Podręcznik obsługi. ODOR handy plus

Transkrypt

1 Podręcznik obsługi ODOR handy plus Przed rozpoczęciem korzystania z urządzenia prosimy o dokładne zapoznanie się z niniejszym podręcznikiem obsługi oraz o ścisłe przestrzeganie wszystkich instrukcji! Wersja wrzesień 2014 Axel Semrau GmbH & Co. KG, Stefansbecke 42, D Sprockhövel

2 Axel Semrau Strona 2 z 40

3 Spis treści 1. Informacje ogólne Kwestie bezpieczeństwa Konserwacja Użytkowanie Odpowiedzialność za funkcjonowanie i uszkodzenia Elementy urządzenia Wygląd urządzenia Funkcje Głowica sensora (1) Alarmowe diody LED (2) Ekran (3) Przyciski funkcyjne (4) Przycisk menu (5) Interfejs promieniowania podczerwonego (6) Alarm dźwiękowy (7) Podstawa (8) Menu Struktura menu Menu główne Pomiar nawonienia Kalibracja Monitorowanie) Pamięć...22 Axel Semrau Strona 3 z 40

4 3.7. Informacje Data/Godzina Opcje Przeciświetlenie Kontrast Automatyczne wyłączanie Język Bezpośredni start Jednostka Wartość graniczna alarmu Działanie urządzenia Zasilanie Wymiana akumulatora Usuwanie akumulatorów Naprawa Wykrywanie i usuwanie usterek Dane techniczne Warunki gwarancji Załącznik Certyfikat Badania Typu WE Tłumaczenie Certyfikat Badania Typu WE Deklaracja zgodności WE Tłumaczenie Deklaracja zgodności WE Wykaz akcesoriów/części zamiennych...39 Axel Semrau Strona 4 z 40

5 Informacje ogólne Rzetelna analiza substancji zapachowych w gazie ziemnym to niezwykle trudne zadanie. Drugą generację podręcznych przyrządów pomiarowych z sensorami elektrochemicznymi reprezentuje ODOR handy plus, który oprócz łatwej obsługi gwarantuje precyzyjny pomiar substancji zapachowych za pomocą sensorów elektrochemicznych o potwierdzonej jakości. Dokładny pomiar wartości można przeprowadzić tylko wówczas, gdy przyrząd ODOR handy plus jest używany do pobierania próbek we właściwy sposób oraz jest prawidłowo skalibrowany. Pobieranie próbek: Siarkowe substancje zapachowe, takie jak THT i merkaptany, wykazują silne właściwości adsorpcyjne. Dlatego też niezwykle ważne jest stosowanie przewodów wykonanych jedynie z właściwych materiałów i przepłukiwanie ich aż do całkowitej wymiany objętości martwej. Jeśli gaz był obecny w linii doprowadzającej przez długi czas, mogło w niej dojść również do degradacji substancji zapachowej. W takim przypadku przed podłączeniem instrumentu pomiarowego należy przepłukać przewody doprowadzające. Należy wówczas odpowiednio dobrać czas przepłukiwania. PTFE (Teflon ) jest odpowiednim materiałem dla przewodów. Nie wolno używać przewodów gumowych! Kalibracja: Precyzyjne wyniki pomiarów można zapewnić jedynie poprzez regularną kalibrację. Zaleca się kontrolowanie kalibracji każdego dnia, w którym dokonuje się pomiarów, przed użyciem przyrządu do dokonania pomiarów. Interferencje: Należy mieć na uwadze, że ODOR handy plus jest przyrządem pomiarowym wykorzystującym sensory. Sensory zostały zoptymalizowane pod kątem badanych substancji zapachowych. Jednak tak jak w przypadku wszystkich Axel Semrau Strona 5 z 40

6 przyrządów pomiarowych wykorzystujących sensory, istnieją pewne substancje gazowe, na które dany sensor jest wrażliwy. Na przykład sensor THT reaguje na określone stężenia wodoru i alkoholu (np. metanolu). Substancje te powodują zatem wskazywanie zawartości substancji zapachowych, która tak naprawdę nie istnieje. Interferencje można zbadać w prosty sposób poprzez dokonanie pomiaru gazu nienawanianego. Jeśli przyrząd ODOR handy plus generuje odczyt również w przypadku gazu nienawanianego, wskazuje to na obecność w gazie substancji, na które reaguje sensor. W takim wypadku w celach bezpieczeństwa należy przeprowadzić pomiar wzorcowy z wykorzystaniem chromatografii gazowej. Ostatnia uwaga dotyczy dokładności wyświetlacza. Cyfrowy wyświetlacz przyrządu pomiarowego wskazuje mierzoną wartość z dokładnością do 0,1 mg/m³. Dokładność samego przyrządu pomiarowego wynosi około +/- 10% wyniku pomiaru, a granica wykrywalności THT wynosi około 0,5 mg/m³, w związku z czym różnice rzędu dziesiątych części mg/m³ pomiędzy kolejnymi pomiarami są jedynie natury statystycznej. Granica wykrywalności TBM jest niższa i wynosi około 0,1 mg/m³. Jakość dostępnych gazów kalibracyjnych sama w sobie podlega tej niepewności. Z naszego doświadczenia wynika, że w praktyce dokładne nawanianie na poziomie minimalnego wymaganego stężenia nie jest możliwe. Należy zawsze mieć to na uwadze. Przestrzeganie powyższych wskazówek i informacji sprawi, że kontrolowanie poziomu substancji zapachowych za pomocą przyrządu ODOR handy plus będzie znacznie łatwiejsze. Axel Semrau Strona 6 z 40

