Paweł Czechowski: Zacznijmy od podstawy. Czym jest wystawa "Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek"?
|
|
- Maciej Mikołajczyk
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Po II wojnie światowej wielu Polaków musiało opuścić swoje rodzinne strony. W wyniku migracji lub przesiedleń trafili do nowego, obcego świata - na tzw. Ziemie Odzyskane. Ich skomplikowane losy przedstawia wystawa "Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek", którą od 6 listopada można oglądać na placu przed Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu. O tym niezwykłym przedsięwzięciu i powojennym kształtowaniu się społeczeństw na "Ziemiach Odzyskanych" rozmawialiśmy z dr Katarzyną Bock-Matuszyk. Paweł Czechowski: Zacznijmy od podstawy. Czym jest wystawa "Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek"? Katarzyna Bock-Matuszyk: Jest to pierwszy duży projekt, jaki powstał w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych. To nowy i bardzo wyjątkowy rodzaj współpracy instytucji kultury i nauki zajmujących się tematyką ziem przyłączonych do Polski w wyniku II wojny światowej. Współpraca opiera się na wspólnym badaniu przeszłości tych ziem, w szczególności doświadczenia wymiany ludności i zakorzeniania się jej w nowym miejscu zamieszkania oraz nowej rzeczywistości. Nad treścią wystawy pracował cały zespół autorski i jej konkretne elementy powstawały pod okiem specjalistów. Ekspozycja, którą można obecnie zobaczyć we Wrocławiu jest pierwszą z serii, bo celem współpracy jest dotarcie do jak najszerszego grona odbiorców. Warto było zacząć od samych początków - teraz pokazujemy więc pierwsze lata na nowych ziemiach. P.Cz.: O jak głębokich przemianach można mówić w kontekście tworzenia się nowych społeczności na tzw. Ziemiach Odzyskanych? Problem jest na pewno wielopoziomowy. K.B.-M.: Na sprawę warto spojrzeć przez osobiste, często emocjonalne doświadczenia poszczególnych ludzi - w perspektywie biograficznej. Spektrum emocjonalne ludzi, którzy 1 / 6
2 znaleźli się w nowych miejscach po wojnie było bowiem bardzo szerokie. To odczucia skrajne, mamy więc strach i lęk o własne życie i najbliższą przyszłość, poczucie tymczasowości i bardzo żywą traumę powojenną. Z drugiej jednak strony pojawiała się także radość z powodu zakończenia wojny oraz entuzjazm i nadzieja na rozpoczęcie nowego życia. To jest także historia budowania nowej tożsamości i zakorzeniania się przez ludzi pochodzących z wielu różnych, często odległych stron. P.Cz.: Jak wyglądał taki proces budowania więzi? Aklimatyzacja łatwiej przebiegała w dużych miastach, czy może mniejszych miejscowościach i wsiach? K.B.-M.: W tym procesie oswajania się najważniejszą rolę na początku odgrywały podstawowe struktury społeczne. Mowa tu przede wszystkim o rodzinie, w której najłatwiej było się odnaleźć i zbudować poczucie bezpieczeństwa. To dlatego ludzie przybyli na Ziemie Zachodnie i Północne szukali swoich krewnych i ściągali ich do siebie - tu, w rodzinie, przejawiała się naturalna więź i poczucie troski. Drugą taką strukturą, już nieco szerszą, były wspólnoty lokalne. Często osiedlano się w nowych miejscach w grupach pochodzących z tych samych stron, czy wręcz z jednej miejscowości. Poczucie "bycia u siebie" wzmacniało np. przywiezienie z dawnej parafii świętego obrazu. Parafia również była takim miejscem, gdzie łatwiej było się odnaleźć - można było bowiem uczestniczyć w znanych sobie obrzędach czy budować wspólnotę wokół pewnych wspólnych wartości. Znaczenie mogło mieć też to, że w nowe miejsce przybył z ludźmi także ksiądz z ich rodzinnej miejscowości, posiadający podobne doświadczenia. Społeczna integracja była miejscami trudna, obok siebie zamieszkiwali np. ludzie z Polski centralnej i "zza Buga", którzy trzymali się razem w obrębie własnych wspólnot pochodzenia i doświadczenia. Czasami wzajemne opinie były przy tym niechętne - w myśl rozważań kto ma lepiej, kto gorzej, kto więcej przeszedł i stracił. P.Cz.: Po II wojnie światowej na "Ziemiach Odzyskanych" mieszkali nie tylko przybysze, ale także osoby, dla których był to dom jeszcze przed wybuchem konfliktu. Jak wyglądały relacje między "nowymi" i "autochtonami"? 2 / 6
