SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI Dzierżążno Wielkie

Transkrypt

1 SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI Dzierżążno Wielkie w gminie Wieleń na lata Dokument sporządzony przez przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi (imię i nazwisko): Beata Groszkowska, Beata Pita, Aneta Olejnik z udziałem moderatora/moderatorów (imię i nazwisko): Paweł Michalski, Marek Romaniec [sierpień] 2017

2 SPIS TREŚCI 1. Karta diagnozy 2. Sprawozdanie z wizji w terenie 3. Analiza zasobów 4. Analiza SWOT 5. Analiza potencjału 6. Wizja wsi 7. Program długoterminowy odnowy wsi 8. Program krótkoterminowy odnowy wsi

3 B Początkowa A Inicjalna KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie Gmina: Wieleń Sołectwo: Dzierżążno Wielkie Liczba mieszkańców: ok. 500 Faza odnowy Zakres działań * Rozwój organizacyjny * Sterowanie rozwojem * brak działań działania fragment. lub dotyczące wąskiej grupy istnieje tylko rada sołecka rozproszone działanie organizacji brak planowania działań w wymiarze całej wsi działania spontaniczne porządkowanie wsi zawiązana grupa odnowy wsi opracowanie planu i programu odnowy dla całej wsi projekty startowe (z programu krótkoterminowego) przekonywanie mieszkańców do idei odnowy wsi i integrowanie wokół pierwszych przedsięwzięć podejmuje się kroki na rzecz skoordynowania działań organizacji we wsi planowanie w krótkim horyzoncie czasowym różnorodne projekty (z programu długoterminowego) nastawione na usunięcie podstawowych barier i zaspokojenie głównych potrzeb liczna grupa odnowy wsi (skupia przedstawicieli organizacji i instytucji) zawiązane stowarzyszenie na rzecz rozwoju (odnowy) wsi systematyczne planowanie działań, (np. roczne plany rzeczowo-finansowe, kalendarze imprez) wykorzystywanie gminnych instrumentów wsparcia

4 D Całościowa C Zaawansowana pobudzenie mieszkańców do odnowy własnych posesji skoordynowane działanie organizacji obecnych we wsi proste instrumenty komunikacji wewnętrznej projekty jakościowo zmieniające kluczowe obszary życia oraz kształtujące strukturę wsi projekty wyróżniające wieś, kształtuje się centrum wiejskie koalicja organizacji i instytucji na rzecz odnowy wsi liczne stowarzyszenie odnowy wsi projektowanie działań (projekty) pozyskiwanie środków zewnętrznych systematyczne planowanie rozwoju (aktualizowanie planu i programu odnowy wsi) powszechne zaangażowanie mieszkańców w projekty publiczne powszechna odnowa prywatnych posesji animacja aktywności poszczególnych grup mieszkańców rozwinięta komunikacja wewnętrzna promocja wsi lokalnie oraz regionalnie powiązane ze sobą projekty wywołujące efekt synergiczny (nacisk na tworzenie miejsc pracy) stowarzyszenie odnowy wsi instytucją rozwoju lokalnego (Centrum Aktywności Lokalnej) kompleksowe i szczegółowe planowanie przestrzenne ukształtowane centrum wiejskie świadome kształtowanie czynników rozwoju (np. wykorzystania odnawialnych energii) rozwój wsi oparty na aktywności kluczowych grup mieszkańców (rolników, przedsiębiorców, młodzieży, kobiet) i stowarzyszeń powszechny udział grup mieszkańców w strategicznym planowaniu rozwoju rozwinięta promocja oraz komunikacja z otoczeniem

