Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. z dnia 14 czerwca 2016 r. V SA/Wa 3343/15 UZASADNIENIE

Transkrypt

1 V SA/Wa 3343/15 - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Skład orzekający z dnia 14 czerwca 2016 r. V SA/Wa 3343/15 UZASADNIENIE Przewodniczący: Sędzia WSA Bożena Zwolenik. Sędziowie WSA: Marek Krawczak, Mirosława Pindelska (spr.). Sentencja Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 czerwca 2016 r. sprawy ze skargi K. P. na rozstrzygnięcie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zawarte w piśmie z dnia (...) kwietnia 2015 r. nr (...) w przedmiocie odmowy przyznania pomocy finansowej 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie; 2. zasądza od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rzecz K. P. kwotę 457 zł (czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Uzasadnienie faktyczne W dniu (...) października 2014 r. do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dalej: ARiMR lub organ) wpłynął wniosek K. P. (dalej skarżący) o przyznanie pomocy finansowej w ramach środka 2.5 "Inwestycje w zakresie przetwórstwa i obrotu" w ramach Programu Operacyjnego "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich ". Wnioskowi nadano numer: (...). Przeprowadzona weryfikacja wniosku o przyznanie pomocy wykazała, iż zachodzi potrzeba usunięcia braków i złożenia wyjaśnień. Braki w dokumentacji dołączonej do wniosku miały bardzo szeroki zakres i dotyczyły m.in. wyjaśnienia wpisu w CEIDG o zakończonym postępowaniu upadłościowym. Skarżący został poinformowany o konieczności uzupełnienia wniosku, złożenia poprawnych dokumentów oraz wyjaśnień w terminie 14 dni

2 kalendarzowych od dnia otrzymania tego pisma (pismo (...) z dnia (...) lutego 2015 r.). W dniu (...) lutego 2015 r. do ARiMR wpłynęły dokumenty stanowiące odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia wniosku o przyznanie pomocy, w tym, wyjaśnienie wnioskodawcy dotyczące wpisu w CEIDG o zakończonym postępowaniu upadłościowym. Pismami (...) z dnia (...) r. oraz (...) r. organ zgodnie z 44 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy finansowej na realizację środków objętych osią priorytetową 2 - Akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i obrót produktami rybołówstwa i akwakultury, zawartą w Programie Operacyjnym "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich " (Dz. U. z 2014 r. poz. 1073), zwanego dalej "rozporządzeniem", wydanego w oparciu o delegację ustawową, a mianowicie art. 19 ustawy z dnia 7 września 2009 r. o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego (Dz. U. z 2009 r. Nr 72, poz. 619 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", poinformował skarżącego o wydłużeniu terminu rozpatrywania wniosku o dofinansowanie odpowiednio do (...) r. i (...) r. (pismo (...) z dnia (...) r. oraz pismo (...) z dnia (...) r.). Następnie organ drogą mailową poprosił skarżącego o dostarczenie całości posiadanej przez skarżącego dokumentacji związanej z zakończonym postępowaniem upadłościowym W odpowiedzi skarżący nadesłał postanowienie o ogłoszeniu upadłości, postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego, postanowienie o stwierdzeniu prawomocności w przedmiocie zakończenia postępowania upadłościowego. W wyniku analizy dostarczonej dokumentacji stwierdzono, że wniosek o przyznanie pomocy złożony w przedmiotowej sprawie nie kwalifikuje się do dalszej oceny z uwagi na fakt, iż skarżący posiada status upadłego pomimo opcji zawarcia układu, gdyż w razie jego niewykonania istnieje ryzyko zmiany obecnego sposobu prowadzenia postępowania na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego. Wobec tego pismem z dnia (...) kwietnia 2015 r. znak (...) Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w oparciu o art. 14 ust. 4 ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego, odmówił skarżącemu przyznania pomocy finansowej w ramach środka 2.5 "Inwestycje w zakresie przetwórstwa i obrotu" w ramach Programu Operacyjnego "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich ", ze względu na zaistnienie okoliczności określonych w 43 ust. 4 rozporządzenia MRiRW z dnia 7 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy finansowej na realizację środków objętych osią priorytetową 2 - Akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i obrót produktami rybołówstwa i akwakultury, zawartą w Programie Operacyjnym "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich ". Pismem z dnia (...) maja 2015 r. skarżący wezwał Prezesa ARiMR do usunięcia naruszenia prawa, wskazując na nieprawidłowość wydania rozstrzygnięcia odmownego w niniejszej sprawie. Pismem z dnia (...) czerwca 2015 r. organ poinformował skarżącego o negatywnym wyniku

