RADIOAKTYWNY QUIZZ - SPRAWDŹ SIĘ!

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "RADIOAKTYWNY QUIZZ - SPRAWDŹ SIĘ!"

Wacława Dudek
7 lat temu
Przeglądów:

1 77/4/2011/2012

2 RADIOAKTYWNY QUIZZ - SPRAWDŹ SIĘ! Ten 10-pytaniowy quizz podpowie Ci, jak wygląda stan Twojej wiedzy na temat życia Marii Skłodowskiej-Curie oraz na temat promieniotwórczości. Mamy nadzieję, że uda Ci się poprawnie odpowiedzieć na wszystkie pytania! Jeśli chcesz lepiej przygotować się do konkursu wiedzy o noblistce (konkurs odbędzie się w naszej szkole, w marcu) serdecznie zachęcamy do pogłębienia promieniotwórczej wiedzy i przeczytania artykułów zamieszczonych w gazetce przygotowanej przez nas w ramach konkursu o życiu Marii Skłodowskiej-Curie. 1. Maria Skłodowska-Curie była pierwszą kobietą z tytułem doktora : a) w Bolonii b) na Sorbonie c) w Cambridge 2. Swoją pierwszą Nagrodę Nobla otrzymała w roku: a) 1903 b) 1897 c) Otrzymała dwie Nagrody Nobla: a) pierwszą w dziedzinie chemii, drugą w dziedzinie fizyki b) obie z dziedziny fizyki c) pierwszą w dziedzinie fizyki, drugą w dziedzinie chemii 4. Instytutowi Radowemu w Warszawie przekazała cenny dar, którym był: a) 1g uranu b) 1g polonu c) 1g radu 5. Wraz ze swoim mężem, Piotrem Curie, odkryła dwa pierwiastki promieniotwórcze: a) radon i polon b) polon i uran c) rad i polon 6. Zmarła 4 lipca 1934 roku na: a) udar mózgu b) złośliwą anemię c) nowotwór skóry 7. Prochy uczonej zostały złożone 2

3 w paryskim Panteonie w roku: a) 1934 b) 1979 c) Odkrycie promieniotwórczości naturalnej uranu zawdzięczamy: a) Marii Skłodowskiej- Curie b) Henri Becquerelowi c) Piotrowi Curie 9. Promieniowanie alfa, beta, gamma są emitowane przez: a) jądra atomowe niektórych pierwiastków b) lampy jarzeniowe c) jądra atomowe wszystkich pierwiastków 10. Najskuteczniejszy w pochłanianiu promieniowania jądrowego jest: a) ludzki organizm b) beton c) kawałek cienkiej warstwy aluminium lub ołowiu 11. Jedyny reaktor jądrowy w Polsce znajduje się w: a) Wałbrzychu b) Świerku koło Warszawy c) Świnoujściu Skłodowska Curie... To nazwisko znają wszyscy. Jest ważne nie tylko dla historii naszego kraju, ale także całego świata. Jednak nie każdy wie, z jakiego powodu. O polskiej noblistce mówi się z ogromnym szacunkiem, stawia za wzór do naśladowania, oddaje pod jej patronat różne placówki Jednak rzadko zadaje się pytanie: dlaczego? Jeszcze rzadziej szuka się na to pytanie odpowiedzi. Biorąc udział w konkursie o życiu Marii Skłodowskiej Curie, miałyśmy okazję poznać wiele ciekawych faktów z życia tej niezwykłej kobiety. Gazetkę tę przygotowałyśmy, byście i wy mieli świadomość, czym zasłużyła sobie na takie wyróżnienia. Maria Skłodowska Curie urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie. Była rodowitą Polką z nauczycielskiej rodziny. Miała czworo starszego od siebie rodzeństwa: Zofię, Józefa (lekarza), Bronisławę (lekarkę) i Helenę (nauczycielkę). Ojciec (Władysław) uczył matematyki i fizyki, a także zajmował stanowisko dyrektora w dwóch kolejnych gimnazjach męskich, a nawet prowadził w domu stancję dla chłopców. Matka (Bronisława Boguska) również była dyrektorką, ale prestiżowej warszawskiej pensji 3

4 dla dziewcząt. Rodziców różniło wyznanie, gdyż ojciec wyznawał ateizm, a matka katolicyzm. Wychowywali swoje dzieci w głębokim patriotyzmie. Młoda Maria również należała do katolików. Jednak kiedy miała 9 lat, straciła swoją siostrę Zofię. Zmarła ona na tyfus. Dwa lata później musiała się pożegnać również ze swoją matką, która nie przeżyła zaatakowana przez gruźlicę. Po tych smutnych wydarzeniach Maria straciła wiarę została ateistką. Rok po śmierci matki spędziła na wsi u rodziny ojca, gdzie znosiła ból i traumę po tragedii rodziny. Od 10 roku życia Maria uczęszczała do pensji, którą jeszcze za życia prowadziła jej matka. Następnie ukończyła III Żeńskie Gimnazjum Rządowe (1883) wyróżniona złotym medalem. Była bardzo biegła w znajomości języków obcych. Znała polski, rosyjski, niemiecki, angielski i francuski. Ale to nie było jej jedyną mocną stroną. Kiedy poznała Bronisławę Piasecką, która była nauczycielką, za jej radą, wraz z siostrami Bronią i Helą, rozpoczęły naukę na Uniwersytecie Latającym. Właśnie tam spotkały wielu profesorów, dzięki którym udało im się zdobyć ogromną wiedzę. W 1891 roku, za namową siostry Bronisławy, Maria wyjechała do Paryża. W listopadzie tego samego roku rozpoczęła naukę matematyki i fizyki na Sorbonie, u wybitnych uczonych o światowej sławie. Dwa lata później była posiadaczką licencjatu z fizyki oraz matematyki. Kiedy ukończyła studia, jeden z uczonych Sorbony pomógł jej otrzymać stypendium naukowe nad badaniami związanymi z magnetycznymi właściwościami różnych rodzajów stali. Wtedy poznała Pierre a Curie osiem lat starszego naukowca, który odkrył piezoelektryczność, był autorem prawa Curie i zasady symetrii, konstruktorem piezokwarcu i wagi Curie. W 1895 zawarli cywilny związek małżeński, co prawda bez obrączek i księdza, ale z najbliższą rodziną i przyjaciółmi. W 1897 roku Maria Skłodowska Curie podjęła pierwsze prace z promieniami Becquerela, który stwierdził, iż uran i jego związki w stanie krystalicznym emitują promieniowanie zaczerniające kliszę fotograficzną, jonizuje powietrze i przenika przez nieprzezroczyste ciała. W tym samym roku przyszła na świat pierwsza córka Marii i Pierre a Irene, która również wyrosła na wielką chemiczkę. 4

5 Prace uczonej nad promieniowaniem wykazały, że właściwością uranu jest promieniowanie. Dzięki temu mogła następnie dowieść, że niektóre minerały zawierające uran znacznie silniej emitują promieniowanie, niż wskazuje na to zawartość w nich uranu. Chalkolit pozwolił uczonej spostrzec, że istnieje nieznany pierwiastek chemiczny oraz że emituje słabsze promieniowanie. Razem z mężem opracowali metodę wskaźników promieniotwórczych i otrzymali nowy pierwiastek chemiczny. 18 lipca 1898 roku przedstawili swoje prace i donieśli o odkryciu polonu, który nazwali na cześć Polski. 84 Po Polon Następnego odkrycia dokonali 26 grudnia tego samego roku wspólnie z Gustawem Bemontem. Odkryli kolejny pierwiastek rad. Małżonkowie nie zakończyli na tym etapie swoich badań. Stwierdzili potem dodatkowo, że: związki promieniotwórcze świecą sole radu: wydzielają ciepło zabarwiają porcelanę zabarwiają szkło promieniowanie: przechodzi przez powietrze i pewne 88 Ra Rad 5

6 ciała może przekształcić tlen cząsteczkowy w ozon. Pierre poświęcił siebie do dalszych badań zaryzykował kawałkiem swojego ciała ramieniem, które poddał długotrwałemu działaniu radu, a ranę, która powstała i trudno się goiła, obserwował i opisywał. W efekcie przyznano im wiele nagród. Najważniejszą z nich była Nagroda Nobla z fizyki 1903 roku, którą otrzymali razem z Becequerelem. jednak w 1906 roku kobieta znów straciła jedną z najważniejszych osób w swoim życiu. Pierre Curie zginął pod kołami wozu konnego, kiedy miał 47 lat. Wdowa dostała po ukochanym katedrę fizyki, w której jeszcze w tym samym roku przeprowadziła pierwszy wykład. Była pierwszą kobietą profesorem na paryskiej Sorbonie. Mogłoby się wydawać, że to koniec sukcesów wielkiej uczonej. Jednak zrozpaczoną chemiczkę pochłonęła praca nad radem, udoskonalaniem metod izolowania i otrzymywaniem nowych substancji. W 1911 roku udało się Skłodowskiej Curie uzyskać drugą Nagrodę Nobla z chemii, którą przyznała jej Szwedzka Akademia Nauk. Była pierwszą kobietą nagrodzoną w tej dziedzinie, a także pierwszą osobą wyróżnioną Noblem dwukrotnie. W 1903 roku Maria urodziła drugą córkę, która zmarła od razu po porodzie. Jednak rok później doczekała się kolejnego dziecka córki Ewy, która w późniejszych latach swego życia spisała biografię swojej rodzicielki. Śmierć siostry i matki Marii Skłodowskiej wzbudziła w niej ogromny smutek i żal, 6

7 Za namową Noblistki we Francji wybudowano prywatny Instytut Radowy w 1914 roku. Przeprowadzano w nim badania zarówno z chemii i fizyki, jak i medycyny. Odbywały się tam też badania nad promieniotwórczością i radioizotopami. Z placówki tej wyszło jeszcze czworo laureatów nagrody Nobla, z czego dwoje to rodzina polskiej odkrywczyni córka Irene i zięć Fredric Joliot Curie. Nie tylko wielka uczona, ale także pomocna ludziom obrończyni dobra narodowego tkwiła w ciele Marii Skłodowskiej Curie. W czasie I wojny światowej nie mogła służyć Polsce, więc udzielała pomocy we Francji. Francuski Rząd ogłosił, że rad z Instytutu Radowego stanowi dobro narodowe. Polka, chcąc chronić próbki pierwiastka, wywiozła go na czas wojny do Bordeaux. Zorganizowała specjalne samochody z aparaturą rentgenowską, dzięki którym w polowych warunkach, razem z córką Irene, ratowały życie wielu rannych w walkach żołnierzy. Pochowana została obok męża na cmentarzu w Sceaux, skąd później (1995) przeniesiono ich szczątki do Panteonu. Małżeństwo z 1926 roku Irene i Fredric Joliot Curie w 1934 roku dokonało odkrycia sztucznej radioaktywności, co zaowocowało nagrodą Nobla z dziedziny chemii. W tym czasie zdrowie Marii Skłodowskiej Curie uległo pogorszeniu. Kobieta stopniowo traciła wzrok i słuch. Ogólne złe samopoczucie wskazało lekarzom grypę, która później przerodziła się w gruźlicze zmiany w płucach. Wtedy Maria z córką Ewą, która była pielęgniarką wyjechała do sanatorium. Tam okazało się, że diagnoza lekarzy była błędna. Maria zmarła w lipcu 1934 roku na złośliwą anemię o przebiegu piorunującym. 7

8 REDAKCJA : Daria Gaust III b Urszula Kaźmierczyk III a Karolina Łukaszewicz II d Kamila Baczyńska II d Marta Marciniak II d Jan Karczmarz I c Paulina Figlarz I c Krzysztof Grzęda II d Kinga Pawlicka II d Oliwia Cichocka II d OPIEKUNOWIE : Małgorzata Grodzka Bożena Czyż-Kępińska Beata Siwiec 8

Podobne dokumenty

Osiągnięcia Marii Skłodowskiej-Curie w dziedzinie promieniotwórczości

Osiągnięcia Marii Skłodowskiej-Curie w dziedzinie promieniotwórczości Uniwersytet Szczeciński Wydział Matematyczno-Fizyczny w dziedzinie promieniotwórczości Szkic osobowy Urodzona 07. Listopada 1867 r w Warszawie, zmarła 04 Lipca 1934 w Passy Prekursorka nowej gałęzi chemii