5 projekty kreujące wieś tematyczną dostosowanie projektów prywatnych do programu odnowy wsi instrumenty wsparcia działań prywatnych Wstaw X gdy spełnia warunek Sprawozdanie z wizji w terenie Miejsce i data przeprowadzenia wizji: Uczestnicy: Paweł Michalski, Marek Romaniec Krótka charakterystyka wsi: (aktywność mieszkańców, funkcjonujące organizacje pozarządowe, infrastruktura, charakter zabudowy, fundusze) Dzierżążno Wielkie otaczają piękne lasy. Atrybutem wsi jest przepięknie położone jezioro i Amfiteatr, w którym odbywają się festyny i inne imprezy. We wsi znajduje się kilka posesji agroturystycznych ( Państwa Zawali, Willa Sobieskich). Działa kilka stowarzyszeń : TPD, RAZEM DLA WSI, KÓŁKO ROLNICZE i GRUPA ODNOWY WSI. Mieszkańcy zatrudniani są w prosperującym tartaku Pana Nowickiego oraz ZULach Wiesława Szczudło i Marcina Szczudło. Zakupy można zrobić w sklepach spożywczych Państwa Więckowskich i Majewskich. Na terenie miejscowości jest, również Bar Aljando, Szkoła Podstawowa, Przedszkole, Sala Wiejska, Kościół. Dzieci mogą korzystać z Placu Zabaw znajdującym się przy Amfiteatrze. Wiele działań, które wiążą się z poprawą wizerunku wsi i z poprawą infrastruktury wspiera Urząd Gminy i MGOK. Wieś posiada fundusz sołecki oraz korzysta ze środków gminnych. We wsi organizuje się wiele imprez np. Festyn Rodzinny, Charytatywny, Parafiada. Dochody przeznaczane są na poprawę wizerunku wsi. Z przeprowadzonej wizji w terenie sporządzono dokumentację fotograficzną (płyta CD). Data: r. Sporządził: Paweł Michalski

6 KULTUROWY PRZYRODNICZY ANALIZA ZOSOBÓW ANALIZA ZASOBÓW część I RODZAJ ZASOBU* walory krajobrazu, rzeźby terenu Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Jezioro, Dolina Noteci, Puszcza Notecka, wieś otoczona lasem, teren pagórkowaty, wzgórza moreny czołowej Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE stan środowiska czyste walory klimatu Mikroklimat, duża wilgotność powietrza walory szaty roślinnej Bogate runo i szata leśna cenne przyrodniczo obszary lub obiekty Jezioro, obszary Natura 2000 świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) Ostoje ptaków, żurawie, bociany, dutki, łabędzie itp. Licznie występujące zwierzęta leśne; żubry, łosie, bobry, lisy, łasice jelenie, sarny. Obficie zarybione jezioro wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) Jezioro, stawy wody podziemne Ujęcia głębinowe gleby Urozmaicone słabe kl. 5, 6 kopaliny _ walory geotechniczne - Kościół zabytkowy o walory architektury konstrukcji szachulcowej z 1595r. Wybudowany Amfiteatr z urządzonym placem zabaw i tablicami informacyjnymi, z grillem, ze stołami piknikowymi walory przestrzeni wiejskiej publicznej Przystanek Dzierżążno Wielkie projekt realizowany częściowo z grantu kulturalnego. Duża sala wiejska, Przedszkole, Szkoła Podstawowa Gospodarstwa walory przestrzeni wiejskiej prywatnej Agroturystyczne Braci

7 OBIEKTY I TERENY Zawal, Willa Sobieskich, Willhelm Oldengott, ukwiecenie obejść domów prywatnych Kościół, Pomnik Powstańców, zabytki i pamiątki historyczne pozostałości cmentarza niemieckiego Zespół Dzierżążnianki oraz Młodzieżowa osobliwości kulturowe Grupa Gwarowa przy S.P. w Dzierżążnie Wielkim miejsca, osoby i przedmioty kultu - Parafiada- Odpustowe Święto Chleba. święta, odpusty, pielgrzymki Uroczystość odbywa się 07 października tradycje, obrzędy, gwara Obrzędy dożynkowe, Legenda o Dzierżykraju, legendy, podania i fakty historyczne Legenda o Młyńskim Kole Wzmianki w starych przekazy literackie księgach niemieckich Piotr Czarnkowskiważne postacie i przekazy historyczne założyciel wsi specyficzne nazwy - specyficzne potrawy - dawne zawody Piekarz, mleczarz, kowal, szewc, krawiec, stolarz, zespoły artystyczne, twórcy Dzierżążnianki ANALIZA ZASOBÓW część II RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje działki pod zabudowę mieszkaniową Wyznaczone tereny pod budowę mieszkalną działki pod domy letniskowe - działki pod zakłady usługowe i przemysł - Występuje kilka pustostany mieszkaniowe pustostanów Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE pustostany poprzemysłowe - tradycyjne nieużytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp. -