7 1.1. Kwestie bezpieczeństwa Do zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa i zapobiegania wadliwemu działaniu konieczne jest zapoznanie się z podręcznikiem obsługi. Obsługa urządzenia wymaga dokładnej znajomości oraz stosowania się do instrukcji zawartych w podręczniku. Przywoływane przepisy, rozporządzenia i normy opierają się na prawie obowiązującym w Niemczech. Przyrządu ODOR handy plus można używać jedynie we wskazanych celach. Należy przestrzegać zakresu temperatury otoczenia dopuszczalnej podczas eksploatacji urządzenia (od -10 C do + 40 C) Konserwacja Coroczną konserwację może przeprowadzać wyłącznie autoryzowany dział serwisu producenta. Należy używać jedynie oryginalnych części zamiennych producenta Użytkowanie Przyrząd pomiarowy ODOR handy plus przeznaczony jest do wykrywania siarkowych substancji zapachowych w gazie ziemnym lub gazie skroplonym oraz do monitorowania poziomu siarkowych substancji zapachowych w powietrzu wewnętrznym. THT (tetrahydrotiofen) : mg/m³ 0-6 lbs/mmcf TBM (merkaptan tert-butylu) : 0-50 mg/m³ 0-3 lbs/mmcf EM (etanotiol) : 0-50 mg/m³ 0-3 lbs/mmcf Przyrząd ODOR handy plus jest odpowiedni wyłącznie do pomiarów gazów pod ciśnieniem i w warunkach przepływu opisanych poniżej. Nie jest on przeznaczony do użytkowania z gazem miejskim zawierającym CO i H 2. Axel Semrau Strona 7 z 40

8 Urządzenia wyposażone są w sensor THT lub sensor merkaptanów. Konwersję z THT na merkaptany lub z merkaptanów na THT przeprowadzić może jedynie firma Axel Semrau. Przyrządu ODOR handy plus w wersji dla merkaptanów można również używać do celów wykrywania etanotiolu w gazie skroplonym (LPG). W związku z tym gaz skroplony może być doprowadzany do csensora jedynie w formie parowej. Obecność innych merkaptanów może wypaczyć wynik pomiaru Odpowiedzialność za właściwe funkcjonowanie i uszkodzenia Nieprawidłowa konserwacja lub naprawa przyrządu ODOR handy plus spowoduje przeniesienie odpowiedzialności za właściwe funkcjonowanie urządzenia na jego właściciela lub użytkownika. Dotyczy to również wszelkich przypadków użytkowania urządzenia w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem Symbole Informacja! Ten symbol oznacza pomocne dodatkowe informacje z poradą zastosowania. Uwaga! Niebezpieczeństwo! Ten symbol oznacza potencjalne niebezpieczeństwo albo szczególne zdarzenia, które muszą być zaobserwowane. Axel Semrau Strona 8 z 40

9 2. Elementy urządzenia 2.1. Wygląd urządzenia 1 Głowica sensora 2 Alarmowe diody LED 3 Wyświetlacz 4 Przyciski funkcyjne 5 Przycisk menu 6 Interfejs promieniowania podczerwonego 7 Alarm dźwiękowy 8 Podstawa Axel Semrau Strona 9 z 40

10 2.2. Funkcje Głowica sensora (1) Sensor elektrochemiczny znajduje się w głowicy sensora. Nakładkę pomiarową umieszcza się na głowicy sensora w celu dokonywania pomiarów. Z biegiem czasu wrażliwość sensora ulega zmniejszeniu. Jest to kompensowane przez przyrząd ODOR handy plus poprzez regulację wzmocnienia w procesie kalibracji. Wymiana sensora jest konieczna, jeśli: - osiągnięto maksymalny poziom wzmocnienia pojawia się wówczas ostrzeżenie o braku możliwości dalszej kalibracji; - biały filtr jest silnie zanieczyszczony; - złącze klejowe sensora jest nieszczelne; - sensor reaguje w sposób nienaturalny; - sensor ma ponad dwa lata. Ostrzeżenie: Wymiany sensora nie wolno dokonywać na obszarach, na których istnieje potencjalne zagrożenie wybuchem. Należy używać jedynie oryginalnych sensorów producenta. Aby wymienić sensor, najpierw wyłącz przyrząd pomiarowy. Następnie odkręć aluminiową nakrętkę. Sensor jest w tym momencie widoczny. Wystarczy po prostu go wyciągnąć. Znajdujący się z boku występ prowadzący ułatwia instalację nowego sensora. Dopasuj go do rowka prowadzącego i ostrożnie wepchnij sensor w podstawę czujnika. W tym momencie powinieneś zauważyć, że sensor spoczywa na stykach ze złota rafinowanego, które wpasowują się w gniazda w podstawie sensora. Podczas instalacji nowego sensora nie wolno używać siły zachowaj Axel Semrau Strona 10 z 40

11 ostrożność i poszukaj właściwego położenia. Na koniec ponownie mocno przykręć aluminiową nakrętkę. Po ponownym włączeniu przyrządu ODOR handy plus nie korzystaj z niego aż do następnego dnia, aby dać sensorowi czas na ustanowienie stabilnego potencjału elektrochemicznego. Dopiero wtedy dokonaj kalibracji Alarmowe diody LED (2) Alarm jest sygnalizowany wizualnie za pomocą dwóch jaskrawych diod LED. Diody te migoczą z jednakową częstotliwością, a jednocześnie wybrzmiewa alarm dźwiękowy Ekran (3) Ekran to graficzny wyświetlacz LCD, który wyświetla mierzone wartości i informacje tekstowe w wyraźny sposób. Nazwa aktywnej w danym momencie pozycji menu wyświetlana jest w górnej linii tekstu. Górna linia tekstu służy również do wyświetlania komunikatów ostrzegawczych i informacji (np. o konieczności naładowania akumulatora) Przyciski funkcyjne (4) Działanie przycisków funkcyjnych F1 i F2 zależy od tego, która pozycja menu jest w danym momencie aktywna. Funkcje te opisane są w dolnej linii tekstu na wyświetlaczu LCD. Tekst po lewej stronie odpowiada przyciskowi F1, a tekst po prawej stronie przyciskowi F2. Jeśli nie jest wyświetlany żaden tekst, oznacza to, że danemu przyciskowi nie jest przyporządkowana żadna funkcja. Axel Semrau Strona 11 z 40

