KIERUNKI ROZWOJU TURYSTYKI I SPORTU Program wykładu

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Kazimierz Górka Katedra Zarządzania Sportem i Turystyką AWF KIERUNKI ROZWOJU TURYSTYKI I SPORTU Program wykładu. Miejsce turystyki oraz sportu w klasyfikacjach działalności. Turystyka jako sektor gospodarki.. Podstawy prawne funkcjonowania turystyki oraz sportu w Polsce. Organizacja i system zarządzania turystyką oraz sportem.. Rozwój turystyki oraz sportu na świecie i w Polsce w latach 0000 na podstawie danych statystycznych.. Historia rozwoju turystyki i sportu oraz ich ewolucja w czasach najnowszych. Zawodowstwo, turystyczny kodeks etyczny, idea fair play w sporcie.. Czynniki stymulujące oraz hamujące rozwój turystyki i sportu. Wpływ rozwoju społecznogospodarczego, czasu wolnego, stylu życia, rozwoju techniki i informatyki, działań w ochronie zdrowia na turystykę zbiorową i indywidualną oraz sport zawodowy i amatorski.. Dysfunkcje zjawiska patologiczne w turystyce oraz sporcie. Szara strefa w turystyce i sporcie. Nadmierna komercjalizacja. Doping, korupcja oraz inne niekorzystne skutki uboczne.. Organizacje turystyczne oraz sportowe oraz ich rola w systemie zarządzania gospodarką oraz w życiu społecznym.. Infrastruktura techniczna oraz społeczna turystyki i sportu, jej rozwój, jak również wpływ na rekreację ludności. Znaczenie systemów rezerwacyjnych. 9. Turystyka sportowa, biznesowa oraz religijna we współczesnym świecie. 0. Osoby niepełnosprawne na rynku turystycznym oraz sportowym.. Najnowsze tendencje w rozwoju ruchu turystycznego na świecie oraz w sporcie zawodowym i amatorskim.. Programy rozwoju turystyki oraz sportu w koncepcjach Ministerstwa Sportu i Turystyki.

2 Literatura. W. Gaworecki: Turystyka. PWE, Warszawa 00.. P. Halemba (red.): Wybrane aspekty zarządzania w kulturze fizycznej i turystycznej. AWF, Katowice 00.. P. Halemba, R. Harmaciński: Sport i turystyka osób niepełnosprawnych. WSU, Kielce 00.. W. Kurek (red.): Turystyka. PWN, Warszawa 00.. R. Pawlusiński (red.): Współczesne uwarunkowania i problemy rozwoju turystyki. UJ, Kraków 0.. Program rozwoju turystyki do 00 roku. Projekt, Ministerstwo Sportu i Turystyki. Warszawa 0.. Program rozwoju sportu do roku 00. Projekt (oraz Główne założenia rozwoju sportu). Ministerstwo Sportu i Turystyki. Warszawa 0.. Ustawa z IX 99 o działach administracji rządowej (Zadania Ministerstwa SiT). Dz. U. 0, poz.. 9. Ustawa z 9 VIII 99 o usługach turystycznych. Dz. U. 0, poz Ustawa z VI 999 o Polskiej Organizacji Turystycznej. Dz. U. 999, nr, poz. 9.. Ustawa z 0 III 009 o bezpieczeństwie imprez masowych. Dz. U. 0, poz... Ustawa z VI 00 o sporcie. Dz. U. 0, poz..

3 Prof. dr hab. Kazimierz Górka Katedra Zarządzania Sportem i Turystyką AWF POLSKA KLASYFIKCJA DZIAŁALNOŚCI (wzorowana na Europejskiej Klasyfikacji Działalności) Klasyfikacja działalności szczególnie działalności gospodarczej wyróżnia się m.in. sekcje, działy (gałęzie), grupy (branżowe), klasy. Wyróżnia się sekcji oraz 9 działów. Klasyfikację tę stosuje Rocznik Statystyczny RP, wydawany przez Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. * * * Sekcja A: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, rybactwo. PRZEMYSŁ: (Sekcje B + C + D + E) Sekcja B: Górnictwo i wydobywanie (9 działów gałęzi). Sekcja C: Przetwórstwo przemysłowe ( gałęzie). Sekcja D: Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych. Sekcja E: Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją. Sekcja F: Budownictwo. Sekcja G: Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle. Sekcja H: Transport i gospodarka magazynowa. Sekcja I: Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (hotele i restauracje). Sekcja J: Informacja i komunikacja (Działalność wydawnicza oraz telekomunikacyjna). Sekcja K: Działalność finansowa i ubezpieczeniowa. Sekcja L: Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości. Sekcja M: Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (w tym doradztwo związane z zarządzaniem). Sekcja N: Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (m.in. działalność ochroniarska oraz sprzątanie obiektów). Sekcja O: Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (w tym polityka gospodarcza i społeczna). Sekcja P: Edukacja. Sekcja Q: Opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

