Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN

Transkrypt

1 PATRONAT MERYTORYCZNY Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN A daptowana aktywność FIZYCZNA DLA FIZJOTERAPEUTÓW Redakcja naukowa N a t a l ia M o r g u le c-a d a m o w ic z A n d r zej Ko s m o l Bar to s z M o l ik

2 A daptowana aktywność FIZYCZNA DLA FIZJOTERAPEUTÓW

3 Spis treści Wykaz skrótów... XIX I. TEORETYCZNE PODSTAWY ADAPTOWANEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ 1. Korzenie koncepcji adaptowanej aktywności fizycznej - Natalia Morgulec- -Adamowicz, Andrzej Kosmol Historia rozwoju adaptowanej aktywności fizycznej Podstawowe pojęcia w adaptowanej aktywności fizycznej - Andrzej Kosmol Natalia Morgulec-Adamowicz, Bartosz M o lik Sport niepełnosprawnych - rekreacja terapeutyczna Aktywność fizyczna, adaptacja, adaptowana aktywność fizyczna (APA), wychowanie fizyczne adaptowane (A PE) Teoria adaptacji - Natalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej K osm ol Ekologiczna analiza zadań (ETA) - Andrzej Kosmol, Natalia Morgulec- -Adamowicz Założenia i podstawy teoretyczne Model funkcjonowania i niepełnosprawności ICF a adaptowana aktywność fizyczna - Bartosz Molik, Natalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol Podejście Systemowe Ekologicznie Modyfikowane - model SEMA Psychospołeczne aspekty adaptowanej aktywności fizycznej - Tomasz Tasiemski, Maciej Wilski Koncepcje i pojęcia związane z procesem inicjacji i uczestnictwa w adaptowanej aktywności fizycznej Koncepcje i pojęcia związane z efektami uczestnictwa w adaptowanej aktywności fizycznej Alternatywne i wspomagające metody komunikacji - Jacek Jarosław Błeszyński Wprowadzenie - podstawowe p o jęcia Jak dobierać metodę do potrzeb użytkowników AAC? Znaczenie AAC we wczesnej interwencji komunikacyjnej Wybrane metody AAC Język m igow y... 68

4 X IV Spis treści Fonogesty System M akaton PCS, piktogramy System komunikacji symbolicznej Blissa Metoda ułatwionej komunikacji (F C ) Nowe technologie w AAC Technologia wspomagająca (A T ) Podsumowanie Praktyka oparta na dowodach naukowych w adaptowanej aktywności fizycznej - Natalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol Specjalista adaptowanej aktywności fizycznej - Natalia Morgulec-Adamowicz, Bartosz Molik II. GŁÓWNE OBSZARY ADAPTOWANEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ 10. Wychowanie fizyczne adaptowane (APE) - Barbara Woynarowska, Grzegorz Bednarczuk Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) - Grzegorz Bednarczuk Wychowanie fizyczne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) - Grzegorz Bednarczuk Zasady kwalifikacji lekarskiej uczniów z zaburzeniami i chorobami przewlekłymi do zajęć wychowania fizycznego - Barbara Woynarowska Cele systemu kwalifikacji lekarskiej do wychowania fizycznego w szkole Grupy na zajęciach wychowania fizycznego Organizacja pracy w wychowaniu fizycznym adaptowanym - Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) - Grzegorz Bednarczuk Strategie nauczania w wychowaniu fizycznym adaptowanym - Grzegorz Bednarczuk Rekreacja terapeutyczna - Bartosz Molik, Judit Lencse-Mucha Cele i założenia rekreacji terapeutycznej (R T ) Planowanie w rekreacji terapeutycznej D iagnoza Planowanie Zastosowanie, interwencja Ocena Strategie postępowania wykorzystywane w rekreacji terapeutycznej Sport niepełnosprawnych - Bartosz Molik, Andrzej Kosm ol Ruchy sportowe niepełnosprawnych na świecie (paraolimpijski, olimpiady specjalne, sportu niesłyszących) Zasady kwalifikacji i klasyfikacji zawodników z niepełnosprawnością Ewaluacja w sporcie osób niepełnosprawnych - kontrola procesu treningowego (wskaźników biomedycznych, psychologicznych, sprawnościowych i technicznych) Strategie treningowe wykorzystywane w sporcie niepełnosprawnych (adaptacja przepisów, sprzętu, środowiska i instrukcji)

5 Spis treści XV 13. Turystyka osób z niepełnosprawnością - Natalia Morgulec-Adamowicz, Anna Ogonowska-Słodownik Uwarunkowania prawne turystyki osób z niepełnosprawnością w Polsce Cele i bariery podejmowania turystyki Turystyka osób z niepełnosprawnością w P olsce Strategie postępowania wykorzystywane w turystyce osób z niepełnosprawnością III. ADAPTOWANA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA DLA WYBRANYCH GRUP OSÓB ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI 14. Osoby z chorobami układu krążenia - Kalina Maria Kaźmierska-Kowalewska Nadciśnienie tętnicze (N T ) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z N T Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z N T Choroba tętnic obwodowych (peripheral arteria! disease, PAD) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z PA D Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z P A D Rozrusznik serca (RS) i wszczepialny kardiowerter-defibrylator (implanted cardioverter defibrillator, ICD) Problemy związane z akty wnością fizyczną osób z RS i IC D Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z RS i ICD Ortotopowa transplantacja serca (orthotopic heart transplant, OHT) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób po OHT Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób po O H T Osoby z chorobami układu oddechowego - Izabela Rutkowska Astma Problemy związane z akty wnością fizyczną osób z astm ą Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z a s tm ą Przewlekła obturacyjna choroba płuc (PO C hp) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z POChP Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z PO C hp Mukowiscydoza (cysticfibrosis, C F ) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z CF Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z CF Transplantacja p łu c Problemy związane z aktywnością fizyczną u osób po transplantacji płuc Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób po transplantacji płuc Osoby z chorobami nerwowo-mięśniowymi - Natalia Morgulec-Adamowicz, Anna Ogonowska-Słodownik Uszkodzenie rdzenia kręgowego (URK) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z URK Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z U R K Stwardnienie rozsiane (S M ) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób ze stwardnieniem rozsianym Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób ze stwardnieniem rozsianym Dystrofia mięśniowa (D M )

6 XVI Spis treści Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z dystrofią mięśniową Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z dystrofią mięśniową Padaczka Problemy związane z akty wnością fizyczną osób z padaczką Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z padaczką Mózgowe porażenie dziecięce (M P D ) Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z mózgowym porażeniem dziecięcym Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z mózgowym porażeniem dziecięcym Choroba Parkinsona Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą Parkinsona Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą Parkinsona Osoby z chorobami metabolicznymi, immunologicznymi i hematologicznymi - Jolanta Marszalek Cukrzyca Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z cukrzycą Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z cukrzycą Otyłość Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z otyłością Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z otyłością Niedokrwistość Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z niedokrwistością Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z niedokrwistością A ID S Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z A ID S Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z AIDS Choroba nowotworowa Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą nowotworową Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą nowotworową Osoby z chorobami ortopedycznymi - Kalina Maria Kaźmierska-Kowalewska, Jolanta M arszalek Osteoporoza Problemy i zalecenia związane z aktywnością fizyczną osób z osteoporozą Choroby reumatyczne Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą reumatyczną Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą reumatyczną Amputacje kończyn dolnych Problemy związane z aktywnością fizyczną u osób po amputacjach Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób po amputacjach Osoby z zaburzeniami poznawczymi, psychicznymi i sensorycznymi - Anna Ogonowska-Słodownik, Izabela Rutkowska Osoby z dysfunkcją wzroku Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z dysfunkcją wzroku Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z dysfunkcją wzroku Osoby z dysfunkcją słuchu Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z dysfunkcją słuchu Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z dysfunkcją słuchu.. 216

7 Spis treści XVII Choroba Alzheimera Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą Alzheimera Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą Alzheimera Niepełnosprawność intelektualna Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z niepełnosprawnością intelektualną Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z niepełnosprawnością intelektualną Rozwojowe zaburzenia koordynacji (developmental coordination disorder, DCD) - dyspraksja, niezborność ruchów, dysharmonia rozwoju m otorycznego Problemy związane z aktywnością fizyczną dzieci z DCD Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla dzieci z D C D Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention deficit hyperactmty disorder, A D H D ) Problemy związane z aktywnością fizyczną dzieci z A D H D Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla dzieci z ADHD IV. PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK W ADAPTOWANEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ 20. Terapia w środowisku wodnym - Arna Ogonowska-Slodownik Hipoterapia - Natalia Morgulec-Adamowicz Program Treningu Aktywności Motorycznej (MATP) Olimpiad Specjalnych - Waldemar Skowroński Nordic walking - Izabela Rutkowska Snoezelen - sale doświadczania świata - Natalia Morgulec-Adamowicz Transplant Games - Anna Ogonow ska-slodownik Igrzyska Sportowe Onko-Olimpiada - Waldemar Skowroński Program MOVE - szansa na mobilność przez edukację/doświadczenie - Izabela Rutkowska Skorowidz osobowy Skorowidz rzeczow y Aneks 1 - Barbara Woynarowska Aneks 2 - Natalia Morgulec-Adamowicz, Bartosz Molik Literatura