ZAŁĄCZNIK NR 1 DO REGULAMINU OK PTTK ŚLADAMI POLSKICH NOBLISTÓW KANON KRAJOZNAWCZY

Transkrypt

1 ZAŁĄCZNIK NR 1 DO REGULAMINU OK PTTK ŚLADAMI POLSKICH NOBLISTÓW KANON KRAJOZNAWCZY Jestem z tych, którzy wierzą, że Nauka jest czymś bardzo pięknym. Maria Skłodowska-Curie Pani Curie jest z wszystkich ludzi na świecie jedynym nie zepsutym przez sławę człowiekiem. Albert Einstein Polska traci w śp. Pani Curie-Skłodowskiej nie tylko uczoną, ale i wielką obywatelkę, zawsze przez całe życie czujnie stojącą na straży interesów swojego narodu. Prezydent RP Ignacy Mościcki Maria Salomea Skłodowska-Curie (ur. 7 listopada 1867 r. w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 r. w Passy we Francji) fizyk i chemik, prekursorka radiochemii, autorka teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrywczyni dwóch nowych pierwiastków polonu i radu, profesor Sorbony, doctor honoris causa Politechniki Lwowskiej (1912), Uniwersytetu Poznańskiego (1922), Uniwersytetu Jagiellońskiego (1924) i Politechniki Warszawskiej (1926); odznaczona francuską Legią Honorową i brytyjskim Medalem Davy'ego, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla z fizyki wraz z mężem Piotrem Curie za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości (1903) oraz z chemii za wydzielenie czystego radu (1911); do dziś pozostaje jedyną kobietą, która Nagrodę Nobla otrzymała dwukrotnie, a także jedynym uczonym w historii uhonorowanym tą nagrodą w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych; pochowana pod kopułą paryskiego Panteonu. I. Miejscowości i obiekty zagraniczne A. Belgia: 1. Bruksela udział w I Kongresie Solvajowskim (1911), gdzie Maria Skłodowska- Curie spotkała się z najwybitniejszymi naukowcami swojej epoki, m.in. z Albertem Einsteinem, Maxem Karlem Planckiem, Paulem Langevinem i Henrym Poincarém. B. Francja: 1. Paryż miejsce studiów, pracy i profesury na uniwersytecie paryskim; Institut Curie [d. Instytut Radowy fr. Institut du radium zbudowany w 1914 r.]; wieża Eiffla, katedra Notre-Dame, Pola Elizejskie, Łuk Triumfalny, bazylika Sacré- Cœur na szczycie wzgórza Montmartre, Sorbona, Pałac Luwr (ob. muzeum sztuki), Panteon w Dzielnicy Łacińskiej, grobowiec Marii Skłodowskiej-Curie, Musée Curie (muzeum rodziny Curie). 2. Passy, reg. Rodan-Alpy, depart. Górna Sabaudia miejsce śmierci, sanatorium Sancellemoz. 3. Sceaux, reg. Île-de-France, depart. Hauts-de-Seine miejsce pierwotnego pochówku, przed przeniesieniem w 1995 r. prochów uczonej do Panteonu w Paryżu. 4. Sèvres, reg. Île-de-France, depart. Hauts-de-Seine praca w Wyższej Szkole Normalnej, gdzie prowadziła wykłady dla przyszłych nauczycielek żeńskich szkół licealnych; siedziba Międzynarodowego Biura Wag i Miar. 5. Verdun, reg. Lotaryngia, depart. Moza w czasie I wojny światowej Maria Skłodowska-Curie zorganizowała ruchome pogotowie z aparatami Roentgena. C. Stany Zjednoczone: 1. Canton, stan Nowy Jork, hrab. St. Lawrence Uniwersytet Św. Wawrzyńca, gdzie odebrała tytuł doktora honoris causa; płaskorzeźba Marii Skłodowskiej- Curie na frontonie gmachu fizyki. 2. Waszyngton DC miejsce zbiórki pieniędzy na budowę instytutów radowych w Europie; podczas spotkań z prezydentami USA Warrenem Hardingiem Gamalielem w 1921 r. oraz Herbertem Hooverem w 1929 r. odebrała z ich rąk po 1 gramie radu dla Instytutu Radowego w Warszawie; Biały Dom, Kapitol Stanów Zjednoczonych, katedra św. Piotra i Pawła, pomnik Lincolna w parku National Mall. D. Szwajcaria: 1. Genewa po nominacji Rady Ligi Narodów w 1922 r. udział w pracach Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej; spotkanie z Albertem Einsteinem nad brzegiem Jeziora Genewskiego; katedra św. Piotra [Saint Pierre], Audytorium Kalwina przy Place de la Taconnerie, Pomnik Reformacji, ratusz, arsenał (ob. Archiwum Państwowe). E. Szwecja: 1. Sztokholm miejsce ceremonii wręczania Nagrody Nobla (1911); Filharmonia przy placu Hötorget. F. Wielka Brytania: 1. Londyn, Anglia pobyt wraz z mężem na zaproszenie Instytutu Królewskiego [Royal Institution] w 1903 r.; Maria Skłodowska-Curie w prezencie otrzymała odrobinę radu zamkniętą w szklanej ampułce; Tower of London, Pałac Westminsterski z wieżą zegarową Big Ben, katedra św. Pawła, Tower Bridge (Most Wieżowy) na Tamizie, Opactwo Westminsterskie z kolegiatą św. Piotra, Pałac Buckingham, British Museum przy Great Russell Street, Royal Albert Hall w dzielnicy South Kensington, National Gallery przy Trafalgar Square. II. Miejscowości i obiekty w Polsce 1. Kraków, woj. małopolskie pobyt w 1894 r. kiedy Maria Skłodowska próbowała kontynuować pracę naukową na jednej z uczelni krajowych, m.in. wykonać pracę doktorską pod kierunkiem prof. Augusta Witkowskiego; Stare Miasto, Rynek Główny, Collegium Kołłątaja Uniwersytetu Jagiellońskiego [d. Collegium Physicum], ul. Św. Anny Sopot, woj. pomorskie miejsce pracy u rodziny Fuchsów.

2 3. Szczuki, woj. mazowieckie, pow. makowski, gm. Płoniawy-Bramura miejsce pacy w charakterze nauczycielki domowej dzieci rodziny Żorawskich; Maria Skłodowska organizuje także szkółkę dla dzieci wiejskich, dworek. 4. Warszawa, woj. mazowieckie miejsce urodzenia, edukacji oraz zamieszkania w dzieciństwie i młodości, Stare i Nowe Miasto, dom przy ul. Freta 16 (miejsce urodzenia, ob. muzeum); budynek przy ul. Marszałkowskiej 153 (d. pensja Jadwigi Sikorskiej, ob. nie istnieje), gdzie Maria Skłodowska pobierała edukację; udział w wykładach tzw. Uniwersytetu Latającego; w 1925 r. spotkanie z prezydentem RP Stanisławem Wojciechowskim oraz udział w uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego pod Instytut Radowy przy ul. Wawelskiej [ob. Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie], pamiątkowe drzewo zasadzone w dniu otwarcia Instytutu Radowego 29 maja 1932 r. przez Marię Skłodowską-Curie, Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy ul. Krakowskie Przedmieście 66, gdzie Maria Skłodowska prowadziła pierwsze swoje prace naukowe. 5. Zakopane, woj. małopolskie, pow. tatrzański pobyt z mężem Piotrem Curie w 1899 r., podczas którego zdobyli najwyższy szczyt polskich gór Rysy (2499 m n.p.m.) oraz wędrówki po Tatrach z córkami w 1911 r. III. Pomniki Marii Skłodowskiej-Curie A. Pomniki na świecie 1. Bayonne, USA, stan New Jersey pomnik przed gmachem Free Public Library and Cultural Center of Bayonne, przy 697 Avenue C. B. Pomniki w Polsce 1. Kraków, woj. małopolskie popiersie w parku im. Henryka Jordana w dzielnicy Krowodrza. 2. Lublin, woj. lubelskie pomnik w Miasteczku Akademickim UMCS na pl. Marii Skłodowskiej-Curie, pomiędzy gmachami fizyki, chemii a rektoratem UMCS. 3. Lublin, woj. lubelskie pomnik Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie przy ul. Chodźki w pobliżu szpitala. 4. Police, woj. zachodniopomorskie popiersie na rynku. 5. Warszawa, woj. mazowieckie pomnik w auli głównej Politechniki Warszawskiej, pl. Politechniki Warszawa, woj. mazowieckie pomnik przed Instytutem Onkologii przy ul. Wawelskiej 15. IV. Szkoły im. Marii Skłodowskiej-Curie 1. Aleksandrów Łódzki, woj. łódzkie, pow. zgierski Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Wyzwolenia Alwernia, woj. małopolskie, pow. chrzanowski Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół nr 1, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Andrychów, woj. małopolskie, pow. wadowicki Liceum Ogólnokształcące, ul. Ferdynanda Pachla Antolka, woj. małopolskie, pow. miechowski, gm. Książ Wielki Szkoła Podstawowa, Antolka Babice, woj. małopolskie, pow. chrzanowski Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół, ul. Zamkowa Banie, woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński Szkoła Podstawowa, ul. Sportowa Białystok, woj. podlaskie Szkoła Podstawowa nr 15, ul. Władysława Broniewskiego Bogatynia, woj. dolnośląskie, pow. zgorzelecki Zespół Szkół Ogólnokształcących, ul. II Armii Wojska Polskiego Brzeg Dolny, woj. dolnośląskie, pow. wołowski Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Zwycięstwa Brzeg, woj. opolskie Zespół Szkół Zawodowych nr 1, ul. Słowiańska Bydgoszcz, woj. kujawsko-pomorskie Gimnazjum nr 28, ul. Żeglarska Bytom, woj. śląskie Zespół Szkół Elektryczno-Elektronicznych, ul. Katowicka Chorzów, woj. śląskie IV Liceum Ogólnokształcące, ul. Gen. Jana Henryka Dąbrowskiego Czechowice-Dziedzice, woj. śląskie, pow. bielski Liceum Ogólnokształcące, ul. Marii Konopnickiej Czeladź, woj. śląskie, pow. będziński Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół nr 1, ul. Grodziecka Częstochowa, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 51, ul. Połaniecka Częstochowa, woj. śląskie Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 53, ul. Władysława Orkana 95/ Częstochowa, woj. śląskie Zespół Szkół Gastronomicznych, ul. Stanisława Worcella Damnica, woj. pomorskie, pow. słupski Gimnazjum nr 1 w Zespole Szkół, ul. Marii Konopnickiej Dąbrowa Górnicza, woj. śląskie Gimnazjum nr 9, al. Zwycięstwa Dęblin, woj. lubelskie, pow. rycki Szkoła Podstawowa nr 3 w Zespole Szkół nr 3, ul. Tysiąclecia Dobrzyń, woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Lubsza Publiczna Szkoła Podstawowa, Dobrzyń Działoszyn, woj. łódzkie, pow. pajęczański Zespół Szkół, ul. Stefana Grota- Roweckiego Elbląg, woj. warmińsko-mazurskie Szkoła Podstawowa nr 6, al. Józefa Piłsudskiego Gdańsk, woj. pomorskie Gimnazjum nr 12, ul. Wrzeszczańska Gdańsk, woj. pomorskie Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego i Chemicznego, ul. Lastadia Gliwice, woj. śląskie Górnośląskie Centrum Edukacyjne, ul. Stefana Okrzei Głogówek, woj. opolskie, pow. prudnicki Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Jana Pawła II Głubczyce, woj. opolskie Gimnazjum nr 1, ul. Jana Kochanowskiego Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2, ul. Przemysłowa 22.

3 31. Gostynin, woj. mazowieckie Zespół Szkół, ul. Kowalska Gostyń, woj. wielkopolskie Gimnazjum nr 2, ul. Hutnika Góra, woj. dolnośląskie Gimnazjum nr 1, ul. Szkolna Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie Zespół Szkół Gastronomiczno- Hotelarskich, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 22/ Hajnówka, woj. podlaskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Józefa Piłsudskiego Inowrocław, woj. kujawsko-pomorskie Szkoła Podstawowa nr 9, ul. Chemiczna Jachówka, woj. małopolskie, pow. suski, gm. Budzów Szkoła Podstawowa, Jachówka Jarosław, woj. podkarpackie Zespół Szkół Spożywczych, Chemicznych i Ogólnokształcących, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego Jasień, woj. lubuskie, pow. żarski Gimnazjum, ul. Podmokła Jastrzębie-Zdrój, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Zielona 2A. 41. Jaworzno, woj. śląskie Szkoła Podstawowa Nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Ławczyna Jelcz-Laskowice, woj. dolnośląskie, pow. oławski Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 2, al. Młodych Jelenia Góra, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Gustawa Morcinka Kalisz Pomorski, woj. zachodniopomorskie, pow. drawski Gimnazjum, ul. Błonie Kaszubskie Karłowice Wielkie, woj. opolskie, pow. nyski, gm. Kamiennik Szkoła Podstawowa, Karłowice Wielkie Kasina Wielka, woj. małopolskie, pow. limanowski, gm. Mszana Dolna Szkoła Podstawowa w Zespole Placówek Oświatowych. 47. Katowice, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Stawowa Katowice, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 44, ul. Morawa Katowice, woj. śląskie VIII Liceum Ogólnokształcące, ul. 3 Maja Kawęczyn, woj. wielkopolskie, pow. turecki Zespół Szkół, Kawęczyn 49A. 51. Kazimierza Wielka, woj. świętokrzyskie Liceum Ogólnokształcące, ul. Partyzantów Kędzierzyn-Koźle, woj. opolskie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Pawła Stalmacha Kędzierzyn-Koźle, woj. opolskie Technikum nr 4 przy Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących, ul. Mostowa Kętrzyn, woj. warmińsko-mazurskie Zespół Szkół, ul. Wojska Polskiego Kluczbork, woj. opolskie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Kolonowskie, woj. opolskie, pow. strzelecki Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1, ul. 1 Maja Kołaczyce, woj. podkarpackie, pow. jasielski Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych, al. Jana Pawła II Konin, woj. wielkopolskie Zespół Szkół Technicznych i Hutniczych, ul. Kolska Konotop, woj. lubuskie, pow. nowosolski, gm. Kolsko Szkoła Podstawowa, pl. Powstańców Wielkopolskich Końskie, woj. świętokrzyskie II Liceum Ogólnokształcące, ul. Sportowa Kraków, woj. małopolskie Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Ks. Franciszka Blachnickiego Kraków, woj. małopolskie Szkoła Podstawowa nr 124, ul. Ferdynanda Weigla Kraków, woj. małopolskie XV Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 10, ul. Adolfa Dygasińskiego Kraków, woj. małopolskie Zespół Szkół Chemicznych, ul. Krupnicza Krasiniec, woj. mazowieckie, pow. makowski, gm. Płoniawy-Bramura Zespół Szkół, Krasiniec Kraśnik, woj. lubelskie Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Placówek Oświatowych nr 1, ul. Tadeusza Kościuszki Krosno Odrzańskie, woj. lubuskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Bohaterów Wojska Polskiego Krotoszyn, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 8, ul. 23 Stycznia Krzepice, woj. śląskie, pow. kłobucki Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Kutno, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Łąkoszyńska Kwidzyn, woj. pomorskie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2, ul. Katedralna Legnica, woj. dolnośląskie Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego, ul. Wrocławska Leszno, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 3, pl. Jana Metziga Lublin, woj. lubelskie V Liceum Ogólnokształcące, ul. Lipowa Łapczyca, woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Bochnia Zespół Szkół Gminnych, Łapczyca Łobez, woj. zachodniopomorskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Gen. Józefa Bema Łomża, woj. podlaskie Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 4, ul. Zielona Łódź, woj. łódzkie Szkoła Policealna nr 2 Samorządu Województwa Łódzkiego, ul. Wielkopolska 70/ Łódź, woj. łódzkie XXIV Liceum Ogólnokształcące, ul. Marysińska 61/ Łukowica, woj. małopolskie, pow. limanowski Szkoła Podstawowa, Łukowica Majdan Królewski, woj. podkarpackie, pow. kolbuszowski Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Jagiellońska Maków Mazowiecki, woj. mazowieckie Liceum Ogólnokształcące, ul. Mikołaja Kopernika Małkinia Górna, woj. mazowieckie, pow. ostrowski Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół Gminnych, ul. Ostrowska Mińsk Mazowiecki, woj. mazowieckie Zespół Szkół, ul. 1-go PLM Warszawa 1.