4 Sekcja R: Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją. Dział 9: Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna. Grupa 9.: Działalność związana ze sportem. Grupa 9.: Działalność rozrywkowa i rekreacyjna. Sekcja S: Pozostała działalność usługowa. Sekcja T: Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników, gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby. Sekcja U: Organizacje i zespoły eksterytorialne. PODZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ NA SEKTORY Sektory według stopnia przetwórstwa Sektor I: Rolnictwo i leśnictwo oraz górnictwo (Sekcje A oraz B); Sektor II: Przemysł przetwórczy oraz budownictwo (Sekcje C, D, E oraz F); Sektor III: Usługi (Sekcje H S); Sektor IV (od niedawna): Badanie i rozwój (Nauka). Sektory według sposobu zarządzania (Klasyfikacja nowsza, rzadziej stosowana, o niedookreślonych nazwach). Sektor przedsiębiorstw (sektor gospodarki);. Sektor administracji rządowej i samorządowej oraz innych instytucji;. Sektor organizacji pozarządowych (NGOs, Non governmental organizations), czyli społecznych i politycznych, określany także jako Trzeci Sektor, albo sektor non profit.. Gospodarstwa domowe. Sektor turystyki dość powszechnie przyjęty termin należy do sektora usług. Nazwa przemysł turystyczny jest w języku polskim błędna, ponieważ turystyka stanowi jedynie działalność usługową a nie produkcyjną (np. autorzy podręczników, do tego sektora nie zaliczają wytwarzania sprzętu turystycznego a tylko same usługi biur turystycznych, hoteli, restauracji itp.). W języku angielskim industry oznacza także działalność zarobkową oraz pracowitość i dlatego zapewne pojawiają się takie tłumaczenia. Warto dodać, że w języku łacińskim słowo industria znaczy skrzętność, przemyślność (przedsiębiorczość) i na tej podstawie Stanisław Staszic na początku XIX wieku wprowadził do polszczyzny słowo przemysł.

5 Prof. dr hab. Kazimiezrz Górka TRZECI SEKTOR DZIAŁALNOŚCI (NGOs) Organizacje społeczne i polityczne spełniają według Biura Statystycznego ONZ następujące kryteria: charakter formalny (np. statut, rejestracja) oraz trwała struktura organizacyjna, instytucjonalne oddzielenie od administracji publicznej, działanie na zasadach non profit, czyli bez zysku finansowego dla członków (wszystkie wpływy przeznacza się na cele statutowe), organizacje są samorządne, udział w organizacji jest dobrowolny. Do organizacji tego typu zalicza się: stowarzyszenia (Ustawa z dnia IV 99 Prawo o stowarzyszeniach. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr V, poz. 9); organizacje społeczne (np. PCK, LOP, PKE); fundacje (Ustawa z dnia IV 9 o fundacjach. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr V, poz. 0); społeczne podmioty wyznaniowe; samorządy gospodarcze (Ustawa z dnia 0 V 99 o izbach gospodarczych. Tekst jednolity Dz. U. 009, nr, poz. 0; Ustawa z dnia III 99 o rzemiośle. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr V, poz. ); samorządy zawodowe, jak np. izby rolnicze, samorządy niektórych przedsiębiorców, zawodów prawniczych oraz medycznych; organizacje pracodawców (Ustawa z dnia V 99 o organizacjach pracodawców. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr V, poz. 09); partie polityczne (Ustawa z dnia VI 99 o partiach politycznych. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr, poz. 9); związki zawodowe (Ustawa z dnia V 99 o związkach zawodowych. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr V, poz. ). Wśród organizacji społecznych wyróżnia się podmioty o statusie organizacji pożytku publicznego (Ustawa z dnia IV 00 o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Tekst jednolity Dz. U. 0, nr V, poz. ). Organizacje te powinny prowadzić działalność społecznie użyteczną i mogą korzystać ze zwolnień podatkowych oraz innych przywilejów (np. otrzymywać odpis % z podatku dochodowego od osób fizycznych).

6 Wyszczególnienie (liczby zaokrąglone) Organizacje aktywne 00 w tys. 0 Członkowie w tys. 00 w tym 0 kobiety w % Pracujący społecznie w tys Zatrudnienie w tys. stosunek pracy 00 0 umowy cywilne Przychody w mld zł w tym w % źródła publicz. odpłatna dział. statutowa działalność gospodarcza składki członkowskie Tabela. Organizacje społeczne i polityczne w Polsce w latach 00 oraz 0 Ogółem a) 0, 00, 0 9 9, ,,,,0,, Stowarzyszenia i podobne organizacje społeczne,9, , 90,,,,,,,,9 Fundacje, 0,,9,,,,, 9,,,,,, Samorządy gospodarcze i samorządowe,,9 09 9, 9,,,9,0,0, Organizacje pracodawców 0, 0,,,9,,, 0, 0,,, Partie polityczne 0, 9 9, 0, 0, Związki zawodowe Koszty działalności w mld zł, 0,,0,, 0, 0, 0,,,,,,, 0,9 0, 0,, 9, 9, 0,,9 0,,,9 9,,,9 0,0,,,,0 a) W tym, tys. podmiotów wyznaniowych z ok. 0 tys. członków. Spośród organizacji ogółem wyróżnia się, tys. organizacji pożytku publicznego z ok., mln członków. Źródło: Rocznik statystyczny R.P. GUS, Warszawa 0, s.9

7 Tabela. Sportowe i turystyczne organizacje społeczne na tle stowarzyszeń, fundacji oraz podmiotów wyznaniowych Wyszczególnienie Aktywne organizacje społeczne ogółem tysiącach 9,, 0,9 w tym organizacje pożytku publicznego w tysiącach,9, 0,9 ich udział w organizacjach ogółem % 9,9 0, Organizacje związane ze sportem, turystyką, rekreacja i hobby w tysiącach,, 0, ich udział w organizacjach ogółem w %, 0, 9,9 w tym organizacje pożytku publicznego w tysiącach,, 0,9 ich udział w organizacjach sportowych, turystycznych, itp. w %, 0, 9, Koszty działalności organizacji społecznych ogółem w mln zł w tym koszty organizacji pożytku publicznego w mln zł 0 0,9 ich udział w kosztach organizacji ogółem %,, 00,9 Koszty działalności sportowych, turystycznych itp. w mln zł 9, ich udział w kosztach organizacji społecznych ogółem w %,9, 9, koszty organizacji pożytku publicznego z zakresu sportu, turystyki itp. w mln zł, 9, 9, ich udział w kosztach organizacji pożytku publicznego w % 9, 9,0 Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 9.

8 Tabela. Przyjazdy do Polski i wyjazdy z Polski na granicy Polski z krajami spoza strefy Schengen w tysiącach Wyszczególnienie Ogółem: Liczba przekroczeń granicy 0 W tym Przyjazdy cudzoziemców 9 9 Wyjazdy obywateli polskich 00 0 Relacje cudzoziemców do Polaków Dynamika 000,,,, Przejścia graniczne w 0 roku: drogowe kolejowe lotnicze morskie 09 0 przyjazdy,9, 9, 0, Struktura w % wyjazdy,,,,0 0,,0 0, Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 0. Tabela. Uczestnictwo mieszkańców Polski w wieku lat i więcej w wyjazdach turystycznych Wyjazdy w odsetkach badanych populacji Wyjeżdżający w kraju w % a) na okres dni na dni i więcej Wyjeżdżający za granicę w % Niewyjeżdżający w % Wyszczególnienie Przeciętna liczba wyjazdów na turystę krajowego wyjazdy na okres dni wyjazdy na dni i więcej Liczba noclegów przy wyjazdach na okres dni na okres dni i więcej a) W dalszym przedziale uczestnik może być wykazany więcej niż jeden raz. Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 0. 9,,, 9,,,,9 9, 0,,,9 9,0,9, 0,,,, 00 0, 9,9

9 Tabela. Baza noclegowa turystyki w Polsce Wyszczególnienie (Liczba obiektów) Obiekty ogółem w tym całoroczne Obiekty hotelowe hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe Pozostałe obiekty noclegowe domy wycieczkowe schroniska schroniska młodzieżowe kempingi pola biwakowe ośrodki wczasowe ośrodki szkoleniowowycieczkowe dom pracy twórczej zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne inne obiekty , 9, 00 9, 9, 9, 9 9, 0 90, ,, 0, 9,9 9,,,, 0,,, Żródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s.0. 9

10 Tabela. Struktura bazy noclegowej turystyki w Polsce w latach 00 oraz 0 w % (według liczby obiektów) Wyszczególnienie 00 0 Zmiany w pkt % 00 0 Obiekty ogółem w tym całoroczne 00,9 00, +, Obiekty hotelowe hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe,,,, 9,,,,, 9, +, +, 0, +0, +0, Pozostałe obiekty noclegowe domy wycieczkowe schroniska schroniska młodzieżowe kempingi i pola biwakowe ośrodki wczasowe zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne pozostałe,, 0,,0, 0,, 0,,9 0, 0,,, 0,,,,,,, 0, 0,,, 0, 0, +, +, +,, Źródło: obliczenie własne na podstawie tabeli. 0