3 K.B.-M.: To były dość trudne relacje. Szacuje się, że ok. 800 tys. liczyła grupa tzw. ludności autochtonicznej - tych, którzy byli Polakami, określili się jako Polacy, zdecydowali, że po zmianie granic chcą tu zostać. Mowa tu przede wszystkim o Ślązakach, Warmiakach czy Mazurach. Z czego wynikały te skomplikowane relacje? To m.in. kwestia samookreślenia się. Część ludzi uważała się po prostu za Polaków, a część była już wcześniej stawiana w trudnej sytuacji, w której musieli określać się jako Polacy lub Niemcy, a czuli się np. po prostu Ślązakami. Ci autochtoni, którzy uważali się za Polaków i i w pewien sposób czekali na "przyjście Polski" mogli czuć się zawiedzeni, bo ludność napływowa traktowała ich często jak Niemców. Skomplikowany był też proces udowadniania swojej przynależności narodowej, bo z jednej strony komunistyczna władza potrzebowała na terenach włączonych do kraju jak najwięcej "miejscowych Polaków", z drugiej strony trzeba było swoją polskość dokumentować, podpisywać oświadczenia wierności narodowi polskiemu itp. To na pewno wpłynęło też na to, że część ludności czuła się po prostu w komunistycznej Polsce źle i gdy nadarzała się okazja, wyjeżdżano do Niemiec. P.Cz.: Pozostając przy Niemczech... Ciężko chyba mówić o historii "Ziem Odzyskanych" bez wspominania o ich silnym powiązaniu z kulturą i historia niemiecką. Czy zaraz po wojnie nie była to dodatkowa bariera kulturowa dla migrantów i przesiedleńców? K.B.-M.: Jednym z wyrazów powojennej aklimatyzacji było fizyczne oswajanie otaczającego świata. Mieliśmy więc działania władzy na poziomie instytucjonalnym np. szybkie zmiany nazw miejscowości i ulic, co miało oczywiście aspekt praktyczny. Aspektem emocjonalnym było często spontaniczne niszczenie wszystkiego, co miało jawny wydźwięk niemiecki. W pierwszej kolejności usuwano elementy związane bezpośrednio z narodowym socjalizmem i hitlerowską władzą, ale część obiektów, pomników czy tablic usuwano też dlatego, że miały związek z niemiecką historią. Ich niszczenie bywało też pewnym sposobem odreagowania dla ludzi posiadających traumatyczne doświadczenia wojny i okupacji. P.Cz.: Czy władza komunistyczna, oprócz działań typowo administracyjnych, pomagała w aklimatyzacji ludności? Dziś pewnie nazwalibyśmy to "pomocą psychologiczną". 3 / 6
4 K.B.-M.: Powiedziałabym, że mieliśmy do czynienia z dwutorowymi i często sprzecznymi działaniami władzy komunistycznej w tej kwestii. Z jednej strony władza stale podtrzymywała atmosferę tymczasowości i strachu pokazując, że jeśli ludzie nie będą jej popierać, to Niemcy powrócą do swoich domów, bo jedynym gwarantem nowej zachodniej i północnej granicy jest Związek Radziecki. To oczywiście zdecydowanie utrudniało Polakom zadomowienie się. Z drugiej zaś strony istniały akcje, które miały pomagać ludziom w adaptacji i stanowić przekaz: "my już te ziemie odbudowaliśmy, my je zagospodarowaliśmy i nie można nas stąd ruszyć". Organizowano na tych terenach np. Zjazdy Przemysłowe Ziem Odzyskanych, w 1948 roku Wystawę Ziem Odzyskanych we Wrocławiu, masowe imprezy sportowe czy wielkie uroczystości państwowe. Co ciekawe, tuż po wojnie, zanim komuniści ugruntowali swoje rządy i kiedy jeszcze musieli liczyć się z potrzebami społeczeństwa, bardzo często zwracali się do Kościoła np. o jak najszybsze przysyłanie na prowincje duchownych, bo ludzie zwyczajnie nie chcieli mieszkać w miejscach, gdzie nie było księdza i gdzie nie mogli uczestniczyć w obrzędach religijnych. P.Cz.: Jak teraz, ponad 70 lat od zakończenia II wojny światowej mieszkańcy "Ziem Odzyskanych" podchodzą do swej tożsamości? Wiadomo, że jeśli ktoś rodzi się i mieszka całe życie we Wrocławiu i Szczecinie, to jest silnie z tym miejscem związany, z drugiej strony wśród niektórych na pewno istnieje dalej pamięć np. o Kresach. K.B.-M.: Teraz już raczej nikt nie ma poczucia, że nie czuje się tutaj u siebie lub podważa to, że proces "wrastania" już się dokonał. Ciekawe jest natomiast kiedy ów proces faktycznie się zakończył. Podobno potrzeba na to 3-4 pokoleń, ale z relacji poszczególnych świadków często wynikało, że poczuli się na tzw. Ziemiach Odzyskanych "u siebie", kiedy przyszło im pochować tam swoich bliskich. Również ze społecznego punktu widzenia nie jest to moment, który można precyzyjnie określić. We Wrocławiu czy Szczecinie np. mówi się o konsolidacji społecznej w okresie strajków, a wiec są to lata 70. i 80. To pozwalało ludziom zjednoczyć się, a opowieści świadków historii mówią wręcz, że wtedy czuli, że te miasta są "ich". 4 / 6
5 P.Cz.: Często gdy porównuje się mapy lub dane demograficzne pojawia się żart, że widać zabory. A czy widać dalej "Ziemie Odzyskane"? K.B.-M.: Tak, istnieją pewne wskaźniki, które przy badaniach demograficznych czy socjologicznych wyróżniają ziemie na zachodzie i północy Polski. Ważnym zadaniem dla badaczy będzie jest nadal określenie, czy możemy mówić o wspólnej tożsamości mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych, która wytworzyła się na bazie podobnych doświadczeń. Czy może raczej dominuje przywiązanie do konkretnego regionu - np. Warmii albo Dolnego Ślaska. P.Cz.: Na koniec chciałbym jeszcze wrócić do samej wystawy. Ma ona charakter plenerowy, jest czymś w rodzaju labiryntu. Tkwi w tym jakaś symbolika? Bo nowe życie po wojnie też było z pewnością swoistym labiryntem przeżyć, doświadczeń, trudności... K.B.