4 85. Niemodlin, woj. opolskie, pow. opolski Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Szkolna Nowa Ruda, woj. dolnośląskie, pow. kłodzki Gimnazjum nr 2, ul. Akacjowa Nowa Sarzyna, woj. podkarpackie, pow. leżajski Szkoła Podstawowa, ul. Komisji Edukacji Narodowej Nowy Staw, woj. pomorskie, pow. malborski Gimnazjum, ul. Bankowa Nowy Tomyśl, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 2, ul. 3-go Stycznia Oleśnica, woj. dolnośląskie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Wojska Polskiego 67/ Olsztyn, woj. warmińsko-mazurskie IV Liceum Ogólnokształcące i Gimnazjum nr 4 w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2, ul. Marsz. Józefa Piłsudskiego Opoczno, woj. łódzkie Zespół Szkół Samorządowych nr 1, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Opole, woj. opolskie Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr III w Zespole Szkół Ogólnokształcących, ul. Stanisława Dubois Ostrzeszów, woj. wielkopolskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Zamkowa Oświęcim, woj. małopolskie Zespół Szkół nr 1, ul. Juliusza Słowackiego Otwock, woj. mazowieckie Zespół Szkół nr 2, ul. Kazimierza Pułaskiego Ozimek, woj. opolskie, pow. opolski Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Częstochowska Ozorków, woj. łódzkie, pow. zgierski Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Cegielniana Ożarów, woj. świętokrzyskie, pow. opatowski Zespół Szkół, os. Wzgórze Paczków, woj. opolskie, pow. nyski Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół, ul. Hugona Kołłątaja Pakosław, woj. wielkopolskie, pow. rawicki Szkoła Podstawowa, ul. Parkowa Pawlikowie, woj. łódzkie, pow. pabianicki, gm. Pabianice Szkoła Podstawowa, Pawlikowie Piastów, woj. mazowieckie, pow. pruszkowski Szkoła Podstawowa nr 2, al. Krakowska Pietrowice Wielkie, woj. śląskie, pow. raciborski Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Zespole Szkół, ul. Marii Konopnickiej Pilawa, woj. mazowieckie, pow. garwoliński Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Leśna Piła, woj. wielkopolskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Wincentego Pola Pionki, woj. mazowieckie, pow. radomski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, al. Jana Pawła II Piotrków Trybunalski, woj. łódzkie II Liceum Ogólnokształcące, ul. Stefana Żeromskiego Płock, woj. mazowieckie Technikum nr 2 w Zespole Szkół Zawodowych nr 2, ul. Gwardii Ludowej Police, woj. zachodniopomorskie Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Siedlecka Poznań, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 66, os. Przyjaźni Poznań, woj. wielkopolskie XII Liceum Ogólnokształcące, ul. Gen. Tadeusza Kutrzeby Prabuty, woj. pomorskie, pow. kwidzyński Gimnazjum, ul. Grunwaldzka Pruszków, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 9, ul. Mostowa Przyjma, woj. wielkopolskie, pow. koniński, gm. Golina Szkoła Podstawowa, Przyjma Pszczew, woj. lubuskie, pow. międzyrzecki Gimnazjum w Zespole Szkół, ul. Władysława Sikorskiego Pustków, woj. podkarpackie, pow. dębicki, gm. Dębica Publiczna Szkoła Podstawowa, Pustków Rawa Mazowiecka, woj. łódzkie Liceum Ogólnokształcące, ul. Tadeusza Kościuszki Rogolin, woj. mazowieckie, pow. białobrzeski, gm. Radzanów Publiczna Szkoła Podstawowa, Rogolin 4A Ruda Śląska, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Bytomska Rybnik, woj. śląskie Zespół Szkół nr 4, ul. Stanisława Małachowskiego Rybno, woj. warmińsko-mazurskie, pow. działdowski Gimnazjum w Zespole Szkół, ul. Sportowa Ryki, woj. lubelskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Juliusza Słowackiego Rzeszów, woj. podkarpackie Zespół Szkół Ekonomicznych, ul. Klementyny Hoffmanowej Sanok, woj. podkarpackie II Liceum Ogólnokształcące, ul. Adama Mickiewicza Sielec, woj. lubelskie, pow. chełmski, gm. Leśniowice Publiczne Gimnazjum, Sielec Skarżysko-Kamienna, woj. świętokrzyskie Zespół Szkół Publicznych nr 4, ul. Książęca Skawina, woj. małopolskie, pow. krakowski Zespół Szkół Ogólnokształcących, ul. Żwirki i Wigury Skierniewice, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Jasna Słupsk, woj. pomorskie Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3, ul. Marii Zaborowskiej Sobolew, woj. mazowieckie, pow. garwoliński Publiczna Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum, ul. Tadeusza Kościuszki Sobótka, woj. dolnośląskie, pow. wrocławski Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Sokołów Podlaski, woj. mazowieckie Liceum Ogólnokształcące, ul. Sadowa Sopot, woj. pomorskie Zespół Szkół nr 1, ul. Książąt Pomorskich Sosnowiec, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 19, ul. Składowa Starogard Gdański, woj. pomorskie I Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących, ul. Józefa Hallera Stary Kębłów, woj. mazowieckie, pow. garwoliński, gm. Żelechów Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Stary Kębłów Stary Sącz, woj. małopolskie, pow. nowosądecki Liceum Ogólnokształcące, ul. Partyzantów 15.

5 139. Stępowo, woj. kujawsko-pomorskie, pow. rypiński, gm. Rypin Szkoła Podstawowa, Stępowo Stronno, woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Stróża, woj. małopolskie, pow. myślenicki, gm. Pcim Szkoła Podstawowa nr 1, Stróża Strzelin, woj. dolnośląskie Liceum Ogólnokształcące, ul. Jana Pawła II Sucha Beskidzka, woj. małopolskie Liceum Ogólnokształcące, ul. Płk Tadeusza Semika Szczawno-Zdrój, woj. dolnośląskie, pow. wałbrzyski Zespół Szkół, ul. Kolejowa Szczecin, woj. zachodniopomorskie I Liceum Ogólnokształcące, al. Piastów Szczepanowo, woj. kujawsko-pomorskie, pow. mogielnicki, gm. Dąbrowa Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Szczytna, woj. dolnośląskie, pow. kłodzki Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Wolności Szczytno, woj. warmińsko-mazurskie Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Świdnica, woj. dolnośląskie Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr III, ul. Kościelna Świeradów-Zdrój, woj. dolnośląskie, pow. lubański Szkoła Podstawowa Nr 1 w Miejskim Zespole Szkół, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Święciechowa, woj. wielkopolskie, pow. leszczyński Zespół Szkół, ul. Szkolna Świnna, woj. śląskie, pow. żywiecki Gimnazjum, ul. Wspólna Tarnogród, woj. lubelskie, pow. biłgorajski Szkoła Podstawowa, ul. 1 Maja Tarnowskie Góry, woj. śląskie Zespół Szkół Chemiczno-Medycznych i Ogólnokształcących, ul. Opolska Tczew, woj. pomorskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Szkoły Morskiej Toruń, woj. kujawsko-pomorskie Zespół Szkół nr 8, ul. Ignacego Łyskowskiego Trawniki, woj. lubelskie, pow. świdnicki Zespół Placówek Oświatowych, Trawniki Trzebinia, woj. małopolskie, pow. chrzanowski I Liceum Ogólnokształcące, ul. Grunwaldzka Trzebnica, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Marii Konopnickiej Tychy, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 11, ul. Marii Skłodowskiej-Curie Warszawa, woj. mazowieckie Gimnazjum nr 38, ul. Świętokrzyska 18A Warszawa, woj. mazowieckie Uczelnia Warszawska, ul. Łabiszyńska Warszawa, woj. mazowieckie XXIII Liceum Ogólnokształcące, ul. Naddnieprzańska 2/ Wągrowiec, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Mikołaja Reja Węgierka, woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Roźwienica Szkoła Podstawowa, Węgierka Wilamów, woj. łódzkie, pow. poddębicki, gm. Uniejów Szkoła Podstawowa, Wilamów Wiskitki, woj. mazowieckie, pow. żyrardowski Zespół Szkół nr 3, ul. Tadeusza Kościuszki Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie Zespół Szkół Chemicznych, ul. Bulwary im. marsz. Józefa Piłsudskiego Włodzienin, woj. opolskie, pow. głubczycki, gm. Branice Szkoła Podstawowa, Włodzienin Wodzisław Śląski, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół nr 2, ul. Wałowa Wojkowice Kościelne, woj. śląskie, pow. będziński, gm. Siewierz Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Zachodnia Wolsztyn, woj. wielkopolskie Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Profilowanych, ul. Ks. Józefa Poniatowskiego Wrocław, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 12, ul. Zygmunta Janiszewskiego Wrocław, woj. dolnośląskie Szkoła Policealna Medyczna, ul. Stawowa Wyrzysk, woj. wielkopolskie, pow. pilski Gimnazjum, ul. Parkowa Wyszków, woj. mazowieckie Zespół Szkół nr 1, ul. I Armii Wojska Polskiego Zabrze, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Klonowa Zabrze, woj. śląskie Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 13, ul. Ks. Józefa Wajdy Zawieprzyce, woj. lubelskie, pow. Łęczyński, gm. Spiczyn Szkoła Podstawowa, Zawieprzyce Zduńska Wola, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Zielona 46A Zgorzelec, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Bolesława Prusa Zielona Góra, woj. lubuskie Medyczne Studium Zawodowe, ul. Wazów Zielona Góra, woj. lubuskie Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych, ul. Stanisława Staszica Złotów, woj. wielkopolskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Bohaterów Westerplatte Żuki, woj. wielkopolskie, pow. turecki, gm. Turek Szkoła Podstawowa, Żuki 92. V. Inne obiekty im. Marii Skłodowskiej-Curie 1. Warszawa, woj. mazowieckie Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. Wawelska Warszawa, woj. mazowieckie Towarzystwo Marii Skłodowskiej-Curie w Hołdzie, ul. Wawelska 15.

6 Człowiek zawsze może wstąpić na lepszą drogę póki żyje. Dobroć serca jest tym, czym ciepło słońca: ona daje życie. Henryk Sienkiewicz Czytam Sienkiewicza. Dręcząca lektura. Mówimy: to dosyć kiepskie, i czytamy dalej. Powiadamy: ależ to taniocha i nie możemy się oderwać. Wykrzykujemy: nieznośna opera! i czytamy w dalszym ciągu, urzeczeni. Potężny geniusz! i nigdy chyba nie było tak pierwszorzędnego pisarza drugorzędnego. To Homer drugiej kategorii, to Dumas Ojciec pierwszej klasy. Witold Gombrowicz Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, ps. Litwos (ur. 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 r. w Vevey w Szwajcarii) prozaik, powieściopisarz, nowelista i publicysta; jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku, podróżnik, filantrop, współzałożyciel Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, doctor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1900), członek Cesarskiej Akademii Nauk w Petersburgu, członek honorowy Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów oraz Towarzystwa Tatrzańskiego, Kawaler francuskiej Legii Honorowej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za całokształt twórczości (1905); pochowany w krypcie bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. I. Szlak im. Henryka Sienkiewicza Łuków PKP (0,0) Świdry (11,4) Kierzków PKS (18,8) Ruda (27,8), Krzywda PKP (32,6) Burzec PKS (37,9) Wojcieszków (43,1) Adamów PKS (48,6) Wola Gułowska PKS (55,7) Wola Okrzejska (67,6) Okrzeja PKP (69,2) Okrzeja PKS (72,5); znaki niebieskie. Trasa przebiega przez wsie i miasteczka Polesia, które odegrały znaczącą rolę w życiu autora Trylogii i Krzyżaków. II. Miejscowości i obiekty zagraniczne A. Austria: 1. Badgastein, Salzburg, pow. Sankt Johann im Pongau pobyt w uzdrowisku w 1887 i 1893 r.; kościół farny [Pfarrkirche], kościół św. Mikołaja [Nikolauskirche], Muzeum Gasteinu, Park Narodowy Höhe Tauern, wodospad Gletschermühlen. 2. Bad Vöslau, Dolna Austria, pow. Baden wspólna wycieczka z Kazimierzem Chłędowskim w 1886 r. 3. Fürstenhof, Styria pobyt na kuracji w 1881 r. w zakładzie hydropatycznym kierowanym przez dr Jana Czerwińskiego. 4. Kaltenleutgeben, Dolna Austria, pow. Mödling pobyt w uzdrowisku w latach , 1891 i Salzburg podróż w 1887 r.; forteca Hohensalzburg na wzgórzu Festungsberg, katedra św. Ruperta, klasztor św. Piotra oo. Benedyktynów, pałac arcybiskupi, pałac Mirabell z ogrodami, pałac Klessheim. 6. Wiedeń podróże w latach 1885, 1887, 1889 i 1892 oraz 1914; wzgórze Kahlenberg, klasztor oo. Kamedułów, kościół św. Józefa z kaplicą Jana Sobieskiego, ratusz [Wiener Rathaus], pałac księcia Eugeniusza Sabaudzkiego [Belweder], katedra św. Szczepana [Stephansdom], Wiedeńska Opera Państwowa [Wiener Staatsoper], Teatr Zamkowy [Burgtheater] i kościół Wotywny [Votivkirche] przy Ringu, Muzeum Historii Sztuki [Kunsthistorisches Museum], kościół św. Karola Boromeusza, galeria Albertina przy Albertinaplatz, zespół pałacowo-ogrodowy Hofburg (ob. rezydencja prezydenta Austrii), Kancelaria Cesarska (ob. muzeum), pomnik Franciszka II Habsburga; pałac i ogrody Schönbrunn, MuseumsQuartier [Dzielnica Muzeów] w dzielnicy Neubau. B. Belgia: 1. Bruksela podróże w latach 1874 i 1887; Wielki Plac, ratusz [Hôtel de Ville], Dom Króla [Maison du Roi; ob. Muzeum Miejskie], pasaż św. Huberta, Pałac Królewski, katedra św. Michała i św. Guduli, kościół oo. Karmelitów Bosych, kościół Notre Dame du Sablon, Czarna Wieża [Tour Noir], Manneken pis (Siusiający chłopiec) figurka-fontanna symbol Brukseli. 2. Ostenda, prow. Flandria Zachodnia podróże w latach 1874, 1884, i 1894; kościół św. Piotra i św. Pawła, esplanada, molo. C. Białoruś: 1. Dubniki, obw. grodzieński, rejon ostrowiecki pobyt w latach ; zespół dworski w dawnym majątku ziemskim rodziny Mineyków. 2. Mołodeczno, obw. miński podróż w 1887 r.; rynek, cerkiew Opieki MB. D. Bułgaria: 1. Ruse podróż w 1886 r.; twierdza Sexaginta Prista nad Dunajem, Carski Kamień nieopodal cerkwi Zaśnięcia Bogurodzicy, cerkiew Świętej Trójcy, d. dworzec kolejowy (ob. Muzeum Transportu i Komunikacji). 2. Warna podróż w 1886 r.; katedralna cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy na pl. Metropolita Simeon, ruiny Akropolis, port i molo. E. Chorwacja: 1. Rijeka, komitat Primorsko-goranski podróż w 1887 r.; rynek, ratusz, klasztor oo. Augustianów z kościołem św. Hieronima, wieża miejska, Stara Vrata, kościół NMP, kościół św. Wita przy pl. Grivica, twierdza na wzgórzu Trsat, klasztor oo. Franciszkanów z kościołem MB Trsatskiej. 2. Opatija [Abbazia] nad Adriatykiem, Primorsko-goranska županija pobyt w uzdrowisku w 1887 r., gdzie pisarz rozpoczął pisanie Pana Wołodyjowskiego ; kościół św. Jakuba i pozostałości opactwa benedyktynów. F. Dania: 1. Kopenhaga podróż w drodze do Sztokholmu w 1905 r.; Pałac Królewski Amalienborg, ratusz, katedra NMP, Zamek Rosenberg (ob. muzeum), kościół św. Ducha przy deptaku Strøget, kościół Najświętszego Zbawiciela w dzielnicy Christianshavn przy Sankt Annæ Gade, Wielka Synagoga przy Krystalgade, kościół Fryderyka w dzielnicy Frederiksstaden, Zamek Królewski Christiansborg (ob. siedziba parlamentu) z kościołem zamkowym na wyspie Slotsholmen, Muzeum Narodowe, Muzeum Thordvalsena przy Bertel Thorvaldsens Plad.