11 Tabela. Miejsca noclegowe turystyki w Polsce w tys. Wyszczególnienie Miejsca noclegowe ogółem w tym całoroczne Obiekty hotelowe hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe 9,9, 9,,,,0, 0, 0,9,0,0,,, 0, 9 0,,,0,,,,,, 90,9,, Pozostałe obiekty noclegowe domy wycieczkowe schroniska schroniska młodzieżowe kempingi pola biwakowe ośrodki wczasowe ośrodki szkoleniowowypoczynkowe domy pracy twórczej zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne inne obiekty 00,,,,,9,,0 9,,, 0, 9,,,9 0, 9,,, 0,,9,, 0,9 0,,, 0, 0,,,,9,,,,, 90, 0,, 0,0 90,,,,,,,, Źródło: jak do tabeli.

12 Tabela. Struktura miejsc noclegowych w % Wyszczególnienie 00 0 Zmiana w pkt proc. Miejsca noclegowe ogółem w tym całoroczne 00 0, 00 9,0 +, Obiekty hotelowe hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe 9,, 0,,9,,, 0,,, +, +0, 0, +0, +.9 Pozostałe obiekty noclegowe domy wycieczkowe schroniska schroniska młodzieżowe kempingi i pola biwakowe ośrodki wczasowe i szkoleniowe zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne pozostałe 0,,0 0.,9 9,9,,,, 0. 0,,,,,,,,9,, 0,., 0, +, +,9, Źródło: Obliczenie własne na podstawie tabeli.

13 Tabela 9. Korzystanie z bazy noclegowej turystyki w Polsce w latach 000 Wyszczególnienie 00 0 Korzystający z noclegów w tys. w tym turyści zagraniczni Obiekty hotelowe hotele motele pensjonaty Pozostałe obiekty domy wycieczkowe schroniska schroniska młodzieżowe kempingi i pola biwakowe ośrodki wczasowe i szkoleniowe domy pracy twórczej zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne Udzielone noclegi w tys. w tym turyści zagraniczni ,, Dynamika 000,,0 9, 0,,,9,,,9,9 0, 9,,9.9, 0, Struktura w % ,0,,,,0,, 0,,,0, 0,, 00, 00,,,9 0,9,, 0, 0,,, 9, 0,,,, 0, Obiekty hotelowe hotele motele pensjonaty Pozostałe obiekty domy wycieczkowe schroniska schroniska młodzieżowe kempingi i pola biwakowe ośrodki wczasowe i szkoleniowe domy pracy twórczej zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne , 0,,,,,, 9,, 0,,,, 0,,,, 0,,,,9 0,,,,9 0,,, 0, 0,,,, 0,,,, 0, Źródło: Obliczenie własne na podstawie Rocznika Statystycznego. GUS, Warszawa 0, s. 09.

14 Tabela 0. Stopień wykorzystania bazy noclegowej turystyki w Polsce w latach 00 0 r. w % Wyszczególnienie Obiekty hotelowe: hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe Pozostałe obiekty Wykorzystanie miejsc Wykorzystanie pokoi noclegowych ,,9, 0, 9,,,, 9,0,,,,,9,,9,9,0 0,,,, 9,,,,, 9,9,,,,9, x x x Zmiany stopnia wykorzystania pokoi w pkt. proc. +, +,,9.0 +, x Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 0 Tabela. Turyści korzystający z noclegów w bazie noclegowej turystyki Struktura w % Wyszczególnienie Ogółem w tym hotele motele pensjo naty Turyści krajowe Turyści zagraniczne ,0 9,,9,0 0,, 0,,, 9,,,9,,,,9,,,9 9, 9,0,,9,0 inne obiekty hotelowe, 9,,, 0,, domy wycieczko we, 9, 9,,,, ośrodki wczasowe 9,0 9, 9,,0,, kempingi i pola biwakowe,,,, Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s.

15 Tabela. Turyści zagraniczni korzystający z bazy noclegowej turystyki w % Kraje Lata Ogółem Ogółem hotele motele pensjo naty w tym domy wycieczko we ośrodki wczasowe kempingi i pola biwakowe inne obiekty 00 x 00 9,9,, 0,,,, 00 x 00,, 0, 0,,,, , 0, 0, 0,,,, w tym: Białoruś, 00,, 0, 0, 0, 0,,9 Czechy,9 00 0, 0, 0, 0,,0, Dania, 00 9, 0, 0, 0,,, Francja,9 00, 0, 0, 0,,, Hiszpania, 00, 0, 0, 0, 0,, Holandia, 00, 0, 0, 0,,9,9 Izrael, 00 9, 0,, Litwa, 00,9, 0, 0,, 9, Niemcy,9 00,9 0,,,,, Rosja,0 00,, 0,9 0, 0, 0, 0, Słowacja, 00,0 0, 0, 0, 0, 0,, Szwecja,9 00, 0, 0, 0,,, Ukraina,0 00,,0 0, 0, 0, 0,, USA, 00 9, 0, 0,,9 W. Brytania, 00 90, 0, 0, 0, 0,,9 Włochy,0 00 9, 0, 0, 0,,, Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. i

16 Tabela. Placówki gastronomiczne w bazie noclegowej turystyki Wyszczególnienie Ogółem Restauracje Bary Stołówki Punkty gastronomiczne Ogółem a) Struktura w % Dynamika Placówki gastronomiczne w obiektach hotelowych w 0 roku hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe Pozostałe obiekty domy wycieczkowe i schroniska kempingi i pola biwakowe ośrodki wczasowe i szkoleniowe domy pracy twórczej zespoły domków turystycznych hostele pokoje gościnne kwatery agroturystyczne inne obiekty 00, ,, ,9 0, , 9, , 9, a) Liczba placówek w całej gastronomii jest oczywiście znacznie większa. W 0 r. było ich, w tym 9 restauracji, 90 barów, stołówek oraz 00 punktów gastronomicznych. Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 0

17 Tabela. Turyści krajowi i zagraniczni korzystający z noclegów w bazie noclegowej turystyki [w %] Wyszczególnienie Ogółem Hotele Motele Pensjo naty Turyści krajowi Turyści zagraniczni ,0 9,,9,0 0,, 0,,, 9,,,9,,,,9,,,9 9, 9,0 Inne obiekty hotelowe, 9,, Domy wycieczko we, 9, 9, Ośrodki wczasowe 9,0 9, 9, Kempingi i pola biwakowe Razem ,,9,0, 0,,,,,,0,,,,,, Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s.

18 Tabela. Turyści zagraniczni korzystający z noclegów w bazie noclegowej turystyki [w %] Kraje Lata Ogółem Hotele Motele Pensjo naty Inne obiekty handlowe Domy wycieczko we Ośrodki wczasowe Kempingi i pola biwakowe Ogółem 00 x 00 9,9,,, 0,,, 00 x 00,, 0,,0 0,,, , 0, 0,, 0,,, w tym: Niemcy,9 00,9 0,,,,, W. Brytania, 00 90, 0, 0,,9 0, 0, Ukraina,0 00,,0 0,, 0, 0, 0, USA, 00 9, 0,,9 0, Rosja,0 00,, 0,9 0, 0, 0, 0, Włochy,0 00 9, 0, 0,, 0,, Francja,9 00, 0, 0,, 0,, Białoruś, 00,, 0,,9 0, 0, 0, Hiszpania, 00, 0, 0,, 0, 0, Szwecja,9 00, 0, 0,, 0,, Izrael, 00 9, 0,, Holandia, 00, 0, 0,,9 0,,9 Litwa, 00,9, 0, 9, 0,, Czechy,9 00 0, 0, 0,, 0,,0 Dania, 00 9, 0, 0,, 0,, Słowacja, 00,0 0, 0,, 0, 0, 0, Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s.

19 Tabela. Turystyka zagraniczna w wybranych krajach Kraje Przyjazdy w mln w 0 roku Dynamika wpływy wydatki saldo w mld USD Chiny Niemcy Norwegia Rosja Brazylia W.Brytania Kanada Belgia Holandia Szwecja Korea Płd. Ukraina Dania Finlandia Irlandia Argentyna Rumunia Białoruś USA Hiszpania a) Turcja Włochy Grecja a) Austria a) Portugalia Chorwacja a) Francja Meksyk RPA Australia Indie N. Zelandia Węgry a) Polska Słowenia a) Czechy Cypr a) Luksemburg a) Malta a) Estonia a) Szwajcaria Litwa Łotwa Słowacja,,,,,,0,,,9,0, 9,,,,, 9,,9 0,,, 9,9,,,0,9,,,9,,, 9,, 0,9,,9,,0,,,,9,,,,,, 0,9,,,,,,,, 0,,,,,0,0, 9,,,,,,, 9,,,9,, 0,,,,,,,,,0,9,,,,,9,9,,, 0,,,9, 0,,0,0 9,,,0, 9,,, 9, 9,,9,,,,0, 0,,,0,,9 9,,,,,,,9,9,,,,9 9,0,,,,0 9, 0,,,, 9,,,,,9 0,,,,9,,,,,,,0,,,,,0,,9,, 0,9,, 9,,, 0,9, 9,9,, 9,,9 9,,,,,,,9,9,,,,,0,,9 9, 9, 0,,,,,,,,, 0,,,,,, 0,,0,,, 0,, 0,9, 9,,,,,,,9,0,,, 0,,,, 0,, 0,0,,,, 9,,,,,,,, 0, 0, 0, +, +, +, +, +,0 + 0, + 9, + 9,0 +,9 +, +, +, +, +, +, +, +, +, +, +, +, + 0, + 0, + 0, + 0, + 0, a) Liczba ludności w krajach, w których liczba turystów zagranicznych jest większa niż liczba mieszkańców: Austria, mln; Chorwacja,; Cypr,; Estonia,; Grecja 0,9; Hiszpania,; Luksemburg 0,; Malta 0,; Słowenia,; Węgry 9, mln. Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 0 9

20 Tabela. Szlaki turystyczne w Polsce [w kilometrach] Szlaki Piesze górskie nizinne Narciarskie Rowerowe Konne Kajakowe Inne Ogółem Dynamika , ,,,9, 0, 99,,0 Struktura w 0 roku w %,9,0,0 0, 0,,, 0, 00 9, 00 Źródło: Opracowanie własne: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. Tabela. Polskie Towarzystwo TurystycznoKrajoznawcze [w tysiącach] Wyszczególnienie Członkowie,,, 0,9 w tym przewoźnicy turystyczni 0,,9,, Turystyka wycieczkowa wycieczki kwalifikowane zwykłe,,,,, 0,, 0,9,,,0,9 Uczestnicy wycieczek kwalifikowanych zwykłych ,,0 9,0 Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. 0

21 Beskidzka w Bielsku Bieszczadzk a w Sanoku Jurajska w Kroczycach Karkonoska w J.Górze Krynicka Podhalańsk a w Rabce Wałbrzysko Kłodzka w Wałbrzychu Tabela 9. Górskie Tatrzańskie Pogotowie Ratunkowe Wyszczególnienie Ratownicy etatowi ochotnicy,,9, Interwencje i akcje ratunkowe wypadki śmiertelne 9 0,, Wyprawy ratunkowe 00 0, Rok 0 Grupy GOPR Tatrzańskie OPR w Zakopanem Ratownicy etatowi ochotnicy Interwencje i akcje ratunkowe wypadki śmiertelne Wyprawy ratunkowe 9 9 Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s.

22 Tabela 0. Organizacje kultury fizycznej i kluby sportowe w Polsce Wyszczególnienie Organizacje kultury fizycznej Jednostki organizacyjne Członkowie w tys. Ćwiczący w tys. Kluby sportowe Jednostki organizacyjne Członkowie w tys. Ćwiczący w tys. mężczyźni kobiety w wieku do lat Sekcje sportowe Trenerzy Instruktorzy sportowi Sędziowie (zarejestrowani) ,,,9 0,9 9,9 0, 9, 9,, 9,,, Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s.

23 Tabela. Wybrane dziedziny i rodzaje sportu w klubach sportowych w 0 roku Dziedziny i rodzaje sportu Akrobatyka Badminton Biathlon Boks Brydż sportowy Gimnastyka artystyczna Gimnastyka sportowa Hokej na lodzie Hokej na trawie Jeździectwo Judo Kajakarstwo górskie Kajakarstwo klasyczne Kolarstwo szosowe Kolarstwo torowe Koszykówka Lekkoatletyka Łucznictwo Łyżwiarstwo figurowe Łyżwiarstwo szybkie Narciarstwo klasyczne Narciarstwo alpejskie Pięciobój nowoczesny Piłka nożna Piłka ręczna Piłka siatkowa Pływanie Podnoszenie ciężarów Rugby Sport lotniczy Sport motorowy Strzelectwo sportowe Szachy Szermierka Tenis Tenis stołowy Wioślarstwo Zapasy w stylu klasycznym Zapasy w stylu wolnym Żeglarstwo Liczba sekcji ogółem Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0, s. Ćwiczący w tym Trenerzy Instruktorzy sportowi kobiety juniorzy i juniorki

24 Tabela. Udział Polski w Igrzyskach Olimpijskich Participation of Poland in the Olympic Games Lata Zawodnicy Reprezentowane Zdobyte Lata Zawodnicy Reprezentowane Zdobyte Years Competitors rodzaje sportu medale Years Competitors rodzaje sportu medale Miejscowości Kinds of sports Medals Miejscowości Kinds of sports Medals Locations represented won Locations represented won IGRZYSKA LETNIE/SUMMER GAMES IGRZYSKA ZIMOWE/WINTER GAMES 9 Paryż/Paris 0 9 Chamonix 9 Amsterdam 0 9 St. Moritz 9 Los Angeles 0 9 Lake Placid 9 Berlin 9 GarmischPartenkirchen 9 Londyn/London 9 St. Moritz 9 9 Helsinki 9 Oslo 9 Melbourne Cortina D Ampezzo 90 Rzym/Rome 90 Squaw Valley 9 Tokio/Tokyo 0 9 Innsbruck 9 Meksyk/Mexico City 9 Grenoble 9 Monachium/Munich 90 9 Sapporo 9 Montreal 0 9 Insbruck 9 90 Moskwa/Moscow 0 90 Lake Placid 0 9 Los Angeles 9 Sarajewo/Sarajevo 0 9 Seul/Seoul 9 Calgary 99 Barcelona Albertville 99 Atlanta 99 Lillehammer 000 Sydney 99 Nagano Salt Lake City 0 00 Pekin/Beijing 0 00 Turyn/Turin 0 Londyn/London 0 00 Vancouver 0 Rio de Janeiro 0 Soczi/Sochi 9 Źródło: dane Ministerstwa Sportu i Turystyki. Source: data of the Ministry of Sport and Tourism.

25 Tabela. Udział Polski w Igrzyskach Paraolimpijskich Participation of Poland in the Paraolympic Games Lata Zawodnicy Reprezentowane Zdobyte Lata Zawodnicy Reprezentowane Zdobyte Years Competitors rodzaje sportu medale Years Competitors rodzaje sportu medale Miejscowości Kinds of sports Medals Miejscowości Kinds of sports Medals Locations represented won Locations represented won IGRZYSKA LETNIE/SUMMER GAMES IGRZYSKA ZIMOWE/WINTER GAMES 9 Heidelberg 9 Ornskoldsvik 9 Toronto 90 Geilo 90 Arnhem Innsbruck 9 Nowy Jork/New York 9 9 Innsbruck 9 Stoke Mandeville a 0 99 Albertville 9 Seul/Seoul 0 99 Lillehammer 0 99 Barcelona 0 99 Nagano 99 Atlanta 00 Salt Lake City 000 Sydney 0 00 Turyn/Turin 00 Ateny/Athens 0 00 Vancouver 00 Pekin/Beijing Soczi/Sochi 0 Londyn/London 0 0 Rio de Janeiro 9 9 a) Dla osób z obustronnym porażeniem kończyn (paraplegików) Źródło: dane Ministerstwa Sportu i Turystyki. a)for paraplegics Source: data of the Ministry of Sport and Tourism.

26 Tabela. Zdobyte medale przez zawodników polskich w 0 r. Medals won by Polish competitors in 0 Wyszczególnienie Mistrzostwa świata w tym juniorzy a w tym: Taniec sportowy Teakwondo ITF JuJitsu Kickboxing Trójbój siłowy, kulturystyka, fintness Modelarstwo Sport lotniczy Wędkarstwo Karate Karate fudokan Kajakarstwo Kręglarstwo Sport psich zaprzęgów Żeglarstwo Lekkoatletyka Kolarstwo Sumo Szachy Biathlon Sport motorowy Brydż sportowy Pięciobój nowoczesny Boks Mistrzostwa Europy w tym juniorzy a w tym: Wushu Kickboxing Karate Sumo Karate tradycyjne Teakwondo ITF Sport lotniczy Trójbój siłowy, kulturystyka, fitness Lekkoatletyka Kajakarstwo Kolarstwo Podnoszenie ciężarów Sport motorowy Żeglarstwo Bilard JuJitsu Sport motorowodny i narciarstwo wodne Szachy Pływanie Kendo Ogółem Total Złote Gold Srebrne Silver Brązowe Bronze Specification World Championship of chich juniors a of chich: Dance sport Teakwondo ITF JuJitsu Kickboxing Powerlifing, bodybuilding, fitness Model building Air sport Angling Karate Fudokan karate Canoeing Bowling Dogsled sport Sailing Athletics Cycling Sumo Chess Biathlon Motorsport Bridge Modern pentathlon Boxing European Championship of chich juniors a of chich: Wushu Kickboxing Karate Sumo Traditional karate Teakwondo ITF Air sport Powerlifing, bodybuilding, fitness Athletics Canoeing Cycling Weight lifting Motorsport Sailing Billiards JuJitsu Motorboating and waterskling Chess Swimming Kendo c.d. str