-M.: Coś w tym jest. Rzeczywistość powojenna była na pewno skomplikowana i trudna do przewidzenia. W naszym "labiryncie" staramy się pokazać jej konkretne aspekty, a pomagają w tym np. piękne, unikalne zdjęcia przyłączonych po wojnie terenów. Przedstawiają one m.in. autochtonów w strojach ludowych, zniszczone wojenną zawieruchą miasta, a także zwykłe, codzienne życie. Wystawa skupia się czasem na bardzo osobistych doświadczeniach poszczególnych osób. Przedstawia wachlarz emocji i przeżyć oraz wyzwania w zupełnie nowym świecie. Z tym wszystkim ludzie musieli sobie poradzić - i to zrobili... {gallery}blog/2017/17_11_22_ziemie_odzyskane{/gallery} Katarzyna BOCK-MATUSZYK - doktor historyk, kierownik działu badawczego Ośrodka "Pamięć i Przyszłość", zastępca redaktora naczelnego "Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej", autorka scenariusza wystawy. Paweł CZECHOWSKI - Student dziennikarstwa na Uniwersytecie Śląskim, wielki fan "Kroniki XX wieku" Mariana B. Michalika i okresu, o którym ta książka opowiada. Poza tym interesuje się piłką nożną, muzyką rockową i zbieraniem prasy. 5 / 6
6 ZDJĘCIA (od lewej do prawej): (1) Przybysze z Zaleszczyk przed swoim domem w Radówku na Ziemi Lubuskiej. Fot. Instytut Zachodni. (2) Ruiny Wrocławia w maju 1945 roku. (Domena publiczna).. (3) Tzw. Ziemie Odzyskane, uzyskane przez Polskę w wyniku drugiej wojny światowej. (Aut. Michał T., opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0).. (4) Autochtonka i Kresowiaczka w Podmoklach Wielkich. Fot. Instytut Zachodni Źródło: Katarzyna Bock-Matuszyk, Paweł Czechowski (rozmowa), Nowy, nieznany świat. Polacy na "Ziemiach Odzyskanych". Portal historyczny Histmag.org. Licencja ( CC BY-SA 3.0 ). 6 / 6
Powrót do Europy Opinia społeczna po 20 latach demokracji
Konferencja prasowa Powrót do Europy Opinia społeczna po 20 latach demokracji Projekt realizowany we współpracy z: Projekt finansowany przez: Partnerem strategicznym Instytutu Spraw Publicznych jest Telekomunikacja
Bardziej szczegółowomnw.org.pl/orientujsie
mnw.org.pl/orientujsie Jesteśmy razem, kochamy się. Oczywiście, że o tym mówimy! Ale nie zawsze jest to łatwe. agata i marianna Określenie bycie w szafie nie brzmi specjalnie groźnie, ale potrafi być naprawdę
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ O TOŻSAMOŚCI POLAKÓW BS/62/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, KWIECIEŃ 2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoStruktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939
Spis treści str. 10 str. 12.12 str. 20 sir. 21 Wprowadzenie Wstęp Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939 Struktura narodowościowa
Bardziej szczegółowoMateriały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form
Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Nasze zajęcia w ramach Szkoły Dialogu odbyły się 27 i 28 kwietnia oraz 26 i 27 maja. Nauczyły nas one sporo
Bardziej szczegółowoDetal architektoniczny widoczny ale czy znany
Detal architektoniczny widoczny ale czy znany 2004 W tym roku po raz dziesiąty spotykać się będziemy w wielu miejscowościach naszego regionu na wydarzeniach, organizowanych w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.
Bardziej szczegółowoTemat: Motywy kresowe w naszej miejscowości
Konspekt lekcji (4) Temat: Motywy kresowe w naszej miejscowości Propozycja innych tematów: Skąd pochodzimy? Skąd nasz ród? Zamierzone osiągnięcia: Przygotowanie przed lekcją uczeń: zna pochodzenie swoich
Bardziej szczegółowo-w Wprowadzenie 12 Wstęp
Spis treści -w Wprowadzenie 12 Wstęp str. 12 str. 20 str. 21 Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939 Struktura narodowościowa
Bardziej szczegółowoIzba Pamięci wsi Ręków
Izba Pamięci wsi Ręków Krzysztof Bednarz Zadanie finansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora Ŝywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006
Bardziej szczegółowomusimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert
IDEA Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego służy pogłębieniu refleksji nad polskim doświadczeniem konfrontacji z dwoma totalitaryzmami nazistowskim i komunistycznym. Został powołany
Bardziej szczegółowoCentrum Historii Zajezdnia SOBOTNIE WYJŚCIE
Centrum Historii Zajezdnia SOBOTNIE WYJŚCIE Urszula Lenartowicz 1d Wycieczka w sobotę 26 listopada 2016 roku odbyło się trzecie w tym roku szkolnym sobotnie wyjście. Chętnym, którzy dla dodatkowych punktów
Bardziej szczegółowoOcena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Bardziej szczegółowoPROJEKT PUSTA ŚCIANA RAKOWIEC DZIELNICĄ STREET ARTU
PROJEKT PUSTA ŚCIANA RAKOWIEC DZIELNICĄ STREET ARTU Tabula rasa? Tabula rasa, czyli niezapisana tablica to pojęcie mające wyrażać pogląd, że wszelka wiedza pochodzi wyłącznie z doświadczenia, a umysł pozbawiony
Bardziej szczegółowo,,Trzeboś leży na Podkarpaciu"
Szkoła Podstawowa nr 2 w Trzebosi Program autorski,,trzeboś leży na Podkarpaciu" przeznaczony do realizacji na zajęciach kółka folklorystyczno- teatralnego w ramach 2 godzin lekcyjnych tygodniowo. mgr
Bardziej szczegółowoAktualności rolnicze r.