12 Przycisk menu (5) Przycisk menu służy do włączania i wyłączania urządzenia. Należy nacisnąć i przytrzymać go przez około 1 sekundę w celu włączenia lub około 3 sekund w celu wyłączenia przyrządu pomiarowego. Po włączeniu wyświetlone zostaje menu główne. Aby wybrać podmenu, wystarczy na krótko nacisnąć przycisk menu. Przycisk ten służy również do powrotu z podmenu do menu głównego Interfejs promieniowania podczerwonego (6) Przyrząd ODOR handy plus wyposażony jest w interfejs promieniowania podczerwonego. Umożliwia on wymianę danych z komputerem za pośrednictwem stacji dokującej (ładowarki AS-ME- 3009). Służy do tego specjalne oprogramowanie do zarządzania danymi pomiarowymi Alarm dźwiękowy (7) Alarm dźwiękowy wybrzmiewa w momencie osiągnięcia ustalonej wartości granicznej alarmu Podstawa (8) Podstawa przymocowana jest za pomocą dwóch wkrętów z łbem gniazdowym (M3). Dostęp do akumulatora można uzyskać po odkręceniu tych wkrętów. Axel Semrau Strona 12 z 40

13 3. Menu 3.1. Struktura menu Menu główne Pomiar nawonienia Kalibracja Monitorowanie Pamięć Informacje Data/Godzina Opcje Sensor inicjalizacja sensora Wyświetlanie punktu zerowego Wyświetl ostatnią kalibrację Podaj gaz Pomiar Zapisz pomiar Wprowadź punkt pomiaru RDL - zapach wyczuwalny natychmiast Odłącz gaz Regeneracja - resetowanie sensora Inicjalizacja sensora Wyświetlanie punktu zerowego Podaj gaz Kalibracja Zapisz kalibrację Regeneracja resetowanie sensora Inicjalizacja sensora Pomiar Dane w pamięci Wyświetl zmierzoną wartość Informacja o sensorze do pomiaru THT Informacja dot. wolnej pamięci Numer seryjny ODOR handy plus Wersja oprogramowania Data Godzina Ustaw datę, Ustaw godzinę Podświetlenie Kontrast Automatyczne wyłączanie Język Bezpośredni start Jednostka Wartość graniczna alarmu (opcja Monitorowania) Axel Semrau Strona 13 z 40

14 3.2. Menu główne Po włączeniu urządzenia za pomocą przycisku menu (On/Off Wł./Wył.) następuje wyświetlenie menu głównego, poprzedzone krótkim testem sygnalizacji wizualnej. Stan naładowania akumulatora wyświetlany jest zawsze po prawej stronie ekranu. W menu głównym wybrać można poszczególne pozycje menu. Wyboru żądanej pozycji menu dokonuje się, przewijając za pomocą przycisków F1 i F2. Pozycja menu zostaje wówczas podświetlona. Oprócz menu głównego i przycisków strzałek zawsze wyświetlane są również dwa podmenu. Dostęp do odpowiedniego menu uzyskuje się za pomocą przycisku menu (On/Off Wł./Wył.) Pomiar nawonienia Z poziomu tego menu dokonuje się pomiarów poziomu substancji zapachowych. Najpierw następuje inicjalizacja czujnika. Proces ten trwa kilka sekund. W tym czasie nie można użyć żadnej innej funkcji. Nie wolno również podłączać w tym czasie badanego gazu lub gazu kalibracyjnego. Po zakończeniu inicjalizacji wyświetlony zostaje punkt zerowy. Jeśli odbiega on znacznie od wartości 0,0 mg/m³, można przywrócić tę wartość za pomocą przycisku F1. Następnie należy nacisnąć przycisk F2 (Next Dalej), aby kontynuować. W tym momencie wyświetlona zostanie data ostatniej kalibracji. Przyrząd ODOR handy plus należy kontrolować z użyciem gazu kalibracyjnego każdego dnia, w którym dokonuje się pomiarów. Axel Semrau Strona 14 z 40

15 Teraz należy umieścić nakładkę pomiarową na głowicy sensora i doprowadzić badany gaz. Urządzenie należy podłączyć za pomocą przewodu teflonowego, bezpośrednio (pod ciśnieniem mbar lub 0,31-0,72 psi) lub za pośrednictwem regulatora przepływu (np. rotametru ustawionego maksymalnie na wartość 10 bar lub 145 psi). Przepływ gazu należy wyregulować do wartości 0,5 l/min (lub 30 l/h). Pomiar rozpocznie się w momencie naciśnięcia przycisku F2 (Start). Uwaga: THT (tetrahydrotiofen) i merkaptany, czyli substancje zapachowe, pod kątem których opracowany został przyrząd ODOR handy plus, wykazują skrajne właściwości adsorpcyjne. Oznacza to, że np. THT będzie wiązać się z wszelkimi podatnymi na to powierzchniami, aż do nasycenia. THT pochłonięte przez powierzchnie nie jest mierzone, gdyż nigdy nie dociera do sensora. W związku z tym przyrząd ODOR handy plus należy zawsze podłączać do instalacji z gazem ziemnym za pomocą dostarczonego przewodu z odpowiedniego materiału. Materiał ten to teflon, który charakteryzuje się niewielką podatnością na adsorpcję. Nie wolno używać przewodów gumowych!!! Pomiar rozpoczyna się i mierzona wartość jest wyświetlana w sposób ciągły. Czas, w ciągu którego mierzona wartość jest stabilna zgodnie z parametrami mierzonej wartości zapisanymi w oprogramowaniu, jest zliczany w lewym dolnym narożniku ekranu. Jeśli mierzona wartość jest stabilna, fakt ten zostaje zasygnalizowany za pomocą sygnału dźwiękowego. Pomiar można również zakończyć przed czasem, naciskając przycisk F2 (Stop). Po zakończeniu pomiaru zmierzoną wartość można odrzucić (F1) lub zapisać (F2). Odrzucenie zmierzonej wartości spowoduje powrót do menu głównego. Axel Semrau Strona 15 z 40

