WPŁYW EKSTRAKTÓW Z ALOESU ( ALOE BARBADENSIS MILLER
|
|
- Tadeusz Jankowski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Prof. dr hab. Piotr Szeleszczuk Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego Wydział Medycyny Weterynaryjnej Katedra Patologii i Diagnostyki Weterynaryjnej Zakład Chorób Ptaków Warszawa ul. Ciszewskiego 8 Warszawa, RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr Darii Dziewulskiej pod tytułem WPŁYW EKSTRAKTÓW Z ALOESU (ALOE BARBADENSIS MILLER) I LUKRECJI (GLYCYRRHIZA GLABRA) NA REPLIKACJĘ PARAMYKSOWIRUSA GOŁĘBIEGO (PPMV-1) ORAZ NA WYBRANE ZJAWISKA ODPORNOŚCIOWE U GOŁĘBI Oceny dokonano na wniosek prof. dr hab. Bogdana Lewczuka (WMW-DZ ), Dziekana Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie na podstawie art.13 ust.1. Ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym z dnia 14 marca 2003 roku (Dz.U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595; z 2005 r. Nr 164, poz. 1365). Wstęp Z paramyksowirozą gołębi czyli zakażeniem wariantem gołębim wirusa rzekomego pomoru drobiu związana jest spora części aktywności zawodowej recenzenta (Szeleszczuk P.: Trzydzieści lat immunoprofilaktyki chorób gołębi w Polsce. Życie Wet. 90, , 2015), stąd z dużym zainteresowaniem śledziłem i śledzę krajowe badania prowadzone na gołębiach z wykorzystaniem tego groźnego, dla tych wyjątkowych ptaków, patogenu. Wirusy APMV-1 występujące u gołębi różnią się antygenowo i genetycznie od szczepów izolowanych od innych gatunków drobiu i zostały zakwalifikowane do grupy tzw. wariantów gołębich APMV-1 oznaczanych skrótem PPMV-1. Patolodzy gołębi od lat używają na określenie zakażenia wariantem gołębim wirusa rzekomego pomoru drobiu terminu paramyksowiroza. Wcześniej używano też w krajowym piśmiennictwie określenia paramyksowirozowa choroba gołębi. Jest oczywiste, że określenie paramyksowiroza gołębi wprowadzone w połowie lat osiemdziesiątych w Wielkiej Brytanii, ma na celu uniknięcie skojarzeń z rzekomym pomorem drobiu, chorobą od dziesiątek lat urzędowo zwalczaną i niosącą za sobą restrykcje formalne. Autorka w swojej pracy używa również określenia paramyksowiroza 1
2 gołębi, co wskazuje na jej znajomość nomenklatury kolumbopatologicznej. W ocenie klinicznej epidemiologia zakażeń PPMV-1 w Polsce miała kilka wyraźnie różniących się okresów. Największe żniwo zebrała ostra postać kliniczna tej infekcji z dominującymi objawami ze strony układu nerwowego, która dziesiątkowała stada gołębi do czasu wprowadzenia na szeroką skalę szczepień profilaktycznych (czyli od roku 1984 do roku 1999). Ocenia się, że populacja gołębi hodowlanych obniżyła się nawet o połowę. Stopniowo choroba zmieniała swój charakter z neuropatycznego na nefropatyczny. Przez wiele lat, do mniej więcej 2010 roku paramyksowiroza nie stanowiła problemu klinicznego u prawidłowo zaszczepionych gołębi. Od kilku lat pojawią się w Polsce przypadki choroby w stadach szczepionych, które zdają się wskazywać na introdukcję bardziej patogennych szczepów PPMV-1 (Szeleszczuk i wsp., 2016) lub pojawienie się szczepów atypowych (Śmietanka i Minta, 2011). Paramyksowiroza jest szczególnie groźna dla młodych gołębi, z uszkodzonym układem odpornościowym, zatem badania wykonane przez doktorantkę należy traktować, jako modelowe, a wybór tematyki badań jest z pewnością wynikiem dużego zaangażowania klinicznego promotora, dr hab. Tomasza Stenzla, prof. nadzw. UWM. W Katedrze Chorób Ptaków, Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, kierowanej przez Prof. dr hab. Andrzeja Koncickiego, intensywne, stojące na światowym poziomie badania naukowe na gołębiach prowadzane są od ponad 10 lat. W 2010 roku promotor recenzowanej rozprawy dr hab. Tomasz Stenzel, prof. nadzw. UWM obronił pracę doktorską pt.: Wpływ różnych immunomodulatorów na wybrane parametry odporności nieswoistej i swoistej u gołębi (Columba livia domestica) oraz przebieg zakażenia paramyksowirusem gołębim (PPMV-1). Doświadczania warsztatowe wykorzystał z pewnością przy planowaniu pracy doktorskiej zrealizowanej przez Panią mgr Darię Dziewulską. Bez wątpienia zakażenie wariantem gołębiego wirusa rzekomego pomoru drobiu jest jednym z niezwykle istotnych problemów dla hodowli gołębi, stąd ważność i aktualność podjętych przez panią magister badań. Ostatnio miałem również sposobność recenzowania rozprawy doktorskiej dr wet. Moniki Olszewskiej-Tomczyk, pod tytułem Ocena wrażliwości różnych gatunków drobiu na zakażenie wariantem gołębim wirusa choroby Newcastle, która to praca choć formalnie nie dotyczyła gołębi, ale wariantu gołębiego wirusa rzekomego pomoru drobiu, to jednak wykonana była na gołębiach i podawała wiele informacji przydatnych dla kolumbopatologa (obrona tej ciekawej pracy zrealizowanej w Zakładzie Chorób Drobiu, Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego PIWET-PIB miała miejsce w roku 2017). Dr Olszewska-Tomczyk między innymi przeprowadziła oznaczenie 2
3 transkrypcyjnej ekspresji cytokin prozapalnych (IFNγ, IL-1β, IL-6, IL-8) oraz czynnika hamującego syntezę cytokin (IL-10) u ptaków zdrowych i zakażonych. Między innymi wykazała ona, że oddziaływanie wirusa PPMV-1 ocenione na podstawie ekspresji cytokin na poziomie mrna, wskazuje na aktywację wrodzonych komponentów odpowiedzi immunologicznej. Nie ulega wątpliwości, że badania cytowanej autorki i badania mgr Darii Dziewulskiej bardzo znacząco poszerzają wiedzę na temat patogenezy zakażenia PPMV-1 u gołębi. Generalna, zasadniczo pozytywna uwaga, jaka nasuwa się po lekturze recenzowanej pracy doktorskiej Pani mgr Darii Dziewulskiej jest taka, iż doktorantka wykazała się rozległym, wysoce wyspecjalizowanym i bardzo nowoczesnym warsztatem badawczym. W świetle wcześniejszych uwag, jest oczywiste, że wybór tematu pracy doktorskiej uważam, za cenny i bardzo potrzebny zwłaszcza w aspekcie aktualnej sytuacji epidemiologicznej w populacji gołębi w kraju. Szczególnie dotyczy to badań prowadzanych technikami biologii molekularnej co było możliwe dzięki stworzeniu odpowiedniego zaplecza technicznego w Zespole Prof. Koncickiego. Ocena pracy doktorskiej Przedstawiona do oceny praca doktorska Wpływ ekstraktów z aloesu (Aloe barbadensis Miller) i lukrecji (Glycyrrhiza glabra) na replikację paramyksowirusa gołębiego (PPMV-1) oraz na wybrane zjawiska odpornościowe u gołębi została wykonana w Katedrze Chorób Ptaków, Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego w Olsztynie, pod kierunkiem wybitnego kolumbopatologa dr hab. Tomasza Stenzel, prof. nadzw.uwm. Dysertacja posiada układ typowy dla opracowań na stopień naukowy i zawarta jest na 59 stronach uwzględniających 4 tabele, 7 rycin oraz podzielona jest na następujące rozdziały: wykaz skrótów, streszczenie, abstract, wstęp, cel, materiał i metody, wyniki, dyskusja, wnioski, oraz piśmiennictwo. Dla całościowej oceny dysertacji najbardziej istotne jest, że wyniki prac stanowiących podstawę do ubiegania się przez Panią magister Darię Dziewulską o tytuł doktora nauk weterynaryjnych zostały opublikowane w następujących artykułach: 1. Dziewulska D., Stenzel T., Śmiałek M., Tykałowski B., Koncicki A. An evaluation of the impact of aloe vera and licorice extracts on the course of experimental pigeon paramyxovirus type 1 infection in pigeons. Poultry Science. 2018;97(2): doi: /ps/pex Dziewulska D., Stenzel T., Śmiałek M., Tykałowski B., Koncicki A. The impact of Aloe vera and licorice extracts on selected mechanisms of humoral and cell-mediated 3
