Prawo prywatne międzynarodowe

Transkrypt

1 Prawo prywatne międzynarodowe Rok akademicki 2018/2019 Zajęcia nr 3 mgr Maria Dymitruk maria.dymitruk@uwr.edu.pl Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej

2 Kazus 5 (do opracowania na następne zajęcia) Oleg K. posiada obywatelstwo białoruskie. Jest on aktywnym członkiem opozycji walczącym o wprowadzenie zmian demokratycznych na Białorusi. Z uwagi na poglądy polityczne był wielokrotnie internowany, a nawet został skazany na karę roku pozbawienia wolności za udział w nielegalnej manifestacji na ulicach Mińska. Dotknęły go również inne, niesformalizowane szykany (został m.in. zwolniony z pracy w administracji publicznej). W dniu 12 czerwca 2017 r. Oleg K. uczestniczył w nielegalnej manifestacji na ulicach Mińska, która została rozpędzona przez Milicję. W obawie przed mogącymi go dosięgnąć represjami, mając ważną wizę wjazdową do Polski, w dniu 14 czerwca 2017 r. opuścił on terytorium Białorusi i zamieszkał w Rzeszowie. W Polsce Oleg K. wystąpił o przyznanie mu statusu uchodźcy w rozumieniu Konwencji dotyczącej statusu uchodźców, sporządzonej w Genewie 28 lipca 1951 r., oraz o przyznanie mu prawa czasowego pobytu na terytorium Polski. W dniu 3 października 2018 r. otrzymał status uchodźcy. We wrześniu 2018 r. Oleg K. dowiedział się, że białoruski sąd zaocznie prawomocnie skazał go na karę tzw. śmierci cywilnej. Oleg K. tym bardziej nie ma zamiaru wracać do ojczyzny. Jako że jest on absolwentem wyższej szkoły pedagogicznej, postanowił otworzyć w Polsce działalność gospodarczą po to, aby udzielać korepetycji z języka rosyjskiego i białoruskiego.

3 Kazus 5 - pytania 1. Jakie prawo jest właściwe dla oceny zdolności prawnej Olega K.? 2. Jakie prawo jest właściwe dla zdolności do czynności prawnych w odniesieniu do czynności prawnych dokonanych przez Olega K. z kontrahentami w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej? 3. Scharakteryzuj pojęcia prawo ojczyste, prawo miejsca zamieszkania oraz prawo miejsca zwykłego pobytu.

4 Kazus 6 Spółka Decco jest międzynarodowym producentem ekskluzywnych mebli. Posiada oddziały w 24 krajach świata, dystrybuuje swoje towary do 136 salonów meblarskich w 62 państwach. Posiada rozbudowaną sieć logistyczną, zatrudniając kilkanaście tysięcy pracowników (w tym ponad 5 tys. w Polsce). Rada Nadzorcza spółki Decco obraduje w Mediolanie. Zarząd spółki spotyka się zaś regularnie w Madrycie. Największym oddziałem spółki na całym świecie jest natomiast oddział polski z siedzibą w Bydgoszczy, wytwarzający 70% rocznej produkcji spółki. Spółka Decco działa od 40 lat. Stworzył ją Max O., uzdolniony stolarz z Nicei. Po 12 latach działalności rozszerzył on swoje usługi poza rynek francuski. Stale rozbudowując firmę i przekształcając jej formy organizacyjnoprawne, zdobywał kolejne rynki. W chwili obecnej Max O. jest 75-latkiem i z uwagi na swój wiek dwa lata temu przekazał on zarządzanie firmą swojemu zięciowi Pierre owi D., który na stałe mieszka w Szwajcarii. Max O. zachował dla siebie jedynie stanowisko członka rady nadzorczej spółki Decco. Pierre D. jest prezesem spółki, a jego zastępcą Sabine D. (była żona Pierre a D., a córka Maxa O., na stałe mieszkająca w Sydney). Sabine D. uważa siebie za prawdziwą dziedziczkę dorobku ojca i samodzielnie podjęła decyzję o przeniesieniu 15% produkcji na rynek azjatycki (dwa tygodnie temu w Pekinie podpisała w imieniu spółki umowę z kontrahentem chińskim). Z decyzją tą nie zgadza się Pierre D. Konflikt potęgują rodzinne nieporozumienia byłych małżonków.

5 Kazus 6 - pytania 1. Jakie prawo jest właściwe dla określenia, czy Sabine D. mogła samodzielnie podpisać umowę z kontrahentem chińskim w imieniu spółki Decco? Pod jakimi warunkami spółka Decco może powołać się na to prawo? 2. Jakie prawo jest właściwe dla określenia zdolności do dokonania czynności prawnej przez spółkę Decco w zakresie prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa z siedzibą w Bydgoszczy? 3. Czy odpowiedzi na powyższe pytania są zależne od tego, czy spółka Decco posiada osobowość prawną czy nie?