27 Dokończenie tabeli Wyszczególnienie Mistrzostwa Europy (dok.) Wioślarstwo Judo Boks Zapasy Taekwondo olimpijskie Szermierka Sport psich zaprzęgów Brydż sportowy Strzelectwo sportowe Tenis stołowy Piłka siatkowa Karate fudokan Pływanie w płetwach Ogółe m Total Złot e Gol d Srebrn e Silver Brązo we Bronze Specification European Championship Rowing Judo Boxing Wrestling Teakwondo WTF Fecing Dogsler sport Bridge Sport shooting Table tennis Volleyball Fudokan karate Finswimming Mistrzostwa świata osób niepełnosprawnych Lekkoatletyka Pływanie Kolarstwo Szermierka na wózkach Kręglarstwo klasyczne Bowling Narciarstwo klasyczne Badminton Wioślarstwo Kajakarstwo Taekwondo Tenis Żeglarstwo Szachy Showdown Taniec na wózkach Triathlon 9 World Championship for the Disabled Athletics Swimming Cycling Wheelchair fencing Ninepin bowling Bowling Classic skling Badminton Rowing Canoeing Taekwondo Tennis Sailing Chess Showdown Wheelchair dance sport Triathlon Mistrzostwa Europy osób niepełnosprawnych Tenis stołowy Podnoszenie ciężarów Lekkoatletyka Warcaby Szachy Taekwondo Judo Żeglarstwo Kajakarstwo Piłka nożna Piłka ręczna Piłka siatkowa Triathlon a) Dane obejmują młodzieżowców i juniorów a) Data include youths and juniors 0 9 European Championship for the Disabled Table tennis Weight lifting Athletics Draughts Chess Taekwondo Judo Sailing Canoeing Football Handball Volleyball Triathlon Źródło: w zakresie mistrzostw osób niepełnosprawnych dane Ministerstwa Sportu i Turystyki. Source: In regard to Championship for the Disabled data of the Ministry of Sport and Tourism. Źródło: Rocznik Statystyczny RP. GUS, Warszawa 0

28 Tabela. Kryteria motywacji uprawiania turystyki MOTYWACJA ODPOWIADAJĄCE RODZAJE TURYSTYKI Motywy powiązane z kulturą fizyczna i fizjologia Cele zdrowotne Turystyka zdrowotna Wypoczynek Turystyka wypoczynkowa Aktywność fizyczna Turystyka sportowa Motywy kulturalne i edukacyjne Chęć poznania nowych miejsc Turystyka poznawcza Pasja sztuką Turystyka edukacyjna Chęć obcowania z naturą Turystyka wędrowna, wiejska Motywy związane z rozrywką i zabawą Udział w zawodach sportowych Turystyka kwalifikowana Odwiedzanie parków rozrywki Turystyka kwalifikacyjna Uprawianie clubbingu Turystyka klubowa Poszukiwanie przygód Turystyka przygodowa Motywy towarzyskie Odwiedzanie krewnych i przyjaciół Turystyka rodzinna Udział w życiu towarzyskim Turystyka towarzyska Nawiązywanie nowych kontaktów Turystyka w celach poznawczych Motywy związane z pracą i własnym rozwojem Podnoszenie kwalifikacji zawodowych Turystyka edukacyjna Kongresy, targi, kursy Turystyka kongresowa Motywy religijne Pielgrzymki poszukiwanie miejsc w celach Turystyka pielgrzymkowa medytacji Źródło: L. Strzembicki: Zachowanie konsumpcyjne Polaków na krajowym rynku usług turystycznych, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 00, s..

29 Tabela. Klasyfikacja form turystyki według podstawowych cech wyjazdów Cecha Liczba uczestników Wiek uczestników Czas pobytu Środek transportu Źródło finansowania Pora roku Rodzaj turystyki turystyka indywidualna turystyka zbiorowa (grupowa, klubowa) turystyka dziecięca turystyka młodzieżowa turystyka seniorów turystyka emerytów turystyka krótkoterminowa, weekendowa turystyka długoterminowa, urlopowa, sanatoryjna turystyka autokarowa, samochodowa, lotnicza, statkami, jachtem, rowerowa, piesza turystyka socjalna turystyka motywacyjna (finansowana przez zakład pracy turystyka letnia turystyka zimowa turystyka w sezonie lub poza sezonem Źródło: K. Łopaciński: Podstawy turystyki i hotelarstwa (dokument elektroniczny), s. 0 9