https://www. Aktualności rolnicze - 01.05.2018 r. Autor: Krzysztof Machajski Data: 1 maja 2018 Dziś w majówkowych Aktualnościach rolniczych: Skąd się wzięło Święta Pracy? Święto Pracy w Polsce Jak się
Bardziej szczegółowoCZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ ŚWIATU
DZIAŁANIA EDUKACYJNE WOKÓŁ WYSTAWY STAŁEJ CZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ ŚWIATU WWW.ONEGSZABAT.ORG WWW.JHI.PL DZIAŁANIA EDUKACYJNE WOKÓŁ WYSTAWY STAŁEJ 1. CZĘŚĆ Oprowadzanie po wystawie Czego nie mogliśmy
Bardziej szczegółowoProcesy demograficzne -
VI Zielonogórskie Spotkania z Demografią Konferencja 25-26 października 2018 Zielona Góra Uniwersytet Zielonogórski (Instytut Historii i Instytut Socjologii) Urząd Statystyczny w Zielonej Górze oraz Polskie
Bardziej szczegółowoHISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA
2016-09-01 HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje
Bardziej szczegółowoOpublikowane scenariusze zajęć:
mgr Magdalena Tomczyk nauczyciel dyplomowany historii, wiedzy o społeczeństwie oraz wychowania do życia w rodzinie w Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie. Naukowo zajmuje się historią XIX i
Bardziej szczegółowoPolskę wyposażenie Polskich obserwatoriów astronomicznych było więcej niż ubogie. Największą w Polsce lunetą był dwudziestocentymetrowy w prywatnym
Dobytek naukowy Astronomia w drugiej połowie XIX wieku przeżyła swoiste trudności. Zasadniczą przyczyną zahamowań w badaniach astronomicznych były niesprzyjające warunki polityczne, w którym znalazło się
Bardziej szczegółowoUroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej.
Dolnośląski Urząd Wojewódzki Źródło: http://www.duw.pl/pl/biuro-prasowe/aktualnosci/10805,70-rocznica-zakonczenia-ii-wojny-swiatowej.html Wygenerowano: Wtorek, 10 stycznia 2017, 14:56 08 maja 2015 70 rocznica
Bardziej szczegółowoWrocławski Rocznik Historii Mówionej 5,
Ewa Sowińska "Warszawa Międzywojenna w pamięci jej mieszkańców", wybór i oprac. J. Pałka, A. Szamruchiewicz, M. Szymańska-Szwąder (Z Archiwum Historii Mówionej, z. 2), Warszawa 2012; "Warszawa okupowana.
Bardziej szczegółowoPropozycja dla III i IV etapu edukacji
Propozycja dla III i IV etapu edukacji Tytuł lekcji multimedialnej: Adaptacja filmowa 5D Nazwa organizatora wraz Stowarzyszenie Dolnośląski Instytut Doradczy z adresem jego siedziby: ul. Perkusyjna 25A/3,
Bardziej szczegółowoOPINIE LUDNOŚCI Z KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWEJ O IMIGRANTACH I UCHODŹCACH
BS/60/2005 OPINIE LUDNOŚCI Z KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWEJ O IMIGRANTACH I UCHODŹCACH KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2005 PRZEDRUK MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH
Bardziej szczegółowoM Z A UR U SKI SK E I J HIST
NATROPACH MAZURSKIEJHISTORII I WOJNA ŚWIATOWA W KRAJOBRAZIE POWIATU GIŻYCKIEGO Projekt edukacyjny skierowany do uczniów szkół ponadgimnazjalnych powiatu giżyckiego I WOJNA ŚWIATOWA W KRAJOBRAZIE POWIATU
Bardziej szczegółowoPanel dyskusyjny Odbiorca jako współtwórca nowoczesnego muzeum - relacja
PL RU EN A A A Szukaj Panel dyskusyjny Odbiorca jako współtwórca nowoczesnego muzeum - relacja Muzeum Pamięci Sybiru, jako nowa placówka muzealna na etapie budowy siedziby i tworzenia wystawy stałej, wciąż
Bardziej szczegółowoODSŁONIECIE HISTORYCZNEJ TABLICY
ODSŁONIECIE HISTORYCZNEJ TABLICY Na budynku znajdującym się przy ul. Mieszka I 20, będącym w przeszłości siedzibą Rabinów, a obecnie użytkowanym przez Zespół Państwowych Szkół Muzycznych, odsłonięto tablicę,
Bardziej szczegółowoStare-zdjecia.pl KONSPEKT - SANOK TEMAT : ARCHITEKTURA SANOKA POZNAWANIE DZIEJÓW MIASTA NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH BUDOWLI MIEJSKICH PROJEKT
PROJEKT Stare-zdjecia.pl POZNAWANIE DZIEJÓW MIASTA NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH BUDOWLI MIEJSKICH KONSPEKT - SANOK TEMAT : ARCHITEKTURA SANOKA CELE EDUKACYJNE I DYDAKTYCZNE: POZNAWANIE I ROZUMIENIE ROLI ORAZ
Bardziej szczegółowoDemografia społeczności żydowskiej w Polsce po Zagładzie
Powojnie: historia społeczności żydowskiej w Polsce po 1945 roku materiały edukacyjne MATERIAŁ DLA NAUCZYCIELKI/NAUCZYCIELA Autor: Piotr Kowalik Etap edukacyjny: VIII klasa szkoły podstawowej Czas trwania:
Bardziej szczegółowoRecenzje: prof. dr hab. Krystyna Stany dr hab. Krzysztof Podemski, prof. UAM. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Magdalena Pluta
Recenzje: prof. dr hab. Krystyna Stany dr hab. Krzysztof Podemski, prof. UAM Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Piotr Paczuski Copyright
Bardziej szczegółowoO przyszłości miast na VI Kongresie Urbanistyki Polskiej
O przyszłości miast na VI Kongresie Urbanistyki Polskiej Już ponad połowa ludność świata mieszka w miastach i liczba to ciągle rośnie. Stanowi to ogromne wyzwanie dla samorządów i urbanistów. Dlatego projektanci
Bardziej szczegółowoPERCEPCJA KRAJOBRAZU PRZEZ SAMORZĄDY I SPOŁECZEŃSTWO W KONTEKŚCIE KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ NA DOLNYM ŚLĄSKU
PERCEPCJA KRAJOBRAZU PRZEZ SAMORZĄDY I SPOŁECZEŃSTWO W KONTEKŚCIE KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ NA DOLNYM ŚLĄSKU Agnieszka Latocha Magdalena Duda-Seifert Marta Pucicka Pracownia Badań Krajobrazu
Bardziej szczegółowoRozkład materiału. kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/
Rozkład materiału kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/ Lp. Temat jednostki lekcyjnej Zagadnienia 1. I wojna światowa geneza, przebieg, skutki Proponowana Scenariusz lekcji liczba godzin str.