4 immunity in pigeons experimentally infected with PPMV-1. BMC Veterinary Research. 2018;14:148. doi: /s Sumaryczna liczba punktów za te publikacje według MNiSW wynosi 80, zaś sumaryczny Impact Factor Obie prace zamieszczono w jednych z najlepiej ocenianych czasopism docierających do szerokiego grona specjalistów z całego świata. Publikacja wyników, w tak prestiżowych tytułach jest najlepszym potwierdzeniem jakości i oryginalności badań zrealizowanych przez doktorantkę. W zgodnych oświadczeniach współautorów podnoszone jest, że udział mgr Darii Dziewulskiej w powstawaniu powyższych publikacji był wiodący, a wykonane prace są wyrazem jej własnych, oryginalnych hipotez. Doktorantka odegrała pierwszoplanowa rolę w koncepcyjnym przygotowaniu przeprowadzonych badań, analizie uzyskanych badań i wnioskowaniu. Szata edytorska ocenianej rozprawy jest bardzo staranna i estetyczna, zawiera ona dobrej jakości ryciny i czytelne tabele. Ogólne wrażenie z lektury dysertacji jest pozytywne i można stwierdzić, że recenzowana praca doktorska Pani mgr Darii Dziewulskiej napisana jest poprawnym językiem, spełnia wymogi merytoryczne i formalne stawiane opracowaniom na stopień naukowy doktora. Styl pracy jest bardzo zwięzły, opis metodyk badawczych świadczy o bardzo dobrym przygotowaniu warsztatowym, zwłaszcza w obszarze technik molekularnych, co nie dziwi, bowiem jest to zgodne z wykształceniem doktorantki (w 2010 roku ukończyła studia magisterskie na kierunku Biotechnologia na Wydziale Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie). Bardzo bogate i prawidłowo używane w tekście opracowania nazewnictwo fachowe świadczy o dobrym przygotowaniu merytorycznym badaczki. Dotyczy to szczególnie części poświęconej badaniom ekspresji genów. Na korzyść Doktorantki przemawia i to, że stara się przybliżyć zrozumienie wykonywanych badań opisując krótko i przystępnie zasady stosowanych metodyk. Oczywiście w tak obszernym i obejmującym kilka bardzo specjalistycznych obszarów opracowaniu trudno nie popełnić nieścisłości i niezręczności językowych, których jednak doktorantka w zasadzie się ustrzegła. Między innymi doktorantka używa konsekwentnie skrótu dpi., który rozwija jako Day postinoculation i tłumaczy jako dzień po zakażeniu. W tym przypadku zapis winien brzmieć Day post-infection lub w tłumaczeniu, jako dzień po inokulacji. Niewłaściwe jest także określenie Jednodniowych kurcząt SPF (str.22.). Jednodniowe mogą być tylko pisklęta kurze SPF. Ponadto bardzo nieliczne literówki zaznaczono w tekście pracy. Cytowane w pracy doktorskiej, piśmiennictwo zamykające się stosunkowo niewielką liczbą 84 publikacji jest jednak w istocie wyborem starannie wyselekcjonowanych pozycji literaturowych potwierdzających opinie Autorki lub z nimi rozbieżne. Dobór piśmiennictwa 4
5 wskazuje na dojrzałość naukową i umiejętność wyboru bardzo bogatej, w generalnym zakresie stosowania fitobiotyków literatury źródłowej z drugiej jednak strony wskazuje na brak badań w tym temacie w odniesieniu do gołębi. Podkreślić należy, że Autorka równie starannie wyselekcjonowała pozycje piśmiennictwa krajowego wybierając, jak się wydaje, najbardziej reprezentatywne prace. W tej liczbie wszystkie najważniejsze prace z zakresu immunomodulacji u gołębi, których była współautorem, co potwierdza jej szerokie zainteresowanie tematem. Niestety nie zacytowała pracy doktorskiej dr wet. Moniki Olszewskiej-Tomczyk. Opiniowaną pracę doktorską rozpoczyna lapidarny wstęp, obejmujący 9 stron, krótko wprowadzający czytelnika w problematykę związaną z wybranymi do badań roślinami leczniczymi i zakażeniem wariantem gołębim wirusa choroby Newcastle. Bardzo popieram opinię Doktorantki, że stosowanie leków zawierających składniki roślinne do terapii i profilaktyki wirusowych chorób ptaków jest przyszłościowym rozwiązaniem (Szeleszczuk P., Żbikowski A., Dolka B., Nerc J., Adamczyk K., Rogala M.: Terapia wirusowych chorób drobiu - od teorii do praktyki. Wieliczko A. (red.): Aktualne problemy w patologii drobiu - stare di nowe wyzwania istotne w produkcji drobiarskiej. UP Wrocław. s ISBN: Niestety z powodów proceduralnych zasadniczo, nie ma w Unii Europejskiej zarejestrowanych weterynaryjnych leków roślinnych. Problemem, ten ze względów formalnych, jest łatwiejszy do rozwiązania u gołębi, bowiem w większości nie są one konsumowane przez człowieka (pocztowe i zdobne), niż w przypadku drobiu. Cieszy, że badania mgr Dziewulskiej wpisują się w nurt poszukiwań alternatyw dla stosowania przeciwdrobnoustrojowych produktów leczniczych weterynaryjnych w kolumbopatologii. Jest istotną wartością recenzowanej pracy doktorskiej, że jej autorka próbowała odpowiedzieć na pytanie o skuteczność fitoterapeutyczną aloesu i lukrecji w kontrolowanym doświadczeniu in vivo i warsztatowo trudnych, pogłębionych badaniach molekularnych. W podrozdziale wstępu autorka omawia w syntetycznej formie dobrze poznaną przez naukowców roślinę leczniczą, jaką jest stosowany od wieków aloes zwyczajny. Liście tej rośliny zawierają 75 aktywnie biologicznych czynników, z których najważniejszą rolę odgrywa acemannan będący jednym z najsilniejszych immunomodulatorów pochodzenia roślinnego. Drugą rośliną wybraną do badań była lukrecja gładka, której korzeń zawiera ponad 400 związków bioaktywnych. Glicyryzyna wyosobniana z lukrecji posiada bardzo dobrze udokumentowane właściwości immunomodulujące. Oczywiście na rynku krajowym jest bardzo wiele preparatów dla gołębi określanych, jako dodatki paszowe suplementy, zawierających wyciągi z aloesu czy z lukrecji, jednak ich producenci nie przedstawiają 5