16 Aby zapisać zmierzoną wartość, należy przypisać punktowi pomiaru pewną liczbę. Dostępne są 4 cyfry, co pozwala na przypisanie wartości od 0000 do Przycisk F1 (+) służy zwiększania wartości, a przycisk F2 do przejścia do kolejnej cyfry. Po zakończeniu wprowadzania wartości należy potwierdzić ją, naciskając przycisk menu (On/Off Wł./Wył.). Wprowadzony numer punktu pomiaru zostaje wyświetlony ponownie. Okno można zamknąć za pomocą przycisku F2 (Next Dalej). Podczas kontroli poziomu substancji zapachowych konieczne jest dokumentowanie ostrzegawczego poziomu zapachu substancji (readily detectable limit, RDL poziom wykrywany natychmiast). Technik wącha gaz i stwierdza, czy zapach ostrzegawczy był obecny. Po zakończeniu wprowadzania wartości należy zdjąć nakładkę pomiarową, aby umożliwić regenerację czujnika. Po naciśnięciu przycisku F2 rozpoczyna się regeneracja (Next Dalej). W tym czasie nie można dokonywać pomiarów ani kalibracji. Po upływie okresu oczekiwania wyświetlone zostają zapisane dane pomiarowe (zmierzona wartość, numer punktu pomiaru itp.). Naciśnięcie przycisku menu (On/Off Wł./Wył.) spowoduje powrót do menu głównego. Axel Semrau Strona 16 z 40

17 3.4. Kalibracja W tym menu opisana jest kalibracja przyrządu ODOR handy plus. Urządzenie należy kalibrować często, najlepiej każdego dnia, w którym dokonuje się pomiarów. Kalibracja wymaga użycia gazu testowego, który zawiera odpowiednią substancję nawaniającą w stężeniu odpowiadającym stężeniu w sieci. Gaz testowy nie może zawierać żadnych innych składników, na które wrażliwy jest stosowany sensor. Gazem nośnym jest zazwyczaj azot (N2). Do odprowadzania gazu z butli używa się specjalnego reduktora ciśnienia o niskiej adsorpcji. Do ustanowienia wymaganego przepływu gazu przez nakładkę pomiarową (0,5 l/min lub 30 l/h) należy użyć odpowiedniego przyrządu pomiarowego (np. rotametru). 1 Butla z gazem kalibracyjnym 2 Zawór butli 3 Reduktor ciśnienia 4 Ciśnieniomierz 5 Zawór iglicowy 6 Rotametr Axel Semrau Strona 17 z 40

18 Płukanie reduktora ciśnienia: Odpowiednie przepłukanie reduktora ciśnienia jest niezbędne do zapewnienia, że gaz kalibracyjny dotrze do sensora pomiarowego przyrządu ODOR handy plus w odpowiednim stężeniu. - Podłącz reduktor ciśnienia do butli z gazem kalibracyjnym (1). - Zamknij zawór iglicowy (5). - Otwórz zawór butli (2). - Obracaj pokrętłem (3), aż wskazanie ciśnieniomierza (4) wyniesie około 1 bar. - Zamknij zawór butli (2) i zwolnij reduktor ciśnienia, otwierając zawór iglicowy (5). Procedurę tę należy powtórzyć trzykrotnie. Sensor zaczyna działać w pierwszej kolejności, tuż po wybraniu funkcji kalibracji w menu głównym i włączeniu jej za pomocą przycisku menu (On/Off Wł./Wył.). Proces ten trwa kilka sekund. W tym czasie nie można użyć żadnej innej funkcji. Nie wolno również doprowadzać gazu kalibracyjnego. Po zakończeniu inicjalizacji wyświetlony zostaje punkt zerowy. Jeśli odbiega on znacznie od wartości 0,0 mg/m³, można przywrócić tę wartość za pomocą przycisku F1. Następnie naciśnij przycisk F2, aby kontynuować. W tym momencie należy umieścić nakładkę pomiarową na głowicy sensora i rozpocząć doprowadzanie gazu kalibracyjnego. Urządzenie musi być podłączone za pomocą przewodu teflonowego, za pośrednictwem regulatora przepływu (np. rotametru ustawionego maksymalnie na wartość 10 bar lub 145 psi). Axel Semrau Strona 18 z 40

19 Przepływ gazu należy wyregulować do wartości 0,5 l/min (lub 30 l/h). Pomiar rozpocznie się w momencie naciśnięcia przycisku F2 - Kontynuuj. Kalibracja rozpoczyna się i mierzona wartość jest wyświetlana w sposób ciągły. Czas, w ciągu którego badana wartość jest stabilna zgodnie z parametrami mierzonej wartości zapisanymi w oprogramowaniu, jest zliczany w lewym dolnym narożniku ekranu. Jeśli badana wartość jest stabilna, fakt ten zostaje zasygnalizowany za pomocą sygnału dźwiękowego. Kalibrację można również zakończyć przed czasem, naciskając przycisk F2 Przerwij. Jednak w takim wypadku kalibracja nie będzie ważna i zostanie odrzucona. Po zakończeniu kalibracji zmierzoną wartość można odrzucić (F1) lub zapisać (F2). Odrzucenie zmierzonej wartości spowoduje powrót do menu głównego. W tym momencie następuje wprowadzenie stężenia gazu kalibracyjnego. Na wyświetlaczu widoczne jest stężenie z ostatniej kalibracji. Posługując się przyciskami F1 (+) i F2 (-), wartość tę można wyregulować zgodnie ze wskazaniem w certyfikacie gazu kalibracyjnego. Następnie należy potwierdzić wartość, naciskając przycisk menu (On/Off Wł./Wył.). Można teraz zdjąć nakładkę kalibracyjną i zamknąć butlę z gazem kalibracyjnym. Naciśnięcie przycisku F1 Kontynuuj spowoduje rozpoczęcie regeneracji sensora. Po zakończeniu wprowadzania wartości należy zdjąć nakładkę pomiarową, aby umożliwić regenerację sensora. Aby rozpocząć regenerację sensora, naciśnij przycisk F2 Kontynuuj. W tym czasie nie można dokonywać pomiarów ani kalibracji. Axel Semrau Strona 19 z 40

