(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP01/03745 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP01/03745 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO01/77550 PCT Gazette nr 42/01 (51) Int.Cl. F16K 11/00 ( ) B05B 1/16 ( ) (54) Zawór wielodrogowy dla armatur sanitarnych (30) Pierwszeństwo: ,DE, (73) Uprawniony z patentu: HANSGROHE AG,Schiltach,DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 16/04 (72) Twórca(y) wynalazku: Gerd Blessing,VS-Obereschach,DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 05/08 (74) Pełnomocnik: Kuczyńska Teresa, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. PL B1 (57) 1. Zawór wielodrogowy dla armatur sanitarnych, znamienny tym, że zawiera: - co najmniej trzy zawory pojedyncze, z których każdy zawiera gniazdo (12) i ruchomy względem niego element zamykający (13), - element przechylny (17), który na swym obwodzie jest połączony z elementami zamykającymi (13) pojedynczych zaworów zaś w swej środkowej części jest podparty punktowo oraz - co najmniej jeden element uruchamiający, do przechylania elementu przechylnego (17), za pomocą którego uruchamiane są pojedyncze zawory.

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zawór wielodrogowy dla armatur sanitarnych. W przypadku armatur sanitarnych występuje często problem, polegający na tym, że woda opuszczająca mieszalnik powinna być skierowana na różne wyjścia. Takie zawory wielodrogowe są często wmontowane w same armatury lub instalowane jako odrębny osprzęt. Służą one przykładowo do przełączania pryszniców górnych, pryszniców bocznych lub pryszniców ręcznych. Znane zawory wielodrogowe zajmują często dużo miejsca. Celem wynalazku jest zaproponowanie zaworu wielodrogowego dla armatur sanitarnych, który zajmuje niewiele miejsca oraz jest prosty i łatwy w obsłudze. Zawór wielodrogowy dla armatur sanitarnych, według wynalazku charakteryzuje się tym, że zawiera: - co najmniej trzy zawory pojedyncze, z których każdy zawiera gniazdo i ruchomy względem niego element zamykający, - element przechylny, który na swym obwodzie jest połączony z elementami zamykającymi pojedynczych zaworów zaś w swej środkowej części jest podparty punktowo oraz - co najmniej jeden element uruchamiający, do przechylania elementu przechylnego, za pomocą którego uruchamiane są pojedyncze zawory. Otwarty jest tylko jeden zawór pojedynczy. Przy otwarciu jednego zaworu pojedynczego inny zawór pojedynczy zamyka się. Zawór wielodrogowy zawiera element uruchamiający dla każdego zaworu pojedynczego. Element uruchamiający, przyporządkowany określonemu zaworowi pojedynczemu, otwiera ten zawór pojedynczy, zamyka uprzednio otwarty zawór pojedynczy, zaś uprzednio zamknięty zawór pojedynczy utrzymuje w pozycji zamkniętej. Element przechylny ma kształt wielokąta foremnego, zwłaszcza w przypadku trzech zaworów pojedynczych, kształt trójkąta równobocznego. Elementy zamykające zaworów pojedynczych są połączone z elementem przechylnym w obszarze jego naroży. Alternatywnie, elementy zamykające zaworów pojedynczych mogą być połączone z elementem przechylnym w obszarze środków jego boków. Elementy uruchamiające wywierają nacisk na element przechylny w obszarze środków jego boków. Alternatywnie, elementy uruchamiające mogą wywierać nacisk na element przechylny w obszarze jego naroży. Element uruchamiający ma postać przycisku. Alternatywnie, elementy uruchamiające mają postać przycisków. Zawór wielodrogowy jest zamontowany w ręcznym prysznicu, zaś elementy uruchamiające są usytuowane na uchwycie. Zawór wielodrogowy według wynalazku zawiera co najmniej trzy zawory pojedyncze, pomiędzy którymi ma zachodzić przełączanie. Każdy z zaworów pojedynczych zawiera gniazdo i element zamykający. Wszystkie elementy zamykające są połączone z elementem przechylnym, który w każdym położeniu powoduje inne ustawienie zaworów. Przechylając podparty w jednym punkcie element przechylny można zatem przeprowadzać otwieranie, względnie zamykanie pojedynczych zaworów. Możliwe jest rozwiązanie, w którym wszystkie gniazda zaworów stanowią otwory w tarczy lub płycie, co pozwala je rozmieścić obok siebie w ciasnej przestrzeni. W korzystnej postaci wykonania wynalazku zawór wielodrogowy jest tak uruchamiany, że z wyjątkiem momentu przełączania zawsze otwarty jest tylko jeden zawór pojedynczy, natomiast pozostałe zawory pojedyncze są zamknięte. W innej postaci wykonania wynalazku element uruchamiający jest tak ukształtowany, że przy jego uruchomieniu jeden zawór pojedynczy otwiera się, zaś jeden zawór pojedynczy zamyka się. Według wynalazku wystarcza, jeżeli zawór wielodrogowy zawiera pojedynczy element uruchamiający, który wówczas obsługuje się na różne sposoby celem otwarcia lub zamknięcia określonego zaworu pojedynczego. W następnej postaci wykonania wynalazku zawór wielodrogowy może zawierać elementy uruchamiające w ilości odpowiadającej ilości sterowanych przez nie zaworów pojedynczych. Można przy tym zastosować konstrukcję, w której każdy element uruchamiający jest przyporządkowany dokładnie

3 PL B1 3 jednemu zaworowi pojedynczemu w taki sposób, że uruchomienie elementu uruchamiającego powoduje otwarcie właśnie tego zaworu pojedynczego. Można tutaj zastosować rozwiązanie, w którym element uruchamiający, przyporządkowany określonemu zaworowi pojedynczemu jest tak ukształtowany, że otwiera on ten zawór pojedynczy, zamyka uprzednio otwarty zawór pojedynczy, zaś uprzednio zamknięty zawór pojedynczy utrzymuje w pozycji zamkniętej. W następnej postaci wykonania wynalazku element przechylny ma postać płyty lub tarczy w kształcie wielokąta foremnego, zwłaszcza w przypadku trzech zaworów pojedynczych, kształt trójkąta równobocznego. W kolejnej postaci wykonania wynalazku elementy zamykające zaworów pojedynczych są połączone z elementem przechylnym w obszarze jego naroży. Pozwala to wyjątkowo efektywnie zrealizować suw niezbędny do otwierania i zamykania pojedynczych zaworów. W innej postaci wykonania elementy zamykające zaworów pojedynczych są połączone z elementem przechylnym w obszarze środków jego boków. Również taka konstrukcja pozwala osiągnąć równomierny suw dla wszystkich zaworów pojedynczych. Według wynalazku elementy uruchamiające mogą współpracować z elementem przechylnym w obszarze środków jego boków. W ramach wynalazku zaproponowano również rozwiązanie, w którym elementy uruchamiające współpracują z elementem przechylnym w obszarze jego naroży. Według wynalazku elementy uruchamiające mogą mieć postać przycisków. Są one wyjątkowo proste i niezawodne w obsłudze. Celem otwarcia określonego zaworu pojedynczego użytkownik musi jedynie nacisnąć odpowiedni przycisk. Szczególnie istotne zastosowanie zaworu wielodrogowego według wynalazku polega na zamontowaniu go w prysznicu ręcznym i takim rozmieszczeniu elementów uruchamiających, że użytkownik może je uruchamiać ręką trzymającą prysznic. Może to mieć miejsce w obszarze samej głowicy lub na uchwycie prysznica, zaś do uruchomienia można używać kciuka. Za pomocą zaworu przełączającego można wówczas przestawiać głowicę prysznica na różne rodzaje strumieni wody, co dotychczas wymagało od użytkownika użycia drugiej ręki. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia głowicę prysznica z kilkoma oddzielnymi doprowadzeniami strumieni wody, w przekroju, fig. 2 - zawór wielodrogowy, zamontowany w głowicy prysznicowej, w powiększonym przekroju, zaś fig. 3 - poszczególne elementy zaworu wielodrogowego, w schematycznym widoku z góry. Na figurze 1 ukazana jest w przekroju wzdłużnym głowica prysznicowa z zaworem wielodrogowym według wynalazku. Głowica prysznicowa zawiera tarczę strumieniową 1 z trzema rodzajami otworów wylotowych 2, 3, 4. Do poszczególnych rodzajów otworów wylotowych 2, 3, 4 prowadzą oddzielne doprowadzenia wody, z których w przekroju na fig. 1 w całości przedstawione jest tylko jedno doprowadzenie 5. Przedstawione doprowadzenie 5 wody prowadzi do urządzenia, za pomocą którego przez otwory wylotowe 2 podawane są strumienie masujące. W tym celu w głowicę prysznicową wbudowana jest turbina. W środku obszaru otaczającego tarczę strumieniową znajdują się otwory wylotowe 3 dla stosunkowo twardego strumienia wody, natomiast w obszarze położonym dalej na zewnątrz usytuowane są otwory wylotowe 4, przez które podawane są napowietrzane strumienie wody. Bezpośrednio przed głowicą prysznicową na końcu przedstawionego jedynie częściowo uchwytu 6 znajduje się urządzenie przełączające, które kieruje przepływającą przez uchwyt wodę do różnych doprowadzeń. Urządzenie przełączające jest uruchamiane za pomocą pojedynczych przycisków 7, 8, osłoniętych od zewnątrz elastyczną membraną 9 i w ten sposób uszczelnionych. Naciśnięcie na przyciski, łatwe do zlokalizowania dzięki wypukłościom 10, pozwala na uruchomienie urządzenia przełączającego, które stanowi zawór wielodrogowy. W przedstawionym przykładzie wykonania zawór wielodrogowy jest tak skonstruowany, że każdorazowo pozwala otworzyć pojedynczy zawór, który następnie kieruje napływającą wodę do jednego z trzech doprowadzeń. Detale tego zaworu wielodrogowego są przedstawione na fig. 2 i 3. Zawór wielodrogowy zawiera płytkę 11, w której umieszczone są trzy otwory 12 o lekko zukosowanej krawędzi. Każdy otwór 12 prowadzi do doprowadzenia 5 wody, które biegnie dalej do głowicy prysznicowej. Każdy z otworów 12 tworzy gniazdo zaworu. Do współpracy z otworami 12 służą elementy zamykające 13, zaopatrzone w pierścień 14 o przekroju kołowym, który może spoczywać na gnieździe 12 zaworu. Po stronie gniazda 12 zaworu, na którą napływa woda, elementy zamykające 13 mają nasadkę 15 z poszerzonym

4 4 PL B1 łbem 16. Tą nasadką 15 elementy zamykające 13 są zamocowane w elemencie przechylnym 17, podpartym punktowo przez czop 18, ustawiony w przybliżeniu w środku elementu przechylnego 17. W pozycji przedstawionej na fig. 2 gniazdo 12 zaworu leżące w płaszczyźnie przekroju jest zamknięte elementem zamykającym 13, natomiast gniazdo zaworu leżące za płaszczyzną rysunku jest otwarte. Uwidacznia to lewy element zamykający 13, wyciągnięty z przyporządkowanego mu otworu. Aby otworzyć pojedynczy zawór, leżący w płaszczyźnie przekroju i składający się z gniazda 12 oraz elementu zamykającego 13, użytkownik naciska na wypukłość 10, również leżącą w płaszczyźnie przekroju. Powoduje to przesunięcie w dół odpowiedniego przycisku 8 i przechylenie elementu przechylnego 17 wokół linii, która łączy punktowe podparcie i drugi zamknięty zawór pojedynczy. W przedstawionej pozycji znajdujący się z lewej strony element zamykający 13 zostaje przesunięty w dół, aby zamknąć przyporządkowany mu zawór pojedynczy. Jednocześnie następuje otwarcie pojedynczego zaworu, leżącego w płaszczyźnie przekroju. Można to również określić tak, że element uruchamiający w postaci przycisku 8 służy do otwierania pojedynczego zaworu, leżącego w płaszczyźnie przekroju. Każdemu zaworowi pojedynczemu przyporządkowany jest odrębny przycisk. Koncepcja zaworu wielodrogowego według wynalazku jest najłatwiejsza do opisania w odniesieniu do fig. 3. Trzy zawory wlotowe leżą w przedstawionym przykładzie wykonania w jednej płaszczyźnie, wszystkie elementy zamykające 13 i wszystkie gniazda 12 zaworów mają identyczny kształt. Element przechylny 17 ma kształt trójkąta równobocznego, w którego narożach zamocowane są elementy zamykające 13. Na fig. 3 przy elemencie przechylnym 17 pominięty został górny element zamykający 13. Z naroża wychodzi szczelina 20, rozszerzająca się do postaci okrągłego otworu 19. Element zamykający 13 jest wciskany swą nasadką 15 z naroża przez szczelinę 20 i pozostaje w ten sposób zawieszony w otworze 19. Szczelina 20 jest nieco węższa niż średnica nasadki 15. W każdym z trzech naroży elementu przechylnego 17 osadzony jest jeden element zamykający 13. Elementy zamykające 13 mają pewien luz celem wyrównania kąta, występującego przy przechylaniu elementu przechylnego 17. Są one jednak połączone z elementem przechylnym 17 w kierunku ściskania i rozciągania, zatem prostopadle do płaszczyzny rysunku. W przybliżeniu w środku każdego z boków elementu przechylnego 17 znajduje się zgrubienie 21, stanowiące miejsce uruchamiania przycisku 8. Przyciski 8 współpracują z elementem przechylnym 17 w przybliżeniu prostopadle do wyznaczonej przezeń płaszczyzny. Nie są one jednak połączone z elementem przechylnym. Element przechylny 17 jest w obszarze swego środka podparty przez czop 18. Podparcie to ma w zasadzie charakter punktowy. Jako punkt wyjścia dla poniższej dyskusji należy przyjąć stan, w którym elementy zamykające 13a i 13c są osadzone w gniazdach 12, zatem przyporządkowane im pojedyncze zawory są zamknięte. W tym przypadku pojedynczy zawór zlokalizowany na fig. 3 u góry jest otwarty, co jasno wynika z geometrii, mianowicie z wysokości czopu 18. Jeżeli teraz użytkownik naciśnie przycisk przyporządkowany zgrubieniu 21, wówczas element przechylny 17 zostanie przechylony wokół osi, łączącej punkt podparcia 18 z elementem zamykającym 13c. Oznacza to, że dotychczas otwarty, pojedynczy zawór, znajdujący się na fig. 3 u góry zostaje zamknięty, zaś pojedynczy zawór, znajdujący się z lewej strony na fig. 3 i reprezentowany przez element zamykający 13a, zostaje otwarty. Przycisk, współpracujący ze środkiem boku trójkąta równobocznego jest zatem przyporządkowany pojedynczemu zaworowi, usytuowanemu na przeciwległym wierzchołku trójkąta. Zastrzeżenia patentowe 1. Zawór wielodrogowy dla armatur sanitarnych, znamienny tym, że zawiera: - co najmniej trzy zawory pojedyncze, z których każdy zawiera gniazdo (12) i ruchomy względem niego element zamykający (13), - element przechylny (17), który na swym obwodzie jest połączony z elementami zamykającymi (13) pojedynczych zaworów zaś w swej środkowej części jest podparty punktowo oraz - co najmniej jeden element uruchamiający, do przechylania elementu przechylnego (17), za pomocą którego uruchamiane są pojedyncze zawory. 2. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że otwarty jest tylko jeden zawór pojedynczy.

5 PL B Zawór wielodrogowy według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przy otwarciu jednego zaworu pojedynczego inny zawór pojedynczy zamyka się. 4. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera element uruchamiający dla każdego zaworu pojedynczego. 5. Zawór wielodrogowy według zastrz. 4, znamienny tym, że element uruchamiający, przyporządkowany określonemu zaworowi pojedynczemu, otwiera ten zawór pojedynczy, zamyka uprzednio otwarty zawór pojedynczy, zaś uprzednio zamknięty zawór pojedynczy utrzymuje w pozycji zamkniętej. 6. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że element przechylny (17) ma kształt wielokąta foremnego, zwłaszcza w przypadku trzech zaworów pojedynczych kształt trójkąta równobocznego. 7. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy zamykające (13) zaworów pojedynczych są połączone z elementem przechylnym (17) w obszarze jego naroży. 8. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy zamykające (13) zaworów pojedynczych są połączone z elementem przechylnym (17) w obszarze środków jego boków. 9. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy uruchamiające wywierają nacisk na element przechylny (17) w obszarze środków jego boków. 10. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy uruchamiające wywierają nacisk na element przechylny (17) w obszarze jego naroży. 11. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że element uruchamiający ma postać przycisku (8). 12. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy uruchamiające mają postać przycisków (8). 13. Zawór wielodrogowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zawór wielodrogowy jest zamontowany w ręcznym prysznicu, zaś elementy uruchamiające są usytuowane na uchwycie. Rysunki

6 6 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.