6 żadnych badań potwierdzających ich skuteczność. Rzadko też w opisach działania produktu informują, że zawierające je odżywki nie są lekami, choć opisy ich działania i stosowania nie pozostawiają wątpliwości, że takie właściwości zdają się posiadać. Nie ma tych danych także w piśmiennictwie światowym, stąd wykonane przez autorkę badania były w pełni oryginalne i poszerzyły wiedzę w tym zakresie. Dodatkowo stworzyły model badawczy do obiektywnej oceny działania preparatów roślinnych u gołębi. Możliwe i wskazane jest dołączenie do oceny innych parametrów, ale zaproponowany model opierający się na ocenie ekspresji genów kodujących receptory powierzchniowe limfocytów oraz metody cytometrii przepływowej jest autorskim rozwiązaniem mgr Dziewulskiej. Ciekawym fragmentem wstępu jest podrozdział 1.2. w którym doktorantka opisuje gołębi paramyksowirus typu 1 w powiązaniu z podejrzewanym o udział w etiologii choroby młodych gołębi (CMG) cirkowirusem gołębi (PCiV). Wyczerpująco, choć krótko autorka podaje dane na temat aktualnej pozycji taksonomicznej, budowy molekularnej PPMV-1 oraz kliniki i patologii paramyksowirozy gołębi. Ostatnia część tego rozdziału stanowi opis odpowiedzi immunologicznej w przebiegu zakażenia PPMV-1. W mojej ocenie wstęp jest bardzo zwięzłą i syntetycznie skomponowaną częścią pracy, wprowadzającą czytającego w całość zagadnień będących przedmiotem badań. Cel badań (rozdział 2) jest poprzedzony krótkim wstępem, w którym Autorka stwierdza, że PPMV-1 jest dobrze poznanym patogenem gołębi, niewymagającym skomplikowanego procesu diagnostycznego i stosunkowo łatwym do namnażania w warunkach laboratoryjnych. Z tego powodu podjęła badania mające na celu określenie wpływu ekstraktu z aloesu i lukrecji na przebieg zakażenia oraz na wybrane mechanizmy odporności humoralnej i komórkowej u gołębi podczas infekcji wirusowej na tym modelu doświadczalnym. Doktorantka sformułowała trzy szczegółowe zadania, których wykonanie zrealizuje cel pracy, czyli określi wpływ ekstraktu z aloesu i lukrecji na przebieg zakażenia oraz na wybrane mechanizmy odporności humoralnej i komórkowej u gołębi podczas infekcji wirusowej. Zadania te to: 1. Określenie czy ekstrakty z aloesu i lukrecji wpływają na replikację PPMV-1; 2. Wyjaśnienie czy namnażanie PPMV-1 jest zależne od dawki wymienionych ekstraktów; 3. Ocenę wpływu aloesu i lukrecji na mechanizmy odpowiedzi komórkowej i humoralnej u gołębi zdrowych klinicznie, jak i gołębi zakażonych PPMV-1. Trzeba zdecydowanie podkreślić, że każdy z obszarów, które Doktorantka badała wymagał przeprowadzenia pracochłonnych analiz i wyspecjalizowanego warsztatu badawczego na wysokim poziomie, którym dysponuje Katedra Chorób Ptaków, Wydziału 6
7 Medycyny Weterynaryjnej w Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W kolejnym, trzecim rozdziale dysertacji autorka charakteryzuje materiał i metody. Jak się wydaje lepszym rozwiązaniem mogłoby, być podanie opisu układu doświadczenia w punkcie 3.1. a nie na zakończenie tego rozdziału. Czytającemu łatwiej byłoby zrozumieć poszczególne protokoły po zapoznaniu się układem doświadczenia, które przeprowadzono na 120 gołębiach podzielonych na 10 grup, z których część (5 grup) zakażano PPMV-1 w koncentracji 10 6 EID50 w dawce 100µL na ptaka (po 50 µl wirusa nakrapiano na nozdrza i oka) (Podrozdział 3.8. Układ doświadczenia). Przez 7 dni po zakażeniu, raz dziennie ptakom z wybranych grup podawano per os wodny roztwór ekstraktu z aloesu lub lukrecji w dawce 300mg/kg m.c. lub 500mg/kg m.c. W 4,7 oraz 14 po zakażeniu od losowo wybranych gołębi z każdej grupy pobierano wymaz z kloaki. Następnie ptaki te poddano eutanazji i w trakcie badania anatomopatologicznego pobierano wycinki narządów wewnętrznych takich jak mózg, nerki, śledziona, trzustka oraz wątroba. Z próbek śledziony wyizolowano komórki mononuklearne, z których część posłużyła do oznaczania procentowego udziału limfocytów B IgM + metodą cytometrii przepływowej. Pozostałe komórki mononuklearne wykorzystano do oceny ekspresji genów kodujących receptory powierzchniowe limfocytów T (CD3, CD4, CD8) oraz interferon gamma (IFN-Ɣ) metodą względną real time PCR (qpcr). W pozostałych narządach oraz w wymazach z kloaki określano liczbę kopi RNA wirusa metodą ilościową (bezwzględną ) qpcr. Doktorantka rozpoczyna, jednak rozdział trzeci opisując materiał wykorzystany do badań. Z powodu braku komercyjnie dostępnych gołębi, o statusie wolnym od swoistych patogenów autorka musiała pokonać kilka pułapek metodologicznych. Dostępne są krajowe wytyczne (Dolka B., Szeleszczuk P.: Opracowanie parametrów do oceny zdrowia gołębi pocztowych i ozdobnych przeznaczonych do wykorzystania w badaniach eksperymentalnych. Mat. XIV Kongresu PTNW, Wrocław, ,2012, str. 407) podające wymogi, jakie powinny być spełnione w tym zakresie. Jak wynika z opisu autorki użyte w tym eksperymencie ptaki to gołębie ozdobne rasy pawik, bowiem pozyskanie nieszczepionych przeciwko paramyksowirozie gołębi pocztowych (rasa najczęściej stosowana do badań) jest nierealne. Przy interpretacji badań należy mieć na uwadze, że użyte w doświadczeniu gołębie były w wieku 8 tyg. czyli były to bardzo młode osobniki, bardzo wrażliwe na zakażenie PPMV-1. Generalnie bardzo interesujące i oryginalne jest wykonanie badań na pawikach, które są niezwykle ciekawymi gołębiami hodowanymi w Europie od setek lat, jeśli wykorzystywanymi do badań naukowych to chyba tylko przez ośrodek olsztyński. Wyjaśnienia wymaga czy test 7
8 ELISA (Idexx ND Ab, USA) jest przydatny do badania surowic gołębi? Podana dalej przez doktorantkę procedura przygotowania ekstraktów roślinnych definiuje w odniesieniu do lukrecji zawartość kwasu glicyryzynowego na 20 %. Jednym z problemów w stosowaniu produktów zawierających surowce roślinne jest konieczność standaryzacji koncentracji substancji czynnych, co nie jest łatwe w przypadku naturalnych surowców roślinnych. W doświadczeniu, co też ma istotne znaczenie przy interpretacji wyników, wykorzystano mezogeniczny szczep PPMV-1 /pigeon/poland/ar3/95 uzyskany z Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach. W podrozdziale 3.4. doktorantka podaje metodykę izolacji komórek mononuklearnych ze śledzion gołębi z poszczególnych grup doświadczalnych i kontrolnych. Najbardziej rozbudowaną metodyczną częścią pracy jest podrozdział 3.5. poświęcony badaniom molekularnym. Autorka podaje protokół izolacji RNA z komórek mononuklearnych, narządów i wymazów. Następnie metodologię oceny stężenia i czystości wirusowego RNA. Po utworzeniu kopii cdna wykorzystała go do badań przy zastosowaniu qpcr. W celu oznaczenia ekspresji genów kodujących receptory powierzchniowe limfocytów T, dla genów CD4 i CD8 autorka zaprojektowała ich sekwencje, (numery akcesyjne CD4 MG214789, CD8 MG214790) co jest ważnym dokonaniem. Z zadowoleniem należy podkreślić dużą troskę Autorki o poprawność metodologiczną użytych metod, były one nie tylko optymalizowane, ale i walidowane w celu określenia ich czułości i specyficzności. Uzupełnieniem badań genetycznych była technika cytometrii przepływowej wykorzystana przez doktorantkę do oceny odsetka limfocytów B IgM. Należy podkreślić, że na przeprowadzenie wszystkich badań na zwierzętach Autorka uzyskała zgodę lokalnej komisji etycznej. Rozdział Wyniki jest bardzo interesującym, choć krótkim fragmentem ocenianej pracy (7 stron), poprawnie prezentującym dokonania Doktorantki. Zgrupowanie wyników w czterech podrozdziałach ułatwia śledzenie uzyskanych danych. Pierwsze trzy podrozdziały przedstawiają informacje o wynikach badań molekularnych, ostatni sumuje rezultaty badań cytometrycznych. Rozdział piąty Dyskusja to próba oceny własnych badań Autorki na tle literatury światowej. Cytując dane piśmiennictwa Autorka stara się odnieść uzyskane wyniki badań własnych do rezultatów innych autorów. W kilku punktach podkreśla oryginalność podjętych przez siebie badań. Generalnie można stwierdzić, że Doktorantka sprawnie konfrontuje własne wyniki badań wykazując się sporą wiedzą na temat dotychczas wykonanych prac. Rozdział szósty Wnioski ten bardzo istotny element pracy doktorskiej, jest bardzo 8