20 Po upływie okresu oczekiwania ponownie wyświetlone zostają zapisane dane kalibracji (stężenie gazu kalibracyjnego, data, godzina). Naciśnięcie przycisku menu (On/Off Wł./Wył.) spowoduje powrót do menu głównego. Oprócz wartości stężenia wyświetlony zostaje również sygnał wyjściowy sensora. Jeśli kalibracja przebiegła nieprawidłowo, lub okres eksploatacji sensora dobiega końca, kalibracja zostanie odrzucona i na ekranie wyświetlony zostanie alarm. Naciskając przycisk Menu (On/Off) powracamy do Menu Głównego. Axel Semrau Strona 20 z 40

21 3.5. Monitoring (Monitorowanie) W zakresie ochrony osobistej przyrząd ODOR handy plus pozwala również na określanie stężenia substancji zapachowych w powietrzu otoczenia, na przykład podczas napełniania lub serwisowania zbiorników substancją nawaniającą. Funkcja monitorowania jest możliwa jedynie gdy w Manu Głównym jest ustawiony alarm. Do tego odnosi się punkt 3.9 i Inicjalizacja czujnika następuje w pierwszej kolejności, tuż po wybraniu funkcji monitorowania w menu głównym i włączeniu jej za pomocą przycisku menu (On/Off Wł./Wył.). Proces ten trwa kilka sekund. W tym czasie nie można użyć żadnej innej funkcji. Nie wolno również w tym czasie doprowadzać gazu kalibracyjnego. Pomiar rozpoczyna się natychmiast po zakończeniu inicjalizacji. Zawsze wyświetlana jest bieżąca mierzona wartość. Można ją wyzerować, naciskając przycisk F1. Pomiar można zakończyć jedynie za pomocą przycisku menu (On/Off Wł./Wył.). Funkcji Monitorowania należy używać jedynie dla powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Ciągłe monitorowanie przepływającego gazu wpływa na zmęczenie czujnika. Pomiar nie jest miarodajny, jeśli czujnik nie regeneruje się regularnie. Axel Semrau Strona 21 z 40

22 3.6. Memory (Pamięć) W tej sekcji można przeglądać i zarządzać pamięcią przyrządu ODOR handy plus. Dostęp do zarządzania pamięcią uzyskuje się poprzez wybór funkcji Pamięć w menu głównym i naciśnięcie przycisku menu (On/Off Wł./Wył.). Wyświetlany jest tutaj każdy pomiar (skrót: OM PZ) i kalibracja (CA KA), wraz z numerem, godziną i datą. Przyciski F1 i F2 służą do przełączania pomiędzy lokalizacjami w pamięci. W pierwszej pozycji pamięci dostępna jest opcja wyczyszczenia całej pamięci. Pozycje pamięci otwiera się poprzez naciśnięcie przycisku menu (On/Off Wł./Wył.). Pozycja pamięci składa się z zapisanych wpisów zmierzonej wartości, numeru punktu pomiaru i ostrzegawczego poziomu zapachu. Data i godzina pomiaru były wyświetlone wcześniej, w katalogu pamięci. Nie jest możliwe modyfikowanie jakichkolwiek pozycji pamięci. Przycisk menu (On/Off Wł./Wył.) pozwala na powrót do sekcji zarządzania pamięcią. Axel Semrau Strona 22 z 40

23 3.7. Informacje W menu Info (Informacje) uzyskać można następujące informacje o urządzeniu: - typ sensora gazowego (THT lub merkaptanu) - pojemność pamięci - numer seryjny - wersja oprogramowania - data - godzina Naciśnięcie przycisku menu (On/Off Wł./Wył.) spowoduje powrót do menu głównego Date/time (Data/Godzina) Datę (format: dd:mm:rr) i godzinę (gg:mm:ss) w urządzeniu można ustawić lub zmienić z poziomu menu Data/Godzina. Wartość odpowiadająca aktywnej w danym momencie cyfrze, wyróżnionej przez podkreślenie (_) zwiększa się o 1 za każdym razem, gdy naciśnięty zostaje przycisk F1 (+). Przycisk F2 ( ) służy do przejścia do kolejnej cyfry. Po ustawieniu daty można również ustawić godzinę. Axel Semrau Strona 23 z 40

24 3.9. Opcje) Z poziomu menu Opcje użytkownik może dokonać wielu regulacji. Aby było to możliwe, najpierw należy aktywować menu Ustawienia. Można to zrobić poprzez jednocześne naciśnięcie przycisków F1 i F2. Po wybrzmieniu sygnału dźwiękowego można przejść do tego menu. Użytkownik może dokonać wielu regulacji przyrządu pomiarowego w menu Ustawienia. Przycisk F1 (+) służy do zmiany wartości, a przycisk F2 ( ) do przejścia do następnego ustawienia. Naciśnięcie przycisku menu (On/Off Wł./Wył.) spowoduje powrót do menu głównego Podświetlenie Wł.: Wył: Podświetlenie jest stale włączone. Podświetlenie pozostaje wyłączone. Czasowe: Podświetlenie zostaje wyłączone automatycznie po upływie określonego okresu nieaktywności Kontrast Z poziomu tej pozycji menu można wyregulować kontrast wyświetlacza. Aby tego dokonać, należy wybrać odpowiednią wartość z zakresu od 0 do 30 za pomocą przycisku F1 (+) Automatyczne wyłączanie Ustawienie to służy do automatycznego wyłączania urządzenia w przypadku braku aktywności ze strony użytkownika. Nie: Urządzenie nie wyłącza się automatycznie. 15min / 30min: Urządzenie wyłącza się po upływie określonego okresu braku aktywności. Funkcja ta jest zawsze wyłączona w menu Monitorowanie. Axel Semrau Strona 24 z 40