8 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA place publicznych spotkań, festynów Amfiteatr sale spotkań, świetlice, kluby Sala wiejska, Świetlica miejsca uprawiania sportu Sala sportowa szkolna miejsca rekreacji Plaża nad Jeziorem, Amfiteatr, Plac Zabaw Nordic walking, ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne oznakowane trasy rowerowe maratonu MTB Michałki szkoły S.P im. Henryka Sienkiewicza przedszkola Oddział Przedszkolny przy S.P. biblioteki Biblioteka Szkolna placówki opieki społecznej - placówki służby zdrowia - wodociąg, kanalizacja drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) chodniki, parkingi, przystanki sieć telefoniczna i dostępność Internetu telefonia komórkowa Wodociąg wiejski, kanalizacji brak Drogi asfaltowe oświetlone, polne gminne brak oświetlenia Przystanek autobusowy, kawałek położonego chodnika wojewódzkiego w centrum wioski w bardzo złym stanie Sieć szerokopasmowa Asta-Net, telefonia komórkowa i stacjonarna dostępna - inne ANALIZA ZASOBÓW część III RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE

9 MIESZKAŃCY ( KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI) ŚRODKI FINANSOWE I POZYSKIWANIE FUNDUSZY GOSPODARKA, ROLNICTWO miejsca pracy (gdzie, ile? ) Ok.200 znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich produkty gastronomia miejsca noclegowe Zakład Usług Leśnych Wiesław Szczudło, ZUL Marcin Szczudło, Sprzedaż detaliczna, Tartak - Nowicki BAR ALJANDO Agroturystyka, Pokoje gościnne gospodarstwa rolne 6 uprawy hodowle możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne Trzoda chlewna, bydło Trociny, kora zasoby odnawialnych energii - Fundusz sołecki, mikro środki udostępniane przez gminę granty środki wypracowywane Gastronomia na festynach, wsparcie sponsorów autorytety i znane postacie we wsi krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci przedsiębiorcy, sponsorzy Radni, proboszcz, sołtys - - Firmy lokalne, osoby prywatne

10 INFORMACJE DOSTĘPNE O WSI Dostęp do internetu duży (światłowód), osoby z dostępem do Internetu i umiejętności umiejętnościach informatycznych różne w zależności od wieku Dyrektor S.P. Katarzyna Łapawa- Siarnik, Wicedyrektor pracownicy nauki Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu Piotr Waśko TPD, Razem dla Wsi, Grupa związki i stowarzyszenia Odnowy Wsi, Kółko Rolnicze SKR kontakty zewnętrzne (np. z mediami) Gazeta lokalna współpraca zagraniczna i krajowa - publikatory, lokalna prasa książki, przewodniki strony www Tygodnik Notecki, Nasz Samorząd Przewodnik, albumy o Puszczy Noteckiej, Kronika Wielkopolski Ocalić od zapomnienia, Szkoła Podstawowa Zasoby wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński

11 ANALIZA SWOT SILNE STRONY (atuty wewnętrzne) 1. Aktywna społeczność J 2. Czyste Środowisko J 3. Jezioro J 4. Amfiteatr J 5. Plac Zabaw S 6. Działalność świetlicy środowiskowej S 7. Piękne okolice, lasy, plaża T 8. Prosperująca Agroturystyka B 9. Szkoła S 10. Przedszkole S 11. Sala wiejska S 12. Promocja Wsi B 13. Spotkania Integracyjne J SŁABE STRONY (słabości wewnętrzne) 1.Niewystarczająca ilość chodników S 2.Brak oświetlenia na drogach gminnych S 3.Brak boisk S 4.Brak utwardzonych dróg S 5.Brak kanalizacji S 6. Niewystarczające zagospodarowanie plaży J 7. Bardzo zły stan drogi dojazdowej do plaży S 8.Zanieczyszczone jezioro J 9.Brak oświetlenia na miejscach rekreacyjnych- plaża, amfiteatr S 10.Brak oświetlenia na drodze do cmentarza S 11.Brak ścieżek rowerowych i spacerowych J 12.Niedoposażony plac zabaw J 13.Brak siłowni zewnętrznej S 14.Zly stan techniczny sali wiejskiej S 15.Niewystarczająca infrastruktura sportowa S 16.Niewykorzystany potencjał młodzieży i społeczności i jej małe zaangażowanie w sprawy wsi J 17.Ucieczka w świat wirtualny J 18. Spadek zaangażowania problemami wsi J SZANSE (okazje zewnętrzne płynące z otoczenia) 1.Dostępność środków unijnych dla obszarów wiejskich B 2.Utworzenie miejsc na turystykę wiejską i kontakt z przyrodą T 3.Utworzenie szlaków turystycznych S 4.Zagospodarowanie plaży i Placu przy Amfiteatrze S ZAGROŻENIA (zagrożenie płynące z otoczenia) 1. Likwidacja szkoły J 2. Likwidacja przedszkola J 3. Wzrost zanieczyszczenia środowiska J 4. Niedostateczna pomoc w pisaniu projektów B 5. Ucieczka w świat wirtualny J 6. Niedostateczna świadomość mieszkańców o uzyskaniu pomocy finansowej ze środków unijnych B 7. Migracja ludności w celach zarobkowych J 8. Niewystarczające środki na aktywną działalność mieszkańców B

