Formy ochrony przyrody w Wielkopolsce

Transkrypt

1

2 Formy ochrony przyrody w Wielkopolsce Na terenie województwa wielkopolskiego występują wszystkie ustawowe formy ochrony przyrody, Poszczególne formy ochrony przyrody często pokrywają się terytorialnie, Różnymi rodzajami form ochrony przyrody zarządzają zróżnicowane podmioty, Każda z form ochrony przyrody posiada odmienne uwarunkowania prawne, m.in. dotyczące rozwoju funkcji turystycznej, Obowiązujące prawo i dokumenty planistyczne nie zawsze wystarczająco szczegółowo regulują kwestię organizacji ruchu turystycznego na danym obszarze chronionym.

3 Formy ochrony przyrody w Wielkopolsce Parki krajobrazowe Wielkopolski (13, w tym 3 transgraniczne)

4 Współistnienie form ochrony przyrody na przykładzie Powidzkiego Parku Krajobrazowego

5 Współistnienie form ochrony przyrody na przykładzie Powidzkiego Parku Krajobrazowego

6 Współistnienie form ochrony przyrody na przykładzie Powidzkiego Parku Krajobrazowego

7 Współistnienie form ochrony przyrody na przykładzie Powidzkiego Parku Krajobrazowego Powidzki Park Krajobrazowy Użytek ekologiczny Jezioro Czarne Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Pojezierze Gnieźnieńskie Powidzko-Bieniszewski Obszar Chronionego Krajobrazu

8 Uwarunkowania tworzenia szlaków turystycznych na obszarach parków krajobrazowych wynikające z obowiązującego prawa Wybrane zadania dyrektora parku krajobrazowego: organizacja działalności edukacyjnej, turystycznej oraz rekreacyjnej; składanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczących zagospodarowania przestrzennego obszarów wchodzących w skład parku krajobrazowego. Wśród zakazów, które można wprowadzić na terenie parku krajobrazowego nie ma takich, które w sposób bezpośredni dotyczą zagadnienia szlaków. Plan ochrony dla parku krajobrazowego zawiera wskazanie obszarów udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb i dla innych form gospodarowania oraz określenie sposobów korzystania z tych obszarów.

9 Uwarunkowania tworzenia szlaków turystycznych na obszarach parków krajobrazowych wynikające z obowiązującego prawa Przykład strefowania (Plan ochrony Parku Krajobrazowego Promno)

10 Funkcje szlaków turystycznych w parkach krajobrazowych Przedstawianie walorów przyrodniczych, kulturowych i turystycznych, Łączenie atrakcji turystycznych, Kanalizowanie ruchu turystycznego, Tworzenie warunków do realizacji działalności sportowej i rekreacyjnej,

11 Obecna funkcjonujące typy szlaków turystycznych na obszarach parków 1. Szlaki piesze, 2. Szlaki rowerowe, 2.1. międzyregionalne, 2.2. regionalne, 2.3. lokalne, 3. Szlaki nordic walking, 4. Szlaki wodne, 5. Szlaki konne, 6. Szlaki samochodowe, 7. Trasy biegowe, 8. Szlaki kulturowe, 9. Ścieżki dydaktyczne. 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (questy, geocaching, ekomuzeum, Zielone Punkty Kontrolne).

12 Obecny stan sieci szlaków turystycznych na obszarach parków Typ szlaku *uwzględniono tylko teren województwa wielkopolskiego Długość na terenie parków krajobrazowych województwa wielkopolskiego [km]* piesze 659 rowerowe 1286 nordic walking 78 wodne 198 konne 240 samochodowe (w tym samochodowo-kulturowe) kulturowe 197 ścieżki dydaktyczne 205 SUMA

13 Obecny stan sieci szlaków turystycznych na obszarach parków Park krajobrazowy długość szlaków [km]* powierzchnia parku [km 2 ]*,** długość [km]/ powierzchnia [km 2 ]* Sierakowski ,32 1,97 Przemęcki ,06 2,21 im. gen. D. Chłapowskiego ,43 1,83 Powidzki ,85 1,04 Puszcza Zielonka ,26 2,13 Rogaliński ,46 1,86 Żerkowsko-Czeszewski ,62 1,32 Dolina Baryczy ,64 1,02 Nadwarciański ,54 0,84 Lednicki ,41 1,43 Pszczewski 67 31,88 2,10 Promno 58 20,61 2,82 Nadgoplański Park Tysiąclecia 46 30,75 1,49 ŚREDNIA ,70 *uwzględniono tylko teren województwa wielkopolskiego **wg Systemu Informacji Geograficznej ZPKWW