25 Język Oprócz standardowo dostępnych języków angielskiego i niemieckiego można również wybrać inne języki, o ile zostały one zainstalowane Bezpośredni start Z poziomu tej pozycji menu można włączyć funkcję Bezpośredni start. Jeśli funkcja ta jest włączona, podmenu Pomiar zapachu włącza się natychmiast po uruchomieniu urządzenia Jednostka Standardowo stężenia substancji zapachowych wyświetlane są w mg/m³. Jeśli przeprowadzono odpowiednią instalację, można również wybrać inne jednostki, na przykład lbs/mmcf Wartość graniczna alarmu Z poziomu tego menu można skonfigurować lub zmienić alarm urządzenia. Wartość odpowiadająca aktywnej w danym momencie cyfrze, wyróżnionej przez podkreślenie (_) zwiększa się o 1 za każdym razem, gdy naciśnięty zostaje przycisk F1 (+). Jeśli mierzone stężenie osiągnie wartość graniczną alarmu, włączy się alarm dźwiękowy i wizualny. Axel Semrau Strona 25 z 40

26 4. Działanie urządzenia 4.1. Zasilanie Ładowany podręczny przyrząd pomiarowy wyposażony jest w akumulator NiMH, który można ładować w stacji do ładowania zasilanej za pomocą zasilacza lub ładowarki samochodowej. Podłącz stację do ładowania do zasilania (12 V DC; 1,100 ma) i umieść w niej urządzenie. Rozpocznie się wówczas automatyczne ładowanie akumulatora. Całkowicie naładowany akumulator pozwala na pracę przez co najmniej 15 godzin (zależnie od trybu pracy, bez podświetlenia ekranu). Bieżący stan naładowania akumulatora jest zawsze wyświetlany w górnej linii wyświetlacza lub w menu Info (Informacje). Wyświetlacz pozwala jedynie na wskazanie przybliżenia stanu naładowania akumulatora, które przedstawiane jest za pomocą czterech różnych symboli: % 66-33% 33-5% : Akumulator jest niemal całkowicie wyładowany! Symbol wyładowanego akumulatora mruga w górnej linii wyświetlacza. W takim wypadku konieczne jest natychmiastowe naładowanie akumulatora. Urządzenia można używać jedynie przez krótki czas od momentu pojawienia się tego symbolu. Gdy przeprowadzenie bezpiecznego pomiaru przestaje być możliwe, urządzenie wyłącza się automatycznie. Akumulator ładowany jest prądem 500 ma. Naładowanie całkowicie wyładowanego urządzenia zajmuje około 6 godzin. Natychmiast po całkowitym naładowaniu akumulatora urządzenie przełącza się w tryb podładowywania. Dzięki wbudowanemu zabezpieczeniu przed przeładowaniem urządzenie może pozostać w stacji do ładowania aż do kolejnego użycia. Axel Semrau Strona 26 z 40

27 Ostrzeżenie: Jeśli planowane jest wyłączenie przyrządu HANDY odor plus z użytku na długi okres, należy wyjąć urządzenie ze stacji do ładowania i przechowywać je w pozycji poziomej, gdyż okres eksploatacji czujnika ulega skróceniu w przypadku przechowywania przez kilka miesięcy w położeniu pionowym. Ostrzeżenie: Przyrząd ODOR handy plus pobiera prąd również wtedy, gdy jest wyłączony i doprowadza napięcie do czujnika. Należy regularnie ładować akumulator (co około 4 tygodnie) nawet wtedy, gdy urządzenie nie jest używane. Nadmierne wyładowanie akumulatora może doprowadzić do jego uszkodzenia. Do ładowania przyrządu pomiarowego można używać jedynie dostarczonej stacji dokującej (ładowarki). Dla celów ochrony urządzenia jest ona wyposażona w bezpiecznik topikowy Wickmann serii 425 (lub równoważny) o maksymalnej dopuszczalnej obciążalności 2 A. Ostrzeżenie! Nie wolno ładować urządzenia na obszarach, na których istnieje potencjalne zagrożenie wybuchem! Dozwolone jest stosowanie jedynie oryginalnej stacji do ładowania, dostarczonej przez producenta. Axel Semrau Strona 27 z 40

28 Uwaga! Jeśli akumulator jest rozładowany i nie można uruchomić urządzenia, przyrząd należy umieścić w stacji do ładowania. Po upływie około 5 minut na urządzeniu wyświetlony zostanie komunikat Battery full ( Akumulator naładowany ). Należy wówczas na krótką chwilę wyjąć urządzenie z ładowarki, po czym ładować standardowo przez 4 do 6 godzin Wymiana akumulatora Wymiana kompletu akumulatorów jest konieczna tylko w wyjątkowych sytuacjach (np. w przypadku uszkodzenia lub znacznego obniżenia pojemności akumulatora). Ostrzeżenie: Nie wolno wymieniać kompletu akumulatorów na obszarach, na których istnieje potencjalne zagrożenie wybuchem! Aby nie dopuścić do eksplozji, należy używać wyłącznie oryginalnych kompletów akumulatorów od producenta. Aby wymienić komplet akumulatorów, postępuj w następujący sposób: 1- Wyłącz przyrząd pomiarowy i wykręć z podstawy dwa wkręty z łbem sześciokątnym (M3). 2- Teraz akumulator może być wyjęły z urządzenia. 3- Ostrożnie umieść nowy akumulator w prowadnicy i ponownie podłącz złącze wtykowe. 4- Ponownie przykręć mocno podstawę. Axel Semrau Strona 28 z 40