Bardziej szczegółowoKonferencja naukowa Na stos rzuciliśmy nasz życia los W setną rocznicę Niepodległości Polski Kielce, 8 9 listopada 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/konferencje-i-wyklady/4009,konferencja-naukowa-na-stos-rzucilismy-nasz-zycia-l os-w-setna-rocznice-niepodleg.html 2019-07-28, 09:10 Konferencja naukowa Na
Bardziej szczegółowoDLA NIEPODLEGŁEJ
Przejdą dni ciężkie klęski i rozgromu i zapomnimy o ranach i szkodach, będziemy znowu mieszkać w swoim domu, będziemy stąpać po swych własnych schodach L. Staff ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 4 IM.
Bardziej szczegółowoKarty Dużej Rodziny. Jako element polityki prorodzinnej w Polsce. Autor: Michał Kot
Karty Dużej Rodziny Jako element polityki prorodzinnej w Polsce Autor: Michał Kot Czy należy wspierać rodziny wielodzietne? Odpowiedź na pytanie postawione w tytule nie jest wcale dla wielu osób oczywista
Bardziej szczegółowoKilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się!
Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Obchody Święta Odzyskania Niepodległości - analiza obecnej sytuacji - Święto odzyskania przez Polskę niepodległości jest ważnym elementem budowy
Bardziej szczegółowoCelem Alvias jest poprawa warunków pracy polskich Opiekunek. Osób Starszych w Niemczech oraz zwiększenie szans na dobrą i
Wywiad z Dr. Iną Alber - socjologiem na Uniwersytecie w Getyndze / badającą stosunki polsko - niemieckie, m.in. pod kątem opieki nad osobami starszymi. Celem Alvias jest poprawa warunków pracy polskich
Bardziej szczegółowoZarządzanie zmianą. Czyli jak skutecznie minimalizować opór pracowników wobec zmian
Zarządzanie zmianą Czyli jak skutecznie minimalizować opór pracowników wobec zmian Plan prezentacji 1. Strefa komfortu i jej wpływ na gotowość do zmian. 2. Kluczowe przyczyny oporu wobec zmian i sposoby
Bardziej szczegółowoR A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
R A Z E M Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce czyli jak efektywnie ucząc dzieci mieć z tego przyjemność? Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelnie
Bardziej szczegółowofot. Wilhelm Brauer, Helmut Brauer
fot. Wilhelm Brauer, Helmut Brauer Pastor Wilhelm Brauer był zwierzchnikiem obornickiej parafii ewangelickiej, i gospodarzem kościoła ewangelickiego, w latach 1933-1945 ale i historykiem opisującym czasy,
Bardziej szczegółowoZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ
ŚCIEŻKA EDUKACYJNO - HISTORYCZNA PRZYGOTOWANA PRZEZ UCZNIÓW KL. I LA XI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI W SZCZECINIE ZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W
Bardziej szczegółowoNalot bombowy na Wieluń 1 września
Nr 7/2016 30 08 16 Nalot bombowy na Wieluń 1 września 1939 r. Autor: Bogumił Rudawski (IZ) We wczesnych godzinach porannych 1 września 1939 r. lotnictwo niemieckie przeprowadziło atak bombowy na Wieluń
Bardziej szczegółowoczyli przeżywanie roku jubileuszowego
czyli przeżywanie roku jubileuszowego 500 lat Reformacji 500 lat i Reformacja z wielkiej litery (definicja słownikowa) 500 lat Reformacji Reformacja to nie tylko: publikacja 95 tez 31 października 1517
Bardziej szczegółowoDolny Śląsk - historia lokalna
PL_1027 Fundacja Ważka 50-227 Wrocław Kleczkowska 46/14 Dolny Śląsk - historia lokalna 2012-2016 Numer zespołu/zbioru PL_1027_5 Wstęp do inwentarza zespołu/zbioru: Dolny Śląsk - historia lokalna I Charakterystyka
Bardziej szczegółowoEmocje- polityka-wspomnienia. Pamięć czasów transformacji dr hab. Edyta Pietrzak prof. AHE
Emocje- polityka-wspomnienia. Pamięć czasów transformacji dr hab. Edyta Pietrzak prof. AHE Projekt "Connecting Memories/ Łączenie wspomnień" realizowanego pod patronatem programu Erasmus+ podejmuje tematykę
Bardziej szczegółowoNOWE Muzeum Powstania Wielkopolskiego
NOWE Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 Poznań, 12.06.2018 Mamy obecnie 340 m2 Obecne Muzeum, a inne Muzea Historyczne w Polsce Muzeum Polin 4000m2 Muzeum Śląskie 9264m2 Centrum Historii Zajezdnia
Bardziej szczegółowooferta programowa 01 Kalejdoskop Polski 04 Obywatel Kuźniar 02 Świat według Jachimka 05 Bliżej! Magazyn reporterów 03 Miłość 06 Szeptunka
wiosna 2017 Zoom TV Zoom TV to unikalny kanał telewizyjny blisko ludzi i ich codziennych spraw. Wyjątkową propozycją jest bogata oferta treści lifestylowo-informacyjnych, a reportaże i wiadomości lokalne
Bardziej szczegółowomnw.org.pl/orientujsie
mnw.org.pl/orientujsie Jeżeli dziecko czuje się bezpieczne, kochane i jest szczęśliwe, to jest to, co tworzy dom, co tworzy rodzinę. kamila i beata Bardzo często, gdy mówi się o osobach LGBT+, pojawia
Bardziej szczegółowoSTUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WROCŁAWIA
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WROCŁAWIA PROCESY PRZESTRZENNO-SPOŁECZNE 1990 2017 CZAS TRANSFORMACJI MIASTA STUDIUM 1998 STUDIUM 2001 STUDIUM 2006 STUDIUM 2010 CZAS DOSKONALENIA
Bardziej szczegółowoOFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH
Warszawa, 18 kwietnia 2011 r. OFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH Raport Pracuj.pl Rynek Pracy Specjalistów w I kwartale 2011 roku Przybywa ofert pracy. W I kwartale 2011 ogłoszeń w serwisie Pracuj.pl
Bardziej szczegółowoProjekt edukacyjny: O j cz y z n a t o b r z m i d u m n i e.