3 rozpatrzenia wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Organ stwierdził, że w przedmiotowym postępowaniu znaczenie ma fakt, że wnioskodawca jest podmiotem w upadłości układowej, gdzie postępowanie stwierdzające wykonanie układu nie jest zakończone, co niesie za sobą ryzyko braku wykonania układu przez wnioskodawcę, co natomiast skutkować będzie powrotem podmiotu do stanu sprzed układu i koniecznością spłaty wierzycieli. Zatem brak potwierdzenia postanowieniem sądowym wywiązania się wnioskodawcy z zobowiązań nałożonych postanowieniami układu, zdaniem organu, powoduje, że jest on podmiotem będącym nadal w upadłości aż do momentu uzyskania prawomocnego postanowienia o wykonaniu układu. Organ stwierdził, że z dokumentacji sprawy wynika, iż K. P. nie posiada prawomocnego postanowienia o wykonaniu układu, co powoduje, że jest on nadal podmiotem będącym w upadłości. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na informację Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia (...) kwietnia 2015 r., znak (...), K. P. wniósł o uchylenie zaskarżonego i uznanie, ze skarżącemu przysługuje prawo do dofinansowania zgodnie z przedłożonym przez niego wnioskiem oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych. Zaskarżonej informacji zarzucono naruszenie art. 293 ustawy z dnia 23 lutego 2003 r. prawo upadłościowe i naprawcze poprzez jego błędną wykładnię wskutek uznania, że podmiot - in casu skarżący - wobec którego ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu zachowuje status upadłego również po zakończeniu postępowania upadłościowego, w okresie realizacji układu, do momentu jego wykonania lub wyegzekwowania należności stwierdzonych układem. Zdaniem skarżącego twierdzenie takie jest całkowicie nieuprawnione bowiem zarówno z ww. jak i innych przepisów ustawy wynika wniosek przeciwny, w świetle którego, podmiot wobec którego ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, po uprawomocnieniu się postanowienia zatwierdzającego układ i wydaniu przez sąd postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego, co in concreto miało miejsce, traci status upadłego, aż do chwili ewentualnego uchylenia układu (co ma miejsce na wniosek a nie z urzędu) i otwarcia przez sąd zakończonego postępowania. Skarżący stwierdził, że dopiero ta czynność rodzi takie same skutki jak ogłoszenie upadłości, tj. nadaje podmiotowi status upadłego, co powoduje że w okresie od zakończenia postępowania do jego ewentualnego otwarcia podmiot taki z woli ustawodawcy nie może mieć statusu upadłego, gdyż nielogicznym by było przyznanie statusu "upadłego" podmiotowi, który, wedle bezpodstawnego twierdzenia organu, miałby już na tą chwilę status upadłego, a co miało wpływ na wynik sprawy. W odpowiedzi na skargę ARiMR wniosła o jej oddalenie w całości podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej informacji. Uzasadnienie prawne Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje: Skarga zasługuje na uwzględnienie. Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed

4 sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., dalej p.p.s.a.), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art pkt 1 lit. a-c p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 k.p.a. lub w innych przepisach, np. w art Ordynacji podatkowej (art pkt 2 p.p.s.a.). Z przepisu art p.p.s.a. wynika, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą skargi. Wykładnia powołanego wyżej przepisu wskazuje, że Sąd ma prawo, ale i obowiązek dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego, nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został w skardze podniesiony. Badając niniejszą sprawę w ramach powyższych przepisów i w oparciu o akta sprawy, zgodnie z art p.p.s.a., Sąd dopatrzył się naruszeń prawa, które skutkowały koniecznością wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego rozstrzygnięcia. Podstawą odmowy przyznania skarżącemu pomocy finansowej w ramach środka 2.5 "Inwestycje w zakresie przetwórstwa i obrotu" w ramach Programu Operacyjnego "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich ", zawartej w zaskarżonym akcie ARiMR z dnia (...) kwietnia 2015 r., było ustalenie organu, że na datę jego orzekania skarżący posiadał status podmiotu, wobec którego prowadzone jest postępowanie upadłościowe. Jest, według organu, podmiotem upadłym, a okoliczność ta jest "nieprawidłowością", wykluczającą go z możliwości uzyskania wnioskowanej pomocy finansowej. Powyższe ustalenie organu jest błędne. Wynika ono z nieprawidłowego zastosowania, podczas oceny zgromadzonych dowodów w sprawie, przepisów prawa upadłościowego w wersji obowiązującej na datę rozstrzygania organu. Nie ulega wątpliwości, że organ dokonując oceny materiału dowodowego w sprawie musi ustalić m.in. czy w odniesieniu do podmiotu wnioskującego o przyznanie pomocy finansowej nie występuje okoliczność przewidziana art. 54 lit. d rozporządzenia Komisji (WE) nr. 498/2007 z dnia 26 marca 2007 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr. 1198/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego (Dz.U.UE.L. nr. 120 str. 1 z późn. zm., dalej rozporządzenie Komisji (WE) nr. 498/2007), do którego stosowania odsyła ustawa z dnia 7 września 2009 r. o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego w art. 1 pkt 1. Według treści art. 54 lit. d nieprawidłowością na użytek dofinansowań jest: "upadłość": postępowanie upadłościowe określone w art. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr.1346/2000. Zgodnie natomiast z treścią art. 2 lit. a Rozporządzenia Rady (WE) nr z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (Dz.U.UE.L. nr. 160 str. 1 z późn. zm.,

5 dalej rozporządzenie Rady (WE) nr. 1346/2000) - "postępowania upadłościowe" oznaczają postępowania zbiorowe określone w art. 1 ust. 1. Wykaz tych postępowań znajduje się w załączniku A. Natomiast zgodnie z wymienionym art. 1 ust. 1 rozporządzenie stosuje się do zbiorowych postępowań przewidujących niewypłacalność dłużnika, które obejmują całkowite lub częściowe zajęcie majątku dłużnika oraz powołanie zarządcy. Według załącznika A omawianego rozporządzenia w odniesieniu do Polski jest to postępowania naprawcze, upadłość obejmująca likwidację, upadłość z możliwością zawarcia układu. Nie powinno zatem budzić wątpliwości organu, że ma to dotyczyć trwającego postępowania (postępowanie zbiorowe). W przypadku upadłości ma to być upadłość obejmująca likwidację lub upadłość z możliwością zawarcia układu. Przy czym możliwość zawarcia układu wyraźnie odróżnia sytuację od stanu prawomocnie zawartego układu. Zatem w odniesieniu do krajowych postępowań jest to postępowanie określone przepisami ustawy z dnia 28 lutego 2003 prawo upadłościowe (obecnie Dz. U. z 2015 r. poz. 233 z późn. zm., dalej p.u.). Podnieść też należy, na użytek niniejszego postępowania - kontrolowanego przez sąd na datę rozstrzygnięcia organu-że w 2015 r. wymieniona ustawa nazywała się prawem upadłościowym i naprawczym i regulowała wymienione w niej postępowania w sposób odbiegający od regulacji obowiązujących obecnie (od 1 stycznia 2016 r.), dokonanych nowelą zawartą w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r. poz. 978, art. 428). Nowela nie zmieniła jednak zdarzeń i ich skutków zaistniałych przed jej wprowadzeniem. W chwili orzekania organu przepisy prawa upadłościowego regulowały postępowania upadłościowe możliwe do poprowadzenia w dwóch wersjach, z opcją likwidacyjną i opcją zawierającą możliwość zawarcia układu z wierzycielami. O tym jaka jest opcja prowadzonego postępowania wskazywała treść postanowienia wydanego przez sąd prowadzący to postępowanie. Wskazać też należy, że układ zawierany w takim postępowaniu był rodzajem ugody-ustępstw, na które to ustępstwa (dokonywane na rzecz upadłego podmiotu) zgadzają się wierzyciele w sposób wskazany w tej ustawie - pod nadzorem sądu prowadzącego to postępowanie (nie występuje tam jednomyślna zgoda wierzycieli, jak to jest przy klasycznej ugodzie stron, tylko pewna większość przegłosowuje warunki układu i układ ten, po sądowym zatwierdzeniu, obowiązuje wszystkich wierzycieli nim objętych bez względu na ich głos w sprawie). Przepis ustawy prawo upadłościowe i naprawcze przewidywały zakończenie postępowania upadłościowego po prawomocnym zatwierdzeniu układu. Wówczas obowiązujący przepis art. 293 p.u. stanowił, w ust. 1: po uprawomocnieniu się postanowienia zatwierdzającego układ sąd wydaje postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego. Jeżeli zawarto układ likwidacyjny, postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego wydaje się po przeprowadzeniu likwidacji. W przypadku, o którym mowa w zdaniu drugim, przepisy art. 369 i 370 stosuje się odpowiednio; w ust. 2: po zakończeniu postępowania upadły odzyskuje prawo do władania i zarządzania swoim majątkiem w takim zakresie, w jakim wynika to z treści układu. Zatem zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu sąd kończy takie postępowanie upadłościowe. Treść jego prawomocnego orzeczenia nie może budzić wątpliwości. Tak też było w przedmiotowej sprawie, gdzie postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) z

6 dnia (...) czerwca 2013 r. ogłoszono upadłość skarżącego z możliwością zawarcia układu, układ został zawarty i w dniu (...) stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy w (...), pod sygn. akt. (...), wydał postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego. Zgodnie natomiast z treścią postanowienia tegoż Sądu z dnia (...) czerwca 2014 r., sygn. akt (...), powyższe postanowienie z dnia (...) stycznia 2014 r. uprawomocniło się z dniem (...) maja 2014 r. Z uzasadnienia postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego wynika też informacja, że zawarty w tym postępowaniu układ został prawomocnie zatwierdzony (...) grudnia 2013 r. Zatem nie powinna budzić wątpliwości organu okoliczność co do zakończenia postępowania upadłościowego. Natomiast okoliczność, że ten układ może być uchylony (nie jest wykonywany) oraz że postępowanie upadłościowe może być otwarte na nowo (art. 304) jest zdarzeniem tylko możliwym do zaistnienia i przyszłym, a nie istniejącym na datę orzekania organu. Wymagania przepisów unijnych w zakresie " nieprawidłowości" nie są tak daleko idące, jak zinterpretował to organ. Podkreślić należy, że wyraźne regulacje prawne co do zakończenia postępowania upadłościowego i co do otwarcia postępowania upadłościowego przewidują konieczność orzekania przez sąd upadłościowy w tej sprawie. Nie może zatem organ podważać prawomocnego orzeczenia sądowego w kwestii zakończenia postępowania upadłościowego skarżącego. Nie może też organ wywodzić z treści wówczas istniejącego przepisu art. 297 (ust. 1 o wykonaniu układu lub po wyegzekwowaniu należności stwierdzonych układem sąd na wniosek upadłego, zarządcy lub innej osoby, która jest odpowiedzialna za wykonanie układu, wydaje postanowienie o wykonaniu układu. Na postanowienie sądu w przedmiocie wykonania układu przysługuje zażalenie; ust. 2. prawomocne postanowienie o wykonaniu układu stanowi podstawę do wykreślenia z urzędu wpisów dotyczących upadłości w księgach wieczystych i rejestrach; ust. 3. po uprawomocnieniu się postanowienia stwierdzającego wykonanie układu, upadły odzyskuje prawo swobodnego zarządzania majątkiem i rozporządzania jego składnikami), że w jego świetle trwało postępowanie upadłościowe skarżącego w rozumieniu przepisów unijnych (zbiorowego postępowania obejmującego całkowite lub częściowe zajęcie majątku oraz powołanie zarządcy z odniesieniem się do treści załącznika A do rozporządzenia Rady (WE) nr. 1346/2000). Podkreślić należy, że z treści tego przepisu wynika, iż sąd stwierdza wykonanie układu, a nie jak wnioskuje organ, kończy postępowanie upadłościowe. Ocena organu niweczy pozytywny skutek zakończenia postępowania upadłościowego skarżącego, który poprzez zawarcie układu odzyskał możliwość samodzielnego działania jako podmiot istniejący na rynku. Mając powyższe na uwadze sąd uznał, że organ wyciągnął nieprawidłowe wnioski z oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie i na tej podstawie dokonał błędnego ustalenia co do istnienia nieprawidłowości nakazujących odmowę przyznania płatności. Tym samym doszło do naruszenia zasady praworządności i nieprawidłowego zastosowania przepisu prawa materialnego, przez co naruszono art. 14 ust. 2 pkt 1 i ust. 4 ustawy z dnia 7 września 2009 r. o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego. Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. uchylił

7 zaskarżone rozstrzygniecie. O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z art. 200 p.p.s.a.