7 G. Egipt: 1. Aleksandria podróż w 1890 r.; twierdza Kajtbaj, pałac Montazah, pałac Ras el-tin, meczet Abu Al-Abbas, świątynia Serapisa i Izydy, Serapeum z kolumną Pompejusza, koptyjska katedra św. Marka. 2. Fajum (oaza na Pustyni Libijskiej) podróż w 1890 r. 3. Giza podróż w 1890 r.; piramidy Cheopsa (jeden z siedmiu cudów świata), Chefrena i Mykerinosa, Wielki Sfinks. 4. Ismailia podróż w 1890 r. 5. Kair podróż w 1890 r.; Wieża Kairska na wyspie Zamalek, meczet Ahmada Ibn Tuluna w dzielnicy Al-Kata'i, meczet Al-Azhar, Muzeum Egipskie. 6. Port Said podróż w 1890 r.; Muzeum Narodowe. 7. Suez podróż w 1890 r. H. Francja: 1. Arcachon, reg. Akwitania, depart. Żyronda podróże w latach 1884 i 1911; Hotel Notre Dame. 2. Biarritz, reg. Akwitania, depart. Pyrénées-Atlantiques pobyt na kuracji w 1890 r.; kościół św. Martina, kaplica Chapelle Imperiale, Museo del Mar (Muzeum Morskie). 3. Grandcamp-Maisy, reg. Dolna Normandia, depart. Calvados podróż w 1878 r.; miejsce spotkania z Adamem Asnykiem; Hotel de la Croix Blanche. 4. Le Port-Marly, reg. Île-de-France, depart. Yvelines podróż w 1879 r.; ratusz, zamek Monte Christo (d. rezydencja Aleksandra Dumasa ojca; ob. muzeum), pawilon zw. zamkiem If, kościół św. Ludwika. 5. Marsylia, reg. Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, depart. Bouches-du-Rhône podróż w 1884 r.; ratusz, archikatedra Notre-Dame-de-la-Garde, La Vieille Charite, Opactwo Saint Victor, Fort św. Mikołaja i Fort św. Jana w Starym Porcie, Phare de Sainte Marie (latarnia morska), Muzeum Historii Marsylii, pałac Longchamp (ob. muzeum), zamek If. 6. Mentona, reg. Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, depart. Alpy Nadmorskie podróż w 1885 r.; cerkiew Ikony Matki Bożej Wszystkich Strapionych Radość i św. Mikołaja, kościół św. Michała Archanioła. 7. Nicea, reg. Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, depart. Alpy Nadmorskie podróże w latach 1884, ; katedra Sainte-Réparate, kościół Saint- François-de-Paule, pałac senacki, pałac Lascaris, cerkiew św. Mikołaja i św. Aleksandry, ruiny rzymskich term w dzielnicy Cimiez, ruiny rzymskiego amfiteatru Palais du Sénat. 8. Paryż liczne podróże, m.in. w latach 1874, , 1888, 1890 i Perros-Guirec Ploumanac'h, reg. Bretania, depart. Côtes-d'Armor pobyt wraz z dziećmi u swojego przyjaciela Brunona Abakanowicza (1898). I. Grecja: 1. Ateny podróż w 1886 r.; Akropol z ruinami Partenonu, Erechtejonu, Świątyni Ateny Nike oraz Propylejów, Odeon Herodosa Attyka, pomnik Lizykratesa, Teatr Dionizosa, agora grecka z portykiem Attalosa II, agora rzymska z Wieżą Wiatrów, Łuk Hadriana, świątynia Zeusa Olimpijskiego, stadion Kallimarmaro (Panathinaikon), kościoły bizantyjskie Ajos Theodoros i Św. Apostołów, Kapnikarea, pałac Zappeion (ob. Centrum Wystawowo-Kongresowe), budynek Parlamentu i Grób Nieznanego Żołnierza, Narodowe Muzeum Archeologiczne. 2. Korynt, reg. Peloponez, nomos Koryntia podróż w 1886 r.; pozostałości doryckiej świątyni Apollina. J. Hiszpania: 1. Barcelona, Katalonia podróż w 1888 r.; Stare Miasto, Gran Teatre del Liceu (teatr operowy) i La Boqueria (hala targowa) przy ul. La Ramola, katedra św. Eulalii, bazylika La Sagrada Família (Świątynia Pokutna Świętej Rodziny), Pałac Królewski Hrabiów Barcelony, Plac Hiszpański, kościół Santa Maria del Mar (św. Maria z morza) w dzielnicy La Ribera, Pałac Muzyki Katalońskiej przy ul. Carrer Sant Pere Més Alt w dzielnicy Ciutat Vella, Palau Nacional na wzgórzu Montjuïc. 2. Burgos, Kastylia i León podróż w 1888 r.; ratusz miejski, katedra Santa Maria, łuk triumfalny Arco de Santa Maria, klasztor Cystersów [Monasterio de las Huelgas], zamek. 3. Grenada, Andaluzja podróż w 1888 r.; Alhambra (zespół pałacowy), pałac Karola V (ob. muzeum), Generalife (letnia rezydencja emirów z dynastii Nasrydów wraz z ogrodami), katedra Santa María de la Encarnación, klasztor Kartuzów. 4. Kordoba, Andaluzja podróż w 1888 r.; Mezquita (d. Wielki Meczet, ob. katedra rzymskokatolicka), kościół Iglesia del Carmen, kościół Santa María de la asuncion, pałace: Casa de los Villalones, Casa del Indiano, Palacio de los Paez de Castillejo, Palacio Museo de Viana. 5. Madryt podróż w 1888 r.; Puerta del Sol [Brama Słońca], Plaza Mayor [Główny Plac], Palacio Real [Pałac Królewski], kościół San Isidro, katedra La Almudena, Plaza de España [Plac Hiszpański], pomnik Miguela Cervantesa, Park Retiro z pomnikiem króla Alfonsa XII Burbona, Palacio de Cristal [Pałac Kryształowy], Muzeum Prado przy Calle Ruiz de Alarcón 23, most Puente de Segovia, most Toledo. 6. San Lorenzo de El Escorial, Wspólnota Madrytu podróż w 1888 r.; zespół pałacowo-klasztorno-biblioteczny u stóp gór Sierra de Guadarrama, panteon królów i książąt. 7. Sewilla, reg. Andaluzja podróż w 1888 r.; Alkazar (pałac królewski), katedra de Santa Maria z grobowcem Krzysztofa Kolumba, ratusz, budynek giełdy, Główne Archiwum Indii, Torre del Oro (Złota Wieża), Dom Piłata [Casa de Pilatos], Plac Hiszpański. 8. Toledo, Kastylia-La Mancha podróż w 1888 r.; ratusz, Alkazar (twierdza), bramy: Puerta del Sol, Puerta Nuevade de Bisagra i Puerta Vieja de Bisagra, katedra Santa Maria de Toledo, kościół Santa Maria la Blanca (d. synagoga), kościół Christo de la Luz, klasztor i kościół San Juan de los Reyes, kościół Santiago del Arrabal, Santa Cruz Hospital (ob. muzeum), dom El Greco, dworzec kolejowy. K. Monako: 1. Monte Carlo podróż w 1884 r.; pałac książęcy i katedra św. Mikołaja w dzielnicy Monaco-Ville, kasyno Musée National des Beaux-Arts, port.

8 L. Niemcy: 1. Bad Kissingen, Bawaria pobyt na kuracji w 1889 r.; Stare Miasto, ratusz, ruiny zamku Bodenlaube. 2. Bad Reichenhall, Bawaria, pow. Berchtesgadener Land pobyt w uzdrowisku w latach Berchtesgaden, Bawaria podróż w 1884 r.; Zamek Królewski. 4. Berlin podróż w drodze do Sztokholmu w 1905 r. 5. Frankfurt nad Menem, Hesja podróż w 1887 r.; Stare Miasto, ratusz, katedra św. Bartłomieja, kościół św. Pawła, Saalhof (d. siedziba cesarska). 6. Helgoland, Szlezwik-Holsztyn, pow. Pinneberg pobyt na wyspie w 1889 r.; Lange Anna, port. 7. Karlsbad, Badenia-Wirtembergia, pow. Karlsruhe pobyt w 1900 r. 8. Kolonia, Nadrenia Północna-Westfalia podróż w 1874 r.; ratusz, katedra św. Piotra i NMP, Most Hohenzollernów, kościół NMP na Kapitolu, kościół św. Cecylii (ob. Muzeum Alexandra Schnütgena) przy Cäcilienstraße, kościół św. Pantaleona przy Am Pantaleonsberg, synagoga. 9. Schönau am Königssee, Bawaria, pow. Berchtesgadener Land podróż w 1884 r.; Königssee [Jezioro Królewskie], kościół św. Bartłomieja, zamek myśliwski. Ł. Rumunia: 1. Bukareszt podróż w 1886 r.; katedra św. Józefa przy ul. General Berthelot, katedra patriarchalna, cerkiew Kretzulescu, Arcul de Triumf (łuk triumfalny) przy al. Kiseleff, Pałac Królewski (ob. Narodowe Muzeum Sztuki), Wielka Synagoga (ob. muzeum). 2. Giurgiu podróż w 1886 r., gdzie Henryk Sienkiewicz wraz z Antonim Zaleskim i Kazimierzem Pochwalskim wsiedli na parowiec płynący do Ruse w Bułgarii. 3. Suczawa podróż w 1886 r.; ruiny twierdzy tronowej, monastyr św. Jana Nowego z cerkwią św. Jerzego, cerkiew św. Jerzego Mirăuţi, cerkiew św. Demetriusza, monastyr ormiański Zamca z cerkwią św. Auksentego. M. Słowacja: 1. Trenczyn liczne podróże, m.in. w latach ; zamek (ob. muzeum). 2. Trenczyńskie Cieplice, kraj Tronczyński pobyt na trzytygodniowej kuracji w 1894 r.; sanatorium Sina, Park Zdrojowy. N. Stany Zjednoczone: 1. Anaheim, stan Kalifornia pobyt w latach jako korespondent Gazety Polskiej ; wspólnie z Heleną Modrzejewską, Julianem Sypniewskim i Łucjanem Paprockim, Henryk Sienkiewicz podjął próbę stworzenia komuny rolnej; z tego okresu wywodzą się Szkice węglem. 2. Boston, stan Massachusetts podróż w 1878 r. 3. Haywood, stan Kalifornia miejsce pobytu po przeprowadzce z Sebastopola w 1877 r. 4. Los Angeles, stan Kalifornia pobyt w 1876 r. jako korespondent Gazety Polskiej ; Pico House (d. hotel). 5. Mariposa, stan Kalifornia podróż w 1877 r.; Park Narodowy Yosemite. 6. Mount Diablo (Diabla Góra), stan Kalifornia, hrab. Contra Costa wycieczka z Julianem Horainem w 1876 r. 7. Nowy Jork, stan Nowy Jork podróż w 1878 r.; katedra św. Patryka na Manhattanie, Central Park. 8. Pittsburgh, stan Pensylwanie, hrab. Allegheny podróż w 1878 r.; Fort Pitt, Schoenberger House, kompleks Carnegie Instytut w dzielnicy Oakland (Music Hall oraz Muzeum Historii Naturalnej i Muzeum Sztuki). 9. San Francisco, stan Kalifornia pobyt w 1877 r. jako korespondent Gazety Polskiej ; zabudowania misji Dolores, fortyfikacje Castillo de San Joaquin i dom komendanta, kościół NMP, Cable Car Museum [Muzeum Tramwaju Linowego] z antycznymi tramwajami z lat 70. XIX w. 10. Sebastopol, stan Kalifornia, hrab. Sonoma miejsce pobytu w majątku Rudolfa Korwina Piotrowskiego po przeprowadzce z San Francisco w 1877 r. 11. Virginia City, stan Nevada, hrab. Storey podróż w 1877 r.; miasteczko utrzymane w stylu dzikiego zachodu; kościół NMP, kopalnia srebra. O. Szwajcaria: 1. Baden, kanton Argowia podróż w 1910 r.; Belvédere, klasztor Königsfelden, zamek Lenzburg. 2. Bad Ragaz, kanton Sankt Gallen podróż w 1897 r.; Hotel Quellenhof. 3. Lugano, kanton Wicino podróż w latach 1894 i 1901; ratusz, katedra św. Wawrzyńca. 4. Schinznach, kanton Argowia, dystrykt Brugg podróż w 1896 r. 5. Vevey, kanton Vaud pobyt w latach i miejsce śmierci; po wybuchu I wojny światowej Henryk Sienkiewicz organizował tu przy współudziale Antoniego Osuchowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce; Grand Hotel du Lac nad brzegiem Jeziora Genewskiego, figury kobiet na konikach morskich, cerkiew św. Barbary, Muzeum żywności i żywienia. P. Szwecja: 1. Sztokholm podróż i odbiór Literackiej Nagrody Nobla w 1905 r.; Pałac Królewski [Kungliga Slottet], katedra św. Mikołaja [Storkyrkan] i Akademia Szwedzka w dzielnicy Gamla Stan, Dom Rycerstwa [Riddarhuset], Muzeum Narodowe [Nationalmuseum], arsenał (ob. Muzeum Armii) w dzielnicy Östermalm, Riksdaghuset (siedziba parlamentu oraz Szwedzkiego Banku Narodowego) i Muzeum Średniowiecznego Sztokholmu na Helgeandsholmen, skansen i ogród zoologiczny na wyspie Djurgården. Q. Tanzania: 1. Zanzibar audiencja u sułtana i wyprawa myśliwska w 1890 r.; pałacu sułtana w Stone Town (kamienne miasto). R. Turcja: 1. Stambuł (d. Konstantynopol) podróż w 1886 r.; Kościół Mądrości Bożej [Hagia Sofia], kościół Jana ze Studionu, kościół św. Ireny, Pałac Topkapi [d. rezydencja sułtanów], Pałac Dolmabahçe, Pałac Beylerbeyi i Pałac Yıldız

9 [Pałac Gwiazd] nad Bosforem, twierdza Rumeli Hisarı, Błękitny Meczet [wł. Meczet Sułtana Ahmeda]; pobyt u Henryka i Ludwiki Gropplerów w dzielnicy Bebek w 1886 r. S. Ukraina: 1. Lwów podróż w 1879 r.; miejsce wygłoszenia odczytu pod tytułem Z Nowego Jorku do Kalifornii ; Stare Miasto, rynek, ratusz, bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP [tzw. Katedra Łacińska] z obrazem MB Łaskawej, sobór św. Jura, klasztor i kościół oo. Bernardynów, kościół oo. Dominikanów, Lwowska Galeria Sztuki, Księgarnia Polska przy pl. Halickim Mogielnica, obw. Tarnopolski, rejon Trembowla wizyta u hrabiego Edmunda Starzeńskiego w 1879 r. 3. Odessa miejsca zaręczyn z Marią Wołodkowiczówną w 1892 r.; katedra Wniebowzięcia NMP (tzw. Kościół Polski), sobór Spaso-Preobrażeński, Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu przy ul. Czajkowskiego, pałac Woroncowów, Schody Potiomkinowskie, latarnia morska. 4. Pieniaki, obw. lwowski, rejon, brodzki pobyt na polowaniu w 1891 r. 5. Poturzyca, obw. lwowski, rejon sokalski pobyt u rodziny Dzieduszyckich w 1901 i 1906 r. 6. Tarnopol podróż w 1879 r.; greckokatolicka katedra Niepokalanego Poczęcia NMP (d. rzymskokatolicki kościół oo. Dominikanów), zamek. 7. Zbaraż, obw. tarnopolski podróż w 1879 r.; zamek Zbaraskich (ob. muzeum), kościół i klasztor oo. Bernardynów. T. Wielka Brytania: 1. Dover, Anglia, hrab. Kent podróż w 1878 r.; zamek na szczycie klifu, kościół St. Mary. 2. Liverpool, Anglia, hrab. Merseyside miejsce zakończenia podróży morskiej z Nowego Jorku w 1878 r.; port, ratusz, Albert Docks, katedra anglikańska, St. George s Hall, Muzeum Liverpoolu, Muzeum Morskie, Royal Liver Building. 3. Londyn, Anglia podróż w 1878 r. U. Włochy: 1. Ankona, reg. Marche podróż w 1894 r.; rzymski łuk triumfalny Trajana, katedra na wzgórzu Monte Guasco, kościół Santa Maria della Pizza, Loggia dei Mercanti, fort Mole Vanvitelliana, Hotel Victoria. 2. Baiae, reg. Kampania, prow. Neapol podróż w 1886 r.; świątynia Dianae. 3. Bordighera, reg. Liguria, prow. Imperia podróż w latach 1884 i 1901; kościół Santa Maria Magdalena. 4. Brindisi, reg. Apulia podróż w 1886 r.; Stare Miasto, katedra, kościół św. Benedykta, zamek Hohenstaufów [Castello Svevo], rzymskie kolumny wyznaczające koniec drogi Via Appia z Rzymu. 5. Carrara, reg. Toskania, prow. Massa-Carrara pobyt z Michałem Radziwiłłem i Leopoldem Kronenbergiem (członkami Komitetu Budowy Pomnika Adama Mickiewicza) w celu oceny modelu figury poety dłuta Cypriana Godebskiego (1897); katedra, Museo Civico del Marmo. 6. Como, reg. Lombardia podróż w 1890 r.; katedra Duomo di Como, kościół Sant'Abbondio, Tempio Voltiano (mauzoleum Aleksandra Wolty), zamek Baradello. 7. Florencja, reg. Toskania podróż w 1886 r.; baptysterium i katedra Santa Maria del Fiore na Piazza San Giovanni, Bazylika San Lorenzo, Biblioteka Laurenziana, Most Trójcy Świętej, Most Złotników z kramami kupieckimi. 8. Genua, reg. Liguria podróż w 1884 r.; katedra San Lorenzo, dom Krzysztofa Kolumba przy Piazza Dante (ob. muzeum), port, galeon Neptun. 9. Lido, reg. Wenecja Euganejska, prow. Wenecja podróż na wyspę w 1899 r.; terminal vaporetto (tramwaju wodnego), Palazzo del Cinema (Pałac Kina). 10. Mediolan, reg. Lombardia podróże w latach 1884 i 1890; ratusz, katedra Narodzin św. Marii, teatr operowy La Scala, zamek Castello Sforzesco, pałac Brera (ob. pinakoteka), bazylika św. Ambrożego, bazylika św. Lorenza, kościół Santa Maria delle Grazie ze słynnym freskiem Leonarda da Vinci Ostatnia Wieczerza. 11. Merano, reg. Trydent-Górna Adyga, prow. Bolano pobyt w uzdrowisku w latach 1881, 1884 i Neapol, reg. Kampania podróże w latach 1886 i ; Pałac Królewski, katedra św. Januarego, kościół Santa Maria del Carmine, kościół San Domenico Maggiore, zamki średniowieczne Castel dell'ovo i Castel Nuovo. 13. Ospedaletti, reg. Liguria, prow. Imperia podróż w 1884 r.; kościół św. Erazma. 14. Pompeje forum, bazylika, świątynia Apollina, Teatr Wielki, Odeon, amfiteatr. 15. Rzym, reg. Lacjum podróże w latach 1879, 1886 i 1890; Plac Świętego Piotra z portykiem Giovanniego Berniniego zwieńczonym attyką z posągami 140. świętych, bazylika św. Piotra na Watykanie, Zamek Świętego Anioła z Mauzoleum Hadriana, arcybazylika św. Jana na Lateranie, bazylika św. Pawła za Murami, bazylika Matki Bożej Większej na wzgórzu Eskwilin, Koloseum, Panteon na Polu Marsowym, kościół Świętej Trójcy i schody hiszpańskie na Piazza di Spagna, Plac na Kapitolu z pałacem Senatorskim i pomnikiem Marka Aureliusza, Forum Romanum, Fontanna di Trevi. 16. San Remo, reg. Liguria, prow. Imperia pobyt w latach 1884 i 1885; Hotel et Pension Beau-Séjour. 17. Sestri Levante, reg. Liguria, prow. Genua podróż w 1901 r.; bazylika Świętej Maryi z Nazaretu, kościół św. Mikołaja. 18. Torre Annunziata, reg. Kampania, prow. Neapol podróż w 1886 r.; kompleks archeologiczny Oplontis. 19. Torre del Greco, reg. Kampania, prow. Neapol podróż w 1886 r. 20. Udine, reg. Friuli-Wenecja Julijska podróż z żoną Marią w 1884 r.; Piazza Liberta, Loggia del Lionello i Loggia di San Giovanni, katedra Santa Maria Maggiore, bazylika Santuario della Beata Vergine delle Grazie, Palazzo Patriarcale (pałac arcybiskupi) i kościół św. Antoniego, zamek. 21. Walencja podróż w 1888 r.; Plaza del Ayuntamiento, ratusz, katedra z kaplicą Świętego Kielicha, w której według tradycji znajduje się Święty Graal (legendarny kielich, z którego Jezus Chrystus pił podczas Ostatniej Wieczerzy); Jardí Botánic (ogród botaniczny), La Lonja (giełda jedwabiu), Muzeum Sztuk Pięknych, dworzec kolejowy.

10 22. Wenecja podróże w latach 1879, 1886, 1897 i 1899, m.in. wspólny pobyt z rodziną Szetkiewiczów, gdzie poznał bliżej Marię Szetkiewiczównę przyszłą swoją żonę; bazylika św. Marka na pl. Świętego Marka, dzwonnica św. Marka, wieża zegarowa, Pałac Dożów, Prokuracja Stara i Prokuracja Nowa, Most Westchnień, Most Rialto, pałac Ca' d'oro (ob. muzeum Galleria Giorgio Franchetti), pałac Ca' Rezzonico (ob. Muzeum Sztuki Weneckiej), bazylika Santa Maria della Salute nad Kanałem Grande. 23. Werona, reg. Wenecja Euganejska podróż w 1884 r.; Piazza Bra, Torre Pentagona (wieża), Palazzo della Gran Guardia, Palazzo Barbieri, Arena (amfiteatr), Piazza delle Erbe, Palazzo del Comune, katedra Santa Maria Matricolare, most św. Piotra na Adydze, kościół San Fermo, zamek Castelvecchio, bazylika św. Zenona, kościół San Bernardino. 24. Wezuwiusz nad Zatoką Neapolitańską (wulkan o wysokości 1281 m n.p.m., głębokość krateru 230 m, średnica m) podróż w 1886 r.; obserwatorium wulkaniczne, muzeum. III. Miejscowości i obiekty w Polsce 1. Adamów, woj. lubelskie, pow. łukowski Henryk Sienkiewicz przyjeżdżał tu konno do apteki po lekarstwa dla swojej matki; kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, który pisarz uwiecznił w noweli Jamioł ). 2. Białowieża, woj. podlaskie, pow. hajnowski podróż wspólnie z Zygmuntem Glogerem w 1882 r.; budynek w miejscu d. pałacu carskiego, a wcześniej dworu polskich królów (ob. siedziba dyrekcji Białowieskiego Parku Narodowego i muzeum przyrodnicze), cerkiew św. Mikołaja. 3. Bielice, woj. mazowieckie, pow. sochaczewski, gm. Sochaczew pobyt w d. majątku rodziny Woronieckich w charakterze guwernera (1868); w latach udział w polowaniach. 4. Burzec, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Wojcieszków wizyty w d. majątku Leona i Ludwiki Dmochowskich, m.in. w latach 1856 i 1880; staw Zagłoba. 5. Czeszewo, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński, gm. Miłosław przeprawa promem w 1899 r.; głaz z tablicą pamiątkową na lewym brzegu Warty. 6. Częstochowa, woj. śląskie peregrynacje literackie. 7. Gniezno, woj. wielkopolskie peregrynacje literackie; rynek, Stary Ratusz, kościół Wniebowzięcia NMP i św. Antoniego oraz klasztor oo. Franciszkanów, bazylika prymasowska Wniebowzięcia NMP i kolegiata św. Jerzego na Wzgórzu Lecha. 8. Grabowce, woj. lubelskie, pow. rycki, gm. Nowodwór miejsce pobytu w dzieciństwie. 9. Gumniska (ob. dzielnica Tarnowa), woj. małopolskie pałac Sanguszków; w 1988 r. pisarz odwiedził zamieszkałą w pałacu Izabelę z Lubomirskich Sanguszkową. 10. Guzów, woj. mazowieckie, pow. żyrardowski, gm. Wiskitki miejsce, gdzie w 1988 r. Henryk Sienkiewicz oświadczył się Marii Babskiej; zespół pałacowoparkowy, kościół św. Feliksa de Valois (d. kaplica pałacowa). 11. Inowrocław, woj. kujawsko-pomorskie peregrynacje literackie; rynek, bazylika Imienia NMP, kościół Zwiastowania NMP, kościół farny św. Mikołaja. 12. Kalisz, woj. wielkopolskie peregrynacje literackie, pobyt w 1880 r. na zaproszenie Towarzystwa Dobroczynności; Henryk Sienkiewicz wygłosił dwa odczyty w sali koncertowej Korpusu Kadetów (ob. Centrum Kultury i Sztuki) oraz w 1904 r.; Kaliskie Towarzystwo Muzyczne przy pl. Jana Pawła II 7; w ramach akcji na rzecz powodzian Henryk Sienkiewicz odczytał w tamtejszym teatrze nowelę Dwie łąki (ob. Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego); rynek, katedra św. Mikołaja Biskupa, bazylika kolegiacka Wniebowzięcia NMP, sanktuarium św. Józefa i św. Piotra z Alkantary, Pałac Komisji Województwa Kaliskiego przy pl. Św. Józefa, Pałac Trybunalski przy al. Wolności na Wrocławskim Przedmieściu, Park Miejski. 13. Komierowo, woj. kujawsko-pomorskie, pow. sępoleński, gm. Sępólno Krajeńskie peregrynacje literackie. 14. Kórnik, woj. wielkopolskie, pow. poznański peregrynacje literackie, wizyta w 1880 r.; zamek (ob. muzeum), arboretum, rynek, ratusz, kościół p.w. Wszystkich Świętych. 15. Kraków, woj. małopolskie wielokrotne podróże, m.in. w latach 1879, , , i 1911; udział w uroczystym pogrzebie Adama Mickiewicza na Wawelu (1890), udział w uroczystościach jubileuszowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, podczas których otrzymał doktorat honoris causa (1900); Cmentarz Rakowicki z grobem Karola Podkańskiego przyjaciela Henryka Sienkiewicza. 16. Krynica-Zdrój, woj. małopolskie, pow. nowosądecki pobyt w uzdrowisku w 1879 r.; Stary Dom Zdrojowy, Willa Witoldówka, Park Słowiński. 17. Lipków, woj. mazowieckie, pow. warszawski zachodni, gm. Stare Babice wielokrotne wizyty u narzeczonej, a następnie żony Marii Szetkiewiczówny; kościół św. Rocha, dwór (tutaj na prośbę żony pisarz umieścił scenę pojedynku Bohuna z Michałem Wołodyjowskim w powieści Ogniem i mieczem ). 18. Lublin, woj. lubelskie miejsce, gdzie Henryk Sienkiewicz wygłosił odczyt Szkice amerykańskie (1880).; Stare Miasto, rynek, gmach d. Trybunału Koronnego (ob. Pałac Ślubów), pozostałości murów obronnych z Basztą Gotycką, Bramą Grodzką i Bramą Krakowską, Zamek Królewski z donżonem i kaplicą Trójcy Świętej, Teatr Stary, archikatedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, Wieża Trynitarska (ob. Muzeum Archidiecezjalne), zespół klasztorny oo. Dominikanów z bazyliką św. Stanisława Biskupa Męczennika, pałac biskupi i pałac konsystorski, sobór Przemienienia Pańskiego, kościół Świętego Ducha, Nowy Ratusz. 19. Łomża, woj. podlaskie wizyta w ramach akcji na rzecz powodzian; Stary Rynek, ratusz, katedra św. Michała Archanioła, epitafium ku czci Henryka Sienkiewicza, klasztor oo. Kapucynów i kościół Matki Boskiej Bolesnej, kościół Wniebowzięcia NMP (d. sobór Świętej Trójcy). 20. Łódź, woj. łódzkie peregrynacje literackie, miejsce spotkania z Henrykiem Siemiradzkim w 1901 r.; ratusz miejski (ob. Archiwum Państwowe) na pl. Wolności, pałac Juliusza Heinzla (ob. Urząd Miasta), pałac Izraela Poznańskiego (ob. Muzeum Miasta Łodzi), pałac Maurycego Poznańskiego (ob. Muzeum Sztuki), Fabryka Wyrobów Bawełnianych Towarzystwa Akcyjnego Ludwika Geyera (ob. Centralne Muzeum Włókiennictwa), d. zespoły fabryczne