14 Obecny stan sieci szlaków turystycznych na obszarach parków Park krajobrazowy długość szlaków [km]* powierzchnia parku [km 2 ]*,** długość [km]/ powierzchnia [km 2 ]* Promno 58 20,61 2,82 Przemęcki ,06 2,21 Puszcza Zielonka ,26 2,13 Pszczewski 67 31,88 2,10 Sierakowski ,32 1,97 Rogaliński ,46 1,86 im. gen. D. Chłapowskiego ,43 1,83 Nadgoplański Park Tysiąclecia 46 30,75 1,49 Lednicki ,41 1,43 Żerkowsko-Czeszewski ,62 1,32 Powidzki ,85 1,04 Dolina Baryczy ,64 1,02 Nadwarciański ,54 0,84 ŚREDNIA ,70 *uwzględniono tylko teren województwa wielkopolskiego **wg Systemu Informacji Geograficznej ZPKWW

15 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 1. Szlaki piesze, Czerwony szlak pieszy w rejonie Rogalina (Rogaliński Park Krajobrazowy)

16 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 2. Szlaki rowerowe (Nadwarciański Szlak Rowerowy: szlak regionalny element Wielkopolskiego Systemu Szlaków Rowerowych, 372 km), Nadwarciański Szlak Rowerowy w rejonie Pyzdr (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

17 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 2. Szlaki rowerowe (Szlak Powstań Narodowych: szlak lokalny tematyczny), Szlak Powstań Narodowych w Mniszkach (Pszczewski Park Krajobrazowy)

18 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 2. Szlaki rowerowe (system Szlaków Rowerowych Powidzkiego Parku Krajobrazowego (8 szlaków+3 szlaki łącznikowe, łączna długość: 217 km), Miejsce postoju na Trakcie Orchowskim pod Grubym Dębem (Powidzki Park Krajobrazowy)

19 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 3. Szlaki nordic walking (Nature Fitness Park Chalin: 6 szlaków, łączna długość: 51 km), Na szlaku Nature Fitness Park Chalin (Sierakowski Park Krajobrazowy)

20 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 4. Szlaki wodne (Wielka Pętla Wielkopolski, szlak międzyregionalny, 688 km) Wielka Pętla Wielkopolski (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

21 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 4. Szlaki wodne (Konwaliowy Szlak Kajakowy, szlak lokalny, 41 km) Konwaliowy Szlak Kajakowy (Przemęcki Park Krajobrazowy)

22 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 5. Szlaki konne (Wilczy Szlak, najdłuższy międzyregionalny szlak konny w Europie, 240 km) Źródło: Autor: MOs810 (Praca własna) [CC-BY-SA-3.0] Wilczy Szlak (Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka)

23 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 6. Szlaki samochodowe (Trasa Kórnicka pierwsza turystyczna trasa samochodowa w Polsce oznakowana według standardów unijnych 1998 rok, ok. 80 km), Pałac w Rogalinie obiekt na Trasie Kórnickiej (Rogaliński Park Krajobrazowy)

24 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 6. Trasy biegowe, Planowane w rejonie Dziewiczej Góry (Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka)

25 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 8. Szlaki kulturowe, Nadwarciańska Droga Świętego Jakuba (Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy)

26 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 9. Ścieżki dydaktyczne, Ścieżka przyrodniczo-historyczna Ląd-Lądek (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

27 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 9. Ścieżki dydaktyczne, Ścieżka Nad Lutynią (Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy)

28 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (questy), Questing Metoda odkrywania dziedzictwa miejsca polegająca na tworzeniu nieoznakowanych szlaków, którymi można wędrować, kierując się informacjami zawartymi w wierszowanych wskazówkach. (Źródło: D. Zaręba (red.), 2008, Ekoturystyka i odkrywanie dziedzictwa. Zbiór dobrych praktyk Kraków) karta gry (najczęściej A4, dwustronna), wędrówka według wierszowanych wskazówek, rozwiązywanie zagadek na karcie z wykorzystaniem wiedzy zdobytej w czasie wędrówki, na zakończenie odnalezienie symbolicznego skarbu (pieczątki), gra możliwa do przeprowadzenia w dowolny dzień o dowolnej porze.