Projekt edukacyjny: O j cz y z n a t o b r z m i d u m n i e. Opracowanie: Jolanta Łęcka Danuta Szymczak 1 Wstęp Patriotyzm słowo, temat, przedmiot szeregu opinii,komentarzy, jakże często nie wolnych od
Bardziej szczegółowoPolska po II wojnie światowej
Polska po II wojnie światowej w latach 1945-1947 Rafał Nowicki źródła - Internet, (http://historia-polski.klp.pl/a-6269.html) obrazki - Wikipedia TERYTORIUM GRANICE - LUDNOŚĆ Obszar Polski po II wojnie
Bardziej szczegółowoZ pasji do nauki Biblioteka Wiedzy #wgdyni otwarta
Z pasji do nauki Biblioteka Wiedzy #wgdyni otwarta Jest nowoczesna i skrojona na miarę osób ciekawych świata. To miejsce dla wszystkich, którzy chcą rozwijać swoje zainteresowania i uczyć się przez całe
Bardziej szczegółowoPaństwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze"
Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze" https://www.mazowsze.waw.pl/pl/o-nas/aktualnosci/759,mazowsze-z-koncertami-w-belgii-i-niemczech.html 2019-07-19, 20:59 Mazowsze z koncertami w Belgii i
Bardziej szczegółowoKsiążkę tę poświęcam pamięci moich lwowskich Rodziców, Lidii i Andrzeja Lewickich, a dedykuję ją wszystkim lwowiakom wygnanym, przybyłym, urodzonym
Książkę tę poświęcam pamięci moich lwowskich Rodziców, Lidii i Andrzeja Lewickich, a dedykuję ją wszystkim lwowiakom wygnanym, przybyłym, urodzonym we Lwowie gdyż oni najlepiej wiedzą, czym jest miejsce.
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. Klasa: V a Przedmiot: historia i społeczeństwo Nauczyciel: mgr Małgorzata Borowska. Temat lekcji: Wielkie religie średniowiecza.
SCENARIUSZ LEKCJI Klasa: V a Przedmiot: historia i społeczeństwo Nauczyciel: mgr Małgorzata Borowska Temat lekcji: Wielkie religie średniowiecza. Cele lekcji: Na lekcji uczniowie: poznają przyczyny i skutki
Bardziej szczegółowoWolność ponad wszystko
Wolność ponad wszystko Czas realizacji: od października 2010 do 31 maja 2011 Opiekunowie : P. Beata Binkowska P. Edyta Zygmunt-Jędrzejak Realizacja : Dominika Guzenda, Daria Jastrzębska, Adam Jurczyński,
Bardziej szczegółowoMoja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim.
Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Program szkoły zakłada wychowanie i przygotowanie człowieka do rozumienia otaczającego go świata. Człowiek
Bardziej szczegółowoUroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014
Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014 Tradycyjnie, 2 września młodzież Publicznego Gimnazjum im Papieża Jana Pawła II w Chorzelach rozpoczęła swoją wędrówkę przez kolejny rok szkolny 2013/2014.
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2018 rok
Plan pracy Zaopiniowany na posiedzeniu Rady Naukowej PIN-Instytutu w Opolu 9 sierpnia 2017 roku PLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2018 rok A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2019 rok
A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH PRZEWIDZIANYCH DO SFINANSOWANIA LUB DOFINANSOWANIA Z BUDŻETU PAŃSTWA W ROKU 2018 (DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA) I. DZIEJE GÓRNEGO ŚLĄSKA OD XVIII WIEKU JAKO
Bardziej szczegółowoMark Leather & Fiona Nicholls
I Międzynarodowa Konferencja EDUKACJA - INNOWACJA Mark Leather & Fiona Nicholls Więcej niż działanie: wykorzystanie poczucia miejsca w celu wzbogacenia doświadczeń studentów związanych ze sportami ekstremalnymi
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY. mgr Grażyna Wyszkowska Kętrzyn, styczeń 2016
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY mgr Grażyna Wyszkowska Kętrzyn, styczeń 2016 CO TO JEST CZYTANIE? techniczne rozpoznawanie znaków; zapoznanie się z treścią, rozumienie myśli zawartych w tekście
Bardziej szczegółowoWady i zalety starego i nowego systemu
TNS 014 K.08/14 Informacja o badaniu Jedni twierdzą, że za komuny było lepiej", inni wręcz przeciwnie mówią, że nigdy nie było tak dobrze, jak teraz. Co denerwowało nas w poprzednim systemie, a co denerwuje
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa społeczności wiejskich Pomorza dawniej i dziś między indywidualistyczną konkurencją a wspólnotową kooperacją
Aktywność zawodowa społeczności wiejskich Pomorza dawniej i dziś między indywidualistyczną konkurencją a wspólnotową kooperacją Cezary Obracht-Prondzyński Reformy pruskie, czyli przejście systemowe od
Bardziej szczegółowoDlaczego warto czytać dzieciom?