11 Karola Scheiblera na Księżym Młynie, bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki, kościół św. Józefa, kościół św. Doroty, sobór św. Aleksandra Newskiego, Lecznica Pod koniem, Park Źródliska. 21. Międzyzdroje, woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński figura Henryka Sienkiewicza w Galerii Figur Woskowych przy ul. Bohaterów Warszawy. 22. Miłosław, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński peregrynacje literackie, pałac (ob. szkoła), park krajobrazowy; 16 września 1899 r., podczas odsłonięcia pomnika Juliusza Słowackiego dłuta Władysława Marcinkowskiego, Henryk Sienkiewicz wygłosił przemówienie na cześć mowy polskiej. 23. Nałęczów, woj. lubelskie, pow. puławski pobyt w uzdrowisku w latach 1882 i 1899; Park Zdrojowy, Pałac Małachowskich, gmach Sanatorium nr 1, Pijalnia Wód Mineralnych, Palmiarnia, Stare Łazienki, kościół par. św. Jana Chrzciciela, kościół rektoralny św. Karola Boromeusza. 24. Oblęgorek, woj. świętokrzyskie, pow. kielecki, gm. Strawczyn d. majątek pisarza; dworek (ob. muzeum), popiersie w parku. 25. Okrzeja, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Krzywda miejsce chrztu; kościół św. Piotra i Pawła fundacji prababki pisarza, kopiec z popiersiem noblisty. 26. Opatówek, woj. wielkopolskie, pow. kaliski pobyt z grupą prelegentów w ramach akcji na rzecz powodzian (1904); d. fabryka Adolfa Fiedlera (ob. Muzeum Historii Przemysłu), kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa. 27. Płock, woj. mazowieckie Stare Miasto, Stary Rynek, ratusz, kościół farny św. Bartłomieja Apostoła, Muzeum Mazowieckie przy ul. Tumskiej, Wzgórze Tumskie, bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP, d. zamek książęcy i opactwo benedyktyńskie, Muzeum Diecezjalne, świątynia Miłosierdzia i Miłości (katedra mariawicka), kościół św. Jana Chrzciciela, kościół św. Dominika, cerkiew Przemienienia Pańskiego. 28. Płońsk, woj. mazowieckie praca w charakterze guwernera u rodziny Weyherów w latach ; rynek, zespół pokarmelicki z kościołem św. Michała, dwór w Poświętnem z tablicą upamiętniającą pisarza. 29. Podhorce, woj. lubelskie, pow. hrubieszowski gm. Werbkowice peregrynacje literackie, cerkiew prawosławna p.w. Przemienienia Pańskiego. 30. Poznań, woj. wielkopolskie peregrynacje literackie, miejsce prezentacji noweli Za chlebem, Stare Miasto, Stary Rynek, ratusz, Hotel Bazar. 31. Przecław, woj. podkarpackie, pow. mielecki peregrynacje literackie; pałac. 32. Pułtusk, woj. mazowieckie peregrynacje literackie; rynek, ratusz, zamek biskupi, kaplica św. Marii Magdaleny, bazylika kolegiacka Zwiastowania NMP. 33. Radom, woj. mazowieckie bazylika katedralna Opieki NMP, tablica pamiątkowa z 1916 r. poświęcona pisarzowi. 34. Radziejowice, woj. mazowieckie, pow. żyrardowski peregrynacje literackie, wizyta w 1888 r. u rodziny Krasińskich; zespół pałacowo-parkowy, kościół św. Kazimierza. 35. Rogalin, woj. wielkopolskie, pow. poznański, gm. Mosina peregrynacje literackie, wizyty u Róży z Potockich i Edwarda Aleksandra Raczyńskich w 1880, 1893 i 1895 r.; Henryk Sienkiewicz pisał tu fragmenty powieści Rodzina Połanieckich ; pałac (ob. muzeum Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu), park, kościół św. Marcelina [d. kaplica hrabiów Raczyńskich], głaz z tablicą pamiątkową, dęby Lech, Czech i Rus na terenie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. 36. Ruda, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Krzywda pobyt w majątku swoich krewnych (rodziny Dmochowskich) w 1880 r. 37. Sopot, woj. pomorskie pobyt w 1888 r.; molo im. Jana Pawła II. 38. Strzałków, woj. łódzkie, pow. radomszczański, gm. Radomsko pobyt wraz z narzeczoną Marią Kellerówną w 1874 r.; d. dwór rodziny Biedrzyckich, kościół Nawiedzenia NMP. 39. Suwałki, woj. podlaskie wizyta w ramach akcji na rzecz powodzian w 1904 r.; konkatedra św. Aleksandra przy pl. Józefa Piłsudskiego, kościół św. Apostołów Piotra i Pawła (d. cerkiew Aleksandra Newskiego) przy ul. Wojska Polskiego, kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (d. cerkiew Zaśnięcia NMP) przy ul. Adama Mickiewicza, d. ratusz (ob. siedziba Urzędu Miejskiego), kościół Świętej Trójcy (świątynia ewangelicko-augsburska) przy ul. Tadeusza Kościuszki, park Konstytucji 3 Maja. 40. Szczawnica, woj. małopolskie, pow. nowotarski pobyt w uzdrowisku w latach 1868, 1879 i 1909; miejsce odczytu po pobycie w Ameryce, gdzie Henryk Sienkiewicz poznał Marię Szetkiewiczównę przyszłą swoją żonę; Hotel Batory, tablica pamiątkowa. 41. Szczytno, woj. warmińsko-mazurskie pobyt w 1908 r. z okazji druku powieści Krzyżacy w polskiej gazecie Mazur. 42. Śmiełów, woj. wielkopolskie, pow. jarociński, gm. Żerków peregrynacje literackie, pobyt w 1899 r.; pałac (ob. Muzeum im. Adama Mickiewicza), tablica pamiątkowa, Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy. 43. Tarnów, woj. małopolskie podróż w 1879 r. 44. Warmątowice (od 1998 r. Warmątowice Sienkiewiczowskie), woj. dolnośląskie, pow. legnicki, gm. Krotoszyce d. majątek Henryka Sienkiewicza otrzymany na mocy testamentu od Alfreda Olszewskiego; zespół pałacowy. 45. Warszawa, woj. mazowieckie miejsce edukacji, pracy i zamieszkania; Stare Miasto, bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela miejsce wiecznego spoczynku, Pałac Staszica, Uniwersytet Warszawski (d. Szkoła Główna), pałac Staszica (d. gimnazjum; ob. siedziba Polskiej Akademii Nauk), pomnik Mikołaja Kopernika, kościół św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży (kościół parafialny pisarza), Teatr Narodowy na pl. Teatralnym (tu w 1881 r. w ówczesnym Teatrze Rozmaitości miała miejsce premiera sztuki Henryka Sienkiewicza Na jedną kartę ), pałac Jabłonowskich (d. ratusz, gdzie pisarz miał trzy odczyty, podczas których prezentował nowelę Za chlebem ), kościół św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła (d. kościół Kanoniczek) miejsce ślubu pisarza z Marią Emilią Kazimierą Szetkiewiczówną, Ogród Saski, dom przy ul. Marszałkowskiej 153 (d. salon literacki Jadwigi Łuszczewskiej ps. Deotyma ), budynki przy al. Ujazdowskich 49 i ul. Mokotowskiej 62 (tu w d. kamienicach rodziny Woronieckich powstawała powieść Na marne ), dom przy ul. Wilczej 22 (miejsce zamieszkania pisarza w latach ), kościół św. Barbary (tu w 1882 i 1883 r. zostały ochrzczone dzieci Henryka i Marii Sienkiewiczów Henryk Józef i Jadwiga Maria Łucja Helena), Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego (wycieczka w 1875 r. w towarzystwie Bronisława Mayzla).

12 46. Wężyczyn, woj. mazowieckie, pow. miński, gm. Latowicz miejsce pobytu w dzieciństwie. 47. Winna Góra, woj. wielkopolskie, pow. średzki, gm. Środa Wielkopolska wizyta u rodziny Mańkowskich w 1899 r.; pałac, park krajobrazowy, kościół św. Michała Archanioła. 48. Wojcieszków, woj. lubelskie, pow. łukowski kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, zespół pałacowo-parkowy, cmentarz z grobem żony Henryka Sienkiewicza Marii z Babskich. 49. Wola Gułowska, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Adamów miejsce pracy ojca i śmierci matki pisarza, klasztor Karmelitów i kościół Nawiedzenia NMP. 50. Wola Okrzejska, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Krzywda miejsce urodzenia; Muzeum Henryka Sienkiewicza. 51. Zakopane, woj. małopolskie, pow. tatrzański liczne podróże, m.in. w latach , i 1909; miejsce odczytania przez autora fragmentów Krzyżaków (1894); d. dom księdza Józefa Stolarczyka przy ul. Nowotarskiej z tablicą upamiętniającą pierwszy przyjazd pisarza do stolicy Tatr, kościół Najświętszej Rodziny, kościół MB Częstochowskiej, Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku, kaplica Najświętszego Serca Jezusa w Jaszczurówce, Muzeum Tatrzańskie im. dr Tytusa Chałubińskiego; budynek d. Dworca Tatrzańskiego, gdzie występowali m.in. Ignacy Jan Paderewski, Mieczysław Karłowicz, Helena Modrzejewska i Henryk Sienkiewicz; Morskie Oko w Dolinie Rybiego Potoku. IV. Pomniki Henryka Sienkiewicza 1. Bisztynek, woj. warmińsko-mazurskie, pow. bartoszycki popiersie na skwerze przy Urzędzie Miejskim. 2. Bydgoszcz, woj. kujawsko-pomorskie pomnik w parku im. Jana Kochanowskiego w dzielnicy muzycznej. 3. Częstochowa pomnik na skwerze przed IV Liceum Ogólnokształcącym przy al. Najświętszej Maryi Panny. 4. Gdynia, woj. pomorskie popiersie w dzielnicy Kamienna Góra, u zbiegu ulic Henryka Sienkiewicza i Adama Mickiewicza. 5. Kielce, woj. świętokrzyskie pomnik na pl. Stanisława Moniuszki. 6. Łuków, woj. lubelskie popiersie na os. Henryka Sienkiewicza. 7. Okrzeja, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Krzywda popiersie na kopcu Henryka Sienkiewicza. 8. Płońsk, woj. mazowieckie pomnik przed I Liceum Ogólnokształcącym przy ul. Płockiej. 9. Słupsk, woj. pomorskie pomnik w parku przy al. Henryka Sienkiewicza. 10. Szczawnica, woj. małopolskie, pow. nowotarski pomnik przy ul. Zdrojowej. 11. Szczytno, woj. warmińsko-mazurskie popiersie w symbolicznym miejscu tragedii Juranda i Danusi, obok wejścia do ratusza. 12. Warszawa, woj. mazowieckie pomnik w Łazienkach Królewskich. V. Szkoły im. Henryka Sienkiewicza 1. Adamów, woj. lubelskie, pow. łukowski Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna 4A. 2. Baczków, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Wola Mysłowska Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, Baczków 32B. 3. Basznia Dolna, woj. podkarpackie, pow. lubaczowski, gm. Lubaczów Publiczne Gimnazjum nr 2 w Zespole Szkół Publicznych, Basznia Dolna Biała Podlaska, woj. lubelskie Szkoła Podstawowa nr 7, ul. Mariana Langiewicza Biały Bór, woj. zachodniopomorskie, pow. szczecinecki Zespół Szkół nr 1, ul. Dworcowa Bielsko-Biała, woj. śląskie Gimnazjum nr 3, ul. Władysława Broniewskiego Blok Dobryszyce, woj. łódzkie, pow. radomszczański, gm. Dobryszyce Szkoła Podstawowa, ul. Kolejowa Bobolice, woj. zachodniopomorskie, pow. koszaliński Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół Publicznych, ul. Szkolna Bobowa, woj. małopolskie, pow. gorlicki Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących, ul. Długoszowskich Bogucice, woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Bochnia Zespół Szkół Gminnych, Bogucice Brańszczyk, woj. mazowieckie, pow. wyszkowski Publiczna Szkoła Podstawowa w Zespole Placówek Oświatowych, Nadbużna Brodła, woj. małopolskie, pow. chrzanowski, gm. Alwernia Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół nr Brodnica, woj. kujawsko-pomorskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. 3 Maja Brzyska, woj. podkarpackie, pow. jasielski Publiczna Szkoła Podstawowa, Brzyska Budy Łańcuckie, woj. podkarpackie, pow. łańcucki, gm. Białobrzegi Szkoła Podstawowa nr 1, Budy Łańcuckie Bydgoszcz, woj. kujawsko-pomorskie Szkoła Podstawowa nr 37, ul. Gdańska Cedry Wielkie, woj. pomorskie, pow. gdański Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Osadników Wojskowych Choroszcz, woj. podlaskie, pow. białostocki Szkoła Podstawowa, ul. Powstania Styczniowego Cianowice Duże, woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Skała Szkoła Podstawowa, Cianowice Czaniec, woj. śląskie, pow. bielski, gm. Porąbka Szkoła Podstawowa, ul. Kard. Karola Wojtyły Czarnków, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Wroniecka Czerwionka-Leszczyny, woj. śląskie, pow. rybnicki Gimnazjum nr 4 w Zespole Szkół nr 3, ul. Szkolna Częstochowa, woj. śląskie IV Liceum Ogólnokształcące, al. Najświętszej Marii Panny 56.

13 24. Częstochowa, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 14, ul. Jerzego Waszyngtona Dąbie, woj. lubuskie, pow. krośnieński Gimnazjum Publiczne, ul. Strażacka Dąbrowa Górnicza, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Strzemieszycka Dobra, woj. wielkopolskie, pow. turecki Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół Publicznych, ul. Długa Wieś Dobre, woj. mazowieckie, pow. miński Gimnazjum, ul. Szkolna Dziewin, woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Drwinia Szkoła Podstawowa, Dziewin Elbląg, woj. warmińsko-mazurskie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Adama Mickiewicza Ełk, woj. warmińsko-mazurskie, Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Grodzieńska Falmierowo, woj. wielkopolskie, pow. pilski, gm. Wyrzysk Szkoła Podstawowa, Falmierowo Gliwice, woj. śląskie Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 21, ul. Władysława St. Reymonta 18A. 34. Głobino, woj. pomorskie, pow. słupski, gm. Słupsk Szkoła Podstawowa, Głobino Głogówek, woj. opolskie, pow. prudnicki Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Jana III Sobieskiego Gniezno, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Żwirki i Wigury Goleniów, woj. zachodniopomorskie Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 2, ul. Szarych Szeregów Gorenice, woj. małopolskie, pow. olkuski, gm. Olkusz Szkoła Podstawowa, ul. Krakowska Gorzkowice, woj. łódzkie, pow. piotrkowski Szkoła Podstawowa, ul. Kościelna Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Kobylogórska Górażdże, woj. opolskie, pow. krapkowicki, gm. Gogolin Stowarzyszeniowa Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Chorulska Gózd, woj. lubelskie, pow. rycki, gm. Kłoczew Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Gózd 109A. 43. Grabowiec, woj. lubelskie, pow. zamojski Zespół Szkół, ul. Wojsławska Grabów Szlachecki, woj. lubelskie, pow. rycki, gm. Nowodwór Zespół Szkół Ogólnokształcących, Grabów Szlachecki Grajewo, woj. podlaskie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Konstytucji 3 Maja Grębków, woj. mazowieckie, pow. węgrowski Publiczna Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Szkolna Grodzisk Mazowiecki, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Władysława Bartniaka 13A. 48. Grodzisk, woj. podlaskie, pow. siemiatycki Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. 1 Maja Grojec, woj. małopolskie, pow. oświęcimski, gm. Oświęcim Szkoła Podstawowa, al. Ogrodowa Hajnówka, woj. podlaskie Szkoła Podstawowa nr 6 w Zespole Szkół nr 3, ul. Nowowarszawska Halasy, woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Międzyrzec Podlaski Publiczna Szkoła Podstawowa, Halasy Hecznarowice, woj. śląskie, pow. bielski, gm. Wilamowice Szkoła Podstawowa, ul. Krakowska Jaczów, woj. dolnośląskie, pow. głogowski, gm. Jerzmanowa Szkoła Podstawowa, ul. Główna Jasień, woj. lubuskie, pow. żarski Szkoła Podstawowa, ul. Marii Konopnickiej Jastrzębie, woj. małopolskie, pow. limanowski, gm. Łukowica Szkoła Podstawowa, Jastrzębie Jawor, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Starojaworska Jaworzno, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 9, ul. Stefana Batorego Jeleśnia, woj. śląskie, pow. żywiecki Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół nr 1, ul. Rynek Jeruzal, woj. mazowieckie, pow. miński, gm. Mrozy Zespół Szkół, ul. Szkolna Józefów, woj. lubelskie, pow. biłgorajski Gimnazjum, ul. Górnicza Juliopol, woj. lubelskie, pow. parczewski, gm. Siemień Szkoła Podstawowa, Juliopol Kalisz, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Chełmska Kamienica Polska, woj. śląskie, pow. częstochowski Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Adama Ferensa 12A. 64. Kamionna, woj. mazowieckie, pow. węgrowski, gm. Łochów Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Szkolna Katowice, woj. śląskie IX Liceum Ogólnokształcące, ul. Bolesława Krzywoustego Katowice, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 31, ul. Karola Marcinkowskiego Kędzierzyn-Koźle, woj. opolskie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Grzegorza Piramowicza Kielce, woj. świętokrzyskie Szkoła Podstawowa nr 31, Gimnazjum nr 15 i VIII Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 15 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Krzemionkowa Kiernozia, woj. łódzkie, pow. łowicki Gimnazjum, ul. Ogrodowa 4B. 70. Kisielice, woj. warmińsko-mazurskie, pow. iławski Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, al. Wojska Polskiego Klwatka Królewska, woj. mazowieckie, pow. radomski, gm. Gózd Publiczna Szkoła Podstawowa, Klwatka Królewska Kolbuszowa, woj. podkarpackie Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół nr 1, ul. Tadeusza Kościuszki Kolno, woj. podlaskie Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Szkolna Koluszki, woj. łódzkie, pow. łódzki wschodni I Liceum Ogólnokształcące, ul. Tadeusza Kościuszki Kołobrzeg, woj. zachodniopomorskie Zespół Szkół, ul. 1 Maja 47.

14 76. Komarów-Osada, woj. lubelskie, pow. zamojski Szkoła Podstawowa, ul. Tadeusza Kościuszki Konarzewo, woj. wielkopolskie, pow. poznański, gm. Dopiewo Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Konieczno, woj. świętokrzyskie, pow. włoszczowski, gm. Włoszczowa Szkoła Podstawowa w Zespole Placówek Oświatowych, Konieczno Konopiska, woj. śląskie, pow. częstochowski Zespół Szkół, ul. Sportowa Końskowola, woj. lubelskie, pow. puławski Zespół Szkół, ul. Lubelska Korytnica, woj. mazowieckie, pow. węgrowski Szkoła Podstawowa, ul. Henryka Sienkiewicza Kościelec, woj. dolnośląskie, pow. legnicki, gm. Krotoszyce Szkoła Podstawowa, Kościelec Kowala Druga, woj. lubelskie, pow. opolski, gm. Poniatowa Szkoła Podstawowa, Kowala Druga Kraków, woj. małopolskie Gimnazjum nr 34, ul. Kpt. Andrzeja Potiebni Kraków, woj. małopolskie Szkoła Podstawowa nr 36, ul. Mazowiecka Kraków, woj. małopolskie Szkoła Podstawowa nr 98 z Oddziałami Integracyjnymi i Gimnazjum Integracyjne nr 74 w Zespole Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 6, os. Na Stoku Kraśnik, woj. lubelskie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5, al. Niepodległości Krotoszyn, woj. wielkopolskie Gimnazjum nr 4, ul. 23 Stycznia Krzczonów, woj. małopolskie, pow. myślenicki, gm. Tokarnia Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, Krzczonów Krzeszowice, woj. małopolskie, pow. krakowski Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Książki, woj. kujawsko-pomorskie, pow. wąbrzeski Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Kutno, woj. łódzkie Gimnazjum nr 3, ul. Łęczycka Laskowa, woj. małopolskie, pow. oświęcimski, gm. Zator Szkoła Podstawowa, Laskowa Legnica, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 6, al. Marsz. Józefa Piłsudskiego Leszno, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Gronowska Libidza, woj. śląskie, pow. kłobucki, gm. Kłobuck Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Stefana Olszyńskiego Lisikierz, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Wola Mysłowska Szkoła Podstawowa, Lisikierz 22A. 98. Lubartów, woj. lubelskie Gimnazjum nr 2, ul. Lubelska Lublin, woj. lubelskie Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Kalinowszczyzna Lublin, woj. lubelskie Szkoła Podstawowa nr 38, ul. Michała Wołodyjowskiego Łajsce, woj. podkarpackie, pow. jasielski, gm. Tarnowiec Szkoła Podstawowa, Łajsce Łańcut, woj. podkarpackie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Adama Mickiewicza Łomnica, woj. wielkopolskie, pow. czarnkowsko-trzcianecki, gm. Trzcianka Szkoła Podstawowa, Łomnica Łosień, woj. świętokrzyskie, pow. kielecki, gm. Piekoszów Szkoła Podstawowa, Łosień Łowicz, woj. łódzkie Gimnazjum nr 1, al. Henryka Sienkiewicza Łódź, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 71, ul. Rojna 58C Łuków, woj. lubelskie Zespół Szkół nr 1, al. Tadeusza Kościuszki Łyse, woj. mazowieckie, pow. ostrołęcki Zespół Szkół Publicznych, ul. Szkolna Maków Podhalański, woj. małopolskie, pow. suski Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół, ul. Wolności Malbork, woj. pomorskie I Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, ul. 17 Marca Miechów, woj. małopolskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Marii Konopnickiej Miedzna Drewniana, woj. łódzkie, pow. opoczyński, gm. Białaczów Szkoła Podstawowa, Miedzna Drewniana Mielec, woj. podkarpackie Szkoła Podstawowa nr 12, ul. Wandy Międzyrzec Podlaski, woj. lubelskie, pow. bialski Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Warszawska Mińsk Mazowiecki, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Gen. Kazimierza Sosnkowskiego Mniszów, woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko Szkoła Podstawowa, Mniszów Mojęcice, woj. dolnośląskie, pow. wołowski, gm. Wołów Szkoła Podstawowa, ul. Wołowska Mszana Dolna, woj. małopolskie, pow. limanowski Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół Miejskich nr 1, ul. Henryka Sienkiewicza Murowana Goślina, woj. wielkopolskie, pow. poznański Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Gen. Tadeusza Kutrzeby Mysłowice, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 13 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Ks. Kard. Augusta Hlonda Myszków, woj. śląskie Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 5 w Zespole Szkół Publicznych nr 5, ul. Władysława Sikorskiego 20A Myślibórz, woj. zachodniopomorskie Gimnazjum, ul. Pionierów Myśliszewice, woj. mazowieckie, pow. radomski Zespół Szkół Ogólnokształcących, Myśliszewice Niechłonin, woj. warmińsko-mazurskie, pow. działdowski, gm. Płośnica Szkoła Podstawowa, Niechłonin Niedoradz, woj. lubuskie, pow. nowosolski, gm. Otyń Zespół Szkół, ul. Marii Markiewiczowej Nienadówka, woj. podkarpackie, pow. rzeszowski, gm. Sokołów Małopolski Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół nr 1, Nienadówka Niesułków, woj. łódzkie, pow. zgierski, gm. Stryków Szkoła Podstawowa, Niesułków 52.

15 128. Nowa Dęba, woj. podkarpackie, pow. tarnobrzeski Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Leśna Nowa Ruda, woj. dolnośląskie, pow. kłodzki Zespół Szkół Ogólnokształcących, os. Piastowskie Nowe Miasteczko, woj. lubuskie, pow. nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6, pl. Strzelecki Nowe Radzikowo, woj. mazowieckie, pow. płoński, gm. Czerwińsk nad Wisłą Szkoła Podstawowa, Nowe Radzikowo Nowy Sącz, woj. małopolskie Gimnazjum nr 3, ul. Królowej Jadwigi Oblęgorek, woj. świętokrzyskie, pow. kielecki, gm. Strawczyn Szkoła Podstawowa w Zespole Placówek Oświatowych, Oblęgorek Odrowążek, woj. świętokrzyskie, pow. skarżyski, gm. Bliżyn Szkoła Podstawowa, Odrowążek Okrzeja, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Krzywda Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Olecko, woj. warmińsko-mazurskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Tadeusza Kościuszki Opoczno, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 3 i Gimnazjum nr 3 w Zespole Szkół Samorządowych nr 3, ul. Armii Krajowej Opole, woj. opolskie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Walerego Wróblewskiego Orzechów, woj. łódzkie, pow. radomszczański, gm. Kobiele Wielkie Publiczna Szkoła Podstawowa, Orzechów Orzesze, woj. śląskie, pow. mikołowski Gimnazjum nr 3, ul. Uczniowska Ostrowiec Świętokrzyski, woj. świętokrzyskie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 7, ul. Akademicka Ostrzeszów, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Łąkowa Pajęczno, woj. łódzkie Zespół Szkół, ul. Henryka Sienkiewicza Perzów, woj. wielkopolskie, pow. kępiński Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół, Perzów 77A Pilawa, woj. mazowieckie, pow. garwoliński Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Leśna Piotrków Trybunalski, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 11, ul. Kazimierza Szmidta Pisz, woj. warmińsko-mazurskie Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Gustawa Gizewiusza Płońsk, woj. mazowieckie I Liceum Ogólnokształcące, ul. Płocka Podzamcze, woj. lubelskie, pow. świdnicki, gm. Mełgiew Szkoła Podstawowa, Podzamcze Ponętów Górny Drugi, woj. wielkopolskie, pow. kolski, gm. Olszówka Szkoła Podstawowa, Ponętów Górny Poznań, woj. wielkopolskie Gimnazjum nr 42, ul. Św. Jerzego 6/ Promnik, woj. świętokrzyskie, pow. kielecki, gm. Strawczyn Szkoła Podstawowa w Zespole Placówek Oświatowych, ul. Szkolna Prusice, woj. dolnośląskie, pow. trzebnicki Zespół Szkół, ul. Żmigrodzka Pruszków, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 6, ul. Lipowa Przasnysz, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Jana Kilińskiego Przemyśl, woj. podkarpackie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Henryka Sienkiewicza Puławy, woj. lubelskie Szkoła Podstawowa nr 11, ul. Legionu Puławskiego Raciborowice Dolne, woj. dolnośląskie, pow. bolesławiecki, gm. Warta Bolesławiecka Szkoła Podstawowa, Raciborowice Dolne Radom, woj. mazowieckie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 9, ul. Sandomierska Radomsko, woj. łódzkie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 9 w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym nr 5, ul. Rolna Radomyśl, woj. mazowieckie, pow. siedlecki, gm. Wiśniew Szkoła Podstawowa w Zespole Oświatowym, Radomyśl Rajgród, woj. podlaskie, pow. grajewski Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Rasy, woj. łódzkie, pow. bełchatowski, gm. Drużbice Publiczne Gimnazjum w Drużbicach z siedzibą w Rasach, Rasy Rawicz, woj. wielkopolskie Gimnazjum nr 1, ul. Szarych Szeregów Rąbczyn, woj. wielkopolskie, pow. wągrowiecki, gm. Wągrowiec Gimnazjum nr 3, Rąbczyn Rogolin, woj. mazowieckie, pow. białobrzeski, gm. Radzanów Publiczna Szkoła Podstawowa, Rogolin 4A Roztoka, woj. dolnośląskie, pow. świdnicki, gm. Dobromierz Zespół Szkół, ul. Jana Pawła II 7/ Rudawa, woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Zabierzów Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi w Zespole Szkół, ul. Stanisława Polaczaka Rudno, woj. pomorskie, pow. tczewski, gm. Pelplin Szkoła Podstawowa w Zespole Kształcenia i Wychowania, ul. Szkolna Ruja, woj. dolnośląskie, pow. legnicki Gimnazjum, Ruja Rutka-Tartak, woj. podlaskie, pow. suwalski Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Rzepin, woj. lubuskie, pow. słubicki Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Wojska Polskiego Rzerzęczyce, woj. śląskie, pow. częstochowski, gm. Kłomnice Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Szydłowska Rzeszów, woj. podkarpackie Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Klementyny Hoffmanowej Rzgów, woj. wielkopolskie, pow. koniński Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Konińska Sadlinki, woj. pomorskie, pow. kwidzyński Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Grudziądzka 14A Siciny, woj. dolnośląskie, pow. górowski, gm. Niechlów Zespół Szkół, Siciny Siedlce, woj. dolnośląskie, pow. lubiński, gm. Lubin Szkoła Podstawowa, Siedlce Siedlce, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 9 w Zespole Szkół nr 1, ul. Graniczna Siedliszcze, woj. lubelskie, pow. chełmski Zespół Szkół.

16 181. Siekierczyn, woj. dolnośląskie, pow. lubański Gminna Szkoła Podstawowa, Siekierczyn 200A Siennica, woj. mazowieckie, pow. miński Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Latowicka Skarżysko-Kamienna, woj. świętokrzyskie Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Sportowa Skierniewice, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Henryka Sienkiewicza Skrudki, woj. lubelskie, pow. puławski, gm. Żyrzyn Szkoła Podstawowa, Skrudki 5A Skulsk, woj. wielkopolskie, pow. koniński Szkoła Podstawowa, ul. Konińska Słupsk, woj. pomorskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Witolda Lutosławskiego Sobolew, woj. mazowieckie, pow. garwoliński Publiczna Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum, ul. Tadeusza Kościuszki Sokołów Podlaski, woj. mazowieckie Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące, ul. Ks. Jana Bosko Sompolno, woj. wielkopolskie, pow. koniński Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Gimnazjalna Sosnowiec, woj. śląskie Gimnazjum nr 7, ul. Białostocka Sosnowiec, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 37 w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 11, ul. Skwerowa Stanisławice, woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Bochnia Zespół Szkół Gminnych, Stanisławice Stanisławów, woj. mazowieckie, pow. miński Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Starachowice, woj. świętokrzyskie Gimnazjum nr 3, ul. Leśna Stare Babice, woj. mazowieckie, pow. warszawski zachodni Szkoła Podstawowa, ul. Polna Stare Dłutowo, woj. warmińsko-mazurskie, pow. działdowski, gm. Lidzbark Szkoła Podstawowa, ul. Długa Starogard gdański, woj. pomorskie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Zblewska Stary Kębłów, woj. mazowieckie, pow. garwoliński, gm. Żelechów Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Stary Kębłów Stary Sławacinek, woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Biała Podlaska Szkoła Podstawowa, Stary Sławacinek Steklin, woj. kujawsko-pomorskie, pow. toruński, gm. Czernikowo Szkoła Podstawowa, Steklin Sterdyń, woj. mazowieckie, pow. sokołowski Gimnazjum w Zespole Szkół, ul. Wojska Polskiego Straszęcin, woj. podkarpackie, pow. dębicki, gm. Żyraków Publiczna Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół Publicznych, Straszęcin Strzegom, woj. dolnośląskie, pow. świdnicki Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Jeleniogórska Strzelęcin, woj. wielkopolskie, pow. chodzieski, gm. Chodzież Szkoła Podstawowa, ul. Strzelce Suchedniów, woj. świętokrzyskie, pow. skarżyski Zespół Szkół, ul. Sportowa Suchożebry, woj. mazowieckie, pow. siedlecki Zespół Szkół Publicznych, ul. Siedlecka Sulęcin, woj. wielkopolskie, pow. średzki, gm. Krzykosy Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Długa Szczawnica, woj. małopolskie, pow. nowotarski Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Główna Szczebrzeszyn, woj. lubelskie, pow. zamojski Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Ogrodowa Szczecin, woj. zachodniopomorskie Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Królowej Jadwigi Szczyrk, woj. śląskie, pow. bielski Szkoła Podstawowa nr 3 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Górska Szczytno, woj. warmińsko-mazurskie Gimnazjum nr 1, ul. Jana Kasprowicza Szydłowiec, woj. mazowieckie Zespół Szkół Ogólnokształcących, ul. Zamkowa Szyk, woj. małopolskie, pow. limanowski, gm. Jodłownik Szkoła Podstawowa, Szyk Szyszki, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Stoczek Łukowski Szkoła Podstawowa, Szyszki Świdnica, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Karola Marcinkowskiego Świdnik, woj. lubelskie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, ul. Cypriana Kamila Norwida Świebodzice, woj. dolnośląskie, pow. świdnicki Szkoła Podstawowa Nr 6 z Oddziałami Integracyjnymi w Publicznym Zespole Szkół Integracyjnych, ul. Ciernie Świebodzin, woj. lubuskie I Liceum ogólnokształcące, ul. Park Chopina Święcany, woj. podkarpackie, pow. jasielski, gm. Skołyszyn Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół Publicznych, Święcany Świętochłowice, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Fryderyka Chopina Świnoujście, woj. zachodniopomorskie Gimnazjum Publiczne nr 2, ul. Tadeusza Kościuszki Talczyn, woj. lubelskie, pow. lubartowski, gm. Kock Szkoła Podstawowa, Talczyn Tczew, woj. pomorskie Zespół Szkół Budowlanych i Odzieżowych, ul. Bałdowska Tereszpol-Kukiełki, woj. lubelskie, pow. biłgorajski, gm. Tereszpol Szkoła Podstawowa, Tereszpol-Kukiełki Tłuczań, woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Brzeźnica Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, Tłuczań 157A.

17 228. Trzcianka, woj. wielkopolskie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Władysława Sikorskiego Tuczępy, woj. świętokrzyskie, pow. buski Zespół Placówek Oświatowych, Tuczępy Turek, woj. wielkopolskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. 3 Maja Twardocice, woj. dolnośląskie, pow. złotoryjski, gm. Pielgrzymka Szkoła Podstawowa, Twardocice Tyniowice, woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Roźwienica Szkoła Podstawowa, Tyniowice Warszawa, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 127, ul. Kowieńska 12/ Warszawa, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 289, ul. Władysława Broniewskiego 99A Warszawa, woj. mazowieckie XII Liceum Ogólnokształcące, ul. Sienna Wąsosz, woj. dolnośląskie, pow. górowski Publiczne Gimnazjum, ul. Zacisze Wąsosz, woj. podlaskie, pow. grajewski Szkoła Podstawowa, ul. Piaskowa Wąsosze, woj. wielkopolskie, pow. koniński, gm. Ślesin Szkoła Podstawowa, Wąsosze Węglewice, woj. łódzkie, pow. wieruszowski, gm. Galewice Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Wielgie, woj. kujawsko-pomorskie, pow. lipnowski Publiczne Gimnazjum w Zespole Placówek Oświatowych, ul. Szkolna Wielkie Oczy, woj. podkarpackie, pow. lubaczowski Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół Publicznych, ul. Leśna Wieluń, woj. łódzkie Szkoła Podstawowa nr 2, os. Kard. Stefana Wyszyńskiego 30A Wierbka, woj. śląskie, pow. zawierciański, gm. Pilica Szkoła Podstawowa nr 2 w Zespole Szkół, ul. Szkolna Wierzchlas, woj. łódzkie, pow. wieluński Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna Wiśniowa Góra, woj. łódzkie, pow. łódzki wschodni, gm. Andrespol Szkoła Podstawowa, ul. Tuszyńska Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie Szkoła Podstawowa nr 7, ul. Włodzimierza Gniazdowskiego Wodzisław Śląski, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 9 w Zespole Szkół nr 1, ul. Armii Ludowej Wola Kamocka, woj. łódzkie, pow. piotrkowski, gm. Grabica Szkoła Podstawowa Wola Okrzejska, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Krzywda Szkoła Podstawowa, Wola Okrzejska Wolbrom, woj. małopolskie, pow. olkuski Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Mariacka Wołczyn, woj. opolskie, pow. kluczborski Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Henryka Sienkiewicza Wólka, woj. wielkopolskie, pow. słupecki, gm. Strzałkowo Publiczna Szkoła Podstawowa, Wólka Wrocław, woj. dolnośląskie Szkoła Podstawowa nr 75 z Oddziałami Integracyjnymi w Zespole Szkół nr 21, ul. Piotra Ignuta Września, woj. wielkopolskie Liceum Ogólnokształcące, ul. Witkowska Zakrzew, woj. mazowieckie, pow. radomski Publiczne Gimnazjum nr 1, Zakrzew 58D Zalesie, woj. małopolskie, pow. limanowski, gm. Kamienica Szkoła Podstawowa, Zalesie Zamość, woj. lubelskie Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Lwowska Zarzecz Łukowski, woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Łuków Szkoła Podstawowa, Zarzecz Łukowski Zelów, woj. łódzkie, pow. bełchatowski Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Stefana Żeromskiego Zielona Góra, woj. lubuskie Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Kard. Stefana Wyszyńskiego Ziębice, woj. dolnośląskie, pow. ząbkowicki Szkoła Podstawowa nr 2, pl. Wolności Zręczyce, woj. małopolskie, pow. wielicki, gm. Gdów Szkoła Podstawowa, Zręczyce Żary, woj. lubuskie Szkoła podstawowa nr 3, ul. 9 Maja Żelisławice, woj. śląskie, pow. będziński, gm. Siewierz Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Przedszkolnym, ul. Przyszłości Żmudź, woj. lubelskie, pow. chełmski Zespół Szkół, Żmudź Żory, woj. śląskie Szkoła Podstawowa nr 9 w Zespole Szkolno- Przedszkolnym nr 9, ul. Rybnicka Żuromin, woj. mazowieckie Gimnazjum nr 2 w Zespole Szkół nr 2, ul. Wiatraczna Żyrardów, woj. mazowieckie Szkoła Podstawowa nr 7 w Zespole Szkół Publicznych nr 7, ul. Franklina Roosevelta Żytno, woj. łódzkie, pow. radomszczański Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Ogrodowa 16. VI. Inne obiekty im. Henryka Sienkiewicza 1. Kraków, woj. małopolskie Stowarzyszenie Artystyczne i Naukowe im. Henryka Sienkiewicza Lublin, woj. lubelskie Towarzystwo im. Henryka Sienkiewicza, ul. Żelazowej Woli 17 lok Łuków, woj. lubelskie Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza, ul. Ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego Płońsk, woj. mazowieckie Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza, ul. Północna 15B.

18 Życie nie daje nam tego co chcemy, tylko to, co ma dla nas. Żyć to działać, to rozsiewać po świecie talent, energię, uczucie, pomagać w czasie teraźniejszym pokoleniom przyszłym. Władysław Stanisław Reymont Władysław Stanisław Reymont (ur. 7 maja 1867 r. w Kobielach Wielkich, zm. 5 grudnia 1925 r. w Warszawie), właściwie Stanisław Władysław Rejment pisarz, prozaik i nowelista, jeden z głównych przedstawicieli realizmu z elementami naturalizmu w prozie Młodej Polski, Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski (1924), Komandor francuskiej Legii Honorowej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za czterotomową epopeję chłopską pt. Chłopi (1924). I. Szlaki Reymontowskie A. Szlak im. Władysława Reymonta (pieszy) Sieradz Kłocko Charłupia Wielka Oraczew Dąbrówka Wróblew Ocin Kobierzycko Sędzice Inczew Tubądzin Gołuchy Małków Warta; znaki zielone, długość 34,3 km. Trasa przebiega przez miejscowości, w których mieszkał, bywał i tworzył autor Chłopów i Ziemi obiecanej, a także pozwala poznać krajobraz i zabytki tej części województwa łódzkiego. B. Szlak Śladami Władysława Reymonta (rowerowy) Skierniewice (0,0) Godzianów (12,5) Słupia (21,0) Rogów (28,0) Przyłęk Duży (32,0) Lipce Reymontowskie (40,0) Chlebów (43,0) Maków (50,0) Mokra Lewa (55,5) Skierniewice (60,0); znaki czerwone. Szlak rowerowy prowadzi przez miejscowości związane z życiem i twórczością najsłynniejszego polskiego pisarza urodzonego i tworzącego na Ziemi Łódzkiej. II. Miejscowości i obiekty zagraniczne A. Belgia: 1. Bruksela podróż w 1888 r.; udział w Zjeździe Towarzystwa Teozoficznego w 1894 r. 2. Ostenda, prow. Flandria Zachodnia podróż w 1894 r. B. Białoruś: 1. Florianów, obw. brzeski, rejon lachowicki pobyt wraz z Elizą Orzeszkową w d. majątku Bochwiców w 1909 r. 2. Grodno udział w jubileuszu Elizy Orzeszkowej w 1907 r. C. Francja: 1. Beg Meil, reg. Bretania, depart. Finistère podróż w 1902 r. 2. Nicea, reg. Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, depart. Alpy Nadmorskie pobyt na kuracji w 1924 r. 3. Ouarville, Region Centralny, depart. Eure-et-Loir pobyt w 1899 r. u Henryka Gierczyńskiego. 4. Paryż wielokrotne podróże, m.in. w latach 1888, 1894, 1898 i D. Niemcy: 1. Berlin podróż w 1894 r.; Brama Brandenburska, Hotel Aldon, Alexanderplatz [Plac Aleksandra], Czerwony Ratusz [Rotes Rathaus], fontanna Neptuna, kościół Marienkirche, Berliner Dom [Katedra Berlińska], Reichstag (ob. siedziba Bundestagu), teatr operowy [Staatsoper Unter den Linden], zamek Bellevue, Kolumna Zwycięstwa [Siegessäule] w parku Tiergarten, Wyspa Muzeów [Museumsinsel] z Muzeum Pergamonu, Muzeum Egipskim i Starą Galerią Narodową, pałac Charlottenburg, Wieża Grunewaldzka [Grunewaldturm] z widokiem na rzekę Hawelę, bazylika katedralna św. Jadwigi przy Bebelplatz, pałac myśliwski Grünewald [ob. muzeum], arsenał. 2. Kolonia, Nadrenia Północna-Westfalia podróż w 1894 r. 3. Magdeburg, Saksonia-Anhalt podróż w 1894 r.; Stare Miasto, ratusz, katedra św. Maurycego i św. Katarzyny, zespół klasztorny Norbertanów z kościołem NMP, kościół Augustianów [tzw. Waloński], kościół św. Piotra, kościół św. Jana, Jeździec Magdeburski (oryginał w Kulturhistorisches Museum; wierna kopia na Alter Markt). E. Stany Zjednoczone: 1. Buffalo, stan Nowy Jork, hrab. Erie podróż w latach ; katedra św. Pawła, bazylika św. Wojciecha, Darwin D. Martin House Complex, Buffalo and Erie County Historical Society, Asbury Delaware Church, rynek na Broadwayu (tzw. Broadway Market). 2. Chicago, stan Illinois podróż w latach ; Władysław St. Reymont delegowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, jeździł z odczytami po koloniach polskich; Reliance Building (ob. Hotel Burnham), kościół Św. Trójcy, Muzeum Historii Naturalnej przy Lake Shore Drive, na brzegu jeziora Michigan. 3. Filadelfia, stan Pensylwania podróż w 1919 r. celem zdobycia poparcia polonii dla pożyczki narodowej rozpisanej przez rząd polski; City Hall (ratusz), Independence Hall miejsce podpisania Deklaracji Niepodległości oraz Konstytucji Stanów Zjednoczonych. 4. Nowy Jork, stan Nowy Jork podróż w latach F. Wielka Brytania: 1. Londyn, Anglia podróż w 1888 r.; udział w Zjeździe Towarzystwa Teozoficznego w 1894 r. G. Włochy: 1. Padwa, reg. Wenecja Euganejska podróż w 1895 r.; katedra Wniebowzięcia NMP i baptysterium, bazylika św. Antoniego, Casa de Ezzelino, Logia del Consiglio, Palazzo Della Regione, Palazzo del Capitanio, plac Prato della Valle. 2. Sorrento, reg. Kampania, rejon Neapol podróż w 1899 r.; Piazza della Vittoria, Piazza Tasso, sanktuarium Madonna del Carmine, katedra Il Duomo, bazylika św. Antoniego, kościół św. Franciszka z Asyżu. III. Miejscowości i obiekty w Polsce 1. Charłupia Mała, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Sieradz udział w pogrzebie Stanisława Graevego; cmentarz, kościół Narodzenia NMP.

