Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej do samodzielnego jej wyrażenia

Transkrypt

1 Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej do samodzielnego jej wyrażenia Opracowanie: Prof. dr hab. n. prawn. Rafał Kubiak - Zakład Nauki o Przestępstwie UŁ - Zakład Prawa Medycznego UM w Łodzi

2 Agenda referatu 1. Zgoda na leczenie pacjenta niezdolnego do wyrażenia woli 2. Informacja medyczna udzielana o pacjencie niezdolnym do wyrażenia woli 3. Dostęp do dokumentacji medycznej pacjenta niezdolnego do wyrażenia woli

3 Zgoda na leczenie pacjenta niezdolnego do wyrażenia woli

4 Źródła regulacji 1. art. 21 i nast. ustawy z dnia r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 882, z późn. zm.); 2. art ustawy z dnia r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn. Dz. U. z 2018 poz. 617, z późn. zm.); 3. art i art ustawy z dnia r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1318, z późn. zm.).

5 Normy etyczne i deontologiczne Art. 5 i nast. Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny. Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie: Nie można przeprowadzać interwencji medycznej bez swobodnej i świadomej zgody osoby jej poddanej. Art. 15 ust. 1 Kodeksu Etyki Lekarskiej: Postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze wymaga zgody pacjenta. Jeżeli pacjent nie jest zdolny do świadomego wyrażenia zgody, powinien ją wyrazić przedstawiciel ustawowy lub osoba faktycznie opiekująca się pacjentem.

6 Warunki skutecznej prawnie zgody na zabieg leczniczy zgoda musi pochodzić od pacjenta lub innego uprawnionego podmiotu wymogi podmiotowe; osoba wyrażająca zgodę musi zostać odpowiednio poinformowana zgoda uświadomiona, objaśniona; aprobata została wyrażona dobrowolnie i była dostatecznie szczegółowa; została zachowana wymagana forma oświadczenia.

7 Samodzielna zgoda pacjenta Samodzielna zgoda pacjenta jest skuteczna prawnie, jeśli pacjent: jest pełnoletni, nie został ubezwłasnowolniony, pozostaje w takim stanie psychofizycznym, że może świadomie, z rozeznaniem podjąć decyzję terapeutyczną. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych przez lekarza. Art. 17 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

8 Zgoda zastępcza Podmioty wyrażające zgodę na zabieg medyczny u pacjenta nieprzytomnego małoletniego Zgoda wyrażana przez przedstawiciela ustawowego Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Art Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. 2. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

9 Zgoda zastępcza Podmioty wyrażające zgodę na zabieg medyczny u pacjenta nieprzytomnego małoletniego albo ubezwłasnowolnionego Przedstawicielem ustawowym może być również tzw. opiekun prawny. Jest on ustanawiany w przypadku małoletnich, którzy nie pozostają pod władzą rodzicielską (art Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), czyli gdy: 1. nie mają pełnej zdolności do czynności prawnej (z powodu małoletniości lub ubezwłasnowolnienia), 2. zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub władza ta została zawieszona, 3. ojcostwo zostało ustalone wyrokiem sądu, ale ojcu nie przyznano władzy rodzicielskiej, a matce władza rodzicielska (z różnych powodów) nie przysługuje. Ponadto opieka jest ustanawiana dla ubezwłasnowolnionego całkowicie, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską - (art K.c.)

10 Zgoda zastępcza Podmioty wyrażające zgodę na zabieg medyczny u pacjenta nieprzytomnego małoletniego albo ubezwłasnowolnionego Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego. Art. 156 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Do spraw "ważniejszych" w rozumieniu art. 156 k.r.o. należy czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu, a taką jest z reguły sprzedaż części nieruchomości (lub udziału we współwłasności nieruchomości) podopiecznego i dlatego, w tym przedmiocie, kurator nieobecnego właściciela powinien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego. Postanowienie SN z dnia r., sygn. akt II CRN 155/94, LEX nr Przyjmuje się, że do tych spraw należą między innymi: określenie miejsca pobytu dziecka, podjęcie decyzji o kierunku leczenia, wykonania zabiegu medycznego, wykształcenia, wyboru zawodu, wyjazd zagranicę, zmiana obywatelstwa.