9 często krytykowany przez recenzentów, choć w przypadku wniosków wyciągniętych przez panią mgr Darię Dziewulską można stwierdzić, że są one klasycznie akademickie i zasadniczo poprawne! Zatem uzyskane wyniki badań oraz ich analiza upoważniły Autorkę do wyciągnięcia, w sumie, aż pięciu wniosków powiązanych z celami, jakie doktorantka postawiła sobie do rozwiązania rozpoczynając badania. Wniosek pierwszy informuje czytelnika, że: Wyciąg z aloesu zwyczajnego wykazuje u gołębi działanie przeciwwirusowe, co manifestowało się mniejszą liczbą kopii RNA PPMV-1 w próbkach wątroby, nerek i mózgu po zastosowaniu dawki 300 mg/kg m. c. oraz zwiększeniem ekspresji genu kodującego IFN-γ. Wniosek ten potwierdza opinię Ojiezeh i wsp, (2015) uzyskane u kur zakażonych eksperymentalnie wirusem rzekomego pomoru drobiu, ale w badaniach Doktorantki dane cytowanych autorów uzyskały mocne i bardziej wielostronne potwierdzenie, że podobne zjawisko występuje u gołębi. Wniosek drugi stwierdza, że Wyciąg z lukrecji gładkiej stosowany w dawce 300mg/kg m. c. wykazuje u gołębi działanie przeciwwirusowe, co manifestowało się czterokrotnie mniejszą liczbą kopii RNA PPMV-1 w próbkach wątroby i nerek w stosunku do ptaków z grupy kontrolnej oraz zwiększeniem ekspresji genu kodującego IFN-γ. Jak podkreśla sama autorka działanie przeciwwirusowe lukrecji jest jednak słabsze niż wyciągu z aloesu. Zagadnieniem niezwykle istotnym z praktycznego punktu widzenia jest pytanie czy połączenie wyciągów z obu roślin leczniczych ujawni efekt addycyjny działania przeciwwirusowego? W praktyce terapeutycznej w medycynie i weterynarii najczęściej stosuje się mieszaniny wyciągów z różnych roślin, podobnie dzieje się również u gołębi. Brak jest jednak danych eksperymentalnych, które potwierdzałyby zasadność takiego postępowania. Być może autorka pochyli się nad tym zagadnieniem. Oba wnioski opisują ważne osiągnięcie Doktorantki, bowiem w dotychczasowych badaniach nie podejmowano eksperymentalnego zakażenia gołębi szczepami PPMV-1 i oceny przeciwwirusowego działania wyciągów z aloesu i lukrecji. Zastosowanie czułych i nowatorskich technik biologii molekularnej dodatkowo podnosi wartość pracy. Wniosek podsumowujący badania w zakresie działania immunomodulującego wyciągu z aloesu zwyczajnego (wniosek trzeci) stwierdza, że: Działanie immunomodulujące wyciągu z aloesu zwyczajnego jest zależne od dawki: a) Dawka 300mg.kg m. c. wykazuje u gołębi właściwości immunostymulujące, co manifestowało się wyższą w stosunku do ptaków z grupy kontrolnej ekspresją genów kodujących receptory powierzchniowe limfocytów T CD4 i CD8. 9
10 b) Dawka 500 mg/kg m. c. wykazuje działanie immunosupresyjne manifestujące się zmniejszoną ekspresją genów kodujących receptory powierzchniowe limfocytów T CD4 i CD8. To stwierdzenie jest bardzo istotne i zdecydowanie należy je brać pod uwagę podczas prób stosowania ekstraktów z aloesu w praktyce. Ciekawy i w pełni oryginalny jest wniosek czwarty w którym Autorka stwierdza, że: Ekstrakt z aloesu zwyczajnego stosowany w obu dawkach stymuluje u gołębi zakażanych PPMV-1 nieswoistą odporność komórkową, co manifestowało się zwiększoną ekspresją genu kodującego receptor powierzchniowy CD4 limfocytów T. Podsumowując mogę stwierdzić, że badania wykonane przez doktorantkę stwarzają duże potencjalne możliwości terapii zakażeń wirusowych w kolumbopatologii. Wyniki prac eksperymentalnych zaprezentowane przez Doktorantkę stanowią bardzo ciekawy punkt wyjścia do dalszych badań w tym zakresie. Obserwując zaangażowanie promotora rozprawy w przenoszenie rezultatów badań naukowych do praktyki, mam podstawy sądzić, że będzie on dążył do praktycznego wykorzystania wyników wykonanych doświadczeń. Po krytycznej analizie opracowania, stwierdzam, iż Pani mgr Daria Dziewulska wykazała w pracy doktorskiej bardzo dobre przygotowanie merytoryczne do samodzielnego rozwiązywania postawionych celów badawczych. Recenzowana rozprawa stanowi oryginalne rozwiązanie problemu naukowego oraz w pełni potwierdza ogólną wiedzę teoretyczną Doktorantki, a tym samym w pełni spełnia wymagania stawiane tego typu opracowaniom określone w art.13 ust.1. Ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym z dnia 14 marca 2003 roku (Dz.U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595; z 2005 r. Nr 164, poz. 1365). Po całościowym rozważeniu wartości poznawczej recenzowanej dysertacji zwracam się z wnioskiem do Wysokiej Rady Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie o dopuszczenie Pani mgr Darii Dziewulskiej do dalszych etapów przewodu doktorskiego. Mając na względzie unikalne wartości poznawcze dysertacji i wysiłek włożony przez Doktorantkę w opanowanie i wykorzystanie tak specjalistycznego i nowatorskiego warsztatu badawczego wnioskuję o wyróżnienie pracy stosowną nagrodą. Prof. dr hab. Piotr Szeleszczuk 10
.: Ocena wrażliwości różnych gatunków drobiu na zakażenie wariantem gołębim wirusa choroby Newcastle
1 Wrocław, 09.01.2017 r. Prof. dr hab. Alina Wieliczko Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Recenzja rozprawy
Bardziej szczegółowoOCENA WRAŻLIWOŚCI RÓŻNYCH GATUNKÓW DROBIU NA ZAKAŻENIE WARIANTEM GOŁĘBIM WIRUSA CHOROBY NEWCASTLE
Prof. dr hab. Piotr Szeleszczuk Katedra Patologii i Diagnostyki Weterynaryjnej Zakład Chorób Ptaków Wydz. Medycyny Weterynaryjnej 02-786 Warszawa ul. Ciszewskiego 8 Warszawa, 2016.02.07 RECENZJA rozprawy
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Zbigniew Adamiak Olsztyn, Katedra Chirurgii i Rentgenologii z Kliniką Wydział Medycyny Weterynaryjnej UWM Olsztyn RECENZJA
Prof. dr hab. Zbigniew Adamiak Olsztyn, 17.10.2017 Katedra Chirurgii i Rentgenologii z Kliniką Wydział Medycyny Weterynaryjnej UWM Olsztyn RECENZJA rozprawy doktorskiej lek. wet. Magdaleny Gołyńskiej pt.
Bardziej szczegółowoRECENZJA. Rozprawy doktorskiej mgr Mateusza Nowickiego. Ocena wybranych elementów niszy szpikowej u pacjentów poddawanych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku KIEROWNIK KLINIKI: dr hab. Lidia Gil, prof. UM 60-569 Poznań, ul. Szamarzewskiego 84 ; tel. +48 61
Bardziej szczegółowoOlsztyn, r.
dr hab. Aleksandra Platt-Samoraj prof. nadzw. UWM Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Olsztyn, 28.09.2018 r. OCENA rozprawy doktorskiej lek.
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarz Małgorzaty Marii Skuzy
Dr hab. n. med. Elżbieta Jurkiewicz, prof. nadzw. Warszawa, 6 lipca 2016 Kierownik Zakładu Diagnostyki Obrazowej Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie Ocena rozprawy na stopień doktora nauk
Bardziej szczegółowoRecenzja. wykrywania i charakterystyki szczepów wirusa zakaźnego zapalenia torby Fabrycjusza
Prof. dr hab. Alina Wieliczko Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Anny
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Arkadiusza Płowca pod tytułem "Wpływ prebiotyków i symbiotyków podanych in ovo na zmianę ekspresji genomu kury"
Dr hab. inż. Anna Hrabia, prof. nadzw. UR Kraków, 14.12.2017 Katedra Fizjologii i Endokrynologii Zwierząt Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Recenzja rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej. Mgr Pauliny Smyk pt.: Wpływ wybranych ksenobiotyków na zmiany parametrów
Bydgoszcz, 30. 05. 2019 r. prof. dr hab. Marek Bednarczyk Katedra Biotechnologii i Genetyki Zwierząt Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy Ocena rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoOcena merytoryczna pracy 2.1. Sformułowanie problemu naukowego i aktualność tematyki badań
Prof. dr hab. Jerzy Jaroszewski Olsztyn, 10.09.2018 r. Katedra Farmakologii i Toksykologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Ocena rozprawy doktorskiej mgr Eweliny
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Olgi Andrzejczak. pt. Badania osadu czynnego z zastosowaniem technik cyfrowej analizy obrazu mikroskopowego
Łódź, 27.03.2019 r. Dr. hab. Przemysław Bernat, prof. UŁ Uniwersytet Łódzki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż.
Bardziej szczegółowoZabrze r. Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarza Cypriana Olchowy
Zabrze 03.09.2016r. Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarza Cypriana Olchowy p.t. Przydatność wielorzędowej tomografii komputerowej w diagnostyce powikłań płucnych u dzieci poddanych
Bardziej szczegółowoZakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii
z\ Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich Wrocław ul. Borowska 211a, 50-566 Wrocław Kierownik: dr hab. nauk med. Marzenna Bartoszewicz tel/fax (71)
Bardziej szczegółowoRECENZJA. Podstawa formalna recenzji
Olsztyn 15.07.2019 r. dr hab. Agata Bancerz-Kisiel, prof. nadzw. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż.
Bardziej szczegółowoRozprawy doktorskiej mgr Anny Marii Urbaniak-Brekke. pt.: Aktywność społeczności lokalnych w Polsce i Norwegii
dr hab. Andrzej Rokita, prof. nadzw. Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Recenzja Rozprawy doktorskiej mgr Anny Marii Urbaniak-Brekke pt.: Aktywność społeczności lokalnych w Polsce i Norwegii w
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej lek. wet. Dagmary Winiarczyk. Przydatność proteomiki w rozpoznawaniu nefropatii różnego pochodzenia u psów
dr hab. Agnieszka Noszczyk-Nowak, prof. UPWr Katedra Chorób Wewnętrznych z Kliniką Koni, Psów i Kotów Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu agnieszka.noszczyk-nowak@upwr.edu.pl
Bardziej szczegółowoOcena pracy doktorskiej mgr inż. Eweliny Szacawy
Dr hab. Marek Gehrke, prof. nadzw. UP Instytut Weterynarii Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poznań, dn. 9.03.2016 r. Ocena pracy doktorskiej mgr
Bardziej szczegółowoLublin 30 lipca 2017r.
1 Lublin 30 lipca 2017r. Dr hab. Adam Nogalski prof. nadzw. Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Urazowej i Medycyny Ratunkowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej z dziedziny
Bardziej szczegółowoProgram Konferencji Czwartek 27 czerwca 2013 r. 9.30-9.45 OTWARCIE KONFERENCJI prof. dr hab. Alina Wieliczko Wystąpienia zaproszonych gości
Program Konferencji Czwartek 27 czerwca 2013 r. 9.30-9.45 OTWARCIE KONFERENCJI prof. dr hab. Alina Wieliczko Wystąpienia zaproszonych gości SESJA I 9.45 10.25 10.25 11.05 11.05 11.45 Prof. dr hab. Alina
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, 26.07.2015 r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie R E C E N Z J A rozprawy doktorskiej mgr Kingi Urbaniak
Bardziej szczegółowoRECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
Lublin, dnia 20 września 2016r. dr hab. n. med. Jolanta Masiak Kierownik Samodzielnej Pracowni Badań Neurofizjologicznych Katedry Psychiatrii Uniwersytet Medyczny w Lublinie Głuska 2 20-439 Lublin RECENZJA
Bardziej szczegółowoRecenzja opracowania M. Bryxa. pt: Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie.