29 Usuwanie akumulatorów Zużytych akumulatorów nie wolno wyrzucać razem z odpadami gospodarczymi. Użytkownik powinien zwrócić zużyte akumulatory np. w lokalnym punkcie zbiórki odpadów lub w jakimkolwiek miejscu, gdzie sprzedaje się tego typu akumulatory. My również jako producent przyjmujemy zużyte akumulatory. Wystarczy je przesłać na poniższy adres z dopiskiem Zużyte ( Used ).. Axel Semrau GmbH Stefansbecke Sprockhövel Niemcy Dopisek: Rechargeable battery disposal [Used] 4.2. Naprawa Przyrząd ODOR handy plus jest wyregulowany pod kątem użytkowania z określoną substancją nawaniającą. Wrażliwość stosowanego sensora półprzewodnikowego może ulec tymczasowemu lub trwałemu zmniejszeniu w wyniku uszkodzenia wskutek oddziaływania szkodliwych substancji. Dlatego też wrażliwość sensora należy regularnie kontrolować z użyciem odpowiedniego gazu kalibracyjnego. Zaleca się przeprowadzanie inspekcji raz do roku! Warsztat serwisowy Axel Semrau GmbH & Co. KG pozostaje do Państwa dyspozycji w kwestii naprawy urządzeń. Axel Semrau Strona 29 z 40

30 4.3. Wykrywanie i usuwanie usterek Problem Możliwa przyczyna Rozwiązanie Urządzenie wyświetla nieprawidłowe wyniki pomiaru. - Wrażliwość sensora uległa zmianie wskutek długiego okresu wyłączenia z eksploatacji. - Dane kompensacji w oprogramowaniu są nieprawidłowe. - Pozostaw sensor włączony do momentu, aż nastąpi ponowna regulacja. - Przekaż urządzenie do serwisy firmy Axel Semrau w celu ponownej regulacji. Akumulator nie jest naładowany (przyrząd pomiarowy). Styki do ładowania uległy korozji. Wyczyść styki do ładowania. Akumulator nie jest naładowany (stacja dokująca / ładowarka samochodowa). - Bezpiecznik topikowy jest uszkodzony. - Zasilacz jest uszkodzony. - Przekaż urządzenie do serwisu Esders. - Wymień zasilacz. Urządzenie wyłącza się podczas pracy. W menu urządzenia wybrano opcję automatycznego wyłączania. Wyłącz opcję automatycznego wyłączania. " Akumulatory są wyładowane. Naładuj akumulatory. Urządzenie w ogóle nie działa. Połączenie zasilania jest uszkodzone. Skontroluj połączenie i podłącz prawidłowo. Axel Semrau Strona 30 z 40

31 " - Akumulator jest niemal całkowicie wyładowany. - Spróbuj naładować urządzenie. - Wymień akumulator. Urządzenie nie reaguje na naciskanie przycisku. - Przycisk jest uszkodzony. Przekaż urządzenie do serwisu firmy Axel Semrau. Wyświetlacz nie jest podświetlony. - W menu urządzenia wyłączono podświetlenie ( Lighting: Off, czyli Podświetlenie: Wył. ). - Podświetlenie jest uszkodzone. - Włącz podświetlenie ( Lighting: On, wył. Podświetlenie: Wł ) na wybrany okres. - Przekaż urządzenie do serwisu firmy Axel Semrau. Urządzenie nie kończy rozruchu. Doszło do uszkodzenia sensora lub zespołu przewodów. - Przekaż urządzenie do serwisu firmy Axel Semrau. Wyświetlane wartości gazu zmieniają się powoli. - Wrażliwość sensora uległa zmniejszeniu. - Wymień sensor. - Przekaż urządzenie do serwisu firmy Axel Semrau. Axel Semrau Strona 31 z 40

32 5. Dane techniczne Oznaczenie modelu: ODOR handy plus Wymiary: 180 x 58 x 34 mm Waga: około 450 g (wraz z akumulatorami) Wyświetlacz: podświetlany graficzny wyświetlacz LCD o rozdzielczości 128 x 64 pikseli Zasilanie: 4 ogniwa zapasowe NiMH w zamkniętym komplecie akumulatorów napięcie znamionowe: 4,8 V pojemność znamionowa: 2,100 mah Czas ładowania: około 6 godzin do pełnego naładowania Napięcie ładowania: V DC Prąd ładowania: maks. 500 ma (zabezpieczony bezpiecznikiem topikowym) Czas pracy: > 15 godzin (bez podświetlenia) ostrzeżenie w przypadku niskiego stanu naładowania automatyczne wyłączenie w przypadku zbyt niskiego stanu naładowania Temperatura otoczenia: - eksploatacja: od -10 C do +40 C Wskazanie: - wizualne wyświetlanie stężenia z dokładnością do jednego miejsca po przecinku (w mg/m³) - dźwiękowe sygnał zależny od stężenia - sensoryczne drgania zależne od stężenia Pamięć danych: do 242 zmierzonych wartości (dane pozostają w pamięci również po wyjęciu akumulatorów) Axel Semrau Strona 32 z 40

33 Zabezpieczenie przeciwwybuchowe: certyfikat badania typu WE Organ testujący: DEKRA EXAM GmbH Numer testu: BVS 10 ATEX E 140 X Oznaczenie: II 2G Ex ib IIB T 4 Dane czujnika: Tryb pracy: Zakres pomiarowy THT: Rozdzielczość THT: Zakres pomiarowy TBM: Rozdzielczość TBM: elektrochemiczny czujnik THT lub elektrochemiczny czujnik TBM od 0 do 100 mg/m³ (0-6 lbs/mmcf) 0,5 mg/m³ od 0 do 50 mg/m³ (0-3 lbs/mmcf) 0,1 mg/m³ Dokładność pomiaru: ±10% mierzonej wartości Czas reakcji: t90 około 2 min dla THT t90 około 8 min dla TBM Przyrząd ODOR handy plus jest przeznaczony do mierzenia poziomu substancji zapachowych w nawanianym gazie ziemnym. Nie jest on przeznaczony do stosowania z gazem miejskim zawierającym CO i H2. Należy wziąć pod uwagę możliwe interferencje (np. z metanolem). Interferencje można łatwo zbadać poprzez dokonanie pomiaru gazu nienawanianego. Jeśli przyrząd ODOR handy plus generuje odczyt również w przypadku gazu nienawanianego, wskazuje to na obecność w gazie substancji, na które reaguje sensor. W takim przypadku, dla zachowania bezpieczeństwa, należy przeprowadzić pomiar wzorcowy z wykorzystaniem chromatografii gazowej. Axel Semrau Strona 33 z 40