11 Zgoda zastępcza Podmioty wyrażające zgodę na zabieg medyczny u nieprzytomnego pacjenta pełnoletniego i nieubezwłasnowolnionego Zgoda sądu opiekuńczego Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Zabiegi proste Art Jeżeli pacjent jest małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego, a gdy pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego lub porozumienie się z nim jest niemożliwe - ZEZWOLENIE SĄDU OPIEKUŃCZEGO. Zabiegi operacyjne i o podwyższonym ryzyku dla pacjenta Art Lekarz może wykonać zabieg lub zastosować metodę, o której mowa w ust. 1, wobec pacjenta małoletniego, ubezwłasnowolnionego bądź niezdolnego do świadomego wyrażenia pisemnej zgody, po uzyskaniu zgody jego przedstawiciela ustawowego, a gdy pacjent nie ma przedstawiciela lub gdy porozumienie się z nim jest niemożliwe po uzyskaniu ZEZWOLENIA SĄDU OPIEKUŃCZEGO. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty

12 Zgoda sądu opiekuńczego Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Zgoda zastępcza Podmioty wyrażające zgodę na zabieg medyczny u nieprzytomnego pacjenta pełnoletniego i nieubezwłasnowolnionego Sądem opiekuńczym właściwym miejscowo dla udzielania zgody na wykonywanie czynności medycznych jest sąd, w którego okręgu czynności te mają być wykonane. Art. 32 ust. 10 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty W wypadkach nagłych sąd opiekuńczy wydaje z urzędu wszelkie potrzebne zarządzenia nawet w stosunku do osób, które nie podlegają jego właściwości miejscowej, zawiadamiając o tym sąd opiekuńczy miejscowo właściwy. Art Kodeksu postępowania cywilnego

13 Zgoda opiekuna faktycznego Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Zgoda zastępcza Podmioty wyrażające zgodę na zabieg medyczny u nieprzytomnego pacjenta pełnoletniego i nieubezwłasnowolnionego Opiekun faktyczny to osobę sprawująca, bez obowiązku ustawowego, stałą opiekę nad pacjentem, który ze względu na wiek, stan zdrowia albo stan psychiczny opieki takiej wymaga. Art. 3. ust. 1. pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Zgoda może być wyrażona przez opiekuna faktycznego: gdy brak przedstawiciela ustawowego lub porozumienie z nim nie jest możliwe, jedynie w zakresie badania. Art. 17 ust. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz 32 ust. 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

14 Zgoda domniemana Zgoda domniemana znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy pacjent jest wyłącznie kompetentny do wyrażenia swego stanowiska, lecz nie może tego uczynić ze względu na stan, w którym się znajduje (np. jest nieprzytomny) oraz, gdy prawo wymaga zgody zastępczej albo kumulatywnej, a brak jest podmiotu, który mógłby jej udzielić ewentualnie nie można się z nim porozumieć.

15 Kodeks rodzinny i opiekuńczy Art Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Zakres podmiotowy zgody, czyli kto może wyrazić skuteczną prawnie zgodę na zabieg leczniczy Dla osoby niepełnosprawnej intelektualnie, która ukończy 16 lat można ustanowić opiekuna medycznego, jeżeli osoba niepełnosprawna intelektualnie nie dysponuje dostatecznym rozeznaniem niezbędnym do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie jej innych świadczeń zdrowotnych. 2. Opiekuna medycznego sąd opiekuńczy ustanawia na wniosek osoby niepełnosprawnej intelektualnie, jej rodziców lub przedstawiciela ustawowego, w oparciu o wskazania zwarte w orzeczeniu o niepełnosprawności albo orzeczeniu o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. 3. Wniosek można złożyć najwcześniej na rok przed ukończeniem przez osobę, której dotyczy wniosek 16 lat. Art Jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na dobro osoby, której dotyczy wniosek, opiekunem medycznym powinni zostać ustanowieni rodzice, a gdyby nie było to możliwe opiekun powinien zostać ustanowiony spośród krewnych lub innych osób bliskich osobie pozostającej pod opieką. Projekt z dnia r. ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw

16 Zakres podmiotowy zgody, czyli kto może wyrazić skuteczną prawnie zgodę na zabieg leczniczy Art. 32 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 6a. Zezwolenie sądu opiekuńczego, o którym mowa w ust. 6 nie jest wymagane jeżeli pacjentem jest osoba, dla której ustanowiono opiekuna medycznego, który wyraził zgodę na przeprowadzenie badania pacjenta lub udzielenie pacjentowi innych świadczeń zdrowotnych. Projekt z dnia r. ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw

17 Prawo do informacji medycznej o pacjencie niezdolnym do wyrażenia woli

18 Obowiązek objaśnienia - Aufklärungspflicht; informed consent objaśnienia terapeutycznego (terapeutische Aufklärung) - przybiera postać swoistego instruktażu i skupia się na wyjaśnieniu pacjentowi, jak powinien postępować, by uzyskać optymalny rezultat leczniczy. objaśnienia w celu samostanowienia (Selbstbestimmungsaufklärung) obejmuje szerszy zakres przekazywanych danych, które służą choremu do świadomego podjęcia decyzji terapeutycznych.

19 Prawne źródła uprawnienia do uzyskania informacji Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Art. 31 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 1. Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. 2. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego ustawowy przedstawiciel mają prawo do uzyskania od lekarza przystępnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Art. 9 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

20 Funkcja prawa do informacji 1. Uzyskanie informacji jest konieczne dla podjęcia decyzji terapeutycznych i warunkuje ich skuteczność prawną. 2. W przypadku przekazywania informacji innym osobom (podmiotom) niż decydujące o zabiegu, służy ona zaspokojeniu potrzeb rodzinno-społecznych, pozwala bowiem na uzyskanie danych osobom najbliższym, krewnym itd.

21 Podmioty uprawnione do informacji o pacjencie nieprzytomnym I. Podmioty podejmujące decyzje terapeutyczne: 1. przedstawiciel ustawowy 2. opiekun faktyczny Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej II. Podmioty, które nie podejmują decyzji terapeutycznych: 1. osoba bliska 2. osoba upoważniona przez pacjenta

22 Podmioty uprawnione do informacji o pacjencie nieprzytomnym osoba bliska Osoba taka posiada prawo do informacji m.in. gdy pacjent jest: nieprzytomny niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji Osobą bliską jest: małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, Art. 3 ust. 1 pkt. 2 ustawy o prawach pacjenta Przez pojęcie osoba bliska rozumie się małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta. Nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, projekt z dnia r.

23 Osobą bliską jest: przedstawiciel ustawowy, Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Podmioty uprawnione do informacji o pacjencie nieprzytomnym osoba bliska osoba wskazana przez pacjenta, osoba pozostającą we wspólnym pożyciu Art. 3 ust. 1 pkt. 2 ustawy o prawach pacjenta [ ] zwrot "osoba pozostająca we wspólnym pożyciu" określa osobę, która pozostaje z inną osobą w takiej relacji faktycznej, w której pomiędzy nimi istnieją jednocześnie więzi duchowe (emocjonalne), fizyczne oraz gospodarcze (wspólne gospodarstwo domowe). [ ] Odmienność płci osób pozostających w takiej relacji nie jest warunkiem uznania ich za pozostających we wspólnym pożyciu [ ] Uchwała SN 7 sędziów z dnia 25 lutego 2016 r. (sygn. akt: I KZP 20/15, LEX nr )

24 Podmioty uprawnione do informacji o pacjencie nieprzytomnym osoba upoważniona przez pacjenta Osobami upoważnionymi mogą być zarówno członkowie rodziny, jak i osoby obce. Prawo nie wprowadza też żadnych ograniczeń co do liczby takich osób. Osoba taka musi być wyraźnie wskazana przez chorego, o jej wyborze nie może więc decydować lekarz. Chory może zróżnicować zakres informacji, do jakich upoważnia poszczególne osoby.

25 Podmioty uprawnione do informacji o pacjencie nieprzytomnym osoba upoważniona przez pacjenta W dokumentacji indywidualnej wewnętrznej zamieszcza się lub dołącza do niej oświadczenie pacjenta o upoważnieniu osoby bliskiej do uzyskiwania informacji o jego stanie zdrowia i udzielonych świadczeniach zdrowotnych, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej oraz danych umożliwiających kontakt z tą osobą, albo oświadczenie o braku takiego upoważnienia. 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 2069).

26 Dostęp do dokumentacji medycznej pacjenta niezdolnego do wyrażenia woli

27 Źródła regulacji akty prawne Art a ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 2069, z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 lutego 2016 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej prowadzonej w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 258) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 lutego 2016 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów oraz sposobu przetwarzania dokumentacji medycznej w podmiotach leczniczych utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (Dz. U. 249).

28 Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Przedstawiciel ustawowy (art. 26 ust. 1 in principio UPP) Uprawnienie tego podmiotu do dostępu do dokumentacji jest pochodną jego prawa do uzyskiwania informacji na temat stanu zdrowia i udzielanych świadczeń zdrowotnych (art. 9 ust. 2 UPP). Przedstawiciel ustawowy może zatem zapoznawać się z całokształtem danych dotyczących pacjenta, wobec którego podejmuje decyzje terapeutyczne. Przepisy nie wprowadzają w tym zakresie żadnych ograniczeń. Jednakże odnosi się to jedynie do dokumentacji indywidualnej. Pacjent publicznego zakładu opieki zdrowotnej ma uprawnienie do udostępnienia mu dokumentacji medycznej zbiorczej prowadzonej przez zakład, w zakresie dotyczącym jego osoby [ ] Wyrok NSA w Warszawie z dnia r., sygn. akt: OSA 1/03, Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, 2003, Nr 4, poz. 114.

29 Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Osoba upoważniona przez pacjenta lub przedstawiciela ustawowego (art. 26 ust. 1 in fine oraz ust. 2 UPP). Pacjent może wskazać dowolną osobę, niekoniecznie krewną albo z najbliższego otoczenia. Może także określić szerszy krąg osób, uprawniając ich do wszelkiej dokumentacji, albo różnicując ich upoważnienie (dostęp tylko do wybranych dokumentów). Pacjent może wskazać osobę, która będzie mieć prawo wglądu w dokumentację medyczną po jego śmierci. W dokumentacji indywidualnej wewnętrznej zamieszcza się lub dołącza do niej: [ ] 2) oświadczenie pacjenta o upoważnieniu do uzyskiwania dokumentacji, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej [ ] 8. rozporządzenia z 2015 r.

30 Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Osoba upoważniona przez pacjenta lub przedstawiciela ustawowego (art. 26 ust. 1 in fine oraz ust. 2 UPP). Wątpliwości dotyczą: możliwości udzielenia upoważnienia przez przedstawiciela ustawowego; możliwości przekazania upoważnienia osobom trzecim (substytucja); dostępu do dokumentacji przez osobę upoważnioną, która to dokumentacja została opracowana przed udzieleniem upoważnienia; jednorazowego udzielenia upoważnienia skutecznego wobec wszystkich podmiotów leczniczych.

31 Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Osoba upoważniona przez pacjenta lub przedstawiciela ustawowego (art. 26 ust. 1 in fine oraz ust. 2). Osoba, którą upoważniono do wglądu w dokumentację medyczną za życia pacjenta, ma również takie uprawnienie po śmierci pacjenta. Dyrektor szpitala nie może odmówić udostępnienia dokumentacji medycznej małżonkowi zmarłego, gdy ten nie był w stanie złożyć w szpitalu stosownego upoważnienia dla bliskich. W takiej sytuacji organ zarządzający szpitalem narusza prawo i pozostaje w bezczynności. Wyrok NSA z dnia 17 września 2013 r., sygn. akt: II OSK 1539/13, LEX nr Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.

32 Uprawnione instytucje i urzędy A. Podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych B. Podmioty publiczne Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Udostępnienie następuje w niezbędnym zakresie wyznaczonym celem leczniczym. organy władzy publicznej, w tym Rzecznik Praw Pacjenta, NFZ, organy samorządu zawodów medycznych oraz konsultanci krajowi i wojewódzcy, w zakresie niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, w szczególności kontroli i nadzoru (art. 26 ust. 3 pkt 2 UPP). Minister Zdrowia, sądy, w tym sądy dyscyplinarne, prokuratorzy, lekarze sądowi i rzecznicy odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem (art. 26 ust. 3 pkt 3 UPP).

33 uprawnione na mocy odrębnych ustaw organy i instytucje, jeżeli badanie zostało przeprowadzone na ich wniosek (art. 26 ust. 3 pkt 4 UPP). Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Uprawnione instytucje i urzędy B. Podmioty publiczne Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej organy rentowe oraz zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem (art. 26 ust. 3 pkt 5 UPP). podmioty prowadzące rejestry usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów (art. 26 ust. 3 pkt 6 UPP). zakłady ubezpieczeń, za zgodą pacjenta (art. 26 ust. 3 pkt 7 UPP).

34 Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Uprawnione instytucje i urzędy B. Podmioty publiczne Informacja medyczna i zgoda na zabieg u osoby niezdolnej osoby wykonujące zawód medyczny, w związku z prowadzeniem procedury oceniającej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia, w zakresie niezbędnym do jej przeprowadzenia (art. 26 ust. 3 pkt 8 UPP). wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, w zakresie prowadzonego postępowania oraz spadkobiercy w zakresie prowadzonego postępowania przed tymi komisjami; osoby wykonujące czynności kontrolne na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia.

35 Podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta nieprzytomnego Szkoły wyższe lub instytuty badawcze (art. 26 ust. 4 UPP) Przekazane tym podmiotom dokumenty wymagają usunięcia danych umożliwiających identyfikację pacjenta i mogą być wykorzystane jedynie do celów naukowych. Ustawa nie określa, kto ma dokonać anonimizacji dokumentów. Jednakże w oparciu o wykładnię celowościową należy przyjąć, iż powinien uczynić to podmiot udostępniający dokumentację przed jej wydaniem.

36 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!