6 Kazus 7 Kryštof Kowalski, urodzony w Libercu, zamieszkały w Bogatyni, posiada podwójne obywatelstwo polskie i czeskie. Prowadzi on jednoosobową działalność gospodarczą; jest właścicielem kilku czeskich restauracji w miejscowościach: Frýdlant, Krásný Les, Hejnice oraz Bílý Kostel nad Nisou (wszystkie położone na terytorium Czech). Jest zmęczony natłokiem pracy przy prowadzonym biznesie, więc postanowił, że od tej pory kilka miesięcy w roku będzie spędzać na urlopie we Włoszech. Z uwagi na to zamierza nabyć nieruchomość letniskową w Toskanii. W tym celu udał się do biura obrotu nieruchomościami we Wrocławiu i podpisał umowę o świadczenie usług, polegającą na wyszukaniu interesującej go nieruchomości. W dniu 25 września 2017 r. biuro przekazało mu ofertę zakupu nieruchomości letniskowej położonej w miejscowości Montespertoli niedaleko Florencji. Oferta spodobała się Kryštofowi Kowalskiemu, więc postanowił on nabyć nieruchomość. Jednak z uwagi na to, że nie włada on dobrze językiem włoskim oraz z powodu natłoku obowiązków związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą postanowił poszukać pomocy wśród rodziny. Chęć pomocy wykazała kuzynka Kryštofa, absolwentka italianistyki Aleksandra Nowak. Kryštof udzielił jej pełnomocnictwa do zawarcia umowy sprzedaży. W dniu 5 listopada 2017 r. Aleksandra Nowak udała się do Montespertoli, gdzie uznała, że na rynku lokalnym istnieją oferty nieruchomości atrakcyjniejsze niż ta, którą wybrał jej kuzyn. Z uwagi na to, że nie mogła skontaktować się z Kryštofem, a miała już umówioną godzinę spotkania z notariuszem, jeszcze w tym samym dniu zakupiła w imieniu i na rzecz Kryštofa Kowalskiego nieruchomość inną niż ta pierwotnie przez niego wybrana.

7 Kazus 7 - pytania 1. Jakie prawo jest właściwe dla oceny, czy Kryštof Kowalski miał zdolność do zawarcia umowy o świadczenie usług z biurem nieruchomości? 2. Jakie prawo jest właściwe dla oceny zakresu umocowania Aleksandry Nowak? 3. Jakie prawo jest właściwe dla oceny skutków opisanego w kazusie działania Aleksandry Nowak? 4. Jakie jest prawo właściwe dla formy pełnomocnictwa udzielonego Aleksandrze Nowak?

8 Przedstawicielstwo Przedstawicielstwo ustawowe Pełnomocnictwo Art. 22. Przedstawicielstwo ustawowe podlega prawu właściwemu dla stosunku prawnego, z którego wynika umocowanie do reprezentowania. Art. 23 ust. 1. Pełnomocnictwo podlega prawu wybranemu przez mocodawcę. Jednakże wobec osoby trzeciej, z którą pełnomocnik dokonał czynności prawnej, można się powołać na prawo wybrane tylko wtedy, gdy osoba ta o wyborze wiedziała albo mogła się z łatwością o nim dowiedzieć. Mocodawca może się powołać wobec pełnomocnika na prawo wybrane tylko wtedy, gdy ten o wyborze prawa wiedział lub mógł się z łatwością o nim dowiedzieć.

9 Forma czynności prawnych Art Forma czynności prawnej podlega prawu właściwemu dla tej czynności (lex causae). Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej przez prawo państwa, w którym czynność zostaje dokonana (lex loci actus). Jeżeli umowę zawierają osoby znajdujące się w chwili złożenia oświadczeń woli w różnych państwach, wystarczy wówczas zachowanie formy przewidzianej dla tej czynności przez prawo jednego z tych państw. 2. Przepisu ust. 1 zdanie drugie i trzecie nie stosuje się do rozporządzeń dotyczących nieruchomości oraz do czynności prawnych, których przedmiotem jest powstanie, łączenie, podział, przekształcenie lub ustanie osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. 3. Jeżeli czynności prawnej dokonał przedstawiciel, w razie stosowania przepisu ust. 1 zdanie drugie i trzecie, bierze się pod uwagę okoliczności dotyczące przedstawiciela.

10 Kazus 8 (na następne zajęcia) Alexandros O. (Grek) i John M. (Anglik) poznali się na studiach w Polsce. Alexandros po studiach znalazł pracę w przemyśle paliwowym i zamieszkał na stałe w Warszawie. John natomiast wyjechał za granicę i zajął się pomocą humanitarną. Wraz z żoną (Chorwatką) zakupił w 2013 r. dom w Zagrzebiu, jednak od dwóch lat przebywa on na misji Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w Sudanie Południowym (misja zakończy się dopiero w 2020 r.). Do domu John przyjeżdża raz na trzy miesiące na tygodniowy urlop. W Chorwacji mieszka i pracuje jego żona, a ich dzieci chodzą do szkoły podstawowej. Tutaj John spłaca wraz z żoną kredyt mieszkaniowy oraz podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Alexadros i John spotkali się przypadkowo w Sudanie, gdzie Alexandros przyleciał, aby prowadzić negocjacje z sudańskim kontrahentem w sprawie zakupu 10 tys. baryłek ropy naftowej. John podczas spotkania opowiedział Alexandrosowi, że planuje zawrzeć umowę z Uniwersytetem Warszawskim na wygłoszenie trzech gościnnych wykładów dla studentów dotyczących sytuacji humanitarnej w Sudanie Południowym. Zapytał się on Alexandrosa, czy podpisałby on tę umowę w jego imieniu. Aleksandros w odpowiedzi jedynie machnął ręką.

11 Kazus 8 - pytania 1. Jakie prawo jest właściwe dla oceny, czy John udzielił Alexandrosowi pełnomocnictwa do podpisania w jego imieniu umowy z Uniwersytetem Warszawskim? 2. Jeżeli założymy, że w niniejszym kazusie pełnomocnictwo zostało udzielone skutecznie, to czy John mógłby wskazać, że prawem właściwym dla tego pełnomocnictwa jest prawo japońskie? 3. Czy warunkiem skuteczności wyboru prawa dla pełnomocnictwa jest wskazanie prawa wybranego w dokumencie pełnomocnictwa? 4. Proszę o ustalenie prawa miejsca zamieszkania oraz prawa miejsca zwykłego pobytu Johna.

12 Dziękuję za uwagę!