12 Analiza potencjału rozwojowego wsi ( - ) ( - ) Standard życia 5,6 9, 10,11,3, 4, 4, 1, 2,3,4,5,6,7,9,10,13,14,15 Jakość życia (warunki 1,2,3,4,131,2,3,5,8 6,8,11,12,16,17,18 Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego 7,2 Byt (warunki ekonomiczne) ,12,1,4,6, (-) (+) silne strony szanse słabe strony zagrożenia

13 SILNE STRONY SZANSE SŁABE STRONY ZAGROŻENIA Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego (+) Wnioski: Obszar pozytywny otoczenie dodatnie. Dominują mocne strony. Trzeba rozwijać tożsamość wsi i zwrócić szczególną uwagę na projekty wiążące mieszkańców ze swoim sołectwem. Standard życia (warunki materialne) ( - ) Wnioski: Obszar słaby. Przeważają słabe strony obszar wymaga działań długoterminowych, budowania infrastruktury publicznej mającej wpływ na jakość życia mieszkańców przy uwzględnieniu mocnych stron obszaru. Otoczenie pozytywne. Jakość życia (warunki niematerialne i duchowe) ( - ) Wnioski: Obszar negatywny, przeważają słabe strony. Otoczenie niekorzystne. Należy wspierać mieszkańców w budowaniu mocnych stron oraz eliminowaniu słabych stron i zagrożeń wynikających z otoczenia. Byt (warunki ekonomiczne) ( = ) Wnioski: Obszar pozytywny z negatywnym otoczeniem. Należy wykorzystać potencjał wsi do tworzenia inicjatyw przedsiębiorczych oraz promocji wsi jej potencjału gospodarczego.

14 WIZJA WSI HASŁOWA Dzierżążno Wielkie Przystankiem i Ostoją WIZJA OPISOWA Dzierżążno Wielkie - malowniczo położona wieś,wokół której roztaczają się piękne lasy, bogate w dary natury. Głównym atutem miejscowości jest czyste jezioro z kilkoma plażami i otaczającą je ścieżką rowerową. Na plaży dzieci mogą korzystać z bezpiecznych brodzików, zjeżdżalni, wc, prysznica oraz ratowników. Przystankiem naszej wsi jest Amfiteatr, na którym znajdują: siłownia zewnętrzna, plac zabaw dla dzieci, miejsce do grillowania, boiska do gry w siatkówkę, koszykówkę. Miejsce to służy integracji kilku pokoleń poprzez organizowanie zabaw i festynów. TU WARTO WRACAĆ; to tu prowadzą dobre drogi, to tu bezpiecznie można spacerować nowymi oświetlonymi chodnikami, to tu znajdziecie spokój i wypoczniecie od zgiełku i hałasu. WIZJA OBRAZKOWA

15 PROGRAM DŁUGOTERMINOWYODNOWY WSI Wizja wsi (hasłowa): Dzierżążno Wielkie Przystankiem i Ostoją I. Plan rozwoju II. Program rozwoju 1.CELE Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi? 2. Co nam pomoże osiągnąć cele? (zasoby, silne strony, szanse) 3. Co nam może przeszkodzić? (słabe strony, zagrożenia) ATUTY ZASOBY których silne strony BARIERY Słabe strony jakie wyeliminujemy użyjemy i szanse jakie Zagrożenia jakich unikniemy wykorzystamy A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO 1. Kultywowanie tradycji wiejskich jezioro Czyste środowisko Jezioro Amfiteatr Plac Zabaw Piękne okolice, lasy, plaża, Spotkania integracyjne Spadek zaangażowania problemami wsi Niewykorzystany potencjał młodzieży i społeczności i jej małe zaangażowanie w sprawy wsi Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy? 1. Organizacja tradycyjnych obrzędów dożynkowych B. STANDARD ŻYCIA

16 1.Poprawa wizerunku wsi i oraz stanu dróg i chodników 2.Unowocześnienie sali wiejskiej Istniejąca sala wiejska Szkoła, Przedszkole, Działające organizacje pozarządowe Jezioro, Amfiteatr Aktywna społeczność Działalność świetlicy środowiskowej Prosperująca agroturystyka Szkoła Przedszkole Sala wiejska Niewystarczająca ilość chodników S Brak oświetlenia na drogach gminnych Brak boisk Brak utwardzonych dróg Brak kanalizacji Brak oświetlenia na drodze do cmentarza Brak ścieżek rowerowych i spacerowych Zły stan techniczny sali wiejskiej Niewystarczająca infrastruktura sportowa 1.1 Zagospodarowanie terenu przyległego do Szkoły Podstawowej ( boiska) 1.2 Modernizacja Amfiteatru Wiejskiego 1.3 Utworzenie siłowni pod chmurką 1.4 Stworzenie ścieżek spacerowych i rowerowych 1.5 Doposażenie placu zabaw 1.6 Poprawa stanu technicznego ulic 1.7 Budowa chodników 2.1 Remont sali wiejskiej 2.2 Doposażenie świetlicy wiejskiej 1. Integracja mieszkańców Jezioro Amfiteatr Sala wiejska Mieszkańcy Grupa Odnowy Wsi Rada Parafialna Amfiteatr Sala wiejska Jezioro Czyste środowisko Ładne centrum wsi Piękne położone okolice Aktywizacja mieszkańców w pracach na rzecz wsi C. JAKOŚĆ ŻYCIA Niewystarczające zagospodarowanie plaży Słaba integracja mieszkańców wsi Ucieczka w świat wirtualny 1.1 Organizacja spotkań integracyjnych (parafiada, dożynki, zabawy karnawałowe, andrzejkowe, festyn charytatywne i inne) 1.2 Organizacja warsztatów (decoupage, rękodzieła z papieru, sznurka, itp.) 1.3 Organizacja szkoleń tematycznych dla mieszkańców wsi 1.4 Organizacja cyklicznych wydarzeń (zakończenie lata, dzień dziecka) D. BYT

17 1.Promocja miejscowości poprzez walory krajobrazowe i przyrodnicze Organizacja imprez Rozwój agroturystyki Współpraca z organizacjami działającymi we wsi Piękne okolice, lasy, plaża Prosperująca agroturystyka Promocja wsi Dostępność środków unijnych dla obszarów wiejskich Utworzenie szlaków turystycznych Dostępność środków Unijnych dla obszarów wiejskich Niedostateczna świadomość mieszkańców o uzyskanie pomocy finansowej ze środków unijnych Niewystarczające środki na aktywną działalność mieszkańców Niedostateczna pomoc w pisaniu projektów Spadek zaangażowania problemami wsi 1.1 Promocja organizacji społecznych działających we wsi 1.1 Promocja Agroturystyki

18 PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI na OKRES 2 lat Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Organizacyjnie Finansowo Punktacja Hierarchia Co nas najbardziej zintegruje? Na czy nam najbardziej zależy? Co nam najbardziej przeszkadza? Co najbardziej zmieni nasze życie? Miejsca wspólnych spotkań Poprawa bezpieczeństwa Zaniedbana plaża, zanieczyszczone jezioro, Poprawa bezpieczeństwa Budowa siłowni pod chmurką TAK NIE 10 I Budowa chodników NIE NIE 8 II Modernizacja plaży TAK NIE 6 III Zakup monitoringu TAK NIE 2 V Co nam przyjdzie najłatwiej? Poprawa estetyki wsi Posadzenie krzewów, kwiatów, kupno donic zewnętrznych, zmiana starych siedzisk na Amfiteatrze, wymiana opłotowania, naprawa murków przy mostku TAK NIE 4 IV Na realizację jakiego projektu planujemy pozyskać środki zewnętrzne? Z jakich źródeł? Siłownia pod chmurką, boiska (małe granty, dotacje)

19 Podpisy przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: uczestniczących w przygotowaniu dokumentu: Beata Groszkowska Beata Pita Aneta Olejnik Podpis/podpisy moderatora/ów odnowy wsi: Paweł Michalski Marek Romaniec Załączniki: 1. Listy obecności na warsztatach sołeckich 2. Dokumentacja zdjęciowa z przeprowadzonej wizji terenowej oraz warsztatów sołeckich (płyta CD).