29 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (questy), Karta questu Pyzdry Kazimierza warte (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

30 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (questy), Karta questu Miłosław zawsze polski (Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy)

31 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (questy), Na trasie questu Pyzdry Kazimierza warte (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

32 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (geocaching), Geocaching zabawa w poszukiwanie skarbów za pomocą odbiornika GPS. (Źródło: odbiornik GPS, wskazówki na stronie internetowej dotyczące miejsca ukrycia skarbu (współrzędne geograficzne, dodatkowe podpowiedzi), do wskazówek dołącza się również informacje krajoznawcze, skrytki różnych rozmiarów, po odnalezieniu skrytki należy wpisać się na listę znalazców i zostawić jakiś mały fant, nadrzędną ideą zabawy jest zachęcenie do odwiedzenia miejsc, gdzie ukryte są skrytki. Przykładowa skrytka (źródło: Autor: i_am_jim (Praca własna) [CC-BY-SA-3.0]

33 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (geocaching), Odnaleziona skrytka (źródło: Autor: Autor: J.smith (Praca własna) [CC-BY-SA-3.0]

34 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (ekomuzeum), Ekomuzeum sieć rozproszonych w terenie obiektów, które tworzą żywą" kolekcję, obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców. Wyjątkowy charakter regionu jest prezentowany jako wypadkowa warunków naturalnych i działalności ludzi, historycznej i obecnej. (Źródło: Fundacja Partnerstwo dla Środowiska) Muzeum bez gablot, Muzeum rozproszone, Żywe muzeum, Muzeum bez murów,

35 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (ekomuzeum), Podstawowe elementy ekomuzeum: centrum informacyjno-dokumentacyjne, zespół atrakcji rozproszonych w terenie, warsztaty i demonstracje tworzące żywą demonstrację dziedzictwa, sieć oznakowanych ścieżek i szlaków, cykliczne i okazjonalne imprezy.

36 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (ekomuzeum), Planowane działania: utworzenie Ekomuzeum Doliny Warty i Puszczy Pyzdrskiej (Nadwarciański Park Krajobrazowy) Źródło: Anders (red.), 2013, Puszcza Pyzdrska piękno do odkrycia, Poznań, Uni-druk.

37 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (ekomuzeum), Planowane działania: utworzenie Ekomuzeum Doliny Warty i Puszczy Pyzdrskiej (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

38 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (Zielone Punkty Kontrolne), Zielony Punkt Kontrolny oryginalna polska koncepcja powierzchni z siecią stałych punktów kontrolnych do uprawiania orienteeringu [biegów na orientację]. (Źródło: sieć słupków z perforatorami służących do potwierdzenia obecności w danym miejscu, mapa z zaznaczonym położeniem wybranych punktów, gracze mają za zadanie w jak najkrótszym czasie dotrzeć do wszystkich słupków określonych przez organizatora, dodatkowym elementem często są zadania o charakterze dydaktycznym, w projekcie wykorzystuje się również nowoczesne technologie, np. czytniki kodów kreskowych, kody QR, specjalne oprogramowanie do smartfonów itp.

39 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (Zielone Punkty Kontrolne), Słupek z perforatorem (źródło: Przykładowa trasa w Nadleśnictwie Babki i przykładowy wzór perforacji (źródło:

40 Wybrane przykłady szlaków turystycznych na obszarach parków 10. Nowe trendy w aktywności przestrzennej (Zielone Punkty Kontrolne), Planowane działania: stworzenie w oparciu o koncepcję Zielonych Punktów Kontrolnych dwóch sieci punktów, przeznaczonych dla piechurów i rowerzystów w rejonie Chalina (Sierakowski Park Krajobrazowy) Projekt trasy pieszej Projekt trasy rowerowej

41 Instytucje tworzące szlaki na terenie parków krajobrazowych województwa wielkopolskiego 1. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, 2. Organy i instytucje samorządu regionalnego i lokalnego, 3. Administracja Lasów Państwowych, 4. Organizacje pozarządowe (w tym Lokalne Grupy Działania), 5. Lokalni pasjonaci, 6. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego.

42 Wybrane zagadnienia dotyczące funkcjonowania szlaków turystycznych 1. Brak jednej instytucji nadzorującej powstawanie i funkcjonowanie szlaków, 2. Brak jednej, kompletnej bazy danych gromadzącej informacje o szlakach, 3. Uzgodnienia z właścicielem i zarządzającym danym terenem, 4. Zróżnicowane oznakowanie szlaków lub jego brak (problem tras turystycznych ), 5. Potencjalne kryteria kwalifikowania terenów do utworzenia szlaku, 6. Nadmiar szlaków, 7. Wspólny przebieg szlaków różnych typów, 8. Odnawianie szlaków 9. Ruch quadów, motocykli crossowych, łodzi motorowych, itp. na szlakach turystycznych.

43 Wybrane zagadnienia dotyczące funkcjonowania szlaków turystycznych Nadmiar szlaków wyznaczonych po tej samej drodze, Szlaki w rejonie Rogalinka (Rogaliński Park Krajobrazowy) czerwony szlak pieszy, zielony szlak pieszy, Pierścień Rowerowy Dookoła Poznania, Rowerowy Szlak Warty, Rogaliński Szlak Rowerowy.

44 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 1. Powstanie aktu prawnego w kompleksowy sposób regulującego zasady tworzenia i funkcjonowania szlaków,

45 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 2. Brak jednej instytucji nadzorującej powstawanie i funkcjonowanie szlaków Ustanowienie jednej instytucji koordynującej powstawanie i funkcjonowanie szlaków na danym terenie, która powinna mieć kompetencje do zatwierdzania powstawania nowych szlaków (instytucja, która będzie kierować, ale również ponosić odpowiedzialność),

46 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 3. Brak jednej, kompletnej bazy danych gromadzącej informacje o szlakach Utworzenie jednej, regionalnej bazy danych o środowisku (m.in. kataster, plany zagospodarowania przestrzennego), zawierającej również pełną informację o szlakach turystycznych na danym terenie wraz z obowiązkiem przesyłania informacji o nowoutworzonych szlakach. Baza pozwoli na lepszą diagnozę i lepsze usytuowanie szlaków.

47 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 3. Brak jednej, kompletnej bazy danych gromadzącej informacje o szlakach Utworzenie jednej, regionalnej bazy danych o środowisku,

48 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 4. Uzgodnienia z właścicielem i zarządzającym danym terenem Uzgadnianie przebiegu nowych szlaków na obszarach chronionych z instytucjami, które nimi zarządzają, co pozwoli na ograniczenie negatywnego wpływu ruchu turystycznego na walory przyrodnicze tych terenów.

49 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 5. Zróżnicowane oznakowanie szlaków lub jego brak (problem tras turystycznych ), Ujednolicenie oznakowania szlaków w całym kraju.

50 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 6. Odnawianie szlaków Powołanie jednostki, odpowiedzialnej za funkcjonowanie szlaków oraz wskazanie źródeł jej finansowania (konserwacja, porządkowanie, budowa infrastruktury),????

51 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 7. Wspólny przebieg szlaków różnych typów Rozdzielenie przebiegu szlaków konnych od pozostałych, możliwe wspólne prowadzenie szlaków pieszych i rowerowych (ze względów ekonomicznych) pod warunkiem zachowania bezpieczeństwa turystów)

52 Postulaty Zespołu Parków w odniesieniu do tworzenia i funkcjonowania szlaków turystycznych 9. Ruch quadów, motocykli crossowych, łodzi motorowych, itp. na szlakach turystycznych. wyznaczenie odpowiednich akwenów, miejsc i tras dla ruchu ww. pojazdów. Quady i ślady ich działalności (Nadwarciański Park Krajobrazowy)

53 Dziękuję za uwagę! Zdjęcia: P. Basiński, K. Ferenc, M. Kuleczka, S. Kalemba, N. Sulanowska, Archiwum Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego