Wniosek DECYZJA RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2015) 194 final 2015/0101 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, w odniesieniu do postanowień Protokołu nieobjętych częścią III tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej PL PL

2 1. KONTEKST WNIOSKU UZASADNIENIE W 2003 r. Światowe Zgromadzenie Zdrowia przyjęło Ramową konwencję Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu (FCTC), której celem jest ogólne zmniejszenie liczby zgonów i chorób spowodowanych używaniem tytoniu na całym świecie. UE zawarła konwencję decyzją Rady 2004/513/WE z dnia 2 czerwca 2004 r. ( 1 ). W art. 15 konwencji uznano, że usunięcie wszelkich form nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi, łącznie z przemytem, nielegalną produkcją i podrabianiem, stanowi istotny element działań na rzecz ograniczenia użycia tytoniu oraz zobowiązano strony do przyjęcia i wprowadzenia w życie skutecznych środków w celu wyeliminowania takiego nielegalnego obrotu. W art. 33 konwencji przewidziano możliwość przyjmowania protokołów do konwencji w ramach Konferencji Stron. Na podstawie tych artykułów Konferencja Stron FCTC zdecydowała na swoim drugim posiedzeniu w czerwcu/lipcu 2007 r. o ustanowieniu międzyrządowego organu negocjacyjnego w celu sporządzenia i wynegocjowania Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi (zwanego dalej Protokołem FCTC lub Protokołem ). Międzyrządowy organ negocjacyjny z powodzeniem zakończył swoje prace i Konferencja Stron przyjęła Protokół na swoim piątym posiedzeniu, które odbyło się w dniu 12 listopada 2012 r. w Seulu, Republika Korei. Nielegalny obrót wyrobami tytoniowymi, a zwłaszcza przemyt papierosów do UE i w ramach UE, stanowi działalność przestępczą powodującą spore straty dochodów dla UE i państw członkowskich w postaci niezapłaconych podatków i ceł. Szacuje się, że rocznie UE i państwa członkowskie ponoszą z tego tytułu straty rzędu ponad 10 mld EUR. Problem nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi dotyczy większości państw członkowskich UE, które mogą być punktami wprowadzenia, tranzytu lub przeznaczenia w tym procederze. Ponieważ nielegalne wyroby pochodzą głównie z krajów spoza UE, współpraca międzynarodowa, w szczególności oparta również na jasnych procedurach ustawodawczych, ma kluczowe znaczenie dla rozwiązania problemu nielegalnego obrotu. Protokół FCTC jest międzynarodowym porozumieniem opartym na art. 15 FCTC i uzupełniającym go i obecnie stanowi jedyną wielostronną inicjatywę regulacyjną w tej dziedzinie. Komisja brała udział w negocjacjach dotyczących Protokołu FCTC w imieniu Unii Europejskiej. UE podpisała Protokół FCTC w dniu 20 grudnia 2013 r. Niniejszy wniosek dotyczy drugiego etapu, w którym UE ustanowi na poziomie międzynarodowym swoją zgodę, aby Protokół FCTC był dla niej w pełni wiążący. Protokół składa się z podstawowych postanowień w sprawie kontroli łańcucha dostaw wyrobów tytoniowych i urządzeń do ich wytwarzania (część III: Kontrola łańcucha dostaw). Zawiera w szczególności wymóg wprowadzenia licencji, równorzędnego systemu zgód lub nadzoru przez właściwy organ w stosunku do osób fizycznych lub prawnych zaangażowanych w wytwarzanie oraz przywóz i wywóz wyrobów tytoniowych, a także urządzeń do ich wytwarzania (art. 6 Licencja). Ponadto nakłada na wszystkie osoby fizyczne i prawne zaangażowane w łańcuch dostaw tytoniu, wyrobów tytoniowych i urządzeń do ich wytwarzania wymóg przeprowadzenia analizy due diligence w odniesieniu do klientów (art. 7 Analiza due diligence). W Protokole przewidziano także utworzenie, w terminie pięciu lat od jego wejścia w życie, ogólnoświatowego systemu śledzenia ruchu i pochodzenia obejmującego krajowe lub regionalne systemy śledzenia ruchu i pochodzenia kontrolowane 1 Dz.U. L 213 z , s. 8. PL 2 PL