19 2. Charłupia Wielka, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Wróblew d. majątek Władysława St. Reymonta, w którym przebywał wraz z żoną Aurelią Szabłowską w latach , dwór, kościół św. Bartłomieja Apostoła. 3. Częstochowa, woj. śląskie aleja Najświętszej Maryi Panny, zespół klasztorny oo. Paulinów na Jasnej Górze, bazylika Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia NMP, Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej z cudownym obrazem Czarnej Madonny; w 1894 r. Władysław St. Reymont wziął udział w pielgrzymce, z której napisał relację, uważaną dziś przez historyków literatury za klasyczny przykład reportażu; udział w Krajowej Wystawie Przemysłu i Rolnictwa w 1909 r. 4. Czyżów Szlachecki, woj. świętokrzyskie, pow. sandomierski, gm. Zawichost wizyta u Józefa Targowskiego; pałac (ob. hotel). 5. Gniezno, woj. wielkopolskie Sąd Okręgowy powierzył Władysławowi St. Reymontowi funkcję ławnika. 6. Gorazdowo, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński, gm. Kołaczkowo Władysław St. Reymont gościł u Józefa i Marii Żychlińskich. 7. Inczew, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Wróblew wizyty w latach ; dwór Walewskich. 8. Kobiele Wielkie, woj. łódzkie, pow. radomszczański miejsce urodzenia, obelisk na miejscu domu, w którym urodził się pisarz, kościół św. Anny. 9. Kobierzycko, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Wróblew wielokrotne wizyty u Feliksa Radońskiego; zespół dworsko-parkowy. 10. Kołaczkowo, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński d. majątek Władysława St. Reymonta, dworek (ob. Ośrodek Kultury z biblioteką i Izbą Regionalną), tablica pamiątkowa, park, pomnik Władysława Reymonta z Jagną i Boryną; we dworze odwiedzali pisarza m.in. Adam Grzymała Siedlecki, Kornel Makuszyński, Zenon Przesmycki, Wincenty Witos, Maciej Rataj i Władysław Grabski; na Zjeździe PSL Piast w 1925 r. nadano pisarzowi honorowe członkostwo Stronnictwa. 11. Kraków, woj. małopolskie miejsce ślubu z Aurelią Szabłowską z domu Schatzschnejder; kościół oo. Karmelitów p.w. Nawiedzenia NMP na Piasku. 12. Krosnowa, woj. łódzkie, pow. skierniewicki, gm. Słupia miejsce zamieszkania w młodości. 13. Krynica-Zdrój, woj. małopolskie, pow. nowosądecki pobyt w uzdrowisku. 14. Lipce Reymontowskie, woj. łódzkie, pow. skierniewicki miejsce, gdzie Władysław St. Reymont umieścił akcję powieści Chłopi ; domek dróżnika, w którym w latach przebywał pisarz, tablica pamiątkowa; Muzeum Regionalne im. Władysława Stanisława Reymonta. 15. Łódź, woj. łódzkie pobyt, podczas którego pisarz zbierał materiały do Ziemi obiecanej powieści na zamówienie warszawskiego Kuriera Codziennego ; Muzeum Miasta Łodzi. 16. Maków, woj. łódzkie, pow. skierniewicki kościół par. św. Wojciecha, cmentarz kościelny, na którym spoczywa Jan Boryna pierwowzór bohatera Chłopów. 17. Małków, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Warta wizyty w latach ; zespół pałacowo-parkowy. 18. Miłosław, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński wizyta u Józefa Kościelskiego; zespół pałacowo-parkowy. 19. Paruszewo, woj. wielkopolskie, pow. słupecki, gm. Strzałkowo wizyta u rodziny Hulewiczów i Błociszewskich; zespół pałacowo-parkowy. 20. Prażki, woj. łódzkie, pow. tomaszowski, gm. Będków miejsca zamieszkania w latach ; dom rodzinny Rejmentów, pamiątkowy obelisk. 21. Pyzdry, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński wielokrotne odwiedziny w latach , rynek, zespół pofranciszkański z klasztorem (ob. Muzeum Regionalne) i kościołem p.w. Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela, kościół farny p.w. Narodzenia NMP. 22. Rogów, woj. łódzkie, pow. brzeziński miejsce pracy w charakterze pomocnika dozorcy plantowego na Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. 23. Suchodębie, woj. łódzkie, pow. kutnowski, gm. Łanięta dwór i park krajobrazowy. 24. Skierniewice, woj. łódzkie ratusz miejski, zespół pałacowo-parkowy z pałacem arcybiskupów gnieźnieńskich, bramą parkową i dwoma kordegardami; kościół św. Stanisława BM, kościół św. Jakuba Apostoła, parowozownia przy ul. Łowickiej, dworzec kolejowy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. 25. Tubądzin, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Wróblew wizyty w latach ; zespół dworski (ob. Muzeum Walewskich oddział Muzeum Okręgowego w Sieradzu), kościół św. Wawrzyńca. 26. Tuszyn, woj. łódzkie, pow. łódzki wschodni miejsce pobytu w dzieciństwie, kościół par. św. Witalisa Męczennika. 27. Warszawa, woj. mazowieckie bazylika Świętego Krzyża przy ul. Krakowskie Przedmieście 3, urna z sercem Władysława Reymonta w świątyni, Cmentarz Powązkowski z grobem pisarza, Muzeum Narodowe z portretem Władysława St. Reymonta pędzla Jacka Malczewskiego. 28. Wierzchosławice, woj. małopolskie, pow. tarnowski udział w dożynkach i zjeździe chłopskim w 1925 r., gdzie Wincenty Witos witał Władysława St. Reymonta jako członka PSL Piast.; Dom Ludowy im. Wincentego Witosa, kościół p.w. Matki Bożej Pocieszenia. 29. Winna Góra, woj. wielkopolskie, pow. średzki, gm. Środa Wielkopolska wizyta u rodziny Mańkowskich w latach ; pałac, park krajobrazowy, kościół św. Michała Archanioła. 30. Wisła, woj. śląskie, pow. cieszyński pobyt u Juliana Ochorowicza w 1901 r.; karczma (ob. Muzeum Beskidzkie im. Andrzeja Podżorskiego), pałacyk myśliwski Habsburgów, kościół św. Apostołów Piotra i Pawła. 31. Wolbórz, woj. łódzkie, pow. piotrkowski zespół pałacowo-parkowy biskupów kujawskich (ob. zespół szkół rolniczych), kolegiata św. Mikołaja; pisarz bywał tu, aby przysłuchiwać się rozprawom sądowym i poznać gwarowy język podsądnych, co później wykorzystał w powieści Chłopi. 32. Wrocław, woj. dolnośląskie podróż z e spirytystą Puszowem w 1886 r.; Stare Miasto, rynek, ratusz, archikatedra św. Jana Chrzciciela oraz kolegiata Świętego Krzyża i św. Bartłomiej na Ostrowie Tumskim, kościół NMP na Piasku, Uniwersytet Wrocławski, Dworzec Główny. 33. Września, woj. wielkopolskie miejsce wygłoszonych prelekcji; pisarz utrzymywał kontakty z Kołem Chrześcijańskiego Związku Kolejarzy, m.in. ufundował bibliotekę.

20 34. Zakopane, woj. małopolskie, pow. tatrzański liczne podróże, m.in. pobyt na kuracji w 1900 r. 35. Żydowo, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński, gm. Kołaczkowo pisarz gościł tu u Seweryna Sośnickiego podczas remontu dworu w Kołaczkowie. IV. Pomniki Władysława Stanisława Reymonta 1. Kołaczkowo, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński pomnik Władysława St. Reymonta z Jagną i Boryną bohaterami Chłopów. 2. Łódź, woj. łódzkie pomnik [tzw. Kufer Reymonta część Galerii Wielkich Łodzian] przed pałacem Kindermanna, przy ul. Piotrkowskiej. 3. Łódź pomnik przy pl. Władysława St. Reymonta. 4. Małków, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Warta popiersie w zespole pałacowo-parkowym. 5. Odolanów, woj. wielkopolskie, pow. ostrowski popiersie w Alei Polskich Noblistów na terenie Parku Natury. 6. Radomsko, woj. łódzkie popiersie przy ul. Gabriela Narutowicza. 7. Złotoryja, woj. dolnośląskie pomnik na pl. Władysława St. Reymonta. V. Szkoły im. Władysława Stanisława Reymonta 1. Bądkowo, woj. kujawsko-pomorskie, pow. aleksandrowski Publiczne Gimnazjum, ul. Włocławska Będków, woj. łódzkie, pow. tomaszowski Szkoła Podstawowa w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym, ul. Władysława St. Reymonta Bielsk Podlaski, woj. podlaskie Zespół Szkół nr 3, ul. Widowska Bierutów, woj. dolnośląskie, pow. oleśnicki Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, pl. Kościelny Brzeziny, woj. łódzkie Gimnazjum, ul. Bohaterów Warszawy Bukowno, woj. małopolskie, pow. olkuski Szkoła Podstawowa nr 2 w Zespole Szkół nr 2, ul. Sławkowska Charłupia Wielka, woj. łódzkie, pow. sieradzki, gm. Wróblew Szkoła Podstawowa, Charłupia Wielka Chodecz, woj. kujawsko-pomorskie, pow. włocławski Zespół Szkół, ul. Kaliska 9/ Chorzele, woj. mazowieckie, pow. przasnyski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Szkolna Chotcze, woj. mazowieckie, pow. łosicki, gm. Łosice Szkoła Podstawowa, Chotcze Chynów, woj. mazowieckie, pow. grójecki Publiczne Gimnazjum, Chynów 42B. 12. Cicibór Duży, woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Biła Podlaska Publiczne Gimnazjum, Cicibór Duży 1A. 13. Cisie-Zagrudzie, woj. mazowieckie, pow. siedlecki, gm. Kotuń Szkoła Podstawowa. 14. Cychry, woj. zachodniopomorskie, pow. myśliborski, gm. Dębno Szkoła Podstawowa, ul. Jana Pawła II Czartajew, woj. podlaskie, pow. siemiatycki, gm. Siemiatycze Zespół Szkół Rolniczych, ul. Długa Czermno, woj. mazowieckie, pow. płocki, gm. Gąbin Szkoła Podstawowa, Czermno Częstochowa, woj. śląskie Zespół Szkół, ul. Krakowska 80F. 18. Dobryszyce, woj. łódzkie, pow. radomszczański Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego, ul. Szkolna Domaniewice, woj. łódzkie, pow. łowicki Gimnazjum Publiczne, ul. Główna 13A. 20. Gąsewo Poduchowne, woj. mazowieckie, pow. makowski, gm. Sypniewo Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Władysława St. Reymonta Glinojeck, woj. mazowieckie, pow. ciechanowski Liceum Ogólnokształcące, ul. Płocka Gołaczewy, woj. małopolskie, pow. olkuski, gm. Wolbrom Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, ul. Stara Wieś 17A. 23. Gołębiewek Nowy, woj. łódzkie, pow. kutnowski, gm. Kutno Zespół Szkół, Gołębiewek Nowy Grobla, woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Drwinia Publiczna Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Grobla Kleszczów, woj. łódzkie, pow. bełchatowski Gimnazjum, ul. Sportowa Kłodzko, woj. dolnośląskie Gimnazjum Publiczne, ul. Romualda Traugutta 1A. 27. Kobiele Wielkie, woj. łódzkie, pow. radomszczański Publiczna Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum, ul. Szkolna Kołaczkowo, woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński Zespół Szkolno- Przedszkolny, pl. Władysława St. Reymonta Konstancin-Jeziorna, woj. mazowieckie, pow. piaseczyński Zespół Szkół, ul. Mirkowska Koziebrody, woj. mazowieckie, pow. płoński, gm. Raciąż Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Koziebrody Krzyżanowo, woj. wielkopolskie, pow. śremski, gm. Śrem Szkoła Podstawowa, Krzyżanowo Legnica, woj. dolnośląskie Centrum Kształcenia Ustawicznego, ul. Lotnicza Lipce reymontowskie, woj. łódzkie, pow. skierniewicki Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum, ul. Władysława St. Reymonta Lipia Góra, woj. wielkopolskie, pow. chodzieski, gm. Szamocin Zespół Szkół, Lipia Góra Lublin, woj. lubelskie Zespół Szkół Odzieżowo-Włókienniczych, ul. Spokojna Lubsko, woj. lubuskie, pow. żarski Zespół Szkół Technicznych, ul. Powstańców Wielkopolskich Łowicz, woj. łódzkie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3, ul. Powstańców 1863 r. 12D. 38. Łódź, woj. łódzkie Publiczne Gimnazjum nr 42, ul. Stanisława Dubois 7/ Łódź, woj. łódzkie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 14, ul. Henryka Siemiradzkiego 4/8.