34 6. Warunki gwarancji Dziękujemy za zakup przyrządu ODOR handy plus. Przed opuszczeniem fabryki wszystkie urządzenia są starannie kontrolowane przez naszych techników. Udzielamy gwarancji na wszystkie urządzenia na okres 12 miesięcy, pod warunkiem, że stosowane są one we wskazanych celach. Udzielamy również 9-miesięcznej gwarancji na czujniki THT oraz 6-miesięcznej na czujniki TBM. Nasza odpowiedzialność ogranicza się do naprawy lub regulacji urządzenia, które w tym celu musi zostać zwrócone do fabryki. Części podlegające zużyciu, takie jak akumulatory, są wyraźnie wyłączone z niniejszej gwarancji. Uszkodzenie sensorów gazowych wskutek niewłaściwego stosowania urządzenia również podlega wyłączeniu z gwarancji. Naprawy są odpłatne w przypadku stwierdzenia usterki spowodowanej przez niewłaściwe stosowanie urządzenia lub eksploatację w niewłaściwych warunkach. W takich wypadkach informujemy Państwa o oczekiwanych kosztach przed przystąpieniem do naprawy. Axel Semrau Strona 34 z 40

35 7. Załącznik 7.1. Certyfikat Badania Typu WE Axel Semrau Strona 35 z 40

36 7.2. Tłumaczenie Certyfikat Badania Typu WE (1) Tłumaczenie Certyfikat Badania Typu WE (2) - Dyrektywa 94/9/WE-w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (3) BVS 10 ATEX E 140 X (4) Urządzenie: Przyrząd do pomiaru gazów typu ODOR handy plus (5) Producent: Axel Semrau GmbH & Co. KG (6) Adres: Sprockhövel, Niemcy (7) Projekt i budowa tego urządzenia, jak również wszelkie dopuszczalne ich zmiany zostały opisane w załączniku do niniejszego Certyfikatu Badania Typu WE. (8) Jednostka certyfikująca DEKRA EXAM GmbH, jednostka notyfikowana nr 0158, zgodnie z artykułem 9 dyrektywy 94/9/WE Parlamenty Europejskiego i Rady z dnia 23 marca 1994 r. zaświadcza, że niniejsze urządzenie spełnia Zasadnicze Wymagania w zakresie Ochrony Zdrowia i Bezpieczeństwa dotyczące projektu i konstrukcji urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, określonymi w Załączniku II do niniejszej dyrektywy. Przebieg i wyniki badania udokumentowano w raporcie próby i oceny BVS PP EG. (9) EN :2006 Wymagania ogólne EN :2007 Iskrobezpieczeństwo i (10) Jeśli po numerze świadectwa następuje znak X, oznacza to, że urządzenie podlega specjalnym warunkom bezpiecznego użytkowania, określonym w załączniku do niniejszego świadectwa. (11) Certyfikat Badania Typu WE odnosi się jedynie do projektu, badania i testów określonego urządzenia zgodnie z wymaganiami Dyrektywy 94/9/WE. Dalsze wymagania niniejszej Dyrektywy dotyczą procesu produkcyjnego i dostarczania tego urządzenia. Kwestie te nie zostały ujęte w niniejszym certyfikacie. (12) Urządzenie musi zawierać następujące oznaczenia: Axel Semrau Strona 36 z 40

37 7.3. Deklaracja zgodności WE Axel Semrau Strona 37 z 40

38 7.4. Tłumaczenie Deklaracja zgodności WE Deklaracja zgodności WE My, spółka Axel Semrau GmbH & Co. KG, Stefansbecke 42, Sprockhövel, Niemcy niniejszym oświadczamy na własną odpowiedzialność, że wyrób ODOR handy plus będący przedmiotem niniejszej deklaracji jest zgodny z następującymi normami: Nazwa dyrektywy Tytuł i/lub numer oraz data wydania normy 2004/108/WE: Kompatybilność elektromagnetyczna 94/9/WE w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem Sprzęt został przetestowany, a jego zgodność z wymaganiami dyrektywy 94/9/WE: w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem została potwierdzona przez EXAM BBG Prüf und Zertifizier GmbH, jednostkę notyfikowaną nr 0158, Dinnendahlstr. 9, Bochum, Niemcy, zgodnie z Certyfikatem Badania Typu WE BVS 05 ATEX E 140. Data i miejsce Dyrektor Naczelny Axel Semrau Strona 38 z 40

39 7.5. Wykaz akcesoriów/części zamiennych AS-ME-2004 Elektrochemiczny Sensor THT AS-ME-3006 Akumulator AS-ME-3001 Zasilacz na 230 V AS-ME-3002 Ładowarka samochodowa na 12 V AS-ME-3007 Stacja do ładowania AS-ME-3009 Stacja do ładowania z interfejsem IR-USB AS-ME-3003 Pokrowiec ochronny AS-ME-3005 Oprogramowanie do odczytu danych z pamięci AS-ME-3021 Walizka na przyrząd i akcesoria Rotametr AS-ME-3008 Nakładka pomiarowa AS-S03136 Przewód połączeniowy ze złączem Komplet gazu kalibracyjnego THT, z 10 litrową butlą, gazem wzorcowym, certyfikatem i reduktorem ciśnienia Axel Semrau Strona 39 z 40

40 Axel Semrau GmbH & Co. KG Stefansbecke 42 D Sprockhövel Tel.: +49 (0) 2339/ Faks: +49 (0) 2339/ Axel Semrau Strona 40 z 40