Dlaczego warto czytać dzieciom? Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła Wisława Szymborska Według badania Biblioteki Narodowej na temat stanu czytelnictwa w Polsce w 2014
Bardziej szczegółowoKoło historyczne 1abc
Koło historyczne 1abc Autor: A.Snella 17.09.2015. Zmieniony 05.10.2016.,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.'' JÓZEF
Bardziej szczegółowoMigracje w demografii
Migracje w demografii ze szczególnym uwzględnieniem emigracji i repatriacji Wykład z 14 lub 21 stycznia 2015 roku Definicje Migracja wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu. Przyczyny migracji
Bardziej szczegółowoOpieka nad osobami starszymi
Opieka nad osobami starszymi (wstępne wyniki badań) ElŜbieta Bojanowska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, ekspert Instytutu Spraw Publicznych Pełne wyniki badań zostaną zamieszczone w raporcie
Bardziej szczegółowoSeminarium o znaczeniu Centralnego Okręgu Przemysłowego dla regionu. Seminarium o znaczeniu Centralnego Okręgu Przemysłowego dla regionu 1
regionu 1 14 listopada 2018 Seminarium o znaczeniu Centralnego Okręgu Przemysłowego dla regionu Centralny Okręg Przemysłowy znaczenie dla regionu świętokrzyskiego i gospodarki II Rzeczpospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoMARKETING 13.2 Cacao DecoMorreno
MARKETING 13.2 Cacao DecoMorreno Na początku był niewinny post Codziennie na portalach społecznościowych pojawiają się miliony postów, wśród nich 6 czerwca 2016 r. pojawił się jeden z pozoru niewinny wpis.
Bardziej szczegółowoZamenus przywitany na Chyloni
Zamenus przywitany na Chyloni Koń. Jednorożec. Pegaz. Po prostu Zamenus. Talizman osiedla Zamenhofa Opata Hackiego został przywitany przez mieszkańców rewitalizowanej części Chyloni niezwykle serdecznie.
Bardziej szczegółowoHistoria. Specjalność nauczycielska Studia niestacjonarne 2. stopnia
Historia. Specjalność nauczycielska Studia niestacjonarne 2. stopnia ECTS Liczba godzin egz./zal. I rok II rok razem w. ćw. razem w. ćw. s. 1 s. 2 s. 3 s. 4 I. Przedmioty kształcenia ogólnego 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ (wiek ucznia lat)
SCENARIUSZ ZAJĘĆ (wiek ucznia 10-15 lat) Temat: Lekcja Akceptacji Czas: 45min Ilość uczniów: max 30 Cel główny: Uczniowie rozumieją, że wszyscy jesteśmy różni. Dowiadują się, że spektrum autyzmu jest różnorodne
Bardziej szczegółowoPanel 1. Zagrożenia dla polskiej gospodarki w czasach niepewności. Moderator
VIII Konferencja Krakowska 15-16 czerwca 2015 Świat współpracy świat konfrontacji. Wybory strategiczne dla Polski w warunkach podwyższonej niepewności. Panel 1. Zagrożenia dla polskiej gospodarki w czasach
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2010 BS/75/2010 MŁODSZE POKOLENIA O SOLIDARNOŚCI
Warszawa, czerwiec 2010 BS/75/2010 MŁODSZE POKOLENIA O SOLIDARNOŚCI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoCześć ich pamięci! Rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi
23-06-19 1/6 więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi 19.01.2018 19:22 Andrzej Janecki / BPKSiT kategoria: Tożsamość i tradycja Łodzianie wspomnieli tragiczne wydarzenia, które rozegrały
Bardziej szczegółowoNarodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie
Narodowe Czytanie 2018 Stefan Żeromski Przedwiośnie Stefan Żeromski Żeromski urodził się 14 X 1864 roku w Strawczynie pod Kielcami, w patriotycznej szlacheckiej rodzinie. Trudna sytuacja materialna, częste
Bardziej szczegółowoAkademia Marketingu Internetowego Embrace Your Life Sp. z o.o.
MIESIĄC 1: Tydzień 1/ Video 1 Twoja pasja Odpowiedz sobie na pytania: Dlaczego tak naprawdę teraz robię aktualnie to co robię? Wpisz z lewej powody które są Twoje np. relaksuje się przy tym, A z prawej
Bardziej szczegółowoBiblioteka - trzecie miejsce. dr Justyna Jasiewicz
Biblioteka - trzecie miejsce dr Justyna Jasiewicz Plan prezentacji kontekst rozwój nowych technologii zmieniające się otoczenie bibliotek trzecie miejsce koncepcja charakterystyka trzecie miejsce a społeczność
Bardziej szczegółowoWZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH
WZAJEMNY SZACUNEK DLA WSZYSTKICH CZŁONKÓW RODZINY JAKO FUNDAMENT TOLERANCJI WOBEC INNYCH Dla każdego z nas nasza rodzina to jedna z najważniejszych grup, wśród których i dla których żyjemy. Nie zawsze
Bardziej szczegółowoNiepodległa i Wy: Jaki znak twój? Orzeł biały!
