajecznica ze skwarkami, frytki z kurczakiem pieczonym, kiełbasa, wędliny peklowane, ogórki konserwowe. Wiele matek dosala i dosładza posiłki niemowląt, kierując się własnymi upodobaniami. Według prof. Anny Dobrzańskiej konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii, w najmłodszym wieku zachodzi tzw. programowanie metaboliczne organizmu. Jeśli z powodu złego żywienia organizm dziecka zostanie źle zaprogramowany, w wieku dorosłym wzrośnie ryzyko otyłości, nadciśnienia tętniczego, chorób serca, zespołów metabolicznych, a nawet chorób no - wotworowych stwierdza prof. Dobrzańska. CT Źródło: PAP

18 2 Praktyka COSMETIC TRI BU NE Po lish Edi tion Rehabilitacja przypadku hipodoncji i mikrodoncji poprzez skojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne Jan Pietruski i Małgorzata Pietruska, Polska Wrodzone wady zębów, dotyczące ich liczby i kształtu występują w 1,6-10% populacji. Kliniczny obraz tego typu wad może manifestować się w różny sposób, odzwierciedlając różnorodność genetyczną i fenotypową. Badania genetyki molekularnej wykazały, że w rodzinach, w których występują tego rodzaju wady zmutowane są geny MSX1, PAX9 i AXIN2. Często wady zębowe występują równolegle do innych zespołów genetycznie warunkowanych. Rehabilitacja tego rodzaju pacjentów jest zawsze wyzwaniem dla lekarza. Są to z reguły młodzi pacjenci, dla których zmiana wyglądu zębów jest niezwykle ważna, bowiem bezpośrednio przenosi się na to, w jaki sposób odbierani są w swoim środowisku. Z kolei młody wiek tych pacjentów zobowiązuje do poszukiwania takich metod terapeutycznych, które z jednej strony zapewniłyby długoczasową stabilność funkcji narządu żucia, z drugiej zaś w minimalny sposób wymagały preparacji tkanek twardych zębów. Współcześnie za najlepszy sposób uzupełnienia braku pojedynczych zębów należy uznać implant. Przewidywalność, funkcjonalność i trwałość rekonstrukcji na implantach została wielokrotnie udowodniona na podstawie długoczasowych badań, podobnie znacznie lepsze długoczasowe rokowanie w porównaniu do klasycznych rekonstrukcji opartych na mostach. Nie zawsze jednak wybór takiego rozwiązania jest oczywisty. Pierwszym ograniczeniem jest młodociany wiek pacjentów, wymuszający często odroczenie docelowej rehabilitacji o kilka lat. Kolejny problem często utrudniający leczenie to deficyt objętości kości w miejscach planowanej implantacji wynikający ze słabszego wzrostu okolic bez zawiązków. W przypadkach hipodoncji z równolegle istniejącymi zaburzeniami kształtu i wielkości zębów, oprócz uzupełnienia brakujących zębów, uwzględnić należy także rekonstrukcje mające na celu odtworzenie prawidłowej anatomii. W niniejszym artykule przedstawiono przypadek leczenia 18- letniej pacjentki z wrodzonym brakiem zębów: 18, 17, 14, 12, 22, 24, 27, 28, 38, 36, 35, 31, 41, 42, 47, 48 i przetrwałymi mlecznymi zębami: 53, 63, 75 i 81. Oprócz braku zębów stwierdzono szparowatość, nierówny poziom brzegów siecznych górnych siekaczy centralnych oraz ich retruzyjne ustawienie, a także nieprawidłowości kształtu większości zębów. W przednim odcinku żuchwy pomiędzy zębami 32 i 43 część zębodołowa żuchwy była bardzo wąska (Ryc. 1-6). W przebiegu leczenia należało uwzględnić: korektę ustawienia i pozycji zębów, zmianę kształtu zdeformowanych zębów, uzupełnienie braków zębowych, zapewnienie stabilnej sytuacji okluzyjnej i estetycznej, ograniczenie liczby i rozległości zabiegów chirurgicznych w celu zmniejszenia obciążenia i uniknięcia potencjalnego kompromisu estetycznego w odcinku przednim. Leczenie podzielono na następujące etapy: Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Ryc. 6 Ryc. 7 Ryc. 8 Ryc. 9 Ryc. 10 Ryc. 11 Ryc. 12 Ryc. 13 Ryc. 14 Ryc. 15 Ryc. 16 Ryc. 17 Ryc. 18 Ryc. 19 Ryc. 20

19 COSMETIC TRI BU NE Po lish Edi tion Praktyka 3 1. Leczenie ortodontyczne (Ryc. 7-12): jego celem było uszeregowanie zębów, wyrównanie i zmiana wychylenia górnych siekaczy centralnych, korekta ustawienia zębów13 i 23 w taki sposób, aby odtworzyć prawidłowe i symetryczne przestrzenie na zęby 14, 12, 22 i 24, zamknięcie szpar oraz mezjalne przesunięcie zęba 32 w celu wykorzystania go jako filaru pośredniego mostu zakotwiczonego na kłach. 2. Po zakończeniu leczenia ortodontycznego (Ryc ), przygotowano zęby 13, 11, 21, 23, 33, 31 oraz 43 pod mosty tymczasowe, pobrano wyciski pod długoczasowe mosty tymczasowe i założono natychmiastowe uzupełnienia prowizoryczne (Ryc ). Ze względu na wadę wrodzoną zęby filarowe wymagały zmiany kształtu, preparacja pod korony mogła być więc wykonana w sposób bardzo oszczędzający tkanki twarde zębów. Oprócz długoczasowych mostów tymczasowych przygotowano również akrylowe nakłady na boczne górne zęby umożliwiające zmianę przebiegu płaszczyzny okluzyjnej i podparcie w odcinkach bocznych po podniesieniu pionowego wymiaru zwarcia (Ryc ). Dzięki przetrwaniu mlecznych zębów 53 i 63 warunki kostne w ich pozycjach były dobre, co pozwoliło po ich ekstrakcji wprowadzić natychmiastowo 2 implanty (Ryc ). Ze względu na małą szerokość szczęki uzyskane poprzez leczenie ortodontyczne miejsce na zęby 14 i 24 pozwoliło na wprowadzenie wąskich implantów o średnicy 3 mm. Braki zębów 12 i 22 postanowiono uzupełnić mostami z 2 powodów: po pierwsze, niewielka uzyskana ortodontycznie przestrzeń groziłaby przy zastosowaniu implantów kompromisem estetycznym brakiem brodawek międzyzębowych, po drugie: zarówno nieproporcjonalne siekacze centralne, jak i soplowate kły wymagały korekty kształtu. Wybór mostów całoceramicznych cementowanych adhezyjnie umożliwił oszczędną preparację i zastosowanie koron o cienkich ścianach. 3. Etap uzupełnień tymczasowych: czas wgajania implantów wykorzystano na korekty tkanek miękkich (Ryc. 29), deprogramację i określenie relacji centralnej oraz analizę funkjonalno-estetyczną (Ryc ) pozwalającą na zaplanowanie i wykonanie docelowej rekonstrukcji protetycznej w stabilnej okluzji. 4. Rekonstrukcja protetyczna: wykonanie docelowej rekonstrukcji całoceramicznej (E-max, Ivoclar Vivadent. Liechtenstein. Ryc ) cementowanej adhezyjnie umożliwiło oszczędną preparację, szczególnie istotną u młodych pacjentów. Na zdjęciach wykonanych 18 miesięcy po zacementowaniu (Ryc ) widoczna jest stabilna sytuacja zarówno z punktu widzenia funkcji, jak i estetyki. CT Leczenie chirurgiczne: dr hab. Małgorzata Pietruska, leczenie protetyczne: dr n. med. Jan Pietruski, leczenie ortodontyczne: dr n. med. Adam Bielaczyc, odbudowy protetyczne: tech. dent. Piotr Górski. Piśmiennictwo dostępne u wydawcy. CT Kontakt Jan Pietruski Praktyka Stomatologiczna ul. Waszyngtona 1/ Białystok Małgorzata Pietruska Zakład Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku ul. Waszyngtona Białystok Ryc. 21 Ryc. 22 Ryc. 23 Ryc. 24 Ryc. 25 Ryc. 26 Ryc. 27 Ryc. 28 Ryc. 29 Ryc. 30 Ryc. 31 Ryc. 32 Ryc. 33 Ryc. 34 Ryc. 35 Ryc. 36 Ryc. 37 Ryc. 38 Ryc. 39 Ryc. 40 Ryc. 41 Ryc. 42

20 4 News COSMETIC TRI BU NE Po lish Edi tion Pacjenci bagatelizują choroby dziąseł Według statystyk, krwawienie dziąseł dotyka połowy populacji, jednak większość osób bagatelizuje ten stan. Tymczasem nieleczone zapalenie dziąseł może doprowadzić do paradontozy, która stanowi bezpośrednie zagrożenie nie tylko dla zębów, ale i całego organizmu. Krwawienie dziąseł może mieć wiele przyczyn, dlatego od razu trzeba skorzystać z porady lekarza dentysty. Często okazuje się, że ten objaw nie ma nic wspólnego z zębami, a jest np. jednym z objawów cukrzycy, efektem niedoboru witamin C i K, skutkiem zaburzeń hormonalnych, chorób krwi, tarczycy, wątroby, a nawet efektem ubocznym przyjmowania niektórych leków. Wtedy wymagane będą badania ogólnoustrojowe i konsultacje z lekarzami innych specjalności. Jeżeli przyczyna stanu zapalnego dziąseł tkwi w jamie ustnej, powodów też może być wiele. Jeden z nich to bruksizm. Kolejną przyczyną krwawienia dziąseł mogą być nieprawidłowo założone plomby, które będą wywoływać stan zapalny, zwłaszcza w okolicach przyszyjkowych. Niekiedy występują także nieszczelne lub uciskające na dziąsła uzupełnienia protetyczne mosty i korony ceramiczne. Najczęściej jednak krwawienie dziąseł to efekt niewłaściwej higieny i to zarówno niedostatecznej, jak i zbyt intensywnej. Stany zapalne dziąseł występują także u osób, które zbyt agresywnie myją zęby i mechanicznie podrażniają i uszkadzają dziąsła. Niedostateczna higiena