Osiągnięcia Marii Skłodowskiej-Curie w dziedzinie promieniotwórczości

Transkrypt

1 Uniwersytet Szczeciński Wydział Matematyczno-Fizyczny w dziedzinie promieniotwórczości

2 Szkic osobowy Urodzona 07. Listopada 1867 r w Warszawie, zmarła 04 Lipca 1934 w Passy Prekursorka nowej gałęzi chemii - radiochemii O p r a c o w a ł a t e o r i ę promieniotwórczości, techniki r o z d z i e l a n i a i z o t o p ó w promieniotwórczych, odkryła dwa nowe pierwiastki - rad i polon

3 Szkic osobowy Inicjatorka badań nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe (z fizyki i chemii)

4 Pochodzenie M a r i a S k ł o d o w s k a urodziła się w Warszawie jako piąte i ostatnie d z i e c k o w z n a n e j rodzinie nauczycielskiej

5 Pochodzenie Dziadek był szanowanym lubelskim pedagogiem. Ojciec Władysław Skłodowski był nauczycielem matematyki i fizyki oraz dyrektorem kolejno dwóch warszawskich gimnazjów męskich. Matka Bronisława Boguska, była przełożoną warszawskiej pensji dla dziewcząt z dobrych domów. Oboje rodzice wychowywali swoje dzieci w duchu głębokiego patriotyzmu. Gdy Maria miała 10 lat rozpoczęła naukę na pensji dla dziewcząt. Następnie kształciła się w III Żeńskim Gimnazjum Rządowym. Udzielała korepetycji z matematyki, fizyki, języków obcych (znała polski, rosyjski, niemiecki, angielski, francuski)

6 Pochodzenie Zaczęła uzupełniać swoją wiedzę z chemii i fizyki w laboratoriach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy Krakowskim Przedmieściu. Nauczyła się analizy chemicznej W 1890 siostra, Bronisława, zaprosiła ją do swojego paryskiego mieszkania, oferując pełne utrzymanie Na początku 1891 Maria zdecydowała się wyjechać do Paryża

7 Studia w Paryżu W 1891 r. rozpoczęła studia Matematyki i Fizyki na Sorbonie (jedno z kolegiów Uniwersytetu Paryskiego) W 1893 r. otrzymała licencjat z Fizyki (z pierwszą lokatą) a rok później licencjat z Matematyki (z drugą lokatą)

8 Pierre Curie W 1893 r. poznała Pierre a Curie, a w 1895 Maria i Pierre pobrali się

9 Odkrycia Becquerela W 1896 r. Henri Becquerel, francuski fizyk, rozpoczął badania nad solami uranu, które wykazują silną fluorescencję (emisja światła przez wzbudzony atom lub cząsteczkę - np. przez prom. ultrafioletowe) Na posiedzeniu Akademi Nauk ogłosił, że minerał zawierający uran emituje nowe, nieznane promieniowanie bez uprzedniego naświetlania

10 Odkrycia Becquerela W ramach doświadczeń stwierdził, że uran i jego z w i ą z k i c h e m i c z n e w s t a n i e k r y s t a l i c z n y m, rozpuszczone lub stopione samorzutnie emitują promieniowanie, które zaczernia kliszę fotograficzną, jonizuje powietrze i przenika przez nieprzezroczyste ciała

11 Odkrycia Becquerela Becquerel mylił się uważając, że promieniowanie uranowe ma zbliżone właściwości do światła i ulega odbiciu, załamaniu i polaryzacji

12 Zainteresowania Marii We wrześniu 1897 Maria urodziła pierwszą córkę - Irene Z końcem roku 1897 Maria Skłodowska-Curie p o s z u k u j ą c c i e k a w e g o t e m a t u d o r o z p r a w y doktorskiej podjęła pierwsze badania naukowe z promieniami odkrytymi przez Becquerela, modyfikując stosowane przez uczonego metody badawcze

13 Badania Marii Skłodowskiej-Curie W p r o w a d z o n y c h p r a c a c h badawczych zastąpiła kliszę fotograficzną bardzo czułym elektrometrem Mogła dzięki temu stwierdzić, iż natężenie promieni zależy od zawartości uranu w próbce i jest do niej proporcjonalne

14 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Na tej podstawie wywnioskowała, że promieniowanie to jest właściwością atomową uranu Udowodniła, ponadto, że tor także emituje takie promieniowanie

15 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Dowiodła, że emisja promieniowania z niektórych minerałów (m.in. torbernitu - fosforan uranylu i miedzi) zawierających uran jest znacznie silniejsza niż wynika to z zawartości uranu w ich składzie Na podstawie swojej wiedzy o składzie chemicznym torbernitu wywnioskowała, że minerał ten musi zawierać domieszkę nowego, nieznanego pierwiastka chemicznego

16 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Wyprodukowała syntetyczny torbernit, który emitował słabsze promieniowanie, co stanowiło dowód istnienia nowego pierwiastka promieniotwórczego

17 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Wspólnie z Pierrem Curie o p r a c o w a ł a m e t o d ę w s k a ź n i k ó w p r o m i e n i o t w ó r c z y c h, dzięki której określili zdolność promieniowania n o w e g o p i e r w i a s t k a odkrytego w torbernicie

18 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Wykorzystując wiedzę chemiczną wyodrębnili nieznany pierwiastek i w 1898 roku przedstawili odkrycie Polonu (Po, l. atomowa 84) w pracy naukowej

19 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Jeszcze pod koniec t e g o s a m e g o r o k u d o n i e ś l i o n o w y m odkryciu (dokonanym wspólnie z z Gustawem Bemontem) dotyczącym kolejnego pierwiastka - Radu (Ra, l. atomowa 88)

20 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Badania nowych pierwiastków doprowadziły do odkrycia, że związki promieniotwórcze święcą, sole radu wydzielają ciepło, zabarwiają porcelanę i szkło, promieniowanie przechodzi przez powietrze i niektóre ciała oraz, że promieniowanie może przekształcić tlen cząsteczkowy (O2) w ozon (O3)

21 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Pierre Curie poddał swoje ramię kilkugodzinnemu d z i a ł a n i u r a d u, a powstałą ranę obserwował i opisał W roku 1903 Małżonkowie Curie wraz z Becquerelem o t r z y m a l i w s p ó l n ą Nagrodę Nobla z fizyki za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości

22 Badania Marii Skłodowskiej-Curie W 1903 Maria przedstawiła tezy swojej rozprawy doktorskiej pt. Badanie ciał radioaktywnych W sierpniu 1903 roku urodziła drugą córkę, która zmarła po porodzie 6 grudnia 1904 Maria urodziła trzecią córkę, Ewę W 1906 Pierre Curie zginął potrącony przez konny wóz ciężarowy (mając 47 lat)

23 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Po śmierci męża (1906) Maria oddała się całkowicie pracy: otrzymała rad w stanie metalicznym, opracowała i udoskonaliła metody izolowania i otrzymywania n o w y c h s u b s t a n c j i, p o d a ł a d e f i n i c j ę międzynarodowego wzorca radu

24 Badania Marii Skłodowskiej-Curie W 1911 r. Szwedzka Akademia Nauk przyznała Marii drugą, tym razem samodzielną Nagrodę Nobla z chemii za okrycie Polonu i Radu

25 Badania Marii Skłodowskiej-Curie Po otrzymaniu drugiej Nagrody Nobla Maria przekonała rząd Francji do budowy Instytutu Radowego (1914), w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny, głównie nad promieniotwórczością i radioizotopami

26 Zastosowania odkryć Po wybuchu I Wojny Światowej Maria zebrała aparaty rentgenowskie z paryskich pracowni i zorganizowała samochody z aparaturą, co umożliwiło wykonywanie zdjęć rentgenowskich w warunkach polowych

27 Wybitna postać Dokonała swych odkryć w szopie Pierwsza kobieta uhonorowana Nagrodą Nobla Pierwsza osoba Uhonorowana dwiema Nagrodami Nobla Pierwsza kobieta na stanowisku akademickim na francuskim uniwersytecie Spopularyzowała radiologię Zmarła chorując na anemię i cierpiąc z powodu choroby popromiennej

28

29

30

31 Literatura Historia Fizyki, Andrzej Kajetan Wróblewski, PWN Warszawa 2011 Nobel Prizes and Laureates, The Nobel Prize in Physics 1903 Nobel Prizes and Laureates, The Nobel Prize in Chemistry 1911 Maria Skłodowska-Curie, Krzysztof Szymański, Gazeta Petersburska pl.wikipedia.org newsroom.gehealthcare.com