3 przez Strony i dotyczące wszystkich wyrobów tytoniowych wytwarzanych lub przywożonych na ich terytorium (art. 8 Śledzenie ruchu i pochodzenia). Wymienione artykuły uzupełniono postanowieniami w sprawie prowadzenia rejestru oraz dotyczącymi środków bezpieczeństwa i zapobiegawczych, włącznie ze środkami przeciwdziałania praniu pieniędzy, oraz przekazywania informacji o transakcjach podejrzanych (art. 9 i 10). Kolejne postanowienia dotyczą sprzedaży przez internet, kanałów sprzedaży opartych na technologii telekomunikacyjnej lub dowolnej innej zaawansowanej technologii (art. 11), sprzedaży bezcłowej wyrobów tytoniowych oraz obowiązku wdrożenia skutecznej kontroli tytoniu i wyrobów tytoniowych w wolnych obszarach celnych, włącznie z oddzieleniem wyrobów tytoniowych od wyrobów innych niż tytoniowe w momencie wyprowadzenia towarów z wolnego obszaru celnego (art. 12). W części IV Protokołu określono czyny uznawane za zabronione na mocy prawa Stron (art. 14) oraz nałożono na Strony wymóg dopilnowania, by osoby fizyczne i prawne zostały pociągnięte do odpowiedzialności za czyny zabronione, w tym przestępstwa (art. 15 i 16). Dalsze postanowienia dotyczą opłat z tytułu zajęcia towaru (art. 17), obchodzenia się ze skonfiskowanym tytoniem (art. 18) oraz specjalnych technik śledczych (art. 19). Część V Protokołu zawiera postanowienia dotyczące wymiany informacji między Stronami (art. 20 do 22), współpracy i wzajemnej pomocy (administracyjnej i prawnej w związku ze sprawami karnymi art. 23 i 24 oraz art. 27 do 29), jurysdykcji (art. 26) i ekstradycji (art. 30 i 31). 2. ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU Protokół zawiera kompleksowy zestaw środków, zasad i strategii dotyczących zwalczania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi. Główne zobowiązania, z których UE lub państwa członkowskie musiałyby się wywiązywać lub do których musiałyby się stosować od momentu wejścia w życie Protokołu, a na późniejszym etapie w okresach wskazanych w Protokole, określone są w art. 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 18 i 27 Protokołu. Postanowienia Protokołu dotyczą różnych obszarów działalności UE, które można podzielić następująco: a) wytwarzanie i sprzedaż wyrobów tytoniowych (i powiązanych); b) kontrole celne i współpraca celna, włącznie ze wzajemną pomocą administracyjną w sprawach celnych; c) zbliżenie przepisów dotyczących przestępstw, współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i współpraca policyjna; d) zharmonizowane opodatkowanie i przepisy z tym związane. Poszczególne postanowienia dotyczą zwykle jednego, a w kilku przypadkach większej liczby wymienionych obszarów. W konsekwencji UE dysponuje zewnętrzną kompetencją do zajmowania się tymi kwestiami. W niektórych przypadkach ta kompetencja ma charakter wyłączny, zgodnie z art. 3 TFUE. W odniesieniu do obszaru określonego w pkt a) Protokół zawiera ważne postanowienia (art. 8), wchodzące w zakres przepisów UE opartych na art. 114 TFUE. W art. 15 dyrektywy 2014/40/UE w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylającej dyrektywę 2001/37/ 2 ustanowiono system identyfikowalności w UE, który przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania 2 Dz.U. L 127 z , s. 1. PL 3 PL

4 rynku wewnętrznego, gwarantując, że przedmiotem obrotu są wyroby zgodne z przepisami, i na który ma wpływ art. 8 Protokołu. Ponadto określone w Protokole zobowiązania dotyczące analizy due diligence w odniesieniu do klientów (art. 7) mają wpływ na podobne obowiązki, nałożone obecnie na inne podmioty gospodarcze na mocy dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy 2005/60/WE 3, opartej również na art. 114 TFUE. UE powinna zatem zawrzeć Protokół na podstawie art. 114 TFUE. W odniesieniu do obszaru określonego w pkt b) Protokół zawiera zobowiązanie do sprawowania skutecznej kontroli w wolnych obszarach celnych (art. 12). Zakazano w nim mieszania wyrobów tytoniowych z wyrobami innymi niż tytoniowe w momencie wyprowadzania tych wyrobów z wolnych obszarów celnych. Zgodnie z prawem UE towary wprowadzone na obszar celny UE (włącznie z przeładunkiem) są objęte, od momentu wprowadzenia, dozorem celnym (art. 37 kodeksu celnego 4 ). Zgodnie z art. 59 ust. 1 kodeksu każdy towar, który ma zostać objęty procedurą celną (włącznie z tranzytem), zostaje zgłoszony do tej procedury. W odniesieniu do obszaru określonego w pkt c) Protokół zawiera postanowienia dotyczące zbliżenia przepisów odnoszących się do przestępstw, współpracy w dziedzinie egzekwowania prawa oraz współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych (odpowiednio rozdział 4 i 5 część III tytuł V TFUE). Wraz z niniejszym wnioskiem przedłożony zostaje odrębny wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu w imieniu Unii Europejskiej w odniesieniu do postanowień Protokołu objętych częścią III tytuł V TFUE. W odniesieniu do obszaru określonego w pkt d) Protokół zawiera, w art. 6, 9, 11, 12 i 13, postanowienia częściowo wchodzące w zakres obowiązujących przepisów UE w dziedzinie opodatkowania pośredniego opartych na art. 113 TFUE, zwłaszcza dotyczące licencji (art. 6), przechowywania dokumentacji (art. 9) i sprzedaży bezcłowej (art. 13). Niektóre z tych zharmonizowanych przepisów częściowo stanowią już transpozycję postanowień Protokołu i w związku z tym Protokół może mieć na nie wpływ. W szczególności wymóg licencji przewidziany w art. 6 Protokołu będzie w dużej mierze wdrażany poprzez odpowiednie przepisy dyrektywy 2008/118/WE (art ) dotyczące produkcji w składach podatkowych i przemieszczania wyrobów z tych składów. Zakres, w jakim objęty zostanie art. 6, będzie zależeć jednak również od stopnia, w jakim art. 16 i 17 dyrektywy 2008/118/WE zostaną transponowane do prawa krajowego. Ponadto art dyrektywy 2008/118/WE mają zastosowanie wyłącznie do wyrobów tytoniowych w rozumieniu dyrektywy 2011/64/UE (papierosów, cygar i cygaretek oraz tytoniu do palenia). Dyrektywa 2008/118/WE dotyczy zatem tylko wytwarzania i przywozu takich wyrobów w obrębie UE. W związku z powyższym art. 113 TFUE stanowi podstawę prawną dla UE do zawarcia Protokołu. Ponadto środki kontroli i weryfikacji w odniesieniu do towarów wprowadzanych do UE z państw trzecich są objęte wspólną polityką handlową na mocy art. 207 TFUE. Protokół zawiera także postanowienia dotyczące sankcji i procedur na wypadek czynu zabronionego (art. 14, 15, 18, 27), który może zostać uznany przez Strony za przestępstwo lub wykroczenie. Wykroczenia mogą być objęte działaniami UE w obszarach określonych w pkt a), b) lub d). 3 4 Dz.U. L 309 z , s. 15. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny, Dz.U. L 253 z , s PL 4 PL