C:\DOKUMENTY\RECENZJE\Recenzja M. Bryxa rynek.doc Recenzja opracowania M. Bryxa pt : Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie. Rynek nieruchomości jest w Polsce stosunkowo nowym, lecz wzbudzającym
Bardziej szczegółowoStacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego w Dworzyskach. Recenzja rozprawy doktorskiej. pt. ANALIZA CECH MIĘSNYCH WYBRANYCH GRUP KACZEK PEKIN ZE STAD
Poznań, 12.04.2018 dr hab. Mirosław Lisowski Instytuty Zootechniki PIB Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka Stacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego w Dworzyskach 62-035 Kórnik k. Poznania Tel. 61 817-02-25
Bardziej szczegółowoRecenzja. promotor: dr hab. Marianna Kotowska-Jelonek, prof. PŚk
dr hab. Tadeusz Dyr, prof. nadzw. Radom, 11-04-2017 Katedra Ekonomii Wydział Nauk Ekonomicznych i Prawnych Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu Recenzja rozprawy
Bardziej szczegółowoRECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ. zatytułowanej
Wydział Farmaceutyczny Uniwersytet Medyczny w Łodzi Prof. dr hab. n. farm. Elżbieta Budzisz (elzbieta.budzisz@umed.lodz.pl) Łódź, dn. 02.11.2016 r. RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ zatytułowanej Synteza,
Bardziej szczegółowoOcena. wykonanej pod kierunkiem prof. dr hab. med. Małgorzaty Polz-Docewicz
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ Kierownik: prof. dr hab. Andrzej Szkaradkiewicz ul. Wieniawskiego 3 tel. 61 8546 138 61-712 Poznań fax
Bardziej szczegółowoSzczecin, r.
dr hab. inż. Katarzyna Janda, prof. nadzw. PUM Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie ul. Broniewskiego 24, 71-460 Szczecin Tel: (91) 441 48 06; fax. (91) 441
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, 01.08.2017 r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie RECENZJA rozprawy doktorskiej lek. wet. Iwony Kozyry
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Piotra Biniarza pt. Optymalizacja produkcji, oczyszczanie i badanie właściwości biosurfaktantów
Łódź, 18.10.2018 r. Dr. hab. Przemysław Bernat, prof. nadzw. UŁ Uniwersytet Łódzki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii Recenzja rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoGorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców
Gorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców Agnieszka Warda-Sporniak Główny Inspektorat Weterynarii gorączka Q tabela 4 choroby rejestrowane
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej. Pani mgr Natalii Walczak pt.: Oporność na tetracykliny u bakterii izolowanych od chorych ryb akwariowych
dr hab. Anna Rymuszka Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Biotechnologii i Nauk o Środowisku Katedra Fizjologii Zwierząt i Toksykologii Lublin, 20.08.2018r. Recenzja rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoDo oceny przedstawiono oprawioną rozprawę doktorską zawierającą 133 strony
Prof. dr hab. Maciej Zabel Katedra Histologii i Embriologii Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Hanny Kędzierskiej pt. Wpływ czynnika splicingowego SRSF2 na regulację apoptozy
Bardziej szczegółowoRECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry Olgi Kozłowskiej pt: Analiza ekspresji genu FERMT2
Puławy, dnia 26. VI. 2017r Dr hab., prof. nadzw. Maria Szczotka Zakład Biochemii Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach RECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry
Bardziej szczegółowodr hab. n. med. Czesław Żaba Kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr hab. n. med. Czesław Żaba Kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Poznań, dnia 01.09.2016 r. Ocena rozprawy doktorskiej mgr Matyldy
Bardziej szczegółowoProf. nadzw. PG dr hab. inż. Piotr Grudowski Gdańsk Wydział Zarządzania i Ekonomii
Prof. nadzw. PG dr hab. inż. Piotr Grudowski Gdańsk 10.02.2017 Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Moniki Resteckiej pt. Doskonalenie jakości procesów
Bardziej szczegółowoPoznań, ul. Przybyszewskiego 49 tel Recenzja
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU ZAKŁAD DERMATOLOGII I WENEROLOGII WNOZ 60-355 Poznań, ul. Przybyszewskiego 49 tel. 61 8691285 e-mail: ryszardzaba@gmail.coml Poznań, dnia 27.04.2019
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej
1 Wrocław, 6 grudnia 2016 r. Prof. zw. dr hab. Alina Wieliczko. Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Ocena
Bardziej szczegółowo1. Podstawa prawna oraz kryteria przyjęte do oceny rozprawy doktorskiej
Szczecin, 20.04. 2015 Prof. Dr hab. Waldemar Gos, prof. zw. US Uniwersytet Szczeciński Instytut Rachunkowości Ocena rozprawy doktorskiej mgr. Artura Jastrzębowskiego pt. Zakres i znaczenie współcześnie
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Jarosława Błyszko
Prof. dr hab. inż. Mieczysław Kamiński Wrocław, 5 styczeń 2016r. Ul. Norwida 18, 55-100 Trzebnica Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Jarosława Błyszko pt.: Porównawcza analiza pełzania twardniejącego
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Kardiologii Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Dr hab. n med. Marta Negrusz - Kawecka Wrocław, 12.06.2014 r. Katedra i Klinika Kardiologii Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Recenzja pracy
Bardziej szczegółowoRECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Sebastiana Schaba pod tytułem Technologia wytwarzania granulowanych nawozów wieloskładnikowych typu NP i NPK
Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków 2017-07-09 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Sebastiana Schaba pod tytułem Technologia
Bardziej szczegółowoOCENA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ. pt Ocena jakości życia nosicielek mutacji genu BRCA1 po profilaktycznej operacji narządu rodnego
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE Zakład Genetyki Klinicznej ul. Radziwiłłowska 11, 20-080 Lublin tel./fax. 81 448 6110 Kierownik: dr hab. n. med. Janusz Kocki, prof. UM Lublin, dnia 23.01.2017 r. OCENA
Bardziej szczegółowoPoznań, r.
Poznań, 05.07.2018 r. prof. dr hab. n. med. Leszek Romanowski Katedra Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu ul. 28 Czerwca 1956 nr 135 61-545
Bardziej szczegółowoZałącznik 2 do uchwały nr 42/2015 Rady Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego z dnia 17 września 2015 r.
Załącznik 2 do uchwały nr 42/2015 Rady Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego z dnia 17 września 2015 r. WYMOGI STAWIANE PRACOM MAGISTERSKIM 1. Wymogi ogólne Praca magisterska jest pracą: wykonywaną
Bardziej szczegółowoRecenzja(rozprawy(doktorskiej(( Pana(mgr(inż.(Jacka(Mojskiego(
Recenzjarozprawydoktorskiej Panamgrinż.JackaMojskiego pt. Produktywnośćfotosyntetycznaroślinozdobnychzzasobówwiejskichogródków przydomowychzastosowanychwwarunkachogroduwertykalnego PrzedstawionamidorecenzjiPracadoktorskazostaławykonanapodkierunkiem:drhab.Mohameda
Bardziej szczegółowoStudia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych
Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych Głównym celem studiów podyplomowych Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jest przekazanie słuchaczom
Bardziej szczegółowoCzęść praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Bardziej szczegółowoSzczegółowy tryb czynności w przewodzie doktorskim w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
Szczegółowy tryb czynności w przewodzie doktorskim w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego przyjęty przez Radę IS UW w dn. 5 maja 2015 r., zgodny ze stanem prawnym na 5 maja 2015 r., określonym
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia. dla kierunku Biotechnologia medyczna. studia drugiego stopnia. Załącznik nr 3 do uchwały nr 265/2017. I.
Efekty kształcenia Załącznik nr 3 do uchwały nr 265/2017 dla kierunku Biotechnologia medyczna studia drugiego stopnia I. Informacja ogólne 1. Jednostka prowadząca kierunek: Wydział Lekarski II, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz zasad wykonywania zabiegu także od strony technicznej przydatne dla zrozumienia dalszej części
Dr hab. Agata Stanek Bytom 1.02.2016 Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym
Bardziej szczegółowoAktualne problemy w patologii drobiu ze szczególnym uwzględnieniem lekooporności drobnoustrojów
Aktualne problemy w patologii drobiu ze szczególnym uwzględnieniem lekooporności drobnoustrojów Spis treści Organizatorzy....................................... 7 Komitet organizacyjny..................................
Bardziej szczegółowo- propozycję dyscypliny dodatkowej na egzamin doktorski; - propozycję osoby promotora i ewentualnie promotora pomocniczego.
Procedura przy postępowaniu o nadanie stopnia doktora nauk biologicznych w dyscyplinach: biologia i biotechnologia na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie podstawa prawna: Ustawa z dnia 14
Bardziej szczegółowo***I STANOWISKO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
Parlament Europejski 2014-2019 Ujednolicony dokument legislacyjny 14.3.2018 EP-PE_TC1-COD(2017)0329 ***I STANOWISKO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 14 marca 2018 r. w celu
Bardziej szczegółowoPROCEDURA PRZEWODÓW DOKTORSKICH NA WYDZIALE NAUK EKONOMICZNYCH SGGW
PROCEDURA PRZEWODÓW DOKTORSKICH NA WYDZIALE NAUK EKONOMICZNYCH SGGW Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr
Bardziej szczegółowoPROCEDURA PRZEPROWADZANIA CZYNNOŚCI W PRZEWODZIE DOKTORSKIM NA WYDZIALE BIOCHEMII, BIOFIZYKI I BIOTECHNOLOGII UJ
PROCEDURA PRZEPROWADZANIA CZYNNOŚCI W PRZEWODZIE DOKTORSKIM NA WYDZIALE BIOCHEMII, BIOFIZYKI I BIOTECHNOLOGII UJ UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE 1. Warunki do otwarcia przewodu doktorskiego Przy otwarciu
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej
Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Temat lekcji: Planowanie doświadczeń biologicznych jak prawidłowo zaplanować próbę kontrolną? Cele kształcenia IV etap edukacyjny: 1. Wymagania ogólne:
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Zbigniew Czarnocki Warszawa, 3 lipca 2015 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii
prof. dr hab. Zbigniew Czarnocki Warszawa, 3 lipca 2015 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Recenzja pracy doktorskiej Pana mgr Michała Smolenia, zatytułowanej Modyfikacja N-heterocyklicznych karbenów
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej Pana lek. wet. Krzysztof Kwita p.t. Patogeneza zakażenia prośnych loszek wirusem grypy świń
Prof. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej Pana lek. wet. Krzysztof
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków 2017-03-01 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Anny Podolak pod tytułem Badanie
Bardziej szczegółowoS YL AB US IMMU NO PATOLOGI A I nforma cje ogólne
S YL AB US IMMU NO PATOLOGI A I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Obowiązkowy Wydział Lekarsko-Biotechnologiczny
Bardziej szczegółowoRECENZJA. Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego) pt. OCENA BAKTERYJNEJ FLORY GRONKOWCOWEJ UŻYTKOWNIKÓW PROTEZ
Warszawski uniwersytet Meuyczny Dziekanat Wydziału Lekarsko-Dentystycznego Jl!^P.! 22! J?n'a OB. 05. 2019 Kraków, 29.04.2019 APL-D / W03.. RECENZJA pracy doktorskiej lek. dent. Krzysztofa Majchrzaka (z
Bardziej szczegółowosteroidów, jest zaangażowana w te skomplikowane i nadal najmniej poznane procesy zachodzące na wczesnym etapie ciąży u świni.
dr hab. Katarzyna Knapczyk-Stwora Zakład Endokrynologii Katedra Fizjologii Zwierząt Instytut Zoologii i Badań Biomedycznych Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Ocena pracy doktorskiej mgr. Kamila Dobrzynia
Bardziej szczegółowoGdańsk, 16 lipca 2015. prof. UG, dr hab. Małgorzata Lipowska Instytut Psychologii Uniwersytet Gdański. Recenzja
Gdańsk, 16 lipca 2015 prof. UG, dr hab. Małgorzata Lipowska Instytut Psychologii Uniwersytet Gdański Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Joanny Preis-Orlikowskiej pt. Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet
Bardziej szczegółowoUchwała nr 33/2010 Rady Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt
Uchwała nr 33/2010 Rady Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt z dnia 17 grudnia 2010 roku w sprawie: przyjęcia na Wydziale Hodowli i Biologii Zwierząt Zasad finansowania badań promocyjnych dla młodych naukowców
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Beata Czarnecka, Prof. U.M. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego. w Poznaniu
Dr hab. n. med. Beata Czarnecka, Prof. U.M. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Ocena rozprawy doktorskiej lek. stom. Agaty Trzcionki pt.: "Wybrane potrzeby stomatologiczne u pacjentów
Bardziej szczegółowoinformacje zawarte w tych podrozdziałach są szczególne cenne dla praktyki klinicznej z punktu widzenia diagnostyki różnicowej. Część wstępu dotycząca
Prof. zw. dr hab. n. med. Jacek Brązert Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu RECENZJA
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Iwony Kozyry p.t. Molekularna charakterystyka zoonotycznych szczepów rotawirusa świń
Prof. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Iwony Kozyry
Bardziej szczegółowoBiologia medyczna, materiały dla studentów
Jaka tam ewolucja. Zanim trafię na jednego myślącego, muszę stoczyć bitwę zdziewięcioma orangutanami Carlos Ruis Zafon Wierzbownica drobnokwiatowa Fitosterole, garbniki, flawonoidy Właściwości przeciwzapalne,
Bardziej szczegółowoZasady i tryb przeprowadzania przewodów doktorskich na Wydziale Nawigacyjnym Akademii Morskiej w Gdyni
Załącznik do uchwały Rady Wydziału nr 19/2011/RWN z dnia 19.05.2011 r. Zasady i tryb przeprowadzania przewodów doktorskich na Wydziale Nawigacyjnym Akademii Morskiej w Gdyni 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1.
Bardziej szczegółowoWarszawa, 7 grudnia 2015 r.
Warszawa, 7 grudnia 2015 r. Dr hab. n. med. Marek Szymczak Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów IP Centrum Zdrowia Dziecka Al. Dzieci Polskich 20 04-730 Warszawa RECENZJA rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej UP w Lublinie
Prof. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej UP w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Magdaleny Frączyk pt. Opracowanie
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYMSTOKU
UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYMSTOKU ZAKŁAD PATOMORFOLOGII LEKARSKIEJ KIEROWNIK: PROF. DR HAB. LECH CHYCZEWSKI 15-269 Białystok ul. Waszyngtona 13, tel.: (0..85) 748 5945, fax: (0..85) 748 5990, e-mail:
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej Pani mgr Olgi Żołnierkiewicz pt. Chemiczna synteza zoptymalizowanego genu taqiirm
Dr hab. n. med. Michał Pikuła Gdańsk, 16.09.2016 Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski, Katedra Immunologii Zakład Immunologii Klinicznej i Transplantologii ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk, bud. nr
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. Wniosek o wszczęcie przewodu doktorskiego
UCHWAŁA 30 czerwiec 2011 r. Uchwała określa minimalne wymagania do wszczęcia przewodu doktorskiego i przewodu habilitacyjnego jakimi powinny kierować się Komisje Rady Naukowej IPPT PAN przy ocenie składanych
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lek. Oliwii Segiet p.t.: Rola wybranych interleukin w niewydolności skurczowej serca.