sprzyja rozwojowi bakterii, które w połączeniu ze śliną i resztkami jedzenia tworzą płytkę bakteryjną, osadzającą się m.in. wzdłuż linii dziąseł. Jeżeli płytka nie jest usuwana, ulega mineralizacji i tworzy porowaty kamień nazębny, na którym znów gromadzi się płytka. Taki kamień wnika pod dziąsła i odpycha je od korzeni. W tym miejscu zęby nie są już chronione przez szkliwo, stąd pojawia się wrażliwość na ból to drugi obok krwawienia objaw zapalenia dziąseł. Kolejnym jest przykry zapach efekt działania bakterii namnażających się na kamieniu nazębnym. Gdy infekcja przeniesie się z dziąseł na przyzębie i kości szczęki i żuchwy, zagrożona będzie stabilność zębów, które mogą zacząć się chwiać i wypadać. Paradontoza to zagrożenie dla całego organizmu nieleczona przyczynia się m.in. do rozwoju cukrzycy typu II, chorób serca i całego układu krążenia. Lekarze ostrzegają, że kobiety w ciąży cierpiące na choroby przyzębia częściej rodzą dzieci z niską masą urodzeniową. Jeśli stan zapalny ogranicza się do dziąseł, zwalczyć go można, dokładne czyszcząc zęby z kamienia i osadu w gabinecie stomatologicznym. Do tego konieczne jest właściwe szczotkowanie zębów w domu, stosowanie nici dentystycznych oraz zakup odpowiedniej pasty. Dentysta zaleci też stosowanie płukanek antyseptycznych i maści na miejsca zmienione chorobowo. Jednak, gdy infekcja zaatakuje tkanki przyzębia, trzeba usunąć kamień nie tylko z powierzchni zębów, ale także z kieszonek zębowych i korzeni. Taki zabieg wymagał do tej pory interwencji chirurga, teraz dostępna jest technologia VECTOR. Nieinwazyjnie, za pomocą ultradźwięków można z użyciem tej technologii oczyszczać kieszonki zębowe ze szkodliwej flory bakteryjnej, wypełniać kanaliki zębinowe odwrażliwiającym hydroksyapatytem oraz polerować korzeń, dzięki czemu dziąsło zyskuje nowy przyczep. el lobo /Shutterstock.com Nie zawsze jednak obejdzie się bez interwencji chirurga. Jeśli dojdzie do zaniku kości czy więzadeł, trzeba będzie je odbudować, żeby uratować zęby. Regeneracja tkanek to jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie zabiegów stomatologicznych, wymaga bowiem zastosowania preparatów biologicznych, tworzonych w oparciu o komórki macierzyste, tkanki zwierzęce oraz przeszczepów kości własnych. CT Rośnie liczba pacjentów cierpiących na bleachoreksję AD LIDOphotography /Shutterstock.com Obsesyjne wybielanie zębów to kolejne uzależnienie, z którym coraz częściej spotykają się lekarze i lekarze dentyści. Osoby cierpiące na bleachoreksję wydają setki, a nawet tysiące złotych rocznie na wybielanie zębów i wciąż są niezadowolone ze swojego uśmiechu. Do tego stopnia nadużywają preparatów wybielających, że doprowadzają do trwałych uszkodzeń zębów i chorób dziąseł. Niskie ceny preparatów wybielających dostępnych bez recepty w aptekach powodują, że bleachorektycy działają na własną rękę: bez ograniczeń i bez nadzoru lekarza stosują wiele różnych metod wybielania. Efekty takich zabiegów to m.in. krwawiące dziąsła, nadwrażliwość szyjek zębowych oraz osłabienie i trwałe przebarwienia szkliwa. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że uzależnienie od wybielania może skończyć się usunięciem zęba z powodu przerzedzenia struktury szkliwa. Dentyści odradzają wybielanie zębów bez konsultacji z lekarzem. Jeżeli zęby mają ubytki próchnicowe, preparaty wybielające mogą wywołać zapalenie miazgi. W przypadku nadwrażliwości dentysta przeprowadzi najpierw terapię odwrażliwiającą, a dopiero potem zajmie się ich delikatnym rozjaśnieniem. W wybielaniu ważny jest naturalny efekt, dostosowany do karnacji i wieku. Coraz częściej zdarzają się jednak pacjenci, którzy domagają się zębów o takich odcieniach bieli, które nie występują w tradycyjnych kolornikach stomatologicznych. Rozmawiamy wtedy z pacjentami i bezwzględnie odradzamy takie zabiegi mówi lek. dent. Iwona Gnach-Olejniczak. Problem pojawia się też, gdy zbyt mocno wybielone zęby zaczynają kontrastować z ciemniejszymi plombami lub koronami. To zamknięty krąg, ponieważ jeśli wymienimy plomby i korony na nienaturalnie białe, musimy stale utrzymywać sztuczną biel własnych zębów tak uzależniamy się od wybielania dodaje. CT