5 2015/0101 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, w odniesieniu do postanowień Protokołu nieobjętych częścią III tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 33, 113, 114 i 207 w związku z art. 218 ust. 6 lit. a) oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Zawarcie Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu (FCTC) zostało zatwierdzone w imieniu Wspólnoty decyzją Rady 2004/513/WE w sprawie zawarcia Ramowej Konwencji Antytytoniowej Światowej Organizacji Zdrowia 5. (2) Zgodnie z decyzjami Rady 2013/744/UE 6 i 2013/745/UE 7 Protokół w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu został podpisany w dniu 20 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem jego zawarcia w terminie późniejszym. (3) Protokół stanowi znaczący wkład w międzynarodowe starania zmierzające do wyeliminowania wszelkich form nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi, a co za tym idzie zwalczenia unikania zobowiązań w zakresie podatków i ceł oraz ograniczenia podaży wyrobów tytoniowych zgodnie z art. 15 WHO FCTC. Protokół przyczynia się również do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego wyrobów tytoniowych, zapewniając jednocześnie wysoki poziom ochrony zdrowia publicznego Decyzja Rady z dnia 2 czerwca 2004 r. w sprawie zawarcia Ramowej Konwencji Antytytoniowej Światowej Organizacji Zdrowia (Dz.U. L 213 z , s. 8). Decyzja Rady 2013/744/UE z dnia 9 grudnia 2013 r. dotycząca podpisania w imieniu Unii Europejskiej Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, w odniesieniu do postanowień Protokołu dotyczących obowiązków związanych ze współpracą wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, definicją przestępstw kryminalnych i współpracą policyjną. (Dz.U. L 333 z , s. 73). Decyzja Rady 2013/745/UE z dnia 9 grudnia 2013 r. dotycząca podpisania w imieniu Unii Europejskiej Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, z wyłączeniem postanowień tego Protokołu dotyczących obowiązków związanych ze współpracą wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, definicją przestępstw kryminalnych i współpracą policyjną (Dz.U. L 333 z , s. 75). PL 5 PL

6 (4) Protokół należy zatwierdzić w imieniu Unii Europejskiej. (5) Decyzja Rady.../.../UE 8 [w sprawie zawarcia Protokołu... w odniesieniu do postanowień objętych częścią III tytuł V TFUE] dotyczy zawarcia Protokołu w odniesieniu do postanowień Protokołu, które są objęte częścią III tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 Niniejszym zatwierdza się w imieniu Unii Europejskiej Protokół w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu. Tekst protokołu załączony jest do niniejszej decyzji. Artykuł 2 Niniejsza decyzja ma zastosowanie do postanowień Protokołu, które nie są objęte częścią III tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Artykuł 3 Przewodniczący Rady wyznacza osobę upoważnioną do złożenia, w imieniu Unii, formalnego poświadczenia Protokołu, o którym mowa w art. 44 ust. 1 Protokołu, w celu wyrażenia zgody Unii Europejskiej, aby Protokół był dla niej w pełni wiążący. Artykuł 4 Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Sporządzono w Brukseli dnia r. W imieniu Rady Przewodniczący 8 Decyzja Rady / /UE w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi do Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, w odniesieniu do postanowień Protokołu objętych częścią III tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. L..,..., s....), PL 6 PL