Zakład Medycyny Populacyjnej i Prewencji Chorób Cywilizacyjnych Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Białystok 20.09.2018 Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lek. Oliwii Segiet p.t.: Rola
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu rubidowego
Prof. dr hab. Jan Mostowski Instytut Fizyki PAN Warszawa Warszawa, 15 listopada 2010 r. Recenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu
Bardziej szczegółowoDo uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia (studia inżynierskie) na kierunku BIOTECHNOLOGIA wymagane są wszystkie poniższe efekty kształcenia
Kierunek studiów: BIOTECHNOLOGIA Forma studiów: stacjonarne Rodzaj studiów: studia pierwszego stopnia - inżynierskie Czas trwania studiów: 3,5 roku (7 semestrów, 1 semestr - 15 tygodni) Liczba uzyskanych
Bardziej szczegółowoUchwała nr 68/V/2015 Rady Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 18 maja 2015 r.
Uchwała nr 68/V/2015 Rady Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 18 maja 2015 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Konkursu prac magisterskich i licencjackich 1 Rada Wydziału
Bardziej szczegółowoWrocław, 15 grudnia 2017 r.
Prof. zw. dr hab. inż. Stanisław J. Pietr Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Katedra Ochrony Roślin Zakład Mikrobiologii Rolniczej ul. Grunwaldzka 53, 50-375 Wrocław
Bardziej szczegółowoPrzedstawiona do recenzji praca porusza ciekawe i me tylko medycznie, ale i
Ocena Pracy Doktorskiej mgr Elizy Działach pt. 'Ocena funkcjonowania 'Pakietu Onkologicznego' w aspekcie oczekiwań chorych na nowotwory złośliwe w Województwie Śląskim.' Przedstawiona do recenzji praca
Bardziej szczegółowoWYMOGI STAWIANE PRACOM MAGISTERSKIM
1. Wymogi ogólne Załącznik 2 do uchwały nr 54/2017 Rady Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego z dnia 26 września 2017 r. WYMOGI STAWIANE PRACOM MAGISTERSKIM Praca magisterska jest pracą: 2. Cele
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU
Białystok, 12.02.2019 OCENA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Pani mgr farm. Agaty Światły-Błaszkiewicz pt.: Wybrane strategie proteomiczne w poszukiwaniu wskaźników chorób nowotworowych układu płciowego wykonanej
Bardziej szczegółowoRecenzja. pracy doktorskiej Pana mgr. Piotra Olszewskiego. dolin rzecznych Polski północnej"
Prof. dr hab. Jerzy WILDE Katedra Pszczelnictwa, Wydział Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, ul. Słoneczna 48, 10-711 Olsztyn jerzy.wilde@uwm.edu.pl https://www.researchgate.net/profile/jerzy_wilde
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O FINANSOWANIE PROJEKTU MŁODEGO BADACZA W POMORSKIM UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM W SZCZECINIE NA ROK 2016
WNIOSEK O FINANSOWANIE PROJEKTU MŁODEGO BADACZA W POMORSKIM UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM W SZCZECINIE NA ROK 2016 I. WNIOSKODAWCA Kierownik projektu MB (tytuł zawodowy / stopień naukowy, imię i nazwisko, PESEL,
Bardziej szczegółowoOcena. oddziaływania w organizmie zwierząt. Może być to na przykład działanie anaboliczne,
Olsztyn, 2017.04.24 dr hab. inż. Daria Murawska, prof. UWM Katedra Towaroznawstwa Ogólnego i Doświadczalnictwa Wydział Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Ocena rozprawy doktorskiej
Bardziej szczegółowoPromotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Bardziej szczegółowoOpis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA
Opis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów BIOLOGIA o profilu ogólnoakademickim
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA STUDIA I STOPNIA
BIOTECHNOLOGIA STUDIA I STOPNIA OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA 1) Tabela odniesień kierunkowych efektów kształcenia (EKK) do obszarowych efektów kształcenia (EKO) SYMBOL EKK KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej Pani mgr Olimpii Kursa pt.: Charakterystyka terenowych szczepów Mycoplasma synoviae
Prof. dr hab. Renata Urban-Chmiel Zakład Prewencji Weterynaryjnej i Chorób Ptaków Instytut Biologicznych Podstaw Chorób Zwierząt Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Lublin,
Bardziej szczegółowoWe wniosku wskazuje: - proponowany temat rozprawy doktorskiej; - propozycję dyscypliny dodatkowej na egzamin doktorski;
Załącznik do Uchwały nr 99 Rady Wydziału Biologii i Biotechnologii z dnia 3 lipca 2012 r. z późn. zmianami Procedura przy postępowaniu o nadanie stopnia naukowego doktora nauk biologicznych w dyscyplinie
Bardziej szczegółowoS YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa
Bardziej szczegółowoII - EFEKTY KSZTAŁCENIA
II - EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa wydziału Nazwa studiów Określenie obszaru wiedzy, dziedziny nauki i dyscypliny naukowej Wydział Matematyczno-Fizyczny studia III stopnia
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej autorstwa Pani mgr Agnieszki Strzeleckiej pt. Możliwości wspierania satysfakcji pacjentów przez zastosowanie systemów
Dr hab. n. hum. Monika Szpringer, prof. UJK Kielce, 12.11.2013r. Recenzja rozprawy doktorskiej autorstwa Pani mgr Agnieszki Strzeleckiej pt. Możliwości wspierania satysfakcji pacjentów przez zastosowanie
Bardziej szczegółowoDr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, Recenzja. pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t.
Dr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, 10.11.2017 Klinika Torakochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Recenzja pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t. "Gotowość
Bardziej szczegółowoWydział Chemii. Strona1
Strona1 Dr hab. Beata Jasiewicz, prof. UAM Poznań, dnia 15 kwietnia 2019 r. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Ul. Umultowska 89b 61-614 Poznań beatakoz@amu.edu.pl RECENZJA pracy doktorskiej mgr Moniki
Bardziej szczegółowoDr hab. n.med. prof. nadzw. Elżbieta Rębas Zakład Neurochemii Molekularnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Dr hab. n.med. prof. nadzw. Elżbieta Rębas Zakład Neurochemii Molekularnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Recenzja pracy doktorskiej mgr Magdaleny Ewy Szejk Antyoksydanty polifenolowo polisacharydowe
Bardziej szczegółowoKodeks etyczny czasopisma Progress in Economic Sciences 1. Autor (autorzy)
Kodeks etyczny czasopisma Progress in Economic Sciences 1. Autor (autorzy) Tekst zgłoszony do publikacji posiada odpowiadający treści tytuł i streszczenie oraz należy do jednej z trzech kategorii: artykuł
Bardziej szczegółowoStruktura i treść rozprawy doktorskiej
Recenzja rozprawy doktorskiej mgr JOANNY KOWALSKIEJ zatytułowanej Analiza śladowych ilości lotnych związków organicznych (LZO) w środowisku pracy biurowej z użyciem desorpcji termicznej połączonej z kapilarną
Bardziej szczegółowo