Niepodległa i Wy: Jaki znak twój? Orzeł biały! Przedszkola (3-5 lat) słowa kluczowe: Orzeł Biały, godło, flaga, hymn, ojczyzna, legenda Podczas zajęć wspólnie szukamy odpowiedzi na pytania: co łączy nas
Bardziej szczegółowoDr Ihar Melnikau: Władze bały się, że popsujemy im rocznicę 17 września
Dr Ihar Melnikau: Władze bały się, że popsujemy im rocznicę 17 września We wtorek straż pożarna zamknęła w Zasławiu wystawę poświęconą Białorusinom walczącym w szeregach polskiego wojska w kampanii wrześniowej.
Bardziej szczegółowoWernisaż pełen nadziei
Wernisaż pełen nadziei Od lat robią to, na co często brakuje odwagi ludziom zdrowym. Swoim działaniem pokazują, że z rakiem można żyć pełnią życia, a nawet go pokonać. Udowadniają, że diagnoza to nie wyrok.
Bardziej szczegółowoWIRTUALNY CMENTARZ BOHATERÓW PAMIĘĆ BOHATEROM
WIRTUALNY CMENTARZ BOHATERÓW PAMIĘĆ BOHATEROM WIRTUALNY CMENTARZ PATRIOTÓW I BOHATERÓW POLEGŁYCH W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI NA CAŁYM ŚWIECIE Z OKAZJI 100-LECIA NIEPODLEGŁOSCI POLSKI PROJEKT PILOTAŻOWY
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Szkoła Podstawowa w Opatowie Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie. Wiele osób, choć umie czytać, nie czyta.
Bardziej szczegółowoRAPORT Z KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PROJEKTU UCHWAŁY W SPRAWIE WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINA BOLESŁAW
RAPORT Z KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PROJEKTU UCHWAŁY W SPRAWIE WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINA BOLESŁAW SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 3 2. PODSTAWY PRAWNE 3 3. PRZEBIEG KONSULTACJI
Bardziej szczegółowoPrzedwojenny Przeworsk. widziany oczami Basi Rosenberg
Przedwojenny Przeworsk widziany oczami Basi Rosenberg Basia Rosenberg była polską Żydówką z Przeworska. Urodziła się 5 sierpnia 1923 roku. Miała trójkę starszego rodzeństwa: siostrę Leę oraz dwóch braci
Bardziej szczegółowo10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS
10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI Jedną z najlepszych rzeczy, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, to okazywać szacunek dla ich mamy. Jeśli jesteś żonaty, dbaj
Bardziej szczegółowoNON SCHOLAE SED VITAE DISCIMUS
Kierunki rozwoju wskazuje nam motto szkoły: NON SCHOLAE SED VITAE DISCIMUS Nie dla szkoły, lecz dla życia uczymy się Szkoła Podstawowa nr 63 Szkoła Podstawowa nr 63 mieści się w samym centrum miasta, przy
Bardziej szczegółowoWystawa plenerowa Powstała, by żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości Warszawa, 29 maja 20 czerwca 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/aktualnosci/4234,wystawa-plenerowa-powstala-by-zyc-w-100-rocznice-odzyskania -niepodleglosci-warsz.html 2019-07-19, 23:16 żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości
Bardziej szczegółowoAUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr )
AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr 4-5 2009) Ten popularny aktor nie lubi udzielać wywiadów. Dla nas jednak zrobił wyjątek. Beata Rayzacher:
Bardziej szczegółowoADAMEK, KLICZKO I PROMOCJA WROCŁAWA. Raport na podstawie materiałów z monitoringu Internetu zgromadzonych w okresie 4-14 września 2011 roku
ADAMEK, KLICZKO I PROMOCJA WROCŁAWA Raport na podstawie materiałów z monitoringu Internetu zgromadzonych w okresie 4-14 września 2011 roku Warszawa, wrzesieo 2011 Adamek vs Kliczko: prawie 1500 informacji
Bardziej szczegółowoChwila medytacji na szlaku do Santiago.
Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się
Bardziej szczegółowoTeatrem aktywizowali dzielnice
Teatrem aktywizowali dzielnice Zakończył się projekt kulturalny realizowany w sześciu, wytypowanych do rewitalizacji dzielnicach miasta. Program pod nazwą Gdynia Reaktywacja prowadzony był przez kilka
Bardziej szczegółowo5. Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne
5. Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne Polska jest zaliczana do państw jednolitych pod względem narodowościowym, etnicznym i religijnym. Wzrastające otwarcie na świat powoduje
Bardziej szczegółowoAlbum żołnierza niemieckiego
Nr 18/2017 15 09 17 Album żołnierza niemieckiego Autor: Bogumił Rudawski (IZ) Przechowywany w zbiorach Instytutu Zachodniego album nieznanego żołnierza Wehrmachtu zawiera 76 podpisanych czarno-białych
Bardziej szczegółowoPROJEKT EDUKACYJNY MÓJ REGION. Realizowany w ramach programu granatowego Szkoła bez przemocy
PROJEKT EDUKACYJNY MÓJ REGION Realizowany w ramach programu granatowego Szkoła bez przemocy Opracowany przez zespół nauczycieli Publicznej Szkoły Podstawowej im. J.A. Grabowskiego w Nowym Dworze ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowo