KALENDARZ ŚWIĘTOJAŃSKI

Transkrypt

1 2011 PRZEWODNIK LITURGICZNY GDAŃSKIEGO DUSZPASTERSTWA ŚRODOWISK TWÓRCZYCH

2

3 ROK SYMBOLICZNYCH DAT Czterysta lat temu wzniesiono w naszym kościele wielki ołtarz wyrzeźbiony w kamieniu przez Abrahama van den Blocke. Data 1611 widnieje na jednej z dekoracyjnych belek podpierających wielkie retabulum. Był to początek serii nowych inwestycji w świętojańskim gmachu wiary. Zaraz potem ufundowano organy, ambonę i nowe ławy dla wiernych, przystosowane do luterańskiej liturgii skupionej wokół Słowa Bożego. Zapewne w cieniu nowego, monumentalnego ołtarza, będącego manifestem gdańskich zwolenników reformacji, został ochrzczony w początkach 1611 roku nasz parafianin Jan Heweliusz. Jego rodzice mieszkali nieopodal kościoła na skrzyżowaniu ulic Straganiarskiej i Grobli IV. My po czterech wiekach cieszymy się dziś jedną z najważniejszych dat w dziejach naszej świątyni. Dzięki staraniom Nadbałtyckiego Centrum Kultury, które pozyskało środki unijne na inwestycje budowlane i konserwatorskie, przywracające dawną świetność gotyckiemu gmachowi św. Jana, otwierają się nowe możliwości użytkowania tej historycznej, mistycznej przestrzeni. Nowością jest profesjonalna scena z nowoczesnym zapleczem i wyposażeniem technicznym. A z drugiej strony wracają na swoje miejsca cenne zabytki skoncentrowane wokół ołtarza głównego. Mamy nadzieję, że w kolejnych latach odzyska on swój dawny blask za sprawą polichromii i stanie się lśniącą perłą pośród surowych murów świętojańskiej nawy. ks. Krzysztof Niedałtowski rektor kościoła św. Jana

4 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI Główne Miasto koncentrowało się od połowy czternastego wieku wokół fary dedykowanej Matce Boskiej. Drugim co do znaczenia, a także wielkości kościołem tej części Gdańska był od początku gotycki gmach poświęcony świętemu Janowi Chrzcicielowi. Wydaje się, że już sama konstelacja tytułów patronalnych obu świątyń wskazuje na symboliczną współzależność obecną w świadomości mieszkańców miasta. Zarówno w teologii, jak i w ikonografii chrześcijańskiej obie te postacie występują najbliżej Zbawiciela jako orędownicy grzesznej ludzkości. Jasna jest jednak hierarchia ważności, stawiająca wyżej od wszystkich innych świętych Matkę Jezusa. Jan Chrzciciel zajmuje bardzo wysoką, ale jednak drugą pozycję w hierarchii katolickich patronów, podobnie jak kościół dedykowany jemu stał się drugim miejscem symbolicznej identyfikacji gdańszczan zaraz po farze mariackiej. Teza ta, choć wydaje się być tylko teoretyczną spekulacją, znajduje potwierdzenie w wielu historycznych faktach związanych z dziejami budowy świątyni, jak też z jej rolą religijną i społeczną. Rywalizacja świątyń Najwcześniejsza kontrowersja pojawiła się w związku ze sporem, toczącym się wokół zależności terytorialnej. Kościół św. Jana w pierwszej fazie swojego funkcjonowania nie był samodzielną świątynią parafialną. Wątpliwości rozstrzygnięto ostatecznie w roku 1363, stwierdzając, że jest on filią najstarszego kościoła parafialnego Starego Miasta - św. Katarzyny, a nie kościoła

5 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI Mariackiego. Można to interpretować jako pierwszy znak emancypacji nowej, rozwijającej się dynamicznie części grodu nad Motławą i jej duchowego centrum. W połowie następnego stulecia kościół św. Jana miał już własny zarząd, niezależny od innych instytucji nadrzędnych. Tuż po zakończonej wojnie z zakonem rycerzy niemieckich w roku 1456 stał się samodzielną parafią. W czasach, gdy władali Gdańskiem rycerze zakonni, nakładali oni podatki na kościoły leżące w granicach ich administracji. Charakterystyczne i symboliczne jest zarządzenie wielkiego mistrza Konrada Wallenroda, który w roku 1391 ustanowił wysokość obciążeń finansowych dla kościoła św. Jana na drugim miejscu tuż po farze Mariackiej, a przed innymi parafiami miasta. Musiało się to wiązać zarówno z wysokim poziomem zamożności mieszkańców dzielnicy świętojańskiej, jak i wzrostem znaczenia jej świątyni wówczas jeszcze niemającej praw parafii. W dziedzinie symboliki zewnętrznej doszło nawet do zrównania obu kościołów. Władze zakonne zabroniły dalszej budowy wież zachodnich, tak aby nie przewyższały one zamku rycerzy niemieckich. Dopiero po uwolnieniu się spod ich rządów i przyłączeniu się do Korony Polskiej gdańszczanie mogli kontynuować dalsze wznoszenie symboli swojej wiary i potęgi, zgodnie z wcześniejszymi planami i możliwościami. Na tym polu fara Mariacka przewyższyła kościół Świętego Jana, jej wieża była i jest najwyższa w mieście. Struktura społeczna ludzi identyfikujących się OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI z obydwoma świątyniami musiała być zbliżona. Mieszkańcy dzielnicy świętojańskiej, podobnie jak parafianie kościoła Marii Panny, niemal od początku wznoszenia obu budowli sakralnych fundowali kaplice związane z organizacjami cechowymi i bractwami. Był to proces ważny zarówno dla budowy brył kościołów, jak i tożsamości symbolizowanej przez własny ołtarz czy stallę. Już pod koniec czternastego stulecia zapisy kronikarskie dotyczące kościoła św. Jana potwierdzają akty związane z fundacjami kaplic św. Barbary i św. Erazma. Pierwsza służyła cechowi murarzy, a druga kowali. Kaplice te były wykorzystywane przez rzemieślników nie tylko jako miejsca wspólnych modlitw, ale też służyły celom społecznym, takim jak zebrania starszyzny cechowej Charakterystyczny dla dzielnicy świętojańskiej jest jej związek z bractwem żeglarzy, którzy wybrali sobie świątynię, leżącą tuż przy porcie, jako miejsce spotkań podczas pobytów na lądzie oraz jako nekropolię dla swoich zmarłych. W szczytowym okresie przed reformacją z kościołem św. Jana identyfikowało się aż trzynaście cechów i bractw związanych z nim fundacjami kaplic i ołtarzy. Również w przełomowym okresie niepokojów wyznaniowych dochodziło do swoistej rywalizacji między dwoma głównymi kościołami Gdańska. Rok przed wybuchem buntu gdańskiego (1525) w kościele św. Jana swoje radykalne kazania głosił już Paul Kerlin. Został on aresztowany na polecenie biskupa włocławskiego. Jednakże zbuntowane

6 mieszczaństwo uwolniło go siłą. Był to ważny sygnał radykalizacji nastrojów społecznych. Chyba nie przypadkiem dotyczyło to bardziej mieszczańskiej niż patrycjuszowskiej dzielnicy świętojańskiej. Chronologicznie pierwszym w pełni luterańskim kościołem parafialnym miasta stał się św. Jan, gdy w 1559 roku rada miejska przedstawiła biskupowi włocławskiemu jednoznacznie reformacyjnego duchownego Johannesa Husinga i otrzymała zatwierdzenie tej kandydatury. W farze Mariackiej luteranie przejęli władzę dopiero trzynaście lat później. Nowe inwestycje Nawet takie wydarzenia jak pożary czy katastrofy budowlane, które nie omijały świątyni, stawały się okazją do manifestowania gorliwości OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI religijnej i przywiązania mieszkańców tej części miasta do swojego kościoła. Zniszczona ogniem wieża została odbudowana w 1568 roku w rekordowym czasie sześciu tygodni. Świadczy to niewątpliwie o wielkim znaczeniu symbolicznym utrwalonej w pejzażu miasta budowli. Nie szczędzono sił i środków, aby ratować zagrożoną niemal od początku bryłę kościoła, posadowioną na niestabilnych fundamentach. W okresie zmagań pomiędzy kalwinami i luteranami w kościele św. Jana doszło do szczególnej manifestacji przekonań religijnych wyrażonych za pomocą sztuki. Wymownym symbolem zwycięstwa umiarkowanych protestantów stał się wielki, kamienny ołtarz ufundowany przez zwolenników nauki Marcina Lutra.

7 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI Ołtarz do dziś dominuje we wnętrzu świątyni. To wybitne dzieło sztuki rzeźbiarskiej było również wyraźnym znakiem pionierskiej roli, jaką gmina świętojańska przejęła w Gdańsku, dystansując inne parafie, a przede wszystkim wspólnotę mariacką. W farze pozostał na swoim miejscu stary ołtarz główny z czasów katolickiej pobożności maryjnej. Tu natomiast stanął dumnie w centrum gotyckiego gmachu nowy w formie i treści wielki ołtarz wzniesiony z twardego kamienia. Nie wiemy, jak wyglądał wystrój kościoła św. Jana przed reformacyjnymi modyfikacjami. Nie zachowały się ani nastawy ołtarzowe, ani obrazy fundowane do kaplic i do nawy głównej. Jedyny ślad dawnej sztuki zachowany w naszej świątyni to gotycka grupa razy w roku, używając zamiast złotych kielichów zwykłych cynowych kubków, a na codziennej zastawie stołowej kładli zwyczajny chleb łamany na kawałki. Przez pewien czas ci radykalni reformatorzy mieli znaczące wpływy w wielu gdańskich gminach wyznaniowych. U św. Jana, w ostatniej dekadzie pierwszego wieku reformacji górę wzięli bardziej umiarkowani luteranie i zaraz przystąpili do nowych porządków. Pierwszym krokiem miał być ołtarz główny. W dalszej kolejności zaplanowano budowę organów, ambony i ław dla wiernych zgodnie z nowym układem liturgii ukierunkowanej na Słowo Boże. Do fundacji ołtarza zgłosili akces czterej członkowie zarządu gminy. Inwestycja ta nie miała jednak szczęścia. Pierukrzyżowania z belki tęczowej. Pod pretekstem złego stanu zachowania sakralnych dzieł sztuki z epoki katolickiej zaczęto pod koniec szesnastego stulecia wymieniać wystrój wnętrza, przystosowując go do wymagań nowego wyznania. Nie było w Gdańsku gwałtownych działań obrazoburczych. Wnętrza świątyń przetrwały zamieszki reformacyjne właściwie bez szwanku. Radykalni kalwini zarzucali nawet luterańskiej większości, że wchodząc do ich kościołów, można mieć wrażenie, iż wstępuje się w progi rzymskokatolickie. Nazywali ich złośliwie półpapistami i bałwochwalcami. Sami bowiem nie tolerowali we własnych świątyniach żadnych obrazów czy rzeźb. Ich rozumienie Eucharystii było czysto symboliczne. Dlatego też sprawowali ją tylko kilka OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI wotny plan z lat siedemdziesiątych legł w gruzach razem z częścią niestabilnej bryły kościoła i trzeba było skoncentrować wysiłki na odbudowie. Ale może było to szczęście w nieszczęściu. Wówczas powstałby zapewne inny ołtarz, nie tak okazały i nowatorski w formie. Druga próba została z kolei przerwana na kilka lat z powodu epidemii dżumy, jaka nawiedziła miasto w roku 1502, trzy lata po rozpoczęciu prac powierzonych młodemu, ale już uznanemu mistrzowi Abrahamowi van den Blocke. Gotowe elementy rzeźbiarskich dekoracji zostały złożone w jednej z kaplic i musiały poczekać na lepsze czasy. Mistrz Abraham Warto przyjrzeć się bliżej sylwetce twórcy świętojańskiego ołtarza. Należał do flamandz-

8 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI dlić w Gdańsku i zacząć tu pracę, między innymi nad Bramą Wyżynną. Brak obywatelstwa i odmienność wyznania stawiały go w trudnej sytuacji. Wobec wrogiej postawy miejscowego cechu rzeźbiarzy, rada miejska musiała wyraźnie potwierdzić jego uprawnienia nadane przez samego króla. Młody Abraham, po kilkuletniej nauce w warsztacie ojca, został wyzwolony na czeladnika w lipcu 1590 roku. Po tym uroczystym akcie rzemieślniczej inicjacji powędrował na pieszą wyprawę do Meklemburgii i Niderlandów, aby zdobyć niezbędną praktykę. Po powrocie do Gdańska w roku 1595 i przyjęciu tutejszego obywatelstwa zaczął rzeźbić pod kierunkiem ojca epitafium Jana Bernarda Bonifacio d Oria dla kościoła Świętej Trójcy. Była to prawdopodobnie jego OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI kiej rodziny z tradycjami rzeźbiarskimi. Jego ojciec Wilhelm pochodził z miasta Mechelen, położonego między Brukselą i Antwerpią. Ten flamandzki gród z wielką gotycką katedrą jest do dziś siedzibą prymasa Belgii. Prawdopodobnie w związku z intratnymi zamówieniami, a może ze względu na przynależność Wilhelma do Kościoła anabaptystów, rodzina przeniosła się do Królewca, gdzie w roku 1572 na świat przyszedł Abraham. Dziesięć lat później rodzice zdecydowali o przeprowadzce do Polski, a w 1584 osiedli na dobre w Gdańsku wraz z kilkorgiem dzieci. Przeniesienie warsztatu nad Wisłę było spowodowane realizacją prac rzeźbiarskich dla królewskiej rodziny Batorych. Zaopatrzony w rekomendację polskiego monarchy, mistrz Wilhelm mógł się osiepraca kwalifikująca do uzyskania tytułu mistrza. Musiał być utalentowanym, ale i pracowitym rzeźbiarzem, gdyż już przed trzydziestym rokiem życia miał swój warsztat wydzierżawiony od miasta przy Wieży Więziennej, w którym zatrudniał 25 czeladników. Można by powiedzieć współczesnym językiem, że było to jedno z pierwszych dużych przedsiębiorstw budowlanych w Gdańsku. Prestiżowym dla niego zamówieniem stało się w 1599 roku zlecenie ojców kościoła św. Jana na wykonanie kamiennego ołtarza największego nie tylko w Hanzie, ale i w całej Europie. Wiemy, że ołtarz świętojański przyniósł mu uznanie i przysporzył kolejnych, ważnych zleceń. Dla zobrazowania skali działań twórczych mistrza Abrahama warto wymienić inne miejskie inwestycje, w których brał udział ze swoim renomowanym warsztatem: Wielka Zbrojownia, fontanna Neptuna, Złota Kamienica, Dwór Artusa i wreszcie Złota Brama. Widać wyraźnie, że znany nam obraz najpiękniejszych gdańskich zabytków zawdzięczamy właśnie jemu mistrzowi Abrahamowi van den Blocke. Manifest nowej wiary W roku 1608 zakończone zostały prace kamieniarskie, a trzy lata później całość ołtarza mogła ukazać się oczom wiernych w swojej monumentalnej postaci. Wysokość dzieła chyba nie jest przypadkowa. Mierzy ono dokładnie dwanaście metrów. Cyfra ta, podobnie jak wiele innych jego elementów, niesie ze sobą ważne

9 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI treści symboliczne. Na pierwszy rzut oka ołtarz świętojański to klasyczna, elegancka struktura, harmonijnie wpisana w nawę kościoła i udekorowana zręcznie detalami rzeźbiarskimi. Przy głębszej analizie treści przekonamy się, że jest to wielka księga pełna ukrytych znaczeń, ważnych dla fundatorów jako manifest wyznaniowej rewolucji, a dla nas ciekawa ze względu na historię nieobojętnego nam miejsca. Najpierw spójrzmy na scenę główną, umieszczoną pod klasycznym łukiem, ujętą jakby w ramę bramy triumfalnej. Na pierwszym planie widzimy Jezusa przyjmującego chrzest w rzece Jordan z rąk Jana. Nieczęsto spotkać można ten ewangeliczny epizod na centralnym miejscu w luterańskiej świątyni (a tym bardziej w kościele katolickim). Zazwyczaj w tym miejscu protestanci umieszczali Ostatnią Wieczerzę, czasami Ukrzyżowanie. Katolicy zaś preferowali sceny z Madonną i świętymi. Scena znad Jordanu dobra była na dekorację chrzcielnicy ustawionej w mniej eksponowanym punkcie. Jan Chrzciciel znalazł się tymczasem w samym środku głównej nawy zapewne ze względu na tytuł kościoła. Nie bez znaczenia jest jednak wybór momentu jego działalności. Musimy pamiętać, że luteranie uznają tylko dwa sakramenty: Chrzest i Eucharystię. Dlatego w konfrontacji z katolicką tradycją Gdańska, pozostającego wówczas ciągle w granicach wiernego Rzymowi królestwa, chcieli zaakcentować swoje nowe przesłanie. Łuk triumfalny, w którym umieszczono scenę, to jednocześnie brama

10 przejścia do nowego życia wiary i do nowego (luterańskiego) wyznania. Przekaz ten wzmacnia jeszcze postać św. Pawła, stojąca obok jako samodzielna rzeźba. To właśnie Apostoł Narodów głosił usprawiedliwienie przez wiarę i łaskę, a nie przez uczynki pobożne czy orędownictwo Madonny. Drugi sakrament przedstawiony jest poniżej w predelli. Obok starotestamentowej sceny żydowskiej paschy widzimy pożegnalną ucztę Chrystusa z uczniami emblemat Eucharystii. Pozostałe pięć sakramentów nie znalazło uznania w teologii Marcina Lutra i nie trafiło na ołtarze czy obrazy zdobiące skromne zazwyczaj protestanckie wnętrza sakralne. Ponad centralnym reliefem artysta przedstawił (zapewne w zgodzie z teologiczny OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI mi wytycznymi fundatorów) dwie sceny z życia patrona kościoła: kazanie na puszczy i ścięcie głowy proroka. Tu również oprócz uniwersalnego, biblijnego przekazu znaleźć można aktualne wówczas aluzje do wyznaniowych sporów. Oto tuż obok kata ścinającego głowę Jana Chrzciciela widać wyraźnie postać katolickiego duchownego. Wygląda on tak samo jak jego bracia w wierze uczestniczący w publicznych egzekucjach wykonywanych na placach miejskich. Ale nie jest to tylko niewinna reminiscencja dotycząca tradycji społecznych. Jego obecność w tym miejscu ma wyraźne zabarwienie negatywne. Katolicki ksiądz stoi po stronie kata, czyli niegodziwego króla Heroda! Podobnie rzecz się ma z drugą sceną przedstawiającą kazanie Jana. Gdy prorok wzy-

11

12 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI wa do nawrócenia i pokuty, jego słowa trafiają na nieprzychylny grunt i są odrzucane przez faryzeuszy i saduceuszy. To wołanie na puszczy dotyczy również przeciwników reformacji. Pośród przedstawicieli jaszczurczego plemienia stoją duchowni w biretach na głowach i z brewiarzami w rękach. To nieomylny znak rozpoznawczy: rzymskokatoliccy księża są po stronie wrogów prawdziwej wiary. Jak widać, nie przebierano w środkach, aby zamanifestować swoje wyznaniowe racje! Z kolei wobec kalwinów, czyli frakcji zwalczającej wszelkie przejawy malarstwa i rzeźby w świątyniach, zastosowano propagandę pisaną. Na odwrocie ołtarza oprócz zręcznie dobranych cytatów biblijnych odcyfrować można wierszowany manifest, uzasadniający obecność sztuki figuralnej w przestrzeni sakralnej. Autorem tego osobliwego pamfletu był prawdopodobnie diakon świętojański Jan Walther, znany z innych tekstów polemicznych względem kalwinów. Tekst przetłumaczony dosłownie ze staroniemieckiego oryginału nie byłby dla nas zrozumiały, gdyż operuje skrótami myślowymi i zakłada biegłą znajomość Starego Testamentu. Jego sens jest następujący: Ten ołtarz nie jest wzniesiony po to, aby czcić figury czy obrazy. Cześć i uwielbienie należą się tylko Bogu. Ale przecież mimo starotestamentowego zakazu czynienia wizerunków ludzkich i zwierzęcych, znalazły się w obrzędowości żydowskiej z nakazu Jahwe takie elementy jak: cherubiny zdobiące Arkę Przymierza, wąż miedziany czy figuralne dekoracje świątyni Salomona.

13 OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI Zarzut idolatrii podnoszony przez kalwinów jest zatem bezzasadny, a z kolei postawa katolickiego duchowieństwa godna jest napiętnowania. To wszystko wykute w twardym kamieniu jak nowe tablice dekalogu i ustawione w samym centrum głównej nawy miało najwyraźniej przypominać o słusznej drodze do nieba, wytyczonej przez Marcina Lutra! Na potwierdzenie tego manifestu ustawiono po bokach retabulum figury świętych mężów biblijnych, którzy w nagrodę za bezgraniczne zawierzenie Jahwe zostali zabrani z tego świata i wzięci do chwały Boga. Byli to prorocy pierwszego przymierza: Eliasz i Henoch. Przypieczętowaniem tego jednoznacznego przekazu są bezprecedensowe w przestrzeni sakralnej herby Gdańska i Prus oraz godło Rzeczpospolitej wykute na kamiennej belce w centrum nastawy ołtarzowej. Takie znaki można było znaleźć w ratuszu czy też Dworze Artusa. Ale w świątyni? Tak, również one miały obwieszczać wszem i wobec, że luterańska nauka w Gdańsku jest prawomocna nie tylko ze względu na postanowienie władz lokalnych, ale też z woli polskiego monarchy. Wszak już kilkadziesiąt lat wcześniej protestanci otrzymali przywilej tolerancyjny najpierw od Zygmunta Augusta, a potem ostatecznie z rąk Stefana Batorego. Kiedy dziś, po czterystu latach od wzniesienia wielkiego ołtarza, patrzymy na to wspaniałe dzieło sztuki, cudem ocalałe z wojennej pożogi, podziwiamy jego monumentalność i elegancję. Warto również zadumać się nad historią miej- OŁTARZ ŚWIĘTOJAŃSKI sca, które odziedziczyliśmy po poprzednich pokoleniach ludzi kreatywnych i gorliwych, którzy ku chwale Stwórcy wznosili arcydzieła sztuki, konkurowali ze sobą w dziedzinie estetyki, a nawet teologii i pozostawili trwałe świadectwa poszukiwania prawdy. ks. Krzysztof Niedałtowski

14

15 2011 czerwiec / lipiec OKRES ZWYKŁY 26 Czerwca niedziela zwykła ODPUST ŚWIĘTOJAŃSKI Jana, Pawła Po całej górskiej krainie judzkiej opowiadano o wszystkim, co się wydarzyło. Każdy, kto o tym słyszał, brał to sobie do serca i zastanawiał się: Kim będzie ten chłopiec? Była z nim bowiem ręka Pana. 2 Krl 4, a; Rz 6, ; Mt 10, poniedziałek Władysława, Cyryla Rdz 18, 16-33; Mt 8, wtorek Ireneusza, Leona Rdz 19, 15-29; Mt 8, środa Św. Apostołów Piotra, Pawła Dz 12, 1-11; 2 Tm 4, ; Mt 16, czwartek Lucyny, Emilii Rdz 22, 1-19; Mt 9, lipca piątek Najświętszego Serca Pana Jezusa Haliny, Ottona Pwt 7, 6-11; J4, 7-16; Mt 11, sobota Marii, Urbana Iz 61, 9-11; Łk 2, lipca niedziela zwykła Tomasza, Anatola Weźcie na siebie Moje jarzmo i uczcie się ode Mnie, że jestem cichy i pokornego serca, a znajdziecie ukojenie dla waszych dusz. Za 9, 9-10; Rz 8, ; Mt 11, poniedziałek Elżbiety, Teodora Rdz 28, 10-22a; Mt 9, wtorek Marii, Antoniego Rdz 32, 23-33; Mt 9, środa Teresy, Dominiki Iz 58, 6-10; J 4, czwartek Willibalda, Benedykta Rdz 44, b-29; 45, 1-5; Mt 10, piątek Eugeniusza, Elżbiety Rdz 46, ; Mt 10, sobota Weroniki, Zenona Rdz 49, 29-33; 50, 15-26; Mt 10, lipec 2011 OKRES ZWYKŁY 10 lipca niedziela zwykła Olafa, Filipa na szlachetnej ziemi jest posiany ten, kto słucha Słowa, rozumie je i wydaje plon Iz 55, 10-11; Rz 8, 18-23; Mt 13, poniedziałek Benedykta patrona Europy, Olgi Prz 2, 1-9; Mt 19, wtorek Brunona, Jana Wj 2, 1-15a; Mt 11, środa Andrzeja, Kunegundy Wj 3, ; Mt 11, czwartek Kamila, Bonawentury Wj 3, 13-20; Mt 11, piątek Henryka, Włodzimierza Wj 11, 10 12, 14; Mt 12, sobota Marii, Eustachego Wj 12, 37-42; Mt 12, lipca niedziela zwykła Jadwigi, Bogdana Siewcą dobrego ziarna jest Syn Człowieczy. Polem jest świat, dobrym ziarnem są synowie Królestwa, a chwastem synowie Złego. Mdr 12, ; Rz 8, 26-27; Mt 13, poniedziałek Szymona, Fryderyka Wj 14, 5-9a ; Mt 12, wtorek Wincentego, Marcina Wj 14, 21 15, 1; Mt 12, środa Czesława Hieronima Wj 16, ; Mt 13, czwartek Wawrzyńca, Daniela Wj 19, b; Mt 13, piątek Marii, Magdaleny Pnp 8, 6-7 lub 2 Kor 5, 14-17; J 20, sobota Św. Brygidy patronki Europy, Apolinarego Ga 2, 19-20; J 15, 1-8

16 2011 lipiec / sierpień OKRES ZWYKŁY 24 Lipca niedziela zwykła Kingi, Krystyny Tak będzie przy końcu świata: wyjdą aniołowie, odłączą złych od sprawiedliwych 1 Krl 3, ; Rz 8, 28-30; Mt 13, poniedziałek Jakuba, Krzysztofa 2 Kor 4, 7-15; Mt 20, wtorek Joachima i Anny, rodziców NMP Wj 33, 7-11; 34, ; Mt 13, środa Julii, Natalii Wj 34, 29-35; Mt 13, czwartek Wiktora, Walerego Wj 40, ; Mt 13, piątek Marty, Ludmiły Hbr 13, ; J 11, lub Łk 10, sobota Piotra, Julity Kpł 25, ; Mt 14, lipca niedziela zwykła Ignacego, Heleny Po wyjściu z łodzi zobaczył wielki tłum. Ulitował się nad nimi i uzdrowił tych, którzy byli chorzy. Iz 55, 1-3a; Rz 8, ; Mt 14, sierpnia poniedziałek Alfonsa, Juliana Lb 11, 4b-15; Mt 14, wtorek Euzebiusza, Gustawa Lb 12, 1-13; Mt 15, środa Lidii, Nikodema Lb 13, 1-2a , ; Mt 15, czwartek Jana, Dominika Lb 20, 1-13; Mt 16, piątek Oswalda, Mariana Pwt 4, 32-40; Mt 16, sobota Przemienienie Pańskie Jakuba, Sławy Dn 7, lub 2 P 1, 16-19; Mt 17, 1-9 lipec 2011 OKRES ZWYKŁY 7 sierpnia niedziela zwykła Sykstusa, Doroty Gdy uczniowie spostrzegli Go idącego po jeziorze, przerazili się Jezus jednak natychmiast odezwał się do nich: Odwagi, Ja jestem! 1 Krl 19, 9a ; Rz 9, 1-5; Mt 14, poniedziałek Dominika, Cypriana Pwt 10, 12-22; Mt 17, wtorek Św. Teresy Benedykty od Krzyża, Ronalda, Edyty Oz 2, 16b. 17b, 21-22; Mt 25, środa Wawrzyńca, Borysa 2 Kor 9, 6-10; J 12, czwartek Klary, Zuzanny Joz 3, 7-10a ; Mt 18, 21 19, 1 12 piątek Lecha, Hilarii Joz 24, 1-13; Mt 19, sobota Joanny, Diany Joz 24, 14-29; Mt 19, sierpnia niedziela zwykła Maksymiliana, Alfreda Panie, Synu Dawida, zmiłuj się nade mną! Iz 56, ; Rz 11, ; Mt 15, poniedziałek Wniebowzięcie NMP Marii, Napoleona Ap 11, 19a; 12, a. 10ab; 1 Kor 15, 20-26; Łk 1, wtorek Rocha, Stefana Sdz 6, 11-24a; Mt 19, środa Jacka, Julianny Sdz 9, 6-15; Mt 20, 1-16a 18 czwartek Heleny, Ilony Sdz 11, 29-39a; Mt 22, piątek Bolesława, Jana Rt 1, b ; Mt 22, sobota Bernarda, Sobiesława Rt 2, , 4, 13-17; Mt 23, 1-12

17

18 2011 sierpień / wrzesień OKRES ZWYKŁY 21 sierpnia niedziela zwykła Piusa, Joanny Ty jestes Piotr i na tej skale zbuduję Mój Kościół, a potęga śmierci go nie zwycięży. Iz 22, 19-23; Rz 11, 33-36; Mt 16, poniedziałek Marii, Cezarego Iz 9, ; Łk 1, wtorek Róży, Apolinarego 1 Tes 2, 1-8; Mt 23, środa Bartłomieja, Jerzego Ap 21, 9b-14; J 1, czwartek Ludwika, Józefa 1 Tes 3, 7-13; Mt 24, piątek Marii, Sandry NMP Częstochowskiej Prz 8, lub Iz 2, 2-5; Ga 4, 4-7; J 2, sobota Moniki, Cezarego 1 Tes 4, 9-11; Mt 25, sierpnia niedziela zwykła Augustyna, Aleksandra Co pomoże człowiekowi, choćby cały świat pozyskał, a na swojej duszy poniósł szkodę? Jr 20, 7-9; Rz 12, 1-2; Mt 16, poniedziałek Jana, Sabiny Jr 1, 17-19; Mk 6, wtorek Feliksa, Małgorzaty 1 Tes 5, ; Łk 4, środa Dzień Wolności i Solidarności Rajmunda, Bohdana Kol 1, 1-8; Łk 4, września czwartek 71 rocznica wybuchu II wojny światowej Bronisławy, Idziego Kol 1, 9-14; Łk 5, piątek Stefana, Juliana Kol 1, 15-20; Łk 5, sobota Izabeli, Grzegorza Kol 1, 21-23; Łk 6, 1-5 wrzesień 2011 OKRES ZWYKŁY 4 września niedziela zwykła Rozalii, Róży Jeśli twój brat zawiniłby wobec ciebie, idź i upomnij go w cztery oczy. Gdy cię usłucha, pozyskasz swego brata. Ez 33, 7-9; Rz 13, 8-10; Mt 18, poniedziałek Doroty, Teodora Kol 1, 24 2, 3; Łk 6, wtorek Beaty, Eugeniusza Kol 2, 6-15; Łk 6, środa Melchiora, Reginy Kol 3, 1-11; Łk 6, czwartek Narodzenie NMP Marii, Adrianny Mi 5, 1-4a lub Rz 8, 22-30; Mt 1, piątek Piotra, Sergiusza 1 Tm 1, ; Łk 6, sobota Mikołaja, Łukasza 1 Tm 1, 15-17; Łk 6, września niedziela zwykła Hiacynta, Piotra Czy więc i ty nie powinieneś zlitować się nad swoim współsługą, jak Ja zlitowałem się nad tobą! Syr 27, 30 28, 7; Rz 14, 7-9; Mt 18, poniedziałek Marii, Gwidona 1 Tm 2, 1-8; Łk 7, wtorek Jana, Eugenii 1 Tm 3, 1-13; Łk 7, środa Bernarda, Alberta Lb 21, 4b-9 lub Flp 2, 6-11; J 3, czwartek Marii, Albina Hbr 5, 7-9; J 19, piątek Korneliusza, Cypriana 1 Tm 6, 2c-12; Łk 8, sobota Roberta, Justyna 1 Tm 6, 13-16; Łk 8, 4-15

19 Znak rodowy Hansa Köpego fundatora ołtarza, członka zarządu gminy luterańskiej. Znak rodowy Paula Bröckera fundatora ołtarza, członka zarządu gminy luterańskiej.

20 OKRES ZWYKŁY 18 września niedziela zwykła Stanisława, Ireny Dlaczego zawistnym okiem patrzysz na to, że jestem dobry? Iz 55, 6-9; Fl 1, 20c-24; Mt 20, 1-16a 19 poniedziałek Januarego, Teodora Ezd 1, 1-6; Łk 8, wtorek Eustachego, Euzebii Ezd 6, b ; Łk 8, środa Mateusza, Hipolita Ef 4, ; Mt 9, czwartek Tomasza, Maurycego Ag 1, 1-8; Łk 9, piątek O. Pio, Bogusława Ag 1, 15b 2, 9; Łk 9, sobota Gerarda, Teodora Za 2, a; Łk 9, 43b wrzesień / październik 25 września niedziela zwykła Władysława, Aurelii Przyszedł... do was Jan drogą sprawiedliwości, ale jemu nie uwierzyliście, natomiast celnicy i nierządnice uwierzyli mu. Chociaż to widzieliście, nie okazaliście skruchy, aby mu uwierzyć. Ez 18, 25-28; Flp 2, 1-11; Mt 21, poniedziałek Kosmy, Damiana Za 8, 1-8; Łk 9, wtorek Wawrzyńca, Justyny Za 8, 20-23; Łk 9, środa Wacława, Tymona Ne 2, 1-8; Łk 9, czwartek św. Archaniołów Michała, Gabriela, Rafała Dn 7, lub Ap 12, 7-12a; J 1, piątek Hieronima, Felicji Ba 1, 15-22; Łk 10, października sobota Teresy, Remigiusza Ba 4, ; Łk 10, październik 2011 OKRES ZWYKŁY 2 października niedziela zwykła Dionizego, Teofila Kiedy więc pan winnicy powróci, co uczyni?... Iz 5, 1-7; Flp 4, 6-9; Mt 21, poniedziałek Jana, Teresy Jon 1, 1 2, 11; Łk 10, wtorek Franciszka, Rozalii Jon 3, 1-10; Łk 10, środa Faustyny, Apolinarego Jon 4, 1-11; Łk 11, czwartek Brunona, Artura Ml 3, 13-20a; Łk 11, piątek Matki Bożej Różańcowej Marii, Marka Jl 1, 13-15; 1-2; Łk 11, sobota Brygidy, Pelagii Jl 4, 12-21; Łk 11, października niedziela zwykła Wincentego, Dionizego Wielu jest... powołanych, ale mało wybranych. Iz 25, 6-10a; Flp 4, ; Mt 22, poniedziałek Daniela, Leona Rz 1, 1-7; Łk 11, wtorek Aleksandra, Aldony Rz 1, 16-25; Łk 11, środa Maksymiliana, Serafina Rz 2, 1-11; Łk 11, czwartek Honorata, Edwarda Rz 3, 21-29; Łk 11, piątek Kaliksta, Bernarda Rz 4, 1-8; Łk 12, sobota Teresy, Florentyny Rz 4, ; Łk 12, 8-12

21

22 2011 październik OKRES ZWYKŁY 16 października niedziela zwykła Jadwigi, Małgorzaty Oddajcie... to, co cesarskie, cesarzowi, a to, co Boskie, Bogu. Iz 45, ; 1 Tes 1, 1-5b; Mt 22, poniedziałek Ignacego, Wiktora Rz 4, 20-25; Łk 12, wtorek Łukasza, Juliana 2 Tm 4, 9-17a; Łk 10, środa Pawła, Jana Rz 6, 12-18; Łk 12, czwartek Jana, Ireny Rz 6, 19-23; Łk 12, piątek Urszuli, Jakuba Rz 7, 18-24; Łk 12, sobota Filipa, Salomei Rz 8, 1-11; Łk 13, października niedziela zwykła Jana, Seweryna Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swoim sercem, cała swoja duszą i całym swoim umysłem. To jest najważniejsze i pierwsze przykazanie. Wj 22, 20-26; 1 Tes 1, 5c-10; Mt 22, poniedziałek Antoniego, Marcina Rz 8, 12-17; Łk 13, wtorek Darii, Bonifacego Rz 8, 18-25; Łk 13, środa Lucjana, Ewarysta Rz 8, 26-30; Łk 13, czwartek Sabiny, Iwony Rz 8, 31b-39; Łk 13, piątek Szymona, Tadeusza Ef 2, 19-22; Łk 6, sobota Wioletty, Felicjana Rz 11, 1-2a ; Łk 14, październik / listopad 2011 OKRES ZWYKŁY 30 października niedziela zwykła Edmunda, Przemysława Kto się wywyższa, zostanie upokorzony... Ml 1, 14b 2, 2b. 8-10; 2 Tes 2, 7b-9. 13; Mt 23, poniedziałek Krzysztofa, Urbana Rz 11, 29-36; Łk 14, listopada 2011 Wtorek Wszystkich Świętych Błogosławieni, którzy krzewią pokój, bo oni będą nazwani synami Boga. Ap 7, ; 1 J 3, 1-3; Mt 5, 1-12a 2 środa Dzień Zaduszny Wszystkich Wiernych Zmarłych Hi 19, a; 1 Kor 15, 20-24a ; Łk 23, ; 24, 1-6a; Dn 12, 1-3; Rz 6, 3-9; J 11, 32-45; Mdr 3, 1-6; 2 Kor 4, 14 5, 1; J 14, czwartek Marcina, Sylwii Rz 14, 7-12; Łk 15, piątek Karola, Olgierda Rz 15, 14-21; Łk 16, sobota Elżbiety, Zachariasza Rz 16, ; Łk 16, 9-15

23 Znak rodowy Hansa Klimke fundatora ołtarza, członka zarządu gminy luterańskiej. Znak rodowy Hansa Wessela fundatora ołtarza, członka zarządu gminy luterańskiej.

24 2011 listopad OKRES ZWYKŁY 6 listopada niedziela zwykła Leonarda, Feliksa Czuwajcie więc, bo nie znacie dnia ani godziny. Mdr 6, 12-16; 1 Tes 4, 13-18; Mt 25, poniedziałek Antoniego, Florencjusza Mdr 1, 1-7; Łk 17, wtorek Bogdana, Seweryna Mdr 2, 23 3, 9; Łk 17, środa Teodora, Ludwika Ez 47, lub 1 Kor 3, 9b ; J 2, czwartek Leona, Ludomira Mdr 7, 22 8, 1; Łk 17, piątek Święto Niepodległości Marcina, Niny Mdr 13, 1-9; Łk 17, sobota Jozafata, Renaty Mdr 18, 14-16, 6-9; Łk 18, listopada niedziela zwykła Benedykta, Stanisława Znakomicie, sługo dobry i wierny, w małych rzeczach byłeś wierny, nad wieloma cię ustanowię. Wejdź do radości swego pana. Prz 31, ;1 Tes 5, 1-6; Mt 25, poniedziałek Serafina, Emila 1 Mch 1, ; Łk 18, wtorek Alberta, Leopolda 2 Mch 6, 18-31; Łk 19, środa Edmunda, Gertrudy 2 Mch 7, ; Łk 19, czwartek Elżbiety, Grzegorza 1 Mch 2, 15-29; Łk 19, piątek Karoliny, Romana Mch 4, ; Łk 19, sobota Salomei, Maksyma 1 Mch 6, 1-13; Łk 20, listopad / grudzień 2011 OKRES ZWYKŁY 20 listopada 2011 Niedziela Chrystusa Króla Wszechświata Anatola, Feliksa Zapewniam was, czego nie uczyniliście jednemu z tych najmniejszych, Mnie nie uczyniliście. Ez 34, ; 1 Kor 15, ; Mt 25, poniedziałek Janusza, Konrada Dn 1, ; Łk 21, wtorek Cecylii, Marka Dn 2, 31-45; Łk 21, środa Klemensa, Felicyty Dn 5, ; Łk 21, czwartek Jana, Andrzeja Dn 6, 12-28; Łk 21, piątek Katarzyny, Erazma Dn 7, 2-14; Łk 21, sobota Konrada, Leonarda Dn 7, 15-27; Łk 21, 34-36

25

26 2011 listopad / grudzień OKRES ADWENTU 27 listopada niedziela Adwentu Waleriana, Maksyma Uważajcie, bądźcie czujni, bo nie wiecie, kiedy ten czas nadejdzie. Iz 63, 16b b; 64, 3-7; 1 Kor 1, 3-9; Mk 13, poniedziałek Zdzisława, Stefana Iz 2, 1-5; Mt 8, wtorek Przemysława, Błażeja Iz 11, 1-10; Łk 10, środa Andrzeja, Konstantego Rz 10, 9-18; Mt 4, grudnia czwartek Natalii, Edmunda Iz 26, 1-6; Mt 7, piątek Pauliny, Balbiny Iz 29, 17-24; Mt 9, sobota Franciszka, Ksawerego Iz 30, ; Mt 9, 35 10, grudnia niedziela Adwentu Barbary, Jana Oto posyłam przed Tobą Mojego wysłannika, który Tobie przygotuje drogę. Iz 40, ; 2 P 3, 8-14; Mk 1, poniedziałek Sabiny, Kryspina Iz 35, 1-10; Łk 5, wtorek Mikołaja, Emiliana Iz 40, 1-11; Mt 18, środa Ambrożego, Marcina Iz 40, 25-31; Mt 11, czwartek Niepokalanego Poczęcia NMP Marii, Wirginii Rdz 3, 9-15; Ef 1, ; Łk 1, piątek Wiesława, Leokadii Iz 48, 17-19; Mt 11, sobota Julii, Bogdana Syr 48, ; Mt 17, grudzień 2011 OKRES ADWENTU 11 grudnia niedziela Adwentu Damazego, Daniela Był człowiek o imieniu Jan, posłany przez Boga. Przyszedł jako świadek, aby zaświadczyć o światłości i aby wszyscy przez niego uwierzyli. Iz 61, 1-2a ; 1 Tes 5, 16-24; J 1, poniedziałek Joanny, Aleksandra Lb 24, a; Mt 21, wtorek Łucji, Otylii So 3, ; Mt 21, środa Jana, Alfreda Iz 45, 6b b-25; Łk 7, 18b czwartek Celiny, Waleriana Iz 54, 1-10; Łk 7, piątek Zdzisławy, Albiny Iz 56, 1-3a. 6-8; J 5, sobota Floriana, Łazarza Rdz 49, ; Mt 1, grudnia niedziela Adwentu Bogusława, Gracjana Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zakryje cię jak obłok, a Święty, który się narodzi, nazwany będzie Synem Boga. 2 Sm 7, b a. 16; Rz 16, 25-27; Łk 1, poniedziałek Dariusza, Eleonory Sdz 13, a; Łk 1, wtorek Dominika, Zefiryny Iz 7, 10-14; Łk 1, środa Piotra, Tomasza Pnp 2, 8-14 lub So 3, 14-18a; Łk 1, czwartek Zenona, Honoraty 1 Sm 1, 24-28; Łk 1, piątek Wiktorii, Jana Ml 3, 1-4; 4, 5-6; Łk 1, 57-66

27

28 2011 grudzień OKRES BOŻEGO NARODZENIA 24 grudnia 2011 Sobota Wigilia Bożego Narodzenia Adama i Ewy Dzięki wielkiemu zmiłowaniu naszego Boga, nawiedzi nas z wysoka Wschodzące Słońce, by oświecić tych, którzy pozostają w mroku i cieniu śmierci, i skierować nasze kroki na drogę pokoju. 2 Sm 7, b a. 16; Łk 1, grudnia 2011 Niedziela Boże Narodzenie Piotra, Anastazji Nie bójcie się! Oto przynoszę wam dobrą nowinę, radość wielką dla całego ludu. Dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, który jest Chrystusem Panem. Iz 9, ; Tt 2, 11-14; Łk 2, 1-14 grudzień 2011 / styczeń 2012 OKRES BOŻEGO NARODZENIA 26 grudnia 2011 Poniedziałek św. Szczepana, Dionizego Będziecie znienawidzeni przez wszystkich ze względu na Moje imię. Kto jednak wytrwa do końca, będzie ocalony. Dz 6, 8-10; 7, 54-60; Mt 10, wtorek Jana, Maksyma 1 J 1, 1-4; J 20, środa Antoniego, Cezarego 1 J 1, 5 2, 2; Mt 2, czwartek Tomasza, Marcina 1 J 2, 3-11; Łk 2, piątek Świętej Rodziny Eugeniusza, Irminy Syr 3, ; Kol 3, 12-21; Łk 2, sobota Sylwestra, Melanii 1 J 2, 18-21; J 1, stycznia 2012 Niedziela Świętej Bożej Rodzicielki Marii, Mieczysława Wszyscy, którzy słuchali, dziwili się temu, co opowiadali im pasterze. A Maria zachowywała wszystkie te słowa i rozważała je w swoim sercu. Lb 6, 22-27; Ga 4, 4-7; Łk 2, poniedziałek Bazylego, Grzegorza 1 J 2, 22-28; J 1, wtorek Najśw. Imienia Jezus Genowefy, Danuty 1 J 2, 29 3, 6; J 1, środa Anieli, Eugeniusza 1 J 3, 7-10; J 1, czwartek Edwarda, Szymona 1 J 3, 11-21; J 1, 43-51

29 2011 grudzień OKRES BOŻEGO NARODZENIA 6 stycznia 2012 Piątek Objawienie Pańskie Kacpra, Melchiora, Baltazara A ty, Betlejem, ziemio Judy, wcale nie jesteś najmniejsze wśród książęcych miast Judei, z ciebie bowiem będzie pochodził władca, pasterz Izraela, mojego ludu. Iz 60, 1-6; Ef 3, 2-3a. 5-6; Mt 2, sobota Lucjana, Rajmunda 1 J 3, 22 4, 6; Mt 4,

30

31 2012 styczeń OKRES ZWYKŁY 8 stycznia 2012 Chrzest Pański Seweryna, Mścisława W tym czasie przyszedł Jezus... i został w Jordanie ochrzczony przez Jana. Zaraz też... ujrzał rozdzielające się niebiosa oraz Ducha, który zstąpił na Niego jakby gołębica. Iz 42, ; Dz 10, 34-38; Mk 1, 6b-11 9 poniedziałek 1 tydzień zwykły Juliana, Marcjanny 1 Sm 1, 1-8; Mk 1, wtorek Wilhelma, Grzegorza 1 Sm 1, 9-20; Mk 1, środa Honoraty, Matyldy 1 Sm 3, ; Mk 1, czwartek Arkadiusza, Benedykta 1 Sm 4, 1-11; Mk 1, piątek Weroniki, Hilarego 1 Sm 8, a; Mk 2, sobota Feliksa, Domosława 1 Sm 9, ; 10, 1a; Mk 2, stycznia niedziela zwykła Pawła, Izydora Jezus... spojrzał na niego i powiedział: Ty jesteś Szymon, syn Jana, ty będziesz się nazywał Kefas to znaczy Piotr. 1 Sm 3, 3b ; 1 Kor 6, 13c-15a ; J 1, poniedziałek Marcelego, Włodzimierza 1 Sm 15, 16-23; Mk 2, wtorek Antoniego, Rościsława 1 Sm 16, 1-13; Mk 2, środa Małgorzaty, Piotra 1 Sm 17, ; Mk 3, czwartek Henryka, Mariusza 1 Sm 18, 6-9; 19, 1-7; Mk 3, piątek Fabiana, Sebastiana 1 Sm 24, 3-21; Mk 3, sobota Agnieszki, Jarosława (dzień babci) 2 Sm 1, ; Mk 3, styczeń / luty 2012 OKRES ZWYKŁY 22 stycznia niedziela zwykła św. Wincentego Pallotiego, Anastazego (dzień dziadka) Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Dobrą Nowinę Boga. Jon 3, 1-5; 1 Kor 7, 29-31; Mk 1, poniedziałek Ildefonsa, Rajmunda 2 Sm 5, ; Mk 3, wtorek Franciszka, Felicji 2 Sm 6, 12b ; Mk 3, środa Pawła, Miłosza Dz 22,3-16 albo Dz 9,1-22; Mk 16, czwartek Tymoteusza, Tytusa 2 Tm 1, 1-8 lub Tt 1, 1-5; Łk 10, piątek Anieli, Jerzego 2 Sm 11, 1-4a. 5-10a c; Mk 4, sobota Tomasza, Juliana 2 Sm 12, 1-7a ; Mk 4, stycznia niedziela zwykła Bolesławy, Zdzisława... Jezus wszedł do synagogi i nauczał. Zdumiewali się Jego nauką, uczył ich bowiem Ten, który ma moc, a nie jak nauczyciele Prawa. Pwt 18, 15-20; 1 Kor 7, 32-35; Mk 1, poniedziałek Hiacynty, Martyny 2 Sm 15, ;16, 5-13a; Mk 5, wtorek Jana, Ludwiki 2 Sm 18, b a , 3; Mk 5, lutego środa Brygidy, Ignacego 2 Sm 24, ; Mk 6, czwartek Ofiarowanie Pańskie Marii, Mirosławy Ml 3, 1-4 lub Hbr 2, 14-18; Łk 2, piątek Błażeja, Oskara Syr 47, 2-11; Mk 6, sobota Joanny, Weroniki 1 Krl 3, 4-13; Mk 6, 30-34

32

33 2012 luty OKRES ZWYKŁY 5 lutego niedziela zwykła Agaty, Adelajdy Całe miasto zebrało się przed drzwiami. On zaś uzdrowił wielu cierpiących na różne choroby... Hi 7, ; 1 Kor 9, ; Mk 1, poniedziałek Doroty, Pawła 1 Krl 8, ; Mk 6, wtorek Ryszarda, Teodora 1 Krl 8, ; Mk 7, środa Hieronima, Sebastiana 1 Krl 10, 1-10; Mk 7, czwartek Apolonii, Cyryla 1 Krl 11, 4-13; Mk 7, piątek Elwiry, Jacka 1 Krl 11, 29-32; 12, 19; Mk 7, sobota NMP z Lourdes (dzień chorego) Marii, Benedykta, 1 Krl 12, 26-32; 13, 33-34; Mk 8, lutego niedziela zwykła Modesta, Eulalii... przyszedł do Niego trędowaty... i błagał: Jeśli chcesz, możesz mnie oczyścić. Jezus ulitował się,... dotknął go i powiedział: Chcę, bądź oczyszczony! Kpł 13, ; 1 Kor 10, 31 11, 1; Mk 1, poniedziałek Grzegorza, Juliana Jk 1, 1-11; Mk 8, wtorek Cyryla i Metodego patronów Europy Dz 13, 46-49; Łk 10, środa Faustyna, Jowity Jk 1, 19-27; Mk 8, czwartek Daniela, Juliany Jk 2, 1-9; Mk 8, piątek Aleksego. Łukasza Jk 2, ;Mk 8, 34 9, 1 18 sobota Szymona, Konstancji Jk 3, 1-10; Mk 9, 2-13 luty 2012 OKRES ZWYKŁY 19 lutego niedziela zwykła Konrada, Arnolda Gdy Jezus zobaczył ich wiarę, powiedział do sparaliżowanego: Dziecko, twoje grzechy są odpuszczone. Iz 43, b-25; 2 Kor 1, 18-22; Mk 2, poniedziałek Leona, Ludmiły Jk 3, 13-18; Mk 9, wtorek Piotra, Eleonory Jk 4, 1-10; Mk 9, lutego 2012 Środa Popielec Małgorzaty, Marty Wystrzegajcie się pobożności na pokaz, takiej, która szuka ludzkiego uznania... Jl 2, 12-18; 2 Kor 5, 20 6, 2; Mt 6, czwartek Izabeli, Damiana Pwt 30, 15-20; ŁK 9, piątek Bogusza, Macieja Iz 58, 1-9; Mt 9, sobota Cezarego, Wiktora Iz 58, 9B-14; ŁK 5, 27-32

34

35 2012 luty / marzec OKRES WIELKIEGO POSTU 26 lutego niedziela Wielkiego Postu Aleksandra, Mirosława Nadszedł czas, Królestwo Boga jest już blisko, nawróćcie się i wierzcie w Ewangelię. Rdz 9, 8-15; 1 P 3, 18-22; Mk 1, poniedziałek Gabriela, Anastazji Kpł 19, ; Mt 25, wtorek Romana, Oswalda Iz 55, 10-11; Mt 6, środa Katarzyny, Lutosława Jon 3, 1-10; Łk 11, marca czwartek Albina, Antoniny Est 14, ; Mt 7, piątek Heleny, Pawła Ez 18, 21-28; Mt 5, sobota Maryny, Tycjana Pwt 26, 16-19; Mt 5, marca niedziela Wielkiego Postu Kazimierza, Eugeniusza bądźcie przygotowani, gdyż Syn Człowieczy przyjdzie o godzinie, której się nie spodziewacie. Syr 51, 13-20; Flp 3, 8-14; Łk 12, poniedziałek Teofila, Fryderyka Dn 9, 4b-10; Łk 6, wtorek Róży, Wiktora Iz 1, ; Mt 23, środa Pawła, Tomasza Jr 18, 18-20; Mt 20, czwartek Jana, Beaty Jr 17, 5-10; Łk 16, piątek Franciszki, Katarzyny Rdz 37, a. 17b-28; Mt 21, sobota Aleksandra, Cypriana Mi 7, ; Łk 15, marzec 2012 OKRES WIELKIEGO POSTU 11 marca niedziela Wielkiego Postu Konstantyna, Benedykta Z domu Mojego Ojca nie czyńcie targowiska! Wj 20, 1-17; 1 Kor 1, 22-25; J 2, poniedziałek Alojzego, Justyny 2 Krl 5, 1-15a; Łk 4, wtorek Krystyny, Bożeny Dn 3, ; Mt 18, środa Matyldy, Leona Pwt 4, ; Mt 5, czwartek Klemensa, Ludwika Jr 7, 23-28; Łk 11, piątek Izabeli, Hilarego Oz 14, 2-10; Mk 12, 28b sobota Gertrudy, Zbigniewa Oz 6, 1-6; Łk 18, marca niedziela Wielkiego Postu Edwarda, Cyryla Bóg przecież nie posłał Syna na świat, aby świat osądził, lecz aby świat został przez Niego zbawiony. 2 Krn 36, ; Ef 2, 4-10; J 3, poniedziałek Św. Józefa Oblub. NMP Józefa, Bogdana 2 Sm 7, 4-5a a. 16; Rz 4, ; Łk 2, 41-51a 20 wtorek Klaudii, Maurycego Ez 47, 1-9, 12; J 5, 1-3a środa Benedykta, Lubomira Iz 49, 8-15; J 5, czwartek Katarzyny, Bogusławy Wj 32, 7-14; J 5, piątek Pelagii, Feliksa Mdr 2, 1a ; J 7, sobota Katarzyny, Gabrieli Jr 11, 18-20; J 7, 40-53

36

37 2012 marzec / kwiecień OKRES WIELKIEGO POSTU 25 marca niedziela Wielkiego Postu Marii, Ireneusza Jeśli ktoś chciałby Mi służyć, niech idzie za Mną, a gdzie Ja jestem, tam będzie i Mój sługa. Jeśli ktoś będzie Mi służył, uszanuje go Ojciec. Jr 31, 31-34; Hbr 5, 7-9; J 12, poniedziałek Zwiastowanie Pańskie Małgorzaty, Olgi Iz 7, 10-14; Hbr 10, 4-10; Łk 1, wtorek Ernesta, Lidii Lb 21, 4-9; J 8, środa Anieli, Jana Dn 3, ; J 8, czwartek Eustachego, Wiktoryny Rdz 17, 3-9; J 8, piątek Leonarda, Amelii Jr 20, 10-13; J 10, sobota Balbiny, Gwidona Ez 37, 21-28; J 11, kwietnia 2012 Niedziela Palmowa Grażyny, Ireny Zostawcie ją To co miała uczynić, uczyniła. Zawczasu namaściła Moje ciało na pogrzebanie. Iz 50, 4-7; Flp 2, 6-11; Mk 14, 1 15, 47 2 poniedziałek Franciszka, Teodozji Iz 42, 1-7; J 12, wtorek Ryszarda, Sylwestra Iz 49, 1-6; J 13, środa Izydora, Wiesławy Iz 50, 4-9a; Mt 26, kwiecień 2012 ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE 5 kwietnia 2012 Wielki Czwartek Ireny, Wincentego Przed świętem Paschy Jezus wiedząc, że nadeszła Jego godzina, aby przeszedł z tego świata do Ojca, umiłował swoich w świecie i to umiłował ich do końca. Wj 12, ; 1 Kor 11, 23-26; J 13, kwietnia 2012 Wielki Piątek Wilhelma, Marcelego Jezus... wyszedł ze swoimi uczniami za potok Cedron, gdzie był ogrod, do ktorego wszedł z uczniami. Miejsce to znał również Judasz, ktory go wydał... Iz 52, 13 53, 12; Hbr 4, 14-16; 5, 7-9; J 18, 1 19

38 2012 marzec / kwiecień ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE 7 kwietnia 2012 Wielka Sobota Jana, Donata Wiem, że szukacie ukrzyżowanego Jezusa. Nie ma Go tu, zmartwychwstał, tak jak zapowiedział. Rdz 1, 1 2, 2; Rdz 22, 1-18; Wj 14, 15-16, 1; Rz 6, 3-11; Mt 28, 1-10

39

40 2012 kwiecień OKRES WIELKANOCNY 8 kwietnia niedziela Wielkanocy Zmartwychwstanie Pańskie Waltera, Dionizego Gdy tak rozmawiali, sam Jezus przybliżył się i szedł z nimi. Lecz ich oczy były jakby zasłonięte, tak że Go nie poznali. Dz 10, 34a ; Kol 3, 1-4 lub 1 Kor 5, 6b-8; J 20, 1-9 lub Łk 24, kwietnia 2012 Poniedziałek Wielkanocny Marii, Dymitra Nagle Jezus wyszedł im naprzeciw i pozdrowił je: Witajcie! One zaś podeszly, objęły Go za nogi i złożyły Mu pokłon. Dz 2, ; Mt 28, wtorek Michała, Makarego Dz 2, 36-41; J 20, środa Filipa, Leona Dz 3, 1-10; Łk 24, czwartek Juliusza, Zenona Dz 3, 11-26; Łk 24, piątek Marcina, Przemysława Dz 4, 1-12; J 21, sobota Waleriana, Justyny Dz 4, 13-21; Mk 16, 9-15 kwiecień 2012 OKRES WIELKANOCNY 15 kwietnia 2012 Niedziela Miłosierdzia Bożego Anastazji, Wacława Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli. Dz 4, 32-35; 1 J 5, 1-6; J 20, poniedziałek Bernadety, Julii Dz 4, 23-31; J 3, wtorek Roberta, Rudolfa Dz 4, 32-37; J 3, środa Bogusławy, Alicji Dz 5, 17-26; J 3, czwartek Leona, Konrada Dz 5, 27-33; J 3, piątek Agnieszki, Czesława Dz 5, 34-42; J 6, sobota Anzelma, Feliksa Dz 6, 1-7; J 6, kwietnia niedziela Wielkanocy Leonii, Łukasza Dlaczego jesteście zatrwożeni? Dlaczego wątpliwości ogarniają wasze serca? Dz 3, ; 1 J 2, 1-5a; Łk 24, poniedziałek św. Wojciecha, Patrona Polski Wojciecha, Jerzego Dz 1, 3-8; Flp 1, 20c-30; J 12, wtorek Grzegorza, Aleksandra Dz 7, 51-59; 8, 1; J 6, środa Marka, Jarosława 1 P 5, 5b-14; Mk 16, czwartek Marzeny, Marii Dz 8, 26-40; J 6, piątek Zyty, Felicji Dz 9, 1-20; J 6, sobota św. Katarzyny Sieneńskiej Patronki Europy Piotra, Ludwika Dz 9, 31-42; J 6,

41 2012 kwiecień / maj OKRES WIELKANOCNY 29 kwietnia niedziela Wielkanocy Katarzyny, Ryty I będzie jedna owczarnia i jeden pasterz. Dz 4, 8-12; 1 J 3, 1-2; J 10, poniedziałek Piusa, Mariana Dz 11, 1-18; J 10, maja wtorek św. Józefa rzemieślnika, Filipa Dz 11, 19-26; J 10, środa św. Wojciecha, Zygmunta Dz 12, 24 13, 5a; J 12, czwartek NMP Królowej Polski; Rocznica Konstytucji 3 Maja Marii, Marioli Ap 11, 19a; 12, a. 10ab; Kol 1, 12-16; J 19, piątek Floriana, Moniki Dz 13, 26-33; J 14, sobota Ireny, Waldemara Dz 13, 44-52; J 14, maja niedziela Wielkanocy Filipa, Jakuba Jeśli we Mnie będziecie trwać, a Moje słowa w was, poproście, o cokolwiek chcecie, a spełni się wam Dz 9, 26-31; 1 J 3, 18-24; J 15, poniedziałek Ludmiły, Benedykta Dz 14, 5-18; J 14, wtorek św. Stanisława patrona Polski Stanisława, Wiktora Dz 20, 17-18a ; Rz 8, 31b-39; J 10, środa Grzegorza, Katarzyny Dz 15, 1-6; J 15, czwartek Izydora, Antoniny Dz 15, 7-21; J 15, piątek Ignacego, Miry Dz 15, 22-31; J 15, sobota Pankracego, Dominika Dz 16, 1-10; J 15, maj 2012 OKRES WIELKANOCNY 13 maja niedziela Wielkanocy Serwacego, Roberta Nie wy Mnie wybraliście, ale Ja was wybrałem i przeznaczyłem, abyście szli i przynosili owoc, i aby wasz owoc był trwały Dz 10, ; 1 J 4, 7-10; J 15, poniedziałek Macieja, Bonifacego Dz 1, ; J 15, 26 16, 4a 15 wtorek Zofii, Izydora Dz 16, 22-34; J 16, środa św. Andrzeja - patrona Polski Andrzeja, Szymona Dz 17, , ; J 16, czwartek Sławomira, Weroniki Dz 18, 1-8; J 16, piątek Jana, Eryka Dz 18, 9-18; J 16, 20-23a 19 sobota Piotra, Celestyna Dz 18, 23-28; J 16, 23b maja 2012 Wniebowstąpienie Pańskie Bernardyna, Bazylego W imię Jego będzie głoszone wszystkim narodom wezwanie do opamiętania Dz 1, 1-11; Ef 1, 17-23; Łk 24, poniedziałek Jana, Wiktora Dz 19, 1-8; J 16, wtorek Wiesławy, Heleny Dz 20, 17-27; J 17, 1-11a 23 środa Iwony, Renaty Dz 20, 28-38; J 17, 11b czwartek Joanny, Marii Dz 22, 30; 23, 6-11; J 17, piątek Grzegorza, Urbana Dz 25, 13-21; J 21, sobota Dzień Matki Filipa, Eweliny Dz 28, ; J 21, 20-25

42

43 2012 maj / czerwiec OKRES ZWYKŁY 27 maja 2012 Zesłanie Ducha Świętego Augustyna, Juliusza Weźcie Ducha Świętego! Dz 2, 1-11; 1 Kor 12, 3b ; J 20, poniedziałek NMP Matki Kościoła Jaromira, Justyny Rdz 3, albo Dz 1, 12-14; J 2,1-11 lub J 19, wtorek Urszuli, Magdaleny 1 P 1, 10-16; Mk 10, środa Jana, Joanny 1 P 1, 18-25; Mk 10, czwartek Nawiedzenie NMP Marii, Anieli So 3, albo Rz 12, 9-16b; Łk 1, czerwca piątek Dzień Dziecka Jakuba, Konrada 1 P 4, 7-13; Mk 11, sobota Marcelina, Marzanny Jud 17, 20b-25; Mk 11, czerwca 2012 Najświętszej Trójcy Karola, Leszka Idźcie i czyńcie uczniów wśród wszystkich narodów, chrzcząc ich w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Pwt 4, ; Rz 8, 14-17; Mt 28, poniedziałek Franciszka, Aleksandra 2 P 1, 1-7; Mk 12, wtorek Bonifacego, Walerii 2 P 3, 12-15a ; Mk 12, środa Norberta, Pauliny 2 Tm 1, ; Mk 12, czwartek Boże Ciało Roberta, Wiesława Wj 24, 3-8; Hbr 9, 11-15; Mk 14, piątek Seweryna, św. Jadwigi królowej 2 Tm 3, 10-17; Mk 12, sobota Pelagii, Felicjana 2 Tm 4, 1-8; Mk 12, czerwiec 2012 OKRES ZWYKŁY 10 czerwca niedziela zwykła Bogumiły, Małgorzaty Jeśli królestwo jest rozdarte niezgodą, to takie królestwo nie może się ostać. I jeśli dom jest rozdarty niezgodą, to taki dom nie może się ostać. Rdz 3, 9-15; 2 Kor 4, 13 5, 1; Mk 3, poniedziałek Barnaby, Feliksa 1 Krl 17, 1-6; Mt 5, wtorek Leona, Onufrego 1 Krl 17, 7-16; Mt 5, środa Antoniego, Lucjana 1Krl 18, 20-39; Mt 5, czwartek Michała, Walerego 1 Krl 18, 41-46; Mt 5, piątek Jolanty, Wita Oz 11, c-9; Ef 3, ; J 19, sobota Justyny, Lutgardy 1 Krl 19, 19-21; Mt 5, czerwca niedziela zwykła Alberta, Aliny Królestwo Boga jest podobne do człowieka, który rzucił ziarno w ziemię. Czy śpi, czy czuwa, we dnie i w nocy, ziarno kiełkuje I rośnie, on zaś nie wie jak. Ez 17, 22-24; 2 Kor 5, 6-10; Mk 4, poniedziałek Elżbiety, Pauli 2 Krn 18, ; Mt 5, wtorek Gerwazego, Protazego 2 Krn 18, 25-31a ; Mt 5, środa Benigny, Florentyny 2 Krl 2, ; Mt 6, czwartek Alojzego, Alicji Syr 48, 1-14; Mt 6, piątek Pauliny, Jana 2 Krl 11, ; Mt 6, sobota Wandy, Zenona 2 Krn 24, 17-25; Mt 6, 24-34

44 2012 czerwiec OKRES ZWYKŁY 24 czerwca niedziela zwykła ODPUST ŚWIĘTOJAŃSKI Narodziny św. Jana Chrzciciela Jana, Danuty Każdy zastanawiał się: kim będzie ten chłopiec? Była z nim bowiem ręka Pana. Hi 38, ; 2 Kor 5, 14-17; Mk 4, lub Łk 1, 57-66

45 patronat: ks. Krzysztof Niedałtowski projekt graficzny: Mirek Miłogrodzki redakcja kalendarium: Regina Liczmańska-Małek teksty: ks. Krzysztof Niedałtowski zdjęcia: Archiwum NCK; Iwona Berent; Mirek Miłogrodzki korekta: Regina Liczmańska-Małek Kalendarz Świętojański został wydany własnym sumptem Wspólnoty Świętojańskiej. Jego opracowanie było możliwe dzięki współpracy i życzliwej pomocy Nadbałtyckiego Centrum Kultury, oraz Wydawnictwa Apostolicum w Ząbkach, w osobie ks. Stanisława Chabińskiego.

46